TAGA
1 Leti taga taSolomoni+ inkhosi yaka-Israyeli, indvodzana yaDavide:+
2 Letaga tibhalelwe kutsi umuntfu abe nekuhlakanipha+ futsi emukele kuyalwa;
Kuze acondze emavi lagcwele kuhlakanipha;
3 Kuze atfole siyalo+ lesitamenta abe nekucondza,
Abe ngumuntfu lolungile,+ lowehlulela kahle+ nalocotfo;
4 Tenta umuntfu lote lwati ahlakaniphe;+
Tenta umuntfu lomusha abe nelwati futsi asebentise kahle ingcondvo.+
5 Umuntfu lohlakaniphile uyalalela futsi engete lwati lwakhe;+
Umuntfu lonekucondza wemukela sicondziso lesihlakaniphile,+
6 Kuze acondze saga nemfanekiso,
Acondze emavi alabahlakaniphile kanye netiphicwaphicwano tabo.+
7 Kwesaba* Jehova kusicalo sekuhlakanipha.+
Bantfu labatilima ngibo labenyanya kuhlakanipha nekuyalwa.+
9 Ngobe loko kutawuba ngumchele lomuhle enhloko yakho,+
Kube ngumhlobiso lomuhle lotawugaba entsanyeni.+
10 Ndvodzana yami, nangabe toni tikuyenga, ungavumi.+
11 Nangabe titsi: “Asambe,
Asambe siyobhaca kuze sibulale bantfu.
Sitawubhaca kuze sihlasele bantfu labangenacala.
12 Sitabagwinya baphila kuhle kweliThuna,*
Sibagwinye singashiyi lutfo, sibente bafane nebantfu labehlela emgodzini.
13 Asibemuke tonkhe tintfo tabo letiligugu;
Tindlu tetfu sitatigcwalisa ngetintfo lesitebile.
14 Wota utihlanganise natsi,
Futsi tintfo lesitateba sitawehlukaniselana tona ngekulingana.”
15 Ndvodzana yami, ungahambi nabo.
Ungalubeki lunyawo lwakho endleleni yabo,+
16 Ngobe bagijimela* kuyokwenta lokubi;
Bagijimele nekubulala bantfu.+
17 Akusiti ngalutfo kubekela inyoni linethi ibe ikubona.
18 Kungako bantfu lababi babhaca kuze babulale labangenacala;
Bayabhaca kuze babulale labanye bantfu.
19 Nguloko-ke lokwentiwa bantfu labafuna kutfola tintfo ngendlela lengakalungi,
Kodvwa ekugcineni leto tintfo tibuye tibulale bona.+
20 Kuhlakanipha lokungiko+ kumemeta esitaladini.+
Kuhlale kumemeta etimakethe.+
21 Kumemeta emakoneni etitaladi letiphitsitelako.
Kukhuluma nasemagedeni elidolobha kutsi:+
22 “Nine bantfu labete lwati, kutawuze kube ngunini nikutsandza kuba bete lwati?
Nine labaphukutanako, kutawuze kube ngunini nitsandza kuphukuta labanye?
Nani nine tilima, kutawuze kube ngunini nilutondza lwati?+
23 Ngilaleleni nanginekhuta+ futsi nishintje tindlela tenu.
Ngitawubese nginitfululela umoya wami;
Nginente niwati emavi ami.+
24 Ngobe nganimemeta, kodvwa nachubeka nangangilaleli,
Ngelula sandla sami, kodvwa kwaba bete longinakako.+
25 Nachubeka nangatilaleli tonkhe teluleko tami
Futsi anizange ningilalele nanginekhuta.
26 Nami ngitawuhleka nanehlelwa yinhlekelele;
Ngitawuhlekisa ngani nanehlelwa nguloko lebenikwesaba,+
27 Lapho loko benikwesaba kunifikela njengesiphepho,
Lapho inhlekelele inifikela njengesivunguvungu,
Nalapho nehlelwa kuhlupheka netinkinga.
28 Ngaleso sikhatsi batawuchubeka bangibita, kepha angeke ngisabele;
Batawuchubeka bangifuna, kepha angeke bangitfole,+
29 Ngobe balutondzile lwati,+
Futsi bakhetse kungamesabi Jehova.+
30 Abasilalelanga seluleko sami;
Futsi bebahlale basedzelela nesiyalo lengibanika sona.
31 Ngako batawuvuna loko labakuhlanyele,+
Futsi batawubhekana nayo yonkhe imiphumela lebuhlungu yemacebo abo.
32 Bantfu labete lwati batawubulawa kungalaleli kwabo,
Netilima titawubulawa kungabi nandzaba kwato.
2 Ndvodzana yami, nangabe wemukela emavi ami,
Nemitsetfo yami uyente ibe ligugu kuwe,+
2 Futsi wente indlebe yakho ilalelisise tintfo letihlakaniphile+
Wente nenhlitiyo yakho ibe nekucondza;+
3 Ngetulu kwaloko, nangabe utawumemeta ucele
lwati,+
Umemete kuze utfole kucondza;+
4 Futsi nangabe uchubeka ukufuna kube shengatsi ufuna lisiliva,+
Uchubeke ukumba kube shengatsi umba emagugu lafihliwe;+
5 Utawubese uyacondza kutsi kusho kutsini kwesaba Jehova,+
Futsi utawuba nelwati ngaNkulunkulu.+
6 Ngobe nguJehova lophana kuhlakanipha;+
Emlonyeni wakhe kuphuma emavi lenta bantfu kutsi babe nelwati nekucondza.
7 Bantfu labalungile ubabekela kuhlakanipha;
Futsi usihlangu salabo labacotfo.+
8 Ugadza tindlela talabalungile,
Futsi utawugadza indlela yebantfu bakhe labetsembekile.+
9 Ngako wena utawubese uyacondza kutsi yini lelungile, lekahle nalemsulwa,
Utawati nekutsi nguyiphi indlela lekahle lokufanele uhambe ngayo.+
10 Kutawutsi lapho kuhlakanipha kungena enhlitiyweni yakho+
Nelwati lujabulisa umphefumulo* wakho,+
11 Kusebentisa kahle ingcondvo kutakulondza,+
Kucondza kutakugadza,
12 Kuze kukusite ungahambi endleleni lembi,
Ungahambi nebantfu labakhuluma tintfo letingakalungi,+
13 Kukuvikele kulabo labashiya tindlela letilungile
Futsi bahambe ngetindlela tebumnyama,+
14 Kukuvikele kulabo labajabulela kwenta lokubi,
Labo labajatjuliswa kwenta tintfo letimbi naletingcolile,
15 Kukuvikele kulabo labahamba ngetindlela letingakacondzi
Nakulabo labaphila imphilo yebucili.
16 Kutakuvikela kumfati lokhohlakele,*
Kukuvikele emavini lashelelako emfati lotiphatsa kabi,*+
17 Lokungumfati loshiye indvodza* yakhe lashada nayo asemusha+
Futsi wakhohlwa nesivumelwane lasenta naNkulunkulu wakhe;
18 Ngobe kuya endlini yakhe kufana nekutimikisa ekufeni,
Nemgwaco loya endlini yakhe uholela ethuneni.+
19 Bonkhe labatiphatsa kabi naye bahamba bangabuyi,
Futsi ngeke baphindze bayitfole indlela leya ekuphileni.+
20 Ngako-ke hamba ngendlela yalabalungile
Futsi ungesuki etindleleni talabenta lokuhle,+
21 Ngobe ngulabacotfo bodvwa labatawuhlala emhlabeni,
Futsi ngulabamsulwa labatawusala kuwo.+
3 Ndvodzana yami, ungacali ukukhohlwe lengikufundzise kona,*
Ubogcina imitsetfo yami ngayo yonkhe inhlitiyo yakho,
2 Kuze uphile sikhatsi lesidze
Futsi kuphila kwakho kube nekuthula.+
3 Shengatsi ungahlale unelutsandvo lolucotfo futsi wetsembekile.+
Loku ubokubopha entsanyeni yakho;
Futsi ukubhale enhlitiyweni yakho;+
4 Nawenta njalo, utawuba ngumuntfu lotsandvwako nalohlakaniphile
EmbikwaNkulunkulu nasembikwebantfu.+
7 Ungetsembeli ekuhlakanipheni kwakho.+
Kodvwa yesaba Jehova futsi ubalekele lokubi.
8 Kwenta njalo kutawuphilisa umtimba wakho,
Kuvusetele nematsambo akho.
9 Dvumisa Jehova ngekumnika lokuncono kakhulu kulonako,+
Umnike titselo tekucala* kuko konkhe lokulimile;+
10 Nawenta njalo, tincolobane takho titawugcwala tiphuphume,+
Nemigcoma yakho igcwale liwayini lelisha lize liphuphume.
11 Ndvodzana yami, ungakwali kujeziswa nguJehova,+
Futsi ungakwenyanyi kwekhutwa nguye,+
12 Ngobe Jehova uyabekhuta bantfu labatsandzako,+
Njengobe nje nababe ayekhuta indvodzana yakhe layitsandzako.+
13 Uyajabula umuntfu lotfola kuhlakanipha,+
Uyajabula nemuntfu lotfola kucondza;
14 Ngobe kuba nako kuncono kunekuba nelisiliva,
15 Kuligugu kakhulu kwendlula ematje laligugu aselwandle;*
Kute ngisho nayinye intfo loyifisako lengacatsaniswa nako.
16 Nawutfola kuhlakanipha utawuphila sikhatsi lesidze;
Unjinge futsi udvunyiswe.
17 Tindlela tako tiyajabulisa,
Futsi tonkhe tindlela tako tinekuthula.+
18 Nangabe umuntfu akubambisisa, kutawuba njengesihlahla sekuphila kuye,
Futsi uyajabula loyo lokubambisisako.+
19 Jehova wasekela umhlaba ngekuhlakanipha.+
Emazulu wawamisa acina asebentisa kucondza.+
20 Ngelwati lwakhe wehlukanisa emanti lashonako,
Nemafu lasesibhakabhakeni ehlisa umkhemetelo.+
21 Ndvodzana yami, ungacali utikhohlwe letintfo.*
Bambisisa kuhlakanipha futsi uchubeke usebentisa kahle ingcondvo;
22 Loko kutakuniketa kuphila
Futsi kutawuba njengemhlobiso entsanyeni yakho;
23 Nawenta njalo, utawuvikeleka endleleni yakho,
Futsi ngeke uze ugileke.+
26 Ngobe ungametsemba ngalokuphelele Jehova;+
Yena utawuvikela lunyawo lwakho kute lungabanjwa lugibe.+
28 Ungabokusho kumakhelwane wakho utsi: “Hamba; ubophindze ubuye kusasa! Ngitawubese ngiyakunika,”
Kepha ube ungakhona kumnika nyalo.
29 Ungawenti emacebo ekulimata makhelwane wakho+
Abe yena akwetsemba njengobe ahlala nawe.
31 Ungahawukeli kufana nemuntfu losidlova+
Nobe ukhetse lenye yetindlela takhe,
32 Ngobe Jehova uyamenyanya umuntfu lolicili,+
Kodvwa ungumngani lomkhulu webantfu labalungile.+
35 Labahlakaniphile batawudvunyiswa,
Kodvwa tilima tijatjuliswa kuhlazeka.+
4 Madvodzana ami, lalelani siyalo sababe wenu;+
Sinakisiseni kuze nitfole kucondza,
2 Ngobe mine ngitaninika umyalo lomuhle;
4 Babe wangifundzisa, futsi watsi: “Shengatsi inhlitiyo yakho ingawabambisisa emavi ami.+
Gcina imiyalo yami kuze uphile sikhatsi lesidze.+
5 Tfola kuhlakanipha, utfole nekucondza.+
Ungakukhohlwa lengikutjela kona futsi ungakushiyi.
6 Ungakushiyi kuhlakanipha ngobe kutakuvikela.
Kutsandze, ngobe kutakulondvolota.
7 Kuhlakanipha kuyintfo lebaluleke kakhulu,+ ngako tfola kuhlakanipha,
Futsi ngisho nobe ungatfola ini lenye, ubociniseka kutsi utfola nekucondza.+
8 Kutsandze kakhulu kuhlakanipha ngobe kutakuphakamisa.+
Kutakudvumisa ngobe ukwemukele.+
9 Kutawubeka umhlobiso lomuhle enhloko yakho;
Kukuhlobise ngemchele lomuhle.”
10 Ndvodzana yami, lalela emavi ami futsi uwemukele,
Kuze uphile sikhatsi lesidze.+
12 Nawusahamba, angeke uphatamiseke;
Futsi nawugijima, angeke ugileke.
13 Bambelela esiyalweni; ungasilahli.+
Silondvolote ngobe sikuphila kwakho.+
14 Ungalubeki lunyawo lwakho endleleni yalabakhohlakele,
Futsi ungahambi endleleni yalababi.+
16 Ngobe lababi abakhoni kulala bangakakwenti lokubi.
Ababutfoli butfongo nangabe kute labamente wagileka.
17 Bubi sebufana nekudla kubo,
Futsi kubo, kwenta budlova sekunjengekunatsa liwayini.
18 Kodvwa indlela yalabalungile ifana nekukhanya kwasentsatsakusa
Lokuya ngekuya kukhanye kakhulu kuze kube semini.+
19 Indlela yalababi ifanana nebumnyama;
Bayagileka kodvwa bangati kutsi bagilwa yini.
20 Ndvodzana yami, kunakisise lengikutjela kona;
Uwalalelisise nemavi ami.
21 Ungacali uwakhohlwe;
Wagcine enhlitiyweni yakho,+
22 Ngobe akuphila kulabo labawatfolako+
Futsi awuphilisa wonkhe umtimba wabo.
23 Londvolota inhlitiyo yakho+ kwendlula tonkhe letinye tintfo,
Ngobe kuyo kuchichima imitfombo yekuphila.
24 Yibalekele inkhulumo lekhohlakele,+
Futsi yikhweshisele khashane nawe inkhulumo yebucili.
25 Emehlo akho akabuke embili,
Akabukisise lokusembikwakho kuphela.+
27 Ungaphambukeli ngesekudla nobe ngesencele.+
Susa tinyawo takho kulokubi.
5 Ndvodzana yami, nakisisa emavi ami lahlakaniphile.
Kulalelisise loko lengikufundzisa kona mayelana nekucondza,+
2 Kuze uhlale usebentisa kahle ingcondvo
Futsi uhlale ukhuluma tintfo letiliciniso.+
4 Kodvwa ekugcineni lomfati ubaba njengesihlahla lesibabako+
Futsi ukhalipha njengenkemba lesika nhlangotsi totimbili.+
5 Tinyawo takhe tehlela ekufeni.
Indlela lahamba kuyo icondze eThuneni.*
6 Akacabangisisi ngendlela yekuphila.
Uyaduka futsi angati nekutsi uyaphi.
7 Ngako, ngilalele ndvodzana yami*
Ungakulahli loko lengikutjela kona.
8 Ungacali usondzele kuye;
Ungasondzeli nasemnyango wendlu yakhe,+
9 Kuze ungalahlekelwa sitfunti sakho+
Nobe udvonse kamatima kuphila kwakho konkhe;+
10 Kuze umcebo wakho ungatsatfwa ngulabanye bantfu,+
Netintfo lotisebentele tingayi endlini yalomunye umuntfu.
11 Nawenta njalo ngeke ube nelusizi ekugcineni,
Sewutibona uphelelwe ngemandla, futsi uhhohlokile nasemtimbeni+
12 Uze utsi: “Maye bengikwenyanya kuyalwa!
Bengikwenyanya ngenhlitiyo yami yonkhe kwekhutwa!
13 Angizange ngibalalele lebebangiyala
Futsi angizange ngibanake lebebangifundzisa.
