BIBLIOTECA NÁA INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA NÁA INTERNET
me̱ʼpha̱a̱
a̱
  • ʼ
  • a̱
  • e̱
  • i̱
  • o̱
  • u̱
  • ŋ
  • BIBLIA
  • MBAʼA I̱YI̱I̱ʼ
  • REUNIÓN
  • w23 septiembre mbaʼa ináa 8-13
  • Jiámá ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ, xú káʼnii nandala makuwáánʼ rá.

Nda̱a̱ video gi̱i̱ náa nitaxújmbi̱i̱

Atani̱ mba̱a̱ a̱jkia̱nʼ, tsíyoo gákujmaa video.

  • Jiámá ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ, xú káʼnii nandala makuwáánʼ rá.
  • Bi̱ Nayejngoo Naʼtáraʼa numuu Reino ndrígóo Jeobá (Rí muʼnigajmaa) 2023
  • Subtítulos
  • Náa na̱ʼkha̱ i̱ʼwáʼ
  • ATRAʼWÍIN MÁJÁNʼ BI̱ MAMBAJXÁAʼ GAJMIÁANʼ
  • NDÍJKHA GÍʼDOO NUMUU MANI̱NDXA̱A̱ʼ XA̱BU̱ GUABAAʼ
  • ATAYÁAʼ MÁ XÚʼKO̱ JEOBÁ
  • JIÁMÁ GA̱JMA̱A̱ WA̱ʼXA̱ʼ MA̱NDOO MAKUWÁANʼLA MÁJÁNʼ
  • Josías niraʼwíin májánʼ bi̱ nimbáxu̱u̱ gajmíi̱n
    Gusngún e̱jña̱la
  • Ndíjkha jngóo gíʼmaa mbuʼyamajkuíí Jeobá rá.
    Bi̱ Nayejngoo Naʼtáraʼa numuu Reino ndrígóo Jeobá (Rí muʼnigajmaa) 2023
  • Josías nandoo kaʼyoo Xtángoo ndrígóo Dios
    Ikha rí najmañuʼ náa Biblia
  • Imba̱wíí rey májánʼ náa Israel
    Libro ndrígóʼ náa na̱ʼkha̱ raʼthí ga̱jma̱a̱ numuu Biblia
Atayáá itháan
Bi̱ Nayejngoo Naʼtáraʼa numuu Reino ndrígóo Jeobá (Rí muʼnigajmaa) 2023
w23 septiembre mbaʼa ináa 8-13

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 38

Jiámá ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ, xú káʼnii nandala makuwáánʼ rá.

“Rí najmáán natatsaʼwáminaʼ gáñe̱wa̱a̱n” (PROV. 2:11).

AJMÚÚ 135 Jeobá naʼtháanʼ: “A̱ʼdióʼ, gajmañaaʼ”

RÍ MUʼNIGAJMAAa

1. Ndiéjunʼ niraʼnuu Jehoás, Uzías ga̱jma̱a̱ Josías rá.

LÁ NATATSAʼWÁMINAʼ xú káʼnii ganindxu̱u̱ a mu ikháán ganindxa̱a̱ʼ mbáa rey náa xuajin ndrígóo Jeobá índo̱ kaʼníí nindxa̱a̱ʼ káaʼ ndxáma o ada̱ rá. Xú káʼnii ga̱jma̱a̱ ñajunʼ dí nikhánáá rá. Náa Biblia na̱ʼkha̱ raʼthí ga̱jma̱a̱ numún tikhuun jiámá bi̱ ninindxu̱u̱n rey náa Judá. Mbá xkri̱da Jehoás káaʼ nigiʼdoo 7 tsiguuʼ, Uzías16 ga̱jma̱a̱ Josías 8. ¡Ra̱ʼkhá tháán mba̱a̱ ñajunʼ dí nikhánún! Maski asndu ninindxu̱u̱ mingíjyúuʼ, mbá xúgíinʼ nixtambáñun mu maʼngu̱u̱n muni ñajunʼ rígi̱ ga̱jma̱a̱ ma̱ndoo makuwíin májánʼ.

2. Ndíjkha rí májánʼ muʼnigajma̱a̱ xóo nixtáa Jehoás, Uzías ga̱jma̱a̱ Josías rá.

2 Gajkhun má dí na̱nguá nindxu̱lú reyes ni má reinas mú, ma̱ndoo majmañulú mbá rí gíʼdoo numuu náa ajtsíin dí ikhiin ma̱ndoo majmañulú náa dí niraʼwi̱i̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ dí turaʼwi̱i̱ májánʼ dí muni̱, xkridún naʼsngúlú dí gíʼdoo numuu muraʼwíin májánʼ tsíin mambájxulú gajmiúlú, dí gíʼmaa manindxu̱lú xa̱bu̱ guabaaʼ ga̱jma̱a̱ dí gíʼmaa mbuʼyáaʼ má xúʼko̱ Jeobá.

ATRAʼWÍIN MÁJÁNʼ BI̱ MAMBAJXÁAʼ GAJMIÁANʼ

Mbáa ndxájulú bi̱ nikhi̱i̱ naxnúu consejo mbáa ndxájulú bi̱ dxáʼgú ga̱jma̱a̱ numuu xtíin dí naxtagujua̱ náa tienda. Mbáa muñeca najmuu mbá falda dí chíndú ga̱jma̱a̱ imba̱a̱ najmuu mbá falda mbi̱jua̱.

