BIBLIOTECA NÁA INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA NÁA INTERNET
me̱ʼpha̱a̱
a̱
  • ʼ
  • a̱
  • e̱
  • i̱
  • o̱
  • u̱
  • ŋ
  • BIBLIA
  • MBAʼA I̱YI̱I̱ʼ
  • REUNIÓN
  • mwbr18 abril mbaʼa ináa 1-8
  • Referencias ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión

Nda̱a̱ video gi̱i̱ náa nitaxújmbi̱i̱

Atani̱ mba̱a̱ a̱jkia̱nʼ, tsíyoo gákujmaa video.

  • Referencias ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión
  • Referencias ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión 2018
  • Subtítulos
  • 2-8 ABRIL
  • 9-15 ABRIL
  • 16-22 ABRIL
  • 23-29 ABRIL
  • 30 ABRIL ASNDU 6 MAYO
Referencias ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión 2018
mwbr18 abril mbaʼa ináa 1-8

Referencias ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión

2-8 ABRIL

GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | MATEO 26

“Xóo nambánii ga̱jma̱a̱ rí mixtiʼkhu Pascua ga̱jma̱a̱ Conmemoración”

(Mateo 26:17-20) Mbiʼi ri guini-jayi ri naguiʼdu nagajnu ndxa, aʼkue iʼpi pan ri raguiʼdo levadura, aʼkue ri niguhua tsi nunigajma naʼ inu Jesús, nitan: ¿Nala iya ri munimajanʼxoʼ ri matseʼso-huaña ri huaki pascua-ra? 18 Xoma Ika niʼtun: Aʼguala naʼ xuajin, naʼ goʼo mba xabo, gutanla: Maestro iʼtan: Ninguiyu-ma mijngui mbiʼi ri mbiʼyuʼ Ikun-ra; naʼ guʼhuaʼ iyoʼ makueʼtsohuañuʼ huaki pascua gajmiʼ tsi nasjngun. 19 Aʼkue ri tsi nunigajma nini xo ri niʼtañajunʼ, ninimujun ri makueʼtsohuañu huaki pascua. 20 Rido niʼka raʼne jina, aʼkue niguiʼi na mesa gajmi tsi mba guhuaʼ-ejma-mu.

nwtsty multimedia

Ganitsu wañuu ndrígóo Pascua

Rígi̱ nindxu̱u̱ ganitsu rí naʼphu̱ náa ganitsu wañuu ndrígóo Pascua: 1) mugu̱ bi̱ nagui̱i̱ʼ (xáʼyoo majmigaʼ nimbá itsu̱u̱), 2) pan dí ragíʼdoo levadura ga̱jma̱a̱ 3) yaʼwu miʼkhu̱u̱n (Éx 12:5, 8; Nú 9:11). Yaʼwu miʼkhu̱u̱n, xóo má eʼthí libro ndrígóo Misná ma̱ndoo mani̱ndxu̱u̱ lechuga, achicoria, escarola, berro o iʼwáʼ, rúʼko̱ naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱ún bi̱ israelitas xóo nimíniʼ wéñuʼ náa Egipto. Jesús nijmuu pan dí ragíʼdoo levadura rí nandoo gáʼthúu̱n xuyuuʼ kaʼwu (Mt 26:26). Ma̱ngaa apóstol Pablo niʼni mbríguii Jesús ga̱jma̱a̱ mbáa mugu̱ índo̱ niʼthí ‹bi̱ nindxu̱u̱ pascua ndrígúlú› (1Co 5:7). Ma̱ngaa nákha siglo timbá, 4) nuxna vino índo̱ narígá ganitsu wañuu. Jesús nijmuu vino mu masngájma rí nandoo gáʼthúu̱n eʼdiuu, rí magadíí xóo tsigijñaʼ (Mt 26:27, 28).

(Mateo 26:26) Aun-ma ri juhueʼ napiʼtsi, aʼkue niriyaʼ pan Jesús, neʼ-netsakuramu, aʼkue nixpiʼta, nixnu tsi gajmi naʼsjngun, aʼkue niʼtun. Gudrigula, apola, rigueʼ ñajun xuyuʼ.

nwtsty nota rí muʼnigajmaa náa Mt 26:26

nandoo gáʼthúun: Náa ajngáa griega estín (literal: “Nindxu̱u̱”) rígi̱ ma̱ndoo miʼtájuíi xóo “nandoo gáʼthúu̱n”. Rígi̱ nindxu̱u̱ rí nikru̱ʼu̱u̱n apóstoles mbiʼi rúʼko̱, ikhiin kuwa ruye̱xi̱i̱ nájma̱ rí Jesús xtáa raʼthí: Xuyuu ikhaa ga̱jma̱a̱ pan dí ragíʼdoo levadura rí inu mu̱phu̱. Gajkhun má rí pan na̱nguá nindxu̱u̱ xuyuu Jesús. Phú nagui̱i̱ rí ikhaa má ajngáa griega rígi̱ najmaa náa Mateo 12:7 ma̱ngaa náa mbaʼa Biblias najuiʼtájuíi xóo “nandoo gáʼthúu̱n”.

(Mateo 26:27, 28) Aʼkue niguaxi copa, rido huambo niʼtun snumaʼla Dios, aʼkue nixnu, niʼtun: Anhuanla mba xuguianʼla rigueʼ. 28 Numu ri rigueʼ ñajun iʼdiuʼ ri niʼku nuxiʼ ri nagadiramu gajma numu mbaʼin xabo, numu ri ika ruʼkue maʼga jagu aʼkan.

nwtsty nota rí muʼnigajmaa náa Mt 26:28

eʼdi rí nimbánuu: I̱mba̱ nuxi̱ʼ rí nimbánuu náa Jeobá gajmii cristianos bi̱ kaxtaʼwíin, nindoo nirígá rígi̱ numuu rí nixnáximinaʼ Jesús (Heb 8:10). Ajngáa rí nijmuu Jesús ninindxu̱u̱ ikháá má rí nijmuu Moisés índo̱ niʼni ndxo̱o̱ pacto ndrígóo xtángoo gajmii israelitas náa kúbá Sinaí (Éx 24:8; Heb 9:19-21). Eʼdiún xede̱ ga̱jma̱a̱ tsu̱jtuunʼ nindoo niʼni rí nigiʼdoo numuu pacto náa Dios ga̱jma̱a̱ náa xuajen Israel. Xúʼko̱ má kayuʼ niʼni ga̱jma̱a̱ eʼdiuu Jesús ma̱ngaa, niʼni rí magiʼdoo numuu náa i̱mba̱ nuxi̱ʼ pacto dí Jeobá maʼni ga̱jma̱a̱ Israel espiritual rí nigiʼdoo numuu índo̱ niʼni Pentecostés tsiguʼ 33 tsiguʼ nda̱wa̱á (Heb 9:14, 15).

Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu

(Mateo 26:17) Mbiʼi ri guini-jayi ri naguiʼdu nagajnu ndxa, aʼkue iʼpi pan ri raguiʼdo levadura, aʼkue ri niguhua tsi nunigajma naʼ inu Jesús, nitan: ¿Nala iya ri munimajanʼxoʼ ri matseʼso-huaña ri huaki pascua-ra?.

nwtsty nota rí muʼnigajmaa náa Mt 26:17

Mbiʼi timbá índo̱ nagi̱ʼdu̱u̱ ndxa̱a̱ ndrígóo pan dí ragíʼdoo levadura: Ndxa̱a̱ ndrígóo pan dí ragíʼdoo levadura nagíʼdu̱u̱ 15 ñajunʼ gu̱nʼ nisán ga̱jma̱a̱ ndajyúuʼ juwan mbiʼi. Pascua narígá mbá mbiʼi wapháá, nákha 14 ñajunʼ gu̱nʼ nisán (atayáá sgd, sección 19). Xóo má eʼyáá, rí nájma̱ ndxa̱a̱ rúʼko̱ kuajtuminaʼ, nákha mbiʼi ndrígóo Jesús ma̱ngaa nigumbiʼyuu migiñuʼ mbiʼi (mbá kajua̱a̱ ga̱jma̱a̱ 14 ñajunʼ gu̱nʼ nisán) índo̱ naʼni “ndxa̱a̱ ndrígóo pan dí ragíʼdoo levadura” (Lu 22:1). Náa naʼthí rígi̱ najmuu ajngáa “timbá mbiʼi ndrígóo” ma̱ndoo majuiʼtájuíi xóo “Mbiʼi wapháá ndrígóo”. Náa Juan 1:15, 30, ajngáa griega rí nindxuu [prótos] o “timbá” najui’tajuíi xóo “wapha o ginii” imbo̱ʼ ajngáa dí naʼthí ikhaa má: “Nixtáa ginii ki xóo ikhúúnʼ”. Rí mbuʼyáá májánʼ, náa griego dí nirígá ginii ga̱jma̱a̱ rí naguʼún nuni judíos, rígi̱ naʼni mbuʼyáá rí discípulos ndrígóo Jesús niraxi̱i̱ nákha 13 ñajunʼ gu̱nʼ nisán. Mbiʼi má rúʼko̱ discípulos niniratáá náa marigá Pascua, dí nini ‹índo̱ niʼni mbruʼun›, índo̱ nigi̱ʼdu̱u̱ 14 ñajunʼ gu̱nʼ nisán (Mr 14:16, 17).

(Mateo 26:39) Rido nike ilajuin xo, aʼkue nismatigosmuʼun niʼni tsakun, niʼten: Tateʼ, xi mago ri maxaganʼ ri kajnuʼ naʼ aun vaso rigueʼ, indo numu ri maxaʼne xo ri nandoʼ Ikun, indo xo ri nandaʼ Ikan gaʼne.

nwtsty nota rí muʼnigajmaa náa Mt 26:39

atani rí manújngoo copa rígi̱ náa ikhúúnʼ: Náa Biblia, najmaa wéñuʼ ajngáa copa mu masngájma rí nandoo Dios o mbá ñajunʼ rí Dios naxnúu maʼni mbáa xa̱bu̱. Jesús nixmiéjunʼ rí maríya majkhuu Dios índo̱ ikhaa makháñu xóo mbáa xa̱bu̱ bi̱ naʼthí numuu Dios ga̱jma̱a̱ bi̱ nakuximinaʼ náa inuu Dios. Ikha jngó ninda̱ʼa̱ rí ganújngoo “copa” rúʼko̱.

Migixnuu Biblia

(Mateo 26:1-19) Rido huambo Jesús niʼtan mba xugui ajnga rigueʼ, aʼkue ri niʼtun tsi gajmi naʼsjngun. 2 Nduyala ri aun-ma ri ijma mbiʼi nagajnu ndxa pascua, xoma Ade Xabo miʼxnaxi numu ri miʼduma naʼ ixi̱. 3 Aʼkue ri dxakun tsi ñajun xabo idi, gajma tsi nusjnga xtangao Moisés, gajma xabo huanu tsi nudaikun xabo xuajin niguimbun naʼ rixo dxakun tsi pu-guini naʼtañajun tsi mbiʼyu Caifás. 4 Niguaʼda ahuan ri murtuhuin Jesús gajma ri minduhua, jame muxiya. 5 Nitan: Maxuʼnilo aun ndxa, ikajngo maxariga aʼhua guni xabo xuajin. 6 Inu xta Jesús naʼ xuajin Betania naʼ goʼo xabo tsi naʼga eʼne nandi ri mbiʼyu lepra mbiʼyu Simón. 7 Inu guiʼ Jesús naʼ mesa, aʼkue niʼka mba aʼgo tsi jaya mba vaso ri ñajun itsi alabastro, naʼ kajnuʼ iya ri ndataun mendaʼko, jame mapu-numu, nistramuʼ naʼ idxu Jesús. 8 Rido ndiya ri xkuaʼni tsi nunigajma, aʼkue taʼne majan akuin, niten: ¿Narijngo igadi xugui rigueʼ-roʼ? 9 Numu ri mapu-tsidaʼ mago matangojo rigueʼ, ikajngo mbuka ruʼkue majanu xabo tsi guini-no. 10 Rido nidxaun Jesús, aʼkue niʼtun: ¿Narijngo inigajmala aʼgo tsuʼkue-roʼ? Numu ri mba ri mapu-majan niʼñiʼ. 11 Jamba miʼtsu majuhua gajmiaʼla xabo tsi guini, indo Ikun ri maxaxta jamba miʼtsu gajma nindxaʼla. 12 Ri nistramuʼ iya ri ndataun mendaʼko naʼ xuyuʼ guejio, xkuaʼni niʼni numu ri neʼne xahui xuyuʼ ri miʼdu. 13 Gako ri natanʼla, ri asjndo na miʼtaraʼa apa ajnga ri majan nuxiʼ guejio, naʼ inu mba xugui numba, xuʼkue-ma miʼtan numu ri neʼne aʼgo tsigueʼ manga, numu ri mamañu xabo ri niʼni. 14 Aʼkue ri mba tsi mba guhuaʼ-ejma-mu tsi neʼne mbiʼyu Judas Iscariote, nika naʼ inu dxakun tsi ñajun xabo idi, 15 niʼtun: ¿Nala ri gagaʼla muxnuʼ ri maxnaxi naʼ inaʼlara? Xoma ikin niten ri muxna mbaskiñu guhuaʼ mbuka plata. 16 Asjndo naki xuʼkue ndiʼye xo jaʼni gaʼni ri maxnaxi. 17 Mbiʼi ri guini-jayi ri naguiʼdu nagajnu ndxa, aʼkue iʼpi pan ri raguiʼdo levadura, aʼkue ri niguhua tsi nunigajma naʼ inu Jesús, nitan: ¿Nala iya ri munimajanʼxoʼ ri matseʼso-huaña ri huaki pascua-ra? 18 Xoma Ika niʼtun: Aʼguala naʼ xuajin, naʼ goʼo mba xabo, gutanla: Maestro iʼtan: Ninguiyu-ma mijngui mbiʼi ri mbiʼyuʼ Ikun-ra; naʼ guʼhuaʼ iyoʼ makueʼtsohuañuʼ huaki pascua gajmiʼ tsi nasjngun. 19 Aʼkue ri tsi nunigajma nini xo ri niʼtañajunʼ, ninimujun ri makueʼtsohuañu huaki pascua.

9-15 ABRIL

GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | MATEO 27-28

“Aʼguala ga̱jma̱a̱ gusngún xa̱bu̱: Náa numuu, náa minaʼ ga̱jma̱a̱ xú káʼnii rá.”

(Mateo 28:18) A’kue ri ninguiyu Jesús ne’nendxakun gajmi, ni’tun: Mba xugui ñajun ri nijanu’ ri mago manelo mikui gajma mbayi guejio.

w04-S 1/7 ináa 8 kutriga̱ 4

‹Gaʼgua ga̱jma̱a̱ guni discípulos›

4 Jesús naʼtáñajunʼ náa congregación ndrígóo, ga̱jma̱a̱ ikhaa xtáa raʼtáñajunʼ náa Reino ndrígóo Dios asndu nákha 1914, tsiguʼ rí nikhánáá maʼtáñajunʼ (Colosenses 1:13; Revelación [Apocalipsis] 11:15). Xóo arcángel ikhaa naʼtáñajúnʼ mbaʼin wéñuʼ ángeles bi̱ kuwa mekhuíí (1 Tesalonicenses 4:16; 1 Pedro 3:22; Revelación 19:14-16). Anu̱u̱ nixnúu ñajunʼ rí maʼni gámbíin mbá “xúgínʼ Xa̱bu̱ Ñajunʼ, guʼwá ñajunʼ ga̱jma̱a̱ tsiakii rí guáʼdáá” bi̱ xáʼndún guyáá ikha rí jmbu (1 Corintios 15:24-26; Efesios 1:20-23). Rí naʼtáñajunʼ Cristo raʼkháa i̱ndó naʼtáñajúnʼ xa̱bu̱ bi̱ nduya, numuu rí ikhaa nindxu̱u̱ “Juez drigun xabo tsi nduya gajma tsi nijañu” ga̱jma̱a̱ gíʼdoo tsiakii mu makuxiín bi̱ nikháñuʼ (Hechos 10:42; Juan 5:26-28). Ikha jngó, mbáa bi̱ gíʼdoo ñajunʼ xóo rígi̱, gíʼdoo itháan numuu. Ikha jngó ikháánʼ nuʼnimbulúʼ kiʼtañajunʼ ndrígóo Cristo rí ‹gu̱ʼgua̱ ga̱jma̱a̱ guni discípulos›.

