Womi ku mujëë sa ta lobi deseei u nöömö u?

1, 2. Ambë sa feni wini u di Kanda u Salumon, nöö faandi mbei? (Luku di peentje a bigi u di woto.)

DI MUJËË ku di womi di ta toou ta luku deseei a wojomii, nöö de ta lafu mukii da deseei. Hii sëmbë ta si taa de lobi deseei. Di baaa di ta hoi di toou-taki u de, si fa de panjan deseei hoi a wan lobifasi, hën a hakisi ënseei taa: „De o lobi deseei u nöömö u? Naa pikipiki di lobi u de o ko kötö?” Te wan womi ku wan mujëë lobi deseei tuutuu, nöö de o sabi unfa de musu libi ku dee möön gaan bookohedi di de ta abi. Ma a tjali taa sömëni sëmbë di toou an ta piizii ku di toou libi u de möön, nöö di soni dë ta mbei de ta paati. Kandë i ta hakisi iseei taa: ’Tu sëmbë sa lobi deseei u nöömö u?’

² Di Könu Salumon bi dë a libi, nöö sëmbë an bi abi di guwenti u lobi deseei tuutuu. Faandi mbei? Salumon bi taki taa: „ A wan dusu sëmbë dendu, wan limbohati womi nöö mi feni, ma ma feni na wan limbohati mujëë. Awa, di soni di mi ko si, hën da Gadu mbei libisëmbë ku wan limbohati, ma de go pakisei u du woto soni” (Peleikima 7:26-29). Woto köndë mujëë di bi ta libi fanafiti a di së u manu ku mujëë, nöö di bi ta dini di gadu Baali bi ta libi a dee Isaëli sëmbë mindi. Te u kaba fëën, sömëni u dee Isaëli womi ku dee Isaëli mujëë bi ko ta libi fanafiti tu.a (Luku di pisi a basu.) Ma söwan 20 jaa ufö di soni dë bi pasa, Könu Salumon bi sikifi wan puwema u wan womi ku wan mujëë di bi lobi deseei tuutuu. Aluwasi u toou nasö ee wa toou, tökuseei di Kanda u Salumon sa heepi u u ko fusutan andi da tuutuu lobi, söseei unfa u sa lei taa u lobi wan sëmbë tuutuu.

WOMI KU MUJËË SA LOBI DESEEI TUUTUU!

3. Faandi mbei wan womi ku wan mujëë sa lobi deseei tuutuu?

³ Lesi Kanda u Salumon 8:6. Di Bëibel ta taki taa lobi dë kuma „di faja u Jah”. Wë faandi mbei? U di lobi da di fasi di Jehovah abi möön gaanfa, nöö a mbei u a sö wan fasi taa u sa djeesi ën a di fasi dë (Kenesesi 1:26, 27). Baka di Jehovah mbei di fosu womi, Adam, hën a bi dëën wan waiti mujëë. Di fosu pasi di Adam si Eva, hën a wai tee a taki unfa a ta fii. Eva seei bi lobi hën manu. Kumafa u sabi, Jehovah bi tei wan bandja papai bonu u Adam mbei Eva (Kenesesi 2:21-23). Bigibigi kaa Jehovah bi mbei womi ku mujëë a sö wan fasi taa de sa ta lobi deseei u nöömö.

4, 5. Unfa di woto a di Kanda u Salumon bi waka?

⁴ Di Kanda u Salumon ta taki a wan waiti fasi unfa womi ku mujëë sa ta lobi deseei. Di kanda ta taki fa wan mujëë mii ku wan njönku womi mii di ta kiija sikapu bi lobi deseei, a wan köndë de kai Sunëmi nasö Sulëmi. Disi da di woto u de: Di mujëë mii bi ta wooko a di doloifi goon u dee baaa fëën, di bi dë zuntu ku di sodati kampu u Könu Salumon. Di Salumon si di mujëë mii, hën a manda dee futuboi fëën u go tei ën tja ko a di kampu fëën. Hën Salumon piki di mujëë mii fa a hanse tjika, hën a dëën gaan hia kado. Ma di mujëë mii bi lobi di womi mii di bi ta kiija sikapu, hën a piki Salumon taa ku di womi mii dë a kë dë (Kanda u Salumon 1:4-14). Di womi mii go suku ën te a di kampu dendu. Di a feni ën, hën de piki deseei fa de lobi deseei tjika.​—Kanda u Salumon 1:15-17.

