Referencias ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión Xóo kúwi̱i̱n ga̱jma̱a̱ xóo Etaraʼa Cristianos
7-13 DICIEMBRE
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | LEVÍTICO 10, 11
“Gaʼndulúʼ kuʼyáá itháan Jeobá ki xóo bi̱ kúwi̱i̱n náa guʼwúlú”
(Levítico 10:1, 2) Nda̱wa̱á, Nadab ga̱jma̱a̱ Abihú bi̱ ni̱ndxu̱ún e̱ji̱i̱n Aarón nirajtuun náa nagiwa̱n’ aguʼ dí nakha ga̱jma̱a̱ incienso dí ndataun, ikhú nigíʼdi̱i̱ nixnájxi̱ aguʼ dí rakáʼyoo náa inuu Jeobá, rí ikhaa táʼtañajuunʼ muxnájxi̱. 2 Ikhú nikhiin ga̱jma̱a̱ aguʼ dí ni̱ʼkha̱ náa Jeobá, ikha jngó nikháñun náa inuu Jeobá.
it-1 1200 kutriga̱ 4
Dí rakáʼyoo
Aguʼ ga̱jma̱a̱ rí ndataun dí rakáʼyoo. Náa Levítico 10:1, ajngáa hebrea zar (femenino, za·ráh; nandoo gáʼthí, ‹tséjmaʼnuuʼ›) najmaa mu maʼthí ga̱jma̱a̱ numuu “aguʼ dí rakáʼyoo̱, rí [Dios] táʼtañajunʼ muxnáxi̱”, mú Nadab ga̱jma̱a̱ Abihú e̱ji̱i̱n Aarón nixnáxi̱ náa Jeobá, ikha jngó Jeobá nigudíin ga̱jma̱a̱ aguʼ. (Le 10:2; Nú 3:4; 26:61.) Nda̱wa̱á, Jeobá niʼthúu̱n Aarón: “Ragíʼmaa migi̱i̱n ikháán ni má e̱jña̱nʼ, vino ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ iyaʼ rí maʼni majnga̱a̱n índo̱ gátaʼala náa guʼwá xtíin dí nagimbíi̱n, mu xakháñala. Ikhaa rígi̱ nindxu̱u̱ mbá xtángoo rí majmúún asndu kámuu mbiʼi xúgíinʼ bi̱ gaguwáʼ náa ikháanʼla. Xúʼko̱ ma̱ndoo mbuyáá ndiéjunʼ rí nindxu̱u̱ mikaʼwu ga̱jma̱a̱ rí na̱nguá mitsúʼkháan ma̱ngaa dí phú nindxu̱u̱ mikaʼwu ga̱jma̱a̱ dí tsaga, ga̱jma̱a̱ musngúún israelita xúgíʼ ikha rí na̱ʼkha̱ náa Jeobá dí nikhánáá Moisés” (Le 10:8-11). Ga̱jma̱a̱ ajngáa rúʼko̱ nasngájma rí Nadab ga̱jma̱a̱ Abihú nijngi̱i̱n ikha jngó támiñún muxnáxi̱ aguʼ dí tajuiʼtañajún muxnáxi. Mbáa ga̱jma̱a̱ numuu rí nixnáxi̱ mbiʼi rúʼko̱, o náa ndiya o rí xóo nixnáxi̱ ikha jngó aguʼ rúʼko̱ ninindxu̱u̱ dí rakáʼyoo, o mbáa nigi̱wa̱nʼ ndataun dí na̱nguá niguma májáánʼ xó má na̱ʼkha̱ raʼthí náa Éxodo 30:34, 35. Na̱nguá niʼni káwíin numuu rí nijngi̱i̱n náa nikiéʼkúún.
(Levítico 10:4, 5) Ikhú Moisés nidxaʼwóo Misael ga̱jma̱a̱ Elzafán, e̱ji̱i̱n a̱muu Aarón bi̱ mbiʼyuu Uziel ga̱jma̱a̱ niʼthún: “Aguwaʼlá gi̱i̱, gurawíin a̱ngia̱la náa inuu rí mikaʼwu ga̱jma̱a̱ guʼgua̱ kudi̱i̱nla náa rexo̱o̱ kúwi̱i̱n israelitas”. 5 Ikha jngó ikhiin nigún kudiin bi̱ nikháñun náa rexo̱o̱ kúwi̱i̱n israelitas ga̱jma̱a̱ asndu xtíñún mbi̱jua̱ dí kugíʼ xóo má Moisés niʼthúún muni̱.