Á mu narmáʼáan a̱jkiu̱lú ma xúʼko̱ xkridoo Jehoás, muʼdxawíín consejo dí naxnulu bi̱ nambájxulú májánʼ gajmiúlú. (Atayáá kutriga̱ 3 ga̱jma̱a̱ 7).a

3. Ndiéjunʼ niʼni Jehoás, dí nimbájxuʼ ga̱jma̱a̱ Jehoiadá rá.

3 Atraʼwíí májánʼ dí matani̱ xó má Jehoás. Índo̱ Jehoás kaʼníí chíʼgíiʼ, anu̱u̱ nikháñuu ga̱jma̱a̱ bi̱ Kayá Edxu̱u̱ náa Ndxajkun Jehoiadá, niʼni mbaja̱a̱ xóo mbáa a̱ʼdióo ma̱ngaa niʼsngóo ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá. Jehoás nigiʼdoo ku̱ma̱ numuu dí niʼdxawuun consejo rí nixnúu Jehoiadá, ga̱jma̱a̱ numaaʼ má numuu ikhaa, Jehoás niraʼwíí maʼni ñajuunʼ Dios ga̱jma̱a̱ nimbáñún xa̱bu̱ xuajin dí muni̱ xúʼko̱ mangiin, ma̱ngaa niniratoo dí maguma májáanʼ templo (2 Crón. 24:​1, 2, 4, 13, 14).

4. Xú kaʼnii embáyulú dí mbuʼyáá dí gíʼdoo numuu ikha ndrígóo Jeobá rá. (Proverbios 2:​1, 10-12.)

4 A mu ana̱a̱ʼ, ru̱dáaʼ o i̱mba̱a̱ xa̱bu̱ naʼsngáa rí maʼndaaʼ xtayáá Jeobá ga̱jma̱a̱ dí matani mbáníí ikha ndrígóo, rúʼko̱ nindxu̱u̱ mbá regalo dí ra̱ʼkhá tháan mitsaanʼ (atraxnuu Proverbios 2:​1,b 10-12).c Xabuanii ma̱ndoo musngúún e̱jñu̱ún mbaʼa enii. Atayáá xú kaʼnii niʼni mbáa xa̱bu̱ nikhi̱i̱ mu maʼsngóo a̱ʼdióo bi̱ mbiʼyuu Katia mu maraʼwíi májánʼ dí maʼni. Xúgíʼ mbiʼi naʼtáminaʼ ga̱jma̱a̱ wáxióo texto dí nuraxnuu mámbá miʼcha̱, índo̱ na̱jkha̱ kayáa náa escuela. Wáxióo naʼthí: “Índo̱ nutamíjnáxu nambáyúʼ mu maʼngo̱ʼ maraʼnuu xkujndu dí naraʼnuu náa escuela”. Ma̱ngaa mbáa ana̱a̱ʼ o ru̱dáaʼ nuxnáaʼ ikha dí na̱ʼkha̱ náa Biblia ga̱jma̱a̱ ikháánʼ makumaaʼ dí rígi̱ narikhoo matani̱ tikhuʼ dí nandaaʼ. Ndiéjunʼ gámbáyáaʼ matatsimbaʼ ikha rígi̱ rá. Mbáa ndxájulú bi̱ mbiʼyuu Anastasia naʼthí rígi̱, dí anu̱u̱ ga̱jma̱a̱ ru̱dúu̱ raʼkháa i̱ndó nuxnáá ikha, ma̱ngaa nutháán náá numuu nutháán ikha rígi̱. Ikhaa naʼthí: “Rígi̱ nimbáyúʼ mba̱yo̱o̱ dí ikha rígi̱, na̱nguá nindxu̱u̱ mu mani xó ma eñún ikhiin, nindxu̱u̱ dí musngajmúʼ rí nandún kuyoʼ gájmaa muñe̱wu̱nʼ”.

5. Xú kaʼnii gáxtáa ana̱a̱ʼ ma̱ngaa Jeobá ga̱jma̱a̱ numuu dí gátraʼwíí matani̱ rá. (Proverbios 22:6; 23:​15, 24, 25.)

5 A mu natanimbáníí consejo dí na̱ʼkha̱ náa Biblia dí naxnáaʼ ana̱a̱ʼ o ru̱dáaʼ matani̱ dí makuwíin gagi. Mú itháán Jeobá, rúʼko̱ gáʼni dí mambajxáaʼ ga̱jma̱a̱ kámuu (atraxnuu Proverbios 22:6;d 23:​15,e 24, 25).f Ra̱ʼkhá tháán májánʼ rí matayaridáá xkridoo Jehoás.

6. Tsáa niʼnimbo̱o̱ kaʼyoo Jehoás ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ nirígá ga̱jma̱a̱ numuu dí nirawíi rá. (2 Crónicas 24:​17, 18.)