(Mateo 28:19) Ikajngo a’guala, gusjngun mba xuguin’ xabo gentil, jame gutsuhuinla gajma mbi’yu Ana, gajma Ada, gajma Espíritu Tsi Ka’hui.

nwtsty notas rí muʼnigajmaa náa Mt 28:19

gunila discípulos: Náa ajngáa griego matheteúo ma̱ndoo maʼthúu̱n “marasngáa mu eʼwíínʼ mani̱ndxu̱ún discípulos o magún kidxuuʼ mbáa” (atayáá ma̱ngaa rí naʼthí náa Mt 13:52, náa ajngáa rígi̱ nijuiʼtájuíi xóo “nijui’sngáa”). Verbos gutsuwíin ga̱jma̱a̱ gusngún nandoo gáʼthúu̱n rí muʼnimbánii kiʼtáñajunʼ rí muʼni discípulos.

xa̱bu̱ náa xúgíʼ xuajen: Rí miʼtájuíi maʼni xóo “xúgíʼ xuajen”, mu gájmaa xóo naʼthí nasngájma dí ajngáa rígi̱ nandoo gáʼthúu̱n xa̱bu̱ bi̱ kuwa náa xúgíʼ xuajen. Náa ajngáa griego, mutsuwíin kuajtuminaʼ ga̱jma̱a̱ pronombre ikhiin. Rí najmaa mu miʼtá ga̱jma̱a̱ numún xa̱bu̱, ra̱ʼkhá xuajen, náa griego ajngáa rígi̱ nindxu̱u̱ mbá sustantivo. Kiʼtáñajunʼ rí mu̱ʼgua̱ ga̱jma̱a̱ muʼsngúún “mba xuguinʼ xabo” nindxu̱u̱ nuxi̱ʼ. Náa Escrituras naʼthí, rí nákha Jesús xóo tségíʼdu̱u̱ maʼtáraʼa, xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá ni̱ndxu̱ún judíos ma̱ndoo magún náa Israel mu muʼni ñajunʼ Jeobá mbá jnduʼ gajmiún bi̱ israelitas (1Re 8:41-43). Ikha jngó ga̱jma̱a̱ ajngáa rígi̱, Jesús nikuʼmiin xa̱bi̱i̱ mu magún gúʼtaruʼun bi̱ na̱nguá ni̱ndxu̱ún judíos, mu xúʼko̱ ma̱ndoo muni discípulo náa xúgíʼ numbaaʼ (Mt 10:1, 5-7; Rev 7:9).

(Mateo 28:20) Gusjngunla ri munimbani mba xugui ri nitañajuan’la. Jenla guejio xta gajma nindxa’la jamba mbi’i, asjndo jamu.

nwtsty nota rí muʼnigajmaa náa Mt 28:20

gusngúnla: Náa ajngáa griega rí najuiʼtájuíi xóo “marasngáa” nandoo gáʼthúu̱n rí maratha̱a̱n xóo maʼni, ga̱jma̱a̱ matasnga̱jmáá dí gajkhun nirígá dí naratáán (atayáá notas rí muʼnigajmaa náa Mt 3:1 ga̱jma̱a̱ 4:23 ndrígóo mwbr18.01). Rí marasngáa mu mbaʼyoo xúgíʼ rí Jesús niʼtáñajunʼ rí maguma má xúʼko̱, numuu rí marasngáa kiʼsngáa ndrígóo Jesús, ninindxu̱u̱ rí maratha̱a̱n maʼnimbánuu dí najmañuu ga̱jma̱a̱ matambáyii mbaʼyáridoo xkri̱da ndrígóo (Jn 13:17; Ef 4:21; 1Pe 2:21).

Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu

(Mateo 27:51) Jenla nitunga tikuapa mba jañi xtin ri kida na’ aun gu’hua dxakun, asjndo rijma asjndo mbayi’, jame gake nixma juba’, asjndo nigu tsuo patsi.

nwtsty notas rí muʼnigajmaa náa Mt 27:51

cortina: Xtíin mitsaan rígi̱ najmaa mu maguiʼtáa náa Santo ga̱jma̱a̱ náa Santísimo. Xóo ma náa naʼthí rí nuni judíos dí cortina rígi̱ gíʼdoo 18 metros rí mitsídánʼ, 9 metros rí ma̱ja̱nʼ ga̱jma̱a̱ 7,4 centímetros rí midu. Índo̱ nitungaa xtiin rígi̱, Jeobá nisngájma rí nikasngañu̱u̱n kaʼñún bi̱ nixiyáa A̱ʼdióo, mu ma̱ngaa nisngájma rí asndu nákha mbiʼi rúʼko̱ ma̱ndoo maʼga̱a̱ mekhuíí (Heb 10:19, 20).

santuario: Náa ajngáa griega naós nandoo gáʼthúu̱n mbá guʼwá rí gíwanʼ tapha náa templo, náa rígá Santo ga̱jma̱a̱ Santísimo.

(Mateo 28:7) A’guala nacha gutun tsi nigajmi ni’sjngun ri ndi’ya na’ majñu huajin, jenla, guini ike ina’la na’ Galilea, iki guyala. Jenla rigue’-ma nitan’la-ra.

nwtsty nota rí muʼnigajmaa náa Mt 28:7

guthu̱u̱n discípulos ndrígóo rí ikhaa nituxi̱i̱ má: Gu̱ʼu̱ bugi̱ raʼkháa i̱ndó nini̱ndxu̱ún bi̱ nidxawíín ginii kayuu rí Jesús nituxi̱i̱, ma̱ngaa nikhánún ñajunʼ rí muthún eʼwíínʼ discípulos (Mt 28:2, 5, 7). Xóo má nákha mbiʼi rúʼko̱ xándoo rí gu̱ʼu̱ magún mu munimbánii mbá xkujndu náa inúu mbáa xa̱bu̱ ñajunʼ. Mú ángel ndrígóo Jeobá ndiʼñún rí ikhiin guaʼdáá numún ga̱jma̱a̱ nixnúún ñajunʼ mitsaan rígi̱.

