Referencias ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión Xóo kúwi̱i̱n ga̱jma̱a̱ xóo Etaraʼa Cristianos
6-12 MAYO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 2 CORINTIOS 4-6
“Nditháan tsekaguabáanʼ”
(2 Corintios 4:16) Ikha jngó, nditháan tsekaguabáanʼ; maski ajndu xóo xa̱bu̱ ni̱ndxu̱lú rí mbájnii na̱jkha̱ rakáguabaaʼ, mú rí xóo ni̱ndxu̱lú awúu̱n mámbá mbiʼi na̱jkha̱ raʼni itháan gújkhuʼ.
w04-S 15/8 25 kutriga̱ 16, 17
Naʼni néʼngulú, mú tsekaguabáanʼ
16 Gajkhun má, rí muñewa̱a̱n rí xóo nambáxulúʼ gajmiúlú Jeobá gíʼdoo wéñuʼ numuu. Á mu nambáxulúʼ májánʼ gajmiúlú Jeobá, mbáa maʼni néʼngulú, mú nditháan xáʼgáanʼ rí mbuʼyamajkuíí. Ikhaa nindxu̱u̱ bi̱ naxnúu “tsiakii bi̱ nánguá eʼngo̱o̱ ga̱jma̱a̱ naʼni rí magiʼdoo wéñuʼ bi̱ nánguá gíʼdoo tsiakii” (Isaías 40:28, 29). Apóstol Pablo, bi̱ nigíʼnuu rígi̱ ikhaa niʼnirámáʼ: “Nditháan tsekaguabáanʼ; maski ajndu xóo xa̱bu̱ ni̱ndxu̱lú rí mbájnii na̱jkha̱ rakáguabaaʼ, mú rí xóo ni̱ndxu̱lú awúu̱n mámbá mbiʼi na̱jkha̱ raʼni itháan gújkhuʼ” (2 Corintios 4: 16).
17 Guʼyáá rí naʼthí náa ajngáa “mámbá mbiʼi”. Nandoo gáʼthúu̱n rí majmulúʼ tsejtsí mbiʼi rí naxnúlú Jeobá. Mbáa misionera bi̱ nixtáa mbá 43 tsiguʼ raʼni ñajuunʼ Jeobá káxi̱, ikhaa niʼni néʼngo̱o̱. Mú takaguabaaʼ. Ikhaa naʼthí: “Niguʼwunʼ rí magúxunʼ miʼcha̱ mu matakháñuu Jeobá ga̱jma̱a̱ rí maguxnuu Ajngá rawunʼ nákhi xóo tséni i̱ʼwáʼ ñajunʼ. Awan rígi̱ nimbáyuuʼ wéñuʼ mu maʼngo̱ʼ asndu rí mbiʼi xúgi̱”. Gajkhun rí tsiakii ndrígóo Jeobá mambáyulúʼ á mu nuʼtajkháan ga̱jma̱a̱ nduʼyáá xú káʼnii nindxu̱u̱ ma̱ngaa rí naʼthí maʼni nda̱wa̱á, xúʼko̱, “mámbá mbiʼi”.
(2 Corintios 4:17) Mú maski ajndu rí numíniiʼ nanújngoo mbá nacha̱. Mú rúʼko̱ gambáyulú mu makhánulúʼ rí mitsaan rí gíʼdoo wéñuʼ numuu ma̱ngaa mani̱ndxu̱u̱ kámuu;
it-1-S 70
Rí maʼngulú
Ma̱ngaa ragíʼmaa muʼnimbáti̱ga̱ rí muyexi má xúʼko̱ náa rí kuaʼti̱i̱n makuwáanʼ kámuu náa ní xáguaʼdáá aʼkhá, rí nimbáa xáʼngo̱o̱ gariyaʼ kaʼyulúʼ tséʼniuu má á mu nuradiánʼlú bi̱ nuxkulú muguaʼdáá má xúʼko̱ rí kuaʼthi̱i̱n. (Ro 5:4, 5; 1Te 1:3; Rev 2:10.) Xúgíʼ rí naʼni mumíniiʼ rí kuwáanʼ raʼngulú xúgi̱ maʼga̱nú mambá índo̱ gáʼga̱nú mambanúu rí kuaʼti̱i̱n. (Ro 8:18-25.) Índo̱ na̱jkua̱nú nduʼyáá rí makuwáanʼ kámuu, asndu xú káʼnii má rí naʼni mumíniiʼ tséʼniuu á mu gakhi̱i̱ wéñuʼ, mú mani̱ndxu̱u̱ rí ‹nanújngoo mbá nacha̱›. (2Co 4:16-18.) Índo̱ narmáʼáan a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ xúgíʼ tsáʼkhá rí nindrígú ma̱ngaa rí mura̱jtu̱mijná o mumbayumíjná náa rí kuaʼti̱i̱n, rúʼko̱ gáʼni rí maʼngulú muguaʼthi̱i̱n ga̱jma̱a̱ rí xúʼni̱ gawíínʼ Jeobá Dios.
(2 Corintios 4:18) kuwáanʼ ruyexi má xúʼko̱, mú raʼkháa náa rí nakujmaa, nindxu̱u̱ náa rí tsékujmaa. Numuu rí nakujmaa nindxu̱u̱ mbá xngaa, mú rí tsékujmaa nindxu̱u̱ kámuu.
Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu
(2 Corintios 4:7) Mú, kuaʼdáálu tesoro rígi̱ náa vaso ku̱ba̱ʼ, mu tsiakii rí itháan mba̱a̱ maʼni ndrígóo Dios raʼkháa ndrígúlú ikháanʼ.
w12-S 1/2 28
“Guʼni rí maʼdxuu a̱jkiu̱u̱n Jeobá”
David Splane, bi̱ nindxu̱u̱ Cuerpo Gobernante, bi̱ nixná discurso rígi̱ (2 Corintios 4:7). Náa mbiʼyaa tesoro rí niʼthí xá. Ndrígóo ku̱ma̱ ráʼ. Ndrígóo rí najmañulúʼ ráʼ. “Ikhaa niʼthí rí na̱nguá. Tesoro rí niʼthí apóstol Pablo nindxu̱u̱ ñajunʼ rí muʼsngáa rí gajkhun.” (2 Corintios 4:1, 2, 5.) Ndxájulú Splane niʼni rí marmáʼáan a̱jkiu̱ún bi̱ nijuiʼsngúún, náá numuu rí nijuiʼsngúún mbá witsu igu̱nʼ: Nagumaratiin mu muni mbá ñajunʼ kiejunʼ náa najuiʼtaraʼa, rí ndayóoʼ mbuyáá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu.
Bi̱ niʼsngúún niʼthí “vaso ku̱ba̱ʼ” nandoo gáʼthún xuyulúʼ. Nda̱wa̱á niʼnimbríguii vaso ku̱ba̱ʼ ga̱jma̱a̱ vaso dí oro. Mixtiʼkhu nindxu̱u̱ vaso ku̱ba̱ʼ, numuu rí najmaa xúgíʼ mbiʼi, mú dí oro, tséjmaa nángi eʼni. Á mu nuyexi mbá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu náa vaso dí oro, mbáa mbuʼyáá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu xó má vaso. Ikha jngó, ndxájulú Splane niʼthún bi̱ nijuiʼsngúún: “Xúni̱ rí ikháanʼ maguaʼdáá numala. Bi̱ ni̱ndxu̱ún misioneros gíʼmaa mumbañún xa̱bu̱ mbuyáá rí gíʼdoo numuu Jeobá. Gíʼmaa mani̱ndxu̱ún xa̱bu̱ gua̱bi̱nʼ xó má vaso ku̱ba̱ʼ”.