6 Gajmañaaʼ náa dí táraʼwíi májánʼ maʼni Jehoás. Nda̱wa̱á dí nikháñúu Jehoiadá, Jehoás táraʼwíin májánʼ bi̱ mambajxúu gajmii (atraxnuu 2 Crónicas 24:​17, 18).g Niraʼwíí maʼdxaun consejo ndrígún príncipes bi̱ kúwíin náa Judá bi̱ na̱nguá nindúún kuyáá Jeobá. Lá ragájkhun dí táʼyóoʼ maʼnimbo̱o̱ kaʼñúún xáʼ. (Prov. 1:10.) Mu táraʼwíi májánʼ dí maʼni ga̱jma̱a̱ niʼni xó ma nindúún bi̱ nambájxu gajmíi gajmaaʼ. Índo̱ Zacarías bi̱ nindxu̱u̱ prímíi nindoo gáxprígúu, ikhaa niʼthí dí muxiyáa (2 Crón. 24:​20, 21; Mat. 23:35). Phú raʼkhí kayuuʼ rígi̱. Jehoás ninindxu̱u̱ mbáa skágunʼ. Nákha ginii niʼni májánʼ, phú ngíná dí nda̱wa̱á ninindxu̱u̱ mbáa apóstata ga̱jma̱a̱ nigudíin eʼwíinʼ. Nda̱wa̱á xa̱bi̱i̱ má nixiyáa (2 Crón. 24:​22-25). Mixtiʼkhu xóo gáxtáa a mu niʼdxawun dí niʼthúu̱n Jeobá ga̱jma̱a̱ á mu niʼdxawun dí nitháán xa̱bu̱ bi̱ nandún kuyáá Dios. Ndiéjunʼ eʼsngúlú xkridoo xá.

7. Xú kaʼnii gíʼmaa mani̱ndxu̱ún bi̱ mambajxáaʼ gajmiáanʼ rá. (Atayáá xtiʼkhu ma̱ngaa.)

7 Dí táraʼwíi májánʼ maʼni Jehoás, ma̱ndoo majmañulú mbá rí gíʼdoo numuu: Gíʼmaa muraʼwíin májánʼ bi̱ mambáxulu gajmiúlú, gíʼmaa dí maʼndún kuyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ muni dí maʼdxuu a̱jkiu̱u̱n. Ma̱ndoo mbuʼñíi bi̱ mambájxulú gajmiúlú rí tséʼniuu má nguáthá tsigún. Garmáʼáan a̱jkia̱a̱nʼ dí Jehoás itháan chíʼgíiʼ ki xóo Jehoiadá. Atatsaʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numún bi̱ nambájxáaʼ gajmiáanʼ ma̱ngaa atrajxi̱mínáʼ rígi̱. Lá numbayúʼ mu magúʼdoo itháan fe náa Jeobá xáʼ. Lá nuxkajxu̱u̱n manimbánuu ikha ndrígóo xáʼ. Nanigu̱u̱nʼ muthi ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá ma̱ngaa dí najmañún índo̱ nuraxnuu Biblia ráʼ. Nduyamajkuíí ikha ndrígóo xáʼ. Nuthu̱nʼ náa najnga̱wu̱u̱n o i̱ndó nuthi dí nandún madxawun dxe̱ʼ. (Prov. 27:​5, 6, 17.) Guʼtálu gajkhun, a mu bi̱ nambájxa̱a̱ʼ gajmiáanʼ na̱nguá eñún kuyáá Jeobá nda̱a̱ numuu dí mambájxa̱a̱ʼ gajmiáanʼ. Mú á mu nandún kuyáá Jeobá gíʼmaa matie̱wu̱u̱n, numuu rí ikhiin mumbayáaʼ (Prov. 13:20).

8. Ndiéjunʼ gíʼmaa mbuʼyáá ginii a mu najmulú Internet rá.

8 Mbiʼi xúgi̱ rígá mbaʼa enii xóo ma̱ndoo muʼtámíjná gajmiúlú familia ndrígulú ga̱jma̱a̱ bi̱ nambájxu gajmiúlú. Mbá xkri̱da xóo náa internet mu muni mbáʼumi̱jna̱ náa inún eʼwíinʼ, mbaʼin nuxuda̱nʼ foto, video náa nakujmaa dí nitsi o dí nini̱. A mu ikháán najmaa internet ma̱ndoo matrajximínáʼ: “Lá naniguʼ dí xúgíinʼ mbuyáá ndiéjunʼ eni̱ ráʼ. Ndiéjunʼ nandoo ma̱ni̱: Dí maxnún tsiaki̱i̱ eʼwíinʼ o dí eʼwíinʼ muthún dí mitsaanʼ eni̱ dxe̱ʼ. Lá naniʼñúuʼ dí eʼwíinʼ muni mandxaʼwáminaʼ dí raʼkhí xóo etha̱ o xóo eni̱ ráʼ.” Mbáa miʼtsu ndxájulú Nathan Knorr, bi̱ ninindxu̱u̱ Cuerpo Gobernante nixná consejo rígi̱: “Nimbáa xánigu̱u̱ dí matani̱ a mu nandaaʼ matani dí nanigu̱u̱nʼ xa̱bu̱. Ikha jngóo atani̱ dí manigu̱u̱ʼ Jeobá, ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ bi̱ nduyamajkuíí ikhaa manigu̱u̱nʼ xóo nindxa̱a̱ʼ”.