⁵ Di Salumon toona nango a Jelusalen, hën a tei di mujëë mii tja go ku ën, hën di womi mii faaka di mujëë mii (Kanda u Salumon 4:1-5, 8, 9). Na wan u dee soni di Salumon taki nasö du bi sa tooka di mujëë mii pakisei fu an lobi di womi mii möön (Kanda u Salumon 6:4-7; 7:1-10). Hën Salumon ko disa di mujëë mii be a go fëën. Te u kaba fëën, hën di mujëë mii u Sulëmi kai di lobima fëën faa kule ko nëën „kuma wan djangafutu”.​—Kanda u Salumon 8:14.

6. Faandi mbei a sa taanga u sabi ambë ta fan a di Kanda u Salumon?

⁶ Di Kanda u Salumon da wan suti kanda. Fëën mbei de ta kai ën „di kanda u dee kanda” (Kanda u Salumon 1:1). Ma a di kanda Salumon an bi taki ambë bi ta fan a hiniwan pisi u di kanda. A bi kë u sëmbë si fa di puwema ku di kanda bi hanse tjika, fëën mbei an bi taki hii soni finifini. Hii fa an bi kai sëmbë në a di kanda, tökuseei i sa sabi ambë ta fan te i luku dee soni di womi mii nasö di mujëë mii ta taki.

„DI FASI FA I TA LEI TAA I LOBI MI SUTI MÖÖN WIN”

7, 8. Andi di womi mii ku di mujëë mii bi taki u lei taa de lobi deseei?

⁷ Di njönku mujëë mii ku di womi mii bi ta taki fa de lobi deseei. So u dee soni de bi taki u ’lei fa de lobi deseei’ sa taanga da u u fusutan a di ten aki, u di de bi sikifi de söwan 3000 jaa pasa kumafa sëmbë bi ta fan a di ten ala (Kanda u Salumon 1:2). Hii fa di fasi fa de bi ta libi tooka ku di ten fuu aki, tökuseei u sa fusutan fa de bi ta fii da de deseei. Di womi mii bi taki taa dee wojo u di mujëë mii hanse kuma „pomba wojo”, nöö a bi kë taki taa a lobi dee hanse wojo fëën (Kanda u Salumon 1:15). Di mujëë mii seei bi taki taa dee wojo u di womi mii hanse kuma pomba (Lesi Kanda u Salumon 5:12). Di mujëë mii bi kë taki taa dee wojomii u di womi mii bi dë gbelingbelin u si a di wetiweti pisi mindi. A bi ta djei kuma te pomba ta wasi a mëiki dendu.

⁸ Di womi mii ku di mujëë mii bi ta gafa deseei fa de hanse tjika, ma na u di hanse u de nöö de bi ta taki. Di womi mii bi lobi di suti fasi fa di mujëë mii bi ta fan ku woto sëmbë (Lesi Kanda u Salumon 4:7, 11). Hën a piki di mujëë mii taa: „Mi toou mujëë, höniwata ta kai ta kumutu a i buka kakisa. Höniwata ku mëiki dë a i töngö basu.” Di womi mii bi kë taki taa dee soni di di mujëë mii bi ta taki bi suti, nöö de bi bunu kuma mëiki, söseei de bi suti kuma di möön suti höniwata. Di womi mii piki di mujëë mii taa „a hanse seei”, nöö ’na wan soni ta makei ën’. An bi ta taki u di hanse di a bi hanse nöö, ma a bi ta taki söseei u dee gaan bunu fasi fëën.

9. (a) Unfa womi ku mujëë musu lobi deseei tjika? (b) Faandi mbei a dë fanöudu taa womi ku mujëë di toou musu du soni u lei taa de lobi deseei?

⁹ A di ten aki womi ku mujëë di toou, di ta dini Jehovah an ta si toou libi kuma wan buka di de mbei a lanti fesi nöö. De lobi deseei tuutuu, nöö de ta du soni u lei taa sö a dë tuutuu. Ma na un fasi de musu lobi deseei? Di lobi di Bëibel ta lei u taa u musu lobi wotowan söndö u pakisei useei nöö u? (1 Johanisi 4:8) Di lobi di u lobi dee famii fuu ö? A dë di lobi di tu gaan mati lobi deseei ö? (Johanisi 11:3) Naa di lobi di womi ku mujëë ta lobi deseei? (Nöngö 5:15-20) Wë, tu sëmbë di toou musu du soni u lei taa de lobi deseei tuutuu a hii dee fasi aki. Dee soni dee i ta taki ku dee soni di i ta du, sa mbei di mujëë fii nasö di manu fii si taa i lobi ën tuutuu, nöö di soni dë sa mbei i abi wan bunu toou libi. Awa, a dë taanga fanöudu seei u du di soni aki, aluwasi i abi sömëni soni u du a i libi. A so köndë ka mama ku tata ta suku mujëë nasö manu da dee mii u de, nöö di womi ku di mujëë an ta sabi deseei ufö de toou. Te de ko sabi deseei, söseei te de ko lobi deseei, nöö de musu piki deseei unfa de lobi deseei tjika. Di soni aki o mbei de ko möön lobi deseei, nöö de o abi wan bunu toou libi.