(2 Corintios 6:13) Ikha jngó, natala xóo e̱ji̱nʼ, mangáanʼ gurmbáʼtaa a̱jkia̱la.
w09-S 15/11 21 kutriga̱ 7
Mámbá mbiʼi gaʼndulúʼ kuʼñúún itháan a̱ngiu̱lú
7 Mú ikháanʼlu rá. Xú káʼnii gándoo gurmbáʼtaa a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ rí musngajma ngajua náa a̱ngiu̱lú rá. Gajkhun má rí itháan májánʼ ekumulú índo̱ kuwáanʼ gajmiúlú xa̱bu̱ bi̱ ikháá má tsiguúnʼ xóo ikháanʼ o rí xóo kuwa ga̱jma̱a̱ rí nanigu̱u̱nʼ xó má rí ikháanʼ nanigulúʼ. Mú, á mu rúʼko̱ naʼni rí matsíngulú náa eʼwíínʼ, ndayóoʼ mbuʼñíinʼ eʼwíínʼ bi̱ mambaxúlúʼ gajmiúlú. Atraxi̱mínáʼ: “Lá nataráʼa gajmínʼ i̱ndó bi̱ nambáxuʼ májánʼ ráʼ. Lá naʼniuʼ mingíjyúuʼ mathu̱u̱n eʼwíínʼ a̱ngiu̱lú náa ñajunʼ rí xtáá rani̱ ráʼ. Lá tsethu̱u̱n bi̱ nuxi̱i̱nʼ bi̱ ndiʼkhún eguwaʼ náa Guʼwá nagimbáanʼ, numuu rí nandxa̱ʼwáminaʼ rí asndu makuwa mbayuuʼ mu mambaxúʼ gajmínʼ xáʼ. Lá naraxíín xúgínʼ bi̱ kuwa náa congregación, tséʼniuu á mu ni̱ndxu̱ún jiáma o xa̱bu̱ guanii xáʼ”.
Migixnuu Biblia
(2 Corintios 4:1-15) Ikha jngó, kuáʼdáá ñajunʼ rígi̱ rí muʼtáraʼa numuu rí nigáwiinʼ a̱jkiu̱ún kuyulúʼ, ikháan’ xákanajkulú nditháan; 2 mú niniʼñáʼlú dí nindxu̱u̱ ma̱jti̱ʼ, rí mitsaga, ga̱jma̱a̱ tséʼni nduwaʼ o tsíriʼkuíílú Ajngá rawunʼ Dios, índo̱ nuʼthá rí gajkhun, xúgínʼ nduyáá rí ni̱ndxu̱lú májaanʼ xa̱bu̱ náa inuu Dios. 3 Rí xúgi̱, á mu ajngáa nuxi̱ʼ rí na̱jkua̱ kuʼyúlú xóó tséjmaʼnuʼ, rígi̱ xóó tséjkha̱nú majmaʼnuʼ náa bi̱ nakháñun, 4 náa majñu̱u̱ʼ dios ndrígóo numbaaʼ rígi̱ nirugoo ku̱ma̱ ndrígu̱ún xa̱bu̱ bi̱ tsénimbu̱ún, mu xanújngoo náa ikhiin ajngáa rí májánʼ rí nambiʼi ga̱jma̱a̱ numuu Cristo bi̱ nindxu̱u̱ xó má Dios, ga̱jma̱a̱ xándoo mambiʼi náa ikhiin. 5 Numuu rí tsetaraʼa ga̱jma̱a̱ numuxu ikháanʼ, kuwáanʼ rutaxu ga̱jma̱a̱ numuu Cristo Jesús xóo Señor, ga̱jma̱a̱ ikháanʼ nindxuxu ñumbáá ndrígála ga̱jma̱a̱ numuu Jesús. 6 Numuu rí Dios nindxu̱u̱ bi̱ niʼthí: “Náa mikrína mambiʼiti̱ga̱ aguʼ”, ga̱jma̱a̱ ikhaa niʼni rí mambiʼi aguʼ náa a̱jkiu̱lú mu xúʼko̱ ma̱ndoo muʼthúún eʼwíínʼ ga̱jma̱a̱ muʼguánú muniʼnííʼ ikhaa ga̱jma̱a̱ numuu Cristo. 7 Mú, kuaʼdáálu tesoro rígi̱ náa vaso ku̱ba̱ʼ, mu tsiakii rí itháan mba̱a̱ maʼni ndrígóo Dios raʼkháa ndrígúlú ikháanʼ. 8 Mbaʼa enii xóo eguma gínáanʼ, mú raʼkháa rí asndu xándoo gubañimíjna̱; naguanúlúʼ tsiánguá, mú ma̱ndoo má makáwáanʼ; 9 nuxkulú, mú xtáa bi̱ nambáyulúʼ; nuni gawúnlú, mú tséguma gámbáanʼ. 10 Naʼngulú má xúʼko̱ náa xuyulú xúgíʼ rí nimínuuʼ Jesús, mu vida ndrígóo ikhaa makujmaa náa xuyulú. 11 Numuu rí ikháanʼ bi̱ kuwáanʼlu ga̱jma̱a̱ numuu Cristo nángi eʼni nandoo gáʼga̱ kaguáanʼ rí nakháñulú, mu xúʼko̱ vida ndrígóo Jesús ma̱ndoo makujmaa náa xuyulúʼ rí nakháñuu. 12 Ikha jngó, rí nakháñulú rígá náa ikháanʼxu, mú rí makuwáanʼ rígá náa ikháanʼla. 13 Numuu rí kuaʼdáá ikháá má espíritu ndrígóo fe xó má rí kiʼniraʼmáʼ ga̱jma̱a̱ numuu: “Nigúʼdoo fe, ikha jngó nitha”, ikháanʼ mangáanʼ kuaʼdáá fe, ikha jngó nuʼthá, 14 ndu̱ya̱a̱xu májánʼ rí bi̱ niʼniga̱bi̱i̱ Jesús ikhaa makuxáanʼ mangáanʼxu ga̱jma̱a̱ Jesús ma̱ngaa maʼga̱ kaguáanʼxu náa ikháanʼla mu makuwáanʼ mbá jnduʼ. 15 Numuu rí xúgíʼ mani̱ndxu̱u̱ májánʼ náa ikháanʼ, mu rí májánʼ a̱jkiu̱u̱n Dios rí nundrígú rí ninindxu̱u̱ itháan mba̱a̱ rúʼko̱ gáxkaxáanʼ rí muxna̱a̱ núma̱aʼ ga̱jma̱a̱ rí muxna̱a̱ má xúʼko̱ gamajkhu.
13-19 MAYO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 2 CORINTIOS 7-10
“Ñajunʼ rí nuʼni mu mumbáñuun eʼwíínʼ”
(2 Corintios 8:1-3) Rí xúgi̱, a̱ngui̱nʼ, nunixu rí mbu̱ya̱a̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí xóo Dios ninindxu̱u̱ májánʼ a̱jkiu̱u̱n gajmíi̱n bi̱ kuwa náa Macedonia, 2 índo̱ niraʼníí mbá gamiéjunʼ mba̱a̱, nákha nikuwa gíná, ga̱jma̱a̱ rí nikuwa gagi wéñuʼ ga̱jma̱a̱ rí nikuwa tsingíná wéñuʼ niʼni rí marigá riqueza numuu rí ikháanʼ nixnala rí kuaʼdáá. 3 Numuu rí ikhiin nini asndu xó má eʼngu̱u̱n, xúʼko̱, numuu rí ikhúúnʼ mínuʼ ndi̱yo̱o̱, rí nini asndu itháan xóo rí naʼngu̱u̱n nuni,
w98-S 1/11 25 kutriga̱ 1
“Dios nandoo kaʼyoo bi̱ naxná ga̱jma̱a̱ gagi”
Timbá numuu, Pablo niʼthún bi̱ corintios ga̱jma̱a̱ numún bi̱ macedonios, rí ikhiin nigíʼ mbá xkri̱da májánʼ rí xóo niyambáá. “Índo̱ niraʼníí mbá gamiéjunʼ mba̱a̱, nákha nikuwa gíná, ga̱jma̱a̱ rí nikuwa gagi wéñuʼ ga̱jma̱a̱ rí nikuwa tsingíná wéñuʼ niʼni rí marigá riqueza numuu rí ikháanʼ nixnala rí guáʼdáá.” Bi̱ macedonios na̱nguá má ndiyóoʼ mixná kumi̱i̱n. Pablo niʼthí rí “ikhiin, nditháan túniñanʼ rutajkáan ga̱jma̱a̱ numuu rí nandún muxna rí guáʼdáá”. Ga̱jma̱a̱ gagi rí xóo májáánʼ a̱jkiu̱ún bi̱ macedonios nikujmaa kaʼwu numuu rí ikhiin ‹phú migíníi› (2 Corintios 8:2-4).
