Referencias ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión Xóo kúwi̱i̱n ga̱jma̱a̱ xóo Etaraʼa Cristianos
6-12 JULIO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | ÉXODO 6, 7
“Rí xúgi̱ ma̱ta̱ya̱a̱ ndiéjunʼ gániu̱u̱ faraón”
(Éxodo 6:1) Ikha jngó Jeobá niriʼñuu Moisés: “Rí xúgi̱ ma̱ta̱ya̱a̱ ndiéjunʼ gániu̱u̱ faraón. Mbáa bi̱ gíʼdoo tsiakii náa ñawúunʼ maʼni rí maniñúnʼ magajnún, ga̱jma̱a̱ bi̱ gíʼdoo tsiakii náa ñawúunʼ maxkawíin náa ku̱ba̱ʼ rí kúwá”.
(Éxodo 6:6, 7) “Ikha jngó arathún israelitas: ‹Ikhúún’ ni̱ndxu̱ʼ Jeobá, ga̱jma̱a̱ ikhúúnʼ mani káwíin náa ñawúnʼ xa̱bu̱ egipcios bi̱ nuni gíníi wéñuʼ. Mani káwíin ga̱jma̱a̱ ñawúnʼ rí gíʼdoo tsiakii ma̱ngaa castigo. 7 Ga̱jma̱a̱ magruíguiinʼ xóo xuajñuʼ ga̱jma̱a̱ ikhúúnʼ mani̱ndxu̱ʼ Dios ndrígu̱ún. Ikháanʼ gajkhun rí mbu̱ya̱a̱la rí ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ Jeobá Dios ndrígála, bi̱ xtáa raʼni káwáanʼ náa ñawúnʼ xa̱bu̱ Egipto bi̱ nuni gínáalaʼ.
it-2 415 kutriga̱ 1
Moisés
Mú xúʼko̱ má ma̱ngaa niʼni mixtiʼkun xa̱bu̱ Israel. Nákha ginii ninimbu̱u̱n kuyáá Moisés, mú índo̱ nixnúún itháán ñajunʼ gakhi̱i̱ xó má niʼtáñajunʼ Faraón nixieʼkhá náa ikhaa rí asndu niʼni dí makáguabaaʼ, ga̱jma̱a̱ nindo̱ʼo̱o̱ rí Jeobá mambáyúu (Éx 4:29-31; 5:19-23). Jeobá nixnúu tsiakii índo̱ niʼthúu̱n rí ni̱jkha̱nú mbiʼi maʼnimbánuu dí nigi̱ʼthu̱u̱n Abrahán, Isaac ga̱jma̱a̱ Jacob, rí masngájma ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n mbiʼyuu Jeobá índo̱ gáʼnikríyaaʼ Israel ga̱jma̱a̱ rí maʼni dí mani̱ndxu̱u̱ mbá xuajen mba̱a̱ náa Ku̱ba̱ʼ rí niʼthí maxnún (Éx 6:1-8). Maski ajndu xúʼko̱ israelitas túdxawíín rí niʼthún Moisés. Mú nda̱wa̱á rí nijngoo dí maʼni míjna̱gu̱wa̱ʼ plaga, ninimbu̱u̱n xúgíʼ rí niʼthí ga̱jma̱a̱ nimbayíí numuu rí índo̱ nijngoo rí maʼni gu̱wa̱ʼ plaga nindoo nigájnún mbóó jnduʼ náa Egipto, xóo índo̱ ‹nagún guxmijná› (Éx 13:18).
(Éxodo 7:4, 5) Mú faraón xáʼnimbo̱o̱ kaʼyala. Ikha jngó masngajmá ñawúunʼ náa Egipto ga̱jma̱a̱ ikhí maguwíin mbaʼin wéñuʼ, xuajñuʼ, bi̱ israelitas. Maguwíin náa Egipto ga̱jma̱a̱ mba̱ʼu̱ gamiéjunʼ. 5 Ga̱jma̱a̱ egipcios mbuyáá gajkhun rí ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ Jeobá índo̱ gakruiyaʼ ñawúunʼ náa Egipto ga̱jma̱a̱ maguwíin ikhí xa̱bu̱ israelitas”.
it-2 414 kutriga̱ 5, 6
Moisés
Kúwá náa inuu Faraón náa Egipto. Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón ninindxu̱ún bi̱ nijmaʼnuunʼ numuu rí ‹nixmijná náa inún mbaʼin dios›, xó má náa inún ndxajkun bi̱ ñajúnʼ magos bi̱ kúwá náa Egipto, nakujmaa rí bi̱ niʼtañajúnʼ ninindxu̱u̱ Janes ga̱jma̱a̱ Jambres (2Ti 3:8), Faraón ninda̱ʼa̱ tsiakii ndrígu̱ún xúgínʼ dios bi̱ kuwa náa Egipto mu muni gajmiún tsiakii ndrígóo Jeobá. Timbá milagro rí niʼni Aarón náa inuu Faraón, xó má niʼthí Moisés, nisngájma rí Jeobá gíʼdoo tsiakii náa dios ndrígu̱ún xa̱bu̱ Egipto, maski ajndu Faraón niʼni itháan gújkhúʼ a̱jkiu̱u̱n. (Éx 7:8-13.) Nda̱wa̱á, índo̱ nirígá rí maʼni ajtsú plaga, ndxajkun nithi: “¡Dios eʼni rígi!”. Ga̱jma̱a̱ plaga niʼni gíníi wéñuʼ rí asndu tándoo magún náa Faraón mu muni gajmiún Moisés índo̱ xtáa rarígá plaga rúʼko̱ (Éx 8:16-19; 9:10-12).
Plaga niʼni guabaaʼ a̱jkiu̱ún tikhun ga̱jma̱a̱ eʼwíinʼ niʼni itháan gújkhúʼ. Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón nitariyaʼ mámbá plaga rí ni̱jkha̱ rarígá. Gu̱wa̱ʼ plaga ni̱jkha̱ rarígá xó má nijuiʼtáriyaʼ mámbá, rí nisngájma dí Moisés naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu Dios. Mbiʼyuu Jeobá niwán náa xúgíʼ Egipto, rúʼko̱ niʼni guabaaʼ a̱jkiu̱ún tikhun ga̱jma̱a̱ eʼwíinʼ niʼni itháan gújkhúʼ: Israelitas ga̱jma̱a̱ tikhun egipcios niʼni guabaaʼ a̱jkiu̱ún, mú Faraón, bi̱ nuxna ikha ga̱jma̱a̱ bi̱ numbayíí niʼni gújkhúʼ a̱jkiu̱ún. (Éx 9:16; 11:10; 12:29-39.) Bi̱ egipcios tákumu̱ún rí nini gawíínʼ dios ndrígu̱ún, ikhiin ndiyáá rí Jeobá nindxu̱u̱ bi̱ xtáa raʼni gíníi dios ndrígu̱ún. Índo̱ nirígá má mbá míjna̱gu̱wa̱ʼ plaga, Moisés ma̱ngaa ‹nijmaʼniiʼ má wéñuʼ náa Egipto, náa inún xa̱bi̱i̱ Faraón ga̱jma̱a̱ náa inuu xuajen› (Éx 11:3).
Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu
(Éxodo 6:3) Ikhúúnʼ nisngajmáminaʼ náa Abrahán, Isaac ga̱jma̱a̱ náa Jacob xóo Dios bi̱ gíʼdoo Xúgíʼ tsiakii, mú ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuuʼ, Jeobá, tasngajmún ikhiin.
it-2 1140 kutriga̱ 5
Bi̱ gíʼdoo Xúgíʼ tsiakii
Ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, Dios niʼthúu̱n Moisés nda̱wa̱á: “Ikhúúnʼ nisngajmáminaʼ náa Abrahán, Isaac ga̱jma̱a̱ náa Jacob xóo Dios bi̱ gíʼdoo Xúgíʼ tsiakii [beʼÉl Schad·dái], mú ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuuʼ, Jeobá, tásngajmún ikhiin”. (Éx 6:3.) Ajngáa rígi̱ tándoo gáʼthúu̱n dí xa̱bu̱ guanii bugi̱ tséyáá mbiʼyuu Jeobá, numuu rí ikhiin gajmiún xiʼñúnʼ nijmún. (Gé 4:1, 26; 14:22; 27:27; 28:16.) Náa libro ndrígóo Génesis náa naʼthí xóo nikúwi̱i̱n xabuanii, ajngáa “Bi̱ gíʼdoo xúgíʼ tsiakii” káaʼ majun nuthu e̱ʼkha̱, mú mbiʼyuu Dios nigumaraʼmáʼ mbá 172 nuthu náa ajngáa hebreo rí xóo phú nigumaraʼmáʼ ginii. Maski ajndu xa̱bu̱ wanii bi̱ niguwáʼ rakúwá nikru̱ʼu̱u̱n rí Dios kaʼyoo miʼtháán “Bi̱ gíʼdoo Xúgíʼ tsiakii”, mú na̱nguá niguánu nikru̱ʼu̱u̱n káxi̱ rí phú eyoo gáʼthúu̱n mbiʼyuu Jeobá.
