Muswapile Yehova, nga Vyaakitile Samsoni

1-2. Juu ya ki tupalile kusambilila mpunda palwakue Samsoni?

NI KIKI kili kyaiza mu maano obe musita luuli waunvua liina Samsoni? Paange uli watontokania nangue abanga wali mwalalume waali ni maka saana. Keekio ni kisinka. Inzi Samsoni waakwete ni bupinguzi bubiipile bolia bwaamuleteele maavia engi. Anzia evio, Yehova waapoozele maano ku bintu byaakitile Samsoni byaali byalangiliile nangue weene waali wa kisinka. Bebio bintu byaaleembelue mu Bibilia eevi bitukwasie.

² Yehova waamubombiizie Samsoni akite bintu bya kupapia juu ya kukwasia bantu bakue, Baisraeli. Ma mia a miaka kisia Samsoni kufua, Yehova waamutunguluile mutumua Paulo kupitila mupasi wakue, eevi aleembe liina lyakue Samsoni mu liste ya balalume ba kiketekelo kikata. (Baeb. 11:32-34) Mufuano wakue Samsoni kunti watusonsezia. Waamuswapiile Yehova, atasie mu aali ikolele. Kansi tumone vya kukita eevi mufuano wakue utusonsezie. Kabili tuli kumona masomo a mana atuli kuviinda kusambilila kupitila mufuano wakue.

SAMSONI WAAMUSWAPIILE YEHOVA

3. Ni miilo ki yaapeelue Samsoni?

³ Musita Samsoni lwaavyelue, Bafilisti babanga bateekele ntundu ya Baisraeli, kabili babanga baikitila ezio ntundu bintu bibiipile. (Bap. 13:1) Butunguluzi bwabo bubiipile bwaabaleteele Baisraeli maavia akata. Pakaako, Yehova waamusaakuile Samsoni ‘atungulule eevi Baisraeli bapusuke kufuma mu minue ya Bafilisti.’ (Bap. 13:5) Ezio miilo yaali yakolele saana! Eevi aviinde kukita ezio miilo, Samsoni waamuswapiile Yehova.

4. Yehova waamukwasiizie siani Samsoni kwifumia mu minue ya Bafilisti? (Bapinguzi 15:14-16)

⁴ Mona mufuano ulangiliile Samsoni vyaamuswapiile Yehova ni kumuketekela weene amukwasie. Lwendo lumo, kisepe kya basoda Bafilisti kyaaizile kumukwata Samsoni mu muzi wa Lehi, kipalile ibanga yali mu Yuda. Balalume ba mu Yuda baaunvuile muenzo. Pakaako, baapinguile kumubiika Samsoni mu maboko a baluani. Benka bantu bakue Samsoni baamukakile saana na nkamba ibili ya leenu ni kumutwala ku Bafilisti. (Bap. 15:9-13) Anzia evio, “mupasi wakue Yehova waamupeele maka” Samsoni, kabili waafikiile kwifumia mu nkamba. Kisia “waapatile kikuza kya kitoba kya ku lumuma lwa punda ndume,” waakitoolele ni kwipailako balalume Bafilisti elufu imo (1 000)!—Soma Bapinguzi 15:14-16.

5. Samsoni waalangiliile siani nangue abanga wamuswapiile Yehova?

⁵ Juu ya ki Samsoni waabombiizie kikuza kya ku lumuma lwa punda? Keekio kibanga kyali kiluilo kisibanga kyabombiiwa! Kulanda kisinka, Samsoni abanga wamanine nangue kuviinda kwakue kwaali kwaswapiile kukwasiiwa na Yehova, apana na kiluilo kyaabombiizie. Kakiine, ozo mwalalume wa kiketekelo waabombiizie keelia kyaamonekelepo eevi akite kutona kwakue Yehova. Samsoni waabaviindile babo balalume bonse paantu waamuswapiile Yehova!

6. Musita utuli mukukita miilo ya kiteokrasi, ni lisomo ki lituli kuviinda kusambilila kupitila mpunda yakue Samsoni?

⁶ Yehova kunti watupeela ni fwefue maka eevi tubombe miilo itupeelue, atasie elia imonekele nangue teiviinda kukitika. Leeza kunti wakita evio mu nzila ya kutupapia. Uye waswapiile nangue Yehova, olia waamupeele Samsoni maka, wakaba kukukwasia eevi uviinde kukita kutona kwakue kine wamuswapila weene eevi akukwasie.—Tus Maf. 16:3.