(Levítico 10:6, 7) Nda̱wa̱á Moisés niʼthúu̱n Aarón gajmíi̱n eʼwíinʼ e̱ji̱i̱n, bi̱ ni̱ndxu̱u̱ Eleazar ga̱jma̱a̱ Itamar: “Guxtígúu edxa̱la, xuxkuʼthu xtíñálá mu xakañála ga̱jma̱a̱ Dios xákiʼnáa kaʼñún xa̱bu̱ xuajen. Xúgínʼ a̱ngia̱la bi̱ kúwi̱i̱n náa Israel mumbiyaʼ ga̱jma̱a̱ numún bi̱ Jeobá nigudíin ga̱jma̱a̱ aguʼ. 7 Xatsínguala wéñuʼ náa riejun guʼwá xtíin náa nagimbíi̱n. Á mu tsénimbala, makhañála, numuu dí aceite ndrígóo Jeobá rí nixtaʼwíin ga̱jma̱a̱, nixtrámaʼ náa e̱dxa̱laʼ”. Ikhiin ni̱ni̱ xó má Moisés niʼthúún muni̱.
w11 15/7 31 kutriga̱ 16
Lá nitaʼaaʼ ikháán náa ndayáa xu̱u̱ʼ Dios ráʼ.
16 Aarón ndxájuu Moisés, niraʼnuu kayuuʼ xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ rí xóo niguáʼniin a̱jmi̱i̱n e̱ji̱i̱n, Nadab ga̱jma̱a̱ Abihú. Jeobá nigudíin numuu rí nikiéʼkúún índo̱ tuxnaxi̱ xó má káʼyoo dí ndataun. ¡Ra̱ʼkhá tháán nigawúunʼ anu̱ún índo̱ ndiʼyoo dí nditháan xátanga̱a̱ mbaʼñúún e̱ji̱i̱n ga̱jma̱a̱ xáʼtamijná ni ma xáxtáa gajmíi̱n mbu̱júu̱! Mú raʼkháa i̱ndó rúʼko̱. Aarón gajmíi̱n eʼwíinʼ e̱ji̱i̱n nindrígu ajngáa dí Dios niʼthí dí ragíʼmaa mumbiyaʼ xó má eguʼwún eni nákha ikhú, nijuiʼthúún: “Guxtígúu edxa̱la, xuxkuʼthu xtíñálá mu xakañála ga̱jma̱a̱ Dios xákiʼnáa kaʼñún xa̱bu̱ xuajen” (Lev. 10:1-6). Dí xóo nirígá rígi̱, rígá mbá dí naʼsngúlú ikhaa nindxu̱u̱ dí itháan gíʼmaa maʼndulú kuʼyáá Jeobá ki xóo mbáa bi̱ kuʼyáá, itháan má á mu tsétanga̱a̱ a̱jkiu̱u̱n náa aʼkhá dí nikudaminaʼ.
Guʼyááʼ rí gíʼdoo numuu
(Levítico 10:8-11) Nda̱wa̱á Jeobá niʼthúu̱n Aarón: 9 “Ragíʼmaa migi̱i̱n ikháán ni má e̱jña̱nʼ, vino ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ iyaʼ rí maʼni majnga̱a̱n índo̱ gátaʼala náa guʼwá xtíin dí nagimbíi̱n, mu xakháñala. Ikhaa rígi̱ nindxu̱u̱ mbá xtángoo rí majmúún asndu kámuu mbiʼi xúgíinʼ bi̱ gaguwáʼ náa ikháanʼla. 10 Xúʼko̱ ma̱ndoo mbuyáá ndiéjunʼ rí nindxu̱u̱ mikaʼwu ga̱jma̱a̱ rí na̱nguá mitsúʼkháan ma̱ngaa dí phú nindxu̱u̱ mikaʼwu ga̱jma̱a̱ di tsaga, 11 ga̱jma̱a̱ musngúún israelita xúgíʼ ikha rí na̱ʼkha̱ náa Jeobá dí nikhánáá Moisés”.
