Sumu ya Maji Mekundu

Aina moja ya sumu inayopatikana kwenye jamii fulani za dinoflagellates inaitwa saxitoxin. Hiyo ni aina ya chumvi inayoyeyuka majini nayo huudhuru mfumo wa neva wa mwanadamu. Hivyo, inaorodheshwa kati ya sumu zinazodhuru mfumo wa neva. Kichapo The New Encyclopædia Britannica huripoti kwamba “sumu iliyo kwenye maji hayo huathiri mfumo wa kupumua.” Hoteli zilizo ufuoni zimehitaji kufungwa mawimbi yanaporusha sumu ya maji mekundu hewani.

Je, unapenda kula chaza au viumbe wengine wa baharini? Maji mekundu yaweza kuwatia sumu chaza wanaokula dinoflagellates. Gazeti la Infomapper lasema kwamba ‘viumbe wa baharini wenye koa mbili na aina nyingine za chaza kama kome na kivaaute waweza kusababisha hatari kubwa kwa kuwa wao huyachuja maji ili kupata chakula, na hunywa sumu nyingi kuliko samaki.’ Hata hivyo, “samaki, ngisi, kamba, na kaa . . . bado wanaweza kuliwa na watu, bila kusababisha hatari yoyote.” Kwa nini? Sumu ya maji mekundu hukusanyika kwenye matumbo ya viumbe hao, na kwa kawaida matumbo hayo huondolewa kabla ya kupika.

Hata hivyo, ni lazima mtu awe mwangalifu anapokula viumbe wa baharini—hasa “chaza—wanaotolewa kwenye sehemu zinazojulikana kuwa na maji mekundu. Maji hayo yaweza kusababisha hali ya kupooza (paralytic shellfish poisoning au PSP). Iwapo sumu ya maji mekundu imeingia mwilini, utahisi dalili baada ya dakika 30. Baadhi ya dalili hizo zimeorodheshwa kwenye chati unayoona. Hali hiyo ya kupooza isipotibiwa upesi yaweza kufanya mfumo wa kupumua usifanye kazi, na kusababisha kifo.

Dawa ya kuponya madhara ya sumu ya maji mekundu haijapatikana kufikia sasa. Hata hivyo, hatua fulani zinazochukuliwa wakati wa dharura zimesaidia kwa kiasi fulani. Sumu ya maji mekundu yaweza kuondolewa kwenye tumbo la mgonjwa kwa kumfanya atapike. Mrija unaoingizwa tumboni umetumiwa pia kusafisha tumbo na kuondoa sumu. Katika hali fulani, ni lazima mashine za kusaidia kupumua zitumiwe. Nchini Ufilipino, wengine huamini kwamba kunywa maji ya dafu pamoja na sukari yenye rangi ya kahawia huwasaidia walioathiriwa kupona haraka.

[Sanduku katika ukurasa wa 24]

Dalili za Madhara ya Sumu ya Maji Mekundu

1. Kuhisi mwasho au mchomo kwenye midomo, fizi, na ulimi

2. Hali ya kufa ganzi na mwasho wa uso, ambayo huenea kotekote mwilini

3. Kuumwa na kichwa na kizunguzungu

4. Kuhisi kiu sana na kutoa mate mengi

5. Kichefuchefu, kutapika, na kuendesha

6. Kutoweza kupumua, kuongea, na kumeza kwa urahisi

7. Maumivu ya maungo na kizunguzungu

8. Mpigo wa haraka wa moyo

9. Kulegea kwa misuli na kutokuwa na usawaziko wa maungo

10. Kupooza mwili