Jehovah bi da u taanga te soni bi nango bunu, söseei te feti bi ta feti

Paul: U bi ta wai seei te na soni! U bi dë a ëlufumu-liba u di jaa1985, nöö u bi dë a pasi nango a di fosu kamian ka de bi manda u fuu go du di sëndëlengiwooko. De bi manda u fuu go a wan köndë fu Afiikan de kai Libelia. Di di opalani fuu bi saka a di köndë de kai Senegali, hën Anne taa: „Baka wan juu longi nöö woo dou a Libelia!” Baka di dë, hën de booko wan buka da u a di opalani. De bi taki taa: „Hii dee sëmbë dee nango a Libelia tuu musu saka kumutu a di opalani. Wanlö sëmbë ta pooba u puu dee tiima a bangi ku taanga a Libelia, nöö fëën mbei wa o sa go dou te ala möön.” U bi fika söwan teni daka a Senegali ku dee baaa ku dee sisa dee bi ta du di sëndëlengiwooko. U bi ta haika njunsu u sabi unfa soni bi ta pasa a Libelia, nöö u bi jei taa de bi kii gaan hia sëmbë. Boiti di dë, u bi jei taa lanti an bi ta da sëmbë pasi u de kumutu a de pisi. Ee wan sëmbë bi du di soni dë, nöö de bi ta suti ën kii wantewante.

Anne: U da sëmbë di lo’ piii libi. Sëmbë sabi mi kuma wan sëmbë di ta fëëë soni, sensi di mi bi dë miii. Fëën mbei de bi da mi wan në te u kaba fëën. Boiti di dë, mi bi ta fëëë seei te mi bi musu haba pasi! Ma tökuseei u bi dë kabakaba u go du di sëndëlengiwooko a Libelia kumafa de bi manda u.

Paul: De kiija mi ku Anne a di seei pisiwata a Ingisiköndë. Dee gaansëmbë u mi ku di mama u Anne bi lo’ u da u taanga fuu du di pioniliwooko. Fëën mbei u bi bigi du di pioniliwooko baka di u kaba siköö. De bi ta wai ku useei taa u bi kë du di hii-ten diniwooko hii u libi longi. Mi bi abi di gaandi u bigi wooko a Bëtëli di mi bi abi 19 jaa. Baka di mi ku Anne tööu a di jaa 1982, hën hënseei bigi wooko a Bëtëli tu.

Anne: U bi lobi di wooko di u bi ta wooko a Bëtëli, ma sensi ten kaa u bi kë go heepi a kamian ka möön peleikima bi dë fanöudu. Di wooko di u bi ta wooko makandi a Bëtëli ku baaa ku sisa di bi ta du di sëndëlengiwooko fosu, bi mbei u bi kë du di sëndëlengiwooko tu. Dii jaa longi u puu ta begi Jehovah hiniwan ndeti faa heepi u fuu sa du di sëndëlengiwooko. U bi wai gaanfa seei di de bi kai u fuu go a di u 79 kalasi u di Giliati-siköö! De bi kai u a di jaa 1985. Baka di siköö, hën de manda u go a di köndë fu Afiikan de kai Libelia.

DI LOBI U DEE BAAA KU DEE SISA BI HEEPI U FUU HOI DOU

Paul: U bi tei di fosu opalani di u bi feni, di bi nango a Libelia. Sö a bi ko pasa taa u bi dë a di opalani di u bi taki soni fëën a di bigi. Dee sëmbë bi ta fëëë seei, nöö lanti an bi kë da de pasi möönsö, u de kumutu a de pisi a sapate. Dee sëmbë bi ta fëëë sö tee taa te de bi jei wan wagi bai wan taanga bai, nöö de bi ta kai wolo kule paaja. U bi ta lesi pisi u Psalöm hiniwan ndeti fu wa ta fëëë sö möön. Ma hii fa soni bi dë sö, tökuseei u bi lobi di wooko di u bi ta du a Libelia tuutuu. Anne bi ta du di sëndëlengiwooko, nöö mim bi ta wooko a Bëtëli makandi ku wan baaa de kai John Charuk.a Mi bi lei sömëni soni a di baaa dë, u di a bi libi a Libelia sömëni jaa longi. Nöö a bi sabi unfa soni bi dë da dee baaa ku dee sisa tjika, söseei a bi sabi unfa soni bi ta taanga da de tjika.