15 Natsa emanti emtfombo wakho,
Unatse emanti lageletako lasuka esiyalwini sakho.+
16 Kufanele yini imitfombo yakho isakateke kuyo yonkhe indzawo,
Nemifudlana yakho igeletele etindzaweni tawonkhe wonkhe?+
17 Ayibe ngeyakho wedvwa,
Ingabi yalabanye bantfu.+
18 Shengatsi ungabusiswa umtfombo wakho,
Futsi shengatsi ungajabula ngemfati webusha bakho,+
19 Unjengenyamatane lensikati leyatilungela, nanjengembuti lenhle yasentsabeni.+
Emabele akhe akakujabulise ngaso sonkhe sikhatsi.
Shengatsi ungahlale ujatjuliswa lutsandvo lwakhe.+
20 Manje-ke ndvodzana yami, sikhona yini sidzingo sekutsi ujatjuliswe ngumfati lokhohlakele*
21 Ngobe Jehova uyatibona tindlela temuntfu;
Ahlolisise tonkhe tindlela umuntfu lahamba ngato.+
22 Emaphutsa emuntfu lomubi alugibe kuye,
Futsi tono takhe titambamba kube shengatsi uboshwe tintsambo.+
23 Utawufa ngobe akasemukelanga siyalo
Futsi utawuphambuka ngenca yebulima bakhe lobukhulu.
6 Ndvodzana yami, nangabe uvumile kumakhelwane wakho kutsi utambhadalela sikweleti sakhe,+
Nangabe wente sivumelwane nemuntfu longamati,+
2 Nangabe sewuboshwe setsembiso sakho,
Futsi wabanjwa ngemavi emlomo wakho,+
3 Naku-ke lokufanele ukwente ndvodzana yami kuze utisindzise,
Njengobe nje sewusesandleni samakhelwane wakho:
Hamba uye kuye, utitfobe futsi umncenge aze akuvele.+
4 Ungalali,
Futsi ungawavali emehlo akho.
5 Tisindzise njengemphala nayibalekela umtingeli,
Nanjengenyoni nayibalekela umcuphi wetinyoni.
6 Hamba ufundze entfutfwaneni vila ndzini;+
Buka indlela leyenta ngayo tintfo kuze uhlakaniphe.
7 Nanobe ite sikhulu, nobe indvuna nobe umbusi,
8 Ilungisa kudla kwayo ehlobo,+
Ibutse kudla kwayo ngesikhatsi sekuvuna.
9 Wena vila ndzini, utawulala lapho kuze kube ngunini?
Utawuvuka nini ebutfongweni?
10 Nawulala kancane futsi utsatsa sitfongwana,
Nawugoca tandla takho sikhashana kuze uphumule,+
11 Buphuya butakufikela njengelisela,
Nekweswela kukuhlasele njengendvodza lehlomile.+
12 Umuntfu longasilusito lwalutfo futsi lomubi uhambahamba akhuluma tintfo letikhohlakele;+
13 Ufica liso,+ adlaladlalise lunyawo lwakhe futsi akhombe ngemunwe wakhe.
15 Kungako atawehlelwa yinhlekelele angakalindzeli;
Ngesikhashana lesincane nje utawube aphahlatekile abe angeke aphindze asindze.+
16 Kunetintfo letisitfupha Jehova latitondzako;
Ecinisweni tingu-7 tintfo letenyanyekako kuye:
17 Kutiphakamisa,+ kukhuluma emanga,+ kubulala bantfu labangenacala,+
18 Kwenta emacebo lamabi,+ kugijimela ekwenteni lokubi,
Kanye nekucabanisa bazalwane.+
21 Kulondvolote njalo enhlitiyweni yakho;
Ukubophe entsanyeni yakho.
22 Kutakuhola nawuhamba;
Kukugadze nawulele;
Futsi kukweluleke nasewuvukile.
25 Inhlitiyo yakho ayingabuhawukeli buhle bakhe,+
Futsi ungavumi kutsi akukhange ngemehlo akhe lamahle,
26 Ngobe ingwadla yenta umuntfu agcine sekasele nesinkhwa sinye nje kuphela,+
Kantsi umfati losiphingi yena ukwenta ulahlekelwe kuphila kwakho.
27 Kungenteka yini umuntfu kutsi abutsisele emalahle lavutsako esifubeni sakhe, kepha timphahla takhe tingashi?+
28 Futsi kungenteka yini umuntfu ahambe emalahleni lavutsako, kodvwa tinyawo takhe tingashi?
29 Kuyafana-ke nangaloyo lolala nemfati walomunye umuntfu;
Nobe ngubani lotiphatsa kabi nalomfati utawujeziswa.+
30 Bantfu abalibukeli phansi lisela
Leleba ngobe lifuna kutfola kudla nalilambile.
31 Kodvwa nalibanjwa, kutawudzingeka likubuyisele sekuphindvwe kangu-7;
Litawulahlekelwa ngito tonkhe tintfo letiligugu lebelinato endlini yalo.+
34 Ngobe sikhwele senta indvodza itfukutsele kakhulu;
Ayibi namusa naseyitiphindziselela.+
35 Ngeke iyitsatse ngisho nenhlawulo;
Angeke ukhone nekuyibohlisa intfukutselo yayo, ngisho nobe ungayinika tipho letinyenti kangakanani.
7 Ndvodzana yami, lalela emavi ami,
Nemitsetfo yami ayibe ligugu kuwe.+
2 Gcina imitsetfo yami khona utewuphila;+
Londvolota imfundziso* yami kube shengatsi uvikela inhlavu yeliso lakho.
3 Ayihlale isembikwakho kube shengatsi uyibophele eminweni yakho;
Futsi uyibhale enhlitiyweni yakho.+
4 Khuluma nekuhlakanipha utsi: “Wena ungudzadzewetfu,”
Ubite nekucondza utsi: “Wena usihlobo sami,”
5 Kuze kukuvikele kumfati lokhohlakele,*+
Futsi kukuvikele kumfati lotiphatsa kabi* nasemavini akhe lashelelako.+
6 Ngesikhatsi ngisefasitelweni lendlu yami,
Ngahlola ngelifasitelo* ngabuka phansi,
7 Futsi njengobe bengibuka bantfu labete lwati,
Ngabona lijaha lelingenangcondvo lebelisemkhatsini webantfu labasha lebebalapho.+
8 Belendlula ngasesitaladini lebesingasendlini yalomfati,
Lahamba lacondza ngasendlini yakhe
9 Bekusentsambama, sekuhwalele,+
Futsi besekutawuba sebusuku, sekusondzela nebumnyama.
10 Ngase ngibona umfati ayohlangabeta lelijaha,
Abegcokise kwengwadla,+ anenhlitiyo lenebucili.
11 Lomfati unemsindvo futsi unenkhani.+
Akahlali nasekhaya.
12 Nyalo nyalo ungephandle, nyalo nyalo usemakethe,
Futsi uma kuwo onkhe emakona.+
13 Ubamba lelijaha alicabuze,
Akhulume nalo ngesibindzi atsi:
14 “Bengenta umhlatjelo wekuthula.+
Namuhla ngitifezile tifungo tami.
15 Kungako ngite lapha ngitokuhlangabeta,
Bengifuna wena futsi naku sengikutfolile!
16 Ngendlale tindvwangu letinhle embhedzeni wami,
Lokutindvwangu telineni letimibalabala taseGibhithe.+
17 Umbhedze wami ngiwuvuvutele ngemakha emure, enhlaba* newesinamoni.+
18 Wota sitenetise ngelutsandvo kuze kuse;
Asitijabulise ngelutsandvo loluvutsako,
19 Ngobe indvodza yami ayikho ekhaya;
Iye khashane.
20 Ihambe nesikhwama sayo semali,
Futsi itawuze ibuye mzukwana kugcwala inyanga.”
21 Lomfati uyalincengisisa kuze alidukise,+
Aliyenge ngemavi lashelelako.
22 Ngekushesha nje, livele limlandzele njengenkhabi nayiyohlatjwa,
Nanjengesilima lesiyojeziswa ejele,+
23 Kuze kube ngulapho umcibisholo ugwaza sibindzi salo;
Lifanana nenyoni legijimela esicuphweni, alati kutsi kwenta kwalo kanjalo kutawusho kufa kwalo.+
24 Ngako-ke ngilalele ndvodzana yami;*
Unakisise loko lengikushoko.
25 Ungayivumeli inhlitiyo yakho kutsi iphambukele etindleleni takhe.
Ungahambi ngetindlela takhe,+
26 Ngobe lomfati sewubulele bantfu labanyenti,+
Futsi labo lababulele banyenti kakhulu.+
27 Indlu yakhe iholela eThuneni;*
Yehlela endzaweni yalabafile.
8 Kuhlakanipha kuyamemeta,
Nekucondza kuphakamisa livi lako.+
2 Kume etindzaweni letiphakeme+ letiseceleni kwemgwaco,
Kume nalapho kuhlangana khona imigwaco.
3 Eceleni kwemagede elidolobha,
Nasemasangweni elidolobha,
Kuhlakanipha kuchubeka kumemeta kakhulu kutsi:+
4 “Nginibita nonkhe nine bantfu;
Ngimemeta bonkhe bantfu.
6 Lalelani ngobe loko lengikushoko kubalulekile,
Umlomo wami ukhuluma lokulungile;
7 Ngobe ngikhuluma liciniso,
Futsi ngiyakwenyanya kukhuluma emanga.
8 Konkhe lengikukhuluma ngemlomo wami kulungile.
Kute lokugwegwile nalokungemanga.
9 Umuntfu lonekucondza usheshe ative tonkhe tintfo lengitikhulumako,
Futsi tiliciniso kubantfu labanelwati.
10 Khetsa siyalo sami kunelisiliva,
Futsi ukhetse lwati kuneligolide lelicwengisisiwe,+
11 Ngobe kuhlakanipha kuncono kunematje laligugu aselwandle;*
Ngeke kucatsaniswe nanome yini umuntfu langayifisa.
12 Mine, kuhlakanipha, ngihlala nekucondza;
Ngilutfolile lwati kanye nelikhono lekucabanga.+
13 Kwesaba Jehova kusho kwenyanya lokubi.+
Ngiyakwenyanya kutidvumisa, kutigcabha,+ kwenta lokubi kanye nenkhulumo lembi.+
15 Emakhosi achubeka abusa ngenca yekusitwa ngimi,
Ngisita netikhulu kuze tibeke imitsetfo lelungile.+
16 Tindvuna tichubeka tibusa ngenca yekusitwa ngimi,
Ngisita nebaholi kuze behlulele ngekulunga.
17 Ngiyabatsandza labo labangitsandzako,
Futsi bantfu labangifunako batangitfola.+
18 Nginjingile futsi ngineludvumo,
Nginemcebo longapheli kanye nekulunga.
19 Loko lengiphana kona kuncono kuneligolide, kuncono ngisho kuneligolide lelicwengisisiwe,
Loko bantfu labakutfola kimi kuncono kunelisiliva lelicwengisisiwe.+
20 Ngihamba ngetindlela tekulunga,
Ngihamba ekhatsi etindleleni tekwehlulela ngekulunga;
21 Labo labangitsandzako ngibapha umcebo longapheli,
Futsi ngigcwalisa netincolobane tabo.
22 Jehova wangidala ngaba wekucala emisebentini yakhe,+
Ngaba wekucala ngca etintfweni latidala endvulo.+
24 Ngadalwa kusete ngisho nekujula kwetilwandle,+
Kusete netiyalu letigeleta emanti.
25 Ngaphambi kwekutsi tintsaba tibe khona,
Nangaphambi kwekutsi kube nemagcuma, mine bese ngidaliwe,
26 Asengakadali ngisho nemhlaba kanye netiganga tawo,
Futsi kusengakabi khona ngisho nemagadze.
27 Besengikhona ngesikhatsi enta emazulu+
Ngesikhatsi abeka umncele* etikwemanti,+
28 Ngesikhatsi adala emafu etulu,
Nangesikhatsi enta kutsi tindzawo letinemanti lamanyenti tigcwale,
29 Ngesikhatsi abekela lwandle imincele
Kuze emanti angeceli ngale kwelivi lakhe,+
Nangesikhatsi amisa tisekelo temhlaba,
30 Mine bengisebenta eceleni kwakhe, ngiyingcweti yekwakha.+
Bekajabula kakhulu ngami+ malanga onkhe;
Futsi ngaso sonkhe sikhatsi bengijabula embikwakhe;+
31 Ngajabula ngemhlaba wakhe lebewutawuhlala bantfu,
Futsi bengibatsandza kakhulu bantfu.
32 Ngako-ke ngilaleleni madvodzana ami;
Ngobe bayajabula labo labahamba ngetindlela tami.
33 Nibolalela naniyalwa+ kuze nihlakaniphe,
Futsi ningacali nisikhohlwe siyalo.
34 Uyajabula umuntfu longilalelako.
Malanga onkhe ufika lokwa ekuseni eminyango yami,
Afike eme eceleni kwetinsika teminyango yami.
35 Umuntfu longitfolako utawutfola kuphila,+
Futsi utawemukelwa nguJehova.
36 Kodvwa umuntfu longanginaki utilimata yena,
Futsi labo labangenyanyako batsandza kufa.”+
9 Kuhlakanipha lokungiko kwakhe indlu yako;
Kwakhe netinsika tako letingu-7.
3 Kutfume tincekukati tako
Kutsi timemete tisetindzaweni letiphakeme telidolobha titsi:+
4 “Bonkhe bantfu labete lwati abangene lapha.”
Kukhuluma nalabete lwati kutsi:
5 “Wotani nidle sinkhwa sami
Ninatse neliwayini lengilididiyele.
7 Loyo lowekhuta umuntfu lophukutanako utawuhlazeka,+
Futsi loyo loyala umuntfu lomubi utawuva buhlungu.
8 Ungamekhuti umuntfu lophukutanako ngobe utawubese uyakwenyanya.+
Yekhuta umuntfu lohlakaniphile ngobe utakutsandza.+
9 Fundzisa umuntfu lohlakaniphile khona atewuhlakanipha kakhulu.+
Fundzisa umuntfu lolungile khona atewuba nelwati lolunyenti.
10 Kwesaba Jehova kusicalo sekuhlakanipha,+
Futsi kwati Nkulunkulu Longcwele+ kwenta umuntfu abe nekucondza.
11 Ngobe kuhlakanipha kutawandzisa emalanga akho,+
Futsi kukwente uphile sikhatsi lesidze.
12 Nangabe uhlakaniphile, kusitakala wena,
Kodvwa nangabe ungumuntfu lophukutanako, nguwe lotawubhekana nemiphumela yekwenta njalo.
13 Umfati losilima unemsindvo.+
Ute lwati, futsi kute ngisho kunye lakwatiko.
14 Uhlala emnyango wendlu yakhe
Lesendzaweni lephakeme edolobheni,+
15 Amemete labo labendlulako,
Amemete labo labatihambela ngetindlela tabo atsi:
16 “Bonkhe bantfu labete lwati abangene lapha.”
Ukhuluma nalabete ingcondvo atsi:+
17 “Emanti ekwebiwa amnandzi,
Nekudla lokudliwa emasitseleni kumnandzi.”+
18 Kodvwa abati kutsi indlu yakhe iyindlu yalabafile,
Nekutsi labo lababitwe ngulomfati basekujuleni kweliThuna.*+
10 Taga TaSolomoni.+
Indvodzana lehlakaniphile yenta babe wayo ajabule,+
Kodvwa indvodzana lelibele ibangela make wayo lusizi.
2 Umcebo lotfolakele ngetindlela letimbi awusiti ngalutfo,
Kodvwa kwenta lokulungile kukhulula umuntfu ekufeni.+
3 Jehova ngeke abangele lolungile kutsi alambe,+
Futsi angeke abanike bantfu lababi loko labakufisako.
5 Indvodzana lehlakaniphile ivuna ehlobo,
Kodvwa indvodzana lelalako nakusikhatsi sekuvuna itihlaza yona.+
6 Umuntfu lolungile utfola tibusiso,+
Kodvwa emavi emuntfu lomubi afihla budlova lobungekhatsi kuye.