Migixnuu Biblia

(Mateo 27:38-54) A’kue ri niduma na’ ixi̱ gajmi ajmi ku’hua, mba niduma na’ nijñu mujun, xoma imba niduma na’ nijñu xtiyu’. 39 Tsi naganujngun iki nutan xkahui’, jame asjndo numajnga idxun. 40 Nitan: Ikan tsan natrangudi gu’hua dxakun, jame aun-ma ri atsu mbi’i itaxuxi. Atsijriyamina’ Ikan-ra xi Ade Dios ñajuan’, adxuta’ na’ ixi̱. 41 Xkua’ni-ma itsijma dxakun tsi ñajun xabo idi manguin, gajma tsi nusjnga xtangao Moisés, gajma fariseo, gajma xabo huanu, niten: 42 I’huin tsi ne’nejahuin, indo Ika ri tsiyo gaʼnejriyamine’. Xi Rey drigun xabo Israel ñajun’, agata na’ ixi̱ xugui’, a’kue ri majuma’lo-ju’ya. 43 Ni’ni mba jañi-jayu akuin-ja’yo Dios. Ga’nejriya’ xugui’-ra xi nangajo-ja’yo numu ri ni’ten: Ade Dios ñajun’. 44 Xkua’ni-ma hua’tan xkahui’ nini ku’hua manguin tsi hua’dumi na’ ixi̱ gajmi. 45 Asjndo naki huaka’ niguiʼdu ne’ne jina na’ inu mba xugui numba, asjndo tiriatsu hora igata aka’ ri huaki nimbi’i. 46 Inu-ma ma’ne tiriatsu hora, igata aka’ ri huaki, a’kue ri mapu-gake nindxa’hua Jesús, ni’ten: Elí, Elí, ¿lama sabac-tani? Ri na’tan xo pu-i’tan: Die’, Die’, ¿narijngo nitatsiñuʼ-ro’? 47 Tikun tsi juhua iki nitan rido nidxahuin ri ni’ten: Elías indxa’o tsigue’. 48 A’kue ri mba nacha, nika ragayu mba tsi ikin, ndi’ye’ mba esponja, nirmajen gajma vinagre, nirigüi na’ inu mba en’en, a’kue niju’dujme na’ raun magan. 49 Xoma i’huin nitan: Atatsiña’, mbu’yalo xi ma’ka Elías ga’nejriya’. 50 A’kue ri mapu-gake nindxa’hua Jesús mbuju ni’tan: A’kue ri nixnaxi espíritu. 51 Jenla nitunga tikuapa mba jañi xtin ri kida na’ aun gu’hua dxakun, asjndo rijma asjndo mbayi’, jame gake nixma juba’, asjndo nigu tsuo patsi. 52 Asjndo nimba’to iña huajin, jame mapu-mba’in xabo tsi ka’un niguaxun, tsi ninu. 53 Rido huamba nigajna na’ iña huajin, ndahua rido huamba ndi’ya Ika, a’kue niguhue’ na’ xuajin ri ka’u, mapu-mba’in xabo nisjngajmamijne na’ inu. 54 A’kue ri tsi na’tañajun mbaciento soldado gajma tsi juhua iki xta gajmi nuñahuan Jesús. Rido ndiya ri nixma, jame gajma mba xugui ri niriga, a’kue ri mapu-nimiñu menda’ko, niten: Mapu-gako ri Ade Dios ñajun tsigue’.

16-22 ABRIL

GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | MARCOS 1, 2

“Aʼkhá ndrígáʼ nijngudi̱i̱”

(Marcos 2:3-5) A’kue ri niguhua mba ajmi xabo juda mba xabo tsi ne’ne xa’ na’ Ika, tsi mba akun niguhua juda xabo. 4 Nangua ndiyo magua’ni na’ xta Jesús numu ri mapumba’in xabo katin, a’kue ri nirjune rijma na’ tsudu gu’hua na’ na’ne jmbu ri xta, iki nirmba’ta, jame iki nixrigüi tsi ne’ne xa’ gajma xiyo. 5 Rido ndi’yo Jesús ri gua’da fe, a’kue ni’tun tsi ne’ne xa’: Ada, nini mba-ma akuin’-jayo a’kan’-ra.

jy-S ináa 67 kutriga̱ 3-5

“Aʼkhá ndrígáʼ nijngudi̱i̱”

Índo̱ Jesús xtáa raʼtáraʼa, niguáʼnu a̱jkhui̱i̱n xa̱bekha ku̱ya̱a̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ niʼni xa̱a̱ʼ kaʼmáaʼ náa xiyoo mu Jesús maʼni thanuu. Mú guʼwá náa xtáa xa̱ʼ kajchún xa̱bu̱, ikha jngó tándoo maguánu asndu náa kraʼaa Jesús (Marcos 2:4). ¡Mbáa rúʼko̱ niʼni rí makuwá gíná! Mú, rígá rí nini itháan. Nitsimúún náa tsu̱du̱u̱ guʼwá ga̱jma̱a̱ nixkuijxi ga̱jma̱a̱ ikhí nixuriguii bi̱ naʼniuu nandii.

Lá nikiʼnáa Jesús ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱ rá. Na̱nguá, fe ndrígu̱ún xa̱bu̱ bugi̱ niʼni rí maʼthúu̱n xa̱bu̱ bi̱ niʼni xa̱a̱ʼ: “Aʼkhá ndrígáʼ nijngudi̱i̱” (Mateo 9:2). Mú, lá Jesús ma̱ndoo maʼnijngudi̱i̱ aʼkhá ráʼ. Bi̱ escribas ga̱jma̱a̱ fariseos nakumu̱ún rí na̱nguá ga̱jma̱a̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱: “Náa numuu rí xúʼko̱ eʼthí xa̱bu̱ bugi̱ rá. Naʼnimbamínaʼ náa inuu Dios. Tsáa imba̱a̱ gándoo gaʼnijngudii aʼkhá á mu raʼkháa Dios rá.” (Marcos 2:7).

Jesús ndiʼyoo rí nindxa̱ʼwa̱míjná ga̱jma̱a̱ niʼthún: “Nuko-ma ndi’yo Jesús xo jan’ni indxa’huamijne na’ aun akuin, a’kue ni’tun: ¿Narijngo xkua’ni indxa’huamijnala na’ aun akian’la-juyo’-ro’? ¿Nala ri ihua raminguijiu matun xabo tsi ne’ne xa’: Nini mba-ma akuin’-jayo a’kan’, o matun: Arraxun’, atiaxi xiahua’ ayu’-ra?” (Marcos 2:8, 9). Jesús ma̱ndoo maʼnijngudi̱i̱ aʼkhá ndrígu̱ún xa̱bu̱ numuu rí ikhaa maxnáximinaʼ ga̱jma̱a̱ numún ikhiin.

(Marcos 2:6-12) Iki triguin tikun tsi nusjnga xtangao Moisés, tsi nindxa’huamijna na’ aun akuin: 7 ¿Narijngo xkua’ni i’tan xabo tsigue’-ro’? Ajnga xkahui’ i’ten. ¿Tsala tsi mago ma’ne mba akuin-ja’yo a’kan-ra? ¿A ra’ka indo-ma Dios tsi mago ma’ne mba akuin-ja’yo a’ka ndxe’? 8 Nuko-ma ndi’yo Jesús xo jan’ni indxa’huamijne na’ aun akuin, a’kue ni’tun: ¿Narijngo xkua’ni indxa’huamijnala na’ aun akian’la-juyo’-ro’? 9 ¿Nala ri ihua raminguijiu matun xabo tsi ne’ne xa’: Nini mba-ma akuin’-jayo a’kan’, o matun: Arraxun’, atiaxi xiahua’ ayu’-ra? 10 Numu ri mbuyala ri Ade xabo mago ma’ne mba akuin-ja’yo a’kan na’ numba, (a’kue ri ni’tun xabo tsi ne’ne xa’): 11 Ikan itan’: Arraxun’, atiaxi xiahua’, ayu’ gu’hua’. 12 A’kue ri nuko-ma nituxi, niaxi xiao, nigajna na’ inu mba xuguin’ xabo, a’kue ri mba xuguin’ xabo nimakun, jame nini mba Dios, niten: Nimba mi’tsu tu’yalo ri xa’ni.

nwtsty nota rí muʼnigajmaa náa Mr 2:9

Xú kaʼnii rí itháan ramangijiúuʼ rá. Asndu tsáa ma̱ndoo maʼthí rí gíʼdoo tsiakii mu maʼnijngudi̱i̱ aʼkhá numuu rí nimbáa xáʼyoo. Mú á mu naʼthí araxu [...] ga̱jma̱a̱ ayu’ ndayóoʼ mbá milagro mu xúgínʼ mbuyáá rí Jesús gíʼdoo tsiakii mu maʼnijngudi̱i̱ aʼkhá. Náa Isaías 33:24 nasngajmá rí nandii na̱ʼkha̱ numuu rí ni̱ndxu̱lú xa̱bu̱ aʼkhá.

Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu

(Marcos 1:11) Jame nihuan ni’tan mba mikui tsi ni’tan: Ikan ñajuan’ A’de’ tsi mapu-na’ne akuin’-jayo, mapu-nadxu’-jaya’.

nwtsty notas rí muʼnigajmaa náa Mr 1:11

náa mekhuíí niwáán mbá aʼwá: Náa Evangelios naʼthí rí Jeobá niʼtámíjná mbájmbu gajmii xa̱bu̱ ajtsú nuthu, mu gi̱i̱ ninindxu̱u̱ timbá aʼphu̱.

Ikháán nindxa̱a̱ʼ A̱ʼdióʼ: Nákha xóó tséʼkha̱ náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ, Jesús ninindxu̱u̱ A̱ʼdióo Dios (Jn 3:16). Índo̱ nigumaa xóo xa̱bu̱ numbaaʼ, Jesús ninindxu̱u̱ mbá “a̱ʼdióo Dios” xóo má ninindxu̱u̱ Adán nákha xóó tsékudaminaʼ aʼkhá (Lu 1:35; 3:38). Ikha jngó índo̱ Jeobá niʼthí ajngáa rígi̱ raʼkháa i̱ndó niʼthí tsáa nindxu̱u̱ Jesús. Índo̱ niʼthí rígi̱ ga̱jma̱a̱ índo̱ nixnúu xi̱ʼ kaʼwu Jesús, Dios niʼni makujmaa rí xa̱bu̱ bugi̱, bi̱ nindxu̱u̱ Jesús, mbu̱júu̱ʼ ni̱ʼkha̱nú nixtáa xóo A̱ʼdióo bi̱ maxtáa mekhuíí, ga̱jma̱a̱ rí ma̱ndoo mata̱nga̱a̱ mu mani̱ndxu̱u̱ Rey ga̱jma̱a̱ mani̱ndxu̱u̱ bi̱ Mbaya̱ Edxu̱u̱ náa Ndxajkun (atayáá ga̱jma̱a̱ Jn 3:3-6; 6:51; Lu 1:31-33; Heb 2:17; 5:1, 4-10; 7:1-3).

ikhúún nagruíguíín: O “nadxuu wéñuʼ a̱jkiu̱nʼ ka̱ya̱a̱ʼ; natani rí maxtáa gagi”. Ikháá ajngáa rígi̱ najmaa náa Mateo 12:18, rí nindxu̱u̱ dí nigájnuu náa Isaías 42:1 rí naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu Mesías bi̱ nijuiʼthá ma̱ʼkha̱ o Cristo. Índo̱ nigadirámuʼ xi̱ʼ kaʼwu náa Jesús ga̱jma̱a̱ rí nijuiʼthá ajngáa rígi̱, Dios nisngájma kaʼwu rí A̱ʼdióo bi̱ nindxu̱u̱ Mesías bi̱ nijuiʼthá ma̱ʼkha̱.

(Marcos 2:27, 28) Manga ni’tun: Gajma numu xabo niguanu mbi’i ri nduyaxa’la, ra’ka gajma numu mbi’i ri nduyaxa’la niguanu xabo. 28 Ikanjngo Ade Xabo asjndo Señi mbi’i ri nduyaxa’la ñajun’.

nwtsty nota rí muʼnigajmaa náa Mr 2:28

Señor [...] ndrígóo sábado: Jesús niʼtáminaʼ i̱ndó ikhaa rígi̱ (Mt 12:8; Lu 6:5), xúʼko̱ kaʼnii nisngájma rí ikhaa ma̱ndoo majmuu mbiʼi sábado mu maʼni ñajunʼ ndrígóo Anu̱u̱ bi̱ xtaa mekhuíí (atayáá ga̱jma̱a̱ Jn 5:19; 10:37, 38). Jesús niʼni mbaʼa milagros mbiʼi sábado, ma̱ngaa niʼni thanún xa̱bu̱ (Lu 13:10-13; Jn 5:5-9; 9:1-14). Xúʼko̱ nisngajmá ndiéjunʼ gaʼni índo̱ ikhaa gáʼtháñajunʼ, mani̱ndxu̱u̱ mbá mbiʼi xóo sábado índo̱ ndu̱ya̱a̱ xu̱únʼ (Heb 10:1).

Migixnuu Biblia

(Marcos 1:1-15) Xa’ni ja’ni nigui’du hua’tara’a ajnga ri majan nuxi’ numu Jesucristo Ade Dios. 2 Xoma ri i’tan na’ nitan ga’yo: Jenla guejio iju’ngualo’ xabi’ tsi ma’ga guini jayo ajnga na’ ina’, tsi ma’ga guini ra’ne majan’ jamba’. 3 Nahuan indxa’hua mba na’ mbaguina mba jañi: Gunimajan’la jambo Señor, guni jmbula eka jmbu. 4 Juan nitsuhuin xabo na’ mbaguina mba jañi, jame ni’tara’e apa, tsi matanguin na’ inu Dios, mitsuhuin, ikajango mixungua’ a’kun xabo. 5 Niguhua na’ ika, mba xuguin’ tsi juhua na’ mbayu Judea, gajma tsi juhua na’ Jerusalén, mba xuguin’ xabo tsu’kue nitsuhuin na’ mañu Jordán, tsi ninimapu a’kun. 6 Xtin ri nijuun Juan niguma gajma tsaun camello, xoma ri xtu’huama’an aun ñajun mba xta ri paska. Indo tsi’bu tsi mba’un ni’kun gajma ñu a’ma xana. 7 Naki ni’tara’e apa, ni’ten: Tsudu’ i’ka mba tsi mapu-ihua gui’do tsiake xo ri ikun, tsi raja’yo’ masjnga’du marakulo’ñau ado. 8 Gako ri ikun nitsuhuan’la gajma iya, xoma Ika matsuhuan’la gajma Espíritu tsi Ka’hui. 9 Ne’ne ri mbi’i riu’un nigajnu Jesús na’ Nazaret ri gui’ na’ mbayu Galilea, nike huatsuhuan na’ mañu Jordán ne’ne Juan. 10 Inu xta nagajna na’ aun iya, a’kue ndi’yo ri nimba’to mikui, a’kue ri Espíritu tsi xo paloma ja’ni igata na’ idxu. 11 Jame nihuan ni’tan mba mikui tsi ni’tan: Ikan ñajuan’ A’de’ tsi mapu-na’ne akuin’-jayo, mapu-nadxu’-jaya’. 12 A’kue ri Espíritu niju’ma nika na’ mba guina mba jañi. 13 Iki na’ mba guina mba jañi a’kue nixta ajmaskiñu mbi’i, jame jamba mbi’i ne’ne Guixa ri mandxa’huamine’ ri ramajan. Iki nixta gajmi xuku xkahuin’, indo ángel niguhua ninimba’hui. 14 Ndahua rido nikua Juan nika güejuan, a’kue ni’ka Jesús Galilea ra’tara’a apa ajnga ri majan nuxi’, ri na’tañajun Dios. 15 Ni’ten: Bramu-ma mbi’i xugui’-ra, ninguiyu-ma mijngui ri na’tañajun Dios, gatangan’la na’ inu Dios, jame ganimba’la-juya ajnga ri majan nuxi’.

23-29 ABRIL

GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | MARCOS 3, 4

“Jesús naʼni thanuu mbáa xa̱bu̱ mbiʼi sábado”

(Marcos 3:1, 2) Nito’o mbuju Jesús na’ sinagoga, iki xta mba xabo tsi nijndo mba ñau. 2 A’kue niñama numu ri mbuya xi ma’nemanda xabo tsu’kue mbi’i ri nduyaxun’, numu ri xu’kue mago muni a’kun.

jy-S ináa 78 kutriga̱ 1, 2

Ndiéjunʼ rí ma̱ndoo maguma mbiʼi sábado rá.