Anne: Unfa a du ko taa u lobi di wooko di u bi ta du a Libelia sö hesi? Wë dee baaa ku dee sisa de bi mbei u bi ko lobi ën sö hesi. De bi ta lei u taa de lobi u gaanfa, söseei de bi abi wan taanga biibi. U ku de bi ko dë gaan mati seei, söseei de bi ko dë kuma famii fuu. Dee soni dee de bi ta piki u bi ta da u taanga seei. Di peleikiwooko bi dë wan suti soni seei a Libelia. Dee sëmbë bi lobi te u bi ta dë longi a de pisi. De an bi ta lobi te u bi ko pala a de! Te dee sëmbë bi ta da woto, nöö de bi lo’ u taki soni di nama ku Gadu, aluwasi naasë de dë. Te i bi waka ko dou, nöö an bi ta dë wan taanga soni fii denda a di woto. U bi abi sëmbë ta lei soni u Bëibel sö tee taa a bi ta dë wan taanga soni da u fuu lei hii de tuu soni u Bëibel. Di soni dë bi dë wan gaan suti bookohedi!

U BI FENI TAANGA HII FA U BI TA FËËË

Paul: Soni bi ko kötö a di köndë söwan fö jaa longi. Ma a di jaa 1989, hën wan gaan feti bi bigi a di köndë. Hii soni bi ko tooka, nöö u bi ta libi a di pisiwata ka di feti bi ta feti. Dee sëmbë dee bi hopo fia ku lanti, bi feti tei di pisiwata ka di Bëtëli bi dë. De bi du di soni dë a 2 u baimatu-liba u di jaa 1990. U bi dë dii liba longi söndö u jei andi bi ta pasa a woto së u goonliba. Wa bi sa jei soni u dee famii fuu, söseei wa bi sa jei soni u di hedikantoo. Wëti an bi dë a di köndë möön, nöö a hii së gaan hogi soni bi ta pasa. Soni u njan an bi ta dë wan bëtë, nöö de bi ta kisi sömëni mujëë. Soni bi dë sö a hii di köndë söwan 14 jaa longi.

Anne: Sëmbë u so lö bi ta hopo go feti ku sëmbë u woto lö. Nöö sö de bi ta kii deseei kaa. A hii së sëmbë bi ta waka ku goni, ku wanlö pei soni bisibisi a sinkii, ta denda a hiniwan wosu ta tei andi de kë. Ee u musu taki ën kumafa de bi ta taki ën, nöö so u de bi ta si di kii di de bi ta kii sëmbë, kumafa de ta „kii ganian”. Dee sëmbë dee bi ta feti di feti bi tapa dee pasi, nöö de bi ta luku hiniwan sëmbë di bi ta suku u pasa. A bi lo’ u pasa taa de bi ta kii dee sëmbë dee bi ta pooba u pasa. Nöö de bi ta zunta dee sëmbë di de bi kii buta woto a woto liba. Dee soni dë bi ta pasa zuntu ku di Bëtëli. De bi kii baaa ku sisa fuu tu, te kisi tu Kotoigi di bi ta du di sëndëlengiwooko.

Dee baaa ku dee sisa bi sa lasi de libi, u di de bi ta tjubi dee woto baaa ku sisa dee bi dë u wan woto lö, di dee sëmbë bi ta suku u kii. Dee baaa ku dee sisa dee bi ta wooko a Bëtëli, ku dee bi ta du di sëndëlengiwooko seei bi ta tjubi baaa ku sisa tu. A Bëtëli, nöö so u dee baaa ku dee sisa fuu dee bi lowe, bi ta duumi makandi ku u a dee kamba fuu a liba, nöö dee wotowan bi ta duumi a basu. Mi ku mi mujëë, ku seibi sëmbë bi ta duumi a wan kamba.