7. Ni mufuano ki ulangiliile nangue ni kintu kya mana kumuloomba Yehova atutungulule?

⁷ Balupua ni bankazi bengi, baalia bali babomba miilo ya kukuula fuasi yeetu ya kupupilamo, bali bamuswapila Yehova. Mu nsita yaapitile, balupua baali bakita pula ya Masesi engi a Bukolo ni ya bikuulua binge bya leenu ni kufikiila kukuula. Inzi, kyaaloombele kuteania kwakue Yehova kukite bupilibuko, paantu bantu bengi saana bali mukufikiila kubatiziiwa. Balupua baalia baali baimaniine miilo, baapepele kuli Yehova eevi abatungulule, kabili baaeziizie nzila ya leenu, nga evelia kusita bikuulua ni kubiwaamia. Robert, olia waakibombela mu miilo ingi ya kukuula mwaya kyalo, mu miaka ya buleenu, walanda eevi: “Ku ntendeko, bange te baamwene kyaleengele kukita bintu kukoonkana ni ezio nzila ya leenu.” Watwalilila kulanda eevi: “Keekio kibanga kyapuseene saana ni vitubanga twakita mu miaka ingi. Inzi, balupua baatonene kwipatanisia, kabili kimwenekele paswetele nangue Yehova ali mukupaala bobo bupilibuko.” Ozo ni mufuanosie umo ulangiliile Yehova vyali watungulula bantu bakue eevi bakite kutona kwakue. Mu nsita paleepale, kili buino fwe bonse kuya twaiipuzia eevi: ‘Eba, ndi mukukeba butunguluzi bwakue Yehova ni kutwalilila kwipatanisia mu miilo indi namubombela?’

SAMSONI WAAKWASIIZIWE NA KEELIA KYAATEANIIZIE YEHOVA

8. Lwendo lumo, musita Samsoni lwaaunvuile saana kyaka, waakitile siani?

⁸ Paange weewe kunti walanguluka bintu binge bya kupapia byaakitile Samsoni. Waaipaile nkalamu weene bunke, kabili waaipaile ni Bafilisti 30 mu muzi wa Ashkeloni. (Bap. 14:5, 6, 19) Samsoni waali wamanine nangue taviinda ata kaniini kukita bebio bintu bila kukwasiiwa na Yehova. Mu lwendo lumo, keekio kyaamonekele paswetele musita lwaauvuile saana kyaka kisia kwipaya Bafilisti elufu imo (1 000). Waakitile siani? Kuliko kwiswapilasie muine eevi apuisie kyaka kyakue, waamuloombele Yehova eevi amukwasie.—Bap. 15:18.

9. Yehova waamwasukile siani Samsoni musita lwaamuliliile eevi amukwasie? (Bapinguzi 15:19 ni bulondolozi bwa pensina)

⁹ Yehova waasukile kilio kyakue Samsoni mu nzila ya kimpezia maano kupitila kukita kasulo ka menda. Musita Samsoni lwaaminine menda a mu kaako kasulo, “maka akue aabuelele, kabili weene waabuelele kuluma.” (Soma Bapinguzi 15:19 ni bulondolozi bwa pensina.) Kimonekele nangue kaako kasulo ka menda kaatwaliliile kuya kaliko miaka ingi musita kabika Samweli lwaatungulwilue na mupasi eevi kuleemba kitabu kya Bapinguzi. Baisraeli baalia baamwene azo menda apita, paange baali balanguluka nangue kine bamuswapila Yehova, weene wakaba kukwasia bantu bakue ba kisinka bali bamupupa musita ubakabiile kukwasiiwa.

10. Ni kiki kitupalile kukita eevi Yehova atukwasie? (Mona ni foto.)

¹⁰ Ni fwefue tupalile kumuswapila Yehova eevi atukwasie, atasie kine tuli ni buviinde bwa siani, ao atasie kine kuli bintu bitwaakitile kale mu miilo yakue. Tupalile kwinika mipaka yeetu ni kwitabila nangue kunti twaviinda kukita bintu bituli twalandua na Yehova kinesie twamuswapila. Samsoni waapatile maka alia aali wakabiile musita lwaaminine menda aafumiizie Yehova. Nga evelia vyaakitile Samsoni, ni fwefue tupalile kwitabila kukwasiiwa na Yehova eevi tuviinde kusiala twali ba kisinka kuli weene.—Mat. 11:28.