7 Ligama lelihle umuntfu lolungile latakhele lona litamenta abusiswe,+
Kepha ligama lemuntfu lomubi litawushabalala.+
8 Umuntfu lohlakaniphile utasemukela seluleko,*+
Kodvwa tintfo titamhambela kabi loyo lokhuluma lokubulima.+
9 Umuntfu lohamba ngebucotfo utawuhlala aphephile,+
Kodvwa umuntfu lohamba ngetindlela letigwegwile utawubanjwa.+
10 Loyo lofica liso kuze akhohlise lomunye ubanga lusizi,+
Futsi tintfo titamhambela kabi loyo lokhuluma lokubulima.+
11 Umlomo walolungile ungumtfombo wekuphila,+
Kodvwa emavi emuntfu lomubi afihla budlova lobungekhatsi kuye.+
12 Inzondo ibangela kucabana,
Kodvwa lutsandvo lumbonya onkhe emaphutsa.+
13 Emlonyeni wemuntfu lonekucondza kuphuma kuhlakanipha,+
Kodvwa indvuku yentelwe kushaya umuntfu lote kucondza.+
15 Umcebo* wemuntfu lonjingile ulidolobha lakhe lelivikelekile.
Kweswela kwenta umuntfu lophuyile abe netinkinga letinyenti.+
16 Loko lokwentiwa ngulolungile kuholela ekuphileni;
Kodvwa loko lokwentiwa ngulomubi kuholela esonweni.+
17 Loyo lolalela siyalo uholela labanye ekuphileni,*
Kodvwa loyo longalaleli nakekhutwa udukisa labanye.
18 Loyo lofihla kutsi uyamenyanya lomunye unemanga,+
Futsi loyo losakata tindzaba letilimatako* usilima.
19 Umuntfu lokhuluma kakhulu ngeke ahlale angalenti liphutsa,+
Kodvwa nobe ngubani lobamba umlomo wakhe uhlakaniphile.+
20 Lulwimi lwalolungile lunjengelisiliva lelicwengisisiwe,+
Kodvwa inhlitiyo yalomubi ayinamsebenti.
21 Emavi alolungile acondzisa labanyenti,+
Kodvwa umuntfu losilima uyafa ngenca yekuba bete ingcondvo.+
23 Umuntfu lolibele ukutsatsa njengemdlalo kutiphatsa lokulihlazo,
Kodvwa uhlakaniphile umuntfu lonekucondza.+
24 Lomubi utawehlelwa tintfo latesabako;
Kodvwa umuntfu lolungile utawuniketwa loko lakufisako.+
25 Njengobe siphepho siphephula tintfo, batocedvwa kanjalo-ke lababi,+
Kodvwa lolungile ufana nesisekelo lesihlala kuze kube phakadze.+
26 Njengaviniga nawungena ematinyweni, nanjengentfutfu nayingena emehlweni,
Linjalo-ke nelivila kumcashi walo.
27 Kwesaba Jehova kwenta umuntfu aphile sikhatsi lesidze,+
Kodvwa lababi batawuphila sikhatsi lesifishane.+
29 Kumuntfu lomsulwa indlela yaJehova injengendzawo levikelekile,+
Kodvwa ibaletsela inhlekelele labenta lokubi.+
31 Emlonyeni wemuntfu lolungile kuphuma kuhlakanipha,
Kodvwa lulwimi lolukhuluma tintfo letimbi lutawujutjwa.
32 Umlomo wemuntfu lolungile uyakwati lokuhle,
Kodvwa umlomo walomubi ukhohlakele.
2 Nangabe umuntfu atigcabha, lokulandzelako kutawuba kutsi ahlazeke,+
Kodvwa kuhlakanipha kukubantfu labatfobekile.+
4 Umcebo ngeke usite ngalutfo ngelilanga lentfukutselo yaNkulunkulu,+
Kodvwa kwenta lokulungile kutamkhulula umuntfu ekufeni.+
5 Kulunga kwemuntfu lomsulwa kwenta indlela yakhe icondze,
Kodvwa umuntfu lomubi utakuwa ngenca yebubi labentako.+
7 Nangabe umuntfu lomubi afa, litsemba lakhe liyashabalala,
Naloko lebeketsembe kutsi utakwenta ngemandla akhe kuvele kuphelele eteni.+
8 Umuntfu lolungile utawutfola lusito nakacindzetelekile,
Bese esikhundleni sakhe kucindzeteleka lomubi.+
9 Ngemlomo wakhe umuntfu lomubi* ulimata makhelwane wakhe,
Kodvwa kuba nelwati kuyabakhulula labalungile.+
10 Tento temusa letentiwa ngulabalungile tenta lidolobha lijabule,
Futsi kuba nenjabulo lenkhulu nakushabalala lababi.+
12 Umuntfu lote kucondza wedzelela makhelwane wakhe,
Kodvwa umuntfu lohlakaniphe mbamba uyathula.+
13 Umuntfu longumnyundzeli uhamba akhuluma timfihlo talabanye bantfu,+
Kodvwa umuntfu lowetsembekile uyayigcina imfihlo.
14 Bantfu bayahlupheka nangabe kute sicondziso lesihlakaniphile,
15 Tintfo titamhambela kabi loyo lovume kubhadala sikweleti semuntfu wekuhamba,+
Kodvwa umuntfu longajaki kwenta tivumelwane* ngeke abe netinkinga.
17 Umuntfu lonemusa uyasitakala ngekuba nemusa kwakhe,+
18 Umuntfu lomubi utitfolela inzuzo lengenamsebenti,+
Kodvwa umuntfu lowenta lokulungile utfola inzuzo sibili.+
19 Loyo lotimisele kwenta lokulungile utawuphila,+
Kodvwa loyo logijimisa lokubi utawufa.
21 Naku lokufanele uciniseke ngako: Umuntfu lomubi ngeke ahlale angajeziswa,+
Kodvwa bantfwana balolungile batawuphunyula.
22 Njengendandatho yeligolide ekhaleni lengulube,
Unjalo-ke umfati lomuhle kodvwa abe ete kucondza.
23 Bantfu labalungile bafisa lokuhle kuphela,+
Kodvwa loko lokufiswa ngulababi kubaholela entfukutselweni yaNkulunkulu.
24 Umuntfu lowephana ngesandla lesivulekile ugcine sekanalokunyenti;+
Kodvwa loyo longabaphi labanye loko lanako ugcine sekaphuyile.+
25 Umuntfu lowephanako utawuphumelela,+
Futsi nobe ngubani lonatsisa labanye emanti naye batamnatsisa.+
26 Bantfu batamcalekisa loyo longafuni kubatsengisela kudla,
Kodvwa batambusisa umuntfu lokutsengisako.
27 Loyo lofunisisa indlela yekwenta lokuhle utawutfola umusa,+
Kodvwa loyo lofuna kwenta lokubi, utawehlelwa ngiko kanye lolokubi bekakufuna.+
28 Umuntfu lowetsembela emcebeni wakhe ngeke aphumelele,+
Kodvwa lolungile utawuhluma njengemacembe laluhlata.+
29 Kute lifa latalitfola* umuntfu loletsa tinkinga* ekhaya lakhe,+
Nesilima sitawuba sisebenti semuntfu lohlakaniphile.
30 Imisebenti yalolungile injengesihlahla sekuphila,+
Futsi loyo lokhutsata labanye kutsi bente lokulungile uhlakaniphile.+
31 Nangabe umuntfu lolungile losemhlabeni atfola loko lokumfanele,
Kangakanani-ke ngemuntfu lomubi nalosoni?+
2 Jehova uyamemukela umuntfu lonesimilo lesihle,
Kodvwa uyamlahla umuntfu lonemacebo lamabi.+
3 Kute umuntfu longativikela ngekwenta lokubi,+
Kodvwa lolungile utawufana nesihlahla lesingeke size sisiphulwe.
4 Umfati lonebuntfu lobuhle ungumchele endvodzeni yakhe,+
Kodvwa umfati lohlaza indvodza yakhe unjengesifo lesibolisa ematsambo ayo.+
5 Loko lokucatjangwa bantfu labalungile kuhle,
Kodvwa sicondziso salababi siyakhohlisa.
7 Lababi bayashabalala nababhujiswa,
Kodvwa indlu yalabalungile itawuhlala ikhona.+
8 Umuntfu uyadvunyiswa nakakhuluma emavi lahlakaniphile,+
Kodvwa loyo lonenhlitiyo lekhohlakele utawubukelwa phansi.+
9 Kuncono kuba ngumuntfukatana kodvwa ube unesisebenti
Kunekutsi utiphakamise kodvwa ube ute ngisho nalongakudla.*+
10 Umuntfu lolungile uyatinakekela tilwane takhe latifuyile,+
Kodvwa lomubi utitjela kutsi unemusa kantsi ecinisweni unenhlitiyo lembi.
11 Umuntfu lolima emasimu akhe utawutfola kudla lokunyenti,+
Kodvwa akanangcondvo umuntfu lolibala kufuna tintfo letingenamsebenti.
12 Lomubi uba nemona ngetintfo letitfolwe ngulabanye bantfu lababi,
Kodvwa lolungile ufana nesihlahla lesinetimphandze letijulile futsi lesitselako.
13 Umuntfu lomubi ubanjwa yinkhulumo yakhe lelimatako,+
Kodvwa lolungile uyaphunyula ekuhluphekeni.
14 Loko umuntfu lakukhulumako kungenta kutsi tintfo timhambele kahle,+
Futsi loko lakwentako kutamnika umvuzo.
15 Silima sicabanga kutsi konkhe lesikwentako kulungile,+
Kodvwa umuntfu lohlakaniphile uyasemukela seluleko.+
17 Fakazi lowetsembekile ukhuluma liciniso,*
Kodvwa fakazi longaketsembeki ukhuluma emanga.
18 Emavi lakhulunywe angakacatjangwa ahlaba njengenkemba,
Kodvwa lulwimi lwemuntfu lohlakaniphile luyaphilisa.+
19 Imilomo lekhuluma liciniso itawuhlala ikhona kuze kube phakadze,+
Kodvwa lulwimi lolukhuluma emanga lutawuba khona sikhashana nje.+
20 Tinhlitiyo talabo labahlose lokubi tigcwele kungetsembeki,
Kodvwa bayajabula labo labakhutsata kutsi kube nekuthula.+
22 Jehova uyayenyanya imilomo lekhuluma emanga,+
Kodvwa uyajabula ngebantfu labetsembekile.
23 Umuntfu lohlakaniphile uyalufihla lwati lanalo,
Kodvwa inhlitiyo yesilima ibubeka ebaleni bulima baso.+
26 Umuntfu lolungile uyawabukisisa emadlelo akhe,
Kodvwa lababi bayaduka endleleni labahamba kuyo.
27 Emavila avilapha ngisho nekutingela inyamatane,+
Kodvwa kukhutsala kuligugu kumuntfu.
28 Indlela yekulunga iholela ekuphileni;+
Futsi umuntfu lohamba ngayo angeke afe.
13 Indvodzana lehlakaniphile iyasemukela siyalo sababe wayo,+
Kodvwa umuntfu lowedzelelako akalaleli nakekhutwa.+
2 Lokuhle umuntfu lakukhulumako kungamletsela imiphumela lemihle,+
Kodvwa labo labangaketsembeki bahlale bafisa kwenta budlova.
3 Umuntfu lobamba umlomo wakhe* uyativikela,+
Kodvwa loyo longawuvali umlomo utawungena etinkingeni.+
4 Livila linetifiso letinyenti, kodvwa lihlale lingenalutfo,+
Kepha umuntfu lokhutsele utawuba netintfo letinyenti.+
5 Umuntfu lolungile uyawenyanya emanga,+
Kodvwa tento talomubi tiletsa lihlazo nemahloni.
6 Kulunga kuyamvikela umuntfu lophila imphilo lemsulwa,+
Kodvwa bubi buyamwisa umuntfu losoni.
7 Lomunye umuntfu wenta shengatsi unjingile kani ute lutfo;+
Bese lomunye wenta shengatsi weswele kani unjinge kakhulu.
8 Umuntfu lonjingile uhlawula ngemcebo wakhe kuze atisindzise,+
Kodvwa kute lokusongela umuntfu loweswele.+
11 Umcebo lotfolakele kamelula utawusheshe uphele,+
Kodvwa umuntfu lotfola umcebo kancane kancane utawugcine sekanalokunyenti.
12 Nangabe solo kungenteki loko umuntfu lakulindzele, ubese ulahlekelwa litsemba,+
Kodvwa nangabe sifiso sakhe sifezeka, loko kuba njengesihlahla lesiniketa kuphila.+
13 Nobe ngubani longafuni kucondziswa utayitfola imiphumela yaloko,+
Kodvwa loyo lolalela umyalo utawutfola umvuzo.+
14 Imfundziso* yalabahlakaniphile ingumtfombo wekuphila,+
Ngobe isita umuntfu kutsi abalekele tingibe tekufa.
15 Umuntfu lohlakaniphe mbamba uphatfwa kahle,
Kodvwa bantfu labangaketsembeki baphila kalukhuni.
17 Sitfunywa lesibi singena etinkingeni,+
Kodvwa sitfunywa lesetsembekile siletsa umbiko lophilisako.+
18 Umuntfu longalaleli nakayalwa ugcina asahlupheka futsi sekahlazeka,
Kodvwa umuntfu lolalelako nakekhutwa utawudvunyiswa.+
20 Loyo lohamba nalabahlakaniphile naye utawuhlakanipha,+
Kodvwa tintfo titamhambela kabi loyo lotihlanganisa netilima.+
22 Umuntfu lokahle ushiyela batukulu bakhe lifa,
Kodvwa umcebo wetoni utawutfolwa ngumuntfu lolungile.+
23 Umhlaba lolinywa ngumuntfu loweswele ukhicita kudla lokunyenti,
Kodvwa kungavele kuphele* nya ngenca yetento letingakalungi.
24 Umuntfu longayijezisi* indvodzana yakhe uyayenyanya,+
Kodvwa umuntfu loyitsandzako indvodzana yakhe uyayijezisa.*+
2 Umuntfu lohamba ngendlela lelungile wesaba Jehova,
Kodvwa umuntfu lohamba ngetindlela letikhohlakele* wedzelela Nkulunkulu.
3 Kutigcabha lokubonakala emavini esilima kunjengemzaca,
Kodvwa umuntfu lohlakaniphile uvikelwa ngumlomo wakhe.
4 Nakute tinkhomo, indzawo letidlela kuyo iyahloba,
Kodvwa emandla enkunzi enta kutsi kube nesivuno lesikhulu.
5 Fakazi lowetsembekile akawacali emanga,
Kodvwa fakazi longaketsembeki uhlale akhuluma emanga.+
6 Umuntfu lowedzelelako ufuna kuhlakanipha kodvwa angakutfoli,
Kepha umuntfu lonekucondza ulutfola kamelula lwati.+
7 Ungatihlanganisi nesilima,
Ngobe kute ngisho naloluncane lwati lotalutfola kuso.+
8 Kuhlakanipha kwenta umuntfu lohlakaniphile ayicondze indlela lahamba ngayo,
9 Tilima tiyahleka ngisho tonile,+
Kodvwa labacotfo bahlale bakulungele kucolelana nalabanye.
10 Inhlitiyo ngiyo leyati buhlungu lebuvako,
Futsi kute umuntfu longacondza injabulo lenayo.
11 Indlu yalomubi itawubhidlitwa,+
Kodvwa lithende lalolungile litawuba likhulu.
13 Umuntfu angahleka ngisho inhlitiyo yakhe ibuhlungu,
Futsi kujabula kungashintja kube lusizi.
14 Umuntfu lonenhlitiyo lekhohlakele utawutfola umphumela wendlela laphila ngayo,+
Kodvwa lonesimilo lesihle utawutfola umvuzo wetento takhe.+
15 Umuntfu lote lwati wetsemba konkhe lakuvako,
Kodvwa lohlakaniphile uyacabangisisa ngako konkhe lakwentako.+
16 Umuntfu lohlakaniphile uhlala acaphile futsi uyakubalekela lokubi,
Kodvwa silima asinendzaba* futsi sitetsemba kakhulu.
17 Umuntfu losheshe atfukutsele wenta tintfo letibulima,+
Kodvwa umuntfu locabangisisako* ngetento takhe uyenyanywa.