Paul: Hiniwan daka dee sëmbë dee bi ta feti bi ta suku u denda ko a di Bëtëli, u ko luku ee u bi ta tjubi sëmbë. U bi abi fö sëmbë di bi ta hoi wakiti: tu u de bi ta luku a fënsë, nöö dee tu wotowan bi nango fan ku de. Ee dee tu sëmbë dee bi go fan ku de an bi buta maun a baka, nöö hën da hii soni bi nango bunu. Ma ee de bi buta maun a baka, nöö hogi! Di soni dë bi kë taki taa dee fetima bi nango a hei, nöö dee baaa ku dee sisa dee bi ta luku a fënsë bi ta biinga tjubi dee mati fuu dee de bi ta suku u kii.

Anne: Wan daka, hën wanlö kulupu fetima denda ko ku taanga a di Bëtëli. Hati u de bi boonu, nöö dee baaa an bi sa tapa de. Mi ku wan sisa bi denda go a wasiwosu, hën u söötö di döö. Wan kasi bi dë a di wasiwosu ka u bi ta buta soni, nöö di sisa bi go tjubi a wan piki kamian nëën dendu. Dee fetima bi subi ko a södö, de bi dë ku dee goni u de, nöö de bi ta naki di döö fuu seei gbogbogbogbo. Ma Paul bi begi de be de an denda go a di wasiwosu. A bi piki de taa: „Mi mujëë dë a wasiwosu.” Di mi bi ta tapa di döö u di kasi ka di sisa bi go tjubi, nöö di döö bi ta bai seei. Baka di dë, mi bi musu toona seeka hii soni seti buta a di kasi baka, nöö a bi tei pikisö ten. Mi bi dë seiki taa dee fetima bi o ta hakisi deseei ee andi mi bi ta du sö. Mi bi ta fëëë sö tee taa hii mi sinkii bi ta tëëmë tjatjatjatja. Unfa seei mi bi o du te mi jabi di döö? Wë mi bi begi Jehovah hakisi ën faa heepi mi. Hën mi jabi di döö, hën mi da de odi a wan suti fasi söndö fëëë. Wan u de bi waka naki mi ku sinkii denda go a dendu, hën a waka langalanga go taanpu a di kasi fesi, hën a jabi ën, hën a sakata hii soni puu a di kasi. An bi sa biibi taa an feni na wan sëmbë a di kasi dendu. Hën ku dee wotowan fëën bi go suku sëmbë a dee woto kamba, ku dee woto kamian ka u bi ta buta soni tu. Ma tökuseei de an bi feni na wan sëmbë.

HII SËMBË BI SA SI TAA JEHOVAH BI TA HEEPI DEE SËMBË FËËN

Paul: Wa bi abi soni u njan tjika, nöö sö soni bi dë da u sömëni liba longi. Ma dee lei u Jehovah de bi ta heepi u kaa. Di lei di u bi ta lei soni u Bëibel a mamate a Bëtëli, bi ko dë kuma dee soni dee u bi guwenti u njan mamate. Hii u tuu bi sabi taa di lesi di u bi ta lesi di Bëibel ta lei soni nëën, bi o heepi u fuu sa hoi dou, fuu sa pasa hiniwan daka.

U bi sabi taa ee u bi kumutu go suku njanjan nasö wata, nöö wa bi o sa heepi dee sëmbë dee u bi ta tjubi. Sëmbë bi o sa feni de kii. So juu Jehovah bi ta heepi u a wan apaiti fasi fuu sa feni dee soni dee u bi abi fanöudu, söseei a bi ta heepi u a di soifi ten. Jehovah bi ta sölugu u, söseei a bi ta heepi u fu wa ta fëëë poi.