w14 15/11 17 kutriga̱ 18
Gaʼni mikaʼwáanʼ náa xúgíʼ rí nuʼni
18 Jeobá nixíyáa Nadab ga̱jma̱a̱ Abihú numuu rí nixnáxi̱ “aguʼ dí rakáʼyoo”, mbáa índo̱ niʼwa̱a̱n iyaʼ najnga̱a̱ (Lev. 10:1, 2). Guʼyáá ndiéjunʼ niʼtáñajunʼ Aarón Dios nda̱wa̱á dí nirígá rúʼko̱ (atraxnuu Levítico 10:8-11). Lá rúʼko̱ eyoo gáʼthi dí ragíʼmaa muʼwan iyaʼ najnga̱a̱ nákhá xóó tséjkua náa nagimbáanʼ ráʼ. Gundxaʼwamíjna̱lu: Ikháanʼ nánguá kaʼyulúʼ muʼnimbánii Xtángoo (Rom. 10:4). Náa tikhu xuajen mba̱ʼu̱, a̱ngiu̱lú naʼwa̱a̱n awáán iyaʼ najnga̱a̱ índo̱ nuphiʼtsu nákhá xóó tsegun reunión. Índo̱ Jesús niʼthí dí magumariyaaʼ Conmemoración, niʼthúún xa̱bi̱i̱ dí muwa̱a̱n vino dí nindoo gáʼthúu̱n eʼdiuu (Mat. 26:27). Náa Biblia naʼthí dí ragíʼmaa muʼwan wéñuʼ ni ma dí ragíʼmaa majngáanʼ (1 Cor. 6:10; 1 Tim. 3:8). Ga̱jma̱a̱ numuu ku̱ma̱ ndrígu̱ún tikhun a̱ngiu̱lú, mbáa na̱nguá eʼwa̱a̱n iyaʼ najnga̱a̱ índo̱ inu muni ñajuunʼ Dios. Mú, dí itháan gíʼdoo numuu nindxu̱u̱ dí muraʼwíí dí nindxu̱u̱ “mikaʼwu ga̱jma̱a̱ rí mitsaga” mu muʼni rí naniguuʼ Dios ga̱jma̱a̱ maʼni mikaʼwáanʼ náa xúgíʼ dí nuʼni.
(Levítico 11:8) Ragíʼmaa muphula xúñúnʼ xujkhúʼ ni má ragíʼmaa murugui̱i̱n á mu nikháñuun. Numuu rí nindxu̱u̱ mitsaga.
it-1 142 kutriga̱ 4
Xujkhúʼ
Rígi̱ kaʼñún munimbánii i̱ndó bi̱ nikúwá náa ma̱jñu̱u̱ xtángoo dí nikhánáá Moisés numuu rí náa Levítico 11:8 naʼthí: “Ni̱ndxu̱ún mitsagiin náa ikháanʼla”, xóo muʼthá, náa bi̱ israelita. Índo̱ nikháñuu Cristo Jesús, nigudi̱i̱ rí nijuiʼthúún dí xándoo muphu, ikhú xa̱bu̱ nindoo muphu mbu̱júu̱ xó má nijuiʼthá nda̱wa̱á rí nixnúu ruʼwa mbiʼ. (Col 2:13-17; Gé 9:3, 4.)
