Longakufundza Emfanekisweni Wemathalenta
“Lesinye yasinika emathalenta lasihlanu, lesinye yasinika lamabili kwatsi lesinye yasinika linye.”—MATEWU 25:15.
1, 2. Kungani Jesu asho umfanekiso wemathalenta?
JESU washo umfanekiso wemathalenta kute atjele balandzeli bakhe labagcotjiwe ngemtfwalo labanawo. Kodvwa lomfanekiso ubatsintsa bonkhe bafundzi baJesu. Ngako-ke ngisho nobe sinelitsemba lekuphila ezulwini nobe emhlabeni, kudzingeka sikucondze loko lokushiwo ngulomfanekiso.
2 Jesu wawusho nini lomfanekiso? Wawusho ngesikhatsi atjela bafundzi bakhe ngesibonakaliso lebesitawukhombisa kutsi sewuyiNkhosi nekutsi sikhatsi sekuphela sesifikile. (Matewu 24:3) Ngako lomfanekiso wemathalenta uyincenye yalesibonakaliso futsi ugcwaliseka esikhatsini setfu.
3. Yini lesiyifundza emifanekisweni lekuMatewu sehluko 24 na-25?
3 Ngesikhatsi Jesu asho lomfanekiso wemathalenta, washo naleminye imifanekiso lemitsatfu lebeyiyincenye yesibonakaliso sesikhatsi sekuphela. Yonkhe lemifanekiso ichaza loko balandzeli bakhe lobekufanele bakwente. Lemifanekiso singayifundza kuMatewu 24:45 kuya ku-25:46. Umfanekiso wekucala umayelana nesisebenti lesetsembekile, lokulicembu lelincane lalabagcotjiwe labanemtfwalo wekufundzisa bantfu baJehova. Kufanele betsembeke futsi bahlakaniphe.a (Fundza umbhalo longentasi.) Umfanekiso lolandzelako umayelana netintfombi letilishumi. Kulomfanekiso Jesu wecwayisa bonkhe labagcotjiwe kutsi kudzingeka batilungiselele futsi balindze ngobe ngeke balati lilanga nobe li-awa latawufika ngalo.b (Fundza umbhalo longentasi.) Ngemuva kwaloko, Jesu washo umfanekiso wemathalenta kuze afundzise bonkhe labagcotjiwe kutsi kutawudzingeka basebente kamatima nabenta imisebenti yabo yebuKhristu. Jesu waphindze washo umfanekiso wetimvu netimbuti lokhuluma ngalabo labanelitsemba lekuphila emhlabeni. Wagcizelela kutsi kufanele betsembeke futsi bente konkhe labangakwenta kuze basite labagcotjiwe.c (Fundza umbhalo longentasi.) Lesihloko sitawuchaza loko lokushiwo ngumfanekiso wemathalenta.
INDVODZA LETSITE INIKA TISEBENTI TAYO IMALI LENYENTI
4, 5. Imelela bani lendvodza lokukhulunywa ngayo kulomfanekiso, futsi liyini lithalenta?
4 Fundza Matewu 25:14-30. Kulomfanekiso wemathalenta, Jesu wakhuluma ngendvodza letsite leyatsatsa luhambo loludze. Emfanekisweni lofana nalona, Jesu wakhuluma ngendvodza leyatsatsa luhambo kute iyewubekwa kutsi ibe yinkhosi.d (Fundza umbhalo longentasi.) (Lukha 19:12) Sekuphele iminyaka leminyenti tincwadzi tetfu titsi kuyo yomibili lemifanekiso lendvodza imelela Jesu, lowaya ezulwini nga-33 C.E. Kodvwa Jesu akazange abe yiNkhosi ngekushesha nje nakefika ezulwini. Walindza kwaze kwaba ngu-1914, ngesikhatsi titsa takhe ‘tibekwa ngaphansi kwetinyawo takhe.’—Hebheru 10:12, 13.
5 Jesu watsi lendvodza lokukhulunywa ngayo kulomfanekiso beyinemathalenta lasiphohlongo. Leyo bekuyimali lenyenti kakhulu.e (Fundza umbhalo longentasi.) Ngaphambi kwekutsi ihambe, lendvodza yanika tisebenti tayo lemali. Yatitjela kutsi tiyitalise. Njengobe nje lemali beyiligugu kakhulu kulendvodza, kunalokutsite lobekubaluleke kakhulu kuJesu. Bekuyini? Bekungumsebenti labewenta ngesikhatsi asemhlabeni.