Di fasi fa soni bi dë a di köndë bi ta ko möön hogi, ma tökuseei di tuutuu lei bi ta da u taanga. Hii juu dee baaa ku dee sisa bi ta lowe u de bi sa fika a libi, ma tökuseei de bi ta abi wan taanga biibi go dou, söseei de an bi ta booko de hedi poi. So baaa ku sisa bi taki taa di fasi fa soni bi ta pasa dë, bi ta heepi de u de dë „kabakaba ta wakiti di gaan fuka”. Dee gaanwomi ku dee njönku baaa bi ta du hii soni di de bi sa du u heepi dee baaa ku dee sisa u de. Dee baaa ku dee sisa dee bi ta lowe bi ta heepi de na de, nöö de bi ta peleiki a dee pisiwata ka de lowe go, söseei de bi ta hoi komakandi tu. De bi ta suku andi de bi sa feni a matu u mbei Könuköndë zali. Di go di dee baaa ku dee sisa bi nango a komakandi, ku di du di de bi ta du di peleikiwooko bi ta da de taanga seei, nöö de bi ta möön biibi taa soni o waka bunu a di ten di ta ko. Te u bi ta paati soni u njan, soni u bisi, ku woto soni da dee baaa ku dee sisa, nöö de bi ta hakisi u saku u de sa go a di peleikiwooko, ka u de hakisi u soni u bisi. Sömëni sëmbë di bi ta dë tjalitjali, söseei di bi si sömëni hogi soni, bi ta kë haika di bunu buka. A bi ta bigi da de te de bi ta si fa dee Kotoigi bi ta dë waiwai, söseei fa de bi ta lei taa de lobi de na de, hii fa de bi ta libi a wan hogi ten. Dee baaa ku dee sisa bi dë kuma wan faja limbo di dë a wan dungudungu kamian (Mat. 5:14-16). Di fasi fa dee baaa ku dee sisa bi ta dini Jehovah fajafaja, bi mbei taa so u dee gaan hogihati fetima bi ko toon dinima u Jehovah tu.

JEHOVAH BI DA U TAANGA DI U BI DA DEE BAAA KU DEE SISA ADJOISI

Paul: So juu u bi nango kumutu a Libelia u wan pisiten. U bi go dii pasi u wan sati pisiten, ku tu pasi ka u bi hoi wan hii jaa longi. Wan sisa di bi ta du di sëndëlengi wooko bi taki gbelingbelin unfa a bi ta fii. A bi taki taa: „Di u bi dë a di Giliati-siköö, de bi lei u taa u musu ta lobi dee baaa ku dee sisa fuu ku hii u hati, nöö leti sö u bi du soni. Fëën mbei a bi hati u seei, di u bi musu go disa dee baaa ku dee sisa fuu a sö wan taanga ten. A bi dë kuma wan sëmbë bi kisi di hati fuu tënë!” Ma u di u bi ta dë a wanlö woto köndë di bi dë zuntu ku Libelia, mbei u bi ta wai seei taa u bi sa ta heepi dee baaa ku dee sisa fuu go dou, söseei taa u bi sa ta da wan maun go dou a di peleikiwooko a Libelia.

Anne: A sebitaa-liba u di jaa 1996, u bi dë fö baaa ku sisa a wan wagi u di bëikantoo. U bi ta suku u lëi go a woto së u di köndë, a wan kamian ka soni bi ta waka möön bunu. Di kamian bi dë a söwan 16 kilomëti longi ku ka u bi dë, nöö u bi abi sömëni fanöudu pampia a di wagi dendu, di bi ta taki soni u di fasi fa di wooko bi ta pasa a Libelia. Wa bi pena bia baka seei, hën dee sëmbë bi ko feti a di pisiwata ka u bi sai dë. Wanlö womi di bi dë hati boonuboonu bi suti goni go a liba fuu tapa di wagi. De bi hai dii fuu puu a di wagi dendu, hën de lëi go ku Paul. Hati fuu bi latja seei te wa bi saandi u du. Te wan pisi, hën u si Paul ta waka ta ko. Mindifesi fëën bi ta kule buuu. U bi mëni taa de bi suti ën a hedi, ma di u ko kisi useei, hën ko fusutan taa ee de bi suti ën, nöö an bi o sa waka ko a u! A bi kisi makei u di wan u dee womi bi pusu ën ku taanga puu a di wagi. U bi wai seei taa na gaan soni hën bi du ën.

Wan sodati wagi bi dë a zuntu dë ku sëmbë a dendu. Dee sëmbë bi ta fëëë, nöö de bi ta seeka u go kumutu dë. Kamian an bi dë a di wagi dendu möön, fëën mbei u bi suku kamian a di wagi bandja panjan hoi. Di sëmbë di bi ta lëi di wagi, bi lëi taanga kumutu a di kamian sö tee taa bëina u bi puu kai. U bi bai begi ën be a tapa di wagi, ma a bi ta fëëë sö tee taa an bi kë haika u. Na pëëpëë panjan u bi panjan di wagi dë fu wa puu kai. Nöö na piki wei u bi wei di u dou. Hii u sinkii bi ta tëëmë u di u bi fëëë pasa maaka.

