Watchtower LIBRARY A INTERNET
Watchtower
LIBRARY A INTERNET
Saamakatöngö
  • BËIBEL
  • BUKU
  • KOMAKANDI
  • w22 sebitaa-liba bld. 20-25
  • Köni di sa heepi u hiniwan daka

Fëlön an dë da di pisi aki.

Piimisi, wan soni ta tapa u fuu pëë di fëlön.

  • Köni di sa heepi u hiniwan daka
  • Di Hei Wakitimawosu—A ta bai basia da di Könuköndë u Jehovah 2022 (Komakandi)
  • Hedipakisei
  • U MUSU TA SI MÖNI A DI SOIFI FASI
  • U MUSU TA SI WOOKO A WAN SOIFI FASI
  • U MUSU TA SI USEEI A WAN SOIFI FASI
Di Hei Wakitimawosu—A ta bai basia da di Könuköndë u Jehovah 2022 (Komakandi)
w22 sebitaa-liba bld. 20-25

WOTO 22

Köni di sa heepi u hiniwan daka

„Jehovah seei hën ta da sëmbë köni.”​—NÖNG. 2:6.

KANDA 89 Haika Gadu be i feni bunu

WANTU SONI U DI WOTOa

1. Faandi mbei hii u tuu abi di köni u Gadu fanöudu? (Nöngö 4:7)

A MUSU u dë sö taa i bi begi Jehovah faa da i köni, di i bi o du wan fanöudu soni, u di i bi sabi taa i bi abi köni fanöudu (Jak. 1:5). Könu Salumon bi taki taa: „Köni da di möön fanöudu soni.” (Lesi Nöngö 4:7.) Wë Salumon an bi ta taki soni u dee peipei köni di wan sëmbë sa ko abi. Ma a bi ta taki soni u di köni di Jehovah Gadu ta da sëmbë (Nöng. 2:6). Ma di köni di Gadu ta da sëmbë sa heepi u fuu ko sabi unfa u sa libi ku dee bookohedi fuu a di ten aki ö? Wë aai. Woo si di soni dë a di woto aki.

2. Andi da wan fasi fa u sa ko köni tuutuu?

2 Tu womi dë di sömëni sëmbë ta lesipeki, u di de bi köni gaanfa seei. Wan fasi fa u sa ko köni tuutuu, hën da te u ta öndösuku dee soni di dee womi dë bi ta lei sëmbë, söseei te u ta libi ku dee soni dë. Woo taki soni u Salumon fosu. Di Bëibel ta taki taa ’Gadu bi da Salumon köni gaanfa seei’ (1 Kön. 4:29). Baka di dë, nöö woo taki soni u Jesosi, di möön köni sëmbë di bi dë (Mat. 12:42). Di Bëibel bi taki a fesi taa: „Di jeje u Jehovah o dë nëën liba. Fëën mbei a o köni, a o fusutan soni bunu.”​—Jes. 11:2.

3. Andi woo luku a di woto aki?

3 Salumon ku Jesosi bi wooko ku di köni di Gadu bi da de, nöö de tuu bi taki u soni di u sa lei soni a de. A di woto aki, woo taki u dii u dee soni di Salumon ku Jesosi bi taki. Dee soni aki da: Di dë di a dë fanöudu fuu ko ta si möni ku wooko a di soifi fasi, ku di dë di a dë fanöudu fuu ko ta si useei a di soifi fasi tu.

U MUSU TA SI MÖNI A DI SOIFI FASI

4. Unfa soni bi tooka da Salumon ku Jesosi a möni së?

4 Salumon bi gudu te na soni, nöö a bi ta dë a wan gaan waiti wosu (1 Kön. 10:7, 14, 15). Jesosi hën an bi abi soni wan bëtë, söseei an bi abi fu hënseei wosu (Mat. 8:20). Ma tökuseei hii dee tu womi aki tuu bi ta si gudu a di soifi fasi, u di Jehovah Gadu hën bi da de di köni di de bi abi.