18 Bantfu labete lwati batawuba tilima,
Kodvwa labahlakaniphile batawuniketwa lwati, lube ngumchele wabo.+
19 Bantfu labenta lokubi batawukhotsamela bantfu labenta lokuhle,
Futsi lababi batawukhotsama emagedeni alabalungile.
20 Umuntfu loweswele wenyanywa ngisho nabantfu labasondzelene naye,+
Kodvwa umuntfu lonjingile unebangani labanyenti.+
21 Umuntfu lowedzelela lomunye uyona,
Kodvwa uyajabula loyo lovela loweswele.+
22 Bantfu labahlose lokubi batawuduka,
Kodvwa labetama kwenta lokuhle batawentelwa umusa* futsi baphatfwe ngekwetsembeka.+
23 Konkhe kusebenta kamatima kunemvuzo,
Kodvwa kutsandza kukhuluma lite kwenta umuntfu eswele.+
24 Umcebo ungumchele walabahlakaniphile;
Kodvwa tintfo letentiwa tilima tichubeka tibe bulima kakhulu.+
25 Fakazi lowetsembekile uyakusindzisa kuphila,
Kodvwa fakazi lokhohlisako uhlale akhuluma emanga.
26 Umuntfu lowesaba Jehova umetsemba kuko konkhe,+
Futsi emadvodzana emuntfu lonjalo atawutfola indzawo yekukhosela.+
27 Kwesaba Jehova kungumtfombo wekuphila,
Ngobe kusita umuntfu kutsi abalekele tingibe tekufa.
28 Inkhosi iyahlonipheka nayibusa bantfu labanyenti,+
Kodvwa umbusi lote bantfu lababusako akasilutfo.
29 Umuntfu lowephutako kutfukutsela uhlakaniphe mbamba,+
Kodvwa lote sineke ububeka ebaleni bulima bakhe.+
30 Inhlitiyo lenekuthula iyawuphilisa umtimba,
Kodvwa umona unjengesifo lesibolisa ematsambo.+
31 Loyo locindzetela umuntfu lophuyile wetfuka uMdali wakhe,+
Kodvwa lophatsa kahle lophuyile udvumisa Nkulunkulu.+
32 Umuntfu lomubi utawuwiswa bubi bakhe,
Kodvwa lolungile utawuvikeleka ngenca yebucotfo bakhe.+
33 Kuhlakanipha kuhlala enhlitiyweni yemuntfu lonekucondza,+
Kodvwa silima sihamba sikhuluma nje sicabanga kutsi sihlakaniphile.
34 Kulunga kuyasiphakamisa sive,+
Kodvwa sono silihlazo kubantfu.
35 Inkhosi iyasitsandza sisebenti lesenta tintfo ngekucondza,+
Kodvwa iyasitfukutselela sisebenti lesiyihlazako.+
2 Lulwimi lwalabahlakaniphile lukhuluma tintfo letihlakaniphile,+
Kodvwa umlomo wetilima uhlale ukhipha emavi labulima.
6 Kunemcebo lomnyenti endlini yemuntfu lolungile,
Kodvwa lomubi wehlelwa yinhlekelele ngenca yenzuzo yakhe.+
8 Umhlatjelo wemuntfu lomubi uyenyanyeka kuJehova,+
Kodvwa umthantazo wemuntfu lolungile uyamjabulisa Nkulunkulu.+
10 Umuntfu loshiya indlela lelungile utfola sijeziso lesimatima,+
Kodvwa lowenyanya kwekhutwa utawufa.+
11 Nangabe Jehova ababona bantfu labaseThuneni* nalabasendzaweni lapho kubolela khona tidvumbu,*+
Kangakanani-ke ngaloko lokusetinhlitiyweni tebantfu?+
13 Inhlitiyo lejabulile yenta buso bujabule,
Kodvwa lusizi luyawephula umoya.+
15 Onkhe emalanga emuntfu lohluphekako mabi,+
Kodvwa loyo lonenhlitiyo lejabulako uhlale ajabulile onkhe malanga.*+
18 Umuntfu losheshe atfukutsele ubanga kucabana,+
Kodvwa umuntfu lowephuta kutfukutsela uletsa kuthula lapho kunembango khona.+
19 Indlela yelivila ifana netihlahla temanyeva letihlangene,+
Kodvwa indlela yalabacotfo injengemgwaco lomkhulu futsi lobekile.+
20 Indvodzana lehlakaniphile iyamjabulisa babe wayo,+
Kodvwa umuntfu losilima umbukela phansi make wakhe.+
21 Umuntfu longenangcondvo ujatjuliswa kwenta tintfo letibulima,+
Kodvwa umuntfu lonekucondza uchubeka ahamba ngendlela lelungile.+
22 Emacebo akaphumeleli nangabe kute kubonisana,
Kodvwa ayaphumelela nangabe kunebeluleki labanyenti.+
23 Uyajabula umuntfu lophendvula kahle,+
Futsi emavi lakhulunywe ngesikhatsi lesikahle amnandzi kakhulu.+
24 Umuntfu lonekucondza uhamba endleleni yekuphila,+
25 Jehova utayidzilita indlu yemuntfu lotigcabhako,+
Kodvwa utayilondvolota imincele yendzawo yemfelokati.+
27 Umuntfu lowetama kutfola imali ngekungetsembeki uletsela umndeni wakhe inhlekelele,+
Kodvwa umuntfu lokwenyanyako kudizelwa utawuchubeka aphila.+
28 Umuntfu lolungile ucale acabange enhlitiyweni yakhe asengakaphendvuli,*+
Kodvwa umlomo walababi uhlala ukhipha tintfo letimbi.
29 Jehova ukhashane nebantfu lababi,
Kodvwa uyawuva umthantazo walabalungile.+
30 Buso lobujabulile benta inhlitiyo ijabule;
Umbiko lomuhle unikana emandla.+
31 Umuntfu lolalela siyalo lesiniketa kuphila
Utiva asekhaya nakanebantfu labahlakaniphile.+
32 Umuntfu longasemukeli siyalo wenyanya kuphila kwakhe,+
Kodvwa loyo lolalelako nakekhutwa utfola kucondza.+
2 Tonkhe tintfo umuntfu latentako tibonakala tilungile kuye,+
Kodvwa Jehova uhlolisisa tisusa temuntfu.+
4 Jehova wenta kutsi tonkhe tintfo tigcwalise injongo yakhe,
Ngisho nalomubi umbekele lilanga lenhlekelele latawubhujiswa ngalo.+
5 Jehova uyamenyanya umuntfu lotiphakamisako.+
Futsi nakanjani umuntfu lonjalo utawujeziswa.
6 Nangabe umuntfu anelutsandvo lolucotfo futsi etsembekile,* emaphutsa akhe angatsetselelwa,+
Nekwesaba Jehova kwenta umuntfu akubalekele lokubi.+
7 Nangabe Jehova ayitsandza indlela umuntfu laphila ngayo,
Wenta kutsi titsa talomuntfu tibe nekuthula naye.+
9 Umuntfu angacabangisisa ngaloko lafuna kukwenta,
Kodvwa nguJehova locondzisa tinyatselo takhe.+
10 Tincumo taNkulunkulu kufanele tihlale tisemlonyeni wenkhosi;+
Futsi kufanele ikhombise kutsi yetsembekile nayikhipha sincumo.+
11 Tikali letingito tivela kuJehova;
Futsi tonkhe tisindvo letisesikhwameni tasungulwa nguye.+
13 Emakhosi ajatjuliswa ngemavi lalungile,
Futsi ayamtsandza umuntfu lokhuluma liciniso.+
14 Intfukutselo yenkhosi injengesitfunywa lesitfunyelwe kuyobulala,+
Kodvwa umuntfu lohlakaniphile uyati kutsi angayibohlisa* njani.+
15 Nangabe inkhosi imentela umusa umuntfu, loyo muntfu utawuphila kamnandzi;
Umusa wayo ufana nelifu leliletsa imvula entfwasahlobo.+
16 Kuncono kakhulu kutfola kuhlakanipha kunekutfola ligolide!+
Kutfola kucondza kuncono kakhulu kunekutfola lisiliva.+
17 Bantfu labacotfo bayatibalekela tindlela letimbi.
Umuntfu logadza indlela yakhe ulondvolota kuphila kwakhe.+
19 Kuncono kutfobeka futsi utihlanganise nalabatfobekile+
Kunekutsi ugiyelane umcebo* nebantfu labatigcabhako.
20 Umuntfu lokhombisa kucondza endzabeni letsite utawuphumelela,*
Futsi uyajabula loyo lowetsembela kuJehova.
21 Bantfu batawubona kutsi umuntfu lohlakaniphile unelikhono lekucondza,+
Futsi umuntfu lokhuluma ngendlela lenemusa* nguye lolalelwako.+
22 Kucondza kungumtfombo wekuphila kulabo labanako,
Kodvwa tilima tijeziswa bulima bato.
23 Umuntfu lohlakaniphile uwakhetsa ngekuhlakanipha emagama+
Futsi indlela lakhuluma ngayo yenta bantfu bawakholwe emavi akhe.
25 Umuntfu ubona indlela acabange kutsi ikahle,
Kani ekugcineni iholela ekufeni.+
27 Umuntfu longasilusito lwalutfo wakha emacebo lamabi;+
Emavi akhe afana nemlilo lovutsa emalangabi.+
29 Umuntfu losidlova uyenga makhelwane wakhe
Futsi amholele endleleni lembi.
30 Ufica liso nakakha emacebo lamabi.
Wenta shengatsi uyamamatseka njengobe enta tintfo letikhohlakele.
32 Umuntfu lowephuta kutfukutsela+ uncono kunemuntfu lonemandla,
Futsi lolawula intfukutselo yakhe uncono kunaloncoba lidolobha.+
17 Kuncono kudla sinkhwa lesomile ekhaya lelinekuthula+
Kunekutsi udle kudla lokunyenti* ekhaya lapho kuhlale kucatjanwa khona.+
2 Sisebenti lesinekucondza sitawubusa indvodzana yemphatsi waso leyenta tintfo letilihlazo;
Sitawutfola lifa njengemadvodzana emphatsi waso.
3 Lisiliva neligolide lincibilikiswa emlilweni kuze kubonakale kutsi lisezingeni lelisetulu yini,+
Kodvwa tinhlitiyo tebantfu tona tihlolisiswa nguJehova.+
4 Umuntfu lomubi uyayilalelisisa inkhulumo lelimatako,
Nemuntfu lolicili uyayilalela inkhulumo lengemanga.+
5 Loyo lohlekisa ngaloweswele wetfuka uMdali wakhe,+
Futsi utawujeziswa umuntfu lojabulako nangabe lomunye ehlelwa yinhlekelele.+
7 Kuyamangalisa nangabe silima sikhuluma intfo lenengcondvo.*+
Futsi kumangalisa kakhulu nangabe umholi akhuluma emanga.+
9 Umuntfu locolelanako ukhombisa kutsi unelutsandvo,+
Kodvwa loyo lohlala akhuluma ngemaphutsa wehlukanisa bangani labakhulu.+
10 Umuntfu lonekucondza uyalalela nakekhutwa nje kwekucala,+
Kodvwa silima asilaleli ngisho ungasishaya tikhatsi letingu-100.+
11 Umuntfu lomubi uhlale nje afuna kuvukela,
Kodvwa kutawutfunyelwa sitfunywa lesingenanhlitiyo kuze simjezise.+
12 Kuncono kuhlangana nelibhele lelemukwe bantfwana balo
Kunekuhlangana nesilima senta tintfo taso letibulima.+
13 Nangabe umuntfu abuyisela lokuhle ngalokubi,
Lokubi ngeke kusuke endlini yakhe.+
15 Bantfu labakhulula lababi nebantfu lababalahla ngelicala labalungile+
Bayenyanyeka kuJehova.
17 Umngani sibili ukutsandza ngaso sonkhe sikhatsi+
Futsi ungumnakenu longetsembela kuye ngesikhatsi sekuhlupheka.+
18 Umuntfu longenangcondvo wenta sivumelwane
Embikwamakhelwane wakhe sekutsi utawubhadalela labanye tikweleti tabo.+
19 Loyo lotsandza kucabana nalabanye utawugcine onile.+
Umuntfu lohlale atigabatisa* utiletsela inhlekelele.+
20 Umuntfu lonenhlitiyo lekhohlakele ngeke aphumelele,*+
Futsi loyo lokhohlisako utawehlelwa yinhlekelele.
21 Utawuba nelusizi umtali wemntfwana losilima;
Futsi babe wemntfwana longenangcondvo akajabuli.+
23 Umuntfu lomubi uvuma kudizelwa emasitseleni
Kuze ente kungabonakali kutsi ngubani lonelicala.+
24 Umuntfu lonekucondza uyatimisela kuze atfole kuhlakanipha,
25 Indvodzana lesilima ibangela babe wayo lusizi
Futsi imephula inhlitiyo make wayo.+
26 Akusikahle kujezisa* umuntfu lolungile,
Futsi akukalungi kushaya umuntfu lohlonishwako.
28 Ngisho nobe umuntfu asilima, kutawutsiwa uhlakaniphile nakathulile,
Futsi umuntfu lovala umlomo wakhe kutawutsiwa unekucondza.
2 Silima asitsandzi kufundza kulabanye;
Sitsandza nje kuveta imibono yaso.+
3 Nangabe umuntfu enta lokubi, labanye bantfu batawumedzelela,
Nangabe umuntfu enta tintfo letilihlazo, utawuhlazeka.+
4 Emavi lakhulunywa ngumuntfu afana nemanti lashonako.+
Kuhlakanipha lokuphuma kuye kutawugeleta njengemfula.
5 Kukabi kutsi utawutsi lomubi akanacala abe analo,*+
Futsi kukabi kungamehluleli ngekulunga umuntfu lolungile.+
7 Umlomo wesilima usibangela inhlekelele,+
Netindzebe taso temlomo tilugibe kuso.
10 Libito laJehova lingumbhoshongo locinile.+
Umuntfu lolungile ubalekela kulo futsi avikeleke.*+
11 Injinga icabanga kutsi umcebo wayo unjengelidolobha lelivikelekile;
Futsi icabanga kutsi lomcebo ufana nelubondza loluyivikele.+
12 Umuntfu lotigcabhako enhlitiyweni yakhe ugcine awile,+
Futsi kutfobeka kwenta umuntfu advunyiswe.+
14 Umuntfu lohlala ajabulile uyakhona kubeketelela kugula,+
Kodvwa ngubani nje longabeketelela kuba nemoya lowephukile?*+
15 Inhlitiyo yemuntfu lonekucondza itfola lwati,+
Nendlebe yemuntfu lohlakaniphile ifuna kutfola lwati.
16 Sipho simvulela ematfuba loyo lophana ngaso;+
Simenta akhone kubonana nebantfu labahlonishwako.
17 Umuntfu lokhuluma kucala ecaleni ubonakala acinisile,+
Kuze kube ngulapho lona lommangalele efika amphenyisise ngemibuto.+
18 Kwenta inkatho kucedza imibango+
Futsi ilamula bantfu labanemandla lebebacabene.
19 Kubohlisa intfukutselo yemngani lowoniwe kumatima kakhulu kunekuncoba lidolobha lelivikelekile,+
Futsi imibango ingehlukanisa bantfu njengemagede lanemishudo yensimbi.+
20 Loko umuntfu lakusho ngemlomo wakhe kunjengekudla lokugcwalisa sisu sakhe;+
Futsi utawutfola imiphumela yemavi akhe.
21 Kuphila nekufa kusemandleni elulwimi;+
Futsi labo labatsandza kulusebentisa batawubhekana nemiphumela yaloko labakushoko.+
23 Umuntfu lophuyile uncenga lonjingile kutsi amsite,
Kodvwa lolonjingile uvele amphendvule kabi.
24 Kunebangani labenta lokubi kulomunye nalomunye,+
Kodvwa kunemngani losondzela kakhulu kwengca umnakenu wengati.+
2 Akusikahle kutsi umuntfu abe bete lwati,+
Futsi umuntfu lowenta tintfo ngemawala uyona.