“Bukani emasimu, asamhlophe alungele kuvunwa”
6, 7. Emathalenta amelela ini?
6 Umsebenti wekushumayela wawubaluleke kakhulu kuJesu. Ngenca yekushumayela kwakhe, bantfu labanyenti baba bafundzi bakhe. (Fundza Lukha 4:43.) Kodvwa bekati kutsi bewusemnyenti umsebenti lobekufanele wentiwe nekutsi bantfu labanyenti bebatawutemukela tindzaba letimnandzi. Ecinisweni watjela bafundzi bakhe watsi: “Bukani emasimu, asamhlophe alungele kuvunwa.” (Johane 4:35-38) Umlimi lohlakaniphile ngeke ashiye insimu yakhe lelungele kuvunwa. NaJesu bekanesimo sengcondvo lesifanako. Ngako ngaphambi nje kwekutsi abuyele ezulwini, watfuma balandzeli bakhe watsi: “Ngako-ke hambani nente bantfu . . . babe bafundzi.” (Matewu 28:18-20) Ngaleyo ndlela, Jesu wabanika umcebo loligugu, lokungumsebenti lobalulekile wekushumayela.—2 Khorinte 4:7.
7 Njengalendvodza leyanika tisebenti tayo imali, Jesu wanika balandzeli bakhe labagcotjiwe umsebenti wekwenta bafundzi. (Matewu 25:14) Ngako lamathalenta amelela umsebenti wekushumayela newekwenta bafundzi.
8. Nanobe letisebenti taniketwa imali lengalingani, inkhosi yato beyilindzele ini?
8 Jesu watsi lenkhosi yanika sisebenti sekucala emathalenta lasihlanu, sesibili yasinika emathalenta lamabili futsi sesitsatfu yasinika lithalenta linye. (Matewu 25:15) Lenkhosi yanika tisebenti tayo imali lengalingani, kodvwa beyilindzele kutsi tonkhe tente konkhe lokusemandleni ato kute tiyitalise. Ngendlela lefanako, Jesu ulindzele kutsi balandzeli bakhe labagcotjiwe bente konkhe labangakwenta emsebentini wekushumayela. (Matewu 22:37; Kholose 3:23) NgeliPhentekhoste la-33 C.E., balandzeli baJesu bacala umsebenti wekwenta bantfu bato tonkhe tive bafundzi. Nasifundza incwadzi leseBhayibhelini yeMisebenti, sibona ngalokucacile kutsi basebenta kamatima.f (Fundza umbhalo longentasi.)—Imisebenti 6:7; 12:24; 19:20.
LETISEBENTI TISEBENTISA LAMATHALENTA ESIKHATSINI SEKUPHELA
9. (a) Letisebenti letimbili letetsembekile tentani ngalemali, futsi sifundzani kuloko? (b) Yini lokufanele bayente labo labanelitsemba lekuphila emhlabeni?
9 Letisebenti tekucala letimbili letayisebentisa kahle imali yenkhosi yato timelela emaKhristu lagcotjiwe letsembekile laphila kulesikhatsi sekuphela. Kusukela nga-1919, abesolo enta konkhe lokusemandleni awo emsebentini wekushumayela. Kulomfanekiso, letisebenti letimbili tanikwa imali lengalingani, kodvwa loko akusho kutsi labagcotjiwe labetsembekile bangemacembu lamabili lehlukene. Totimbili letisebenti tasebenta kamatima futsi lemali tayitalisa ngalokuphindvwe kabili. Kodvwa labagcotjiwe ngibo kuphela yini lokufanele basebente kamatima kulomsebenti wekushumayela nekufundzisa? Cha. Umfanekiso waJesu wetimvu netimbuti usifundzisa kutsi labo labanelitsemba lekuphila phakadze emhlabeni kufanele basite labagcotjiwe kulomsebenti wekushumayela futsi betsembeke kubo. Bakutsatsa njengelilungelo lelikhulu kusita labagcotjiwe. Bantfu baJehova ‘bangumhlambi munye’ futsi bonkhe basebenta ngekutimisela kute bashumayele baphindze bente bafundzi.—Johane 10:16.