NDÍJKHA GÍʼDOO NUMUU MANI̱NDXA̱A̱ʼ XA̱BU̱ GUABAAʼ

9. Ndiéjunʼ niʼngo̱o̱ niʼni Uzías núma̱aʼ má dí nimbáyúu Jeobá xá. (2 Crónicas 26:​1-5.)

9 Atrawíi matani̱ dí májánʼ xó ma Uzías. Nákha nindxu̱u̱ dxámáa rey Uzías ninindxu̱u̱ xa̱bu̱ guabaaʼ ga̱jma̱a̱ nijmañuu mu “mbayamajkuu Dios bi̱ gajkhun”. Nixtáa mbá 68 tsiguʼ ga̱jma̱a̱ mba̱yu̱u̱ʼ tsiguʼ, nini tsajkurámaaʼ Jeobá (atraxnuu 2 Crónicas 26: 1-5).h Uzías niʼni gámbáa mbaʼa xuajin náa kúwá xa̱bu̱ bi̱ sia̱nʼ gajmíi̱n ga̱jma̱a̱ niʼni dí xuajin Jerusalén maxtiewa̱a̱n májánʼ (2 Crón. 26: 6-15). Mbáa nixtáa gagi ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ dí niʼngo̱o̱ niʼni, numuu dí Jeobá nimbáyúu (Ecl. 3:​12, 13).

10. Xú kaʼnii nikháñúu Uzías rá.

10 Gajmañaaʼ náa dí táraʼwíi májánʼ maʼni Uzías. Rey Uzías naguʼun dí maʼthí ndiéjunʼ muni xa̱bu̱. Mbáa rúʼko̱ niʼñuu mandxaʼwáminaʼ dí ma̱ndoo maʼni asndu ndiéjunʼ má eyoo ikhaa. Mbá mbiʼi nito̱ʼo̱o̱ náa templo ndrígóo Jeobá ga̱jma̱a̱ nitsikarámuu rí ndataun náa Altar, mbá dí reyes xándoo muni (2 Crón. 26:​16-18). Bi̱ kayá edxu̱u̱ náa ndxajkun Azarías nixprígúu mú, Uzías nikiʼnáa. Phú ngíná, dí Uzías niʼni mbatíga̱ xúgíʼ dí niʼni náa xuajñuu Jeobá ma̱ngaa niʼni dí magiʼdoo nandii lepra (2 Crón. 26: 19-21). ¡Phú mixtiʼkhu kayuuʼ gáxtáa a mu ikhaa ninindxu̱u̱ ma xúʼko̱ xa̱bu̱ guabaaʼ!

Mbaʼa xtiʼkhu: 1. Mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ naʼtájkáan nákha xóo tsétsimuu náa plataforma ndrígóo asamblea de circuito. 2. Mbáa ndxájulú naʼniuu graxe̱ ikháá ma ndxájulú bugi̱ ga̱jma̱a̱ imba̱a̱ ndxájulú. 3 Índo̱ naguámbá pograma nutháán ndxájulú dí nigájnuu májánʼ dí niʼni, mu ikhaa naxnáa numaaʼ Jeobá.

Ragíʼmaa muʼni mbaʼumíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu dí naʼngulú nuʼni, gíʼmaa muni dí maʼga̱a̱ gamajkhu náa Jeobá. (Atayáá kutriga̱ 11).b

11. Ndiéjunʼ eʼni mbáa xa̱bu̱ guabaaʼ rá. (Atayáá xtiʼkhu ma̱ngaa.)

11 Índo̱ Uzías ninindxu̱u̱ rey bi̱ ra̱ʼkhá tháan gíʼdoo tsiakii, nimbumuu dí xúgíʼ dí naʼngo̱o̱ naʼni na̱ʼkha̱ náa Jeobá. Ndiéjunʼ ejmañulúʼ rá. Dí ragíʼmaa mambumulú’ dí xúgíʼ májánʼ dí kuaʼdáá ga̱jma̱a̱ dí nagíʼnulú índo̱ nuʼnilú ñajunʼ Jeobá dí nakha náa ikhaa. Ragíʼmaa muni mbaʼumíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu dí niʼnilú, gíʼmaa múxnalú numaʼ Jeobá (1 Cor. 4:7).i Gíʼmaa dí manindxu̱lú xa̱bu̱ guabaaʼ ga̱jma̱a̱ guʼyáá dí nindxu̱lú xa̱bu̱ aʼkhá, ikha jngóo nguáná mbaʼyóoʼ muxprigúlú. Mbáa ndxájulú bi̱ gíʼdoo itháan dí 60 tsiguuʼ niʼnirámáʼ: “Nijmañuʼ dí ragíʼmaa maku̱mu̱ʼ dí gúʼdoo wéñuuʼ numuʼ. Índo̱ mbáa naxprígúʼ numuu rí nikiéʼkhúnʼ, náa nikujma̱a̱ dí tándxa̱ʼwa̱mínáʼ májánʼ ga̱jma̱a̱ na̱ni̱ tsiakimínáʼ mu ma̱ni̱ dí májánʼ ga̱jma̱a̱ dí xátangu̱ún mani náa dí nijnga̱wu̱u̱n”. A mu nindxu̱lú xa̱bu̱ guabaaʼ ga̱jma̱a̱ nduyamajkuíí Jeobá makuwalu gagi (Prov. 22:4).