Mbu̱júu̱ mbiʼi sábado, ga̱jma̱a̱ Jesús na̱jkha̱ náa sinagoga, mú xúgi̱ nindxu̱u̱ náa Galilea. Ikhí xtaa mbáa xa̱bu̱ bi̱ nikháñun ñawun mújúunʼ (Lucas 6:6). Bi̱ ni̱ndxu̱ún escribas ga̱jma̱a̱ fariseos tséniña̱a̱n ruyejxi̱i̱ Jesús. Náa numuu rá. Naʼkhunʼ ndiéjunʼ rí nandún índo̱ niraxi̱i̱: “An ramitsuʼka ri magumamanda mba xabo mbiʼi ri nduyaxaʼxoʼ-ra.” (Mateo 12:10).

Bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa ndxajkun judíos nakumu̱ún rí i̱ndó ma̱ndoo maguma thanáá mbáa mbiʼi sábado á mu na̱jkha̱ rakháñun, mu rí xándoo maguma nindxu̱u̱ rí muni májáanʼ itsu̱ á mu nijmigaʼ o muruʼwa̱a̱ ga̱jma̱a̱ xtiin. Naʼkhunʼ gajkhun rí judíos bugi̱ tséxmiéjúúnʼ rí xtáa ramínuuʼ xa̱bu̱ mbúʼko̱, ikhiin kuwa ruyáʼ mbá rí xóo muxiyáá Jesús.

(Marcos 3:3, 4) A’kue ri Jesús ni’tun xabo tsi nijndo ñau: Atuxa’ añajun tikuapa guejio. 4 A’kue ni’tun: ¿An tsu’ka ri mu’nilo ri majan mbi’i ri nduyaxa’la, o mu’nilo ramajan. Mu’nijriya’lo xabo o muni’ñalo majañu-dxe’? Indo ikin asjndo ni xi lajuin tuten.

jy-S ináa 78 kutriga̱ 3

Ndiéjunʼ rí ma̱ndoo maguma mbiʼi sábado rá.

Mú, ikhaa naninuʼ dí ikhiin nandún muni. Ga̱jma̱a̱ ndiʼyoo dí raʼkhí nindxu̱u̱ ma̱ngaa rí nini tsíngu̱u̱nʼ rí xóo naʼthí náa Escrituras ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼi sábado (Éxodo 20:8-10). Raʼkháa i̱ndó mbiʼi rúʼko̱ rí nitanumáá ga̱jma̱a̱ mbá rí májánʼ dí xtáa raʼni. Ikhú Jesús naʼni mbá rí makiʼníin itháan. Niʼthún xa̱bu̱: “Atuxa’ añajun tikuapa guejio” (Marcos 3:3).

(Marcos 3:5) A’kue ri niyaxun gajma sian’ tsi huajun mbanahua, a’kue nixta jina numu ri ndi’yo ri pu-guku akuin, a’kue ni’tun xabo tsi nijndo ñau: Atatsriya’ ñahua’. A’kue nitsriye’ ñau, a’kue ni’ni ñau asjndo xoma ja’ni ñau ri ndari’do.

nwtsty nota rí muʼnigajmaa náa Mr 3:5

ga̱jma̱a̱ sia̱nʼ niyexu̱u̱n, mu ikhaa nigáwi̱i̱nʼ a̱jkiu̱u̱n: I̱ndó Marcos nindxu̱u̱ bi̱ niniraʼmáʼ xóo káʼnii niʼni Jesús índo̱ ndiʼyoo rí bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa ndxajkun tsegáwiinʼ a̱jkiu̱ún (Mt 12:13; Lu 6:10). Mbáa Pedro bi̱ ma̱ngaa nindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ naʼthí dí narígá niʼthúu̱n Marcos rígi̱ (atayáá video Rí naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu Marcos).

Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu

(Marcos 3:29) Asjndo tsa tsi ma’tan xkahuiyu’ Espíritu tsi Ka’hui, tsu’kue tsi asjndo niguana maxa’ne mba akuin Dios-ja’yo, indo xta ma’gue asjndo jamu na’ mbayaminu’.

nwtsty notas rí muʼnigajmaa náa Mr 3:29

marata̱ wéñiʼ xi̱ʼ kaʼwu: Marata̱ wéñiʼ nandoo gáʼthúu̱n rí mbaʼ maratha ga̱jma̱a̱ sia̱nʼ o marata̱ numáá Dios o ga̱jma̱a̱ numuu mbá rí nindxu̱u̱ kaʼwu. Xi̱ʼ kaʼwu na̱ʼkha̱ náa Dios, ikha jngó á mu naratanumáá kiéjuanʼ xi̱ʼ rígi̱ o xanímbáaʼ rí ikhaa naʼni, nindxu̱u̱ xóo marata̱ numáá Dios. Xóo má nuraxnuu náa Mateo 12:24, 28 ga̱jma̱a̱ Marcos 3:22, bi̱ ni̱ndxu̱ún xa̱bu̱ ede̱ náa guʼwá ndxajkun judíos ndiyáá xi̱ʼ ndrígóo Dios índo̱ Jesús niʼni milagro, maski ajndu má xúʼko̱ ikhiin nitháán rí nindxu̱u̱ Satanás.

aʼkhá rí ndajyúuʼ asndu kámuu: Ikhaa nindxu̱u̱ mbá aʼkhá rí matani kiejunʼ ga̱jma̱a̱ rí nditháan xajngudi̱i̱. Nimbá tsigijñaʼ xáʼngo̱o̱ gaʼni jngu̱di̱i̱ mbá aʼkhá rí xúʼko̱ kaʼnii (atayáá nota rí muʼnigajmaa marata̱ wéñiʼ xi̱ʼ kaʼwu náa ikháá má versículo rígi̱).

(Marcos 4:26-29) Jame ni’tun xo: Xa’ni ja’ni ri na’tañajun Dios, xo mba xabo tsi na’du tsiga. 27 Nabo’ na’güi jame natuxi mbi’i mbru’un, xoma tsiga najra’an jame nda’ya, jame ni tsi’yo xo jan’ni i’ya. 28 Numu ri ika-ma juba’ e’ne ri mba’ya-ne, guini inu-ne i’ya, a’kue na’ka iñu-ne ndahua iti tsigo na’ iñu, 29 rido huamba nijndo tsigo-ne, a’kue nu-nacha itun-ne gajma gri’i, numu ri niganu-ma mbi’i ri mutun-ne.

w14 1/12 ináa 14, 15 kutriga̱ 6-8

Lá nakru̱ʼu̱lú ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n rá.

6 Ndiéjunʼ gándoo gájmañulú náa xkri̱da rígi̱ rá. Timbá, gíʼmaa mbuʼyáá rí na̱nguá xóo muʼni mbaja̱a̱ mbáa bi̱ nuʼsngáá ga̱jma̱a̱ numuu Biblia. Rí mbuʼyáá rí ikháanʼ na̱nguá kaʼyulúʼ muʼni rí mbaja̱a̱ nacha̱ mambáyulúʼ mu xúʼni̱ rí muxtumaa o muʼni kañíí majngúun iyááʼ. Nuʼni mbá tsiakii mu mumbayíí xa̱bu̱, mu nduʼyáá rí ikhaa kaʼyoo maʼthí á mu maxnáximinaʼ náa Dios. Rí maxnáximinaʼ gíʼmaa magajnúu asndu náa a̱jkiu̱u̱n numuu rí nandoo kaʼyoo Dios. Jeobá xágruigú á mu tséʼni ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱u̱n (Sal. 51:12; 54:6; 110:3).