10. Na un woto fasi womi ku mujëë sa lobi deseei u mbei taa soni ta waka bunu a di toou libi?

¹⁰ Te sëmbë di toou ta du soni u lei taa de lobi deseei, nöö de ta mbei soni waka bunu a di toou libi u de a wan woto fasi. A di kanda, Könu Salumon bi kë da di njönku mujëë mii wan „goutu banti u bisi a hedi, di mbei ku pikipiki soofu konda”. A bi gafëën taa „a hanse kuma te libawojo fuu, di soifi kuma te sonu ta tuwë limbo” (Kanda u Salumon 1:9-11; 6:10). Ma di mujëë mii bi feni di sëmbë di a bi lobi tuutuu kaa. Andi bi heepi ën faa bi sa hoi ënseei a di womi mii? Andi bi dëën taanga di de an bi dë a di wan kamian? (Lesi Kanda u Salumon 1:2, 3). Di mujëë mii bi ta pakisei unfa dee lobi wöutu u di womi mii bi ta mbei a ta fii bunu. Dee soni dee di womi mii taki u lei di mujëë mii taa a lobi ën, bi „suti möön win”, nöö di a bi dë a di könu wosu, de bi ta kötö hën hati kuma te de tutu „sumëësuti fatu” a sëmbë hedi (Psalöm 23:5; 104:15). A dë wan fanöudu soni seei u womi ku mujëë di toou ta lei taa de lobi deseei, biga di soni dë o mbei di lobi u de ko möön taanga. Nöö te de o ta mëni dee soni aki baka, nöö a o heepi de u ta lobi deseei hii juu.

NA WEKI LOBI FII „UFÖ DI JUU FËËN DOU”

11. Andi u sa lei u dee soni di mujëë mii u Sulëmi bi piki dee mujëë a di könu wosu u Salumon?

¹¹ Ee i dë wan sëmbë di kë toou, nöö andi i sa lei u di mujëë mii u Sulëmi? An bi lobi Könu Salumon, nöö a bi piki dee mujëë u di könu wosu gbelin taa: „Wan musu weki dee lobi fii u mi ufö di juu fëën dou” (Kanda u Salumon 2:7; 3:5). A bi o dë wan bunu soni u lobi hiniwan mujëë nasö hiniwan womi di i si ö? Nönö, ma a bi o möön bunu u abi pasensi u wakiti, nöö i toou ku wan sëmbë di joo sa lobi ku hii i hati.

12. Faandi mbei di mujëë mii u Sulëmi bi lobi di womi mii di bi ta kiija sikapu?

¹² Faandi mbei di mujëë mii u Sulëmi bi lobi di womi mii di bi ta kiija sikapu? A bi feni taa a bi hanse kuma „wan djangafutu”. Dee maun fëën bi taanga kuma „goutu pëipi”, nöö dee futu fëën hanse kuma „kilisoliti sitonu”. Ma na hanse nöö di womi mii bi hanse, söseei na taanga nöö a bi taanga tu. Ma di mujëë mii bi sabi taa di womi mii bi lobi Jehovah, söseei a bi abi bunu manii. U di soni dë mbei a bi ta si ën kuma „wan apa pau di dë a dee woto pau u di matu mindi.”​—Kanda u Salumon 2:3, 9; 5:14, 15.

13. Faandi mbei di womi mii di bi ta kiija sikapu bi lobi di mujëë mii u Sulëmi?

¹³ Di mujëë mii u Sulëmi bi dë wan gaan waiti mujëë. Könu Salumon seei an bi sa puu wojo nëën, hii fa a bi dë ku „60 könu mujëë ku 80 waka mujëë, söseei sömëni njönku mujëë”. Ma u di di mujëë mii bi hanse, mbei di womi mii bi lobi ën u? Nönö. Di mujëë mii bi lobi Jehovah, nöö a bi abi bunu manii tu. U di di mujëë mii bi abi sakafasi, mbei a bi tei ënseei djei ku wan „safaani folo di ta göö a ze bandja” hii juu. Ma di womi mii bi ta si di mujëë mii apaiti seei „kuma wan leili folo a sabana dendu”.​—Kanda u Salumon 2:1, 2; 6:8.