(Éxodo 7:1) Ikha jngó Jeobá niʼthúu̱n Moisés: “Atayáá, ni̱ni̱ manindxa̱ʼ xóo Dios náa faraón, ga̱jma̱a̱ ndxájuaʼ Aarón maʼga̱nú mani̱ndxu̱u̱ gaʼyee ndrígáaʼ.
it-2 414 kutriga̱ 2
Moisés
Rí Moisés nikumu̱u̱ rí xájmaa gáʼni táʼni rí xágiʼdoo numuu. Moisés nikumu̱u̱ rí xájmaa gáʼni ga̱jma̱a̱ niʼthí rí tséjmaa maʼthí májánʼ. Moisés niriʼkuminaʼ mbá kayuuʼ, mixtiʼkuii ninindxu̱u̱ índo̱ nindoo maʼni káwíin xa̱bu̱ Israel nákha 40 tsiguʼ kidíiʼ. Índo̱ Jeobá nixtáa raʼthúu̱n ikhaa ndiyáʼ rí maʼthí, ga̱jma̱a̱ asndu niʼthúunʼ rí maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n rí xáʼngo̱o̱ gáʼga. Maski ajndu Jeobá nikiʼnáa dí xúʼko̱ niʼni mú tániñuuʼ, ndiyáaʼ Aarón mu maʼthí ga̱jma̱a̱ numuu. Numuu rí Moisés nindxu̱u̱ bi̱ na̱jkha̱ xtiʼkhuu Dios, ikhaa mani̱ndxu̱u̱ xóo “Dios” náa Aarón, ga̱jma̱a̱ Aarón maʼthí rí ikhaa gíʼmaa maʼthí. Nakujmaa rí índo̱ nitamijná xa̱bu̱ wanii náa Israel ga̱jma̱a̱ índo̱ nigi̱ʼdu̱u̱n gajmiún Faraón, Dios nixnúu ikha rí maʼni Moisés, ikhú Moisés niʼthúu̱n Aarón mu maʼthí náa inúu Faraón (mbáa bi̱ niriʼkuriyaaʼ Faraón bi̱ nixtáa nákha 40 tsiguʼ ginii nákha nigáyúu Moisés). (Éx 2:23; 4:10-17.) Jeobá nixná mbiʼyuu Aarón “gaʼyee” ndrígóo Moisés, nindoo gáʼthi rí xó má Moisés nindxu̱u̱ gaʼyee ndrígóo Dios, xúʼko̱ má Aarón ma̱ngaa, ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n Moisés rí mani̱ndxu̱u̱ “Dios náa faraón”, xóo muʼthá, magruigú tsiakii ndrígóo Dios mu maʼthúu̱n Faraón, ikha jngó ragíʼmaa mamiñúu kaʼyoo rey ndrígóo Egipto. (Éx 7:1, 2.)
Migixnuu Biblia
(Éxodo 6:1-15) Ikha jngó Jeobá niriʼñuu Moisés: “Rí xúgi̱ ma̱ta̱ya̱a̱ ndiéjunʼ gániu̱u̱ faraón. Mbáa bi̱ gíʼdoo tsiakii náa ñawúunʼ maʼni rí maniñúnʼ magajnún, ga̱jma̱a̱ bi̱ gíʼdoo tsiakii náa ñawúunʼ maxkawíin náa ku̱ba̱ʼ rí kúwá”. 2 Ikhú Dios niʼthúu̱n Moisés: “Ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ Jeobá. 3 Ikhúúnʼ nisngajmáminaʼ náa Abrahán, Isaac ga̱jma̱a̱ náa Jacob xóo Dios bi̱ gíʼdoo Xúgíʼ tsiakii, mú ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuuʼ, Jeobá, tasngajmún ikhiin. 4 Ma̱ngaa nimbánuʼ gajmíi̱nʼ rí maxnu̱u̱n ku̱ba̱ʼ ndrígóo Canaán, náa ku̱ba̱ʼ rí nikúwá xóo xa̱bu̱ naguwa̱áʼ. 5 Ikhúúnʼ má nidxawun rí kúwá rumíniiʼ xa̱bu̱ xuajen Israel, bi̱ ni̱ndxu̱ún yumbáá ndrígu̱ún egipcios, ga̱jma̱a̱ narmáʼáan a̱jkiu̱nʼ rí nimbánuʼ gajmíi̱nʼ. 6 ”Ikha jngó arathún israelitas: ‹Ikhúún’ ni̱ndxu̱ʼ Jeobá, ga̱jma̱a̱ ikhúúnʼ mani káwíin náa ñawúnʼ xa̱bu̱ egipcios bi̱ nuni gíníi wéñuʼ. Mani káwíin ga̱jma̱a̱ ñawúnʼ rí gíʼdoo tsiakii ma̱ngaa castigo. 7 Ga̱jma̱a̱ magruíguiinʼ xóo xuajñuʼ ga̱jma̱a̱ ikhúúnʼ mani̱ndxu̱ʼ Dios ndrígu̱ún. Ikháanʼ gajkhun rí mbu̱ya̱a̱la rí ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ Jeobá Dios ndrígála, bi̱ xtáa raʼni káwáanʼ náa ñawúnʼ xa̱bu̱ Egipto bi̱ nuni gínáalaʼ. 8 Maʼgá kaguáanʼ náa ku̱ba̱ʼ rí nikuʼdáminaʼ maxnu̱u̱ Abrahán, Isaac ga̱jma̱a̱ Jacob, ga̱jma̱a̱ maxnala ikháanʼ mu maʼni mbayala. Ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ Jeobá›”. 9 Nda̱wa̱á, Moisés niʼthún ajngáa rígi̱ israelitas, mú ikhiin túnimbu̱u̱n kuyáá Moisés numuu rí kúwá gíná ga̱jma̱a̱ kúwá ruñajunʼ gakhi̱i̱ wéñuʼ. 10 Ikhú Jeobá niʼthúu̱n Moisés: 11 “Ayuʼ gáratha̱a̱n faraón, rey ndrígóo Egipto, rí maniñúnʼ magajnún israelitas náa mbayuuʼ”. 12 Mú Moisés niriʼñuu Jeobá: “Xí asndu israelitas túnimbu̱u̱n kuyoʼ, xú káʼnii lá gáʼnimbo̱o̱ kaʼyoʼ faraón, rí asndu tséjmún gátha rá.” 13 Maski ajndu xúʼko̱, Jeobá nitanga̱a̱ niʼthúu̱n Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón rí gíʼmaa muthúún israelitas ga̱jma̱a̱ faraón, rey ndrígóo Egipto, mu murawíin israelitas náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo Egipto. 14 Bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa goʼwóo anu̱ún ni̱ndxu̱ún bugi̱. E̱ji̱i̱n Rubén, aʼdá giʼniuu Israel, ninindxu̱ún Hanok, Palú, Hezrón ga̱jma̱a̱ Carmí. Bugi̱ ni̱ndxu̱ún bi̱ naguwáʼ náa Rubén. 15 E̱ji̱i̱n Simeón ni̱ndxu̱ún Jemuel, Jamín, Ohad, Jakín, Zóhar ga̱jma̱a̱ Shaúl, a̱ʼdióo a̱ʼgú cananea. Bugi̱ ni̱ndxu̱ún bi̱ naguwáʼ náa Simeón.