kr-S 209 kutriga̱ 1
Ñajunʼ rí nuʼni mu mumbáñuun eʼwíínʼ
NAʼNI tsiguʼ 46, tsiguʼ nda̱wa̱á ga̱jma̱a̱ náa Judea nirígá wéñuʼ ewiʼ. Xa̱bi̱i̱ Cristo bi̱ kuwa ikhí tséʼngu̱u̱n gúni numáá ganitsu rí mu̱phu̱ rí xóó naguanúu. Ikha jngó, tsejtsí mbiʼi migamíi rí makhañún. Mú, a̱ngiu̱lú bugi̱ inu mbuyáá xkáʼnii Jeobá gáñewu̱u̱n asndu xóó nimbáa rí ikhiin táku̱mu̱u̱ dí marigá. Dí gárígá rá.
(2 Corintios 8:4) ikhiin, nditháan túniñanʼ rutajkáan ga̱jma̱a̱ numuu rí nandún muxna rí guáʼdáá ga̱jma̱a̱ rí muyambáá náa rí majuiʼtáraʼa rí kaʼñún muni santos.
kr-S 209, 210 kutriga̱ 4-6
Ñajunʼ rí nuʼni mu mumbáñuun eʼwíínʼ
4 Náa segunda carta a los Corintios, Pablo naʼnimbánuu rí mambáñún cristianos, maski ajndu carta na̱jkha̱ náa inún bi̱ kaxtaʼwíin, ikháá má gíʼdoo wéñuʼ numuu asndu rí mbiʼi xúgi̱ náa ‹eʼwíínʼ mugu̱› (Juan 10:16). Xó má niʼthí apóstol, bi̱ nindxulú cristianos kuaʼdáá itháan ñajunʼ. Mbá rí ikhaa nindxu̱u̱, “ñajunʼ rí muʼthúún eʼwíínʼ”, xóo muʼthá, muʼtáraʼa ga̱jma̱a̱ muʼsngáa (2 Cor. 5:18-20; 1 Tim. 2:3-6). Ga̱jma̱a̱ imbo̱o̱, ñajunʼ “rí kaʼñún muni santos” [o: ñajunʼ rí numbañún eʼwíínʼ], rí mumbáñun a̱ngiu̱lú bi̱ ndañúnʼ (2 Cor. 8:4). Náa nájma̱ rígi̱, ajngáa ñajunʼ rí nuʼni najuiʼtájuíi náa ajngáa griego diakonía. Ndíjkha rí xígi̱ egumbiʼyuu ñajunʼ rígi̱ rá.
5 Rí majmulúʼ ikháá ajngáa griego náa a̱jma̱ ñajunʼ rígi̱, Pablo niʼthí ga̱jma̱a̱ ñajunʼ rí mixtambáñun a̱ngiu̱lú bi̱ numíniiʼ, nindxu̱u̱ ñajunʼ rí narigá náa congregación cristiana. Asndu nákha wajyúúʼ niʼthí dí “rígá mbaʼa enii ñajunʼ, mú xtáa mbáwíi Señor; ga̱jma̱a̱ rígá mbaʼa enii rí ma̱ndoo muʼni [...] mú rígá mbóó espíritu” (1 Cor. 12:4-6, 11). Xúʼko̱, Pablo niʼnimbríguii ga̱jma̱a̱ mbaʼa ñajunʼ dí rígá náa congregación ga̱jma̱a̱ numuu “mbóó ñajunʼ rí mitsúʼkháan” (Rom. 12:1, 6-8). ¡Ikha jngó, nijmúu mbiʼi ndrígóo mu maʼni ‹ñajúúnʼ santos›! (Rom. 15:25, 26.)
6 Mu ma̱ndoo mambáñún bi̱ corintios mbuyáá náá numuu rí ñajunʼ dí mumbañún eʼwíínʼ nindxu̱u̱ rí xóo muxnáá gamajkhu Jeobá, Pablo naʼthí rí cristianos nuyambáá índo̱ narígá mbá gamiéjunʼ ‹numuu rí ikhiin nunimbu̱ún náa ajngáa rí májánʼ ga̱jma̱a̱ numuu Cristo› (2 Cor. 9:13). Xóo muʼthá, numuu rí nandún munimbánii kiʼsngáa ndrígóo Cristo, ikha jngó, numbáñun a̱ngiu̱ún bi̱ guáʼdáá ikháá má fe. Xúʼko̱ niʼni Pablo, mu makru̱ʼu̱u̱n cristianos rí á mu nusngájma rí májáánʼ a̱jkiu̱ún náa a̱ngiu̱ún nindxu̱u̱ “ga̱jma̱a̱ numuu dí ra̱ʼkhá tháán májánʼ a̱jkiu̱u̱n Dios” (2 Cor. 9:14; 1 Ped. 4:10). Ikha jngó, índo̱ nuʼthá rí mumbáñun a̱ngiu̱lú náa rí ndayóoʼ, ma̱ngaa nandoo gáʼthúu̱n rí muñambáá náa narígá gamiéjunʼ, La Atalaya 1 ñajunʼ gu̱nʼ junio tsiguʼ 1976 naʼthí mbájmbu: “Nditháan xákumulú rí Jeobá Dios ga̱jma̱a̱ A̱ʼdióo Jesucristo tséyáá rí gíʼdoo numuu ñajunʼ rígi̱”. Ikha jngó, ñajunʼ ndrígúlú rí nuʼni mu mumbáñun eʼwíínʼ nindxu̱u̱ mbóo ñajunʼ rí mitsúʼkháan (Rom. 12:1, 7; 2 Cor. 8:7; Heb. 13:16).
(2 Corintios 9:7) Mámbáa gáʼni xó má nagájnuu náa a̱jkiu̱u̱n, raʼkháa a̱jma̱ a̱jkiu̱u̱n ni má raʼkháa ga̱jma̱a̱ tsiakii, numuu rí Dios nandoo kaʼyoo bi̱ naxná ga̱jma̱a̱ gagi.
kr-S 196 kutriga̱ 10
Xú káʼnii ejmanumáá ñajunʼ rí naguma ga̱jma̱a̱ numuu Reino
10 Timbá, nuxná asndu xó má egájnuu náa a̱jkiu̱lú numuu rí nandulú kuʼyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ nandulú muʼni “rí naʼni makujmaa mitsaan náa iduu” (1 Juan 3:22). Jeobá naniguuʼ wéñuʼ rí xa̱bi̱i̱ muxnáá rí nagájnuu náa a̱jkiu̱ún. Apóstol Pablo niʼnirámáʼ rígi̱ náa inún cristianos (atraxnuu 2 Corintios 9:7). Bi̱ phú gajkhun nindxu̱u̱ cristiano tséxna ga̱jma̱a̱ a̱jma̱ a̱jkiu̱u̱n ni má raʼkháa ga̱jma̱a̱ tsiakii; naxná numuu rí “nagájnuu náa a̱jkiu̱u̱n”. Xóo muʼthá, ndaʼyoo rí ndayóoʼ ga̱jma̱a̱ nagíminaʼ maʼnimbánuu. Xa̱bu̱ bi̱ nuni xúʼko̱ Jeobá nadxuu kaʼñúún, “numuu rí Dios nandoo kaʼyoo bi̱ naxná ga̱jma̱a̱ gagi”, o xó má eʼthí náa imbo̱o̱ versión, “Dios naxnáa núma̱a̱ bi̱ naxná ga̱jma̱a̱ gagi”.
Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu
(2 Corintios 9:15) Gaʼga núma̱aʼ náa inuu Dios numuu rí nimínáanʼ mbá rí nda̱a̱ ajngáa muʼthá xú káʼnii nindxu̱u̱.
Lá nuxnáa núma̱aʼ Dios rí niʼni ga̱jma̱a̱ numulúʼ ráʼ.
2 Pablo ndiʼyoo ga̱jma̱a̱ numuu rí nikháñu Jesús naʼni mambanúu gajkhun rí Dios nikudaminaʼ maʼni (atraxnuu 2 Corintios 1:20). Rígi̱ nandoo gáʼthúu̱n rí nimínáanʼ Dios “mbá rí nda̱a̱ ajngáa muʼthá xú káʼnii nindxu̱u̱” ga̱jma̱a̱ rí nixnáximinaʼ Jesús, ga̱jma̱a̱ xúgíʼ ngajua ma̱ngaa xúgíʼ rí májánʼ rí Dios naxnúlú. Regalo rígi̱ nindxu̱u̱ dí ra̱ʼkhá tháán májánʼ rí asndu nda̱a̱ ajngáa muʼthá xóo nindxu̱u̱. Xú káʼnii gíʼmaa makumulúʼ ga̱jma̱a̱ regalo kiejunʼ rígi̱ rá. Ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ gándoo gúʼni xúgi̱ rí na̱ʼkha̱ rajngiyuu Conmemoración rí xú nikháñu Cristo rá. Tsiguʼ rígi̱ muʼniriyaʼ mbiʼi miercoles 23 ñajunʼ gu̱nʼ marzo.
(2 Corintios 10:17) “Bi̱ naʼnimbamínaʼ, gaʼnimbamínaʼ náa Jeobá.”
g99-S 8/7 20, 21
Lá raʼkhí nindxu̱u̱ rí muʼni mbaʼumíjna̱ rá.
Náa Escrituras Griegas Cristianas, náa ajngáa kau·kjá·o·mai, rí najuiʼtájuíi “maʼnimbamínaʼ, maʼdxuu, majñekoo”, najmaa náa dí ra̱májánʼ ga̱jma̱a̱ náa dí májánʼ. Pablo niʼthí mbá xkri̱da, “[gaʼdxuu a̱jkiu̱lú], numuu rí kuaʼti̱i̱n gloria ndrígóo Dios”, ga̱jma̱a̱ rí naʼtulúʼ muʼni: “Bi̱ naʼnimbamínaʼ, gaʼnimbamínaʼ náa Jeobá” (Romanos 5:2; 2 Corintios 10:17). Rígi̱ nandoo gáʼthúu̱n rí maʼdxulú numuu rí Jeobá nindxu̱u̱ Dios ndrígiúlú, rúʼko̱ gáʼni rí maʼdxulú ga̱jma̱a̱ numuu rí májánʼ mbiʼyuu ma̱ngaa xóo nindxu̱u̱.
Migixnuu Biblia
(2 Corintios 7:1-12) Ikha jngó, numuu rí ikháanʼlu kuaʼti̱i̱n rígi̱, ikháanʼ rí nandoʼ ka̱ya̱la, gu’ni kaʼwumijnáanʼlu xúgíʼ rí mitsaga rí nagua̱ʼa̱ náa xuwiʼ ga̱jma̱a̱ espíritu, guʼni jmbu̱u̱ má xúʼko̱ rí kaʼwu numuu rí nduʼyamajkuíí Dios. 2 Gundríguáanʼxu. Numuu rí nimbáa na̱nguá nini̱i̱xu dí ra̱májánʼ, nimbáa túni gachííxu ga̱jma̱a̱ nimbáa túni gawíinʼxu. 3 Na̱nguá etha rígi̱ mu mani gawánla. Numuu rí nákha ginii nithala rí ikháanʼ kuwáanʼla náa a̱jkiu̱xuʼ mu makhañála ga̱jma̱a̱ makuwáanʼla ga̱jma̱á nindxuxu. 4 Nadxuʼ rí mathala xú káʼnii ku̱mu̱ʼ ga̱jma̱a̱ numala. Phú gagi xtáá numuu dí rígá mbaʼa rí ikhúúnʼ naʼni maxtáá tsímáá ga̱jma̱á numala. Gúʼdoo wéñuʼ tsiakii, ga̱jma̱a̱ xtáá gagi maski ajndu rígá mbaʼa rí nimíniinʼlu. 5 Gajkhun nindxu̱u̱, nákha ni̱jkuánúxu náa Macedonia, na̱nguá ndi̱ya̱a̱ xuxu, nimíniiʼxu má xúʼko̱, nirígá xkujndu rexa̱a̱, gamíi awúu̱n. 6 Mú, Dios bi̱ naʼni̱i̱ a̱jkiu̱ún bi̱ kuwa gíná, ikhaa niʼni̱i̱ a̱jkiu̱xuʼ índo̱ ni̱ʼkha̱nú Tito; 7 mú raʼkháa i̱ndó ga̱jma̱a̱ numuu rí ikhaa ni̱ʼkha̱, ma̱ngaa ga̱jma̱a̱ numuu rí ikháanʼla nini maʼni̱i̱ a̱jkiu̱u̱n, numuu rí ikhaa ni̱ʼkha̱ kayóo mbu̱júu̱ ajngáa rí májánʼ ga̱jma̱a̱ numala ma̱ngaa niʼthí rí ikháanʼ nandala mbu̱yo̱ʼ, ga̱jma̱a̱ naxmiéjuanʼla rí nirígá, rúʼko̱ niʼni rí maʼdxuʼ itháan. 8 Ikha jngó, maski ajndu nini rí makuwáanʼ gíná ga̱jma̱a̱ carta ndrígóʼ, mú tsegáwiinʼ a̱jkiu̱nʼ. Maski ajndu nákha ginii nigáwiinʼ a̱jkiu̱nʼ (nda̱yo̱o̱ rí carta rúʼko̱ niʼni rí makuwáanʼ gíná, maski ajndu mbá xngaa), 9 rí xúgi̱ xtáá gagi, raʼkháa i̱ndó ga̱jma̱a̱ numuu rí nikuwáanʼla gíná, numuu dí rúʼko̱ nimbáyalaʼ mu ma̱ndoo mata̱nga̱a̱ a̱jkia̱la; nirígá numuu rí xúʼko̱ nindoo Dios marigá, numuu rí ikháanʼxu na̱nguá enixu rí mumíniiʼ. 10 Numuu rí makuwá gíná niʼni rí mata̱nga̱a̱ a̱jkiu̱ún mu makáwíin ga̱jma̱a̱ ni xagáwiinʼ a̱jkiu̱ún; mú tsingíná dí narígá náa numbaaʼ naʼni rí makhañúlúʼ. 11 Numuu rí nakujmaa rí kuwáanʼ gíná numuu rí nuni rí májánʼ, ¡xúʼko̱, nuni kaʼwumijnáa, xúʼko̱, rí makiʼnáanʼ, xúʼko̱, gamíi, xúʼko̱, rí nandala wéñuʼ, xúʼko̱, rí naxíyala, xúʼko̱, nuni jmbi̱i̱ dí ra̱májánʼ! Náa xúgíʼ rígi̱ ikháanʼ nisngajmá rí nindxa̱la mikaʼwáanʼ. 12 Maski ajndu niniraʼmáʼ náa ikháanʼ, na̱nguá nini numuu rí mbáa niʼni dí ra̱májánʼ, ní má bi̱ nigíʼnuu dí ra̱májánʼ, nini numuu rí xúʼko̱ makujmaa náa Dios rí ikháanʼ naxmiéjuanʼla enixu.
