Hechos rí nini̱ apóstoles
19 Índo̱ Apolos xtáa náa Corinto, Pablo ni̱jkha̱ náa kamba̱a̱ rí naguanúu mitsínguánʼ náa lamáa asndu ni̱jkha̱nú náa Éfeso. Ikhí nixkamiin tikhuun xa̱bi̱i̱ Jesús, 2 ikhaa nirajxu̱u̱n: “Lá nindrígula espíritu santo* índo̱ nini̱ndxa̱la xa̱bi̱i̱ Jesús ráʼ.” Ikhiin niriʼñáán: “Nditháan túdxawíínxu á mu rígá espíritu santo”. 3 Ikhaa niʼthún: “Xú káʼnii watsuwáanʼla rá.” “Ga̱jma̱a̱ numuu kiʼsngáa ndrígóo Juan”, nitháán. 4 Pablo niʼthún: “Juan nikumíinʼ iyááʼ xa̱bu̱ mu musngajma rí natanga̱a̱ a̱jkiu̱ún náa raʼkhí nini̱, ga̱jma̱a̱ niʼthún rí maku̱mu̱ún kuyáá bi̱ ma̱ʼkha̱ kidxuuʼ ikhaa, ikhaa nindxu̱u̱ Jesús”. 5 Índo̱ nidxawíín rígi̱, ikhú nijngún iyááʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu Tátá Jesús. 6 Índo̱ Pablo nixkrámiinʼ, ikhú espíritu santo nigajtaa náa ikhiin, ga̱jma̱a̱ nigíʼdi̱i̱ nithi mixtiʼkhu ajngáa ga̱jma̱a̱ nitaraʼa ajngóo Dios. 7 Rí mbá xúgíinʼ niʼni xóo mbá 12 xa̱bekha.
8 Ikhaa nito̱ʼo̱o̱ náa guʼwá rí bi̱ judíos nuxnáá gamajkhu Dios, ga̱jma̱a̱ támiñuu maʼsngáa mbá ajtsú igu̱nʼ ga̱jma̱a̱ mambáñun makru̱ʼu̱u̱n májánʼ ga̱jma̱a̱ numuu Xa̱bu̱ Ñajunʼ ndrígóo Dios.* 9 Mú tikhuun nini̱ gújkhúʼ a̱jkiu̱ún ma̱ngaa táʼndúún gúnimbu̱u̱n, nithi dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numuu kamba̱a̱ rí gajkhun náa inún xa̱bu̱. Ikha jngóo ikhaa niniñúúnʼ ga̱jma̱a̱ nirkuájiin’ xa̱bi̱i̱ Jesús. Xúgíʼ mbiʼi naʼsngúún náa guʼwá kiʼsngáa ndrígóo Tirano. 10 Xúʼko̱ niʼni mbá a̱jma̱ tsiguʼ, ikha jngóo xúgíinʼ bi̱ kúwá náa mbayuuʼ Asia, xó má judíos ga̱jma̱a̱ griegos nidxawíín ajngóo Tátá.
11 Dios nijmiuu Pablo mu maʼni má xúʼko̱ milagros rí mba̱ʼu̱. 12 Asndu xtíin rí nijmuu Pablo nagún kudúún náa bi̱ naʼniún nandii ga̱jma̱a̱ ikhiin naʼni̱i̱ a̱jkiu̱ún, ma̱ngaa bi̱ guáʼdiin giñán xkawi̱i̱nʼ* nagájna̱án náa ikhiin. 13 Mú tikhuun judíos bi̱ nagún rajngruʼwún mámbá xuajen ruxkawíin xa̱bu̱ wéñiiʼ ninimíjna̱ majmúún mbiʼyuu Tátá Jesús náa xa̱bu̱ bi̱ guáʼdiin giñán xkawi̱i̱nʼ.* Nithi: “Natañájuanla ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu Jesús bi̱ Pablo naʼtáraʼa, rí magajnáanʼla”. 14 Rígi̱ rí nuni̱ mbá juwiin e̱ji̱i̱n ndxajkun judío bi̱ kayá edxu̱u̱, bi̱ mbiʼyuu Esceva. 