7 Raga̱jma̱, á mu nakru̱ʼu̱lú rí naʼsngáa xkri̱da rígi̱ mambáyulúʼ mu xákaguabáanʼ á mu tséʼyáá nditháan ga̱jma̱a̱ numuu ñajunʼ rí kuwáanʼ ruʼni. Gíʼmaa manindxu̱lúʼ mbáa xa̱bu̱ bi̱ naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n (Sant. 5:7, 8). Á mu nuʼni mbá tsiakii mba̱a̱ mu mumbayíí bi̱ nuʼsngáá mu ikhaa tsexnáximinaʼ náa Dios rúʼko̱ tsíyoo gáʼthúu̱n rí tsejmañulú muʼsngáá. Jeobá naniñuʼ rí tsígáʼ rígi̱ mbaja̱a̱ náa a̱jkiu̱u̱n mbáa xa̱bu̱ gua̱ba̱ʼ bi̱ nandoo mariʼkuminaʼ (Mat. 13:23). Ikha jngó, ragíʼmaa muʼthá dí ra̱májánʼ eʼni ñajunʼ rígi̱ numuu rí nda̱a̱ kayuʼ rí eʼyáá. Jeobá nagruigú ñajunʼ rí nuʼni maski ajndu xa̱bu̱ tsiñun gúdxuun, ikhaa ndaʼyoo rí gíʼdoo numuu tsiakii rí kuwáanʼ ru̱ʼni̱ (atraxnuu Lucas 10:17-20 ga̱jma̱a̱ 1 Corintios 3:8) .

8 Ragajtsú, nguáná na̱nguá xú mbuʼyáá xú káʼnii ejkha̱ rariʼkuminaʼ mbáa xa̱bu̱. Mbá xkri̱da, a̱jmi̱i̱n xa̱bu̱ gajmii bi̱ nunigajmaa gajmiún mbáa misionero nitháán rí nandún mani̱ndxu̱ún publicador. Misionero niʼthún rí ndayóoʼ muniñaʼ rutsikha ndíí mu ma̱ndoo magún gutaraʼa. Mú ikhiin nithi rí niʼni má mba̱yu̱ʼ gu̱nʼ rí ikhiin niniñaʼ rutsikha ndíí. Náa numuu niniñaʼ xá. Ikhiin nijmañún rí Jeobá tsínigu̱ʼ kaʼñúún bi̱ a̱jma̱ inún ga̱jma̱a̱ rí ikhaa mbaʼñún á mu nutsikha ndíí. Ikha jngó ikhiin niriyaʼ mbá awan: Rí mutsikha ndíí náa inuu misionero o muniñaʼ rutsikha mbá kayuʼ. Índo̱ ni̱jkha̱ rajoo rí nindúún kuyáá Jeobá nimbáñun muraʼwi̱i̱ muni rí májánʼ. Maski ajndu misionero na̱nguá ndiʼyoo nditháan, ni̱jkha̱ rajoo rí nijmañún náa Dios.

Migixnuu Biblia

(Marcos 3:1-19a) Nito’o mbuju Jesús na’ sinagoga, iki xta mba xabo tsi nijndo mba ñau. 2 A’kue niñama numu ri mbuya xi ma’nemanda xabo tsu’kue mbi’i ri nduyaxun’, numu ri xu’kue mago muni a’kun. 3 A’kue ri Jesús ni’tun xabo tsi nijndo ñau: Atuxa’ añajun tikuapa guejio. 4 A’kue ni’tun: ¿An tsu’ka ri mu’nilo ri majan mbi’i ri nduyaxa’la, o mu’nilo ramajan. Mu’nijriya’lo xabo o muni’ñalo majañu-dxe’? Indo ikin asjndo ni xi lajuin tuten. 5 A’kue ri niyaxun gajma sian’ tsi huajun mbanahua, a’kue nixta jina numu ri ndi’yo ri pu-guku akuin, a’kue ni’tun xabo tsi nijndo ñau: Atatsriya’ ñahua’. A’kue nitsriye’ ñau, a’kue ni’ni ñau asjndo xoma ja’ni ñau ri ndari’do. 6 Rido nigajna fariseo, a’kue nigua’da ahuan gajmi xabi Herodes xo ja’ni gunigamba. 7 Indo Jesús niriya’mina’ jani nika na’ raun mar, gajmi tsi gajmi na’sjngun, jame mapu-mba’in xabo nigo tsudu tsi ñajun na’ Galilea. Jame gajma tsi ñajun na’ Judea, 8 gajma tsi ñajun na’ Jerusalén, gajma tsi ñajun na’ Idumea, gajma tsi juhua na’ jrido mañu Jordán, gajma tsi juhua mbanahua na’ Tiro, gajma na’ Sidón. Numu ri mapu-hua ri na’ne Jesús idxahiun xabo tsi mapu-mba’in menda’ko, ikajngo niguhue’ guya. 9 A’kue ni’tun tsi gajmi na’sjngun, ri magua’da namañu jamba mi’tsu barco, ikajngo maxumatsi guni xabo, numu ri mapu-mba’in xabo niguimbun. 10 Numu ri mapu-mba’in xabo ne’emandin, asjndo guatin tsi najañu niñi gajma tsiake Jesús ri maniñamina’ ri muxkajma. 11 Rido hua’ya nini guiña xkahuin’, nismatigunsmu’un na’ inu, nindxa’hue: Ikan ñajuan’ Ade Dios. 12 Xoma Ika mapu-nixprigun, numu ri maxurmba’tariya’. 13 A’kue nitsimu na’ inu juba, jame nindxa’un na’ Ika tsi ndiyo Ika, a’kue niguhua na’ Ika. 14 A’kue nigruiguin tsi mba guhua’-ejma-mu tsi majuhua gajma nindxu, mumu ri majungüin’ mago gutara’a apa. 15 Nixnu tsiake ri mago munimandin xabo tsi najañu, jame muxkahuin guiña’-güen na’ xabo. 16 Simón, tsi nixna mbi’yu Pedro manga, 17 Jacobo ade Zebedeo, gajma Juan dxiyo-ma Jacobo tsi nigui’mu mbi’ñu Boanerges, ri na’tan xo pu-i’tan, ijin ri namida. 18 Andrés, Felipe, Bartolomé, Mateo, Tomás, Jacobo ade Alfeo, Tadeo, Simón tsi ñajun cananita, 19 Judas Iscariote, tsi nixnaxi.

30 ABRIL ASNDU 6 MAYO

GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | MARCOS 5, 6

“Jesús ma̱ndoo makuxiín a̱ngiu̱lú bi̱ nikhañún”

(Marcos 5:38) Rido nijani na’ go’o xabo tsi ñajun xabo idi na’ sinagoga, a’kue ndi’yo ri riga a’hua gajma tsi numbiya’, gajma tsi nuguhuan-güiñu ri nada akuin.

(Marcos 5:39-41) Rido nito’o, a’kue ni’tun: ¿Narijngo inila a’hua jame numbiya’la-ro’? Tajañu dxa’gu, na’güi. 40 A’kue nitsijma Jesús, xoma Ika nixkahuin mba xuguin’ xabo rixa, indo anu gajma rudu dxa’gu, gajma tsi xta gajmi, nito’o gajmi na’ jabo dxa’gu tsi nijañu. 41 A’kue ri niguatun ñau dxa’gu, ni’tun: Talita cumi, ri na’tahui xo pu-i’tan: Dxa’gu, ikan itan’, arraxun’.

nwtsty nota rí muʼnigajmaa náa Mr 5:39

na̱nguá nikháñun i̱ndó xtáa raʼgu: Náa Biblia, rí makhañáaʼ naʼnimbánii ga̱jma̱a̱ rí minuʼ (Sl 13:3; Jn 11:11-14; Hch 7:60; 1Co 7:39; 15:51; 1Te 4:13). Índo̱ Jesús niʼniga̱bi̱i̱ ndxáʼgú bugi̱, ikhaa nijmuu ajngáa rígi̱ mu masngajmá rí xóo ma̱ndoo mataxka̱jui̱i̱ mbáa bi̱ naʼgu, xúʼko̱ má ma̱ndoo mbajuii mbá bi̱ nikháñun. Tsiakii rí nijmaa mu magabii ga̱jma̱a̱ ndxáʼgú ni̱ʼkha̱ náa Jeobá, ‹bi naʼni rí mbu̱ya̱ bi̱ nikháñun ga̱jma̱a̱ bi̱ naʼni marigá rí xóo nda̱a̱› (Ro 4:17).