11. Ni nzila ki ili kuviinda kutukwasia tufikiile kumuswapila saana Yehova? Leeta mufuano.

¹¹ Mona mufuano wakue Aleksey, umo pakati ka balupua ba mu Urusi, baalia bali mukusipikizia kukyuziiwa mu nzila ibiipile. Ni kiki kyaakimukwasia kusiala walumine mu ezio aali ibiipile saana? Weene pamo ni mukazi wakue baapaangile ntantiko yaweeme ya kukita bintu bya kimupasi. Aleksey walanda eevi: “Ndi naikwinda kutwalilila kukita lisambililo lyane lya bunke ni kusoma Bibilia kila busiku. Kila lukele-keele, neene pamo ni mukazi wane tuli twalondoluela lileembo lya busiku ni kupepa kuli Yehova lwa pamo.” Fwefue twasambililapo ki? Tupalile kumuswapila Yehova kuliko kwiswapila fwe beene. Mu nzila ki? Kupitila kuya twakita lingi bintu bya kukosia kiketekelo kyetu, nga evelia kusambilila Bibilia, kupepa, kulonghaana, ni kusimikila. Kisia, Yehova wakaba kutukwasia mu nzila itukabiile eevi tutwalilile kumubombela weene. Leeza waamupeele Samsoni maka, kabili kakiine kunti watupeela ni fwefue maka.

SAMSONI TAALEKEELE KUKITA KUTONA KWAKUE YEHOVA

12. Samsoni waakwete bupinguzi ki bubiipile, kabili bukibuza bwakue bwa ntono pamo ni Delila bwaali bwaibeleele siani?

¹² Samsoni abanga wali muntu asyaali wapuililikile nga fwefue benka. Pakaako, nsita inge waakwete ni bupinguzi bubiipile. Bupinguzi bumo bwaakwete bwaleetele maavia akata. Kisia Samsoni kubomba wali mupinguzi ao zuuzi mu kipindi kimo, “waamutonene mwanakazi umo waali wakuutua Delila mu lulambe lwa Soreki.” (Bap. 16:4) Lwa ntaanzi, Samsoni waatonene kuupa mwanakazi Mufilisti. Yehova waamutunguluile akite evio, eevi weene apate fuasi ya kuluana ni Bafilisti. Kisia, Samsoni waaikeele mu nsesi yakue mwanakazi mukambue mu Ufilisti, mu muzi wa Gaza. Mu loolo lwendo, Yehova waamupeele Samsoni maka eevi azyule miliango ya muzi ni kulengia ozo muzi utope. (Bap. 14:1-4; 16:1-3) Inzi, kipalile Delila abanga wali Mwisraeli. Pakaako, lubaatoneene ni Samsoni, keekio te kyaaleetele fuasi ya kuluana ni Bafilisti.

13. Delila waakitile siani eevi kumwingizia Samsoni mu buavia?

¹³ Delila waaitabiile kupeelua makuta engi na Bafilisti eevi amupaane Samsoni. Eba, Samsoni waamuswaapiile saana Delila wakinkiziiziwe na ntono ni kwandua kwinika keelia kibanga kyatonene kukita Delila? Delila watwaaliliile kumwipuzia Samsoni eevi amubuile kintu kibanga kyalengiizie aye wali ni maka saana. Kisia, Samsoni waamubuilile. Kya bulanda, Samsoni waailekeleele ni kwiingizia mu aali yaalengiizie azeezie maka akue ni kulengia Yehova alekele kumwitabila pa musita umo.—Bap. 16:16-20.

14. Ni buavia ki bwaapatile Samsoni juu ya kumuswapila Delila?

¹⁴ Samsoni waapatile maavia akolele paantu waamuswapiile Delila kuliko kumuswapila Yehova. Bafilisti baamukwete Samsoni ni kumufutula menso. Baamukakile mu buloko mu muzi wa Gaza, kabili bantu baamwaluile muzia wa bule-bule saana. Kooko, i koolia kwaatukuine lwa ntaanzi miliango ya muzi ni kuya kuipooza. Kabili, waazyelekaniiziwe musita Bafilisti lubaakolongheene eevi kukita nsiku nkulu. Bafilisti baafumiizie ngeleelo ikata kuli leeza wabo wa bufi, olia waali wakuutua Dagoni, paantu baali bamwene nangue ozo leeza i waabapeele maka a kunti bamukwate Samsoni. Baamufumiizie Samsoni mu buloko ni kumutwala ku nsiku nkulu yabo eevi “abasaansamusie” ao bamusaapie.—Bap. 16:21-25.

15. Samsoni waalangiliile siani nangue waabuelele kumuswapila Yehova? (Bapinguzi 16:28-30) (Mona foto ili ku ntendeko ya kazeeti.)

¹⁵ Samsoni waakitile kilubo kikata, inzi taalekeele kumubombela Yehova. Waakebele fuasi eevi akite miilo yaapeelue na Leeza ya kuluana na Bafilisti. (Soma Bapinguzi 16:28-30.) Samsoni waamuliliile Yehova ni kulanda eevi: “Lekela mbabueziizie kibuelezi Bafilisti.” Leeza wa kisinka waamwasukile Samsoni, ni kumubueziizia maka akue a kupapia. Keekio, kyaakwasiizie Samsoni epaye Bafilisti bengi saana, kuliko vyaakitile lwa ntaanzi.

16. Kunti twasambilila ki kupitila kilubo kyaakitile Samsoni?

¹⁶ Anzia kine Samsoni waapatile maavia akolele alia aafumine mu kilubo kyakue, taalekeele kwikwinda kukita kutona kwakue Yehova. Fwefue twasambililapo ki? Atasie kine twakita kilubo ni kufikiila kusasililua mu kilonghaano ao kuzeezia kifulo kyetu, te tupalile kulekela kumubombela Yehova. Languluka nangue Yehova aleengelesie kutweleela. (Malum. 103:8-10) Nga vyaakitile palwakue Samsoni, Yehova kunti watupeela maka akue eevi tukite kutona kwakue anzia kine tuli twakita bilubo.

17-18. Mufuano wakue Michael wakusambilizia ki weewe? (Mona ni foto.)

¹⁷ Mona mufuano wakue lupua umo mulumendo ali wakuutua Michael. Abanga wali ni bingi bya kukita mu miilo yakue Yehova. Abanga wali mubombi ali wabombela, kabili painia wa loonse. Anzia evio, waakitile kilubo keelia kyaalengiizie azeezie miilo yaali wabomba mu kilonghaano. Walanda eevi: “Kufikiila pa ozo musita, bintu bibanga byaya buino mu miilo inaali namubombela Yehova. Kisia paapo, miilo yonse yaapuilesie mukusitukila; kabili naaimwene nangue nsiviinda kukita kantu ata kamo mu miilo yakue Yehova. Nsyaatontonkaniizie ata kaniini nangue Yehova wakaba kunsia. Inzi naali naiipuzia kine bukibuza bwane pamo nakue kunti bwabuela nga vibubanga bwali lwa ntaanzi. Kabili naali naiipuzia kine kunti kyakitika kabili kumubombela Yehova mu kilonghaano nali ni bingi bya kukita nga vimbanga nakita lwa ntaanzi.”

¹⁸ Michael waakitile kintu kiweeme. Taalekeele kumubombela Yehova. Waongezia kulanda eevi: “Naapoozele maano ane ku kuwaamia kabili bukibuza bwane pamo ni Yehova kupitila kumubuila lingi mu lipepo bintu byonse bibanga byali ku mutima wane, ni kupitila kusambilila pamo ni kutontonkania.” Kisia musita, Michael waabuelele kabili kupeelua miilo yakue mu kilonghaano. Loonu, ali mukubomba wali mukote, kabili painia wa loonse. Walanda eevi: “Kukwasiiwa kunaakwasiiziwe ni kukoseleziiwa kunaakoseleziiziwe, asa kupitila bakote, kwankwasiizie kwinika nangue Yehova atwaliliilesie kuntona. Kunti nabuela kabili kubombela mu kilonghaano nali ni zamiri iswetele. Ezio aali inaasaakeene naayo yaakinsambilizia nangue Yehova wakaba kumweleela muntu onse ali walapila kakiine.” Fwefue twambililapo ki? Atasie kine twakikita bilubo, tuye twasininkiziizie nangue Yehova wakaba kutubombia ni kutupaala, kinesie twaikwinda saana eevi kulekela bilubo byetu ni kutwalilila kumuswapila weene.—Malum. 86:5; Tus Maf. 28:13.

19. Mufuano wakue Samsoni wakusambilizia ki weewe?

¹⁹ Mu leeli lyasi, twamona bintu bya kupapia byaakitikile mu buikazi bwakue Samsoni. Tabanga wapuililikile, inzi taalekeele kwikwinda eevi kumubombela Yehova atasie kisia kukita kilubo pamo ni Delila. Kabili, Yehova taamusiile Samsoni. Waamubombiizie kabili mu nzila ikata. Yehova waatwaliliile kumumona Samsoni kuya wali muntu wa kiketekelo kikata, kabili waamubiikile mu liste ya bantu bali ni kiketekelo baalia bazimbwilue mu Baebrania katue ka 11. Kakiine, tuli twakoseleziiwa saana kumana nangue tuli twamubombela Baba weetu wa ntono ali ku muulu, olia atonene kutupeela maka, asa musita utuli mu maavia, kabili twakabiile kukwasiiwa na weene. Pakaako, nga evelia vyaakitile Samsoni, tumulilile Yehova nangue: “Napapaata, Ndanguluke, kabili mpeele maka.”—Bap. 16:28.