ATAYÁAʼ MÁ XÚʼKO̱ JEOBÁ

12. Nákha Josías ninindxu̱u̱ ndxáma̱á, ndiéjunʼ niʼni mu mbayáaʼ Jeobá xá. (2 Crónicas 34:​1-3.)

12 Atraʼwíí matani̱ dí májánʼ xó má Josías. Josías nákha ninindxu̱u̱ dxámáa nigíʼdu̱u̱ ndiyáaʼ Jeobá. Nindoo majmañuu itháán ga̱jma̱a̱ numuu Dios ndrígóo ga̱jma̱a̱ maʼni dí nandoo. Josías ndiʼyoo dí mani̱ndxu̱u̱ rey, nindxu̱u̱ gakhi̱i̱; numuu rí mbaʼin xa̱bu̱ bi̱ nikúwá ikhú nduyamajkhún dioses bi̱ ragájkhun. Ikhaa jngóo ndiyóoʼ dí xámíñuu mu maʼni rí mbuyamajkuíí Dios xóo ma kaʼyoo. ¡Phú májánʼ nigájnuu dí niʼni! Asndu xóo tséya̱a̱ 20 tsiguuʼ índo̱ nigíʼdúu niʼni gámbóo xúgíʼ dí kaʼyoo náa nduyamajkhún dioses bi̱ ragájkhun náa xuajin (atraxnuu 2 Crónicas 34:​1-3).j

13. Xú kaʼnii gáraxtaa a mu naraxnáximinaʼ náa Jeobá rá.

13 Maski ajndu kaʼníí nindxa̱a̱ʼ ndxáma̱á ma̱ndoo matani̱ xó má niʼni Josías. Xú káʼnii rá. Atayáaʼ Jeobá ma̱ngaa gajmañaaʼ xóo itháan ga̱jma̱a̱ numuu. Rígi̱ gáxkajxi̱i̱n mu maraxnajximinaʼ náa ikhaa. Xú kaʼnii gámbáyáaʼ dí matani rígi̱ rá. Luke bi̱ nijngún iyááʼ índo̱ ndiyáa 14 tsiguʼ, ikhaa niʼthí: “Xúgi̱ mani ginii náa vida ndrígóʼ dí nandoo Jeobá ga̱jma̱a̱ mani tsiakimínáʼ mu maxtáa gagi” (Mar. 12:30). Ra̱ʼkhá tháán maguma tsajkurámááʼ a mu natraʼwíí matani xúʼko̱ mangáanʼ.

14. Xú kaʼnii eyaridáá rey Josías tikhuun jiámá ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ rá.

14 Ndiéjunʼ ma̱ndoo muraʼníí jiámá ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ bi̱ nuni̱ ñajuunʼ Jeobá rá. Johan bi̱ nijngúnʼ iyááʼ índo̱ nigiʼdoo 12 tsiguuʼ eʼthí dí a̱ngui̱i̱n bi̱ naʼnigajma̱a̱ gajmíi̱n náa escuela nutsudaa mu maxmátraʼa gúniúu ndíí náa mbóo ajua̱nʼ. Ndiéjunʼ eʼni ikhaa mu xáʼni dí nutháán xá. Nandxa̱ʼwáminaʼ ndiéjunʼ gáʼniuu xuyuuʼ ga̱jma̱a̱ xu káʼnii gáʼni gachúu dí nambájxu ga̱jma̱a̱ Jeobá. Rachel mbáa ndxájulú bi̱ nijngúun iyááʼ nákha gíʼdoo 14 tsiguuʼ ikhaa eʼthí ndiéjunʼ eʼni mu maʼngo̱o̱ maraʼnuu mbá xúgí dí nagíʼnuu náa naʼnigajmaa: “Naniminaʼ marmáʼáan a̱jkiu̱nʼ dí naʼthí náa Biblia o ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá. Nguáná náa clase ndrígóo historia naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱nʼ mbá relato o mbá profecía dí nakha náa Biblia. O nguáná índo̱ natamíjná gajmuʼ mbáa, narmáʼáan a̱jkiu̱nʼ mbá texto ndrígóo Biblia dí ma̱ndoo mathu̱u̱n.” Mbáa xkujndu dí natraʼníí ikháán, na̱nguá nindxu̱u̱ ikháá xóo dí niraʼnuu rey Josías, mú ma̱ndoo maraʼdáá ku̱ma̱ ga̱jma̱a̱ mariejún jmbu xóo má ikhaa. Á mu xúgi̱ naʼnga̱a̱ʼ natraʼníí xkujndu, nda̱wa̱á ni xáʼniaaʼ gakhi̱i̱ matraʼníí dí gáʼkha̱.