13-19 JULIO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | ÉXODO 8, 9
“Faraón na̱nguá eʼyoo á mu xtáa rayambáá mu mambanúu rí nandoo Dios”
(Éxodo 8:15) Índo̱ faraón ndiʼyoo rí nixoo gamiéjunʼ, niʼni gújkhúʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ táʼndoo gádxawúún Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón, xó má niʼthí Jeobá.
it-2 1105
Niʼni gújkhúʼ a̱jkiu̱u̱n
Rí xóo Jeobá nimbáxu̱u̱ gajmíi̱n xa̱bu̱ numbaaʼ nayambáá mu tikhun xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ xuajin xóó makuwá maski ajndu kaʼñún rí makhañún. (Gé 15:16; 2Pe 3:9.) Tikhun niriʼña ga̱jma̱a̱ májánʼ rí xóo ikhaa nigáwiinʼ a̱jkiu̱u̱n kaʼñún (Jos 2:8-14; 6:22, 23; 9:3-15), eʼwíinʼ nikiʼníin itháan kuyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ xuajñuu. (Dt 2:30-33; Jos 11:19, 20.) Jeobá tsérikoo rí tikhun xa̱bu̱ maʼni gújkhúʼ a̱jkiu̱ún ga̱jma̱a̱ naniñuuʼ rí xa̱bu̱ muni xúʼko̱ kaʼnii. Índo̱ nanda̱ʼa̱a̱ cuenta náa xa̱bu̱ bi̱ tsénimbu̱ún nasngájma tsiakii ndrígóo ga̱jma̱a̱ naʼni rí majmaʼnuuʼ mbiʼyuu. (Atayáá ma̱ngaa Éx 4:21; Jn 12:40; Ro 9:14-18.)
(Éxodo 8:18, 19) Xa̱bu̱ xawan nigíʼ mbuyaridúún ga̱jma̱a̱ munikumiin ñu̱ju̱n, mú tájmiin. Ñu̱ju̱n naʼphu̱u̱n xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ xujkhúʼ. 19 Ikha jngó xa̱bu̱ xawan nitháán faraón: “¡Dios eʼni rígi̱!”. Mú a̱jkiu̱u̱n faraón niʼni gújkhúʼ má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ táʼnimbo̱o̱ kaʼñún, xó má niʼthí Jeobá.
(Éxodo 9:15-17) Ikhúúnʼ nindoo mani rí matanimíniiʼ má ga̱jma̱a̱ xuajñanʼ magiʼdoo mbá nandii mbiiʼ, ga̱jma̱a̱ ikháanʼ mbáa ndawáanʼ má náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ. 16 Mú niniʼñáʼ maraxtaa mu: Masngajmáʼ tsiakii ndrígóʼ ga̱jma̱a̱ mu majmaʼnuuʼ mbiʼyuuʼ náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ. 17 Lá xóó natanimbamínáʼ náa xuajñunʼ rí tsíyááʼ gátatsiʼñáaʼ magajnúu xáʼ.
it-1 1227
Dí ra̱májánʼ
Ma̱ngaa Jeobá najmuu rí xtáa rarígá, mu xa̱bu̱ xkawiinʼ muñambáá mambanúu dí nandoo maʼni. Maski ajndu nawiñunʼ kuyáá Dios, Ikhaa ma̱ndoo majmiuu mu mañewu̱u̱n xa̱bi̱i̱ bi̱ naguájun jmbu asndu ma̱ndoo maʼni rí xa̱bu̱ bugi̱ musngajma rí Jeobá nindxu̱u̱ jmbii. (Ro 3:3-5, 23-26; 8:35-39; Sl 76:10.) Rígi̱ na̱ʼkha̱ raʼthí náa Proverbios 16:4: “Jeobá niʼni xúgíʼ mu mambanúu rí nandoo, asndu xa̱bu̱ ra̱májáanʼ náa mbiʼi rí maguma gámbáa”.
Mbáa rí ikhaa nindxu̱u̱ Faraón, Jeobá nijmiuu Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón mu muthán rí kaʼyoo maʼni káwíin xa̱bu̱ Israel. Dios na̱nguá niʼni rí mani̱ndxu̱u̱ ra̱májáanʼ Xa̱bu̱ Ñajunʼ egipcio, mú niniñuuʼ rí maxtáa má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ nijmuu rí xóo nirígá mu masngájma rí nindxu̱u̱ ra̱májáanʼ ga̱jma̱a̱ rí kaʼyoo makhañúu. Rí nindoo Jeobá índo̱ niʼni rígi̱ naʼthí náa Éxodo 9:16: “Mú niniʼñáʼ maraxtaa mu: Masngajmáʼ tsiakii ndrígóʼ ga̱jma̱a̱ mu majmaʼnuuʼ mbiʼyuuʼ náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ”.
Gu̱wa̱ʼ gamiéjunʼ rí ni̱ʼkha̱nú náa Egipto, rí niʼnimbáti̱ga̱a̱ Faraón gajmíi̱n soldados ndrígóo náa lamáa Maña̱ʼ, nisngájma rí Jeobá gíʼdoo wéñuʼ tsiakii. (Éx 7:14–12:30; Sl 78:43-51; 136:15.) Xuajin dí rígá mijngii nithi ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱ mba̱yu̱u̱ʼ tsiguʼ nda̱wa̱á, ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ nijmaʼnuuʼ mbiʼyuu Dios náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ. (Jos 2:10, 11; 1Sa 4:8.) Á mu Jeobá nixíyáa núkhu Faraón, xákujmaa rí Jeobá gíʼdoo wéñuʼ tsiakii ga̱jma̱a̱ rí maʼngo̱o̱ maʼnikríyaaʼ xuajñuu.
Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu
(Éxodo 8:21) Mú, á mu tsíyááʼ gátatsiʼñáʼ magajnúu xuajñunʼ, makuʼmíin ri̱xta̱ náa ikháán, náa xa̱bia̱ʼ, náa xuajñanʼ ga̱jma̱a̱ náa guʼwáaʼ. Ri̱xta̱ majtíin náa guʼwá dí rígá náa Egipto ma̱ngaa asndu marugoo ku̱ba̱ʼ náa kuwáanʼ.
it-2 1077
Ri̱xta̱
Tsékujmaa tsáá phú xujkuíiʼ nindxu̱u̱ bi̱ naʼthí náa ajngáa hebreo rí na̱ʼkha̱ náa Escrituras índo̱ naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu rí maʼni a̱jkhu̱ gamiéjunʼ náa Egipto, timbá rí táʼni gíníi israelitas bi̱ kúwá náa Gosén. (Éx 8:21, 22, 24, 29, 31; Sl 78:45; 105:31.) ʽA·róv mbaʼa enii xóo ejuiʼtájuii: “Ri̱xta̱” (EMN, 1988; FS; NC; Mod; NM; VP), “ñu̱ju̱n” (ATI; Val, 1989), “xujkhúʼ” (BAS), “ñu̱júún xuwáanʼ” (LXX), “ñu̱ju̱n majkhiinʼ” (Val, 1989, nota [Éx 8:21]), “xúgíʼ enii ñu̱ju̱n” (Scío; atayáá ma̱ngaa BR, TA) ga̱jma̱a̱ “mbá xúgínʼ xujkhúʼ” (HM; atayáá ma̱ngaa DK).
Náa ajngáa xtíloo “ri̱xta̱” nandoo gáʼthúu̱n mbaʼa enii xujkhúʼ. Ri̱xta̱ a̱ʼgu̱ narkuna xtún xujkhúʼ ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ mu maga̱a̱n eʼdiún ma̱ngaa náa na̱ʼkhu̱ nagaʼwun wéñuʼ. Náa tikhuu xuajin dí rígá náa África, naguiʼthún mbaʼin wéñuʼ rí asndu nánguá kaʼnii maraxtaa ga̱jma̱a̱ nánguá manújngún carro. Ikha jngó, mbá plaga xóo xujkhúʼ buʼko̱ niʼni mumíniiʼ wéñuʼ xa̱bu̱ egipcios gajmiún xujkiún, ga̱jma̱a̱ asndu nguáná naʼni makhañún.
(Éxodo 8:25-27) Ikhú, faraón nindxa̱ʼóo Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón ga̱jma̱a̱ niʼthúún: “Aʼgua̱ ga̱jma̱a̱ guxna̱a̱ tsigijñaʼ Dios ndrígála náa ku̱ba̱ʼ rígi̱”. 26 Mú Moisés niriʼñuu: “Raʼkhí gáʼni rí muníxu xúʼko̱. Bi̱ egipcios naguiñunʼ tsigijñaʼ rí nanduxu muxnaxí náa Jeobá Dios ndrígúxu̱. Ga̱jma̱a̱ á mu náa inún gúxnaxi tsigijñaʼ rí ikhiin naguiñunʼ, lá xúxnuxu ga̱jma̱a̱ itsí xáʼ. 27 Ikha jngó, mu̱ʼguáxu mbá ajtsú ejkha̱ʼ náa ku̱ba̱ʼ mixooʼ ga̱jma̱a̱ ikhí guxnaxíxu tsigijñaʼ náa Jeobá Dios ndrígúxu̱, xó má ikhaa niʼthúxu”.
w04 15/3 25 kutriga̱ 9
Rí itháan nagájnuriyoʼ náa libro ndrígóo Éxodo
8:26, 27. Ndíjkha jngó Moisés niʼthí dí tsigijñaʼ rí guxnaxi israelitas mawiñuunʼ bi̱ egipcios rá. Náa Egipto nduyamajkhún wéñuʼ xujkhúʼ. Ikha jngó Moisés niʼthí rí xa̱bu̱ Israel magún náa ku̱ba̱ʼ mixooʼ mu muxnáá tsigijñaʼ Jeobá.