3 Umuntfu ugwegwisa indlela yakhe ngebulima bakhe,
Bese inhlitiyo yakhe itfukutselela Jehova.
4 Injinga inebangani labanyenti,
Kodvwa lophuyile utawulahlwa nangumngani wakhe lokuphela kwakhe.+
6 Bantfu labanyenti bafuna kutsandvwa sikhulu,*
Futsi bonkhe bantfu babangani bemuntfu lophana tipho.
7 Nangabe umuntfu enyanywa ngibo bonkhe bomnakabo ngenca yebuphuya bakhe;+
Nakanjani nebangani bakhe batambalekela!+
Utsi ngisho abancenga, kube bete lomphendvulako.
8 Umuntfu lotfola kuhlakanipha utitsandza yena.+
Nobe ngubani lohlale anekucondza utawuphumelela.*+
9 Fakazi longaketsembeki utawujeziswa,
Futsi loyo lohlale akhuluma emanga utawushabalala.+
10 Silima akusifaneli kuphila kamnandzi;
Kanjalo nesisebenti akusifaneli kubusa tikhulu!+
11 Kucondza kwenta umuntfu angasheshi atfukutsele,+
Futsi nangabe atsalalisa nakoniwa utawuhlonishwa.+
12 Intfukutselo yenkhosi ifana nekubhodla kwelibhubesi,+
Kodvwa kwemukelwa ngiyo kunjengematolo lalele etjanini.
13 Indvodzana lesilima ibangela babe wayo tinkinga,+
Futsi umfati lotsandza kususa lutfutfuva* ufana neluphahla loluhlale luvuta.+
14 Indlu nemcebo kulifa umuntfu lalitfola kubabe wakhe,
Kodvwa umfati lohlakaniphile usipho lesivela kuJehova.+
15 Livila litsandza kulala,
Futsi umuntfu longafuni kusebenta utawulamba.+
16 Umuntfu logcina umtsetfo waNkulunkulu utawuphila;+
Kodvwa loyo longenandzaba netindlela letilungile utawufa.+
17 Umuntfu lowentela lophuyile umusa uboleka Jehova,+
Futsi Nkulunkulu utamnika umvuzo ngenca yaloko lakwentako.+
19 Umuntfu losheshe atfukutsele utawujeziswa;
Nangabe wetama kumsita, kutawufuneka umsite siphelane.+
21 Umuntfu angaba netinhloso letinyenti enhlitiyweni yakhe,
Kodvwa intsandvo yaJehova ngiyo letawuphumelela.+
23 Kwesaba Jehova kuholela ekuphileni;+
Umuntfu lomesabako utawuphumula ngekuthula, futsi angeke ehlelwe ngulokubi.+
24 Livila lifaka sandla salo endishini lenekudla,
Kodvwa libese liyavilapha kusimikisa emlonyeni.+
25 Mshaye umuntfu lophukutanako,+ khona loyo lote lwati atewuhlakanipha,+
Myale umuntfu lonekucondza kuze abe nelwati lolunyenti.+
26 Umuntfu lophatsa kabi babe wakhe futsi acoshe make wakhe
Uyindvodzana lelihlazo futsi ledlisana emahloni.+
27 Ndvodzana yami, nangabe uyekela kwemukela siyalo,
Utawuphambuka endleleni yelwati.
28 Fakazi longasiti ngalutfo ukubukela phansi kulunga,+
Futsi lababi batsandza kwenta tintfo letimbi.+
20 Liwayini lenta umuntfu abe sedzeleli,+ futsi tjwala benta umuntfu angalawuleki;+
Umuntfu loduka endleleni lelungile ngenca yako ulibele.+
2 Kwesabeka kwenkhosi kufana nekubhodla kwelibhubesi;+
Umuntfu loyitfukutselisako ubeka kuphila kwakhe engotini.+
4 Livila alilimi nakumakhata,
Kodvwa kutawutsi nasekuvunwa lihambe licela ngobe litawube lingenalutfo.*+
5 Loko* lokusenhlitiyweni yemuntfu kufana nemanti lasendzaweni leshonako,
Kodvwa umuntfu lonekucondza uyakhona kukukhiphela ebaleni.
6 Bantfu labanyenti batsi banelutsandvo lolucotfo,
Kodvwa kumatima kutfola umuntfu lonalo mbamba.
7 Lolungile uphila imphilo lecotfo.+
Bayajabula bantfwana* labatalwa nguye.+
8 Inkhosi nayihlala esihlalweni sayo sebukhosi kuze yehlulele,+
Ihlolisisa konkhe kuze isuse yonkhe intfo lembi.+
12 Tindlebe letivako nemehlo labonako
Kwadalwa nguJehova.+
13 Ungakutsandzi kulala ngobe utawuphuya.+
Vuka, khona utawuba nekudla lokunyenti.+
14 Umtsengi utsi: “Lentfo lembi kanje! Yimbi lentfo”;
Bese sewuyahamba futsi atishaye sifuba ngekutsi uyitsenge ngemali lencane.+
15 Umuntfu angaba neligolide nematje lamanyenti laligugu aselwandle,
Kodvwa uligugu kakhulu umlomo wemuntfu lonelwati.+
16 Ubositsatsa sembatfo semuntfu lowetsembise kubhadalela sihambi;+
Utsatse sibambiso kuye nangabe etsembise kubhadalela umfati wakulelinye live.*+
17 Umuntfu ukuva kumnandzi kudla lokutfolakele ngebucili,
Kodvwa ngemuva kwaloko umlomo wakhe utawugcwala umhlabatsi.+
18 Tinhloso titawuphumelela nangabe ubuta* kulabanye,+
Futsi nawuya emphini, udzinga sicondziso lesihlakaniphile.+
19 Umnyundzeli uhambe akhuluma ngetimfihlo talabanye bantfu.+
Ungatihlanganisi nemuntfu lotsandza kuhleba.
20 Nobe ngubani localekisa babe wakhe namake wakhe,
Sibane sakhe sitawucinywa nasekufike bumnyama.+
21 Ngisho nobe umuntfu loligovu anganjinga,
Kodvwa ekugcineni ngeke abusiswe.+
22 Ungabokusho utsi: “Ngitatiphindziselela ngalokubi!”+
Yetsembela kuJehova+ futsi yena utakusita.+
23 Tisindvo letingaketsembeki* tiyenyanyeka kuJehova,
Futsi tikali letikhohlisako atisikahle.
24 Tinyatselo temuntfu ticondziswa nguJehova;+
Ngako umuntfu angayati njani nje indlela lokufanele ahambe ngayo?
25 Umuntfu utibekela lugibe nangabe enta setsembiso kuNkulunkulu angakacabangi,+
Bese ngemuva kwesikhatsi kube ngukhani acabangisisa ngalesifungo lasentile.+
26 Inkhosi lehlakaniphile yehlukanisa lababi kulabalungile+
Futsi ibasuse kube shengatsi ibasusa ngelithulusi lekwela.+
27 Tintfo letishiwo* ngumuntfu tifana nesibane saJehova,
Sikubeka ebaleni loko lokusenhlitiyweni yemuntfu.
28 Lutsandvo lolucotfo kanye nekwetsembeka kuyayilondvolota inkhosi;+
Sihlalo sayo sebukhosi sitawusima nangabe inelutsandvo lolucotfo.+
29 Bantfu labasha badvunyiswa ngenca yemandla abo,+
Nebantfu labakhulile bahlonishwa ngenca yekutsi banetimvu enhloko.+
30 Imivimba nemanceba kwenta umuntfu ayekele kwenta* lokubi,+
Futsi kushaywa kuyenta ihlobe inhlitiyo yemuntfu.
21 Inhlitiyo yenkhosi injengemifudlana yemanti esandleni saJehova.+
Uyayicondzisa kuze iye nobe ngabe ngukuphi lafuna iye khona.+
3 Kwenta lokuhle nalokulungile
Kumjabulisa kakhulu Jehova kunekwenta umhlatjelo.+
4 Kutiphakamisa nekutigcabha
Kufana nesibane lesihola lababi, kodvwa kusono.+
5 Tinhloso talabakhutsele tibenta baphumelele,+
Kodvwa bonkhe labenta tintfo bangakacabangi batawuphuya.+
6 Umcebo lotfolakele ngekukhuluma emanga
Unjengenkhungu levele inyamalale, futsi ulugibe lolubangela kufa.*+
7 Bantfu lababi batawucotfulwa budlova babo,+
Ngobe abafuni kwenta lokulungile.
8 Indlela yemuntfu lonelicala igwegwile,
Kodvwa tento temuntfu lomsulwa ticondzile.+
9 Kuncono kuhlala ekoneni lweluphahla
Kunekuhlala endlini yinye nemfati lotsandza kususa lutfutfuva.*+
11 Nangabe umuntfu lophukutanako ashaywa, loyo lote lwati uyahlakanipha,
Futsi nangabe lohlakaniphile atfola kucondza, ubese uba nelwati.*+
12 Nkulunkulu lolungile uyakwati loko lokwentiwa ngumndeni walomubi;
Wenta nekutsi lomubi ehlelwe yinhlekelele.+
13 Nangabe umuntfu angamlaleli loweswele nakakhalela lusito,
Naye utawutsi nakacela lusito angaphendvulwa.+
14 Umuntfu nawumupha sipho ngasense ibese iyabohla intfukutselo yakhe,+
Ngisho nobe bekatfukutsele kakhulu, nawumdizela emakoneni intfukutselo yakhe iyehla.
15 Umuntfu lolungile uyajabula nakenta tintfo ngendlela lelungile,+
Kodvwa loko kuyenyanyeka kulabo labenta lokubi.
16 Umuntfu loyekela kusebentisa kucondza
Utawuhlala nebantfu labafile.+
18 Umuntfu lomubi uyinhlawulo yalolungile,
Futsi kutawususwa umuntfu longaketsembeki kunekutsi kususwe locotfo.+
20 Endlini yemuntfu lohlakaniphile kunemcebo loligugu kanye nemafutsa,+
Kodvwa umuntfu lolibele utakudlabhatisa konkhe lanako.+
21 Loyo lofuna kulunga kanye nelutsandvo lolucotfo
Utawuba ngumuntfu lolungile, atfole kuphila kanye neludvumo.+
22 Umuntfu lohlakaniphile angacanca* lidolobha lebantfu labanemandla
Futsi abhidlite indzawo yabo levikelekile labetsembele kuyo.+
23 Umuntfu logadza umlomo wakhe nelulwimi lwakhe
Utiphephisa etinkingeni.+
24 Kutiphakamisa, kutsandza kubukisa nekutigabatisa, ngemagama lachaza
Umuntfu lotigcabhako futsi longacabangi ngemiphumela yetintfo latentako.+
25 Livila litawubulawa nguloko lelikufisako,
Ngobe alifuni kusebenta ngetandla talo.+
26 Onkhe malanga lihlale licabanga ngetintfo letifunwa ngilo,
Kodvwa umuntfu lolungile wephana ngesihle.+
28 Fakazi lonemanga utawushabalala,+
Kodvwa umuntfu lolalelako utawuniketa bufakazi ngendlela lephumelelako.
29 Umuntfu lomubi wenta labanye bacabange kutsi unesibindzi,+
30 Kute kuhlakanipha nobe kucondza nobe seluleko lesingamelana naJehova.+
22 Kuncono kuba neligama lelihle* kunekutsi unjinge kakhulu;+
Kuhlonishwa* kuncono kunekuba nelisiliva neligolide.
2 Bantfu labanjingile nalabaphuyile bafana ngentfo yinye:
Bonkhe badalwa nguJehova.+
3 Umuntfu lohlakaniphile utsi nakabona ingoti abaleke,
Kodvwa lote lwati ucondza ngco kuyo, bese ubhekana nemiphumela lebuhlungu.
4 Kutfobeka nekwesaba Jehova kuletsa
Umcebo, ludvumo kanye nekuphila.+
5 Indlela yemuntfu longaketsembeki inemanyeva netingibe,
Kodvwa loyo lotsandza kuphila kwakhe uyatibalekela letintfo.+
8 Umuntfu lohlanyela lokungakalungi utawuvuna inhlekelele,+
10 Cosha umuntfu lowedzelelako,
Khona kuphikisana kutawuphela;
Nekucabana kanye netinhlamba nako kutawuphela.
11 Umuntfu lonenhlitiyo lemsulwa futsi lokhuluma ngemusa
Utawuba ngumngani wenkhosi.+
12 Jehova uyalulondvolota lwati,
Kodvwa uwenta abe lite emavi alabangaketsembeki.+
13 Livila litsi: “Kunelibhubesi langephandle!
Ngitawutsi nangivela nje emgwacweni lingibulale!”+
14 Umlomo wemfati lokhohlakele* unjengemgodzi loshonako.+
Loyo losalahlwe nguJehova utawugcumkela kuwo.
17 Kulalelisise loko lokushiwo bantfu labahlakaniphile,+
Kuze inhlitiyo yakho yonkhe yemukele lwati lwami,+
18 Ngobe utawujabula nangabe letintfo utigcina enhlitiyweni yakho,+
Futsi nawenta njalo, utawuhlale ukhuluma ngato.+
19 Kuze wetsembele kuJehova,
Ngikuchazele tonkhe tintfo lamuhla.
20 Sengivele ngikubhalele,
Ngakunika teluleko letinyenti nelwati,
21 Ngakufundzisa emavi laliciniso nalongawetsemba,
Kuze ubuyisele umbiko loliciniso kuloyo lokutfumile.
22 Ungamgebengi lophuyile ngobe nje aphuyile,+
Futsi umuntfu loweswele ungamcindzeteli esangweni lelidolobha,+
23 Ngobe Jehova utabavikela ecaleni lababekwe lona,+
Futsi utababhubhisa* labo lababagebengako.
24 Ungabi ngumngani wemuntfu losheshe acansuke
Nobe utihlanganise nemuntfu losheshe atfukutsele,
25 Kuze ungayifundzi imikhuba yakhe
Futsi utikhandze sewutifake elugibeni.+
26 Ungabi ngulomunye walabo labajaka kwenta sivumelwane*
Sekutsi batawubhadalela labanye tikweleti tabo.+
27 Nangabe ute imali longabhadala ngayo,
Kutawutsatfwa umbhedze wakho.
28 Ungayisusi imincele leyabekwa kadzeni,
Imincele leyabekwa bokhokho bakho.+
29 Uke wambona yini umuntfu lowenta ngelikhono umsebenti wakhe?
Utawusebentela emakhosi;+
Angeke asebentele bantfukatana nje.
23 Nangabe utawudla nenkhosi,
Kufanele ucabangisise ngekudla lokubekwe embikwakho;
2 Tibambe*
Nakutsi dlani kakhulu.
3 Ungatihawukeli tibiliboco tayo,
Kuze ungakhohliseki ngenca yato.
4 Ungatikhandli kakhulu kuze utfole umcebo.+
Yekela kwenta njalo, futsi ukhombise kutsi unekucondza.*
5 Utawutsi uyawubuka, uwukhandze ungekho,+
Ngobe lomcebo utawumila timphiko njengelusweti futsi undizele esibhakabhakeni.+
6 Ungakudli kudla kwemuntfu lowemanako;*
Ungatihawukeli tibiliboco takhe,
7 Ngobe ufana nemuntfu lobukako kutsi udla kangakanani.
Utsi kuwe: “Dlani futsi unatse,” kodvwa loko lakushoko kube kungasuki enhlitiyweni.
8 Lokudla lokudlile utakuhlanta
Futsi utawube ubonge lite.
10 Ungayisusi imincele leyabekwa kadzeni+
Nobe utsatse insimu yetintsandzane.
12 Timisele kulalela nawuyalwa
Futsi uwalalelisise emavi lahlakaniphile.
13 Ungesabi kumjezisa umntfwana.+
Nangabe umshaya ngeluswati angeke afe.
14 Ubomshaya ngeluswati,
Kuze umvikele angafi.*
18 Nawenta njalo, utawuba nelikusasa lelihle+
Nelitsemba lakho angeke lishabalale.