20-26 MAYO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 2 CORINTIOS 11-13
“Pablo gíʼdoo ‹mbá tsuwanʼ náa xuyuuʼ›”
(2 Corintios 12:7) ga̱jma̱a̱ numuu rí nijuixnúʼ mba̱yo̱o̱ rí mitsaan. Ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ nimbáyuʼ mu xánimbamínáʼ, ángel ndrígóo Satanás, ni̱ʼkha̱nú náa xuyuuʼ xóo mbá tsuwanʼ, bi̱ naʼni rí mamínuʼ, mu xúʼko̱ xánimbamínáʼ wéñuʼ.
w08-S 15/6 3 kutriga̱ 3
Gújkhuíínʼ maski asndu nikáguabiinʼ
Apóstol Pablo, mbáa xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ niwi̱ji̱ jmbu nákha wajyúúʼ, niʼtákáñuu Jeobá ajtsú nutu rí maʼni kríyaaʼ náa ‹tsuwanʼ rí gídáʼ náa xuyuuʼ›, xóo muʼthá, mbá xkujndu o mbáa tsáʼkhá rí nigiʼdoo má xúʼko̱ rí “niʼni rí mamínuʼ”. Na̱nguá eʼyáá ndiéjunʼ phú ninindxu̱u̱, mú, xó má mbá tsuwanʼ rí naʼni xkákiu̱lú, ninindxu̱u̱ mbá rí tániñuuʼ apóstol maʼni ñajuunʼ Dios ga̱jma̱a̱ gagi. Jeobá niriʼñuu rígi̱: “Rí májánʼ a̱jkiu̱nʼ nindxu̱u̱ xúgíʼ rí nda̱yáaʼ; numuu rí tsiakiyuʼ nanindxu̱u̱ itháan májánʼ náa mbáa bi̱ guabaaʼ”. Maski má Jeobá na̱nguá niʼni gámbáa tsuwanʼ rúʼko̱ Pablo ndiyóoʼ maʼniminaʼ ga̱jma̱a̱, ikhaa niʼthí: “Numuu rí índo̱ guabúnʼ, ikhú nagúʼdoo tsiakii” (2 Cor. 12:7-10). Ndiéjunʼ nindoo gáʼthi xá.
(2 Corintios 12:8, 9) Ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, ni̱thu̱u̱n ajtsú nuthu Señor rí marígúu rí naʼni mamínuʼ; 9 ga̱jma̱a̱ maski ajndu xúʼko̱, ikhaa niʼthúunʼ: “Rí májánʼ a̱jkiu̱nʼ nindxu̱u̱ xúgíʼ rí nda̱yáaʼ; numuu rí tsiakiyuʼ nanindxu̱u̱ itháan májánʼ náa mbáa bi̱ guabaaʼ”. Ikha jngó nadxuʼ rí manimbamínaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí guabúnʼ, mu xúʼko̱ marigá siakiyu̱u̱ Cristo náa ikhúúnʼ xóo mbá guʼwá xtíin náa ikhúúnʼ.
w06-S 15/12 24 kutriga̱ 17, 18
Jeobá naxnúún “xi̱ʼ kaʼwu bi̱ nunda̱ʼa̱a̱”
17 Dios niriʼñuu Pablo, niʼthún: “Rí májánʼ a̱jkiu̱nʼ nindxu̱u̱ xúgíʼ rí nda̱yáaʼ; numuu rí tsiakiyuʼ nanindxu̱u̱ itháan májánʼ náa mbáa bi̱ guabaaʼ”. Ga̱jma̱a̱ apóstol naʼthí: “Ikha jngó nadxuʼ rí manimbamínaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí guabúnʼ, mu xúʼko̱ marigá tsiakiyuu Cristo náa ikhúúnʼ xóo mbá guʼwá xtíin náa ikhúúnʼ” (2 Corintios 12:9; Salmo 147:5). Dí nindoo gáʼthí Pablo ga̱jma̱a̱ ajngáa rígi̱ rá. Rí ga̱jma̱a̱ numuu Cristo, Dios nixnúu tsiakii ndrígóo xóo mbá guʼwá náa mambáyuminaʼ. Rí mbiʼi xúgi̱ nandoo gáyáa má xúʼko̱ xóo Jeobá nariʼña̱a̱ rí nuʼtákáñii, numuu rí nañewu̱u̱n xa̱bi̱i̱.
18 Mbá guʼwá tséʼni rí xáxnúu ruʼwa ga̱jma̱a̱ rí xáʼni giñán, mú mambáyulúʼ. Xúʼko̱ má, rí mumbayumíjná náa “tsiakiyuu Cristo” tséʼni rí xáguaʼdáá xkujndu. Mú, Dios nañewu̱nlú ga̱jma̱a̱ xúgíʼ dí raʼkhí rí kayáa maʼni gacháanʼ náa numbaaʼ rígi̱ ga̱jma̱a̱ rí naʼni Satanás bi̱ naʼtáñajunʼ (Revelación 7:9, 15, 16). Ikha jngó, á mu xkujndu ndrígáaʼ ‹tsémbaa›, ga̱ku̱ma̱ʼ gajkhun rí Jeobá ndaʼyoo rí xtaa ratamíniiʼ ga̱jma̱a̱ rí nariʼñaʼ rí “xtaa ratanda̱ʼa̱ mixtambáyaʼ” (Isaías 30:19; 2 Corintios 1:3, 4). Pablo niʼnirámáʼ: “Dios nindxu̱u̱ jmbii ga̱jma̱a̱ ikhaa xániñuʼ ma̱ʼkha̱ tsáʼkhá rí xáʼngala gúraʼní, índo̱ gáʼkha̱nú tsáʼkhá ma̱ngaa mambáyala mu maʼngala muraʼníí” (1 Corintios 10:13; Filipenses 4:6, 7).
(2 Corintios 12:10) Ikha jngó nadxuʼ rí guabúnʼ, índo̱ nuta wéñuʼ, índo̱ ndayóoʼ, índo̱ naguma gínún ga̱jma̱a̱ náa xkujndu ga̱jma̱a̱ numuu Cristo. Numuu rí índo̱ guabúnʼ, ikhú nagúʼdoo tsiakii.
“Naxnúu tsiakii bi̱ nánguá eʼngo̱o̱”
8 (Atraxnuu Isaías 40:30). Tséʼniuu rí ejmañulú muʼni ga̱jma̱a̱ xóo xa̱bu̱ ni̱ndxu̱lú, tsiakii ndrígúlú nartumuu. Rígi̱ nindxu̱u̱ mbá rí xúgiáanʼ gíʼmaa majmañulúʼ. Gundxa̱ʼwámi̱jna̱ ga̱jma̱a̱ numuu apóstol Pablo. Maski ajndu ninindxu̱u̱ mbáa xa̱biya̱ bi̱ najmaa maʼni mbaʼa rí eyoo mú táʼngo̱o̱ gáʼni xúgíʼ. Índo̱ niʼthúu̱n Dios rí naʼni maxmiéjunʼ, ikháá má niriʼña̱a̱: “Na̱jkhá ragúʼdoo itháan tsiakii índo̱ guabúnʼ”. Pablo nikro̱ʼo̱o̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ niʼthí: “Índo̱ guabúnʼ, ikhú nagúʼdoo tsiakii” (2 Cor. 12:7-10). Ndiéjunʼ nindoo gáʼthi xá.