Migixnuu Biblia
(Éxodo 8:1-19) Ikhú Jeobá niʼtáñajunʼ Moisés: “Ayuʼ náa faraón ga̱jma̱a̱ aratháán: ‹Rígi̱ rí naʼthí Jeobá: “Atatsíñaʼ magajnúu xuajñunʼ mu mbaʼyamajkuʼ. 2 Á mu tsíyaaʼ gátatsiʼñáʼ magajnúu, makuʼmíin goboo náa xúgíʼ mbayaaʼ. 3 Náa mañu Nilo majtíin goboo, ga̱jma̱a̱ magajnún náa iyaʼ, matu̱ʼu̱u̱n náa guʼwáaʼ, náa nanuʼ, náa xiawaʼ, náa guʼwún yumbiaʼ, ma̱ngaa makuwá náa xuajñanʼ, náa horno ga̱jma̱a̱ náa nataxmíndú xúwáʼ. 4 Ga̱jma̱a̱ goboo muni xkájkiaanʼ ikháán, náa xuajñanʼ ma̱ngaa náa xúgínʼ xa̱bia̱ʼ”›”. 5 Nda̱wa̱á Jeobá nikuʼmaa Moisés: “Aratháán Aarón: ‹Ataxruíyaʼ ixa̱a̱ʼ náa mañu, náa iyaʼ Nilo ga̱jma̱a̱ náa nama̱ʼ, ga̱jma̱a̱ atani rí goboo matu̱ʼu̱u̱n náa mbaaʼ ndrígóo Egipto›”. 6 Ikha jngó Aarón nikruiyaʼ ixu̱u̱ náa iyaʼ dí rígá náa Egipto, ga̱jma̱a̱ goboo nigi̱ʼdu̱u̱ nigájnún ma̱ngaa nijtíin náa xúgíʼ xuajen. 7 Xúʼko̱ má ni̱ni̱ xa̱bu̱ xawan ma̱ngaa, mangiin nini rí magajnún goboo ga̱jma̱a̱ majtíin náa xúgíʼ xuajen ndrígóo Egipto. 8 Mú nda̱wa̱á faraón nindxa̱ʼóo Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón ma̱ngaa niʼthún: “Gutakáñii Jeobá rí maʼni káwáanʼxu, ikhúúnʼ ga̱jma̱a̱ xuajñunʼ náa goboo, numuu rí nandoʼ maniñuuʼ magajnúu xuajen mu maʼga̱ gáxnaxi tsigijñaʼ náa Jeobá”. 9 Ikhú Moisés niʼthúu̱n faraón: “Ikháán má kaʼyaʼ marata̱ nguáná gatakáñuu Dios mu ikháán, xa̱bia̱ʼ, xuajñanʼ ga̱jma̱a̱ náa guʼwáaʼ ni xakúwá goboo. I̱ndó náa mañu Nilo gágúun goboo”. 10 “Gajtsí”, niriʼña faraón. Ikha jngó Moisés niʼthúu̱n: “Mu ma̱ta̱ya̱a̱ rí nda̱wa̱a̱ nimbáa xóo Jeobá Dios ndrígúxu̱, maguma xó má niratá. 11 Mambíin goboo náa guʼwáaʼ, ní xakúwá náa ikháán, náa xa̱bia̱ʼ ga̱jma̱a̱ náa xuajñanʼ. I̱ndó náa mañu Nilo gágúun goboo”. 12 Ikhú Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón nigajna̱án náa inuu faraón, ga̱jma̱a̱ Moisés niʼtákáñuu Jeobá rí maʼni gámbíin goboo bi̱ nikuʼmiin náa faraón. 13 Ga̱jma̱a̱ Jeobá niʼni rí nindo̱ʼo̱o̱ Moisés, ikhú goboo nigíʼdu̱u̱ nikháñun náa awúu̱n guʼwá, rexa̱a̱ ga̱jma̱a̱ náa xaná. 14 Xa̱bu̱ egipcios nigi̱ʼdi̱i̱ nisnguti̱gi̱i̱n mámbá ru̱tsu̱u̱n. Ga̱jma̱a̱ ku̱ba̱ʼ nigíʼdu̱u̱ niʼni ndaska. 15 Índo̱ faraón ndiʼyoo rí nixoo gamiéjunʼ, niʼni gújkhúʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ táʼndoo gádxawúún Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón, xó má niʼthí Jeobá. 16 Ikhú Jeobá niʼtáñajuunʼ Moisés: “Aratháán Aarón: ‹Ataxruíyaʼ ixa̱a̱ʼ ga̱jma̱a̱ araxnáá ku̱ba̱ʼ, ga̱jma̱a̱ yujndaʼ magutaxi̱i̱n ñu̱ju̱n náa xúgíʼ ku̱ba̱ʼ ndrígóo Egipto›”. 17 Ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ rí nini. Aarón nikruiyaʼ ixu̱u̱, nixnúu ku̱ba̱ʼ ga̱jma̱a̱ ñu̱ju̱n nigi̱ʼdi̱i̱ niʼphu̱u̱n xa̱bu̱ ma̱ngaa xujkhúʼ. Yujndaʼ nigutaxi̱i̱n ñu̱ju̱n náa xúgíʼ ku̱ba̱ʼ ndrígóo Egipto. 18 Xa̱bu̱ xawan nigíʼ mbuyaridúún ga̱jma̱a̱ munikumiin ñu̱ju̱n, mú tájmiin. Ñu̱ju̱n naʼphu̱u̱n xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ xujkhúʼ. 19 Ikha jngó xa̱bu̱ xawan nitháán faraón: “¡Dios eʼni rígi̱!”. Mú a̱jkiu̱u̱n faraón niʼni gújkhúʼ má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ táʼnimbo̱o̱ kaʼñún, xó má niʼthí Jeobá.
20-26 JULIO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | ÉXODO 10, 11
“Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón na̱nguá nimíñúún”
(Éxodo 10:3-6) Ikha jngó Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón nigún gúyaa faraón ga̱jma̱a̱ nitháán: “Rígi̱ rí niʼthí Jeobá, Dios ndrígu̱ún hebreos: ‹Asndu nguáná gátatsiʼñáʼ ratanimbamínáʼ náa inuuʼ rá. Atatsíñáʼ magajnúu xuajñunʼ mu mbaʼyamajkuʼ. 4 Numuu rí á mu tsétatsiñáʼ magajnúu xuajñunʼ, gájtsii mani maguwáʼ tsíʼbu náa xuajñanʼ. 5 Ikhiin majtíin náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ rí asndu ni xákujmaa ku̱ba̱ʼ. Mambúún rí niguanáa niʼni eʼtsí ga̱jma̱a̱ mu̱phu̱ xúgíʼ ixi̱ dí rígá xaná. 6 Majtíin náa guʼwáaʼ, náa guʼwún xa̱bia̱ʼ ga̱jma̱a̱ náa guʼwá dí rígá náa xúgíʼ Egipto. Ni má aniáaʼ, ni xiʼñáʼ túyáá nditháan náa xúgíʼ mbiʼi rí nikúwá náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ›”. Ikhú nitángayii ga̱jma̱a̱ nigájnáa náa inuu faraón.
w09 15/7 20 kutriga̱ 6
Atayaridáá Jesús: Xámiñaʼ marataráʼa
6 Gundxaʼwamíjna̱ xú káʼnii támiñuu Moisés índo̱ ni̱jkha̱ gáʼyoo faraón náa Egipto, mbáa Xa̱bu̱ Ñajunʼ bi̱ nduyáá xóo mbáa dios Ra, a̱ʼdióo dios a̱jkha̱ʼ. Mbáa rey bugi̱ niʼni xó má nini̱ eʼwíinʼ faraón: Rí mbaʼyamajkuminaʼ. Xa̱bu̱ Ñajunʼ bugi̱ bi̱ gíʼdoo tsiakii, bi̱ naʼnimbamínáʼ ga̱jma̱a̱ tséniñaminaʼ muthán rí maʼni. Rí naʼthí nindxu̱u̱ xtángoo. Moisés ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ guabaaʼ ga̱jma̱a̱ mbáa báxtúu bi̱ ni̱jkha̱ gáʼyoo mbaʼa nuthu faraón rí asndu túthán maʼga̱. Ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ niʼthúu̱n Moisés faraón rá. Nindo̱ʼo̱o̱ rí maniñúnʼ magajnún náa xuajin mbaʼin israelitas ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n rí á mu na̱nguá, Dios ma̱ʼkha̱ kagu̱u̱ mbaʼa gamiéjunʼ náa Egipto. Lá ndiyóoʼ rí xámiñuu Moisés ráʼ. ¡Xúʼko̱! (Núm. 12:3; Heb. 11:27.)