19 Ndvodzana yami lalela, uhlakaniphe,
Futsi uhambe* ngendlela lelungile.
20 Ungabi ngulomunye walabo labanatsa kakhulu liwayini,+
Futsi ungabi ngulomunye walabo labadla inyama bangayiyekeli ngisho sebesutsi,+
21 Ngobe bantfu labatidzakwa nalabatimiti batawuphuya,+
Futsi butfongo butawenta umuntfu agcoke emanikiniki.
22 Mlalele babe wakho lokutalako,
Futsi ungamedzeleli make wakho ngobe nje sekagugile.+
24 Babe lonemntfwana lolungile utawujabula;
Nangabe indvodzana ihlakaniphile, babe wayo utawujabula ngayo.
25 Babe wakho namake wakho batawujabula,
Futsi make wakho lokutalako utawutfokota.
26 Ndvodzana yami, ngicela ungilalele ngenhlitiyo yakho yonkhe,
Shengatsi kungakujabulisa kuhamba etindleleni tami.+
28 Umelana emakoneni njengesigebengu;+
Futsi wenta kutsi emadvodza lamanyenti angetsembeki.
29 Bobani labanetinkinga? Bobani labakhatsatekile?
Bobani labalwako? Bobani labakhononako?
Bobani labanemanceba labangati kutsi abuyephi? Bobani labanemehlo labovu?
30 Ngulabo labacitsa sikhatsi lesinyenti banatsa liwayini;+
Labo labahamba bafuna* liwayini lelididiyelwe.
31 Ungabuki kuba bovu kweliwayini
Njengobe libonakala licwebetela endzebeni futsi lehla ngesiphundvu,
32 Ngobe ekugcineni liluma njengenyoka,
Futsi linesihlungu njengelibululu.
33 Emehlo akho atawubona tintfo letingekho,
Nenhlitiyo yakho ikwente ucabange tintfo letimbi.+
34 Utawufana nemuntfu lolele ekhatsi nekhatsi kwelwandle,
Ube njengemuntfu lolele etulu ensikeni yemkhumbi.
35 Utawutsi: “Bangishayile, kodvwa angikeva lutfo.*
Bangishayile, kodvwa angisakhumbuli.
24 Ungabi nemona ngebantfu lababi,
Futsi ungakuhawukeli kuba ngumngani wabo,+
2 Ngobe inhlitiyo yabo ihlala icabanga budlova,
Futsi bahlale bakhuluma ngekulimata labanye.
5 Umuntfu lohlakaniphile unemandla,+
Futsi lwati luyawandzisa emandla emuntfu.
6 Kuze ulwe imphi,+ udzinga sicondziso lesihlakaniphile,
Futsi uyancoba+ nangabe kunebeluleki labanyenti.
7 Silima ngeke size sikutfole kuhlakanipha lokungiko;+
Kute lesingakhona kukusho esangweni lelidolobha.
8 Umuntfu lowakha emachinga lamabi
Kutawutsiwa ngusomachinga.+
9 Emacebo esilima aholela esonweni,
Futsi bantfu bayamenyanya umuntfu lophukutanako.+
10 Nangabe ucindzetelekile ngetikhatsi letimatima,
Emandla akho atawuba mancane.
11 Bakhulule labo labayiswa ekufeni,
Futsi uvikele labo labadzayitelela ekuhlatjweni.+
12 Nangabe utsi: “Kodvwa tsine besingati ngaloku,”
Loyo lohlolisisa tinhlitiyo* akayiboni yini imicabango yakho?+
Loyo lokubukisisako utawuyati
Futsi nguloyo naloyo utamniketa umvuzo kuye ngemisebenti yakhe.+
13 Ndvodzana yami, dlani luju ngobe lutakusita;
Lumnandzi luju loluntfonsako.
14 Kunjalo-ke nekuhlakanipha, ubowati kutsi kutakusita.+
Nawukutfola, utawuba nelikusasa lelihle
Nelitsemba lakho angeke lishabalale.+
15 Ungabhaci ngasekhaya lemuntfu lolungile ube unetisusa letimbi;
Ungayibhidliti indzawo lahlala kuyo.
16 Ngobe ngisho nome lolungile angawa tikhatsi letingu-7, utawuphindze avuke,+
Kodvwa lomubi utakuwa bhu phansi ngenca yenhlekelele.+
17 Ungajabuli nangabe sitsa sakho siwa,
Futsi ungayivumeli inhlitiyo yakho ijabule+ nangabe sigileka;
18 Ngobe Jehova utakubona loko futsi angajabuli,
Futsi utawubese akasasitfukutseleli lesitsa sakho.+
19 Ungatfukutseli ngenca yebantfu lababi;
Ungabi nemona ngebantfu labakhohlakele,
20 Ngobe bantfu lababi bete likusasa;+
Nesibane sabo sitawucinywa.+
21 Ndvodzana yami, yesaba Jehova kanye nenkhosi.+
Futsi ungatihlanganisi nebantfu labavukelako,+
22 Ngobe bantfu labanjalo batawehlelwa yinhlekelele bangakayilindzeli.+
Ngubani nje lowati inhlekelele labatabaletsela* yona?+
23 Nankha lamanye emavi lashiwo bantfu labahlakaniphile:
Akusikahle kukhetsa nawehlulela.+
24 Nobe ngubani lotsi kulomubi: “Wena ulungile,”+
Utawucalekiswa bantfu futsi alahlwe tive.
26 Bantfu batamhlonipha* loyo loniketa imphendvulo leyetsembekile.*+
27 Hlela imisebenti yakho lotayenta ngaphandle futsi wente lokufanele kwentiwe emasimini;
Bese wakha indlu* yakho.
28 Ungafakazi ngalokumelene namakhelwane wakho ube ute emaciniso endzaba.+
Ungabayengi labanye.+
29 Ungakhulumi utsi: “Loko lakwente kimi nami ngitakwenta kuye;
Ngitatiphindziselela ngenca yaloko lakwentile.”+
30 Ngike ngendlula ngasensimini yelivila,+
Ngasensimini yemagilebisi yemuntfu longenangcondvo.
31 Ngayibona igcwele lukhula;
Igcwele nemanyeva,
Nelubondza lwayo lobelwakhiwe ngematje beludzilikile.+
32 Ngakubukisisa loku futsi ngacabangisisa ngako;
Ngatsi kube ngikubone ngase ngifundza nasi sifundvo:
33 Nawulala kancane futsi utsatsa sitfongwana,
Nawugoca tandla takho sikhashanyana kuze uphumule,
34 Buphuya butakufikela njengelisela,
Nekweswela kukuhlasele njengendvodza lehlomile.+
25 Leti nguletinye taga letabhalwa nguSolomoni,+ futsi tinceku taHezekiya+ inkhosi yakaJuda tenta emakhophi ato tase tiyatihlanganisa:
2 Nkulunkulu uyadvunyiswa ngobe ugcina tintfo tiyimfihlo,+
Futsi emakhosi ayadvunyiswa nawakhona kuhlolisisa indzaba.
3 Njengobe emazulu aphakeme futsi nemhlaba ujulile,
Tinjalo-ke netinhlitiyo temakhosi, aticondzakali.
4 Nangabe umuntfu acwenga lisiliva,
Lelisiliva litawuphuma selihlobe kakhulu.+
5 Susa umuntfu lomubi embikwenkhosi,
Futsi kulunga kutawusenta sime sicine sihlalo sayo sebukhosi.+
6 Ungatenti umuntfu lobalulekile embikwenkhosi,+
Futsi ungahlali nebantfu labamcoka,+
7 Ngobe kuncono kutsi kube ngiyo letsi kuwe: “Wota utohlala lana,”
Kunekutsi ikuhlaze embikwesikhulu.+
8 Ungagijimeli kuyisa indzaba enkantolo,
Ngobe utawenta njani nangabe makhelwane wakho sekafika atsi unemanga?+
9 Yilungise naye lendzaba,+
Kodvwa ungacali usakate tindzaba takhe letiyimfihlo,+
10 Ngobe loyo lolalele lendzaba utakutsela ngelihlazo
Futsi letintfo letimbi* lotikhulumile ngeke usatishintja.
11 Njengemahhabhula eligolide labekwe etindishini telisiliva
Anjalo-ke nemavi lakhulunywe ngesikhatsi lesikahle.+
12 Njengelicici leligolide nanjengemhlobiso weligolide lelicwengisisiwe
Unjalo-ke umuntfu lohlakaniphile lowekhuta umuntfu lonendlebe lelalelako.+
13 Njengesinatfo lesibandzako* ngelilanga lekuvuna
Sinjalo-ke sitfunywa lesetsembekile kulabo labasitfumile,
Ngobe senta umphatsi waso ative anemandla.+
14 Njengemafu kanye nemoya lokugcine kungakayiletsi imvula
Unjalo-ke nemuntfu lotishaya sifuba atsi utawupha lomunye sipho kodvwa angamuphi.*+
15 Nangabe ubeketela, umuntfu losesikhundleni ungakhona kumncenga aze avume,
16 Nangabe utfola luju, dlani kuphela lolo loludzingako,
Ngobe nawuludla kakhulu utaluhlanta.+
17 Ungayi kakhulu kamakhelwane wakho,
Kuze angadzinwa nguwe bese uyakwenyanya.
18 Njengesicwayi nenkemba kanye nemcibisholo locijile
Unjalo-ke umuntfu lofakaza emanga ngamakhelwane wakhe.+
19 Njengekwetsemba litinyo lelephukile nobe lunyawo loluchutako
Kunjalo-ke kubeka litsemba lakho kumuntfu lotakujikela* ngetikhatsi letimatima.
20 Njengalapho umuntfu akhumula imphahla yakhe nakubandza
Nanjengalapho luswayi* lutselwa viniga
Unjalo-ke loyo lohlabelela umuntfu lowephuke inhlitiyo.+
21 Nangabe sitsa* sakho silambile, siphe kudla;
Nangabe somile, sinikete emanti ekunatsa,+
22 Ngobe nawenta njalo, kutawufana nekutsi ubutsisa emalahle lavutsako enhloko yaso,*+
Futsi Jehova utakubusisa.
23 Umoya wasenyakatfo uletsa imvula lenkhulu,
Kanjalo nemuntfu lohlebako utawutfukutselelwa ngulabanye.+
24 Kuncono kuhlala ekoneni lweluphahla
Kunekuhlala endlini yinye nemfati lotsandza kususa lutfutfuva.*+
25 Njengalapho umuntfu* lowomile anatsa emanti labandzako
Unjalo-ke nembiko lomuhle lobuya khashane.+
26 Njengemtfombo logcwele ludzaka, nanjengesiyalu lesinemanti langcolile
Unjalo-ke umuntfu lolungile lotihlanganisa* nemuntfu lomubi.
28 Njengelidolobha lelibhidlitiwe, lasala lite lubondza,
Unjalo-ke nemuntfu longakhoni kubamba intfukutselo yakhe.+
26 Njengobe nje lingakhitsiki ehlobo futsi lingani nakusikhatsi sekuvuna,
Kanjalo-ke nesilima+ kufanele singadvunyiswa.
2 Njengobe inyoni ingabaleki ngaphandle kwesizatfu, nanjengobe inkonjane ingandizi ngaphandle kwesizatfu,
Kanjalo nemuntfu akwenteki acalekiswe ngaphandle kwesizatfu.*
3 Njengobe siswebhu sisekushaya lihhashi, nematomu entelwe kucondzisa imbongolo,+
Kanjalo nendvuku yentelwe kushaya imihlane yetilima.+
4 Silima ungasiphendvuli ngendlela levumelana nebulima baso,
Kuze ungatifananisi naso.
5 Nawuphendvula silima, ubosenta sibone kutsi silibele,
Kuze singacabangi kutsi sihlakaniphile.+
6 Njengemuntfu lochwalisa tinyawo takhe futsi atilimate yena
Unjalo-ke nemuntfu lotfuma silima kutsi kube ngiso lesimentela imisebenti yakhe.
7 Njengemilente lecegetelako yemuntfu lokhubatekile,
Sinjalo-ke saga nasishiwo tilima.+
8 Njengekubophela litje esidubulelweni,
Kunjalo-ke nekudvumisa silima.+
9 Njengalapho sidzakwa sihlatjwa sihlahla semanyeva esandleni,
Sinjalo-ke saga nasishiwo tilima.
10 Njengemuntfu lodubula nobe ngukuphi* ngebutjoki bakhe,
Unjalo-ke umuntfu locasha silima nobe locasha umuntfu lowengca ngendlela.
11 Njengenja lebuyela iyodla emahlanta ayo,
Sinjalo-ke nesilima, naso siphindzaphindzana nebulima baso.+
12 Uke wambona yini umuntfu locabanga kutsi uhlakaniphile?+
Kulula ngesilima kutsi sisitakale kunaye.
13 Livila litsi: “Kunelibhubesi lapha endleleni,
Kunelibhubesi lapha ekhatsi emgwacweni!”+
14 Njengesivalo lesihlale sijikajika sibanjwe ngemahhuka,
Lenta njalo nelivila nalilele embhedzeni walo.+
15 Livila lifaka sandla salo endishini lenekudla,
Kodvwa libese liyavilapha kusimikisa emlonyeni.+
16 Livila licabanga kutsi lihlakaniphe kakhulu
Kunebantfu labangu-7 labaphendvula ngekuhlakanipha.
17 Njengemuntfu lobamba tindlebe tenja
Unjalo-ke umuntfu lotsi engca ngendlela atfukutseliswe* yimphikiswane lengamtsintsi.+
18 Njengeluhlanya loludubula ngetikhali letivutsako nangemicibisholo lebulalako,
19 Unjalo-ke umuntfu lokhohlisa* makhelwane wakhe, bese utsi: “Bengidlala!”+
20 Umlilo uyacima nakute tinkhuni,
Futsi nangabe kute umuntfu lonyundzelako, kuba bete kucabana.+
21 Njengobe emalahle netinkhuni kwenta umlilo uvutse,
Nemuntfu lotsandza kususa lutfutfuva, ubanga kucabana.+
22 Emavi emnyundzeli afana nekudla lokumnandzi;
Umuntfu uyawamita bese ehlela esiswini sakhe.+
23 Njengelucetu lwentfo yelubumba lenindvwe ngelisiliva
Anjalo nemavi lamnandzi lakhulunywa ngumuntfu lonenhlitiyo lembi.+
24 Umuntfu lowenyanya labanye uyakufihla loko ngetintfo latishoko,
Kodvwa ngekhatsi kuye kube kugcwele kukhohlisa.
25 Nanobe akhuluma emavi lamnandzi, ungametsembi,
Ngobe kunetintfo letingu-7 letenyanyekako enhlitiyweni yakhe.*
26 Nanobe kukhohlisa kwakhe kuyifihla inzondo lanayo,
Kodvwa libandla litawubati bubi bakhe.
27 Loyo logubha umgodzi utawungena kuwo,
Futsi nobe ngubani logicita litje, litawubuya etikwakhe.+
28 Umuntfu lonemanga uyabenyanya labo labavise buhlungu ngemanga akhe,
Nemlomo lokhohlisako uyabalimata labanye.+
27 Ungatishayi sifuba ngalotokwenta kusasa,
Ngobe awati kutsi likusasa likuphatseleni.+
2 Shengatsi ungadvunyiswa ngulomunye umuntfu,* ungatidvumisi ngemlomo wakho;
Shengatsi ungadvunyiswa ngulabanye bantfu,* ungatidvumisi wena.+
3 Litje liyesindza, sihlabatsi naso siyesindza,
Kodvwa kucansulwa silima kukwengca khashane loku.+
4 Lulaka lwenta umuntfu abe bete umusa futsi intfukutselo injengesikhukhula,
Kodvwa ngubani nje longabeketelela umona?+
5 Kuncono kwekhuta umuntfu kucace kunekutsi utsi uyamtsandza kodvwa kube kungabonakali.+
6 Umngani sibili uyakweluleka ngisho nobe leseluleko singasimnandzi,+
Kodvwa sitsa sichubeka sikwentela umusa.*
7 Umuntfu lowesutsi uyalwala* luju loluntfonsako,
Kodvwa lolambile ukuva kumnandzi ngisho nekudla lokubabako.
