Referencias ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión Xóo kúwi̱i̱n ga̱jma̱a̱ xóo Etaraʼa Cristianos
3-9 JUNIO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | GÁLATAS 4-6
“‹Rí naguanúu xóo mbá xkri̱da’› rí nandoo gáʼthúu̱n náa ikháanʼ”
(Gálatas 4:24, 25) Rígi̱ naguanúu xóo mbá xkri̱da; numuu rí gu̱ʼu̱ bugi̱ nandoo gáʼthúu̱n a̱jma̱ rí nimbánuu, rí timbá ninindxu̱u̱ kúbá Sinaí, bi̱ naʼni rí e̱ji̱i̱n mani̱ndxu̱ún ñumbáá, ikhaa nindxu̱u̱ Agar. 25 Rí xúgi̱, Agar nandoo gáʼthúu̱n Sinaí, mbá kúbá ndrígóo Arabia, ga̱jma̱a̱ ikhaa nindxu̱u̱ Jerusalén dí rígá mbiʼi xúgi̱, numuu rí xtáa xóo ñumbáá gajmíi̱n e̱ji̱i̱n.
it-1-S 65 kutriga̱ 1
Agar
Xó má niʼthí apóstol Pablo, Agar ninindxu̱u̱ náa rí naguanúu xóo mbá xkri̱da rí nindoo gáʼthúu̱n xuajen Israel, rí ga̱jma̱a̱ numuu Xtángoo nikuwa jnduʼ náa Jeobá, rí nigíʼdu̱u̱ náa kúbá Sinaí, rí nimbánuu nixníi “e̱ji̱i̱n mu mani̱ndxu̱ún yumbáá”. Ga̱jma̱a̱ numuu rí nigumiin ga̱jma̱a̱ aʼkhá, xa̱bu̱ xuajen niʼniuu gakhi̱i̱ munimbaníí xúgíʼ náa rí nimbánuu. Ikha jngó, bi̱ israelitas ninindxu̱ún mbóo xuajen rí nimínuuʼ, rúʼko̱ niʼni rí makhañún; ikha jngó ninindxu̱ún yumbáá. (Jn 8:34; Ro 8:1-3.) Jerusalén dí nirígá nákha nixtáa Pablo kaʼyoo Agar, numuu rí xuajen rígi̱ ninindxu̱u̱ náa naʼtáñajunʼ, rí nandoo gáʼthúu̱n bi̱ phú Israel, xtáa ramínuuʼ gajmíi̱n e̱ji̱i̱n. Ikha jngó, cristianos bi̱ kaxtaʼwíin ga̱jma̱a̱ xi̱ʼ kaʼwu ni̱ndxu̱ún e̱ji̱i̱n “Jerusalén dí rígá rijma̱a̱”, a̱ʼgiu̱u̱ Dios bi̱ nindxu̱u̱ xóo mbá xkri̱da. Xó má Sara, a̱ʼgu̱ bi̱ na̱nguá nindxu̱u̱ yumbáá, Jerusalén rígi̱ nditháan tánindxu̱u̱ yumbáá, mú xó má Isaac nixkhoo Ismael, xúʼko̱ má mangiin e̱ji̱i̱n “Jerusalén dí rígá rijma̱a̱” (niguma káwíin ga̱jma̱a̱ numuu Ada̱) e̱ji̱i̱n Jerusalén bi̱ ninindxu̱ún yumbáá nixkhúún. Ikha jngó, xó má Agar ga̱ma̱a̱ a̱ʼdióo nixkawíin, Jeobá nánguá nindoo rí bi̱ phú Israel mani̱ndxu̱u̱ xuajñu. (Gál 4:21-31; ma̱ngaa atayáá Jn 8:31-40.)
(Gálatas 4:26, 27) Mú Jerusalén dí rígá rijma̱a̱ tsíñajun mbáá, ga̱jma̱a̱ ikhaa nindxu̱u̱ ru̱dúlú. 27 Numuu rí kiʼniraʼmáʼ: “Gaʼdxaʼ, ikháán bi̱ na̱nguá raʼdiin e̱ji̱n; gaʼdxaʼ ga̱jma̱a̱ gagi, ikháán bi̱ na̱nguá exnáʼ gaʼkhu; numuu rí e̱ji̱i̱n bi̱ xtáa gíná wéñuʼ ra̱ʼkhá tháán mbaʼin ki xóo e̱ji̱i̱n a̱ʼgu̱ bi̱ gíʼdaa ajmbio̱o̱”.
w14-S 15/10 10 kutriga̱ 11
Araʼdáá káxi̱ fe náa Reino
11 Maski ajndu rí nimbánuu ga̱jma̱a̱ Abrahán rígá rí gajkhun nimbánuu índo̱ e̱ji̱i̱n nitu̱ʼu̱u̱n náa Ku̱ba̱ʼ rí Nijuiʼthá mixnún, náa Escrituras nasngájma ajngáa rúʼko̱ rí nimbánuu rígá imbo̱o̱ xóo mambanúu (Gál. 4:22-25). Apóstol Pablo niʼthí ga̱jma̱a̱ xi̱ʼ kaʼwu, náa timbá rí phú nimbánuu nawiʼtáa a̱jma̱ enii, rí ginii nindxu̱u̱ Cristo ga̱jma̱a̱ dí raga̱jma̱ ni̱ndxu̱ún bi̱ 144,000 cristianos bi̱ kaxtaʼwíin ga̱jma̱a̱ xi̱ʼ kaʼwu (Gál. 3:16, 29; Rev. 5:9, 10; 14:1, 4). A̱ʼgu̱ bi̱ naʼnii e̱ji̱i̱n ikhaa nindxu̱u̱ “Jerusalén dí rígá rijma̱a̱”, xuajñu Dios dí rígá ikhí, ni̱ndxu̱ún ángeles jmbiin (Gál. 4:26, 31). Xó má nimbánuu ga̱jma̱a̱ Abrahán, e̱ji̱i̱n a̱ʼgu̱ ma̱ʼkha̱ kayóo rí maguma tsajkurámiinʼ xa̱bu̱ numbaaʼ.
(Gálatas 4:28-31) Rí xúgi̱, ikháanʼlu, a̱ngui̱nʼ, ñajunlú e̱ji̱i̱n bi̱ kaʼñúún náa rí nijuiʼthá marigá, xó má ninindxu̱u̱ Isaac. 29 Mú xó má nirígá nákha ikhú, bi̱ nixtáa xóo xuwiʼ nixkoo bi̱ nixtáa xóo espíritu, ga̱jma̱a̱ ikhaa kayúúʼ rígá xúgi̱ ma̱ngaa. 30 Mú, ndiéjunʼ eʼthí náa kiʼniraʼmáʼ rá. “Araxkáá a̱ʼgú ñumbáá ga̱jma̱a̱ a̱ʼdióo, numuu rí a̱ʼdióo ñumbáá rakáʼyoo magruigú rí kaʼyoo makánaa a̱ʼdióo a̱ʼgu̱ bi̱ tseñajunʼ mbáá.” 31 Ikha jngó, a̱ngui̱nʼ, na̱nguá ni̱ndxu̱lú a̱ʼdióo mbáa a̱ʼgú ñumbáá, ni̱ndxu̱lú a̱ʼdióo a̱ʼgu̱ bi̱ tseñajunʼ mbáá.
Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu
(Gálatas 4:6) Rí xúgi̱, numuu rí ikháanʼ nindxa̱la e̱ji̱n, Dios nikuʼma xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo A̱ʼdióo náa a̱jkiu̱lú, ga̱jma̱a̱ rígi̱ naʼthí: “¡Abba, Anu̱ʼ!”.
w09-S 1/4 13
Lá natayáá má ráʼ
Náá numuu rí Jesús nijmuu ajngáa “Abba, Anu̱ʼ” índo̱ niʼtákáñuu Jeobá xá.
