Neno Hilo Linamaanisha Nini?

Je, umewahi kuulizwa na mtu fulani anayejifunza lugha yako maana ya neno fulani? Ikiwa ndivyo, unajua kwamba sikuzote si rahisi kujibu swali hilo. Kwa nini? Kwa sababu neno linaweza kuwa na maana mbalimbali. Huenda ulijikuta ukimuuliza mtu huyo akupe mfano wa sentensi iliyo na neno hilo. Usipojua jinsi neno hilo linavyotumiwa katika sentensi hiyo, inaweza kuwa vigumu kujua maana sahihi ya neno hilo. Kwa mfano, huenda ukaulizwa maana ya neno “chuma” katika Kiswahili. Neno hilo linaweza kuwa na maana tofauti katika hali mbalimbali. Linaweza kumaanisha aina fulani ya mawe magumu, mtu mwenye nguvu, au silaha, hasa bastola au bunduki. Katika hali tofauti, neno hilo linaweza kumaanisha kitu au jambo gumu, au hata virutubishi fulani vya kujenga mwili vinavyopatikana katika chakula. Pia, neno hilo linaweza kumaanisha tendo la kuchukua matunda au maua kutoka kwenye mti, au kupata faida ya pesa nyingi hasa katika biashara. Linapotumiwa katika msemo “moyo wa chuma” linakuwa na maana tofauti kabisa, yaani, mtu asiye na huruma au mgumu. Ni maana gani iliyo sahihi?

Kamusi inaweza kukusaidia kupata maana mbalimbali za neno fulani. Kamusi fulani hata zinaonyesha maana ya neno kulingana na jinsi linavyotumiwa kwa ukawaida. Lakini unaweza kujua maana fulani hususa ikitegemea linatumiwa katika hali gani. Kwa mfano: Tuseme kwamba una ujuzi mdogo sana kuhusu matibabu na unataka kujua ni nini kinachosababisha dalili fulani ulizonazo. Unaweza kuchunguza kamusi ya matibabu. Huenda ikasema kwamba katika asilimia 90 ya watu, dalili hizo zinasababishwa na tatizo fulani lakini katika asilimia 10 ya watu ni dalili za tatizo lingine tofauti kabisa. Huenda ukahitaji ujuzi zaidi kabla ya kuelewa kwa usahihi tatizo lako. Vivyo hivyo, kujua kwamba neno fulani linamaanisha jambo fulani katika asilimia 90 ya visa hakuwezi kukusaidia ikiwa unasoma habari ambayo haihusu maana ya msingi ya neno hilo. Unahitaji kujua habari kamili kabla ya kuelewa maana ya neno hilo.

Inapohusu kujifunza maneno yaliyo katika Biblia, unahitaji pia kujua neno hilo linatumiwa katika hali gani. Kwa mfano, maneno ya awali ambayo kwa kawaida yanatafsiriwa “roho” yanaweza kuwa na maana mbalimbali, ikitegemea habari inayozungumziwa. Nyakati nyingine, yanaweza kutafsiriwa kwa usahihi kuwa “upepo.” (Kutoka 10:13; Yohana 3:8) Katika habari nyingine yanamaanisha nguvu ya uhai ambayo iko ndani ya viumbe wote walio hai, wanadamu na wanyama. (Mwanzo 7:22; Zaburi 104:29; Yakobo 2:26) Viumbe wa mbinguni ambao hawaonekani wanaitwa pia roho. (1 Wafalme 22:21, 22; Mathayo 8:16) Nguvu ya Mungu ya utendaji inaitwa roho yake takatifu. (Mwanzo 1:2; Mathayo 12:28) Neno hilohilo linatumiwa kumaanisha nguvu ambayo inamsukuma mtu kuonyesha mtazamo, mwelekeo, au hisia fulani, vilevile mwelekeo wa akili ambao unaonyeshwa kwa ujumla na kikundi fulani cha watu.—Yoshua 2:11; Wagalatia 6:18.

Ingawa kamusi ya Kiebrania au ya Kigiriki inaweza kuonyesha maana hizo mbalimbali, ni matumizi ya neno hilo katika hali fulani ndiyo yanayoamua maana inayofaa.b Jambo hilo ni la kweli iwe unasoma Biblia katika lugha za awali au unatumia tafsiri fulani katika lugha yako.