10. Nguyiphi incenye yesibonakaliso saJesu lefakazela kutsi siphila esikhatsini sekuphela?
10 Jesu ulindzele kutsi bonkhe balandzeli bakhe batikhandle ekwenteni bafundzi. Nguloko bafundzi bakhe labakwenta ngelikhulu lekucala. Balandzeli bakhe bayawenta yini lomsebenti kulesikhatsi sekuphela, lapho ugcwaliseka khona lomfanekiso waJesu wemathalenta? Yebo bayawenta, futsi nyalo banyenti kakhulu bantfu labeva tindzaba letimnandzi bese baba bafundzi kunasesikhatsini lesendlulile. Ngenca yekusebenta ngekutimisela kwabo bonkhe balandzeli baJesu, kunebantfu labanyenti lababhajatiswako umnyaka ngemnyaka. Nabo bahlanganyela ekwenteni lomsebenti wekushumayela. Wonkhe lomsebenti lowentiwako kanye nemiphumela lemihle lebakhona kukhombisa ngalokucacile kutsi lomsebenti uyincenye lebalulekile yesibonakaliso Jesu lasisho mayelana nesikhatsi sekuphela. Asingabati kutsi Jesu uyajabula ngaletisebenti takhe!
Jesu unike bafundzi bakhe umcebo loligugu, lokungumsebenti lobalulekile wekushumayela (Fundza sigaba 10)
INKHOSI ITAWUFIKA NINI?
11. Sati ngani kutsi Jesu utawufika ngesikhatsi sekuhlupheka lokukhulu?
11 Jesu watsi: “Ngemuva kwesikhatsi lesidze, lenkhosi yabuya futsi yafuna kutsi letisebenti tibuyise lokukwayo.” (Matewu 25:19) INkhosi Jesu itawufika ngasekupheleni kwekuhlupheka lokukhulu. Sati ngani? Esiphrofethweni sakhe lesitfolakala kuMatewu sehluko 24 na-25, Jesu washo tikhatsi letinyenti kutsi uyeta. Nasi sibonelo, watsi bantfu batawubona iNdvodzana yemuntfu “ita isemafini.” Loku kusho sikhatsi sekuhlupheka lokukhulu lapho Jesu atawehlulela khona bantfu. Waphindze wecwayisa balandzeli bakhe labaphila esikhatsini sekuphela kutsi bahlale balindzile. Watsi: “Anilati lilanga iNkhosi yenu letawufika ngalo.” Waphindze watsi: “INdvodzana yemuntfu itawufika ngeli-awa leningalicabangi.” (Matewu 24:30, 42, 44) Ngako-ke, nakulomfanekiso wemathalenta Jesu abekhuluma ngesikhatsi lapho atawufike ehlulele bantfu futsi abhubhise lelive laSathane.g—Fundza umbhalo longentasi.
12, 13. (a) Inkhosi yatsini kuletisebenti letimbili, futsi kungani yasho njalo? (b) Labagcotjiwe batawubekwa nini luphawu lwekugcina? (Fundza libhokisi lelitsi “Batsatfwa Njengalabo Labemukelekako Nabafa.”) (c) Ngumuphi umvuzo lotawutfolwa ngulabo labebasekela labagcotjiwe?
12 Ngesikhatsi lenkhosi ibuya eluhambweni lwayo, yabona kutsi lesisebenti lebeyisinike emathalenta lasihlanu sawatalisa satfola lamanye lasihlanu, nalesi lebeyisinike lamabili sawatalisa satfola lamanye lamabili. Ngako yatjela sisebenti ngasinye yatsi: “Wente kahle sisebenti lesihle nalesetsembekile! Utivete wetsembekile etintfweni letincane. Ngako-ke ngitakubeka kutsi wengamele tintfo letinyenti.” (Matewu 25:21, 23) Yini Jesu loyiNkhosi latayenta nakefika esikhatsini lesitako?
13 Ngaphambi nje kwekucala kwekuhlupheka lokukhulu, Nkulunkulu utawukhombisa kutsi uyabemukela labagcotjiwe labatikhandlako labatawube basemhlabeni ngaleso sikhatsi. Ngaleyo ndlela batawube babekwa luphawu lwekugcina. (Sembulo 7:1-3) Ngaphambi kwekucala kwe-Amagedoni, Jesu utawubaniketa umvuzo ngekutsi abavusele ezulwini. Kutsiwani-ke ngalabo labanelitsemba lekuphila emhlabeni lebebasekela labagcotjiwe emsebentini wekushumayela? Batawutsatfwa njengetimvu futsi banikwe umvuzo wekuphila emhlabeni nasekubusa uMbuso waNkulunkulu.—Matewu 25:34.
SISEBENTI LESIBI NALESIVILAPHAKO
14, 15. Jesu bekasho kutsi labanyenti kulabagcotjiwe bebatawuba njengalesisebenti lesibi nalesivilaphako yini? Chaza.