(Marcos 5:42) Nuko niguixi dxa’gu ningrigo, numu ri gui’do-ma tiguhua’-ejma-mu tsigu. A’kue ri tsiangua-jayu ne’ne akuin xabo.

jy-S ináa 118 kutriga̱ 6

Mbáa ndxáʼgú natanga̱a̱ naxtáa mbu̱júu̱

Mbaʼa nuthu Jesús nindu̱ʼu̱u̱n xa̱bu̱ bi̱ niʼni thanún rí xúthan nimbáa rí niguma ga̱jma̱a̱ numún, ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má nixtandu̱ʼu̱u̱n muni aniu̱u̱n ndxáʼgú. Mú, náa “mba xugui naʼ mba ruʼkue nibo ajnga rigueʼ” (Mateo 9:26). Gajkhun má, nda̱wa̱á rí niʼni gábi̱i̱ mbá bi̱ nambáxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ mbaʼin xa̱bu̱ nithi dí nirígá, xóo má naʼthí náa Evangelios rígi̱ nindxu̱u̱ rí maʼni a̱jma̱ aʼphu̱ dí Jesús naʼnigábíin xa̱bu̱.

Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu

(Marcos 5:19, 20) Rako Jesús, indo ni’tun: Ayu’ na’ gu’hua’, na’ juhua anguian’, aratun ri mapu-mba ri ne’ne Señor gajma nindxa’, jame xo ja’ni ri niñahuin akuin-ja’ya’. 20 A’kue nika, nigui’du ni’tun mba xuguin’ xabo tsi juhua na’ mbayu Decápolis ri mapu-mba ri ne’ne Jesús gajma nindxu, a’kue ri mba xuguin’ xabo nimakun.

nwtsty nota rí muʼnigajmaa náa Mr 5:19

arathún: Maski má mbaʼa nuthu rí Jesús nindu̱ʼu̱u̱n xa̱bu̱ rí xúthi ga̱jma̱a̱ milagro rí naʼni (Mr 1:44; 3:12; 7:36), mú xa̱bu̱ buʼko̱ niʼthúu̱n rí maʼthúún bi̱ kuwa náa goʼwóo rí nigíʼnuu. Nduʼyáá rí niʼthúu̱n maʼni rígi̱ numuu rí nindo̱ʼo̱o̱ maʼga̱a̱ ga̱jma̱a̱ rí xándoo mata̱nga̱a̱ maʼtáraʼa náa xuajen rúʼko̱. Mbáa ma̱ngaa marigá xkujndu ga̱jma̱a̱ numuu rí nikháñún a̱ga.

(Marcos 6:11) Xi mba na’ maxudriguan’la, jame ni maxudxahuin ri mutanla, agajna’la iki, jame guxprigula yujndo’ nakua’la, ikajngo mbuya ri ramajan nini.

nwtsty nota rí muʼnigajmaa náa Mr 6:11

guxprigula yujndoʼ nakuaʼla: Ikha rígi̱ nasngájma rí discípulo ndaʼyoo muniñaaʼ náa ñawúunʼ Dios rí xóo guriʼña xa̱bu̱ índo̱ nagún gutaraʼa. Náa Mateo 10:14 ga̱jma̱a̱ Lucas 9:5 nuxkamaa rí naʼthí xúgi̱ kaʼnii. Marcos ga̱jma̱a̱ Lucas nuniraʼmáan ajngáa rígi̱ ikha jngó mbuyáá dí ra̱májánʼ nini [o “táʼndúún”] gudriguanʼla. Pablo ga̱jma̱a̱ Bernabé ninimbánii ikha rígi̱ náa Antioquía ndrígóo Pisidia (Hch 13:51). Náa Corinto, Pablo niʼthí rígi̱ índo̱ nixprígúu xtíñuu: “Ikanʼ-mala kuaʼda a’kanʼla ri majañaʼla, nda-ma a’kunʼ-jun” (Hch 18:6). Mbáa náa discípulo ndrígóo Jesús nuniʼnuʼ má rígi̱. Numuu rí naguʼún nuni índo̱ nakuwa náa mbá xuajen náa na̱nguá ni̱ndxu̱ún judíos ga̱jma̱a̱ índo̱ nagúun náa ku̱búu̱nʼ nuxprigúu yujndaʼ dí kagu̱u̱ náa chádún o raxthúún numuu rí ikhiin nduyáá rí ikhiin ni̱ndxu̱ún mitsagiin. Mú ikha rí nixna Jesús nindxu̱u̱ i̱mba̱ nútu.

Migixnuu Biblia

(Marcos 6:1-13) A’kue ri nigajna Jesús iki, ni’ka na’ xuajñu, jame nigo tsi gajmi na’sjngun tsudu. 2 Rido niganu mbi’i ri nduyaxun judío, a’kue nigui’du ni’sjnga na’ sinagoga. Mapu-mba’in xabo tsi nidxahuin ri ni’ten, jame mapu-nimakun xabo, a’kue niten: ¿Na nimañu xabo tsigue’ mba xugui rigue’-ro’? ¿Nala ri ñajun ri nda’yo-güeño nijana, xani ja’ni i’ni milagro ri na’ni-ro’? 3 ¿A ra’ka xabo tsigue’ ñajun tsi na’to ixi, ade María, dxiyo ñajun Jacobo, gajma José, gajma Judas, gajma Simón-dxe’? ¿A ra’ka guejio-ma juhua jñagüi manguin juhua gajmia’lo-dxe’? Ikajngo ta’ne majan akuin-juya Jesús. 4 Jesús ni’tun: Ndahua mba ga’yo tsi maxitiamakui guni xabo, indo-ma xabo xuajñu gajma tsi mijngui ja’ñu, gajma xabo go’o, tsu’kue tsi tsiyamakui. 5 Ikajngo rako ga’ni nimba milagro iki, indo mba ajmi tsi najañu nixkrami’, a’kue ni’ni akuin. 6 A’kue ri mapu-nimaku Jesús rido ndi’yo ri tajumu xabo-juya. A’kue nike ra’sjnga na’ xuajin ri lakin ri triga mbanahua. 7 Ndahua nindxa’un tsi mba guhua’-ejma-mu nunigajma, a’kue nigui’du nijungüin’ ajmi jame ajmi, jame nixnu ñajun ri mago murahuin guiña xkahuin’. 8 Jame ni’tañajun ri asjndo nitan maxuda mago jamba, ri indo-ma garrotin guda mago, ni amu, ni pan, ni mbuka ri kati na’ aun ri naxto’o smidun, 9 indo-ma chada guxude’ nakun mago, ni maxuye imba xabi xtiñu. 10 Ni’tun: Asjndo na gata’a’la na’ mba gu’hua, ahuajunla iki, asjndo guana agajna’la iki. 11 Xi mba na’ maxudriguan’la, jame ni maxudxahuin ri mutanla, agajna’la iki, jame guxprigula yujndo’ nakua’la, ikajngo mbuya ri ramajan nini. Gako ri natan’la rido maganu mbi’i ri mi’jua’ aʼkan, tiku hua guyamini tsi ñajun na’ xuajin Sodoma, gajma tsi ñajun na’ xuajin Gomorra, xo ri ihua gake mbayaminu’ xuajin ru’kue. 12 A’kue ri nigajnu nigo, gutara’e apa ri matanguin xabo na’ inu Dios. 13 Pu-mba’in guiña’güen nixkahuin na’ xabo, jame mba’in xabo tsi najañu nixtajmi aceite, ni’ne akuin.

    I̱yi̱i̱ʼ náa ajngáa me̱ʼpha̱a̱ (2007-2025)
    Atrugua̱a̱
    Atambáʼtaa
    • me̱ʼpha̱a̱
    • Náa mataxuʼmá
    • Xóo nandaʼ ma̱ta̱ya̱a̱
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Xtángoo náa naʼthí rí xú káʼnii majmaaʼ
    • Xtángoo náa naʼthí rí nañewu̱u̱n dato ndrígáʼ
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Atambáʼtaa
    Náa mataxuʼmá