9 Pablo nikro̱ʼo̱o̱ rí xájmaa maʼni mbaʼa á mu nda̱wa̱a̱ tsáa bi̱ itháan najmañuu mu mambáyúu. Xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo Dios ma̱ndoo maxnúu tsiakii índo̱ gákumu̱u̱ rí nakáguabaaʼ. Mú raʼkháa i̱ndó rúʼko̱. Ma̱ngaa maʼndoo maʼnirataa mu maʼni rí nimbá miʼtsú xáʼngo̱o̱ gáʼni mbáwíi. Xúʼko̱ má gíʼnulú mangáanʼ. Ma̱ndoo makuwáanʼ gujkhuʼ ga̱jma̱a̱ numuu tsiakii ndrígóo Dios.
Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu
(2 Corintios 12:2-4) Naniʼníiʼ mbáa xa̱biya̱ bi̱ ñajunʼ náa Cristo, bi̱ niʼni nákha gu̱wa̱ʼ i̱jkhu̱ tsiguʼ, á mu ga̱jma̱a̱ xuyuʼ o wájíʼ náa xuyuʼ, na̱nguá e̱yo̱o̱; i̱ndó Dios ndaʼyoo, bi̱ ni̱jkha̱ kiʼyáa náa ragajtsú mekhu. 3 Xúʼko̱, naniʼníiʼ xa̱biya̱ buʼko̱, á mu ga̱jma̱a̱ xuyuʼ o wájíʼ náa xuyuʼ, na̱nguá e̱yo̱o̱, i̱ndó Dios ndaʼyoo, 4 bi̱ ni̱jkha̱ kiʼyáa náa paraíso ga̱jma̱a̱ niʼdxuun ajngáa dí rakáʼyoo xa̱biya̱ maʼthí.
Graxe̱ rí nuni bi̱ nuraxnuu
“Ajtsú mekhu” rí naʼthí náa 2 Corintios 12:2 mbáa nindxu̱u̱ Reino mesiánico rí Jesucristo gajkuáa ñawúunʼ gajmíi̱n 144,000, xóo muʼthá, “mekhu nuxi̱ʼ” (2 Ped. 3:13).
Nagumbiʼyuu “ragajtsú mekhu” numuu rí Reino nindxu̱u̱ mbáa Xa̱bu̱ Ñajunʼ bi̱ itháan mba̱a̱.
Mbáa “ku̱ba̱ʼ mitsaan” rí “ni̱jkha̱ kiʼyáa” Pablo náa mbá visión nandoo gáʼthi: 1) Ku̱ba̱ʼ mitsaan rí marigá náa tsu̱du̱u̱ numbaaʼ, 2) tsímáá rí marigá náa xa̱bi̱i̱ Dios ga̱jma̱a̱ marigá kámuu, raʼkháa xóo kuwáanʼ xúgi̱ ga̱jma̱a̱ 3) “paraíso ndrígóo Dios” marigá mekhuíí; xúgíʼ rígi̱ marigá mbóó mbiʼi náa numbaaʼ nuxi̱ʼ.
(2 Corintios 13:12) Guraximíjna̱a̱ ga̱jma̱a̱ beso rí kaʼwu.
it-1-S 317
Beso
“Beso rí kaʼwu”. Náa Escrituras Griegas naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu “beso rí kaʼwu” (Ro 16:16; 1Co 16:20; 2Co 13:12; 1Te 5:26) o “beso dí ngajua” rí nusngajmaa rí nandún kuyamijná (1Pe 5:14), rí asndu mbáa muraxi̱mi̱jna̱ kanikhiin xa̱bekha o kanikhiin gu̱ʼu̱. Rí xóo niraximíjnáá xúgi̱ kaʼnii bi̱ timbíi̱n cristianos numuu rí xúʼko̱ niraximíjnáá xa̱bu̱ hebreos rí murajxi̱i̱ mbáa ga̱jma̱a̱ mu̱phu̱ chítúʼ. Maski asndu náa Escrituras na̱nguá eʼthí kuduun, mú nakujma rí “beso rí kaʼwu” o “beso dí ngajua” nasngájma kaʼwu rí nindúún kuyamijná májánʼ ga̱jma̱a̱ rí nikuwa nduʼ náa congregación cristiana. (Jn 13:34, 35.)
Migixnuu Biblia
(2 Corintios 11:1-15) Nandoʼ rí maʼngala ga̱jma̱a̱ xú káʼnii xa̱bu̱ ni̱ndxu̱ʼ. ¡Mú, kuwáanʼ má raʼngala! 2 Numuu rí ikhúún’ nandoʼ mambáyala xó má eyoo Dios, numuu rí ikhúúnʼ nixnaxáanʼla mbu̱ya̱a̱ mbáwíi xa̱bu̱ mu maxnaxáanʼla xóo mbáa wáxá bi̱ xóó tánujunʼ náa Cristo. 3 Namíñúʼ numuu rí xó má a̱bu̱nʼ niʼni nduwaʼ Eva, ikháanʼ maguma nduwaaʼ edxa̱la ga̱jma̱a̱ ní xákuwáanʼ náa kamba̱a̱ rí gajkhun ga̱jma̱a̱ mikaʼwu rí gíʼmáanʼ náa Cristo. 4 Numuu rí xó má xtáa rarígá, á mu mbáa na̱ʼkha̱ gáʼtala ga̱jma̱a̱ numuu imba̱a̱ Jesús mú raʼkháa bi̱ ikháanʼxu nitala ga̱jma̱a̱ numuu, o á mu ikháanʼ nundrígú i̱mba̱ xi̱ʼ dí raʼkháa xóo nindrígú nákha ginii, o i̱mba̱ kiʼsngáa nuxi̱ʼ dí raʼkháa xóo nindrígú nákha ginii, ga̱jma̱a̱ tséʼniala gakhi̱i̱ maʼngala. 5 Numuu rí ikhúúnʼ naku̱mu̱ʼ rí gúʼdoo má wáa numuʼ náa apóstoles ndrígu̱ún bi̱ guáʼdáá itháan numún. 6 Maski ajndu tséjmúún gáthá májánʼ, mú gúʼdoo ku̱ma̱; mú rígi̱ nisngajmáxu májánʼ náa ikháanʼ náa mbá xúgíʼ. 7 Lá nikuʼdáminaʼ aʼkhá ga̱jma̱a̱ numuu rí nini wabaminaʼ mu ikháanʼ muguaʼdáá numala, numuu rí ikhúúnʼ na̱nguá nirumáanʼla índo̱ nitala ajngáa rí májánʼ rí na̱ʼkha̱ náa Dios ráʼ. 8 Asndu xóo nini kuʼwáʼ náa i̱ʼwáʼ congregación, índo̱ nigruígú rí nixnuʼ, mu xúʼko̱ ma̱ndoo mambáyala ikháanʼ; 9 ga̱jma̱a̱, índo̱ nixtáá gajmiála nirígá rí ndiyóoʼ, mú nimbáa tánigajmúu, numuu rí a̱ngiu̱lú bi̱ niguwáʼ náa Macedonia nixnuʼ xúgíʼ rí ndiyóoʼ. Xúʼko̱, na̱nguá nini rí maxmiéjuanlaʼ ga̱jma̱a̱ numuʼ, ma̱ngaa nditháan xáni xúʼko̱. 10 Nda̱yo̱o̱ májánʼ dí rígá náa ikhúúnʼ rí gajkhun ga̱jma̱a̱ numuu Cristo, náa xúgíʼ rí kaʼyoo Acaya xáʼngo̱o̱ gariya kaʼyúʼ rí nanimbamínaʼ. 11 Náá numuu rá. Numuu rí tsíyóʼ ka̱ya̱la ráʼ. Dios ndaʼyoo rí nandoʼ ka̱ya̱la. 12 Rí xúgi̱, rí xtáá rani̱ mani má xúʼko̱, mu xániʼñúʼ mbuyáaʼ rí muthi bi̱ nandún makujmiin xóo ikháanʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí nuni mbaʼumíjna̱. 13 Numuu rí ikhiin ni̱ndxu̱ún apóstoles bi̱ nuni nduwaʼ, bi̱ nuñajunʼ náa bi̱ minduwaʼ, bi̱ nurtaximi̱jna̱ xóo apóstoles ndrígóo Cristo. 14 Ga̱jma̱a̱ xáʼniulu tsiánguá, numuu rí Satanás má naʼniminaʼ xóo ángel bi̱ ñajunʼ xóo aguʼ. 15 Ikha jngó, tséʼniulú tsiánguá índo̱ nduʼyáá rí xa̱bi̱i̱ nuni makujmaa rí nuni rí jmbu. Mú rí gugíʼníín gasngájma rí phú nuni.