14 Lomfanekiso uphindze ukhulume ngesisebenti lebesinikwe lithalenta linye. Asizange siyitalise lemali nobe siyifake ebhange kuze ibe nentalo. Esikhundleni saloko, sayifihla emhlabatsini. Lenkhosi yatsi lesisebenti besisibi futsi sivilapha. Yatsatsa lelithalenta lebeyilinike lesisebenti lesibi yalinika lesisebenti sekucala. Ngemuva kwaloko, yakhiphela lesisebenti lesibi ngaphandle “ebumnyameni,” futsi sakhala kabuhlungu.—Matewu 25:24-30; Lukha 19:22, 23.
15 Ngesikhatsi Jesu atsi sinye kuletisebenti besisibi futsi sivilapha, bekangasho kutsi umuntfu munye kulabatsatfu labagcotjiwe abetawuba njengalesisebenti. Loku sikubona nasicatsanisa lomfanekiso kanye naleminye lemibili. Emfanekisweni wesisebenti lesetsembekile nalesihlakaniphile, Jesu wakhuluma ngesisebenti lesibi lebesihlupha letinye tisebenti. Bekangasho kutsi labanye labayincenye yalesisebenti lesetsembekile nalesihlakaniphile batawuba tisebenti letimbi. Kunaloko, bekecwayisa labagcotjiwe kutsi akukafaneli babe njengalesisebenti lesibi. Emfanekisweni wetintfombi letilishumi, Jesu wakhuluma ngetintfombi letisihlanu letilibele. Abengasho kutsi incenye letsite yalabagcotjiwe beyitawuba njengaletintfombi letilibele. Kodvwa bekabecwayisa ngaloko lobekungenteka nangabe bangakatilungiseleli futsi bangakalindzi.h (Fundza umbhalo longentasi.) Ngendlela lefanako, kulomfanekiso wemathalenta Jesu abengasho kutsi labanyenti kulabagcotjiwe emalangeni ekugcina batawuba njengalesisebenti lesibi nalesivilaphako. Nobe kunjalo, abebacwayisa kutsi bangabi njengalesisebenti lesibi kodvwa bachubeke bawenta ngekutimisela umsebenti wekushumayela.—Matewu 25:16.
Jesu utabanika umvuzo bonkhe bafundzi bakhe labatimisele emsebentini wekushumayela
16. (a) Ngutiphi tifundvo letimbili lesitifundza kulomfanekiso wemathalenta? (b) Lesihloko sisisite njani kutsi siwucondze lomfanekiso wemathalenta? (Fundza libhokisi lelitsi “Kufanele Siwucondze Njani Umfanekiso Wemathalenta?”)
16 Ngutiphi tifundvo letimbili lesitifundza kulomfanekiso wemathalenta? Sekucala, Jesu wanika bafundzi bakhe labagcotjiwe umcebo loligugu, lokungumsebenti lobalulekile wekushumayela newekwenta bafundzi. Sesibili, Jesu ulindzele kutsi sonkhe siwente ngekutimisela umsebenti wekushumayela. Nangabe siwenta ngekwetsembeka lomsebenti futsi sichubeka silalela siphindze setsembeke kuJesu, singaciniseka kutsi utasinika umvuzo.—Matewu 25:21, 23, 34.
a Sicongosekulindza saJuly 15, 2013, emakhasini 21-22, tigaba 8-10, sichaza kutsi ngubani sisebenti lesetsembekile nalesihlakaniphile.
b Sihloko lesisuka kuso sichaza kutsi tibobani letintfombi.
c Umfanekiso wetimvu netimbuti uchazwe ku-Sicongosekulindza sa-October 15, 1995, emakhasini 23-28, (lesitfolakala ngesiZulu) futsi utawuchazwa esihlokweni lesilandzelako salomagazini.
d Fundza libhokisi lelitsi “Umfanekiso Wemathalenta Ufana Njani Nemfanekiso Wemamina?”
e Ngesikhatsi saJesu, lithalenta linye belilingana nemali sisebenti lebesiyihola ngemuva kweminyaka lengu-20.
f Ngekushesha ngemuva kwekufa kwebaphostoli, kuhlubuka kwandza kuwo onkhe emabandla. Kwaphela iminyaka leminyenti kukuncane lobekwentiwa emsebentini wekushumayela. Kodvwa ngesikhatsi ‘sekuvuna’ nobe sikhatsi sekuphela, umsebenti wekushumayela wawutawuphindze wentiwe. (Matewu 13:24-30, 36-43) Fundza Sicongosekulindza saJuly 15, 2013, emakhasi 9-12.