Migixnuu Biblia
(Levítico 10:1-15) Nda̱wa̱á, Nadab ga̱jma̱a̱ Abihú bi̱ ni̱ndxu̱ún e̱ji̱i̱n Aarón nirajtuun náa nagiwa̱n’ aguʼ dí nakha ga̱jma̱a̱ incienso dí ndataun, ikhú nigíʼdi̱i̱ nixnájxi̱ aguʼ dí rakáʼyoo náa inuu Jeobá, rí ikhaa táʼtañajuunʼ muxnájxi̱. 2 Ikhú nikhiin ga̱jma̱a̱ aguʼ dí ni̱ʼkha̱ náa Jeobá, ikha jngó nikháñun náa inuu Jeobá. 3 Moisés niʼthúu̱n Aarón: “Rígi̱ rí niʼthí Jeobá: ‹Maʼni mikaʼwu mbiʼyuʼ náa bi̱ kúwá mijngii náa ikhúúnʼ ga̱jma̱a̱ mani rí mbuyamajkhuʼ xúgíinʼ xa̱bu̱ xuajen›”. Aarón ninguanúu wíí. 4 Ikhú Moisés nidxaʼwóo Misael ga̱jma̱a̱ Elzafán, e̱ji̱i̱n a̱muu Aarón bi̱ mbiʼyuu Uziel ga̱jma̱a̱ niʼthún: “Aguwaʼlá gi̱i̱, gurawíin a̱ngia̱la náa inuu rí mikaʼwu ga̱jma̱a̱ guʼgua̱ kudi̱i̱nla náa rexo̱o̱ kúwi̱i̱n israelitas”. 5 Ikha jngó ikhiin nigún kudiin bi̱ nikháñun náa rexo̱o̱ kúwi̱i̱n israelitas ga̱jma̱a̱ asndu xtíñún mbi̱jua̱ dí kugíʼ xóo má Moisés niʼthúún muni̱. 6 Nda̱wa̱á Moisés niʼthúu̱n Aarón gajmíi̱n eʼwíínʼ e̱ji̱i̱n, bi̱ ni̱ndxu̱u̱ Eleazar ga̱jma̱a̱ Itamar: “Guxtígúu edxa̱la, xuxkuʼthu xtíñálá mu xakañála ga̱jma̱a̱ Dios xákiʼnáa kaʼñún xa̱bu̱ xuajen. Xúgínʼ a̱ngia̱la bi̱ kúwi̱i̱n náa Israel mumbiyaʼ ga̱jma̱a̱ numún bi̱ Jeobá nigudíin ga̱jma̱a̱ aguʼ. 7 Xatsínguala wéñuʼ náa riejun guʼwá xtíin náa nagimbíi̱n. Á mu tsénimbala, makhañála, numuu dí aceite ndrígóo Jeobá rí nixtaʼwíin ga̱jma̱a̱, nixtrámaʼ náa e̱dxa̱laʼ”. Ikhiin ni̱ni̱ xó má Moisés niʼthúún muni̱. 8 Nda̱wa̱á Jeobá niʼthúu̱n Aarón: 9 “Ragíʼmaa migi̱i̱n ikháán ni má e̱jña̱nʼ, vino ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ iyaʼ rí maʼni majnga̱a̱n índo̱ gátaʼala náa guʼwá xtíin dí nagimbíi̱n, mu xakháñala. Ikhaa rígi̱ nindxu̱u̱ mbá xtángoo rí majmúún asndu kámuu mbiʼi xúgíinʼ bi̱ gaguwáʼ náa ikháanʼla. 10 Mu xúʼko̱ ma̱ndoo mbuyáá ndiéjunʼ rí nindxu̱u̱ mikaʼwu ga̱jma̱a̱ rí na̱nguá mitsúʼkháan ma̱ngaa dí phú nindxu̱u̱ mikaʼwu ga̱jma̱a̱ dí tsaga, 11 ga̱jma̱a̱ musngúún israelita xúgíʼ ikha rí na̱ʼkha̱ náa Jeobá dí nikhánáá Moisés”. 