15. Ndiéjunʼ nimbáyúu Josías mu maʼni ñajuunʼ Jeobá xóo ma eyoo ikhaa xá. (2 Crónicas 34:​14, 18-21.)

15 Índo̱ rey Josías nigiʼdoo 26 tsiguuʼ, nigíʼdu̱u̱ niʼni májáanʼ templo. Índo̱ nini ñajunʼ rígi̱ nixka̱ma̱a̱ “libro náa na̱ʼkha̱ xtángoo ndrígóo Jeobá, dí nikhánáá Moisés”. Índo̱ rey niʼdxaun dí na̱ʼkha̱ raʼthí náa libro, mbá nacha̱ nigíʼ niʼnimbánuu dí na̱ʼkha̱ náa xtángoo ndrígóo Jeobá (atraxnuu 2 Crónicas 34:​14,k 18-21).l Lá nanigua̱a̱ʼ mag̱uʼwaanʼ matraxnuu Biblia ráʼ. A mu natani̱ tsiakimínáʼ matraxnuu, nanigua̱ʼ ráʼ. Ndiéjunʼ etani̱, mu xámbumaaʼ texto rí naku̱ma̱a̱ʼ dí mambáyaaʼ rá. Luke bi̱ niʼthá ga̱jma̱a̱ numuu náa kutriga̱ 13, ikhaa gíʼdoo mbá cuaderno náa naʼnirámáʼ mbá xúgíʼ dí mitsaanʼ eʼyoo. Lá nakuʼmaa á mu natani̱ xígi̱ káʼnii mambáyáaʼ marmáʼáan a̱jkia̱a̱nʼ tikhuu texto o dí ni̱ʼkha̱ raʼthí dí nanigua̱a̱ʼ ráʼ. Índo̱ itháán matatsiʼnúunʼ dí naʼthí náa Biblia itháan gánigua̱a̱ʼ dí na̱ʼkha̱ raʼthí ikhí ga̱jma̱a̱ maʼndaaʼ matani̱ itháán ñajuunʼ Jeobá. Magíʼnáaʼ xó ma rey Josías ajngá rawuunʼ Dios maxkajxi̱i̱n matani̱ dí májánʼ.

16. Ndíjkha dí niraʼwíí dí rakhíʼ Josías ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ esngúlú rá.

16 Gajmañaaʼ náa dí táraʼwíi májánʼ maʼni Josías. Índo̱ Josías nigiʼdoo 39 tsiguuʼ niraʼwíí mbá dí raʼkhí maʼni, dí niʼni dí makhañúu. Ikhaa táʼndoo dí Jeobá mambáyúu, nikumu̱u̱ kaʼyaminaʼ ikhaa (2 Crón. 35:​20-25). Ndiéjunʼ ejmañulúʼ rá. Dí tséʼniuu nguáthá tsigulúʼ o nguáthá má mba̱yu̱u̱ʼ kúwáanʼ ruʼnigajma̱a̱ Biblia, gíʼmaa mbuʼyáaʼ má xúʼko̱ Jeobá. Mu muʼni rígi̱, gíʼmaa munda̱ʼa̱a̱ ma xúʼko̱ ikha, muʼnigajmaa ajngóo ga̱jma̱a̱ muʼdxawíín consejo dí gúxnulú a̱ngiu̱lú bi̱ kúwá má mba̱yu̱u̱ʼ nuni̱ ñajuunʼ Dios. Á mu xúʼko̱, mbáa nditháan xajngawáánʼ ga̱jma̱a̱ itháan makuwáanʼ gagi (Sant. 1:25).

JIÁMÁ GA̱JMA̱A̱ WA̱ʼXA̱ʼ MA̱NDOO MAKUWÁANʼLA MÁJÁNʼ

17. Ndiéjunʼ esngúlú’ xkridún ajtsíin reyes bi̱ nikúwá náa Judá rá

17 Jiámá ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ, rígá mbaʼa dí mitsaanʼ dí ma̱ndoo munila. Xkridoo Jehoás, Uzías ga̱jma̱a̱ Josías nasngájma dí e̱ji̱n majkhiinʼ, jiámá o wa̱ʼxa̱ʼ ma̱ndoo muraʼwíi májánʼ dí muʼni ga̱jma̱a̱ makuwíin xó má endoo Jeobá mu maxtáa gagi. Mangiin nijngawi̱i̱n ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ niʼni dí mumíniiʼ. Á mu ikháán natayaridáá xúgíʼ májánʼ dí nini ikhiin ga̱jma̱a̱ natani̱ tsiakimínáʼ mu xátani dí ra̱májánʼ ma̱ndoo maraxtaa májánʼ.

David nartuaʼan xkárajtsí ga̱jma̱a̱ xúgíʼ tsiakii ndrígóo mu madaaʼ itsí náa Goliat náa nuxmijná.

Nákha David ninindxu̱u̱ ndxáma̱á ni̱jkha̱ kanuu náa Jeobá, xúʼko̱ niʼni dí maʼndoo kaʼyoo ga̱jma̱a̱ nixtáa májánʼ. (Atayáá kutriga̱ 18).

18. Tsíín xkridún bi̱ naʼthí náa Biblia naʼsngúlú’ dí ma̱ndoo makuwáánʼ májánʼ rá. (Atayáá xtiʼkhu ma̱ngaa.)

18 Náa Biblia ma̱ndoo muxkamaa xkridún eʼwíinʼ jiámá ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ bi̱ nimbájxu̱u̱n gajmiún Jeobá ga̱jma̱a̱ nini xóo ma nindoo ikhaa, rígi̱ niʼni dí makuwíin májánʼ, xóo xkridoo David. Nákha ninindxu̱u̱ ndxáma̱á niraʼwíí mambajxúu ga̱jma̱a̱ Jeobá ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á ninindxu̱u̱ mbáa rey. Gajkhun ma dí nikiéʼkhun, mu Dios ndiʼyoo xóo mbáa xa̱bi̱i̱ bi̱ nawi̱ji̱ jmbu (1 Rey. 3:6; 9:​4, 5; 14:8). A mu natanigajma̱a̱ xóo nixtáa David, xkridoo mambáyáaʼ mu matani̱ dí nandoo Jeobá. Imbo̱o̱ rí ma̱ndoo mambáyáaʼ dí matanigajma̱a̱ xóo itháan májánʼ ga̱jma̱a̱ numuu Marcos o Timoteo. A̱jmi̱i̱n jiámá bugi̱, niraʼwíi muni ñajuunʼ Jeobá nákha ninindxu̱ún xóo jiámá ga̱jma̱a̱ niguájun jmbu nini ñajunʼ dí niraʼwíi muni. Xúʼko̱ kaʼnii nini dí Jeobá maxtáa gagi ga̱jma̱a̱ ikhiin nikúwíin gagi ma̱ngaa májánʼ.