(Éxodo 10:24-26) Faraón nindxa̱ʼóo Moisés ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Aʼgua̱ gúyamajkuíí Jeobá. Asndu e̱jña̱la ma̱ndoo magún. Mú mugu̱ ga̱jma̱a̱ xede̱ maguanún”. 25 Ikhú Moisés niriʼñuu: “Ikháán mangáán maraxnuxu xujkhúʼ mu majmiuxu náa tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ mu muxnaxíinxu náa aguʼ, ma̱ngaa ikháanʼxu muxnaxíinxu náa Jeobá Dios ndrígúxu̱. 26 Ma̱ngaa muʼguá gajmiúxu xediuxu. Xuniʼñáʼxu nimbáa xujkhúʼ numuu rí tikhun majmiuxu mu mbuyamajkuííxu Jeobá Dios ndrígúxu̱. Ga̱jma̱a̱ asndu índo̱ gaguanuxu ñuʼún ikhú gúya̱a̱xu ndiéjunʼ guxnaxíxu náa Jeobá”.
(Éxodo 10:28) Faraón niʼthúu̱n: “¡Tsíyóʼ gáyááʼ gi̱i̱! Ní xátangaán mi̱dxa̱ʼ gátayoʼ, numuu rí makhañáʼ índo̱ gídxáʼ”.
(Éxodo 11:4-8) Moisés niʼthúu̱n faraón: “Rígi̱ rí niʼthí Jeobá: ‹Maʼgá kúʼwúnʼ náa xúgíʼ Egipto xóo mbá tikhu mbruʼun. 5 Makhañún xúgínʼ ejín giʼnii bi̱ kuwa náa mbayuuʼ Egipto, asndu aʼdá giʼniuu faraón bi̱ gíʼ náa trono asndu ma̱ngaa aʼdá giʼniuu yumbáá bi̱ nañajunʼ ga̱jma̱a̱ molino ñawúunʼ. Ma̱ngaa makhañún xúgínʼ ejín xede̱ bi̱ giʼnuu. 6 Mawán aʼwá gíná náa xúgíʼ mbaaʼ ndrígóo Egipto, mbá aʼwá rí nditháan tawáán ga̱jma̱a̱ ní xátanga̱a̱ mawán mbu̱júu̱ʼ. 7 Mú asndu nimbáa xuwánʼ xándxaʼwájmiin israelitas, ni má ikhiin ni má xediún. Xúʼko̱ gu̱ya̱a̱ ikháanʼ rí Jeobá ma̱ndoo masngájma tsíin ni̱ndxu̱ún egipcios ga̱jma̱a̱ tsíin ni̱ndxu̱ún israelitas›. 8 Ikhú xa̱bia̱ʼ maguwáʼ guyoʼ ga̱jma̱a̱ musmbati̱gu̱u̱n inuʼ ga̱jma̱a̱ muthi: ‹Agajnáʼ gajmiáanʼ xúgínʼ xa̱bu̱ xuajñanʼ›. Nda̱wa̱á ikhúúnʼ magajnúʼ”. Índo̱ niguámbóo niʼthí rígi̱, Moisés nikiʼnáa nigájnáa náa xtáa faraón.
it-2 415 kutriga̱ 2
Moisés
Ndiyóoʼ rí xámiñuu ga̱jma̱a̱ magiʼdoo fe mu maʼtaminaʼ ga̱jma̱a̱ Faraón. Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón nindoo nitamijná gajmiún Faraón ga̱jma̱a̱ tsiakii rí Jeobá nixnúún. Á mu nundxa̱ʼwa̱míjna̱ nguáthi̱i̱n Xa̱bu̱ Ñajunʼ gíʼdiin Faraón, mbáa rey bi̱ nigiʼdoo tsiakii náa xúgíʼ numbaaʼ nákha ikhú. Ndiyóoʼ magún náa inuu Faraón bi̱ nikuximínáʼ, bi̱ nuthi rí nindxu̱u̱ mbáa dios, gíʼdiin mbaʼin bi̱ nuxnáá xtágabu, bi̱ nutañajúnʼ soldados, bi̱ nuñewa̱a̱n ga̱jma̱a̱ yumbáá, ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ ede̱ náa guʼwá ndxájkun, xa̱bu̱ xawan, bi̱ tsíñún gúñún. Xa̱bu̱ bugi̱ xó má Faraón guáʼdáá wéñuʼ numún. Xúgínʼ bugi̱ numbayíí Faraón numuu rí xúʼko̱ numbañún xúgínʼ dioses bi̱ kúwá náa Egipto. Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón nigún gúyáá Faraón mbaʼa nuthu. A̱jkiu̱u̱n Faraón ni̱jkha̱ raʼni itháan gújkhúʼ, numuu rí táʼndoo maʼnimbatigi̱i̱n yumbáá bi̱ ni̱ndxu̱ún hebreos. Nda̱wa̱á rí nitariyaʼ rí maʼni migiñuʼ gamiéjunʼ, Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón nixkawíin náa inuu, ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á índo̱ nirígá rí maʼni míjna̱gu̱wa̱ʼ gamiéjunʼ nithúún rí ní xátangi̱i̱n mbuyáá Faraón numuu rí gamíi makhañún. (Éx 10:11, 28.)
Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu
(Éxodo 10:1, 2) Ikhú Jeobá niʼthúu̱n Moisés: “Ayuʼ náa faraón, numuu dí ni̱ni̱ rí a̱jkiu̱u̱n ikhaa ga̱jma̱a̱ ndrígu̱ún xa̱bi̱i̱ maʼni gújkhúʼ mu xúʼko̱ ma̱ndoo masngajmá tsiakii ndrígóʼ náa ikhaa. 2 Ma̱ngaa niniʼñúʼ marigá rígi̱ mu xúʼko̱ ma̱ndoo marathu̱u̱n ejña̱a̱nʼ ga̱jma̱a̱ ejín xíñaaʼ xú káʼnii ikhúúnʼ ni̱ni̱ mumíniiʼ bi̱ egipcios ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ rí ni̱ni̱ náa ikhiin. Ga̱jma̱a̱ ikháanʼla mbu̱ya̱a̱ rí ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ Jeobá”.
w95 1/9 11 kutriga̱ 11
Bi̱ ndiyáá nuni̱ gajmiún dioses bi̱ ragájkhun
11 Nákha israelitas kaʼníí kúwá náa Egipto, Jeobá nikuʼmaa Moisés náa Faraón ga̱jma̱a̱ niʼthí: “Ayuʼ náa faraón, numuu dí ni̱ni̱ rí a̱jkiu̱u̱n ikhaa ga̱jma̱a̱ ndrígu̱ún xa̱bi̱i̱ maʼni gújkhúʼ mu xúʼko̱ ma̱ndoo masngajmá tsiakii ndrígóʼ náa ikhaa. Ma̱ngaa niniʼñúʼ marigá rígi̱ mu xúʼko̱ ma̱ndoo marathu̱u̱n ejña̱a̱nʼ ga̱jma̱a̱ ejín xíñaaʼ xú káʼnii ikhúúnʼ ni̱ni̱ mumíniiʼ bi̱ egipcios ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ rí ni̱ni̱ náa ikhiin. Ga̱jma̱a̱ ikháanʼla mbu̱ya̱a̱ rí ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ Jeobá”. (Éxodo 10:1, 2.) Israelitas bi̱ ninimbu̱ún nuthún e̱jñún rí niʼni Jeobá. Mangiin e̱ji̱n buʼko̱ nutún e̱jñún ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má nini̱ mangiin. Xúʼko̱ nuthi rí niʼngo̱o̱ niʼni Jeobá. Ikhaa má kayuuʼ rí mbiʼi xúgi̱, xa̱bu̱ wanii kaʼñún rí musngúún e̱jñún (Deuteronomio 6:4-7; Proverbios 22:6).