15 Mbáa giñán xkawi̱i̱ʼ* niʼthún: “Naninúwiinʼ Jesús ga̱jma̱a̱ nda̱yo̱o̱ tsáá nindxu̱u̱ Pablo. Mú tsáá nindxa̱la ikháanʼla rá.” 16 Ikhú xa̱bu̱ bi̱ gíʼdaa giñán xkawi̱i̱ʼ* nikijxi̱i̱ kagui̱i̱n ga̱jma̱a̱ niʼngo̱o̱ niʼni gajmíi̱n xúgíinʼ. Ikhú ningujuíin ragáñúún mbá ráʼtsiinʼ náa guʼwá rúʼko̱ ma̱ngaa nigawúúnʼ. 17 Xúgíinʼ bi̱ kúwá náa Éfeso xó má judíos ga̱jma̱a̱ griegos nidxawíín dí nirígá. Ikha jngóo xúgíinʼ nimíñúún wéñuuʼ, ga̱jma̱a̱ niguma mba̱a̱ mbiʼyuu Tátá Jesús. 18 Xúgíinʼ bi̱ ninindxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jesús nigún gúthi pa̱jnu aʼkhá rí nini̱. 19 Ma̱ngaa bi̱ nini̱ magia nigimbóo ga̱jma̱a̱ nitsikha̱a̱ libriún náa inún xúgíinʼ. Niri̱ya̱a̱ʼ cuenta mu mbuyáá nguáthá numuu xúgíʼ, ikhú ndiyáá rí naʼni mbá 50,000 mbújkha̱a̱ plata. 20 Tsiakii ndrígóo Jeobá* niʼni rí ajngóo mudxawíín mbaʼin ga̱jma̱a̱ mawán ri̱go̱o̱.
21 Nda̱wa̱á dí nirígá rígi̱, Pablo niraʼwíí rí nda̱wa̱á rí manújngoo Macedonia ga̱jma̱a̱ Acaya maʼga̱nú asndu Jerusalén. Mú niʼthí xóó: “Nda̱wa̱á rí maʼgá ikhí, ma̱ngaa mbaʼyóoʼ maʼgá Roma”. 22 Ikha jngóo nikuʼmiin a̱jmi̱i̱n bi̱ numbayíí náa Macedonia: Timoteo ga̱jma̱a̱ Erasto. Mú ikhaa niguanúu xóó nguáthá mbiʼi náa mbayuuʼ Asia.
23 Tsiguʼ rúʼko̱ nirígá xkujndu ga̱jma̱a̱ numuu kamba̱a̱ rí gajkhun. 24 Mbáa xa̱bu̱ bi̱ mbiʼyuu Demetrio, naʼni guʼwá ndxájkun majkhaʼ ndrígóo Ártemis ga̱jma̱a̱ plata, rígi̱ naʼni rí bi̱ numbayíí mudaʼ mba̱a̱ mbújkha̱a̱. 25 Ikhú nigímbíin bi̱ numbayíí ma̱ngaa bi̱ nuni̱ ñajunʼ xóo rígi̱, niʼthún: “Xabuanáanʼ, ikháanʼ má ndu̱ya̱a̱la rí xúgíʼ mbújkha̱a̱ rí nu̱ʼda̱ʼ na̱ʼkha̱ náa ñajunʼ rígi̱. 26 Rí xúgi̱ ndu̱ya̱a̱la ga̱jma̱a̱ nudxawíín dí raʼkháa i̱ndó náa Éfeso ma̱ngaa náa xúgíʼ mbayuuʼ Asia, xa̱bu̱ bi̱ mbiʼyuu Pablo niʼngo̱o̱ niʼni rí mbaʼin xa̱bu̱ muriʼkhu̱u̱ rí xóo nundxa̱ʼwa̱míjna̱ índo̱ niʼthún dí raʼkháa dioses ni̱ndxu̱ún bi̱ nuniwíin xa̱bu̱. 27 Ma̱ngaa raʼkháa i̱ndó ñajunʼ ndrígúlú ní xágiʼdoo numuu, ma̱ngaa guʼwá ndxájkun ndrígóo Ártemis ní xúyamajkuíí. Ikhaa bi̱ nduyamajkuíí náa xúgíʼ mbayuuʼ Asia ga̱jma̱a̱ náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ, ní xágruigú gamajkhu”. 28 Índo̱ xa̱bu̱ nidxawíín rígi̱, ikhú nigíʼdi̱i̱ nikásngañún ga̱jma̱a̱ nindxa̱ʼwa̱: “¡Phú mba̱a̱ nindxu̱u̱ Ártemis ndrígu̱ún xa̱bu̱ efesios!”.