19. Xú kaʼnii ma̱ndoo maraxtaa rá.

19 Xú kaʼnii nandaaʼ maraxtaa nda̱wa̱á rá. Ikháán má gátaya̱a̱ a mu matraʼwíí májánʼ dí matani̱ o na̱nguá. Á mu dí nakumaaʼ xtayáá Jeobá, raʼkháa dí makumaaʼ xtayaminaʼ ikháánʼ, ikhaa mambáyaaʼ mu matraʼwíí májánʼ dí matani̱ (Prov. 20:24). Ma̱ndoo maraxtaa tsímáá. Xámbumaaʼ dí Jeobá ndaʼyoo xúgíʼ tsiaki̱i̱ natani̱ ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa. Phú gajkhun dí magiʼdoo numuu dí matani̱ ñajuunʼ anu̱lú bi̱ xtáa mekhuíí, bi̱ ra̱ʼkhá tháán nandoo kaʼyulú.

NDIÉJUNʼ EJMAÑULÚʼ XÓO NIKÚWÍIN REYES BUGI̱ RÁ.

  • Jehoás

  • Uzías

  • Josías

AJMÚÚ 144 Atayáá rí gajkhun mambanúu

a Jiámá ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ, Jeobá ndaʼyoo dí nguáná maniaʼ mingíjyúuʼ matani dí májánʼ, ga̱jma̱a̱ ma̱ngá mambajxáaʼ ga̱jma̱a̱. Ndiéjunʼ gambáyáá mu matraʼwíí májánʼ mu Ana bi̱ xtá mekhuíí maʼdxuu dí tani rá. Náa artículo rígi̱ mutamijnaa ga̱jma̱a̱ numuʼ a̱jmi̱i̱n ejín ga̱jma̱a̱ mbáa ndxáma bi̱ ninindxu̱u̱n reyes náa Judá. Atagi̱ʼ edxa̱a̱ʼ mu ma̱jma̱ñaaʼ ga̱jma̱a̱ numuu dí nirawíi muni ikhiin.

b Proverbios 2:1: “A̱ʼdióoʼ, á mu natrígú ajngóʼ ga̱jma̱a̱ á mu natiexi̱ nga̱jua̱a̱ náa ikháán rí natañájuanʼ.”

c Proverbios 2:​10-12: “Índo̱ rí najmañaaʼ gájngúun náa a̱jkia̱a̱nʼ ga̱jma̱a̱ ku̱ma̱ mani̱ndxu̱u̱ mbá rí manigua̱a̱ʼ ikháán, 11 rí najmáán natatsaʼwáminaʼ gáñewa̱a̱nʼ, ga̱jma̱a̱ rí najmáán natraʼwíí rí májánʼ gáʼni kriña̱a̱nʼ 12 mu xúʼko̱ maʼni kriña̱a̱nʼ náa kamba̱a̱ʼ dí ra̱májánʼ, náa xa̱bu̱ bi̱ naʼthí dí raʼkhí.”

d Proverbios 22:6: “Arasngáá ada̱ maʼga náa kamba̱a̱ rí gíʼmaa maʼga ga̱jma̱a̱ índo̱ gíkhíi̱ xágájnutiyo̱o̱ʼ ikhí.”

e Proverbios 23:15: “A̱ʼdióʼ, á mu a̱jkia̱a̱nʼ na̱jkha̱nú ndaʼyoo, a̱jkiu̱nʼ maʼdxuu.”

f Proverbios 23:​24, 25: “Anu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ májáanʼ maxtáa gagi; anu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ najmañuu maʼdxuu ga̱jma̱a̱ numuu a̱ʼdióo. 25 Ana̱a̱ʼ ga̱jma̱a̱ ru̱dáaʼ maʼdxúún, ga̱jma̱a̱ bi̱ niʼni maraxtaa maʼni gagi a̱jkiu̱u̱n.”

g 2 Crónicas 24:​17, 18: “Nda̱wa̱á rí nikháñúu Jehoiadá, príncipes bi̱ kúwá náa Judá Judá niguwáʼ ga̱jma̱a̱ nismbati̱gu̱u̱n náa inuu rey ga̱jma̱a̱ rey niʼdxawún. 18 Niniña̱a̱nʼ goʼwóo Jeobá, Dios ndrígún wajinʼ xiʼñúnʼ ga̱jma̱a̱ niguáʼdiin ndiyamajkuíí postes dí mitsúʼkháan ga̱jma̱a̱ xándú, aʼkhá rígi̱ niʼni rí makiʼnáa Dios kaʼyoo xuajin Judá ga̱jma̱a̱ Jerusalén.”