5. Unfa Salumon bi ta si möni?

5 Salumon seei bi taki taa möni ta „tjubi sëmbë” (Peleik. 7:12). Te u abi möni, nöö u sa feni dee soni dee u abi fanöudu a di libi, ku so u dee soni dee u ta kë. Ma hii fa Salumon bi gudu gaanfa seei, tökuseei a bi fusutan taa soni dë di dë fanöudu möön möni. A bi taki taa: „A möön bunu fuu abi wan bunu në, ka fuu abi hia gudu” (Nöng. 22:1). Salumon bi taki tu taa dee sëmbë dee lobi möni an lo’ u dë tifeedi ku dee soni di de abi (Peleik. 5:10, 12). Nöö a bi taki taa wa musu ta si kuma möni da di möön fanöudu soni, u di aluwasi ee u abi hia möni, tökuseei u sa lasi ën wan pasi vou sö.​—Nöng. 23:4, 5.

Di fasi fa u ta si dee gudu u di goonliba aki ta tapa u fuu buta di Könuköndë a di fosu kamian u? (Luku palaklafu 6-7)d

6. Unfa Jesosi bi ta si gudu? (Mateosi 6:31-33)

6 Jesosi bi ta si gudu a wan soifi fasi. A bi ta njan suti njanjan, söseei a bi ta bebe suti soni (Luk. 19:2, 6, 7). Wan daka, a bi mbei di möön suti win. Di soni dë da di fosu foombo wooko di a bi du (Joh. 2:10, 11). Nöö di daka di a bi o dëdë, a bi dë ku wan dii koosu nëën sinkii (Joh. 19:23, 24). Ma Jesosi an bi mbei gudu ko dë di möön fanöudu soni dëën. A bi piki dee bakama fëën taa: „Na wan sëmbë sa dini tu masa makandi e . . . Ja sa waka a Masa Gadu baka ku dee gudu u goonliba aki baka makandi e, kwetikweti” (Mat. 6:24). Jesosi bi ta taki taa ee u ta buta di Könuköndë a di fosu kamian, nöö Jehovah o da u dee soni dee u abi fanöudu.​—Lesi Mateosi 6:31-33.

7. Unfa wan baaa bi feni bunu, u di a bi ta si möni a wan soifi fasi?

7 Sömëni u dee baaa ku dee sisa fuu bi feni gaan bunu, u di de bi libi ku dee soni di Jehovah ta taki u möni. Buta pakisei a wan baaa de kai Daniel. Di baaa aki an tööu jeti, nöö a bi taki taa: „Di mi bi möön njönku, mi bi buta taa di dini di mi ta dini Jehovah, hën mi o ta kai möön gaan soni.” U di Daniëli an bi ta biinga a gudu baka, mbei a bi sa du sömëni soni da Jehovah. A bi taki taa: „Mi sa taki ku hii mi hati taa an bi hati mi seei taa mi bi du soni a di lö fasi dë. A dë sö tuu taa mi bi sa mbei gaan hia möni ee mi bi buta taa a möni baka mi bi o ta biinga. Ma ee mi bi du sö, nöö ma bi o abi dee bunu mati dee mi abi nöunöu. Boiti di dë, ma bi o ta dë waiwai sö kumafa mi ta dë waiwai nöunöu aki, u di mi ta buta di u Jehovah soni a di fosu kamian. Nöiti möni bi o sa mbei mi feni dee gaan bunu dee Jehovah mbei mi feni.” Wë a dë gbelingbelin u si taa u ta feni gaan bunu, te u ta buta hii u pakisei a di dini di u musu dini Jehovah.

U MUSU TA SI WOOKO A WAN SOIFI FASI

8. Unfa u du sabi taa Salumon bi ta si wooko a wan soifi fasi? (Peleikima 5:18, 19)

8 Salumon bi taki taa di piizii di u ta piizii te u du wan wooko, da „wan kado di Jehovah ta da sëmbë”. (Lesi Peleikima 5:18, 19.) A bi taki taa: „Hiniwan taanga wooko ta tja wini ko” (Nöng. 14:23). Salumon saandi a bi ta taki. A bi dë wan sëmbë di bi ta wooko taanga. A bi mbei wosu, a bi paandi doloifi goon, a bi mbei waitiwaiti kamian ka sëmbë sa go köi, söseei a bi diki tobo. A bi mbei foto tu (1 Kön. 9:19; Peleik. 2:4-6). Salumon bi wooko taanga, nöö a musu u dë taa di soni dë bi dëën piizii. Ma a bi sabi taa di soni dë wanwan an bi o tjika u mbei a dë waiwai tuutuu. A bi du sömëni soni da Jehovah. A bi tei fesi di de bi o mbei wan wosu da Jehovah, ka sëmbë bi o ta dini ën. A puu seibi jaa longi du di soni dë! (1 Kön. 6:38; 9:1) Di Salumon du hii pei soni tuu lontu ko kai, hën a ko si taa di möön bunu soni di wan sëmbë sa du, hën da faa dini Jehovah. A bi taki taa: „Wë nöö fa mi taki hii soni aki kaa, nöö di mama u di soni da disi: Lesipeki di tuutuu Gadu, nöö i hoi dee wëti fëën.”​—Peleik. 12:13.

9. Unfa Jesosi bi du soni, u di wooko fëën an bi ko dë di möön fanöudu soni dëën?

9 Jesosi bi dë wan sëmbë di bi ta wooko taanga. Di a bi njönku, a bi dë wan tëmbëma (Maik. 6:3). A musu u dë sö taa hën mama ku hën tata bi ta wai seei taa a bi ta heepi de, u di de bi ta wooko taanga u de bi sa sölugu dee mii u de. U di Jesosi an bi dë wan zöndu libisëmbë, mbei a kan taa a bi o ta mbei soni di sömëni sëmbë bi o ta kë! A musu u dë taa Jesosi bi ta piizii ku di wooko di a bi ta du. Ma hii fa Jesosi bi ta wooko taanga, tökuseei hii juu a bi ta seti soni a sö wan fasi, faa bi sa ta abi ten da soni u Gadu (Joh. 7:15). Bakaten, di a bi ko ta lei sëmbë soni u Gadu, hën a bi taki taa: „Wan musu ta biinga fuun feni di njanjan di ta hoi unu fu wan pisiten nöö e, dee sëmbë. Ma be un biinga fuun feni di njanjan di sa mbei un feni libi u teego” (Joh. 6:27). Di a bi ta hoi di taki a di kuun liba, hën a bi taki taa: „I musu biinga fii libi a sö wan fasi taa i ta lai gudu a Masa Gadu Köndë.”​—Mat. 6:20.

Dee peentje: 1. John ta wooko latilati ndeti nëën kantoo. 2. Tom ku wan gaanwomi go a wan sisa pisi, nöö de ta dëën taanga ku dee soni dee sikifi a Bëibel.

Unfa u sa du soni sö taa u sa ta abi ten da di wooko fuu, söseei da di dini di u ta dini Jehovah? (Luku palaklafu 10-11)e

10. Andi sa ta pasa ku so sëmbë a wookope?

10 Di köni di Gadu ta da sëmbë ta heepi u fuu ta si di wooko fuu a wan soifi fasi. Di Bëibel ta da u dee Keesitu sëmbë taanga fuu ta „wooko taanga”, söseei fuu ta du „bumbuu wooko” (Ef. 4:28). Dee wooko basi fuu lo’ u si taa u da sëmbë di ta du soni ku wan limbo háti, söseei di ta wooko taanga. Nöö kandë de o ta da u tangi u di fasi fa u ta wooko. Di soni dë sa mbei u ko ta wooko möön hia juu, u di u kë u di basi fuu pakisei bunu u dee Jehovah Kotoigi. Ma di soni dë sa mbei taa wa ko ta abi ten da dee sëmbë fuu möön, nasö fuu du soni da Jehovah möön. U musu seeka soni a sö wan fasi taa u sa ta du dee möön fanöudu soni.

11. Andi wan baaa bi ko si, te a nama ku di fasi u musu ta si di wooko fuu?

11 Wan njönku baaa de kai William bi ko si unfa a dë fanöudu tjika fu wa ta kai di wooko fuu gaan soni poi. Di baaa William bi luku unfa wan gaanwomi u kemeente di a bi ta wooko da bi ta du soni, hën a bi taki taa: „[Di baaa dë] da wan baaa di ta si wooko a wan soifi fasi. A ta wooko taanga, söseei dee sëmbë dee ta ko bai soni nëën lobi ën, u di a ta du di wooko fëën bunu. Ma te wooko kumutu kaa, nöö an ta wooko möön. Ma a ta buta hii hën pakisei a dee sëmbë fëën wosudendu, söseei a di dini di a musu dini Jehovah. Nöö di suti u di woto, hën da di baaa dë da wan u dee sëmbë dee mi sabi di ta möön dë waiwai!”b

U MUSU TA SI USEEI A WAN SOIFI FASI

12. Unfa Salumon bi lei taa a bi ta si hënseei kumafa a fiti, ma unfa di soni dë ko tooka?

12 Di Salumon bi ta hoi hënseei a Jehovah, a bi ta si hënseei kumafa a fiti. Di a bi dë wan njönku kijoo, nöö a bi ta tei taa na hii soni a sa du, nöö a bi ta hakisi Jehovah faa heepi ën (1 Kön. 3:7-9). Di Salumon bi bigi tii, nöö a bi ta köni tu fu an ko abi gaanfasi. A bi taki taa: „Wan sëmbë ta ko abi gaanfasi ufö a kai, nöö wan sëmbë ta ko ta si hënseei hei ufö a naki futu” (Nöng. 16:18). Ma a tjali taa bakaten, Salumon seei an bi ko ta hoi di soni dë a pakisei möön. Di a tii dou wan pisiten, hën a ko abi gaanfasi, hën a bigi ta pasa Gadu buka. Wan u dee wëti bi ta taki taa wan könu di bi dë Hebelejën sëmbë, an bi musu „tei hia mujëë, biga dee mujëë fëën sa mbei a bia baka da Gadu” (Deto. 17:17). Salumon bi pasa di wëti dë, hën a tööu ku 700 mujëë. Söseei a bi tei 300 woto mujëë tu, hii fa sömëni u de bi dë woto köndë mujëë! (1 Kön. 11:1-3) Kandë Salumon bi ta si kuma soni an bi o miti ën. Ma bakaten soni bi miti Salumon u di a bi pasa Jehovah buka.​—1 Kön. 11:9-13.

13. Andi u sa lei te u ta kai pakisei a di sakafasi di Jesosi bi abi?

13 Hii juu Jesosi bi ta mbei möiti faa ta si hënseei a wan fasi di fiti. Ufö Jesosi ko a goonliba aki, a bi du sömëni gaangaan soni a di dini di a bi ta dini Jehovah. Gadu bi tei Jesosi „u mbei hii soni di dë a liba ala ku goonliba aki” (Kol. 1:16). Di Jesosi dopu, nöö a musu u dë sö taa a bi sa toona mëni dee soni dee a bi du di a bi dë ku hën Tata (Mat. 3:16; Joh. 17:5). Ma Jesosi an bi mbei dee soni dë mbei a ko abi gaanfasi. Nöiti a bi du soni di bi ta lei taa a bi ta si kuma a bunu möön wotowan. A bi piki dee bakama fëën taa ’an ko a goonliba u sëmbë musu dini ën, ma a ko u dini sëmbë, söseei faa lasi hën libi paka paima fu sömëni hia sëmbë sa ko bunu ku Gadu’ (Mat. 20:28). A bi taki tu taa an sa du na wan soni hën wanwan söndö hën Tata (Joh. 5:19). Na piki sakafasi Jesosi bi abi! Di bunu fasi fa a bi du soni, ta lei u unfa useei sa du soni tu.

14. Andi u sa lei a Jesosi te a nama ku di si di u musu ta si useei a wan fasi di fiti?

14 Jesosi bi lei dee bakama fëën taa de musu ta si deseei a wan fasi di fiti. Wan daka, Jesosi bi piki de taa: „Masa Gaangadu sabi hii soni fuunu finifini, te dou ku un mëni niën uwii dë a unu hedi” (Mat. 10:30). Di soni dë ta da u kötöhati tuutuu, möönmöön ee a dë taa u ta si kuma wa bunu tjika. A ta lei u taa di Tata fuu a liba ala ta kë sabi fa fuu, söseei taa u dii nëën wojo. Ee Jehovah ta da u pasi fuu sa dini ën, söseei ee a ta si kuma u fiti u libi u teego a di njunjun goonliba fëën, nöö wa musu kuutu di fasi fa a ta si soni.

Dee peentje: 1. John ta mbei wan footoo a di wagi fëën bandja. 2. Tom ta mbei wan footoo makandi ku wan lö mati fëën, ka de ta heepi seeka wan kamian ka u ta hoi gaan komakandi.

Andi sa pasa ee wa ta si useei kumafa a dë fanöudu? (Luku palaklafu 15)f

15. (a) Un bunu fasi u si useei Di Hei Wakitimawosu bi da u taanga fuu ko abi? (b) Un gaan bunu u ta lasi ee u ta buta pakisei tumisi a useei, kumafa u ta si a di peentje a bladsëidë 24?

15 Söwan 15 jaa pasa, Di Hei Wakitimawosu bi taki taa u musu ta si useei a wan fasi di fiti. A bi taki taa: „Wa musu ta si useei hei, te nöö u ko abi gaanfasi. Söseei wa musu ta si useei kuma u lagi sö tee, te nöö u ko lasi hati. Ma u musu mbei möiti fuu ko ta si useei a wan fasi di fiti. Hën da u musu ta fusutan taa u abi bunu fasi ku suwakifasi tuu. Wan sisa hën a bi taki ën sö: ’Mi na di möön bunu sëmbë di dë, ma mi na di möön hogi sëmbë tu. Mi abi bunu fasi ku suwakifasi tuu, nöö sö nöö soni dë da hii sëmbë tu.’”c U ta si gbelingbelin faandi mbei a bunu fuu mbei möiti, fuu ko ta si useei a wan fasi di fiti.

16. Faandi mbei Jehovah ta tii u ku dee köni dee a ta da u a di Wöutu fëën?

16 Jehovah ta tii u ku dee köni dee a ta da u a di Wöutu fëën. A lobi u, nöö a kë fuu ta dë waiwai (Jes. 48:17, 18). Di möön bunu soni di u sa du, söseei di soni di o mbei u ta dë waiwai tuutuu, hën da te u ta du soni go dou di ta mbei Jehovah ta wai. Te u ta du sö, nöö wa o abi sömëni u dee bookohedi di so sëmbë ta abi, u di de ta buta hii de pakisei a möni, a wooko, nasö a deseei. Be hiniwan fuu du soni a wan köni fasi, sö taa Jehovah sa wai ku u!​—Nöng. 23:15.

ANDI U SA LEI A DEE SONI DEE GADU BI MBEI SALUMON KU JESOSI TAKI, TE A NAMA KU . . .

  • möni?

  • wooko?

  • useei?

KANDA 94 U wai taa i da u di Wöutu fii

a Salumon ku Jesosi bi köni gaanfa seei. Jehovah hën bi da de di lö köni dë. A di woto aki, woo si andi u sa lei a dee soni dee Gadu bi mbei Salumon ku Jesosi taki, te a nama ku di fasi fa u musu ta si möni, wooko, nasö useei. Woo si tu unfa so u dee baaa ku dee sisa fuu bi feni wini, u di de bi libi ku di soni di di Bëibel ta taki u dee soni aki.

b Luku di woto „Fa yu kan prisiri nanga a tranga wroko di yu e du?”, di dë a di Waktitoren u 1 u bakajailiba, u di jaa 2015.

c Luku di woto „Bijbel kan yepi yu fu de nanga prisiri”, di dë a di Waktitoren u 1 u tanvuuwata-liba u di jaa 2005.

d DEE SONI DI DEE PEENTJE KË TAKI: John ku Tom, da tu njönku baaa di dë a di seei kemeente. John ta puu sömëni ten ta seeka di wagi fëën. Tom ta tei di wagi fëën u tja wotowan go a di peleikiwooko, söseei a komakandi.

e DEE SONI DI DEE PEENTJE KË TAKI: John ta wooko pasa juu. An kë u di basi fëën tei ën u hogi. Fëën mbei solanga di basi fëën hakisi ën faa wooko pasa juu, a ta piki „aai”. Tom dë wan dinai, nöö a di seei sapate dë, hën ku wan gaanwomi go luku wan sisa nëën pisi u de dëën taanga. Tom bi piki di basi fëën a fesi taa wantu daka dë a di wiki dendu, di a ta tei u du soni da Jehovah a sapate, nöö an o sa wooko a dee juu dë.

f DEE SONI DI DEE PEENTJE KË TAKI: John ta buta pakisei nëën seei. Tom ta buta hii hën pakisei a di dini di a ta dini Jehovah. Di soni dë mbei a feni sömëni njunjun mati, di a go heepi seeka wan kamian ka u ta hoi gaan komakandi.

    Saamakatöngö buku (2007-2025)
    Log out
    Log in
    • Saamakatöngö
    • Mandëën da wan sëmbë
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log in
    Mandëën da wan sëmbë