29 Ikhú nitujxu̱u̱n xa̱bu̱ xuajen ga̱jma̱a̱ xúgíinʼ nitu̱ʼu̱u̱n ragáñúún náa teatro* ruxmajtaa Gayo ga̱jma̱a̱ Aristarco, a̱jmi̱i̱n xa̱bu̱ bi̱ naguwáʼ náa Macedonia bi̱ na̱jkha̱ gajmíi̱n Pablo. 30 Pablo nindoo mato̱ʼo̱o̱ náa kúwá xa̱bu̱, mú xa̱bi̱i̱ Jesús túniña̱a̱ʼ. 31 Asndu tikhuun bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa ndxa̱a̱ ga̱jma̱a̱ náa gitsíin, bi̱ ninindxu̱ún májáanʼ a̱jkiu̱ún gajmiún ikhaa, nixuʼma ajngáa ga̱jma̱a̱ nitháán rí xáʼga náa teatro. 32 Mbaʼin bi̱ nigimbíin na̱nguá eyáá náá numuu nigún, numuu rí tikhuun mbá rí ethi ga̱jma̱a̱ eʼwíinʼ i̱mba̱ rí ethi, ikha jngóo xúgíinʼ xa̱bu̱ na̱nguá eyáá dí xtáa rarígá. 33 Ikha jngóo náa majñúúnʼ xa̱bu̱ niriya̱a̱ʼ Alejandro, bi̱ judíos nixuʼdingua̱a̱nʼ. Alejandro niʼni ñawúunʼ rí maguanún wíí mu maʼtambáyuminaʼ náa inún xa̱bu̱. 34 Mú índo̱ ndiyáá dí ikhaa nindxu̱u̱ judío, ikhú xúgíinʼ nigíʼdi̱i̱ nindxa̱ʼwa̱ a̱jma̱ hora, nithi: “¡Majphú mba̱a̱ nindxu̱u̱ Ártemis ndrígu̱ún xa̱bu̱ efesios!”.
35 Índo̱ xa̱bu̱ bi̱ kayá edxu̱u̱ náa xuajen niʼthún rí maguanún wíí, ikhú niʼthún: “Xa̱bu̱ Éfeso, lá xtáa mbáa xa̱bu̱ numbaaʼ bi̱ tséʼyoo rí xuajen ndrígu̱ún xa̱bu̱ efesios nindxu̱u̱ bi̱ nañewu̱u̱n guʼwá ndxájkun ndrígóo Ártemis, xándú bi̱ nixpátriguíi mekhuíí ráʼ. 36 Ga̱jma̱a̱ xúgíinʼ má nduyáá rígi̱, ikha jngóo xájmanguala gundxaʼwamíjna̱ májánʼ rí muni̱la. 37 Xa̱bu̱ bugi̱ bi̱ niguwa̱ʼ kudiinla na̱nguá etu̱ʼu̱u̱n gúni kuʼwáʼ náa guʼwá rí nuxnún gamajkhu dioses ni má tútha wéñííʼ diosa ndrígúlú. 38 Ikha jngóo á mu Demetrio ga̱jma̱a̱ bi̱ numbayíí guáʼdáá xkujndu gajmiún mbáa, ikhaa numuu rúʼko̱ rígá mbiʼi rí nawi̱i̱n náa guʼwá ñajunʼ ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ kúwá xa̱bu̱ ñajunʼ.* Ikhú gúʼgua gúxruígáa mbáa bi̱ kuaʼdáá mbá xkujndu gajmiála. 39 Á mu i̱mba̱ rí nandala muni̱, gagimbáanʼla mu muxruígáala náa inún xa̱bu̱ ñajunʼ mu marigá xó má kaʼyoo. 40 Numuu rí gamíi dí muxruigáanʼlú rí kuwáanʼ ruxujximíjná náa inuu xa̱bu̱ ñajunʼ ga̱jma̱a̱ dí xtáa rarígá xúgi̱, nda̱a̱ mbá numuu májánʼ muʼthá dí xtáa rarígá”. 41 Nda̱wa̱á dí niʼthí rígi̱, xúgíinʼ bi̱ nigimbíin nigúun.