12 Ikhú Moisés niʼthúu̱n Aarón gajmíi̱n eʼwíínʼ e̱ji̱i̱n, bi̱ ni̱ndxu̱u̱ Eleazar ga̱jma̱a̱ Itamar: “Guphula rí napídu̱únʼ náa tsigijñaʼ dí tsígáʼ rí nuni májáanʼ ga̱jma̱a̱ harina rí kanda̱wo̱oʼ aceite, dí nigu̱ʼ náa aguʼ rí nixnájxi̱ náa Jeobá ga̱jma̱a̱ guphula xóo pan dí ragíʼdoo levadura náa mijngii altar, numuu rí nindxu̱u̱ mikaʼwu wéñuʼ. 13 Gíʼmaa muphula náa mikaʼwu, numuu rí kaʼyaaʼ miʼtsu ikháán gajmiáanʼ e̱jña̱nʼ tsigijñaʼ dí nigu̱ʼ náa aguʼ dí nuxnájxi̱ náa Jeobá, numuu rí xúʼko̱ nijuiʼtáñajunʼ mani̱. 14 Ikháán, gajmiaʼ jiámia, waʼxiaaʼ muphula tsoxto̱o̱ ga̱jma̱a̱ rajkúu mugu̱ bi̱ nixnájxi̱ xóo tsigijñaʼ rí nuba̱a̱n gi̱i̱ ñuʼún rí nindxu̱u̱ mitsáʼkháan náa rí mikaʼwu, numuu dí rígi̱ nindxu̱u̱ tsigijñaʼ rí nixnajxi̱ israelita mu makuwi̱i̱n tsímáá, najuixnálaʼ ikháán gajmiála e̱jña̱laʼ. 15 Mudéʼgua̱la̱ rajkhúu rí nindxu̱u̱ mitsáʼkháan ga̱jma̱a̱ tsoxto̱o̱ mugu̱ bi̱ nixnajxi̱ xóo tsigijñaʼ rí nuba̱a̱n gi̱i̱ ñuʼún ga̱jma̱a̱ tsébúu tsigijñaʼ rí nigu̱ʼ ga̱jma̱a̱ aguʼ, mu xúʼko̱ muba̱a̱n tsigijñaʼ rí nuxnajxi̱ gi̱i̱ ñuʼún náa inuu Jeobá, rígi̱ gánindxu̱u̱ dí kaʼyaaʼ ikháán gajmiáanʼ e̱jña̱nʼ kámuu mbiʼi, xóo má Jeobá niʼtáñajunʼ”.
14-20 DICIEMBRE
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | LEVÍTICO 12, 13
“Dí gándoo gajmañulú náa xtángoo ndrígóo Moisés ga̱jma̱a̱ nandii lepra rá.”
(Levítico 13:4, 5) Mú, á mu ra̱mbu̱jya̱ʼ nindxu̱u̱ miʼxá náa xuyuuʼ, ga̱jma̱a̱ nandii tsékujmaa mi̱jnu̱ʼ náa awúu̱n xuyuuʼ ni má táʼni miʼxá xtátsiu̱u̱n, ndxajkuun maʼthí rí mbá juwan mbiʼi maʼga̱ gaxtáa imbá ni̱ʼkha̱ náa ndáwi̱i̱n xa̱bu̱. 5 Índo̱ gáʼni mbá juwan mbiʼi, ikhú ndxajkuun mbaʼyoo nandii mbu̱júu̱, á mu nitumuu ga̱jma̱a̱ nánguá nimi̱dxu̱u̱ itháan, ndxajkuun maʼthúu̱n mbu̱júu̱ rí maxtáa imbá juwan mbiʼi náa ndáwi̱i̱n xa̱bu̱.
wp18.1 7, kúgumaʼá
Lá nánguá ejmaa o xóó najmaa dxe̱ʼ
• Makuwá wájíʼ bi̱ naʼniún nandii mbá a̱jma̱ skiñúʼ mbiʼi
Xtángoo ndrígóo Moisés niʼthí rí bi̱ naʼniún lepra gíʼmaa makuwá wájíʼ náa xa̱bu̱ bi̱ tséʼniun nandii. Rígi̱ nayambáá xóó asndu mbiʼi xúgi̱, mú nigi̱ʼdi̱i̱ ninimbánii asndu índo̱ nijuadráʼa nandii nákha 700 tsiguʼ rí ninújngoo (capítulos 13 ga̱jma̱a̱ 14 ndrígóo Levítico).