Ajngáa arameo ʼabbáʼ ma̱ndoo miʼtájuíi xóo “anu̱ʼ” o ma̱ngaa “oh Anu̱ʼ”. Ajtsú aʼphu̱ na̱ʼkha̱ ajngáa rígi̱ náa Escrituras, nandoo gáʼthúu̱n má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá, Anu̱lú bi̱ xtáa mekhuíí, ga̱jma̱a̱ kiʼniraʼmáʼ náa na̱ʼkha̱ tsajkhun. Mú, ndiéjunʼ rí phú mitsaan nindoo gáʼthi Jesús ajngáa rígi̱ rá.
Náa mbá i̱yi̱i̱ʼ na̱ʼkha̱ raʼthí: “Nákha mbiʼi rí nixtáa Jesús, ʼabbāʼ nindxu̱u̱ mbá ajngáa rí naguʼún najmún itháan e̱ji̱n mu muthún anu̱ún rí nandún kuñún, ga̱jma̱a̱ gamajkhu” (The International Standard Bible Encyclopedia). Ikhaa rígi̱ nindxu̱u̱ timbá ajngáa rí najmañuu mbáa ada̱. Jesús nijmuu ajngáa rígi̱ náa mbóo mbiʼi kiejunʼ. Índo̱ nixtáa náa ixi̱ ri̱ʼi̱ dí rígá náa Getsemaní, nákha inuu makhañúu, niʼthúu̱n Jeobá ajngáa rígi̱: “Abba, Anu̱ʼ” (Marcos 14:36).
Náa i̱yi̱i̱ʼ rí niʼthálú nákha gíníi naʼthí: “Mbiʼi rí nijmaʼnuunʼ itháan xa̱bu̱ Romanos ga̱jma̱a̱ Griegos na̱nguá nijmaʼnunʼ wéñuʼ ajngáa ʼabbāʼ mu mutháán Dios, numuu rí á mu nuni xúʼko̱ musngajma rí na̱nguá guaʼdáá gamajkhún”. Mú, ma̱ngaa i̱yi̱i̱ʼ rúʼko̱ naʼthí rí “Jesús nijmuu ajngáa rígi̱ índo̱ niʼtájkáan mu masngájma rí nambáxu̱u̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ Dios”. Náa i̱ʼwáʼ a̱jma̱ ajngáa ʼabbáʼ rí na̱ʼkha̱ náa Biblia, a̱jma̱ ajngáa rígi̱ rí kiʼniraʼmáʼ náa cartas ndrígóo apóstol Pablo, nasngájma rí bi̱ timbíi̱n cristianos nijmún mu mutháán Dios (Romanos 8:15; Gálatas 4:6).
(Gálatas 6:17) Rí xúgi̱ nimbáa xáʼni gajmúʼ, numuu rí gúʼdoo náa xuyuʼ tsinaʼ rí gíʼdoo mbáa ñumbáá ndrígóo Jesús.
w10-S 1/11 15
Lá natayáá má ráʼ.
Náá numuu niʼthí Pablo: “Gúʼdoo náa xuyuʼ tsinaʼ rí gíʼdoo mbáa ñumbáá ndrígóo Jesús” rá. (Gálatas 6:17.)
▪ Xó má cristianos bi̱ nikuwa nákha siglo timbá nikru̱ʼu̱u̱n, rí niʼthí Pablo kagu̱ mbaʼa ajngáa rí ma̱ndoo majuiʼthá. Mbá xkri̱da, nákha wajyúuʼ, bi̱ na̱nguá nikháñun náa nixmijná ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á nixudiinʼ náa guʼwá e̱jua̱nʼ, bi̱ nuni kuʼwáʼ náa templos ga̱jma̱a̱ yumbáá bi̱ nduyaʼ xú káʼnii magajnún nugiʼma tsinaʼ náa xuñúunʼ ga̱jma̱a̱ mbóo ajua̱nʼ rí mijkha wéñuʼ. Tsinaʼ rúʼko̱ naguanúu náa xtún, xóo mbá tsinaʼ rí nasngájma ma̱jti̱ʼ.
Ikha jngó, mú, raʼkháa xúgíʼ tsinaʼ rí guáʼdáá náa xuñúnʼ nindxu̱u̱ ra̱májánʼ. Mbaʼin wéñuʼ xa̱bu̱ nagún kudiin mu makujmiin rí ikháá má raza ni̱ndxu̱ún o religión. Mbá i̱yi̱i̱ʼ rí najmaʼnuuʼ wéñuʼ naʼthí: “Bi̱ sirios nduyamajkhún dioses Hadad ga̱jma̱a̱ Atargatis najmaʼnuuʼ ga̱jma̱a̱ mbóo tsinaʼ náa ñawúunʼ o náa aphúún [...]. Bi̱ nduyamajkuíí Dionisio nuniriyaʼ mbóo iná náa xuñúnʼ” (Theological Dictionary of the New Testament).
I̱mba̱ numuu nindxu̱u̱, rí mbaʼin bi̱ nithi ga̱jma̱a̱ numuu Biblia nikumu̱ún rí Pablo nindoo gaʼthí ga̱jma̱a̱ numuu tsinaʼ rí nini gínáa náa ni̱jkha̱ gáʼtaraʼa (2 Corintios 11:23-27). Índo̱ najuiʼthá ga̱jma̱a̱ numuu “tsinaʼ” rí majmaʼniiʼ xóo mbáa cristiano, mú, apóstol na̱nguá nindoo gáʼthi á mu gíʼdoo mbá tsinaʼ gajkhun náa xuyuuʼ, nindoo gáʼthi ga̱jma̱a̱ numuu xóo nixtáa.
Migixnuu Biblia
(Gálatas 4:1-20) Rí xúgi̱, natala rí bi̱ kaʼyoo magruigúu kaʼníí chíʼgíiʼ nindxu̱u̱ xóo ñumbáá, maski ajndu ikhaa kaʼyoo xúgíʼ, 2 ikhaa xtáa náa majñu̱ún’ xa̱bu̱ bi̱ nuñewa̱a̱n ga̱jma̱a̱ bi̱ nduyáá xúgíʼ ñajuunʼ, asndu náa gáʼga̱nú mbiʼi rí gaʼthí anu̱u̱. 3 Xúʼko̱ má kayuuʼ mangáanʼ, nákha majkiáanʼlú, nini̱ndxu̱lú má xúʼko̱ ñumbáá náa xtángoo dí rígá náa numbaaʼ. 4 Mú índo̱ ni̱jkha̱nú mbiʼi, Dios nikuʼmaa A̱ʼdióo, bi̱ nixtáa náa mbáa a̱ʼgu̱, ga̱jma̱a̱ niʼnimbánuu xtángoo, 5 mu maʼni káwíin índo̱ maʼtsi̱i̱n bi̱ kuwa runimbaníí xtángoo, mu ikháanʼ ma̱ndoo manindxu̱lúʼ e̱ji̱i̱n. 6 Rí xúgi̱, numuu rí ikháanʼ nindxa̱la e̱ji̱n, Dios nikuʼma xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo A̱ʼdióo náa a̱jkiu̱lú, ga̱jma̱a̱ rígi̱ naʼthí: “¡Abba, Anu̱ʼ!”. 7 Ikha jngó rí xúgi̱ nánguá nindxa̱a̱ʼ ñumbáá, nindxa̱a̱ʼ a̱ʼdióo; á mu nindxa̱a̱ʼ a̱ʼdióo, ma̱ngaa nindxa̱a̱ʼ bi̱ kaʼyoo magruigúu xúgíʼ, núma̱a̱ má Dios. 8 Mú, nákha ikháanʼla xóó tsíniʼníiʼ Dios, nini̱ndxa̱la ñumbáá ndrígu̱ún bi̱ na̱nguá ni̱ndxu̱ún dioses. 9 Mú xúgi̱ rí ni̱jkua̱nú niniʼnííʼ Dios, xóo muʼthá, ni̱jkua̱nú nijmaʼniáanʼ náa Dios, náa numuu rí natangáanʼ mbu̱júu̱ náa dí ragíʼdoo numuu dí rígá náa numbaaʼ ga̱jma̱a̱ nandala mani̱ndxa̱la ñumbáá mbu̱júu̱ rá. 10 Kuwáanʼla ruyexi̱i̱ májánʼ mbiʼi, gu̱nʼ, rí xóo naxtiʼkhuu náa mámbá tsiguʼ ga̱jma̱a̱ tsiguʼ. 11 Namíñúʼ índo̱ nandxa̱ʼwa̱mínáʼ rí xúgíʼ dí nini ga̱jma̱á numala nindxu̱u̱ ndíí. 12 A̱ngui̱nʼ, natakháñala: Gani̱ndxa̱la xóo ikhúúnʼ, numuu rí ikhúúnʼ nákha ginii ninindxu̱ʼ xóo ikháanʼla. Ikháanʼ na̱nguá niniuʼ nimbá dí raʼkhí. 13 Ikháanʼ má ndu̱ya̱a̱la rí ga̱jma̱a̱ numuu mbá nandii rí nigúʼdoʼ nindoo nitala timbá aʼphu̱ ajngáa rí májánʼ. 14 Maski ajndu xuyuʼ ninindxu̱u̱ mbá tsáʼkhá náa ikháanʼla, mú ikháanʼ na̱nguá niwiyala kuyoʼ ni má tundujtúnʼ; ikháanʼla nindrigún xóo mbáa ángel ndrígóo Dios, xó má Cristo Jesús. 15 Mú, náa mínaaʼ ni̱jkha̱ gagi rí niguáʼdáála rá. Numuu rí ikhúúnʼ nda̱yo̱o̱ májánʼ rí asndu, á mu nindoo, asndu nirawíi idala mu muxnuʼ. 16 Mú, lá ninindxu̱ʼ bi̱ sia̱nʼ gajmiála numuu rí nithalá rí gajkhun ráʼ. 17 Ikhiin nduñánʼla wéñuʼ, mú raʼkháa ga̱jma̱a̱ mbá numuu májánʼ, mú nandún munitsíngunʼ náa ikhúúnʼ, mu xúʼko̱ ikháanʼ mu̱ʼgua̱ kidxu̱únʼ ikhiin. 18 Ga̱jma̱a̱ májánʼ má nindxu̱u̱ rí mbuñaanʼla má xúʼko̱ xúgíʼ mbiʼi náa rí májánʼ, raʼkháa i̱ndó índo̱ ikhúúnʼ xtáá ga̱jma̱á nindxa̱la, 19 e̱ji̱nʼ nindxa̱la, mbu̱júu̱ má gúʼdoo gaʼkhu ga̱jma̱á numala asndu índo̱ Cristo gáxtáa náa ikháanʼla. 20 Mú, raʼkháa tháán eyoʼ maxtáá ga̱jma̱á nindxa̱la rí mbiʼi xúgi̱, mu mariʼkhuu rí gátala, numuu rí naʼniuʼ tsiánguá ga̱jma̱a̱ numala.
10-16 JUNIO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | EFESIOS 1-3
“Xa̱bu̱ ñajunʼ ndrígóo Jeobá ga̱jma̱a̱ rí naʼni”
(Efesios 1:8, 9) Rí májánʼ rí na̱nguá kaʼyulú rí ikhaa niʼni muguaʼdáálu wéñuʼ ku̱ma̱ ga̱jma̱a̱ rí makru̱ʼu̱lú, 9 ikhaa nisngájmulú mbuʼyáá dí rígá ngu̱ʼwa̱ rí ikhaa nandoo maʼni. Xó má rí ikhaa ninigu̱u̱ʼ maʼni
it-2-S 981 kutriga̱ 2
Ngu̱ʼwa̱ rí mitsúʼkháan
Reino mesiánico. Pablo niʼnirámáʼ káxi̱ mbá rí huasjngajma náa rí gíwanʼ ngu̱ʼwa̱ rí mitsúʼkháan ndrígóo Cristo. Náa Efesios 1:9-11 naʼthí rí Dios niʼni mbaʼyoo “ngu̱ʼwa̱ rí mitsúʼkháan” rí ikhaa nandoo, ga̱jma̱a̱ naʼthí: “Xó má rí ikhaa ninigu̱u̱ʼ maʼni mu mambanúu náa mbiʼi rí kaʼyoo: Mixtagímbóo náa Cristo xúgíʼ dí rígá mekhuíí ga̱jma̱a̱ dí rígá náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ. Xúʼko̱, náa ikhaa, ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ rí mangáanʼlu ma̱ndoo mundrígú rí ikhaa nikudaminaʼ maʼni, rí ikhaa niraʼwáanʼlu asndu nákha ginii numuu rí xúʼko̱ nindoo ikhaa maʼni”. Rígi̱ nindxu̱u̱ “ngu̱ʼwa̱ rí mitsúʼkháan” naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu mbáa Xa̱bu̱ Ñajunʼ, bi̱ nindxu̱u̱ Reino mesiánico ndrígóo Dios. “Dí rígá mekhuíí”, náa rí Pablo nindoo gáʼthúu̱n, ni̱ndxu̱ún bi̱ mutañajunʼ bi̱ nagi̱ʼthu̱u̱n Jesús náa Reino ndrígóo mekhuíí. “Dí rígá náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ” bi̱ mani̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ bi̱ makuwíin náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ. Jesús nisngájmúún discípulos ndrígóo rí ngu̱ʼwa̱ rí mitsúʼkháan rí niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu Reino índo̱ ikhaa niʼthí: “Ikháanʼla nikánala rí makrua̱ʼa̱ʼla dí rígá ngu̱ʼwa̱ ga̱jma̱a̱ numuu reino ndrígóo Dios”. (Mr 4:11.)
(Efesios 1:10) mu mambanúu náa mbiʼi rí kaʼyoo, mixtagímbóo náa Cristo xúgíʼ dí rígá mekhuíí ga̱jma̱a̱ dí rígá náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ. Xúʼko̱, náa ikhaa,
w12-S 15/7 27, 28 kutriga̱ 3, 4
Jeobá nagimbíi̱n e̱ji̱i̱n
3 Xúgíʼ rí naʼni Jeobá nambánii ga̱jma̱a̱ rí naʼthí maʼni. Ikha jngó, “náa mbiʼi rí kaʼyoo”, Dios niʼni marigá “mu mambanúu”, xóo muʼthá, nigíʼ mbá awan mu magímbíin bi̱ niʼni wíin bi̱ najmañún wéñuʼ (atraxnuu Efesios 1:8-10). Rí maʼni rígi̱ mambanúu a̱jma̱ enii. Rí timbá naʼniratiin bi̱ kaxtaʼwíin bi̱ makuwá mekhuíí gajmiún Jesucristo bi̱ kayá edxu̱u̱. Rígi̱ nigi̱ʼdu̱u̱ nákha Pentecostés tsiguʼ 33 tsiguʼ nda̱wa̱á, índo̱ Jeobá nigíʼdu̱u̱ nigimbíin xa̱bu̱ bi̱ maʼtáñajunʼ gajmíi̱n Cristo mekhuíí (Hech. 2:1-4). Núma̱a̱ má ga̱jma̱a̱ numuu tsingijñaʼ rí niʼni Cristo, bi̱ kaxtaʼwíin niguánu ninindxu̱ún kaʼwiin ga̱jma̱a̱ kaʼñún makuwa kámuu mbiʼi. Ikha jngó, nadxún rí niguánu ninindxu̱ún “e̱ji̱i̱n Dios” (Rom. 3:23, 24; 5:1; 8:15-17).
4 Rí maʼni raga̱jma̱, naʼniratiin bi̱ makuwa náa Ku̱ba̱ʼ Mitsaan náa maʼtáñajunʼ Reino ndrígóo Cristo. Ikhiin ni̱ndxu̱ún bi̱ “ra̱ʼkhá tháán mbaʼin xa̱bu̱” (Rev. 7:9, 13-17; 21:1-5). Náa mbá Míí tsiguʼ rí Gáʼtañajunʼ makuxi̱ín mbaʼin wéñuʼ bi̱ nikháñun (Rev. 20:12, 13). ¡Ra̱ʼkhá tháán mitsaan índo̱ gatuxi̱ín mbaʼin xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ musngájma rí kuwaanʼlú jnduʼ! Nda̱wa̱á rí gájngoo mbá míí tsiguʼ, ‹bi̱ gakuwa náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ› marigá imbóó náa musngajma á mu naguájun jmbu, ga̱jma̱a̱ bi̱ guguajún jmbu má xúʼko̱ mani̱ndxu̱ún “e̱ji̱i̱n Dios” bi̱ makuwá náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ (Rom. 8:21; Rev. 20:7, 8).
Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu
(Efesios 3:13) Ikha jngó natha rí xákanajkhala ga̱jma̱a̱ numuu rí ikhúúnʼ xtáá ramínuuʼ ga̱jma̱á numala, numuu dí rígi̱ eyoo gáʼthúu̱n gamajkhu náa ikháanʼla.
w13-S 15/2 28 kutriga̱ 15
Nimbá nda̱a̱ rí gáríkulú rí mundrígú gloria ndrígóo Dios
15 Rí naʼngulú nuʼni ñajuunʼ Jeobá naʼni rí eʼwíínʼ xa̱bu̱ mundrigú gloria ndrígóo Dios. Apóstol Pablo niʼnirámáʼ náa inún cristianos bi̱ Éfeso: “Natha rí xákanajkhala ga̱jma̱a̱ numuu rí ikhúúnʼ xtáá ramínuuʼ ga̱jma̱á numala, numuu dí rígi̱ eyoo gáʼthúu̱n gamajkhu náa ikháanʼla” (Efes. 3:13). Ndiéjunʼ nindoo gaʼthí xá. Náá numuu rí tsáʼkhá rí niraʼnuu ninindxu̱u̱ gamajkhu náa ikhiin xá. Numuu rí tániñuuʼ rambáñun a̱ngui̱i̱n maski ajndu niraʼnuu mbaʼa xkujndu nisngájmun rí muni ñajuunʼ Dios nindxu̱u̱ mbá ñajunʼ rí gíʼdoo wéñuʼ numuu náa xúgíʼ. Á mu Pablo niʼni wabaminaʼ índo̱ niraʼnuu xkujndu, lá xákujmaa rí ninindxu̱u̱ ndíí rí nimbáxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ Jeobá, xóo ñajuunʼ rí niʼni ga̱jma̱a̱ rí gíʼthu̱u̱n nda̱wa̱á xáʼ. Ga̱jma̱a̱ numuu rí niʼngo̱o̱ nisngájmaa rí mani̱ndxu̱u̱ cristiano bi̱ nigiʼdoo itháan numuu ga̱jma̱a̱ nisngájmaa rí tséʼniu asndu xkáʼnii má xkujndu rí guraʼníí xa̱bi̱i̱ Cristo xánindxu̱u̱ ndíí magiʼdoo numuu.
(Efesios 3:19) ga̱jma̱a̱ rí muniʼnuuʼ ngajua ndrígóo Cristo rí gíʼdoo itháan numuu ki xóo ku̱ma̱, mu xúʼko̱ muguaʼdáá xúgíʼ rí naxná Dios.
cl 299-S kutriga̱ 21
“Muniʼnuuʼ ngajua ndrígóo Cristo”
21 Náa ajngáa griego rí najuiʼtájuíi “matatsiʼnuuʼ” ma̱ngaa “nandoo gáʼthúu̱n rí ma̱ta̱ya̱a̱ xóo phú nindxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ rí natani”. Índo̱ nandulú kuʼñúún eʼwíínʼ xó má niʼni Cristo, nusngájma rí májánʼ a̱jkiu̱lú náa ikhiin, rí mumbañún náa ndañúunʼ ga̱jma̱a̱ rí muʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱lú kuʼñúún, á mu nuʼni xúʼko̱ musngájma rí nakru̱ʼu̱lú kuʼñúún. Ga̱jma̱a̱ numuu rí nuʼni, na̱jkua̱nú “nuniʼnúuʼ ngajua ndrígóo Cristo rí naʼni maguaʼdáá ku̱ma̱ʼ”. Nditháan xámbumulú rí, á mu nusngájma itháan rí ni̱ndxu̱lú xó má Jesús, muʼgua kanuu náa Dios bi̱ ikhaa ndiʼyáridoo: Jeobá bi̱ nandoo kaʼyulú.
Migixnuu Biblia
(Efesios 1:1-14) Pablo, apóstol ndrígóo Cristo Jesús xó má nindoo Dios, bi̱ kaʼwiin bi̱ kuwa náa Éfeso ga̱jma̱a̱ bi̱ kuwa jnduʼ gajmiún Cristo Jesús: 2 Garigá rí májánʼ wéñuʼ a̱jkiu̱u̱n Dios dí rakáʼyala ga̱jma̱a̱ tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa ikhaa, bi̱ nindxu̱u̱ Anu̱lú ga̱jma̱a̱ rí na̱ʼkha̱ náa Tátá Jesucristo. 3 Guʼni mba̱a̱ Dios Anu̱u̱ Señor Jesucristo, numuu rí naʼni tsajkurámáanʼ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí májánʼ rí na̱ʼkha̱ mekhuíí ga̱jma̱a̱ numuu Cristo, 4 xó má niraʼwáanʼ ikhaa mu makuwáanʼ mbá jnduʼ gajmiúlú nákha xóó tséguma numbaaʼ, mu manindxu̱lúʼ kaʼwáanʼ ga̱jma̱a̱ rí xánindxu̱lú xa̱bu̱ aʼkhá náa inuu ikhaa ga̱jma̱a̱ ngajua. 5 Numuu rí asndu nákha má ginii nijmiuu Cristo mu maraʼwáanʼ xóo e̱ji̱i̱n, xó má ikhaa nindoo marigá, 6 mu maʼga̱ gamajkhu náa rí májánʼ a̱jkiu̱u̱n rí nixnúlú ga̱jma̱a̱ numuu A̱ʼdióo bi̱ nandoo kaʼyoo. 7 Ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa nikáwáanʼlu numuu rí ikhaa niʼtsiwáanʼlu ga̱jma̱a̱ eʼdiuu, xúʼko̱ nanújngorámuʼ aʼkhá dí naxuʼdamijnalú, numuu dí ra̱ʼkhá tháán májánʼ a̱jkiu̱u̱n. 8 Rí májánʼ rí na̱nguá kaʼyulú rí ikhaa niʼni muguaʼdáálu wéñuʼ ku̱ma̱ ga̱jma̱a̱ rí makru̱ʼu̱lú, 9 ikhaa nisngájmulú mbuʼyáá dí rígá ngu̱ʼwa̱ rí mitsúʼkháan dí ikhaa nandoo maʼni. Xó má rí ikhaa ninigu̱u̱ʼ maʼni 10 mu mambanúu náa mbiʼi rí kaʼyoo, mixtagímbóo náa Cristo xúgíʼ dí rígá mekhuíí ga̱jma̱a̱ dí rígá náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ. Xúʼko̱, náa ikhaa, 11 ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ rí mangáanʼlu ma̱ndoo mundrígúlú rí ikhaa nikudaminaʼ, rí ikhaa niraʼwáanʼlu asndu nákha ginii numuu rí xúʼko̱ nindoo ikhaa maʼni, 12 mu muʼni má xúʼko̱ ñajuunʼ mu mbuʼyamajkuíí gloria ndrígóo, ikháanʼ bi̱ ni̱ndxu̱lú giniáanʼ bi̱ nuguaʼti̱i̱n náa Cristo. 13 Mú ikháanʼ mangáanʼ niguaʼthi̱i̱n náa ikhaa nda̱wa̱á rí nidxawíín ajngáa rí gajkhun, ajngáa rí májánʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí maguma káwáanʼlá. Ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa ma̱ngaa, nda̱wa̱á rí ikháanʼ ninimbala nindrigúla sello ga̱jma̱a̱ xi̱ʼ kaʼwu rí nijuiʼtá makhánala, 14 rí nindxu̱u̱ xóo mbá rí kiʼninumáá rí nakhánulú ginii rí kaʼyulú mundrígú, ga̱jma̱a̱ numuu rí maguma káwíin bi̱ nindxuún e̱ji̱i̱n Dios ga̱jma̱a̱ numuu rí miʼtsiwíin, mu ikhaa maguma mba̱a̱.
17-23 JUNIO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | EFESIOS 4-6
“Guʼgíʼ xúgíʼ ajua̱nʼ rí na̱ʼkha̱ náa Dios”
(Efesios 6:11-13) Guʼgíʼ xúgíʼ ajua̱nʼ rí na̱ʼkha̱ náa Dios mu ma̱ndoo muguajún jti̱i̱n tsáʼkhá ndrígóo Gixa̱a̱; 12 numuu rí na̱nguá gi̱ʼdu̱lú gajmiúlú mbáa xa̱bu̱ bi̱ nindxu̱u̱ xóo ikháanʼlu, nagi̱ʼdu̱lú gajmiúlú bi̱ nutañajunʼ náa numbaaʼ rí kríná, xóo muʼthá, mbaʼin xa̱bu̱ wéñiʼ náa mekhuíí. 13 Ikhaa numuu rígi̱, gaguaʼdáá mixtiʼkhu enii ajua̱nʼ rí na̱ʼkha̱ náa Dios mu maʼngala muraʼníí índo̱ gáʼkha̱nú mbiʼi dí ra̱májánʼ náa inala ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á rí niʼnga̱la niraʼníí xúgíʼ rígi̱, guwajún gújkhuʼ.
Jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ guguajún jti̱i̱n Gixa̱a̱
APÓSTOL PABLO niʼthí rí cristiano nindxu̱u̱ xóo mbáa soldado bi̱ naxmínaʼ ga̱jma̱a̱ imba̱a̱. Mú raʼkháa xúʼko̱ nindxu̱u̱ guerra ndrígúlú. Bi̱ guáʼdáanʼ sia̱nʼ ni̱ndxu̱ún Satanás ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ wéñiʼ. Maski ajndu na̱nguá xóo mbuʼñún, ikhiin gajkhun kuwa ga̱jma̱a̱ najmañún wéñuʼ muxmijná. Nakujma rí asndu xóo xáʼngulú gúʼnilu gajmiúlú, itháan bi̱ ni̱ndxu̱ún jiáma. Mú, lá xúʼko̱ nindxu̱u̱ ráʼ. Lá maʼngu̱u̱n jiáma bugi̱ muni gajmiún xa̱bu̱ bi̱ tsekujmiin ráʼ. Maʼngu̱u̱n, ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má kuwa runi. Xú káʼnii eʼngu̱u̱n eni rígi̱ xá. Numuu rí naguáʼdáá “má xúʼko̱ tsiakii náa Señor” Jeobá. Ma̱ngaa, numuu rí ni̱ndxu̱ún soldados bi̱ najmañún, najmún “xúgíʼ ajua̱nʼ rí na̱ʼkha̱ náa Dios” (atraxnuu Efesios 6:10-12).
(Efesios 6:14, 15) Gakuwáanʼ xawii, gaguaʼdáá asndu xóo náa smídala dí gajkhun, gaguʼwánla rí jmbu dí nañewu̱u̱n a̱jkia̱la, 15 ga̱jma̱a̱ gakuwáanʼ xawii gajngráʼala chádala mu mu̱ʼgua̱ gútaraʼa ajngáa rí májánʼ dí na̱ʼkha̱ kayóo rí tsímáá.
w18.05 28, 29 kutriga̱ 4, 7, 10
Jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ guguajún jti̱i̱n Gixa̱a̱
4 Xúʼko̱ má embriguii, rí gajkhun rí najmañulúʼ náa Ajngá rawunʼ Dios nañewulú náa rí naʼni gawúnlú rí naʼsngáa religión dí ragájkhun (Juan 8:31, 32; 1 Juan 4:1). Índo̱ itháan eyulú kuʼyáá dí gajkhun, itháan xáʼniulu mingíjyúuʼ majmulúʼ rí “jmbu dí nañewu̱u̱n” a̱jkiu̱lú, xóo muʼthá, makuwáanʼ xó má e̱nda̱ʼa̱ xtángoo ndrígóo Dios (Sal. 111:7, 8; 1 Juan 5:3). Ma̱ngaa á mu nakru̱ʼu̱lú májánʼ ajngáa rí gajkhun, xáʼni mingíjyúuʼ muʼthá ga̱jma̱a̱ numuu náa inún xa̱bu̱ bi̱ tsíñún gúdxuun (1 Ped. 3:15).
7 Coraza nandoo gáʼthúu̱n xtángoo ndrígóo Dios rí nañewu̱u̱n a̱jkiu̱lú (Prov. 4:23). Xó má mbáa soldado xariʼkhu̱u̱ coraza mu magíʼ mbá rí na̱nguá májánʼ, mangáanʼ xuriʼkhu̱u̱ xtángoo ndrígóo Dios ga̱jma̱a̱ ku̱ma̱ ndrígúlú ikháanʼ. Ku̱ma̱ ndrígúlú nartumuu ga̱jma̱a̱ xáʼngo̱o̱ gañeunlú xó má kaʼyoo (Prov. 3:5, 6). Ikha jngó, gíʼdoo wéñuʼ numuu mbuʼyáá tsu̱ma̱ rí ajua̱nʼ ndrígóo coraza mañewu̱u̱n májánʼ a̱jkiu̱lú.
10 Soldados romanos najngruʼun botas mu magún guxmijná náa guerra, mú bi̱ ni̱ndxu̱lú cristianos nuʼgíʼ mbá raxtá rí muʼtáraʼa ajngáa rí tsímáá (Is. 52:7; Rom. 10:15). Maski ajndu xúʼko̱ ndayúlú tsiakii mu muʼthá índo̱ nandoo. Mbáa dxámá bi̱ gíʼdoo 20 tsiguʼ bi̱ mbiʼyuu Bo, ikhaa naʼthí: “Nákha ginii namiñuʼ matarúʼun bi̱ nanigajmaa gajmíi̱nʼ. Mbáa mu nati̱yu̱ʼ. Tséyóo náa numuu nikumuʼ xúʼko̱. Rí xúgi̱ naniguʼ wéñuʼ matarúʼun bi̱ guáʼdáá ikháá má tsiguʼ xóo rí gúʼdoo ikhúúnʼ”.
(Efesios 6:16, 17) Ma̱ngaa, gíʼmaa maguaʼdáá fe rí nindxu̱u̱ xóo mbá escudo mba̱a̱ rí mambáyala muraʼníí xúgíʼ dí ra̱májánʼ rí nakunguanʼ xa̱bu̱ wéñiʼ. 17 Ma̱ngaa gajmala yelmo rí maʼni káwáanʼ, ga̱jma̱a̱ espada ndrígóo espíritu, rí nandoo gáʼthúu̱n, Ajngá rawunʼ Dios,
w18.05 29-31 kutriga̱ 13, 16, 20
Jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ guguajún jti̱i̱n Gixa̱a̱
13 Tikhuu “dí ra̱májánʼ” rí Satanás ma̱ndoo majmuu náa ikháánʼ nindxu̱u̱ nduwaʼ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá, rí tsixmiéjunʼ kaʼyaʼ ga̱jma̱a̱ rí tsíyoo kaʼyaʼ. Mbáa dxáʼgú bi̱ mbiʼyuu Ida bi̱ gíʼdoo 19 tsiguʼ naʼthí: “Nguáná naku̱mu̱ʼ rí Jeobá xtáa mitsínguánʼ xtáa náa ikhúúnʼ ga̱jma̱a̱ rí tsíyoo mambaxúʼ ga̱jmu̱ʼ”. Xú káʼnii eʼni ga̱jma̱a̱ rí naku̱mu̱u̱ xá. Ikhaa naʼthí: “Reunión nindxu̱u̱ xóo mbá inyección rí mambáyúu fe ndrígóʼ. Nákha ginii i̱ndó na̱jkhá gáʼgunʼ ga̱jma̱a̱ nditháan tsikuxí ñawúunʼ. Nikumuʼ rí nimbáa tseʼyamajkhuu comentario rí naxna. Mú rí xúgi̱ nanirataminaʼ májánʼ mu maʼgá náa nagimbáanʼ ga̱jma̱a̱ naʼgíʼ nariʼña̱a̱ a̱jma̱ o ajtsú nuthu. Xóó naʼniuʼ mingíjyúuʼ, mu índo̱ rí naʼgíʼ nani, naʼni maxtáá itháan májánʼ. Ma̱ngaa a̱ngiu̱lú nuxnuʼ itháan tsiakii. Mámbá rí nagájnaʼ náa reunión naku̱mu̱ʼ rí Jeobá nandoo kaʼyoʼ”.
16 Xó má casco nañewu̱u̱n náa edxu̱u̱ soldado, “rí naʼni muguaʼthi̱i̱n rí makáwáanʼ” nañewu̱u̱n ku̱ma̱ ndrígúlú, xóo rí nundxa̱ʼwa̱míjna̱ (1 Tes. 5:8; Prov. 3:21). Rí kuaʼti̱i̱n mambáyulúʼ mbuʼyáá rí naʼthí Dios maxná ga̱jma̱a̱ awáán gúʼyáá xkujndu (Sal. 27:1, 14; Hech. 24:15). Mu casco rí na̱ʼkha̱ náa Dios mañewu̱nlú gíʼmaa murígulú raʼkháa rí mbuʼyáá kuejñúlú. Xó muʼthá, rí kuaʼti̱i̱n gíʼmaa mbuʼyáá rí gajkhun nindxu̱u̱
20 Pablo niʼni mbriguii Ajngá rawunʼ Dios xó mbá espada rí Jeobá nixnúlú. Ikha jngó gíʼdoo rí majmulúʼ májánʼ índo̱ numbáyii rí nuʼnimbulúʼ o índo̱ nuʼgíʼ nuriʼkhu̱u̱ rí endxaʼwamíjna̱ (2 Cor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15). Xú káʼnii gándoo majmañaaʼ majmaʼ itháan májánʼ rá. Sebastian, bi̱ gíʼdoo 21 tsiguʼ naʼthí: “Índo̱ nagúxnuu Biblia naniraʼmáʼ mbá versículo náa mámbá capítulo ga̱jma̱a̱ mbá lista ndrígóo texto rí naniguʼ. Ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ mbóó endxaʼwamínáʼ ga̱jmu̱ʼ Jeobá”. Daniel, bi̱ niʼthá ga̱jma̱a̱ numuu náa kutriga̱ 8, naʼthí: “Índo̱ xtáá ragúxnuu Biblia na̱jkhá raraʼwi̱i̱ versículos rí gambáñun xa̱bu̱ náa natarúʼun. Nda̱yo̱o̱ rí májánʼ eriʼña̱ índo̱ nduyáá dí ra̱ʼkhá tháán enigua̱ʼ Biblia ga̱jma̱a̱ natani asndu xó má eʼngo̱o̱ mu matambáñun”.
Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu
(Efesios 4:30) Ma̱ngaa xúni̱ rí maxtáa gíná xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo Dios, rí nindxu̱u̱ xóo mbá sello náa mbiʼi rí makáwáanʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí nijui’tsiwáan’.
it-2-S 938 kutriga̱ 5
Rí mani̱ndxu̱u̱ kaʼwu
Xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo. Xi̱ʼ kaʼwu o tsiakii ndrígóo Jeobá kagujtuminaʼ ga̱jma̱a̱ rí ikhaa nandoo Maʼni. Nindxu̱u̱ kaʼwu náa xúgíʼ ga̱jma̱a̱ mitsúʼkháan, nindxu̱u̱ kiejunʼ rí najmuu Dios mu mambáñún eʼwíínʼ. Ikha jngó najuiʼthá rí xi̱ʼ ndrígóo nindxu̱u̱ “kaʼwu” ma̱ngaa nagumbiʼyuu “xi̱ʼ rí gíʼdoo kaʼwu”. (Sl 51:11; Lu 11:13; Ro 1:4; Ef 1:13.) Índo̱ xi̱ʼ kaʼwu narígá náa mbáa xa̱bu̱, naxnúu tsiakii ga̱jma̱a̱ naxkajxi̱i̱ maʼni rí kaʼwu. Xúgíʼ rí nindxu̱u̱ tsaga o dí ra̱májánʼ naʼni rí maxtáa “gíná” xi̱ʼ kaʼwu. (Ef 4:30.) Maski ajndu nindxu̱u̱ mbá rí xándoo mbuʼyáá, mú ma̱ndoo maxtáa “gíná” numuu rí naʼthí ga̱jma̱a̱ xóo xa̱bu̱ nindxu̱u̱ Dios. Xúgíʼ dí ra̱májánʼ naʼni rí ‹maxárígá xi̱ʼ› (1Te 5:19), á mu dí ra̱májánʼ narígá má xúʼko̱, xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo Dios ‹magawúunʼ wéñuʼ›, rígi̱ gáʼni rí Jeobá mbaʼyoo xa̱bu̱ buʼko̱ xóo mbáa bi̱ tséʼnimbo̱o̱ ga̱jma̱a̱ bi̱ gíʼdoo sia̱nʼ ga̱jma̱a̱. (Isa 63:10.) Bi̱ naʼni maxtáa gíná xi̱ʼ kaʼwu asndu ma̱ndoo maʼtá numuu, mbá aʼkhá rí niʼthí Jesús, xágáwíínʼ a̱jkiu̱ún kuyáá náa numbaaʼ xkawiʼ rígi̱ ga̱jma̱a̱ náa rí wíji̱ ma̱ʼkha̱. (Mt 12:31, 32; Mr 3:28-30; atayáá náa naʼthí ESPÍRITU.)
(Efesios 5:5) Numuu rí ndu̱ya̱a̱ rígi̱, ga̱jma̱a̱ ikháanʼ má ndu̱ya̱a̱la májánʼ: Rí nimbáa bi̱ naʼni aʼkhá ga̱jma̱a̱ mbáa bi̱ xóó tséyáa, bi̱ tsagaa, ga̱jma̱a̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ nandoo magiʼdoo wéñuʼ, rí nandoo gáʼthúu̱n mbaʼyamajkún xándú, xándoo mata̱ʼa̱a̱n náa reino ndrígóo Cristo ga̱jma̱a̱ náa Dios.
it-1-S 255 kutriga̱ 5
Rí nagua̱ʼa̱ maraʼdáá wéñuʼ
Nakujmaa náa rí naʼni mbáa xa̱bu̱. Rí magua̱ʼa̱ maraʼdáá wéñuʼ, nasngájma dí raʼkhí endxa̱ʼwáminaʼ rí naʼni ga̱jma̱a̱ rí nandoo mbáa xa̱bu̱. Bi̱ niʼnirámáʼ i̱yi̱i̱ʼ ndrígóo Santiago naʼthúlúʼ rí mundxaʼwamíjna̱ mbá dí ra̱májánʼ raʼkhí nindxu̱u̱, ikhú rí nagua̱ʼa̱ mu̱ʼni̱ nda̱joo wéñuʼ ga̱jma̱a̱ ikhú narígá aʼkhá. (Snt 1:14, 15.) Ikha jngó xa̱bu̱ bi̱ nandoo magiʼdoo wéñuʼ nakujma náa xúgíʼ rí naʼni xóo nindxu̱u̱. Apóstol Pablo niʼthí rí magua̱ʼa̱ maraʼdáá wéñuʼ nindxu̱u̱ ikháá má xóo matayamajkúún xándú. (Ef 5:5.) Mbáa xa̱bu̱ bi̱ nandoo magiʼdoo wéñuʼ na̱jkha̱nú nanindxu̱u̱ dios ndrígóo rí nandoo magiʼdoo, ga̱jma̱a̱ nagíʼ naʼni itháan ki xóo rí mbaʼyamajkuu bi̱ Niʼniáanʼlu. (Ro 1:24, 25.)
Migixnuu Biblia
(Efesios 4:17-32) Ikha jngó, rígi̱ rí nata, natala ga̱jma̱a̱ numuu Tátá: Rí naxájngruigala xóo jngruigu̱u̱n xa̱bu̱ numbaaʼ bi̱ na̱nguá ñajuunʼ májánʼ edxu̱ún, 18 ikhiin kuwa náa rí mikrína, ga̱jma̱a̱ nda̱wi̱i̱n mijngii náa Dios, ikhiin nda̱a̱ rí ejmañún numuu rí migújkhuʼ wéñuʼ a̱jkiu̱ún. 19 Nándáa rí ma̱jti̱ʼ náa ikhiin, nixnaximi̱jna̱ náa aʼkhá rí mixkawiʼ mu muni má xúʼko̱ xúgíʼ rí mitsaga wéñuʼ. 20 Mú ikháanʼ tajmañala rí xúʼko̱ ninindxu̱u̱ Cristo, 21 gajkhun má rí ikháanʼ nidxawíín ga̱jma̱a̱ nijuiʼsngála náa ikhaa, xó má rí gajkhun rígá náa Jesús, 22 ikháanʼ gíʼmaa muniʼñáaʼ runi rí enila nákha ginii xóo dí ra̱májánʼ rí nunila ga̱jma̱a̱ rí na̱jkha̱ rachúu ga̱jma̱a̱ numuu rí nagua̱ʼa̱ muni dí nindxu̱u̱ minduwaʼ; 23 mú gíʼmaa muriʼkumijnála ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígóo edxa̱la, 24 ga̱jma̱a̱ gíʼmaa muriʼkhumijnála dí xóo xa̱bu̱ nindxa̱la rí niguma xó má eyoo Dios rí jmbu ga̱jma̱a̱ rí gajkhun. 25 Mú rí xúgi̱ rí ninigaʼduunʼ rí minduwaʼ, gutamíjná rí gajkhun, numuu rí kaníkháanʼ nindxa̱la. 26 Gakásngañala, mú xúxuʼdámíjná aʼkhá; xákiʼnáanʼ kañiʼ mbiʼi, 27 xúniʼñáʼ mato̱ʼo̱o̱ Gixa̱a̱. 28 Bi̱ naʼni kúwáʼ, ní xáʼni kúwáʼ itháan, rí phú gíʼmaa maʼni, rí mañajunʼ wéñuʼ, gaʼni rí májánʼ ga̱jma̱a̱ ñawúunʼ mú xúʼko̱ ma̱ndoo maxnúu bi̱ ndayóoʼ. 29 Xagájnuu náa rawanla nimbá ajngáa rí tséjmaa, xúgíʼ rí gútha ganindxu̱u̱ májánʼ dí mayambáá índo̱ ndayóoʼ, mu maʼniún dí májánʼ bi̱ gudxawíín. 30 Ma̱ngaa xúni̱ rí maxtáa gíná xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo Dios, rí nindxu̱u̱ xóo mbá sello náa mbiʼi rí makáwáanʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí nijui’tsiwáan’. 31 Ní xuyéʼgua sia̱nʼ ga̱jma̱a̱ ní xágigáanʼ, ní xákiʼnáanʼ, ní xúndxaʼwajmíin eʼwíínʼ ga̱jma̱a̱ ní xúta wéñúúnʼ eʼwíínʼ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí ra̱májánʼ. 32 Rí gíʼmaa muni, gani̱ndxa̱la májaanʼ xa̱bu̱ gajmiála eʼwíínʼ, agaʼwíínʼ a̱jkia̱la kuyamíjna̱ ga̱jma̱a̱ guni mba̱a̱ a̱jkia̱la kuyamíjna̱ xó má Dios niʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyala ga̱jma̱a̱ numuu Cristo.
24-30 JUNIO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | FILIPENSES 1-4
“Xaxmiéjuanʼla ga̱jma̱a̱ numuu nimbá”
(Filipenses 4:6) Xaxmiéjuanʼla ga̱jma̱a̱ numuu nimbá, gutajkáan ga̱jma̱a̱ gutakáñii Dios ma̱ngaa guxna̱a̱ núma̱aʼ, gunda̱ʼa̱a̱ xúgíʼ rí eyála;
“Tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios rí itháan gíʼdoo tsiakii”
10 Ndiéjunʼ gándoo gúʼni mu xaxmiéjunlú ga̱jma̱a̱ muguaʼdáá “tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios” rá. Rí Pablo niʼthún bi̱ filipenses naʼsngúlú rí gayambáá mu xaxmiéjunlú wéñuʼ, ikhaa nindxu̱u̱ rí muʼtájkáan. Ikha jngó guʼtájkáan mámbá rí gakumulú rí naxmiéjunlú wéñuʼ (atraxnuu 1 Pedro 5:6, 7). Ga̱jma̱a̱ índo̱ guʼtájkáan guʼni ga̱jma̱a̱ fe, ma̱ngaa gakumulú ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱lú rí Jeobá naxmiéjunʼ kaʼyulú. Ga̱jma̱a̱ guxnáa núma̱aʼ numuu rí naʼni tsajkurámáanʼ. Itháan ekumulú kuʼyáá índo̱ narmáʼáan a̱jkiu̱lú rí ikhaa “ma̱ndoo maʼni itháan ki xóo mbanda̱ʼkho wéñuʼ, itháan ki xóo xúgíʼ rí nunda̱ʼa̱a̱ o rí nundxa̱ʼwáá edxu̱lúʼ” (Efes. 3:20).
(Filipenses 4:7) ikhú tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios rí itháan gíʼdoo tsiakii, mañewu̱u̱n a̱jkia̱la ga̱jma̱a̱ rí nundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu Cristo Jesús.
“Tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios rí itháan gíʼdoo tsiakii”
7 Ndiéjunʼ nindxa̱ʼwa̱míjna̱ a̱ngiu̱lú bi̱ kuwa náa Filipos índo̱ niraxnuu cartas rí Pablo nikuʼmaa rá. Mbáa nirmáʼáan a̱jkiu̱ún rí nigíʼnuu Pablo ga̱jma̱a̱ Silas ga̱jma̱a̱ xú káʼnii Jeobá nimbáñun. Ndiéjunʼ rí nindoo maʼsngáa Pablo rá. Dí ragíʼmaa maxmiéjúnʼ ga̱jma̱a̱ rí Dios maxnún rí tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa ikhaa á mu nutakáñii. Mú guʼyáá rí Pablo niʼthí rí tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios “itháan gíʼdoo tsiakii”. Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n rá. Náa i̱ʼwáʼ Biblia nitiriyaaʼ xóo “nindxu̱u̱ mbáa rí xáʼngaʼ matatsaʼwamínáʼ” ga̱jma̱a̱ “nindxu̱u̱ itháan ki xóo rí ikháanʼ ma̱ndoo mundxaʼwamíjna̱”. Ikha jngó Pablo nindoo gáʼthi rí “tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios” nindxu̱u̱ itháan mitsaan ki xóo rí ikháanʼ xáʼngulú gundxaʼwamíjna̱. Xú káʼnii ikha rí gajmañulú rá. Rí maski ajndu nduʼyáá rí xkujndu ndrígúlú na̱nguá xóo mambanúu, mú Jeobá ndaʼyoo rí ma̱ndoo. Ga̱jma̱a̱ ikhaa ma̱ndoo maʼni mbá rí ikháanʼ tseguaʼthi̱i̱n (atraxnuu 2 Pedro 2:9).
“Tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios rí itháan gíʼdoo tsiakii”
16 Ndiéjunʼ gambáyulú ikháanʼ “tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios rí itháan gíʼdoo tsiakii” rá. Náa Biblia naʼthí: “Mañewu̱u̱n a̱jkia̱la ga̱jma̱a̱ rí nundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu Cristo Jesús” (Filip. 4:7). Náa ajngáa rí nigumaraʼmáʼ ginii, ajngáa rí nutariyaʼ xóo “bi̱ nayejngoo” ninindxu̱u̱ mbá ajngáa rí nijmún soldados. Xúʼko̱ nixna mbiʼñún soldados bi̱ nuñewa̱a̱n xuajen nákha wajyúúʼ. Xúʼko̱ kaʼnii ninindxu̱u̱ Filipos. Xa̱bu̱ xuajen nunuʼ tsímáá numuu rí ndiyáá rí soldados nuñewa̱a̱n májánʼ xkrugoo xuajen. Xúʼko̱ má kayuʼ, índo̱ kuaʼdáá “tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios”, edxu̱lúʼ ga̱jma̱a̱ a̱jkiu̱lú maʼni tsímáá. Nduʼyáá májánʼ rí Jeobá nañeunlú ga̱jma̱a̱ nandoo rí makuwáanʼ májánʼ (1 Ped. 5:10). Rí mbuʼyáá rígi̱ nañeunlú mu xaxmiéjunlú ga̱jma̱a̱ xákaguabáanʼ.
Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu
(Filipenses 2:17) Ikha jngó, maski ajndu ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ bi̱ gagadirámuuʼ xóo tsigijñaʼ, ga̱jma̱a̱ ñajunʼ rí nani ma̱ngaa rígi̱ naʼni maguaʼdáá fe, xtáá gagi ga̱jma̱a̱ nadxuʼ ga̱jma̱á numala.
it-2-S 525 kutriga̱ 9
Tsigijñaʼ
Rí nagadírámá’. Nijmaa náa mbaʼa enii tsigijñaʼ, itháan nijmaa nákha israelitas ndiʼkhún nitu̱ʼu̱u̱n náa Ku̱ba̱ʼ rí niʼthí Jeobá maxnún. (Nú 15:2, 5, 8-10.) Rí nagadírámáʼ nigiʼdoo vino (“iya najnga̱a̱”) rí nigadíramuuʼ náa altar. (Nú 28:7, 14; atayáá ma̱ngaa Éx 30:9; Nú 15:10.) Apóstol Pablo niʼnirámáʼ inún cristianos bi̱ Filipos: “Ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ bi̱ gagadirámuuʼ xóo tsigijñaʼ, ga̱jma̱a̱ ñajunʼ rí nani ma̱ngaa rígi̱ naʼni maguaʼdáá fe, xtáá gagi ga̱jma̱a̱ nadxuʼ ga̱jma̱á numala”. Gi̱jyooʼ ikhaa nijmuu xkri̱da ndrígóo rí nagadírámáʼ mu maʼthí rí nixtáa xawi mu mamínuuʼ ga̱jma̱á numún eʼwíínʼ cristianos. (Flp 2:17.) Nákha inu makhañúu niʼnirámáʼ náa inuu Timoteo: “Numuu rí ni̱ndxu̱ʼ bi̱ xtáa ragadirámuuʼ xóo tsigijñaʼ, ga̱jma̱a̱ rí gíʼ mijngii dí makríñunʼ”. (2Ti 4:6.)
(Filipenses 3:11) mu mba̱yo̱o̱ á mu magabi̱i̱ʼ ikhúúnʼ ginún náa ma̱jñu̱únʼ bi̱ nikháñún.
w07-S 1/1 26 kutriga̱ 5
Nigi̱ʼdu̱u̱ “má timbá miʼtsú rí matuxi̱ín”
5 Nda̱wa̱á, cristianos bi̱ kaxtaʼwíin, bi̱ kuwa náa “Israel ndrígóo Dios”, gíʼdoo rí muwi̱i̱n gajmiún Señor Jesucristo mekhuíí, náa ‹makuwa kámuu gajmiún ikhaa› (Gálatas 6:16; 1 Tesalonicenses 4:17). Dí marigá rígi̱ nagumbiʼyuu ‹bi̱ maguaxu̱ún wapháá› o “bi̱ muguaxu̱ún ginuu” (Filipenses 3:10, 11; Revelación 20:6). Índo̱ gámbá rarígá rígi̱, ikhú matuxi̱ín mbaʼin wéñuʼ xa̱bu̱ bi̱ nikháñun náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ ga̱jma̱a̱ rí makuwa kámuu náa ku̱ba̱ʼ Mitsaan. Ikha jngó, tséʼniuu má náa gakuwáanʼ á mu mekhuíí o náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ, nanigulúʼ wéñuʼ rí naʼthí ga̱jma̱a̱ numún “bi̱ muguaxu̱ún ginuu”. Tsíin gánindxu̱ún bi̱ matuxi̱ín rá. Nguáná garigá rá.
Migixnuu Biblia
(Filipenses 4:10-23) Na̱dxu̱ʼ wéñuʼ náa Señor dí ikháanʼla mbu̱júu̱ʼ naxmiéjuanla kuyoʼ, xó má nákha ginii nixmiéjuanla, mú na̱nguá nirígá xóo musngajmála. 11 Na̱nguá xtáá rata ga̱jma̱a̱ numuu rí ndayóoʼ, numuu rí nijmañuʼ, rí asndu xú káʼnii má gáxtáá maxtáá gagi ga̱jma̱a̱ rí gúʼdoo. 12 Nda̱yo̱o̱ májánʼ xú káʼnii nindxu̱u̱ rí maraxtaa ngíná, nda̱yo̱o̱ xú káʼnii nindxu̱u̱ rí maraʼdáá wéñuʼ. Náa xúgíʼ ga̱jma̱a̱ asndu xú káʼnii má rí naraʼnuu nijmañuʼ mba̱yo̱o̱ xú káʼnii nindxu̱u̱ rí xáxkidxuʼ ga̱jma̱a̱ rí maxkidxuʼ, rí magúʼdoo wéñuʼ ga̱jma̱a̱ rí maxtáá ngíná. 13 Náa xúgíʼ rí nandoʼ mani gúʼdoo tsiakii rí na̱ʼkha̱ náa Dios. 14 Ikha jngó, ikháanʼla nini rí májánʼ rí nikuwáanʼ ga̱jma̱á ni̱ndxu̱ʼ índo̱ nixtáá ramínuuʼ. 15 Gajkhun, ikháanʼla, filipenses, ma̱ngaa ndu̱ya̱a̱ rí asndu nákha nigi̱ʼdu̱u̱ nijuiʼthá ajngáa rí nuxi̱ʼ, índo̱ nigájnuʼ náa Macedonia, na̱nguá nirígá nimbá congregación rí mambáyuʼ xóo rí muxná ga̱jma̱a̱ mundrígú, i̱ndó ikháanʼ nimbayúʼ; 16 numuu rí asndu náa Tesalónica, mbá miʼtsú ikháanʼ rígá rí nixuʼmaa náa ikhúúnʼ ga̱jma̱a̱ rí maʼni a̱jma̱ nuthu nixuʼmá rí ndiyóoʼ. 17 Tséʼyáaʼ rí marigá rí muxnuʼ, i̱ndó nandoʼ rí magi̱xi̱i̱ itháan náa cuenta ndrígála. 18 Mú, rí xúgi̱ ikhúúnʼ gúʼdoo xúgíʼ rí ndayóoʼ, gúʼdoo asndu itháan. Gúʼdoo wéñuʼ numuu rí nigruígú náa Epafrodito xúgíʼ rí ikháanʼ nixuʼmá ga̱jma̱a̱ ninindxu̱u̱ asndu xóo mbá tsingijñaʼ rí ndataun, rí naniguuʼ Dios. 19 Ikha jngó, Dios ndrígóʼ gáxnálá xúgíʼ rí gáʼyaláʼ awún xóo riqueza rí gíʼdoo náa gloria ga̱jma̱a̱ numuu Cristo Jesús. 20 Rí xúgi̱ ga̱ʼga̱ gamajkhu náa Dios ndrígiúlú ga̱jma̱a̱ Anu̱lú asndu kámuu. Xúʼko̱ gáʼni. 21 Guthu̱u̱n rí naraxi̱ín mbá xúgíinʼ bi̱ kaʼwiin bi̱ kuwa náa majñúnʼ Cristo Jesús. Mangiin a̱ngiu̱lú bi̱ xtáá gajmíi̱nʼ nuraxáanʼla. 22 Xúgínʼ bi̱ kaʼwiin, mú itháan bi̱ kuwa náa goʼwóo César, nuraxáanʼla. 23 Rí májánʼ a̱jkiu̱u̱n Señor Jesucristo garigá má xúʼko̱ náa ikháanʼla.