MUISAMBO WA KULONGA 49
Tui kuikala na muwa wa losoo
“Muuwa wa looso naamu ngi’shi.”—YO. 17:3.
LOONO 147 Mbetulee muwa wa looso
KI’ABAKUILA MUANKAa
1. Kunangushena ku mulayilo wa Yehowa wa muwa wa ikalaika, kui na bukitshishi kuatudi mushindo kinyi?
YEHOWA etulaa’shi baba boso abamukokiela abakapete “mmuuwa wa iikalaika.” (Lom. 6:23) Su tubanangushena ku bintu biabakuete kuitupa kui Yehowa, kifulo kietu kuadi akinyisha kutama. Banda kunangushena pabitale uno muanda: Nshetu a muiyilu mmuitufule ngofu, biatushi balombene kuiabuula naaye.
2. Mulayilo wa muwa wa ikalaika awitukuasha naminyi?
2 Mulayilo w’Efile Mukulu wa muwa wa ikalaika awitukuasha bua kunyingiila nkalakashi yetu i bukopo. Sunga beshikuanyi neetu bakieba kuituipa, tatulekie kufubila Yehowa. Buakinyi? Kabingilo kamune nka’shi, atuuku’shi su tubafu na lulamato kui Yehowa aketusangula ku lufu na kuitupa lukulupilo lua muwa wa losoo, na kushi kufua dingi. (Yo. 5:28, 29; 1 Kod. 15:55-58; Eb. 2:15) Buakinyi tui balombene kushinkamisha’shi tui kupeta muwa wa losoo? Tutaluuleyi tuno tubingilo atulondo.
YEHOWA NGA LOSOO
3. Buakinyi abitungu tushinkamishe’shi Yehowa e na ngobesha ya kuitulama na muwa bua losoo? (Misambo 102:12, 24, 27)
3 Atuuku’shi Yehowa mulombene kuitulama na muwa bua losoo, muanda aye nyi Nsulo ya muwa, na e kuanka bua losoo. (Mis. 36:9) Tubande kulamiina bishima bipeela biabashinkamisha kui Bible’shi Yehowa ekalaa nka kuanka bua losoo na akekala kuanka bua losoo. Misambo 90:2 akula pabitale Yehowa’shi, ‘nga-looso naa bwa-looso.’ Misambo 102 aakula nyi nka muanda umune. (Badika Misambo 102:12, 24, 27.) Na mutemuki Abakuke bafundile pabitale Nshetu a muiyilu’shi: ‘Toomono nnoobe mwikale Yehowa byaatshiile ku kibangilo, obe Efile Mukulu ande, Eeselele ande? Shaafwiya!’—Aba. 1:12.
4. Abitungu tui kalakashe muanda bi bukopo bua kupusha’shi Yehowa ekala nka kuanka bua losoo su? Patuula.
4 Abikuelela bukopo bua kupusha kinangu akiamba’shi Yehowa ekalaa “kwanka bua looso”? (Yesh. 40:28) Tue bupenka nya. Na bangi bantu namu abapushaa nka biabia. Eliwu bakuile pabitale Efile Mukulu’shi: “Bungi bwa bipwa byaaye ta mbwa kubadikwa.” (Yob. 36:26) Anka pa muanda wa’shi tatupusha ingi mianda kalolo, bino tabipushisha’shi ta ngia binyibinyi nya. Bu kileshesho, sunga okutua kupusha mushindo aufubaa etaata, bino abilesha’shi etaata tadi kuanka su? Ta mbiabia nya! Mu mushindo umune, atue bantu ta tui balombene kupusha kalolo mushindo awikalaa Yehowa kuanka, na wa kekala kuanka bua losoo. Anka bino tabipushisha’shi Efile Mukulu, t’ekala kuanka bua losoo. Mupangi te na mikalo bua kiatudi balombene kupusha na kiatushi balombene kupusha nya. (Lom. 11:33-36) Na dingi, bekeele kuanka kumpala ku’eyilu na nsenga, na kumpala kua nguba na nyenyene kuikala kuanka. Yehowa etushinkamisha’shi, “bapangile nsenga ku bukome bwaye.” Oolo, baadi kuanka kumpala kua’shi ‘atandabule eyilu.’ (Yel. 51:15; Bik. 17:24) Nkangi kabingilo kinyi aketushinkamisha’shi, mbibofule buatudia kupeta muwa wa losoo?
YEHOWA BETUPANGILE BUATUDIA KUSHAALA NA MUWA WA LOSOO
5. Ndukulupilo kinyi lubaadi nalo mulume na mukashi ba kumpala?
5 Yehowa bapangile bintu bioso bi pa nsenga buabidia kuikala na muwa wi na mfudiilo, kukatusha nka penda bantu. Baadi muibape lukulupilo lui pabualo luabasha kufua. Na dingi, Yehowa badimuishe Adame’shi: “Anka tookudya kikuba kya ku mutshi wa kushinguula buuwa sunga bubi, mwanda, efuku dyoodi kyanka, wekala naa kya kufwa.” (Kib. 2:17) Su Adame na Eeva babaadi bakokiele Yehowa, tababaadia kufua. Biabia, tui kuamba’shi su babadia kukokiela, pangi Yehowa badia kuibapa matalua a kudia “mutshi wa muuwa.” Bino abilesha’shi babadia kuikala na kishinkamiisho kia kuikala na “muuwa wa looso.”b—Kib. 3:22.
6-7. (a) Nkinyi dingi akilesha’shi bantu ta mbebapangie bua’shi bafue? (b) Mianda kinyi i na muulo yokumiina kukita? (Tala kifuatulo.)
6 Abikanyisha muanda’shi bangi bena sianse abakimbuulaa, abashinkamisha’shi bongo buetu bui na mushindo wa kulamiina mianda i bungi ayikitshikaa mu nshalelo eetu. Mu 2010 kubaadi ungi journale a Scientific American Mind baadi muankule’shi, bongo buetu bui na ngobesha ya kulamiina mianda ilombene kuikala gigabytes midiyo 2.5, bua tupuandikisha a nsaa midiyo isatu sunga (bipua 300) bua mianda yabadi balombene kuakula ku televizio. Biabia bino abilesha’shi bongo buetu mbulombene kulama mianda ikile bungi. Biabia abilesha’shi Yehowa bapangile bongo buetu na mushindo wa kulamiina mianda i bungi yatudi bapete munda mua bipua 70 sunga 80.—Mis. 90:10.
7 Yehowa betupangile dingi na lukalo lua kutungunuka na kuikala na muwa. Bible akula bapitale bantu’shi Efile Mukulu ‘bapeele eshimba dyabo kiwukilo kya byayikalayika.’ (Mul. 3:11) Kano nyi kabingilo kamune aketutakulaa bua kumona lufu bu muishikuanyi. (1 Kod. 15:26) Su mukumbo wetu wanyisha kutama tui kukutua kukita kintu su nkimune bua kutengiela nka penda lufu su? Nya. Mu binyibinyi atukimbi munganga, pangi na kukimba manga atudia kufudiisha wawa mukumbo. Biabia atukitshi kioso akitungu bua kupela kufua. Nsaa ayifu muntu atudi bafule, biekala mununu sunga nsongua, atupushaa kenyongoshi kakata munda a mafuku e bungi. (Yo. 11:32, 33) Mupangi eetu sha kifulo ta muitupe lukalo na ngobesha yatudia kutungunuka na kuikala na muwa mu’tue banabene, su aye ta mulombashe mpango yaye bua bantu buabadia kutungunuka na kuikala na muwa. Ngi buakinyi tui na tubingilo tui bungi tuatudia kukumiina’shi tui balombene kuikala na muwa bua losoo. Bua binobino, tutalulengieyi bikitshino bia Yehowa bia kala na bia binobino abilesha’shi Yehowa ta mushintuule mpango yaye ya ku kibangilo.
P’atukekala na muwa wa losoo, atukekala na muloo wa kunangushena ku mianda yatudi balombene kukita mu mafuku aafiki (Tala kikoso 7)c
MPANGO YA YEHOWA NTANGISHINTULUKIE NYA
8. Pabitale mpango ya Yehowa kuatudi, nkishinkamiisho kinyi kiatudi balombene kuikala nakio kiatupete mu Yeeshaya 55:11?
8 Sunga biekala’shi Adame na Eeva abaluishiishe na balekiela bana baabo lufu, Yehowa ta mushintuule binangu biaye pabitale mpango yaye nya. (Badika Yeeshaya 55:11.) Mpango yaye ikiaipa bantu basha lulamato mushindo wa kuikala na muwa wa ikalaika. Atuuku bino muanda, mianda yabadi baakule kui Yehowa na bintu biadi mukite abilombasha mpango yaye.
9. Efile Mukulu mmulee kinyi? (Ndanyele 12:2, 13)
9 Yehowa balayile’shi akasangula bafue na kuibapa mushindo wa kupeta muwa wa ikalaika. (Bik. 24:15; Tt. 1:1, 2) Yobo muntu sha lulamato baadi na kishinkamiisho’shi Yehowa akumiina kusangula baaba booso bafue. (Yob. 14:14, 15) Mutemuki Ndanyele baadi muukieshi bantu abakasanguka, abakekala na mushindo wa kupeta muwa wa losoo. (Mis. 37:29; badika Ndanyele 12:2, 13.) Bena Yuda ba mu mafuku a Yesu, babaadi baukie’shi Yehowa akapa bafubi baaye basha lulamato “mmuuwa wa iikalaika.” (Luk. 10:25; 18:18) Yesu baadi muakule misuusa i bungi pabitale uno mulayilo, n’aye nabeene babaadi bamusangule kui Nshaye.—Mat. 19:29; 22:31, 32; Luk. 18:30; Yo. 11:25.
Lusangukilo lubaabadi bakite kui Eliya alukushinkamisha kinyi? (Tala kikoso 10)
10. Sangukilo ibaadi kikitshikie mu mafuku a kala ailesha kinyi? (Tala kifuatulo.)
10 Yehowa ngi apaana muuwa, na e na bukome bua kualuisha bantu bafue muuwa. Baadi mupe mutemuki Eliya bukome bua kusangula ka nsongualume ka mukashi kilele a ku Sarepta. (1 Bf. 17:21-23) Kunyima na bukuashi bu’Efile Mukulu, mutemuki Elisha baadi musangule ka nsongualume ka muana mukashi muina Shuneme. (2 Bf. 4:18-20, 34-37) Ino nsangukilo yooso na ingi, ayishinkamisha’shi Yehowa e na bukome bua kualuisha bantu bafue muwa dingi. Pa baadi ki pa nsenga Yesu baadi muleshe’shi Nshaye baadi mumupe buno bukome bumune. (Yo. 11:23-25, 43, 44) Binobino Yesu e muiyilu na “matalwa ooso . . . mbamupe mwiyilu na pa nsenga.” Na e na matalua a kulombasha uno mulayilo wa baaba ‘booso be mu manyembo a kitentekiesho,’ abakasanguka dingi bua kupeta dingi muwa na lukulupilo lua kushaala dingi bua losoo.—Mat. 28:18; Yo. 5:25-29.
11. Nkuulo ayitupa mushindo wa kupeta muwa wa losoo naminyi?
11 Buakinyi Yehowa baadi mutadiile Muana aaye a kifulo bua’shi afue lufu lua makienga? Yesu balesheshe kabingilo kakata pabakuile’shi: “Mwanda Efile Mukulu mmufule baa pano bikile, mu kipaso kyaadi mupaane mwan’aye eeleka, bwa’shi muntu ooso amukumiina tashiminanga, anka aikale na muuwa wa iikalaika.” (Yo. 3:16) P’aye kutuusha Muana aye a kifulo, bu nkuulo bua kubuikiila miluisho yetu, Efile Mukulu baadi muitupe dingi mushindo wa kupeta muwa wa ikalaika. (Mat. 20:28) Mpoolo mutumibua baadi mupatuule kino kipindi ki na muulo kia mpango y’Efile Mukulu nsaa ibafundile’shi: “Mwanda, bu bii lufu lutuukile kwi muntu umune, kwi muntu umune akutuukila kusanguka kwa bafwe. Abifu bantu booso ku mwanda mwa Adame, booso abapetela muuwa mwi Kidishitu.”—1 Kod. 15:21, 22.
12. Bufumu bu’Efile Mukulu abukakuasha bua kulombasha mpango ya Yehowa kuatudi naminyi?
12 Yesu balunguile balongi baaye’shi batekie bua’shi Bufumu bu’Efile Mukulu bufikie, na’shi kikiebe kieshimba di’Efile Mukulu kikitshikie pa nsenga. (Mat. 6:9, 10) Imune ya ku mpango y’Efile Mukulu ngia’shi bantu bashaale pa nsenga bua losoo. Bua kulombasha ino mpango, Yehowa baadi mutuule Muana aye Mesiya bu Mfumu a Bufumu buaye. Efile Mukulu mmusangule bantu 144000 pa nsenga, buabadia nkafuba pamune na Yesu, bua kulombasha kikiebe kieshimba ki’Efile Mukulu.—Kibaf. 5:9, 10.