(Levítico 13:45, 46) Xa̱bu̱ bi̱ gágíʼdoo lepra rígi̱ gíʼmaa magíʼ xtíin dí nithu ga̱jma̱a̱ xaxtígúu edxu̱u̱. Ma̱ngaa gíʼmaa marugoo rawuunʼ ga̱jma̱a̱ maʼthí xígu: ‹¡Mitsagún, mitsagún!›. 46 Mani̱ndxu̱u̱ mitsagaa xúgíʼ mbiʼi dí gagíʼdoo nandii. Maʼga̱ gáxtáa náa ndáwi̱i̱n xa̱bu̱. Maxtáa náa rexo̱o̱ kúwi̱i̱n israelitas.
wp16.4 9 kutriga̱ 1
Lá natayáá má ráʼ.
Judío bi̱ nikúwá nákha wajyúúʼ nimíñúún wéñuʼ eʼni mbá lepra dí nijmaʼnuuʼ nákha ikhú. Nandii rúʼko̱ dí migamíi wéñuʼ naʼniuu náa nijtu ndrígóo xa̱bu̱, rí naʼni gachíi mbájkhu. Numuu rí na̱nguá nijmaʼnuunʼ mbá rí maguma thanún ga̱jma̱a̱ ikha jngó bi̱ nindoo kháñuun nini rí xagun kanuu náa xa̱bu̱, ikhiin kaʼñúún muthúún xígu eʼwíinʼ dí guaʼdáá nandii (Levítico 13:45, 46).
(Levítico 13:52) Ikhaa gíʼmaa matsikháa xtíin, gúmá o tela dí ki̱ʼni̱ ga̱jma̱a̱ mugu̱ o dí lino, o asndu xkáʼnii má rí niguma ga̱jma̱a̱ xtún xujkhúʼ náa nikumu̱u̱ nandii, numuu rí nindxu̱u̱ mbá lepra mbiiʼ. Mbaʼyóoʼ mikha.
(Levítico 13:57) Á mu rí tsaga nakujmaa mbu̱júu̱ʼ ga̱jma̱a̱ namidxu̱u̱ má xúʼko̱ náa i̱ʼwáʼ xtíin, náa gúmá, náa tela o asndu náa má rí nindxu̱u̱ xtá. Gíʼmaa matatsika xúgíʼ dí niʼni gachúu.
it-2 210 kutriga̱ 5
Lepra
Náa xtíin ga̱jma̱a̱ náa guʼwá. Lepra ma̱ngaa naʼniuu náa xtíin dí mugu̱ o dí lino xúʼko̱ má ma̱ngaa náa dí niguma ga̱jma̱a̱ xtún xujkhúʼ. Mandáti̱ga̱a̱ lepra a mu nagaʼwu̱u̱ náa kagu̱u̱, nda̱wa̱á nuniñanʼ náa nda̱wi̱i̱n xa̱bu̱ nguáthá mbayuuʼ. Mú á mu plaga rígi̱ dí maxaʼ mojmoʼ o maña̱ʼ ndajyúuʼ má xúʼko̱, nindxu̱u̱ lepra mbiiʼ ga̱jma̱a̱ ndayóoʼ mi̱kha̱. (Le 13:47-59.) Á mu nakujmaa mancha maxaʼ mojmoʼ o maña̱ʼ náa xtátsí ndrígóo guʼwá, ndxajkun gíʼmaa maʼthí dí xáxtáa nimbáa xa̱bu̱ nguáthá mbayuuʼ ikhí. Mbáa ndiyóoʼ dí magajnúu itsí dí niʼniuu, mutháá awúún guʼwá ga̱jma̱a̱ muda̱ʼ idiuu itsí dí nigájnuu náa nitháá mu mudaʼ xúgíʼ náa mbaaʼ tsagaʼ dí rígá rexo̱o̱ xuajen. Á mu plaga natanga̱a̱ mbu̱júu̱, majuiʼthá dí guʼwá nindxu̱u̱ mitsaga nuxkuijxi̱i̱ ga̱jma̱a̱ nu̱da̱ʼ xúgíʼ dí niguma ga̱jma̱a̱ náa mbaaʼ dí mitsaga. Mú índo̱ najuiʼthá dí guʼwá nindxu̱u̱ mikaʼwu, ndiʼyoo maguma kaʼwi̱i̱ xó má niʼthí náa Xtángoo. (Le 14:33-57.) Nuthi dí rígá tikhu dí náa na̱ʼkha̱ mugu̱u̱ o ni̱ʼkha̱ smbo̱o̱ ikhí naku̱mu̱u̱ lepra dí naʼniuu xtíin ga̱jma̱a̱ guʼwá, mú tséʼyáá á mu gajkhun nindxu̱u̱.