(Éxodo 11:7) Mú asndu nimbáa xuwánʼ xándxaʼwájmiin israelitas, ni má ikhiin ni má xediún. Xúʼko̱ gu̱ya̱a̱ ikháanʼ rí Jeobá ma̱ndoo masngájma tsíin ni̱ndxu̱ún egipcios ga̱jma̱a̱ tsíin ni̱ndxu̱ún israelitas›.
it-1 895 kutriga̱ 7
Éxodo
Jeobá nijmuu tsiakii ndrígóo mu maʼni mba̱a̱ mbiʼyuu ga̱jma̱a̱ mu maʼni káwíin israelitas. Índo̱ kúwá má náa rawúunʼ lamáa Ma̱ña̱ʼ, Moisés ni̱jkha̱ kagui̱i̱n xa̱bu̱ Israel ga̱jma̱a̱ ajmúú, ndxájuu Moisés bi̱ naʼtáriyaʼ, bi̱ mbiʼyuu Míriam, ndiyá mbá pandereta ga̱jma̱a̱ nixnúún ikha xúgínʼ gu̱ʼu̱ mu mudi̱i̱ ga̱jma̱a̱ musian, mangiin xa̱bekha nini̱ ajmúú. (Éx 15:1, 20, 21.) Ikhú nini wájímijná xa̱bu̱ Israel gajmiún xa̱bu̱ sia̱nʼ. Índo̱ nigájnún náa Egipto, nimbáa táʼniún dí raʼkhí ni xa̱bu̱ ni má xujkhúʼ; ni má xuwáanʼ tundxaʼwajmiin ni má túbáan rajúún. (Éx 11:7.) Maski ajndu náa éxodo tséʼthí rí Faraón nijngúun náa lamáa gajmíi̱n soldados ndrígóo ga̱jma̱a̱ rí niguma gámbíin, náa Salmo 136:15 naʼthí rí Jeobá ‹niʼni gu̱ʼwi̱i̱ Faraón gajmíi̱n soldados ndrígio̱o̱ náa lamáa Maña̱ʼ›.
Migixnuu Biblia
(Éxodo 10:1-15) Ikhú Jeobá niʼthúu̱n Moisés: “Ayuʼ náa faraón, numuu dí ni̱ni̱ rí a̱jkiu̱u̱n ikhaa ga̱jma̱a̱ ndrígu̱ún xa̱bi̱i̱ maʼni gújkhúʼ mu xúʼko̱ ma̱ndoo masngajmá tsiakii ndrígóʼ náa ikhaa. 2 Ma̱ngaa niniʼñúʼ marigá rígi̱ mu xúʼko̱ ma̱ndoo marathu̱u̱n ejña̱a̱nʼ ga̱jma̱a̱ ejín xíñaaʼ xú káʼnii ikhúúnʼ ni̱ni̱ mumíniiʼ bi̱ egipcios ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ rí ni̱ni̱ náa ikhiin. Ga̱jma̱a̱ ikháanʼla mbu̱ya̱a̱ rí ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ Jeobá”. 3 Ikha jngó Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón nigún gúyaa faraón ga̱jma̱a̱ nitháán: “Rígi̱ rí niʼthí Jeobá, Dios ndrígu̱ún hebreos: ‹Asndu nguáná gátatsiʼñáʼ ratanimbamínáʼ náa inuuʼ rá. Atatsíñáʼ magajnúu xuajñunʼ mu mbaʼyamajkuʼ. 4 Numuu rí á mu tsétatsiñáʼ magajnúu xuajñunʼ, gájtsii mani maguwáʼ tsíʼbu náa xuajñanʼ. 5 Ikhiin majtíin náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ rí asndu ni xákujmaa ku̱ba̱ʼ. Mambúún rí niguanáa niʼni eʼtsí ga̱jma̱a̱ mu̱phu̱ xúgíʼ ixi̱ dí rígá xaná. 6 Majtíin náa guʼwáaʼ, náa guʼwún xa̱bia̱ʼ ga̱jma̱a̱ náa guʼwá dí rígá náa xúgíʼ Egipto. Ni má aniáaʼ, ni xiʼñáʼ túyáá nditháan náa xúgíʼ mbiʼi rí nikúwá náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ›”. Ikhú nitángayii ga̱jma̱a̱ nigájnáa náa inuu faraón. 7 Nda̱wa̱á xa̱bi̱i̱ faraón nitháán: “Asndu nguáná gágíʼ magudiáanʼ xa̱bu̱ bugi̱ rá. Atatsíñunʼ magún gúyamajkuíí Jeobá Dios ndrígu̱ún. Lá xóó tsítayáá rí Egipto niguámbáa má ráʼ.” 8 Ikha jngó, niguwáʼ ku̱ya̱a̱ mbu̱júu̱ Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón náa inuu faraón. Ga̱jma̱a̱ niʼthún: “Aʼgua̱ gúyamajkuíí Jeobá Dios ndrígála. Mú guthu̱nʼ, tsíin phú gúʼgua̱ gajmiála”. 9 Ikhú Moisés niʼthúu̱n: “Numuu rí muníxu ndxo̱o̱ Jeobá, muʼguá gajmiúxu jiáma, xa̱bu̱ guanii, e̱jñu̱xu, waʼxiuxu, mugiu̱xu ga̱jma̱a̱ xediuxu”. 10 Ikhú faraón niriʼñún: “Lá nakumalaʼ rí maniʼñála muʼguá gajmiála e̱jña̱la ráʼ. Á mu xúʼko̱ garigá, ¡makujmaa kaʼwu rí Jeobá xtáa ga̱jma̱á nindxa̱la! Nakujmaa rí nandala muni dí raʼkhí. 11 ¡Na̱nguá! I̱ndó ma̱ndoo magún xa̱bekha mu mbuyamajkuíí Jeobá, numuu dí rúʼko̱ ninda̱ʼa̱la”. Ikhú nixkawíin náa xtáa faraón. 12 Rí xúgi̱ Jeobá niʼthúu̱n Moisés: “Ataxruíyaʼ ñawáanʼ náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo Egipto mu tsíʼbu maguwáʼ náa xúgíʼ mbaaʼ ga̱jma̱a̱ mu mu̱phu̱ xúgíʼ iná, xúgíʼ rí niniñuʼ eʼtsí”. 13 Núkhu má Moisés nukruiyaʼ ixu̱u̱ náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo Egipto. Ikhú Jeobá niʼni rí maxnúu giñánʼ xígií náa na̱ʼkha̱ a̱jkha̱ʼ náa mbaaʼ ndrígóo Egipto mbá kañiʼ mbiʼi ga̱jma̱a̱ kañiʼ mbruʼun. Rí i̱mba̱ néjtsuu giñánʼ ni̱ʼkha̱ kagui̱i̱n tsíʼbu. 14 Ga̱jma̱a̱ tsíʼbu nitu̱ʼu̱u̱n ma̱ngaa nijtíin náa xúgíʼ mbayuuʼ Egipto. Ninindxu̱u̱ xkawiʼ wéñuʼ. Nimbá miʼtsú takúwá wéñuʼ tsíʼbu ga̱jma̱a̱ ní xátanga̱a̱ makuwá. 15 Niruguáá xúgíʼ mbaaʼ ga̱jma̱a̱ nini maʼni kríná náa ku̱ba̱ʼ rúʼko̱. Ni̱ʼphu̱ xúgíʼ iná maxaʼ dí rígá náa mbaaʼ ga̱jma̱a̱ niguámbu̱u̱n xúgíʼ xndúu ixi̱ rí niniñuʼ eʼtsí. Niguámbu̱u̱n xúgíʼ rí maxaʼ náa ixi̱ ma̱ngaa dí rígá náa mbayuuʼ Egipto.
27 JULIO ASNDU 2 AGOSTO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | ÉXODO 12
“Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n ndxa̱a̱ Pascua náa bi̱ cristianos rá.”
(Éxodo 12:5-7) Aʼdá múgú gíʼmaa mani̱ndxu̱u̱ xujkhú i̱ya̱ bi̱ nda̱a̱ rí gíʼdoo ga̱jma̱a̱ gíʼmaa magiʼdoo mbá tsiguuʼ. Ma̱ndoo muraʼwíí mbáa aʼdá múgú o aʼdá tsújtúúnʼ. 6 Gíʼmaa muguaʼdaa asndu índo̱ gáʼni mbiʼi 14 ñajunʼ gu̱nʼ rígi̱, ga̱jma̱a̱ xúgínʼ xa̱bu̱ Israel gíʼmaa muxiyáa índo̱ gáʼni wakhííʼ. 7 Nda̱wa̱á gíʼmaa muxtajmáán mbá chíʼgíʼ eʼdi náa xi̱gu̱u̱ xkrugua náa mupiʼtsula.
w07 1/1 20 kutriga̱ 4
“Ikháanʼ makuwáanʼ gagi”
4 Jesús nikháñuu 14 ñajunʼ gu̱nʼ nisán tsiguʼ 33 tsiguʼ nda̱wa̱á. Mbiʼi rúʼko̱ nagumariya̱a̱ʼ Pascua náa Israel. Mbiʼi rúʼko̱, mbá guʼwíin naʼphi̱i̱ mbáa mugu̱ bi̱ nda̱a̱ rí gíʼdoo, rí naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱ún eʼdiu mugu̱ bi̱ niʼni káwíin e̱jín guaʼnii israelitas náa Egipto nákha mbiʼi 14 ñajunʼ gu̱nʼ nisán tsiguʼ 1513 tsiguʼ ginii (Éxodo 12:1-14). Aʼdá múgú bi̱ nixnaxi̱i̱ náa pascua ninindxu̱u̱ mbá xkri̱da náa Jesús, bi̱ apóstol Pablo niʼthí: “Numuu rí Pascua ndrígúlú nindxu̱u̱ rí nikháñu Cristo náa ixi̱”. (1 Corintios 5:7). Xó má eʼdiu aʼdá múgú buʼko̱, eʼdiu Jesús naʼni káwíin mbaʼin xa̱bu̱ (Juan 3:16, 36).
(Éxodo 12:12, 13) Mbruʼun rígi̱ maʼgá kúʼwúnʼ náa xúgíʼ Egipto ga̱jma̱a̱ magúdíin xúgínʼ ejín guaʼniún xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ xujkhúʼ bi̱ kuwa náa mbayuuʼ Egipto. Manda̱ʼa̱a̱ cuenta ga̱jma̱a̱ maxnu̱u̱ castigo xúgínʼ dios bi̱ kuwa náa Egipto. Ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ Jeobá. 13 Eʼdi mani̱ndxu̱u̱ mbá tsinaʼ náa guʼwá rí kuwáanʼ. Índo̱ gáyóo eʼdi xanújngoʼ ikhí. Ga̱jma̱a̱ gamiéjunʼ xágudíaanʼ índo̱ gáxnu̱u̱ castigo bi̱ kúwá náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo Egipto.
it-2 603 kutriga̱ 3
Pascua
Tikhu rí naguma náa Pascua nimbánuu náa Jesús. Mbá rí nimbánuu kagujtuminaʼ ga̱jma̱a̱ rí xóo nixtajmáá eʼdi náa guʼwá náa Egipto rí niʼni káwíin e̱jín guaʼnii náa ángel bi̱ nigudíin. Pablo niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱ rí cristianos bi̱ kaxtaʼwíin ni̱ndxu̱ún congregación ndrígu̱ún e̱jín guaʼnii (Heb 12:23), ga̱jma̱a̱ rí Cristo nindxu̱u̱ bi̱ naʼni káwíin ga̱jma̱a̱ eʼdiu. (1Te 1:10; Ef 1:7.) Ma̱ngaa, aʼdá múgú bi̱ najmaa náa Pascua ragíʼmaa majmigaʼ nimbá itsu̱u̱. Xúʼko̱ kayuuʼ nijuiʼtáriyaʼ rí Jesús xájmigaʼ nimbá itsu̱u̱ ga̱jma̱a̱ rígi̱ nimbánuu índo̱ nikháñuu. (Sl 34:20; Jn 19:36.) Ikha jngó, Pascua rí niniriya̱a̱ʼ mba̱yu̱u̱ʼ tsiguʼ bi̱ judíos ninindxu̱u̱ mbá rí na̱ʼkha̱ náa Xtángoo rí nindxu̱u̱ xóo mbá ndájkua̱ rí wíji̱ ma̱ʼkha̱ ga̱jma̱a̱ dí nisngájmaa Jesús xóo “Mugiu̱u̱ Dios” (Heb 10:1; Jn 1:29).
(Éxodo 12:24-27) “Ikháanʼ gíʼmaa muniriyaaʼ rígi̱. Nindxu̱u̱ mbá xtángoo rí marigá má xúʼko̱ náa ikháán ga̱jma̱a̱ náa ejña̱a̱nʼ. 25 Ga̱jma̱a̱ índo̱ gata̱ʼa̱la náa ku̱ba̱ʼ rí Jeobá gaxnálá, xó má niʼthí maʼni, gíʼmaa muniriyaaʼ má xúʼko̱ mbiʼi rígi̱. 26 Índo̱ e̱jña̱la gúraxala: ‹Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n rí nagumariyaaʼ rígi̱ rá.› 27 Ikháanʼ muthu̱u̱nla ‹Rígi̱ nindxu̱u̱ tsigijñaʼ ndrígóo Pascua náa Jeobá. Ikhaa tanújngoo náa guʼún israelitas náa Egipto ma̱ngaa niʼni káwíin bi̱ kúwá náa guʼwúlú índo̱ nixnúún castigo bi̱ egipcios›”. Ikhú xa̱bu̱ nixruigú edxu̱ún ga̱jma̱a̱ nismbati̱gu̱u̱n.
w13 15/12 20 kutriga̱ 13, 14
“Gíʼmaa marmáʼáan a̱jkia̱la”
13 Bi̱ gáguwáʼ majmañún ikha rí gíʼdoo numuu rí xa̱bu̱ wanii musngúún e̱jñún. Mbá rí ikhaa nindxu̱u̱ rí Jeobá niñewu̱u̱n xa̱bi̱i̱. E̱ji̱n majmañún rí gajkhun xtáa ga̱jma̱a̱ rí xtáa mijngii, rí naxmiéjuunʼ kaʼyoo xuajñuu ga̱jma̱a̱ rí xtáa mu mambáyúu, xó má nisngájma índo̱ niñewu̱u̱n ejín guaʼnii náa Israel “índo̱ nikuʼma gamiéjunʼ náa egipcios”.
14 Rí mbiʼi xúgi̱, cristianos tséyóoʼ muthún e̱jñún mámbá tsiguʼ ga̱jma̱a̱ numuu Pascua. Mú, lá narasngúún ikha rí naʼsngáa dí Dios nañewu̱u̱n xuajñuu ráʼ. Lá nduyáá rí ikháán natanimbaaʼ rí Jeobá nañewu̱u̱n má xúʼko̱ xa̱bi̱i̱ ráʼ. (Sal. 27:11; Is. 12:2.) Índo̱ narasngúún rígi̱ gíʼmaa maratamíjná májánʼ gajmiáanʼ raʼkháa rí maraxnu̱u̱n mbá discurso. Xúʼko̱ gátambáñún mu maku̱mu̱ún kuyáá itháan Jeobá.
Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu
(Éxodo 12:12) Mbruʼun rígi̱ maʼgá kúʼwúnʼ náa xúgíʼ Egipto ga̱jma̱a̱ magúdíin xúgínʼ ejín guaʼniún xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ xujkhúʼ bi̱ kuwa náa mbayuuʼ Egipto. Manda̱ʼa̱a̱ cuenta ga̱jma̱a̱ maxnu̱u̱ castigo xúgínʼ dios bi̱ kuwa náa Egipto. Ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ Jeobá.
it-2 601 kutriga̱ 5
Pascua
Maski ajndu gu̱wa̱ʼ gamiéjunʼ rí nigíʼnuu Egipto ninindxu̱u̱ mbá castigo náa dioses bi̱ kúwá náa Egipto, mú rí maʼni gu̱wa̱ʼ gamiéjunʼ rí nikháñun e̱jín guaʼnii ninindxu̱u̱ kiejunʼ. (Éx 12:12.) Numuu rí mugu̱ ejmba̱a̱ ninindxu̱u̱ mbáa xujkhúʼ mitsúʼkhan náa dios Ra, rí nuxtajmáá eʼdiu aʼdá múgú náa rawuunʼ xkrugua mani̱ndxu̱u̱ xkawiʼ wéñuʼ náa bi̱ egipcios. Toro ma̱ngaa ninindxu̱u̱ mitsúʼkháan, ikha jngó índo̱ nikháñun e̱jín guaʼnii nikujmaa rí na̱nguá ejmaa dios Osiris. Ga̱jma̱a̱ Faraón nduyamajkuíí xóo a̱ʼdióo Ra, ikha jngó rí makhañún e̱jín guaʼnii masngájma dí ragíʼdoo tsiakii Ra xúʼko̱ má Faraón.