8 Njengenyoni lebaleka esidlekeni sayo
Unjalo-ke nemuntfu loshiya likhaya lakhe.
9 Emafutsa nemphepho kwenta inhlitiyo ijabule;
Unjalo-ke nemngani lokunika seluleko lesisuka enhlitiyweni.+
10 Ungamlahli umngani wakho nobe umngani wababe wakho,
Futsi ungayi endlini yemnakenu nawehlelwe yinhlekelele;
Uncono makhelwane lodvutane nawe kunemnakenu lohlala khashane.+
11 Hlakanipha ndvodzana yami futsi uyijabulise inhlitiyo yami,+
Kuze ngikhone kuphendvula loyo longedzelelako.+
12 Umuntfu lohlakaniphile utsi nakabona ingoti abaleke,+
Kodvwa lote lwati ucondza ngco kuyo, bese ubhekana nemiphumela lebuhlungu.
13 Ubositsatsa sembatfo semuntfu lowetsembise kubhadalela sihambi;
Utsatse sibambiso kuye nangabe etsembise kubhadalela umfati wakulelinye live.*+
14 Nangabe lotsite amemeta umuntfu wakubo ekuseni kakhulu, amfisela lokuhle,
Kutawutsatfwa ngekutsi uyamcalekisa.
15 Umfati lotsandza kususa lutfutfuva* ufana neluphahla loluhlale luvuta nalina.+
16 Nobe ngubani longakhona kumlawula angakhona kulawula umoya
Futsi angakhona kubamba emafutsa ngesandla sakhe sangesekudla.
18 Umuntfu lonakekela sihlahla semkhiwa utawudla titselo taso,+
Nemuntfu lomphatsa kahle umphatsi wakhe utawuhlonishwa.+
19 Njengobe umuntfu akhona kubona buso bakhe emantini,
Kanjalo-ke nemuntfu uyakhona kutibona kutsi unjani nakabuka labanye.
20 LiThuna kanye nendzawo lakubolela khona tidvumbu* akweneli,+
Futsi nemehlo emuntfu akwenteki enele.
21 Njengobe lisiliva neligolide+ lincibilikiswa emlilweni kuze kubonakale kutsi lisezingeni lelisetulu yini,
Kanjalo-ke nemuntfu uhlolwa ngeludvumo lalutfolako.*
22 Ngisho nome silima ungasifihlita ngemphini wekukhobola
Sibe njengemphuphu emkhobolweni,
Kodvwa bulima baso angeke buphume kuso.
23 Kufanele uwati kahle umhlambi wakho.
Tinakekele kahle timvu takho,+
24 Ngobe umcebo awuhlali ukhona kuze kube phakadze,+
Nemchele angeke usuke kulesinye situkulwane uye kulesinye kuze kube phakadze.
25 Tjani lobuluhlata buyaphela, kuhlume tjani lobusha,
Futsi tjani basetintsabeni buyabutfwa buyophiwa imfuyo.
26 Nawunetimvu letindvuna letingemazinyane, ungakha timphahla ngeboya bato,
Nawunetimbuti letindvuna ungakhona kutsenga insimu,
27 Futsi utawuba nelubisi lwembuti lolunyenti longatondla ngalo,
Uphindze wondle ngalo umndeni wakho kanye netincekukati takho.
28 Lababi babaleka ngisho kute lobacoshako,
Kodvwa labalungile banesibindzi njengelibhubesi.+
2 Nangabe live lenta lokubi,* litawuhlale lishintjashintja baholi,+
Kodvwa nangabe umholi asitwa ngumuntfu lonekucondza futsi lonelwati, utawubusa sikhatsi lesidze.+
3 Umuntfu lophuyile locindzetela loweswele+
Ufana nemvula lekhukhula konkhe lokulinyiwe.
4 Labo labangawulaleli umtsetfo badvumisa umuntfu lomubi,
Kodvwa labalalela umtsetfo batfukutselela labo labangawulaleli.+
5 Bantfu lababi ngeke bakucondze kwehlulela ngekulunga,
Kodvwa labo labafuna Jehova batawucondza yonkhe intfo.+
6 Kuncono kuba luphuya kodvwa ube ucotfo
Kunekutsi unjinge kepha ube ukhohlakele.+
7 Indvodzana lenekucondza iyawulalela umtsetfo,
Kodvwa umngani wetimiti uhlaza babe wakhe.+
8 Nangabe umuntfu andzisa umcebo wakhe ngekutsi abite intalo+ lemba ecolo,
Lomcebo wakhe utawutfolwa ngumuntfu lobentela umusa labeswele.+
10 Loyo loholela lolungile endleleni lembi utawugcumkela emgodzini+ logujwe nguye,
Kodvwa labo labangasoleki batawuzuza lokuhle.+
11 Umuntfu lonjingile utibona+ ahlakaniphile
Kodvwa umuntfu lophuyile lonekucondza utawulati liciniso ngalona lonjingile.+
12 Nangabe labalungile bancoba, bantfu bayajabula,
Kodvwa nakubusa lababi, bantfu bayabhaca.+
13 Umuntfu lofihla tono takhe angeke aphumelele,+
Kodvwa lotivumako futsi atishiye utawentelwa umusa.+
14 Uyajabula umuntfu lohlale esaba Nkulunkulu,
Kodvwa loyo lowenta inhlitiyo yakhe ibe lukhuni utawehlelwa yinhlekelele.+
15 Njengelibhubesi lelibhodlako nanjengelibhele lelilungele kuhlasela
Unjalo-ke umbusi lomubi lobusa bantfu labahluphekile.+
16 Umholi lote kucondza uwasebentisa kabi emandla akhe,+
Kodvwa loyo lokwenyanyako kutfola inzuzo ngekungetsembeki utawuphila sikhatsi lesidze.+
17 Umuntfu lonelicala lekubulala lomunye utawuhlale abaleka aze ayowufa.*+
Akube bete lomsitako.
18 Loyo lophila imphilo lemsulwa utawusindziswa,+
Kodvwa loyo lohamba ngetindlela letigwegwile utakuwa+ angakagadzi.
19 Umuntfu lolima umhlaba wakhe utawutfola kudla lokunyenti,
Kodvwa loyo lowenta tintfo letingenamsebenti utawuphuya kakhulu.+
20 Umuntfu lowetsembekile utawutfola tibusiso letinyenti,+
Kodvwa loyo lojaka kuba yinjinga ngeke ahlale amsulwa.+
21 Akusikahle kukhetsa+ bantfu;
Kodvwa umuntfu angenta lokubi kuze nje atfole lucetu lwesinkhwa.
22 Umuntfu lonemona* unesifiso lesikhulu sekunjinga,
Abe angati kutsi buphuya butamfikela angakagadzi.
24 Nobe ngubani logebenga babe wakhe namake wakhe bese utsi: “Akusiso sono loku,”+
Ungumngani wetigebengu.+
27 Umuntfu lopha labaphuyile ngeke eswele lutfo,+
Kodvwa loyo longafuni kubanaka utawucalekiswa kakhulu.
28 Nakubusa lababi, bantfu bayabhaca,
Kodvwa nakushabalala lababi, bantfu labalungile bayandza.+
29 Umuntfu locinisa inhloko* ngisho sekakhutwe kanyenti+
Utawuphahlateka angakagadzi futsi abe angeke aphindze asindze.+
2 Nangabe labalungile babanyenti, bantfu bayajabula,
Kodvwa nangabe kubusa lomubi, bantfu bayakhala.+
3 Umuntfu lotsandza kuhlakanipha ujabulisa babe wakhe,+
Kodvwa umuntfu lotihlanganisa netingwadla udlabhatisa umcebo wakhe.+
4 Nangabe inkhosi yehlulela kahle,+ umbuso wayo utawucina,
Kodvwa umuntfu lotsandza kudizelwa uletsa inhlekelele eveni.
5 Umuntfu lohhalatisa makhelwane wakhe
Wendlala linethi kuze atsiye tinyawo tamakhelwane wakhe.+
6 Sono lesentiwa ngumuntfu lomubi silugibe kuye,+
Kodvwa umuntfu lolungile umemeta ajabulile futsi uyatfokota.+
8 Bantfu labatigabatisako basusa lutfutfuva edolobheni,+
Kodvwa labahlakaniphile bayayibohlisa intfukutselo.+
9 Nangabe umuntfu lohlakaniphile aphikisana nesilima,
Batawutsetsisana futsi bedzelelane, kodvwa lolohlakaniphile ngeke asitakale ngalutfo.+
11 Silima siyikhiphela ngaphandle yonkhe intfukutselo yaso,*+
Kodvwa umuntfu lohlakaniphile uyatibamba.+
12 Nangabe umbusi alalela emanga,
Tonkhe tinceku takhe titawuba timbi.+
13 Umuntfu lophuyile kanye nalocindzetelanako bafana ngentfo yinye:
NguJehova lobanikete kuphila.
15 Luswati* kanye nekwekhutwa kwenta umuntfu ahlakaniphe,+
Kodvwa umntfwana loyekelelwako uhlaza make wakhe.
16 Nakwandza bantfu lababi, nekona kuyandza,
Kodvwa labalungile batawubona lapho lababi babhujiswa.+
17 Yijezise indvodzana yakho, yona itakunika kuthula;
Futsi itakujabulisa kakhulu.+
18 Lapho kute khona sicondziso lesivela kuNkulunkulu,* bantfu abalawuleki,+
Kodvwa bayajabula labo labalalela umtsetfo.+
19 Sisebenti ngeke usicondzise nawutawulibala kukhuluma ngemlomo,
Ngobe ngisho siva kodvwa asilaleli.+
20 Uke wambona yini umuntfu lojaka kukhuluma?+
Kulula ngesilima kutsi sisitakale kunaye.+
21 Nangabe sisebenti sitototiswa kusukela sisesincane,
Ngeke sibonge nasesikhulile.
22 Umuntfu losheshe atfukutsele ubanga kucabana;+
Futsi nobe ngubani losheshe akwate wenta tono letinyenti.+
24 Umngani wesigebengu utiletsela tinkinga.
Utsi nobe ati kutsi kufanele ayofakaza,* kodvwa angakhulumi lutfo.+
26 Bantfu labanyenti bafuna kukhuluma* nembusi kuze batfole lusito,
Kodvwa nguJehova lomehlulela kahle umuntfu.+
27 Umuntfu lolungile uyamtondza umuntfu lomubi,+
Nemuntfu lomubi uyamtondza umuntfu lowenta tintfo letilungile.+
30 Lona ngumlayeto lobalulekile lowashiwo ngu-Aguri indvodzana yaJakhe. Lomlayeto wawutjela Ithiyeli na-Ukhali.
2 Mine ngite lwati kwendlula bonkhe bantfu,+
Futsi ngite kucondza umuntfu lokufanele abe nako.
3 Angikakufundzi kuhlakanipha,
Futsi ngite lwati lanalo Nkulunkulu Longcwele.
4 Ngubani loke waya ezulwini waphindze wabuya?+
Ngubani lophetse umoya ngetandla takhe?
Ngubani logocotele emanti ngesembatfo sakhe?+
Ngubani lowamisa yonkhe imikhawulo yemhlaba?+
Ngubani libito lakhe nelendvodzana yakhe? Ungangitjela nje?
5 Onkhe emavi aNkulunkulu amsulwa.+
Usihlangu salabo labakhosela kuye.+
7 Timbili tintfo lengiticela kuwe Nkulunkulu.
Ngicela ungentele tona ngisengakafi.
8 Kwente kube khashane nami kungetsembeki nekukhuluma emanga.+
Ungangenti kutsi ngeswele nobe nginjinge.
Ngente ngibe nekudla lokungenele,+
9 Ngobe nakungenteka ngibe nako konkhe lengikufunako ngingabese ngiyakushiya, futsi ngitsi: “Ungubani Jehova?”+
Ungangenti nekutsi ngiphuye bese sengiyeba, ngaleyondlela ngihlaze libito laNkulunkulu wami.
10 Ungacali unyundzele sisebenti kumphatsi waso,
Ngobe singasuke sikucalekise futsi utfolakale unelicala.+
11 Kunebantfu* labacalekisa bobabe babo
Futsi labangababusisi nabomake babo.+
14 Kunebantfu* labanematinyo lanjengetinkemba
Nemihlatsi yabo injengemikhwa;*
Bashwabadzela bantfu labahluphekile labasemhlabeni
Bashwabadzele nalabeswele labaphila emhlabeni.+
15 Timunyangati* tinemadvodzakati lamabili lamemeta atsi: “Ngiphe! Ngiphe!”
Kunetintfo letintsatfu letingenetiseki,
Ecinisweni tine tintfo lokungenteki titsi: “Sengenele!”
16 LiThuna*+ nemfati longabatfoli bantfwana,
Live lelite emanti,
Nemlilo lokungenteki utsi: “Sengenele!”
17 Umuntfu lowedzelela babe wakhe futsi longamhloniphi make wakhe,+
Liso lakhe litawukupulutwa ngemahhwabayi lahlala esihosheni,
Futsi lidliwe ngemazini elusweti.+
18 Kunetintfo letintsatfu letingimangalisa kakhulu,
Ecinisweni tine tintfo lengingaticondzi:
19 Yindlela lusweti lolundiza ngayo emazulwini,
Yindlela inyoka lehamba ngayo edvwaleni,
Yindlela umkhumbi lohamba ngayo elwandle,
Nendlela lijaha lelenta ngayo nalinentfombi.
20 Nayi indlela umfati lophingako lenta ngayo tintfo:
Uyadla bese usula umlomo;
Ngemuva kwaloko atsi: “Angikenti lutfo lolubi.”+
21 Kunetintfo letintsatfu letenta umhlaba utamatame
Ecinisweni tine tintfo bantfu labangakhoni kutibeketelela:
22 Kutsi sigcili sibe yinkhosi,+
Kutsi silima sibe nenala yekudla,
23 Kutsi intfombi leyenyanywa bantfu* itsatfwe ibe ngumfati,
Nekutsi incekukati itsatse sikhundla semfati longumphatsi wayo.+
29 Kunetintfo letintsatfu letiphilako letihamba ngekutigcabha,
Ecinisweni tine tintfo lokujabulisako kutibuka natihamba:
30 Libhubesi, lelisilwane lesinemandla kunato tonkhe tilwane,
Futsi alibalekeli muntfu;+
31 Injongosi, siphongo;
Kanye nenkhosi lehamba nelibutfo layo.
32 Nangabe wente bulima watiphakamisa+
Nobe nangabe uhlele kwenta njalo,
Vala umlomo wakho futsi uthule.+
33 Njengobe kukhuhlutiswa kwelubisi kukhipha bhotela
Nanjengobe likhala nalishwilwa kuphuma ingati,
Kanjalo-ke nekutfukutselisa lotsite kususa kucabana.+
31 Lawa ngemavi eNkhosi Lemuweli. Lamavi lanemlayeto lobalulekile ashiwo ngumake wayo kuze ayifundzise:+
2 Yini lokufanele ngikutjele yona ndvodzana yami,
Ngumaphi emavi lengingakutjela wona ndvodzana yami leyaphuma esiswini sami,
Futsi yini lengingayisho kuwe, wena ndvodzana yami lengenta sifungo ngayo?+
3 Ungabavumeli bantfu labasikati+ bacedze emandla akho,
Nobe ulandzele indlela yekuphila lebulala emakhosi.+
4 Awu Lemuweli, akuwafaneli emakhosi,
Akuwafaneli emakhosi kunatsa liwayini
Futsi akubafaneli babusi kutsi batsi: “Siphi sinatfo sami?”+
5 Ngobe nakungenteka banatse batawubese bakhohlwa imitsetfo lebekiwe
Futsi bangawahloniphi emalungelo alabahluphekile.
7 Bayekele banatse futsi bakhohlwe buphuya babo;
Bayekele bakhohlwe netinkinga tabo.