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
(Levítico 12:2) “Arathún rígi̱ israelitas: ‹Á mu mbáa a̱ʼgu̱ naʼni e̱ndi̱i̱ ga̱jma̱a̱ naxtáa a̱ʼdióo dxámá, maʼni mitsagaa mbá juwan mbiʼi xó má naʼni mitsagaa índo̱ nagajtaa eʼdiuu.
(Levítico 12:5) ”›Á mu naxtáa ndxáʼgú, maʼni mitsagaa mbá 14 mbiʼi xó má naʼni mitsagaa índo̱ nagajtaa eʼdiuu. Ikhaa gíʼmaa maʼni kaʼwuminaaʼ imbá 66 mbiʼi itháan ga̱jma̱a̱ numuu rí nigajtaa eʼdiuu.
lv cap. 13 ináa 151 kutriga̱ 11, nota 2
Ndxa̱a̱ rí tsénigu̱u̱ʼ Dios
Náa xtángoo naʼthí dí mámbá rí mbáa a̱ʼgu̱ nagiʼdaa a̱ʼdióo gíʼmaa maxná mbá tsigijñaʼ, xúʼko̱ naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱u̱n rí xa̱bu̱ nuxnún aʼkhá e̱jñún (Levítico 12:1-8). Rígi̱ nimbáñun xa̱bu̱ israelitas rí mbuyáá ga̱jma̱a̱ awan índo̱ nagumaa mbáa xa̱bu̱, ga̱jma̱a̱ rí xúni̱ costumbre rígi̱ (Salmo 51:5).
(Levítico 12:3) Índo̱ gáʼni migiñuʼ mbiʼi muthu mbájndi xtóo sngo̱o̱ ada̱.
wp18.1 7, kúgumaʼá
Lá nánguá ejmaa o xóó najmaa dxe̱ʼ
• Índo̱ naguma circuncisión
Náa Xtángoo ndrígóo Dios naʼthí rí gíʼmaa magumii circuncidar e̱ji̱n índo̱ guáʼdáá migiñuʼ mbiʼi rí nigumiin (Levítico 12:3). Itháan nacha̱ eʼni̱i̱n e̱ji̱n bi̱ nuthun nda̱wa̱á rí mbá xmáná rí nigumiin numuu rí eʼdi nagímbuminaʼ nacha̱. Nákha wajyúúʼ, nákha xóó nda̱a̱ ajua̱nʼ rí itháan májánʼ, ninindxu̱u̱ mbá awan májánʼ rí manújngoo mbá xmáná rí nigumaa mbáa ada̱ mu muthi.