h 2 Crónicas 26: 1-5: “Nda̱wa̱á, xúgíinʼ xa̱bu̱ xuajin Judá nigi̱i̱ʼ rey Uzías, nákhá ikhaa gíʼdoo 16 tsiguuʼ, mu maʼtáñajunʼ xtiʼkhuu anu̱u̱, Amasías. 2 Ikhaa niʼni̱i̱ xuajin Elot ga̱jma̱a̱ nixnáa̱ xuajin Judá, nda̱wa̱á dí rey ndiyáa̱ xu̱u̱ʼ gajmíi̱n wajinʼ xiʼñúuʼ. 3 Uzías gíʼdoo 16 tsiguuʼ índo̱ ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ rey ga̱jma̱a̱ niʼtáñajunʼ mbá 52 tsiguʼ náa Jerusalén. Ru̱dúu̱ nigumbiʼyuu Jecolías bi̱ na̱ʼkha̱ náa Jerusalén. 4 Ikhaa niʼni dí májánʼ náa iduu Jeobá, xó má niʼni anu̱u̱ Amasías. 5 Ndiyáaʼ Dios náa xúgíʼ mbiʼi rí niʼtáñajunʼ Zacarías, bi̱ niʼsngóo dí mamiñúu kaʼyoo Dios bi̱ gajkuwiin. Índo̱ ndiyáaʼ Jeobá, Dios bi̱ gajkuwiin niʼni rí maxtáa májánʼ.”

i Náa jw.org, atraxnuu rí kúgumaʼá “Cuidado con la falsa modestia”, dí rígá náa artículo “¿De verdad es tan importante ser popular en las redes sociales?”.

j 2 Crónicas 34:​1-3: “Josías gíʼdoo 8 tsiguuʼ índo̱ ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ rey, niʼtáñajunʼ mbá 31 tsiguʼ náa Jerusalén. 2 Ikhaa niʼni dí májánʼ náa iduu Jeobá, niʼni xó má niʼni wajin xiʼñúuʼ David. Tágájnuriyo̱o̱ʼ náa ñawún májánʼ ni má náa ñawún xti̱ʼ. 3 Índo̱ niʼni má migiñuʼ tsiguʼ dí naʼtáñajunʼ, ikhaa kaʼníí nindxu̱u̱ mbáa dxámáa, nigíʼdu̱u̱ ndiyáaʼ Dios ndrígóo wajinʼ xiʼñúuʼ David; ga̱jma̱a̱ índo̱ niʼni má 12 tsiguʼ dí naʼtáñajunʼ nigíʼdu̱u̱ niʼni kaʼwi̱i̱ xuajin Judá ga̱jma̱a̱ Jerusalén, niʼni gámbáa náa rí mitsídánʼ ga̱jma̱a̱ poste rí mitsúʼkháan, xándú bi̱ nini̱i̱ ga̱jma̱a̱ mbáa bi̱ nigumaa ga̱jma̱a̱ ajua̱nʼ.”

k 2 Crónicas 34:14: “Índo̱ kúwá rurawíi mbújkha̱a̱ rí ni̱jkha̱ ki̱ʼda̱ náa goʼwóo Jeobá, ndxajkun Hilquías nixka̱ma̱a̱ mbá libro náa na̱ʼkha̱ Xtángoo ndrígóo Jeobá, rí nikhánáá Moisés mu maxnúún.”

l 2 Crónicas 34:​18-21: “Secretario Safán niʼthúu̱n ma̱ngaa rey: “Ndxajkun Hilquías nixnúʼ mbá libro”. Ga̱jma̱a̱ nigíʼdu̱u̱ niguxnuu náa inuu rey. 19 Índo̱ rey niʼdxawuun dí kiʼniraʼmáʼ náa Xtángoo, nixkuʼtu xtíñuu 20 Ikhú rey niʼtáñajuunʼ maʼni rígi̱ Hilquías, Ahicam a̱ʼdióo Safán, Abdón a̱ʼdióo Miqueas, secretario Safán ga̱jma̱a̱ Asaya, bi̱ nindxu̱u̱ xa̱bi̱i̱ rey: 21 “Aʼguala, gura̱jxi̱i̱ Jeobá ga̱jma̱a̱ numuʼ, ga̱jma̱a̱ numún bi̱ xóó naguanún náa Israel ma̱ngaa náa Judá ga̱jma̱a̱ numuu dí naʼthí náa libro rígi̱ dí nixka̱ma̱a̱la, numuu rí makásngañu̱u̱ʼ wéñuuʼ kaʼyulú Jeobá, numuu dí wajin xiʼñúlú na̱nguá ninimbu̱u̱n ajngóo Jeobá, na̱nguá ninimbaníí mbá xúgíʼ dí nigumaraʼmáʼ náa libro rígi̱.”

a NAʼTHÍ NUMUU: Mbáa ndxájulú naxnúu consejo imba̱a̱ ndxájulú bi̱ itháán dxáʼgú.

b NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Mbáa ndxájulú bi̱ manújngoo náa asamblea naku̱mu̱u̱ kaʼyoo Jeobá ga̱jma̱a̱ naxnúu xúgíʼ gamajkhu ikhaa.

    I̱yi̱i̱ʼ náa ajngáa me̱ʼpha̱a̱ (2007-2025)
    Atrugua̱a̱
    Atambáʼtaa
    • me̱ʼpha̱a̱
    • Náa mataxuʼmá
    • Xóo nandaʼ ma̱ta̱ya̱a̱
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Xtángoo náa naʼthí rí xú káʼnii majmaaʼ
    • Xtángoo náa naʼthí rí nañewu̱u̱n dato ndrígáʼ
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Atambáʼtaa
    Náa mataxuʼmá