13. Yehowa kuete kukita kinyi binobino, na nkinyi kiodi mulombene kukita?
13 Binobino Yehowa kuete abungu bantu ba “kibumbu kikata” na kuibalongiesha buabadia kushaala mu Bufumu buaye. (Kibaf. 7:9, 10; Shak. 2:8) Sunga bantu be bungi lelo uno mu nsenga bakuete kuiabuula pa muanda wa moo na ngoshi, anka bantu booso ba mu “kibumbu kikata” bakuete kuikitshisha bua kukatusha ntondo na uno moo wa uno mushindo munkatshi muabo. Abalesha ku bikitshino biabo’shi, bakuete kushintuula miele yabo ya ngoshi bu nkaso wa kudima naayo. (Mik. 4:3) Pamutue a kutuelakana mu mianda ya ngoshi akufuisha nfu ya bantu be bungi, abo bakuete kukuasha bantu buabadia kupeta muwa wa binyibinyi, pa kuibalongiesha pabitale Efile Mukulu a binyibinyi, na mpango yaye. (1 Tim. 6:19) Be kuibatombokiela kui bena kifuko naabo, sunga’shi be kushimisha makuta pa muanda wa kukuatshishena Bufumu bu’Efile Mukulu, anka Yehowa ashinkamishaa’shi bena bintu bioso biabadi naabio lukalo. (Mat. 6:25, 30-33; Luk. 18:29, 30) Ino mianda yooso ayitushinkamisha’shi Bufumu bu’Efile Mukulu bui kuanka, na abutungunuka na kulombasha mpango ya Yehowa.
MAFUKU E BUWA AKI KUMPALA
14-15. Mulayilo wa Yehowa wa kubutula lufu bua losoo aukalombana naminyi?
14 Binobino Yesu e bu Mfumu a Bufumu bu’Efile Mukulu muiyilu, akalombasha milayilo yooso ya Yehowa. (2 Kod. 1:20) Kubanga mu 1914, Yesu baadi mubingie beshikuanyi naaye. (Mis. 110:1, 2) Mu mafuku apeela amu, Yesu na bantu bakamunana naabo pamune abakabutula bantu booso babi bua losoo.—Kibaf. 6:2.
15 Mu Bipua Kinunu bia kumunana kua Yesu, bafue abakasanguka na bantu abakakookiela abakebekasha bapuidikie. Kunyima kua kitompuanga kia mfudiilo, baaba booso babakatshibila kiimu kui Yehowa bu balulame “abapyaana nsenga, na abeemushaala looso.” (Mis. 37:10, 11, 29) Bi muloo ukata muanda, “mwishikwanyi a nfudiilo akashimishwa, nyi ndufu.”—1 Kod. 15:26, Kilombeeno Kipya 2014.
16. Nkinyi kikale bu kabingilo kakata aketutakula bua kufubila Yehowa?
16 Nka bu bibatukatuka mu kuibimona, lukulupilo luetu luakuikala na muwa wa losoo nduimeene muiyi di’Efile Mukulu. Lualua lukulupilo ndulombene kuitukuasha buatudia kushaala na lulamato mu ino nkalakashi ya mu mafuku a ku mfudiilo. Anka bua kusankisha Yehowa, abitungu tukite mianda i bungi kushi penda kuikala na lukalo lua kushala na muwa. Kabingilo ka kumpala aketutakula bua kushaala na lulamato kui Yehowa na Yesu, nka’shi muanda tui be bafule ngofu. (2 Kod. 5:14, 15) Kino kifulo akitutakula buatudia kui bambula, pa kulungula bangi lukulupilo luatudi nalo. (Lom. 10:13-15) P’atulongo bua kuleka kuifula nka atue banabene na kuikala na kalolo, atuikala bantu babakumiina kui Yehowa buabadia kuikala bu ba kuuku baaye bua losoo.—Eb. 13:16.
17. Mbushito kinyi buatudi naabo atue banabene? (Mateo 7:13, 14)
17 Atukekala munkatshi mua bantu abakapete muwa wa ikalaika su? Yehowa muitupe mushindo wa kupeta muwa ikalaika. Binobino, atue ngi abatungu’shi tushaale muishinda adituala ku muwa wa ikalaika. (Badika Mateo 7:13, 14.) Nshalelo eetu akekala naminyi p’atukekala na muwa wa losoo? Atukataluula lualuulo lua luno lukonko mu muisambo aulondo.
LOONO 141 Muwa nkilengyeleshi
a Okuete otengiela bodia kupeta muwa wa losoo su? Yehowa muitulee’shi, dingi efuku atukekala na mushindo wa kushala bua losoo, kushi tuinyongoshi pabitale lufu. Mu uno muisambo atukataluula tungi tubingilo tua buakinyi tui balombene kutuula lukulupilo luetu looso mui Yehowa’shi, akalombasha mulayilo waye.
b Tala kashibo akamba’shi “‘Losoo’ mu Bible.”
c BI MU BIFUATULO: Ungi mukuetu mulume baapu kukula, anangushena ku ingi mianda yadi mulombene kukita nsaa yakekala na muwa wa ikalaika mu mafuku e kumpala.