Migixnuu Biblia
(Levítico 13:9-28) ”Á mu mbáa xa̱biya̱ gágiʼdoo nandii lepra, ikhú gíʼmaa magún kuya̱a̱ náa ndxajkuun, 10 mu ndxajkuun mbaʼyoo. Á mu niraʼwíi ska náa xuyuuʼ ma̱ngaa á mu niʼni miʼxá xtátsúun náa gíʼma ga̱jma̱a̱ á mu nimida náa niʼjua̱n, 11 gíʼdoo nandii lepra rí na̱jkha̱roʼoo náa xuyuuʼ, ikhú ndxajkuun maʼthí rí nindxu̱u̱ tsagaa. Ga̱jma̱a̱ xáʼyóoʼ má miʼtháán rí maxtuguaraʼaa, numuu rí nindxu̱u̱ má tsagaa. 12 Á mu lepra na̱jkha̱roʼoo náa xúgíʼ xuyuuʼ, rajkhúu ga̱jma̱a̱ náa edxu̱u̱, asndu náa má gáʼngo̱o̱ gáʼyoo ndxajkuun, 13 á mu ndxajkuun ndaʼyoo dí gíʼdoo nandii lepra náa xúgíʼ xuyuuʼ, ikhú maʼthí rí nandii xúda má eʼwíinʼ xa̱bu̱. Numuu rí xúgíʼ xuyuuʼ niʼni miʼxá, ikhaa nindxu̱u̱ mikaʼwii. 14 Mú, á mu nimida náa niʼjua̱n, ikhaa mani̱ndxu̱u̱ mitsagaa. 15 Índo̱ ndxajkuun gáʼyoo dí nimida náa niʼjua̱n, ikhú maʼthúu̱n rí nindxu̱u̱ mitsagaa. Rígi̱ nindxu̱u̱ lepra. 16 Mú, á mu náa nimida naʼni̱i̱ miʼxá mbu̱júu̱, ikhú ikhaa gíʼmaa maʼga̱ náa ndxajkuun, 17 mu ndxajkuun mbaʼyoo. Á mu náa nimida niʼni miʼxá, ikhú ndxajkuun maʼthí dí nindxu̱u̱ mikaʼwii xa̱bu̱ buʼko̱. 18 ”Á mu naku̱mu̱u̱ ska náa xuyuuʼ mbáa, mú naʼni̱i̱ 19 ga̱jma̱a̱ náa nikráʼáan ska na̱ʼkha̱ ra̱mbu̱jya̱ʼ rí miʼxá o nakujmaa rí niraʼwíi mixtí, ikhú ikhaa gíʼmaa maʼga̱ gáʼthúu̱n ndxajkuun. 20 Ga̱jma̱a̱ ndxajkuun mbaʼyoo. Á mu nakujmaa itháan mi̱jnu̱ʼ ki xóo xuwiʼ ga̱jma̱a̱ xtátsúun niʼni miʼxá, ikhú ndxajkuun maʼthí rí nindxu̱u̱ mitsaga. Nindxu̱u̱ nandii lepra dí niku̱mu̱u̱ náa ska. 21 Á mu ndxajkuun ndaʼyoo dí na̱nguá niʼni miʼxá xtátsúun náa gíʼma ska, ni má na̱nguá kujmaa itháan mi̱jnu̱ʼ ki xóo xuwiʼ ga̱jma̱a̱ nakujmaa dí na̱jkha̱ randáti̱ga̱a̱, ndxajkuun maʼthúu̱n rí xagájnuu mbá juwan mbiʼi náa kúwá xa̱bu̱. 22 Mú, á mu nakujmaa rí namidxu̱u̱ náa xuwiʼ, ikhú ndxajkuun maʼthúu̱n rí nindxu̱u̱ mitsagaa. Numuu rí nindxu̱u̱ mbá nandii. 23 Mú, á mu náa niʼjua̱n tsejkharoʼoo náa xúgíʼ xuwiʼ, i̱ndó nindxu̱u̱ náa nikráʼáan ska, ikhú ndxajkuun maʼthí rí nindxu̱u̱ mikaʼwii. 24 ”O, á mu mbáa nikha xuyuuʼ ga̱jma̱a̱ ikhí nikráʼáan ra̱mbu̱jya̱ʼ rí miʼxá o mixtí, 25 ikhú ndxajkuun mbaʼyoo. Á mu xtátsúun niʼni miʼxá náa nikráʼáan ra̱mbu̱jya̱ʼ ga̱jma̱a̱ ikhí nakujmaa rí itháan mi̱jnu̱ʼ ki xóo xuwiʼ, nindxu̱u̱ lepra rí nikumu̱u̱ náa nikha, ikhú ndxajkuun maʼthí rí nindxu̱u̱ mitsagaa xa̱bu̱ buʼko̱, numuu rí nindxu̱u̱ lepra. 26 Mú, á mu ndxajkuun ndaʼyoo dí na̱nguá kujmaa miʼxá xtátsúun náa nikráʼáan ra̱mbu̱jya̱ʼ ni má na̱nguá kujmaa itháan mi̱jnu̱ʼ náa xuyuuʼ ga̱jma̱a̱ na̱jkha̱ randáti̱ga̱a̱, ikhú ndxajkuun maʼthúu̱n rí xagájnuu mbá juwan mbiