Umbuto Lovela Kubafundzi . . .
Khayini Wamtsatsa Kuphi Umfati?
▪ “Nangabe bo-Adamu na-Eva bebanebantfwana lababili, boKhayini na-Abela, Khayini wamtsatsa kuphi umfati?” Nanobe bantfu labangalikholelwa liBhayibheli babuta lombuto kute balinge labanye, kodvwa liBhayibheli lisiniketa imininingwane leyenele kute sitfole imphendvulo leyenetisako.
Incwadzi yaGenesisi sehluko 3 kanye na-4 isiniketa naku kwatiswa: (1) Eva waba “ngunina wabo bonkhe labaphilako.” (2) Kwendlula sikhatsi lesidze kusukela Khayini atelwe kwadzimate kwaba ngulesikhatsi enta umnikelo, Nkulunkulu langazange awemukele. (3) Ngemuva kwekuba sekacoshiwe kute abe “ngumhambuma neluzulane,” Khayini abekhatsatekile kutsi ‘wonkhe lohlangana naye’ utambulala. (4) Nkulunkulu wenta lokutsite kute avikele Khayini, abonisa kutsi bemndeni wakhe nobe tihlobo kungenteka tetame kumbulala. (5) Ngemuva kwaloko, Khayini walala nemfati wakhe “eveni laseNodi.”—Genesisi 3:20; 4:3, 12, 14-17.
Kuloku lesesitse caphucaphu ngako lapha ngenhla kulendzaba, singasonga ngekutsi umfati waKhayini abesitukulwane sa-Eva lesatalwa ngelilanga lesingaciniseki ngalo. Incwadzi yaGenesisi 5:4, iyavuma kutsi emkhatsini weminyaka lengu-930 Adamu layiphila, ‘watala emadvodzana nemadvodzakati.’ Kuliciniso, liBhayibheli alikubeki ngembaba kutsi umfati waKhayini bekuyindvodzakati ya-Eva. Ngesizatfu sekutsi kukhulunywa ngaye ngemuva kwekutsi Khayini asacoshiwe, loku kukhombisa kutsi kwase kwendlule sikhatsi lesidze atelwe. Loko kwenta kucace kutsi umfati waKhayini abengulomunye webatukulu ba-Adamu na-Eva. I-The Amplified Old Testament ichaza umfati waKhayini njengalomunye “wetitukulwane ta-Adamu.”
Adam Clarke lobekangumhlatiyi weliBhayibheli ngelikhulu lesi-19 leminyaka, ucagela ngekutsi Nkulunkulu wenta lokutsite kute avikele Khayini ngesizatfu sekutsi titukulwane ta-Adamu bese titinyenti kangangekutsi tadzimate takha “tindlu tekuhlala letinyenti.”
Emaciniso ekutsi Khayini washada nadzadze wabo nobe lomunye webatukulu ba-Adamu lobekatelwe emshadweni walamanye emadvodzana nobe emadvodzakati a-Adamu, akehli kahle kubantfu labanyenti lamuhla. Sizatfu saloku kutsi kushada kwetihlobo kulichilo kubantfu labanyenti nobe kwesatjwa kutsi bantfwana bayakhubateka. Nobe kunjalo, naku lokuphawulwa ngu-Frank LaGard Smith encwadzini letsi The Narrated Bible in Chronological Order: “Kubonakala shengatsi kushada kwebantfu labatalwa ngumake munye nababe munye bekungasiyo inkinga kubantfu bangaleso sikhatsi njengobe kuyinkinga kubantfu balamuhla.” Lokunye lokuphawulekako kutsi kulalana kwetihlobo bekuvumelekile kwaze kwaba ngumnyaka wanga-1513 B.C.E. Kuloyo mnyaka Nkulunkulu waniketa Mosi umtsetfo lobewungasakuvumeli kulalana kwetihlobo.—Levithikhusi 18:9, 17, 24.
Lamuhla, sekwendlule tigidzi teminyaka sangena esonweni lokuyintfo bo-Adamu na-Eva labebete yona ekucaleni. Imiphumela yelufuto lekhona lamuhla beyingekho ngesikhatsi sabo. Ngetulu kwaloko, luhlolo lolusandza kwentiwa lolushicilelwe encwadzini i-Journal of Genetic Counseling, lukhombisa kutsi nakushadene bantfu labatihlobo mancane ematfuba ekutsi batale bantfwana labakhubatekile, lokuyintfo bantfu labanyenti labangayikholelwa lamuhla. Kunengcondvo-ke kutsi tintfo letinjalo betingasiyo inkinga ngesikhatsi sa-Adamu nobe nangembikwesikhatsi saNowa. Ngaleto tizatfu singaphetsa ngekutsi Khayini washada nalomunye wetihlobo takhe tengati.