Paul: A bi bigi da u seei taa u bi dë a libi jeti. U bi dë seei sundjusundju bugubugu. U bi duumi a döö a wan köpitë bandja, nöö sinkii fëën bi dë seei fulafula ku gonilai bolobolo. Di köpitë dë hën bi tja u go a Siela Leonu di debooko fëën. U bi ta wai seei taa u bi dë a libi jeti, ma tökuseei u bi ta fëëë da dee baaa ku dee sisa fuu.

JEHOVAH BI DA U TAANGA FUU HOI DOU DI WOTO SONI BI MITI U

Anne: U bi dou bunu a di Bëtëli u Freetown, di mama foto u Siela Leonu. Hogi an bi sa miti u dë möön, nöö dee baaa ku dee sisa bi heepi u gaanfa seei. Ma wan pasi vou sö, hën mi bi bigi ta pakisei dee hogi soni dee bi pasa a Libelia. Hii daka seei mi bi ta dë pantapanta, ta mëni taa wan hogi soni sa ko pasa, nöö ma bi sa ta pakisei bumbuu soni möön. Di kamian ka mi bi dë, ku hii dee woto soni dee bi dë lontu mi bi ta djei duumi köndë soni. Te ndeti nöö mi bi ta panta weki ta tëëmë, söseei mi bi ta fëëë seei taa wan gaan hogi soni o pasa. Ma bi sa ta böö bumbuu. Paul bi ta baasa mi hoi, nöö a bi ta begi da mi. U bi ta kanda dee Könuköndë kanda fuu fu te ma bi ta tëëmë möön. Mi bi ta si kuma hedikamian bi ta ko a mi, nöö ma bi o sa du di sëndëlengiwooko möön.

Nöiti mi sa fëëkëtë di soni di bi ko pasa bakaten. A di wiki dë seei de bi manda tu buku da u. Wan u de da di Ontwaakt! u 8 u höndima-liba u di jaa 1996. Di në u wan u dee woto di bi dë nëën, da „Omgaan met paniekaanvallen”. Mi bi ko fusutan andi bi ta pasa ku mi awaa. Di u tu buku bi dë di Waktitoren u 15 u sebitaa-liba u di jaa 1996. Di në u wan u dee woto di bi dë nëën, da „Pe den e feni a tranga foe den?” Di Waktitoren bi abi wan footoo u wan adömitö di bi dë ku wan tënëtënë hanza. Di Hei Wakitimawosu bi ta taki taa a sa ta njan, söseei a sa ta buwa go dou hii fa di hanza fëën tënë gaanfa. Sö nöö useei sa ta du soni go dou u heepi wotowan, aluwasi ee u ta fii taa wa abi kaakiti möön u di gaan hogi miti u. Jehovah bi da mi taanga seei ku dee tu woto aki a di soifi ten (Mat. 24:45). Mi bi suku möön hia woto di bi ta taki u dee lö soni dë, nöö mi bi seeka de buta makandi a wan kamian. Bakaten, ma bi ko ta tja sitaafu gaanfa sö möön u dee hogi soni dee bi miti mi hedi.

JEHOVAH BI HEEPI U FUU DË KABAKABA U DU WOTO WOOKO

Paul: Te u bi kumutu a Libelia, nöö hii juu seei abi ta dë wan piizii soni da u fuu toona go ala baka. Te u kaba fëën, a di jaa 2004, a bi ko dë taa u bi libi söwan 20 jaa longi a Libelia. Di feti bi ko kaba, nöö dee baaa bi seti soni u seeka di bëikantoo. Ma wan pasi vou sö, dee baaa hakisi u fuu go du wan woto wooko da Jehovah.

A bi taanga da u seei, biga u bi lobi dee baaa ku dee sisa fuu u Libelia gaanfa seei. De bi dë kuma u famii, nöö wa bi kë go disa de. Ma u di u bi si fa Jehovah bi mbei u feni gaan bunu di u bi disa dee sëmbë fuu go a di Giliati-siköö, mbei u bi dë kabakaba u go du di njunjun wooko dë. De bi manda u go a Gaana, wan köndë di bi dë zuntu ku Libelia.

Anne: Na piki këë u bi këë di u bi ta da dee baaa ku dee sisa u Libelia adjoisi. A bi bigi da u seei di wan baaa de kai Frank bi piki u taa: „Un musu fëëkëtë u e!” Di baaa aki bi dë wan köni baaa di bi ko gaandi kaa. Nöö a bi booko di soni di a bi taki da u dë a piki möni. A bi taki taa: „U sabi taa wan o fëëkëtë u e. Ma tökuseei un musu buta hii unu pakisei ku hii unu hati, a di njunjun wooko di Jehovah kë fuun du. Jehovah hën ta manda unu go ala, fëën mbei un musu buta hii unu pakisei a dee baaa ku dee sisa u Gaana.” Di soni di di baaa bi taki dë bi da u taanga seei fuu go bigi wan njunjun libi a wan kamian di wa bi sabi, söseei ka kondakonda sëmbë nöö bi sabi u.

Paul: Hesihesi seei u bi ko lobi dee baaa ku dee sisa u Gaana. Gaan hia Jehovah Kotoigi bi dë a di köndë dë! U bi lei sömëni soni a dee njunjun mati fuu u Gaana, te u bi luku di taanga biibi di de bi abi, ku di hoi di de bi ta hoi deseei a Jehovah. Baka di u dini Jehovah söwan 13 jaa longi a Gaana, hën de hakisi u wan woto soni di wa bi mëni. De bi hakisi u fuu go a di bëikantoo u wan woto köndë fu Afiikan de kai Kenia. U bi ta hangi dee baaa ku dee sisa fuu u Libelia ku Gaana gaanfa seei. Ma tökuseei u bi ko abi njunjun mati a Kenia hesihesi seei. Nöö Kenia bi abi peleikima fanöudu gaanfa seei leti kuma Gaana ku Libelia.

ANDI U LEI A DEE TOOKATOOKA WOOKO DEE U BI DU?

Anne: A dee jaa dee pasa, soni bi miti u di bi taanga da u seei, nöö so juu mi bi ta fëëë gaanfa. Te u ta libi a wan kamian ka hogi ta pasa, söseei a wan ten di taanga u pasa, nöö a sa mbei u ko dë ku suwaki. A sa mbei u ko ta dë fëëëfëëë, söseei a sa mbei u lasi hati. Wa musu dë ku di mëni taa Jehovah o tjubi u a wan foombo fasi da dee soni dë. Nöunöu te mi jei goni piki, nöö a ta dë seei kuma wan soni ta koti mi a bëë sijöö sö, söseei anasi ta kisi mi a maun. Ma mi ko fusutan taa mi musu ta da Jehovah pasi faa heepi mi ku hii dee soni dee a da u. A da u baaa ku sisa tu, nöö mi fusutan taa mi musu ta dëën pasi faa wooko ku de u heepi mi. Boiti di dë, mi ko si taa Jehovah sa heepi u fuu du di wooko di a manda u, te u abi di guwenti u ta lei soni u Bëibel go dou, te u ta begi, te u nango a dee komakandi, söseei te u ta du di peleikiwooko go dou.

Paul: So juu sëmbë ta hakisi u taa: „Un lobi di wooko di Jehovah da unu ö?” Wë wan köndë sa waiti, ma tökuseei soni sa tooka nëën vou sö, söseei gaan hogi soni sa ko ta pasa nëën. Fëën mbei na di köndë u ta möön kai gaan soni, ma dee baaa ku dee sisa fuu de u ta möön kai gaan soni. De da u famii. Hii fa wa dë di wan köndë sëmbë, tökuseei u ta si soni a di wan seei fasi. U bi mëni taa Jehovah bi manda u fuu go da de taanga, ma fuu taki ën, nöö de hën bi da u taanga.

Jehovah du wan foombo soni seei a di ten aki: a mbei taa u abi baaa ku sisa a hii së u goonliba. Solanga u dë a wan kemeente, nöö hën da u abi wan famii, ku wan kamian ka u sa ta dë bööböö. Ee u ta buta hii u futoou a Jehovah go dou, nöö u sa dë seiki taa a o da u di taanga di u abi fanöudu fuu sa hoi dou, aluwasi andi ta miti u.​—Fil. 4:13.