27 MAYO ASNDU 2 JUNIO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | GÁLATAS 1-3
“Ni̱thu̱u̱n náa inuu”
(Gálatas 2:11-13) Mú, índo̱ Cefas ni̱ʼkha̱ Antioquía, ni̱thu̱u̱n náa inuu numuu rí ikhaa nijngráʼaa wéñuʼ. 12 Numuu rí nákha xóó tsiguáʼnu xa̱bi̱i̱ Santiago, nakuiʼtsu gajmíi̱n bi̱ i̱ʼwáʼ xuajen; mu índo̱ niguáʼnu niʼni janíminaʼ, numuu rí nimiñuu eni xa̱bu̱ bi̱ nithu xtóo xuñúnʼ. 13 Eʼwíínʼ judíos nini xó má ikhaa, asndu Bernabé ni̱jkha̱ kidxu̱únʼ ikhiin.
Lá natayáá rí jmbu xó má eʼyoo Jeobá ráʼ.
16 (Atraxnuu Gálatas 2:11-14). Pedro nimiñuu ga̱jma̱a̱ numuu rí gundxaʼwa̱a̱ edxu̱ún eʼwíínʼ numuu ikhaa (Prov. 29:25). Ikhaa ndiʼyoo rí endxa̱ʼwáminaʼ Jeobá numún gentiles. Maski ajndu xúʼko̱, nimiñuu rí gundxaʼwa̱a̱ edxu̱ún cristianos judíos bi̱ nigumiin circuncidar bi̱ niguwaʼ náa Jerusalén numuu rí nambáxu̱u̱ gajmíi̱n cristianos gentiles. Apóstol Pablo niʼthúu̱n Pedro rí naʼni xóo xa̱bu̱ bi̱ a̱jma̱ inuu. Náá numuu niʼthúu̱n rígi̱ xá. Numuu rí Pablo niʼdxuun rí niʼthí rí májánʼ ga̱jma̱a̱ numún gentiles náa reunión dí nirígá náa Jerusalén tsiguʼ 49 (Hech. 15:12). Xú káʼnii gakuwa cristianos gentiles bi̱ Pedro niʼni gawúunʼ rá. Lá muni dí rígi̱ maʼni majngrádiinʼ xáʼ. Lá mandáti̱go̱o̱ Pedro ñajunʼ rí gíʼdoo ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱ ráʼ.
(Gálatas 2:14) Índo̱ rí ikhúún ndi̱yo̱o̱ rí na̱nguá enimbaníí ajngáa rí májánʼ, ni̱thu̱u̱n Cefas náa inún xúgínʼ: “Xí ikháánʼ maski ajndu ñajuanʼ judío, xtaa xó má eʼwíínʼ xa̱bu̱ xuajen, raʼkháa xóo judíos, náa numuu rí nataniu̱u̱n ga̱jma̱a̱ tsiakii xa̱bu̱ xuajen mu makuwá xó má eni judíos rá.”
w13-S 15/3 5 kutriga̱ 12
Nda̱a̱ rí maʼni majngrádiinʼ bi̱ nandún kuyáá Jeobá
12 Pedro nimíñuu munii dí ra̱májánʼ eʼwíínʼ, ma̱ngaa maski ajndu nixtáa má xúʼko̱ jmbu náa Jesús ga̱jma̱a̱ náa Jeobá, mú nguáná ni̱jkha̱nú nikiéʼkhun. Mbá xkri̱da, niʼthí rí na̱nguá eniniiʼ Jesús, raʼkha̱a mbá nutu, niʼthí rígi̱ asndu ajtsú nuthu (Luc. 22:54-62). Itháan nda̱wa̱á na̱nguá nisngájma xóo mbáa cristiano, numuu rí ndiʼñún a̱ngiu̱lú bi̱ na̱nguá ni̱ndxu̱ún judíos rí asndu na̱nguá míjínʼ xóo bi̱ judíos. Mú, apóstol Pablo ndiʼyoo dí ragíʼmaa markuájímíjná náa congregación. Pedro nijngawa̱a̱n. Ikha jngó, nákha xóó tséʼni dí rígi̱ magawúunʼ a̱ngiu̱lú, Pablo nixprígúu ga̱jma̱a̱ ikhaa niʼthúu̱n náa inuu (Gál. 2:11-14). Lá rúʼko̱ niʼni rí Pedro maniñuʼ ra̱jkha̱ náa carrera rí makanúu vida ráʼ. Na̱nguá; ikhaa ndiʼyaridoo xkri̱da ndrígóo Pablo, ga̱jma̱a̱ nigíʼ niʼnimbánúu ma̱ngaa ni̱jkha̱ má xúʼko̱ náa carrera rí makánúu vida.
Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu
(Gálatas 2:20) Kiʼdujmúún náa ixi̱ ga̱jmu̱ʼ Cristo. Nánguá ni̱ndxu̱ʼ ikhúúnʼ bi̱ ndaʼya; nindxu̱u̱ Cristo bi̱ xtáa ga̱jma̱á ni̱ndxu̱ʼ. Mú xóo xtáá xúgi̱, xtáá ga̱jma̱a̱ numuu fe náa A̱ʼdióo Dios bi̱ nindoo kaʼyoʼ ma̱ngaa nixnáximinaʼ ga̱jma̱a̱ numuʼ.
w14-S 15/9 16 kutriga̱ 20, 21
Atani má xúʼko̱ ñajuunʼ Dios maski ajndu “natamíníʼ wéñuʼ”
20 Xú gúʼni ga̱jma̱a̱ tsáʼkhá rí tséʼyáá rá. Mbá xkri̱da, xú káʼnii gándoo gúʼni mu xákaguabáanʼ rá. Mbá rí ma̱ndoo mambayúlú nindxu̱u̱ rí mundxaʼwamíjná náa rí nijuiʼtsiwáanʼ. Rúʼko̱ rí niʼni Pablo. Nguáná naxtáa ngíná numuu rí nindxu̱u̱ xa̱bu̱ aʼkhá, mú ndiʼyoo rí Cristo tákhañu mu maʼnikáwíin xa̱bu̱ jmbiin, ikhaa nikháñuu ga̱jma̱á numún xa̱bu̱ aʼkhá, xó má ikhaa. Ikha jngó niʼnirámáʼ: “Xtáá ga̱jma̱a̱ numuu fe náa A̱ʼdióo Dios bi̱ nindoo kaʼyoʼ ma̱ngaa nixnáximinaʼ ga̱jma̱a̱ numuʼ” (Gál. 2:20). Pablo ndiʼyoo rí nijuiʼtsiwáanʼ nambáyúu.
21 Á mu rí nijuiʼtsiwáanʼ nduʼyáá rí nindxu̱u̱ xóo mbá regalo rí nixnúlú mámbáanʼ Jeobá, rúʼko̱ mambayúlú wéñuʼ. Xúʼko̱, mú rígi̱ tsíyoo gáʼthúu̱n rí índo̱ nakáguabáanʼ mandáti̱ga̱a̱ mbá nacha̱. Mbáa tikuáanʼ mbaʼyóoʼ rí maʼngulú ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rúʼko̱ asndu índo̱ gákuwáanʼ náa ku̱ba̱ʼ mitsaan. Mú ¡xákaguabáánʼ! Garmáʼáan a̱jkia̱a̱nʼ rí bi̱ gakuwa jmbu asndu índo̱ gatumuu mbiʼi ikhiin mundrigúu premio. Kuwáanʼ iwáá mbiʼi dí Reino ma̱ʼkha̱a̱ kayóo rí tsímáá ga̱jma̱a̱ rí ikhaa mambáñún xa̱bu̱ numbaaʼ mani̱ndxu̱ún jmbiin. Atani tsiakimínáʼ mu mata̱ʼa̱a̱ʼ náa maʼtáñajunʼ Reino maski ajndu mbaʼyóoʼ matamíniiʼ wéñuʼ.
(Gálatas 3:1) Oh gálatas bi̱ tsíndxa̱ʼwa̱a̱ májánʼ edxu̱ún, tsáa niʼniala mani̱ndxa̱la xúʼko̱, rí asndu ndi̱ya̱a̱ ga̱jma̱a̱ idala xóo nindrajkaa Jesucristo náa ixi̱ rá.
it-1-S 984
Gálatas, rí na̱jkha̱ náa inún
Ajngáa rí niʼthí Pablo: “Oh gálatas bi̱ tsíndxa̱ʼwa̱a̱ májánʼ edxu̱ún”, tsíyoo gáʼthúu̱n rí i̱ndó nikuwa bi̱ ni̱ndxu̱ún galo bi̱ naguwaʼ náa norte ndrígóo Galacia (Gál 3:1); Pablo nixtáa raxprígúún tikhun xa̱bu̱ bi̱ kúwá náa congregación bi̱ nuniñamíjna̱ muni xó má eni bi̱ ni̱ndxu̱ún judaizantes bi̱ kúwi̱i̱n náa ikhiin. Judíos bugi̱ nugimíjna̱ muni rí nandún ikhiin nuni makujmaa rí náa xtángoo ndrígóo Moisés na̱ʼkha̱ rí ikhiin nuni, raʼkháa rí ‹jmbu ga̱jma̱a̱ numuu fe› rí nimbánuu náa nuxi̱ʼ pacto (2:15–3:14; 4:9, 10). Náa ‹congregaciones dí rígá náa Galacia› (1:2) bi̱ Pablo niʼnirámáʼ inún ni̱ndxu̱ún bi̱ mbá kandawiin gajmiún judíos ga̱jma̱a̱ bi̱ raʼkhíin judíos, bi̱ ndiʼkhún nitu̱ʼu̱u̱n, bi̱ nigumiin circuncidar ga̱jma̱a̱ bi̱ raʼkhíin judíos bi̱ tágumiin circuncidar, tikhun ni̱ndxu̱ún bi̱ naguwáʼ náa Roma bi̱ nikuwa ginii. (Hch 13:14, 43; 16:1; Gál 5:2.) Xúgínʼ nagumbiʼñún cristianos gálatas numuu rí kuwa náa Galacia. Rí xú káʼnii kiʼniraʼmáʼ carta naʼni makujmaa rí Pablo niʼnirámáʼ náa cristianos bi̱ kúwá náa Sur ndrígóo Roma carta rígi̱ ni̱jkha̱ náa inún bi̱ naninuʼ májánʼ, raʼkháa náa bi̱ tséninuʼ bi̱ kuwa xígií náa norte bi̱ nditháan má táʼga gáʼñun.
Migixnuu Biblia
(Gálatas 2:11-21) Mú, índo̱ Cefas ni̱ʼkha̱ Antioquía, ni̱thu̱u̱n náa inuu numuu rí ikhaa nijngráʼaa wéñuʼ. 12 Numuu rí nákha xóó tsiguáʼnu xa̱bi̱i̱ Santiago, nakuiʼtsu gajmíi̱n bi̱ i̱ʼwáʼ xuajen; mú índo̱ niguáʼnu niʼni janíminaʼ, numuu rí nimiñuu eni xa̱bu̱ bi̱ nithu xtóo xuñúnʼ. 13 Eʼwíínʼ judíos nini xó má ikhaa, asndu Bernabé ni̱jkha̱ kidxu̱únʼ ikhiin. 14 Índo̱ rí ikhúúnʼ ndi̱yo̱o̱ rí na̱nguá enimbaníí ajngáa rí májánʼ, ni̱thu̱u̱n Cefas náa inún xúgínʼ: “Xí ikháánʼ maski ajndu ñajuanʼ judío, xtaa xó má eʼwíínʼ xa̱bu̱ xuajen, raʼkháa xóo judíos, náa numuu rí nataniu̱u̱n ga̱jma̱a̱ tsiakii xa̱bu̱ xuajen mu makuwá xó má eni judíos rá.” 15 Ikháanʼxu bi̱ nindxuxu judíos, raʼkháa xóo xa̱bu̱ aʼkhá bi̱ náa i̱ʼwáʼ xuajen, 16 mu majmaʼniiʼ jmbii mbáa xa̱bu̱, raʼkháa ga̱jma̱a̱ numuu rí naʼnimbánuu xtángoo, i̱ndó á mu gíʼdoo fe náa Cristo Jesús, asndu ikháanʼ ni̱jkua̱nú niguáʼdáá fe náa Cristo Jesús, mu majmaʼniáanʼ xóo xa̱bu̱ jmbii bi̱ gíʼdoo fe náa Cristo, raʼkháa ga̱jma̱a̱ numuu rí nuʼnimbánii xtángoo, numuu rí bi̱ naʼnimbánuu xtángoo tséjmaʼniiʼ xóo xa̱bu̱ jmbii. 17 Á mu nuxkamáanʼ rí ni̱ndxu̱lú xa̱bu̱ aʼkhá, índo̱ nandulú majmaʼniáanʼ xóo xa̱bu̱ jmbii náa Cristo, lá rúʼko̱ eyoo gáʼthi rí náa Cristo e̱ʼkha̱ aʼkhá ráʼ. ¡Raʼkháa xúʼko̱! 18 Numuu rí á mu ikhúúnʼ naniʼñúʼ rani̱ ga̱jma̱a̱ natangu̱ún nani mbu̱júu̱ nasngajmá rí ikhúúnʼ má gúʼdoo aʼkhúnʼ. 19 Mú ikhúúnʼ, náa majñu̱ʼ xtángoo asndu xóo nikháñuʼ náa xtángoo, mu maʼgánú maxtáá náa majñu̱ʼ Dios. 20 Kiʼdujmúún náa ixi̱ ga̱jmu̱ʼ Cristo. Nánguá ni̱ndxu̱ʼ ikhúúnʼ bi̱ ndaʼya; nindxu̱u̱ Cristo bi̱ xtáa ga̱jma̱á ni̱ndxu̱ʼ. Mú xóo xtáá xúgi̱, xtáá ga̱jma̱a̱ numuu fe náa A̱ʼdióo Dios bi̱ nindoo kaʼyoʼ ma̱ngaa nixnáximinaʼ ga̱jma̱a̱ numuʼ. 21 Na̱nguá eni gaʼduunʼ rí májánʼ a̱jkiu̱u̱n Dios; mú á mu rí jmbu na̱ʼkha̱ náa xtángoo nda̱a̱ numuu rí nikháñuu Cristo.