8 Bakhulumele labo labangakhoni kutikhulumela;
Vikela emalungelo abo bonkhe labashabalalako.+
9 Khuluma futsi wehlulele ngekulunga;
Vikela emalungelo alabahluphekile nalabaphuyile.+
א [Aleph]
10 Ngubani nje longatfola umfati lonebuntfu lobuhle?*+
Uligugu kakhulu kwendlula ematje laligugu aselwandle.
ב [Beth]
11 Indvodza yakhe imetsemba ngenhlitiyo yayo yonkhe,
Futsi inako konkhe lekudzingako.
ג [Gimel]
12 Uyentela lokuhle, hhayi lokubi,
Kuko konkhe kuphila kwakhe.
ד [Daleth]
13 Utfola indvwangu lenhle kanye nelineni;
Futsi uyakutsandza kusebenta ngetandla takhe.+
ה [He]
14 Ufana nemikhumbi yemtsengisi,+
Kudla kwakhe ukulandza khashane.
ו [Waw]
ז [Zayin]
16 Utsi angacabangisisa ngensimu bese uyayitsenga;
Ulima insimu yemagilebisi ngalakusebentele ngetandla takhe.*
ז [Heth]
ט [Teth]
18 Uyabona kutsi umsebenti wakhe umletsela inzuzo;
Nasebusuku sibane sakhe asicimi.
י [Yod]
כ [Kaph]
20 Usita labeswele,
Futsi ubapha ngesandla lesivulekile labaphuyile.+
ל [Lamed]
21 Akakhatsateki ngemndeni wakhe nalikhitsikile,
Ngobe umndeni wakhe wonkhe wembetse timphahla letifutfumele.
מ [Mem]
22 Uyatentela tindvwangu tekumbonya umbhedze.
Timphahla takhe tentiwe ngelineni nangendvwangu lebukhwebeletane.*
נ [Nun]
23 Indvodza yakhe yatiwa kakhulu emagedeni elidolobha,+
Lapho ihlala khona nemadvodza lamadzala aseveni.
ס [Samekh]
24 Utfunga timphahla* telineni futsi atitsengise
Akhe nemabhande bese uwatsengisela batsengisi.
ע [Ayin]
25 Unesibindzi futsi uhlonishwa nangulabanye,
Nelikusasa akalesabi.*
פ [Pe]
צ [Tsade]
27 Ukubuka konkhe lokwentiwa ekhaya lakhe,
Futsi akavilaphi.+
ק [Qoph]
28 Bantfwana bakhe bayasukuma futsi bamdvumise;
Nendvodza yakhe isukume futsi imdvumise itsi:
ר [Resh]
29 “Banyenti bafati labanebuntfu lobuhle,*
Kodvwa wena ubendlula bonkhe.”
ש [Shin]
ת [Taw]
Nobe “Kuhlonipha.”
Nobe “kweShiyoli,” lokusho lithuna lebantfu. Fundza Tinchazelo Temagama.
NgesiHebheru kutsi, “tinyawo tabo tigijimela.”
Fundza Tinchazelo Temagama.
NgesiHebheru kutsi, “longatiwa.” Lokusho umfati longaphili ngetimiso taNkulunkulu tekutiphatsa.
NgesiHebheru kutsi, “wekuhamba.” Lokusho umfati lowehlukanisiwe naNkulunkulu ngenca yekungaphili ngetimiso takhe tekutiphatsa.
NgesiHebheru kutsi, “umngani lomkhulu.”
Nobe “umtsetfo.”
Nobe “letincono kakhulu.”
Nobe “kukutfola njengenzuzo.”
Lana ematje laligugu asho emakhorali. Fundza Tinchazelo Temagama.
Kushiwo buntfu baNkulunkulu lokukhulunywe ngabo kulamavesi langenhla.
Nobe “kusemandleni akho.”
Nobe “umtsetfo.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “Cabangisisa.”
NgesiHebheru kutsi, “tindzebe.”
NgesiHebheru kutsi, “longatiwa.” Fundza Tag 2:16.
Nobe “eShiyoli,” lokusho lithuna lebantfu. Fundza Tinchazelo Temagama.
NgesiHebheru kutsi, “madvodzana ami.”
Nobe “embikwelibandla.” Fundza Tinchazelo Temagama.
NgesiHebheru kutsi, “longatiwa.” Fundza Tag 2:16.
NgesiHebheru kutsi, “wekuhamba.” Fundza Tag 2:16.
NgesiHebheru kutsi, “Nafakazi lotfulula emanga.”
Nobe “umtsetfo.”
NgesiHebheru kutsi, “wekuhamba.” Fundza Tag 2:16.
NgesiHebheru kutsi, “lophinga nemfati.”
Nobe “umtsetfo.”
NgesiHebheru kutsi, “longatiwa.” Fundza Tag 2:16.
NgesiHebheru kutsi, “wekuhamba.” Fundza Tag 2:16.
Leli lifasitelo lelingakakhiwa ngengilasi kodvwa lelakhiwe ngemapulango laphambanisiwe.
Leli ligama lelisetjentiswa nakukhulunywa ngesihlahla lesinesitaputapu lesinuka kamnandzi, lebesisetjentiselwa kwakha emakha ngetikhatsi tekubhalwa kweliBhayibheli.
NgesiHebheru kutsi, “madvodzana ami.”
Nobe “eShiyoli,” lokusho lithuna lebantfu. Fundza Tinchazelo Temagama.
Nobe “inhlitiyo lenekucondza.”
Lana ematje laligugu asho emakhorali. Fundza Tinchazelo Temagama.
NgesiHebheru kutsi, “advweba indingilizi.”
NgesiHebheru kutsi, “Sekuhlabile.”
Nobe “kuhamba nalabete lwati.”
Nobe “kweShiyoli,” lokusho lithuna lebantfu. Fundza Tinchazelo Temagama.
NgesiHebheru kutsi, “imiyalo.”
Nobe “Intfo leligugu.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “usendleleni leya ekuphileni.”
Nobe “emahemuhemu.”
Nobe “kuhlupheka.”
Nobe “letidojako.”
Nobe “sihlubuki.”
Nobe “Nangabe labacotfo babusisa lidolobha, liyadvunyiswa.”
Nobe “bayaphepha.”
Nobe “longatsandzi kuchawulana.”
Nobe “lotsandzekako.”
Nobe “uyatihlaza.”
NgesiHebheru kutsi, “Utawutfola umoya.”
Nobe “lihlazo.”
NgesiHebheru kutsi, “nesinkhwa.”
Nobe “sikhombisa ngalelolanga.”
NgesiHebheru kutsi, “lokungiko.”
Nobe “lotigadzako tintfo latikhulumako.”
Nobe “lababonisanako.”
Nobe “Umtsetfo.”
Nobe “angaphela.”
NgesiHebheru kutsi, “longayifaki luswati.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “uyijezisa ngekushesha.”
Nobe “letigwegwile.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “silima siyenga labanye.”
Nobe “sihlale sitfukutsele.”
Nobe “losebentisa kahle ingcondvo.”
Nobe “lutsandvo lolucotfo.”
Nobe “lenemusa.”
Nobe “labuhlungu.”
Nobe “Emavi laphilisako.”
Nobe “nakekhutwa.”
Nobe “labaseShiyoli,” lokusho lithuna lebantfu. Fundza Tinchazelo Temagama.
Nobe “nalabase-Abhadoni.”
Nobe “ujabula kube shengatsi uba nelidzili onkhe malanga.”
Nobe “udidekile.”
Nobe “eShiyoli,” lokusho lithuna lebantfu. Fundza Tinchazelo Temagama.
Nobe “uyacabangisisa ngekutsi utawuphendvula njani; uyacabanga asengakakhulumi.”
Nobe “imphendvulo lekahle.”
NgesiHebheru kutsi, “Gicitela kuJehova konkhe lokwentako.”
NgesiHebheru loku kungaphindze kusho lutsandvo lolucotfo lwaNkulunkulu nekwetsembeka kwakhe.
Nobe “angayibalekela.”
NgesiHebheru kutsi, “Nemoya wekutiphakamisa uholela.”
Nobe “nigiyelane umcebo leniwutsetse kulabanye.”
NgesiHebheru kutsi, “utawutfola lokuhle.”
Nobe “lokhuluma emavi lamnandzi.”
NgesiHebheru kutsi, “elapha ematsambo.”
NgesiHebheru kutsi, “umlomo.”
Nobe “lolicili.”
Nobe “weludvumo.”
NgesiHebheru kutsi, “angenta inkatho ematsangeni,” lokusho incenye yengubo lembonya imilente yemuntfu nakahleti.
NgesiHebheru kutsi, “imihlatjelo.”
Nobe “Nebantfwana.”
Nobe “ngebatali.”
Nobe “lekahle.”
Nobe “kunjengekuvulela emanti lasedanyini.”
NgesiHebheru kutsi, “site inhlitiyo yekukutfola.”
Nobe “Nangabe singenangcondvo?”
Nobe “Umuntfu lowakha ligede lakhe endzaweni lephakeme.”
NgesiHebheru kutsi, “angeke akutfole lokuhle.”
Nobe “womisa ematsambo.”
NgesiHebheru kutsi, “emehlo.”
Nobe “kuhlawulisa.”
NgesiHebheru kutsi, “ehlise umoya.”
Nobe “Akanendzaba.”
Nobe “kukhetsa lomubi.”
NgesiHebheru kutsi, “Ungubhuti.”
NgesiHebheru kutsi, “aphakanyiselwe etulu,” lokusho indzawo lephephile, lapho angeke atsintfwe khona.
Nobe “kuphelelwa litsemba?”
Nobe “ngumuntfu lowephanako.”
NgesiHebheru kutsi, “utawutfola lokuhle.”
Nobe “kukhonona.”
Nobe “Futsi ungafisi kutsi ife.”
Nobe “abe nelutsandvo lolucotfo.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “Nasekuvunwa litawuhamba lifuna kodvwa lingatfoli lutfo.”
Nobe “Tinhloso.” NgesiHebheru kutsi, “Tifiso.”
NgesiHebheru kutsi, “emadvodzana.”
Nobe “Ematje lamabili lanetisindvo letingafani netintfo tekukala letimbili letingafani.”
Nobe “nemfana.”
Nobe “sihambi.”
Nobe “ufuna teluleko.”
Nobe “Ematje lamabili lanetisindvo letingafani.”
NgesiHebheru kutsi, “Umoya lophefumulwa.”
Nobe “kukususa konkhe.”
Nobe “tisusa.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “kulabo labafuna kufa.”
Nobe “kukhonona.”
Nobe “uyati kutsi kufanele enteni.”
Nobe “lotsandza kutijabulisa.”
Nobe “kukhonona.”
Nobe “angancoba.”
Nobe “abe atiphatsa ngendlela lehlazisako.”
Nobe “lolungile wenta indlela yakhe icondze.”
Nobe “nelidvumela lelihle.”
NgesiHebheru kutsi, “Kutsandvwa.”
NgesiHebheru kutsi, “indvuku yentfukutselo yakhe.”
NgesiHebheru kutsi, “loneliso lelihle.”
NgesiHebheru kutsi, “longatiwa.” Fundza Tag 2:16.
NgesiHebheru kutsi, “utawubulala umphefumulo.”
Nobe “labachawulanako.”
NgesiHebheru kutsi, “Beka umukhwa emphinjeni wakho.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “Yekela kwenta tintfo ngendlela locabanga ngayo.”
Nobe “loneliso lelibi.”
NgesiHebheru kutsi, “uMsindzisi.”
NgesiHebheru kutsi, “eShiyoli,” lokusho lithuna lebantfu. Fundza Tinchazelo Temagama.
NgesiHebheru kutsi, “ngetinso tami.”
NgesiHebheru kutsi, “ucondzise inhlitiyo yakho.”
Nobe “Tfola.”
NgesiHebheru kutsi, “wekuhamba.” Fundza Tag 2:16.
Nobe “lababutsana kute banatse.”
Nobe “angikabuva buhlungu.”
Nobe “Ngitofuna lobunye.”
Nobe “Likhaya.”
Nobe “tisusa.”
Lokusho, Jehova kanye nenkhosi.
NgesiHebheru kutsi, “batamcabuza emlonyeni.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “Kuniketa imphendvulo lecondzile kufana nekucabuza.”
Nobe “likhaya.”
Nobe “inhlebo lelimatako.”
NgesiHebheru kutsi, “lesibandziswe ngelichwa.”
NgesiHebheru kutsi, “ngesipho lesingekho.”
NgesiHebheru kutsi, “lulwimi lolushelelako.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “longaketsembeki.”
Ligama lesiHebheru lelisetjentiswe lana lisho ikhemikhali lebitwa ngekutsi yi-soda.
NgesiHebheru kutsi, “umuntfu lokwenyanyako.”
Lokusho, kutsambisa umuntfu futsi umente ayekele kuba nelunya.
Nobe “kukhonona.”
NgesiHebheru kutsi, “umphefumulo.” Fundza Tinchazelo Temagama.
Nobe “lovumelana.” NgesiHebheru kutsi, “loyendza embikwalomubi.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “Kanjalo nesicalekiso asiphumeleli nangabe sishiwo ngaphandle kwesizatfu.”
Nobe “lolimata wonkhe umuntfu.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “angene.”
Nobe “lodlala kabi.”
Nobe “Ngobe inhlitiyo yakhe yenyanyeka mbamba.”
NgesiHebheru kutsi, “ngumuntfu longamati.”
NgesiHebheru kutsi, “sihambi.”
NgesiHebheru kutsi, “sikucabuza kanyenti.”
NgesiHebheru kutsi, “uyalunyatsela.”
Nobe “sihambi.”
Nobe “kukhonona.”
Nobe “umuntfu ulola lomunye.”
Nobe “IShiyoli ne-Abhadoni.”
Nobe “nemuntfu ubonakala ngeludvumo lalutfolako kutsi unjani.”
Nobe “livukela.”
Nobe “ayongena ethuneni.”
Nobe “loligovu.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “lotigcabhako.”
NgesiHebheru kutsi, “utawukhuluphala.”
NgesiHebheru kutsi, “inhlitiyo yakhe.”
Nobe “intsamo.”
Nobe “labangenacala.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “Kodvwa labetsembekile bayativikela kuze bangafi.”
Nobe “indlela lesitiva ngayo.”
Nobe “kuyalwa; kujeziswa.”
Nobe “umbono wemphrofethi; sembulo.”
Nobe “kunesifungo lesihambisana nesicalekiso.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “bafuna kutsandvwa.”
NgesiHebheru kutsi, “Kunesitukulwane.”
NgesiHebheru kutsi, “Kunesitukulwane.”
NgesiHebheru kutsi, “Kunesitukulwane.”
NgesiHebheru kutsi, “Kunesitukulwane.”
Lona ngumukhwa losetjentiselwa kuhlaba tilwane.
Lesi silwane lesinjengesibungu futsi sihlala emantini, simunya ingati nasinamatsele kubantfu nobe etilwaneni.
Nobe “IShiyoli,” lokusho lithuna lebantfu. Fundza Tinchazelo Temagama.
Nobe “lengatsandvwa.”
Nobe “tihlakaniphe kakhulu.”
NgesiHebheru kutsi, “tibantfu labete emandla.”
NgesiHebheru kutsi, “tibantfu labete emandla.”
Nobe “sibe ticheme.”
Lesi silwane lesifana nemgololo.
Nobe “umfati sibili.”
Kungaphindze kubekwe ngekutsi, “imisebenti.”
Nobe “ngemali latisebentele yona.”
NgesiHebheru kutsi, “ucinisa tingculu takhe.”
Nobe “usebentisa tingodvo tekwenta umtiya.”
NgesiNgisi kutsi “purple.”
Nobe “timphahla letigcokwa ngephansi.”
Nobe “Uyahleka nakacabanga ngelikusasa.”
NgesiHebheru kutsi, “Umtsetfo wemusa uselulwimini lwakhe.”
Nobe “bafati sibili.”
Nobe “bulite.”
NgesiHebheru kutsi, “Mnikete titselo tetandla takhe.”