(Éxodo 12:16) Timbá mbiʼi gíʼmaa muguaʼdáá mbá reunión mikaʼwu, ga̱jma̱a̱ náa mbiʼi juwan imbo̱o̱ reunión mikaʼwu. Nimbá ñajunʼ ragíʼmaa maguma mbiʼi rúʼko̱. I̱ndó ma̱ndoo muni májáánʼ ganitsu rí gáʼyóoʼ mikhu mámbáa.
it-1 548
Nagimbíin
Índo̱ ‹nagímbíin› tséniñuuʼ muni̱ nimbá ñajunʼ gakhi̱i̱. Mbá xkri̱da, mbiʼi timbá ga̱jma̱a̱ rí maʼni juwan rí naʼni ndxo̱o̱ tortas rí tsékaxi̱i̱ ninindxu̱u̱ “mikaʼwu”, ikha jngó Jeobá nikuʼma rí: “Nimbá ñajunʼ ragíʼmaa maguma mbiʼi rúʼko̱. I̱ndó ma̱ndoo muni májáánʼ ganitsu rí gáʼyóoʼ mikhu mámbáa” (Éx 12:15, 16). Índo̱ nagimbíi̱n xa̱bu̱, ikhú ndxajkun nuxnaxi̱ tsigijñaʼ náa Jeobá (Le 23:37, 38), rí tsénújngorámuuʼ nimbá kiʼtáñajuunʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí xúni̱ nimbá ñajunʼ. Mbiʼi rúʼko̱ raʼkháa mu muni gagimijná xa̱bu̱, ninindxu̱u̱ mbiʼi rí mbuyamajkuíí Dios. Mámbá sábado xuajin nagimbíi̱n mu mbuyamajkuíí Dios gajmiún eʼwíinʼ ga̱jma̱a̱ mu miʼsngúún numuu ikhaa ma̱ngaa dí mundrígú ikha ndrígóo. Ikhiin nambáñun rí nagixnuu rí kiʼniraʼmáʼ náa Ajngá rawuunʼ Dios, xó má nini̱ náa sinagoga nda̱wa̱á. (Hch 15:21.) Maski ajndu xa̱bu̱ tséni̱ ñajunʼ gakhi̱i̱ rí mbiʼi sábado o índo̱ nagimbíi̱n imbo̱o̱ʼ mbiʼi, rí nuni̱, nutajkháan ga̱jma̱a̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ náa bi̱ Niʼniáanʼ ma̱ngaa rí nikudaminaʼ maʼni (Atayáá ASAMBLEA).
Migixnuu Biblia
(Éxodo 12:1-20) Ikhú Jeobá niʼthúu̱n Moisés ga̱jma̱a̱ Aarón náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo Egipto: 2 “Gu̱nʼ rígi̱ mani̱ndxu̱u̱ náa magi̱ʼdu̱u̱ gu̱nʼ; mani̱ndxu̱u̱ náa ikháanʼ timbá gu̱nʼ rí kaʼyoo tsiguʼ. 3 Guthu̱u̱n rígi̱ xúgínʼ xa̱bu̱ Israel: ‹Mbiʼi 10 ñajunʼ gu̱nʼ rígi̱ gíʼmaa muxíyáa mbáa aʼdá múgú náa mbá guʼwáanʼ, mbáa aʼdá múgú náa mámbá guʼwá. 4 Mú á mu náa guʼwála na̱nguá mbaʼáanʼ mu muphi̱i̱ mbáa aʼdá múgú, ikháanʼ gíʼmaa muxna̱a̱ bi̱ xtáa mijngii náa kúwáanʼla. Gíʼmaa muruiʼta̱a̱la xó má mbaʼin xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ xó má nguáthá mba̱a̱ gíkhu mámbáa. 5 Aʼdá múgú gíʼmaa mani̱ndxu̱u̱ xujkhú i̱ya̱ bi̱ nda̱a̱ rí gíʼdoo ga̱jma̱a̱ gíʼmaa magiʼdoo mbá tsiguuʼ. Ma̱ndoo muraʼwíí mbáa aʼdá múgú o aʼdá tsújtúúnʼ. 6 Gíʼmaa muguaʼdaa asndu índo̱ gáʼni mbiʼi 14 ñajunʼ gu̱nʼ rígi̱, ga̱jma̱a̱ xúgínʼ xa̱bu̱ Israel gíʼmaa muxiyáa índo̱ gáʼni wakhííʼ. 7 Nda̱wa̱á gíʼmaa muxtajmáán mbá chíʼgíʼ eʼdi náa xi̱gu̱u̱ xkrugua náa mupiʼtsula. 8 ”›Mbruʼun má rúʼko̱ gíʼmaa muphula xuwiʼ. Gíʼmaa muxuʼmbúʼ ma̱ngaa muphula ga̱jma̱a̱ pan dí ragíʼdoo levadura ma̱ngaa yaʼwu miʼkhu̱u̱n. 9 Xúphu̱ nimbá rí mindíʼ ni má rí niʼga̱. Guxuʼmbúʼ xúgíʼ náa aguʼ, asndu edxu̱u̱, itsu̱u̱ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí kajti awúu̱n. 10 Xuyaxíi nditháan xuwiʼ mu muphu̱la i̱mba̱ néjtsuu. Á mu napíduunʼ mu muphu̱la rí i̱mba̱ mbiʼi, gíʼmaa mutsikha̱a̱ náa aguʼ. 11 Índo̱ gúphu̱la gaxtoʼóo má xúʼko̱ smídala, gajngráʼala cháda ga̱jma̱a̱ xúniʼñáʼ ragotiala. Ma̱ngaa gíʼmaa muphu̱la nacha̱. Nindxu̱u̱ Pascua ndrígóo Jeobá. 12 Mbruʼun rígi̱ maʼgá kúʼwúnʼ náa xúgíʼ Egipto ga̱jma̱a̱ magúdíin xúgínʼ ejín guaʼniún xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ xujkhúʼ bi̱ kuwa náa mbayuuʼ Egipto. Manda̱ʼa̱a̱ cuenta ga̱jma̱a̱ maxnu̱u̱ castigo xúgínʼ dios bi̱ kuwa náa Egipto. Ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ Jeobá. 13 Eʼdi mani̱ndxu̱u̱ mbá tsinaʼ náa guʼwá rí kuwáanʼ. Índo̱ gáyóo eʼdi xanújngoʼ ikhí. Ga̱jma̱a̱ gamiéjunʼ xágudíaanʼ índo̱ gáxnu̱u̱ castigo bi̱ kúwá náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo Egipto. 14 ”›Ikháanʼ gíʼmaa marmáʼáan a̱jkia̱la mbiʼi rígi̱ índo̱ gúniriyaaʼ ndxa̱a̱ náa Jeobá. Gíʼmaa muniriyaaʼ mámbá tsiguʼ. Rígi̱ nindxu̱u̱ mbá xtángoo rí xáxtiʼkuu. 15 Gíʼmaa mu̱phu̱ pan dí ragíʼdoo levadura mbá juwan mbiʼi. Ikha jngó asndu nákha timbá mbiʼi gíʼmaa muríya̱a̱ʼ xúwáʼ rí nikáxi̱i̱ náa guʼwála, numuu rí asndu tsáa xa̱bíi bi̱ gíkhu mbá dí gíʼdoo levadura náa timbá mbiʼi asndu índo̱ gáʼni juwan mbiʼi gíʼmaa makhañúu náa Israel. 16 Timbá mbiʼi gíʼmaa muguaʼdáá mbá reunión mikaʼwu, ga̱jma̱a̱ náa mbiʼi juwan imbo̱o̱ reunión mikaʼwu. Nimbá ñajunʼ ragíʼmaa maguma mbiʼi rúʼko̱. I̱ndó ma̱ndoo muni májáánʼ ganitsu rí gáʼyóoʼ mikhu mámbáa. 17 ”›Ikháanʼ gíʼmaa muniriyaaʼ Ndxa̱a̱ ndrígóo Pan dí Ragíʼdoo Levadura, numuu rí mbiʼi má rígi̱ maguwáanʼla mbá xúgiáanʼ náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo Egipto. Gíʼmaa muniriyaaʼ mbiʼi rígi̱ mámbá tsiguʼ. Rígi̱ nindxu̱u̱ mbá xtángoo rí xáxtiʼkuu. 18 Náa timbá gu̱nʼ gíʼmaa muphu̱la pan dí ragíʼdoo levadura asndu nákha wakhííʼ mbiʼi 14 asndu wakhííʼ rí mbiʼi 21. 19 Mbá juwan mbiʼi ragíʼmaa marigá xúwáʼ dí gíʼdoo levadura náa guʼwála. Asndu tsáa xa̱bíi, tséʼniuu á mu bi̱ na̱ʼkha̱á o bi̱ xuajñuu, bi̱ gíkhu mbá dí gíʼdoo levadura gíʼmaa makhañúu náa Israel. 20 Ragíʼmaa muphu̱la nimbá dí gíʼdoo levadura. Mbá xúgiáanʼ náa guʼwála gíʼmaa muphu̱la pan dí ragíʼdoo levadura›”.