14. Ee i bi o kë toou, nöö andi i sa lei u di womi mii di bi ta kiija sikapu ku di mujëë mii u Sulëmi?

¹⁴ Jehovah piki dee dinima fëën taa de musu toou ku „wan biibima” (1 Kolenti 7:39). Di soni aki kë taki taa te joo suku wan sëmbë u toou, nöö a musu dë wan dopudopu dinima u Jehovah. Unfa di soni aki sa heepi i a di toou libi fii? Wan womi ku wan mujëë di toou musu saanfa u libi ku dee bookohedi di de ta miti hiniwan daka. Ma te hii de tuu dë gaan mati ku Jehovah, nöö soni o ta waka bunu a di toou libi u de. Fëën mbei ee i bi o kë toou, nöö i musu du leti kumafa di womi mii di bi ta kiija sikapu ku di mujëë mii u Sulëmi bi du. Suku wan sëmbë di abi bunu manii, söseei di lobi Jehovah tuutuu.

„MI TOOU MUJËË DË KUMA WAN DJAI DI DE TAPA LONTU KU PENI”

15. Andi Keesitu sëmbë di an toou jeti sa lei u di hoi di di mujëë mii u Sulëmi bi hoi ën seei da di womi mii di bi ta kiija sikapu?

¹⁵ Lesi Kanda u Salumon 4:12. Faandi mbei di womi mii bi taki taa di mujëë mii u Sulëmi dë kuma „wan djai di de tapa lontu ku peni”? Na hii sëmbë sa go a wan djai di de tapa lontu ku peni. Di mujëë mii bi dë kuma wan djai, u di di womi mii di bi ta kiija sikapu nöö a bi lobi. Ku hën a bi kë toou, fëën mbei an bi ta buta pakisei a na wan u dee soni di Könu Salumon bi ta taki. Nöö an bi o tooka ën pakisei tu. A bi dë kuma „wan peni” ma na kuma „wan döö” di an bi taanga u jabi (Kanda u Salumon 8:8-10). A di wan seei fasi tu sëmbë di mbei buka u toou o hoi deseei. De an o bia go lobi wan woto sëmbë.

16. Andi i sa lei a di Kanda u Salumon ee i mbei buka ku wan sëmbë u toou?

¹⁶ Di di womi mii hakisi di mujëë mii u de go köi, hën dee baaa fëën piki ën taa an musu go. Hën de mandëën faa go koti wakiti da di doloifi goon u de. Futoou de an bi ta futoou ën u? Pakisei de bi pakisei taa di sisa u de ku di womi mii bi o go du fanafiti soni ö? Nönö. Ma dee baaa fëën bi kë tjubi ën sö taa hën ku di womi mii an go dë a wan kamian de wanwan, di bi o sa mbei a du wan soni di an bunu (Kanda u Salumon 1:6; 2:10-15). Ee i ku wan sëmbë mbei buka u toou, nöö unfa un sa kule da hiniwan soni di sa mbei un go du fanafiti soni a di së u manu ku mujëë? Un musu taki a fesi ku andi woon luku bunu u na go du soni di o poi di buka di un mbei. Nöiti un musu go dë unu wanwan a kamian ka sëmbë an ta si unu. Ee i kë lei di sëmbë di i ku ën mbei buka u toou taa i lobi ën, nöö un musu du ën a wan fasi di fiti.

17, 18. Unfa dee soni u lei a di Kanda u Salumon aki heepi i?

¹⁷ Jehovah kë taa sëmbë di toou an musu paati ku deseei nöiti. A kë taa womi ku mujëë di toou musu lobi deseei u nöömö. Wan womi ku wan mujëë ta toou u di de lobi deseei. Ma ee de kë libi ku deseei u nöömö, nöö de musu mbei di lobi u de ko möön taanga, söseei di lobi musu hoi dou kuma wan faja di an ta tapa möönsö.​—Maikusi 10:6-9.

¹⁸ Ee i bi o kë toou, nöö i musu suku wan sëmbë di i sa lobi tuutuu. Te i feni di sëmbë dë kaa, nöö un musu mbei möiti makandi be di lobi fuunu ta ko möön taanga. Leti kumafa u bi lei a di Kanda u Salumon, womi ku mujëë sa lobi deseei tuutuu u nöömö, u di lobi da „di faja u Jah”.​—Kanda u Salumon 8:6.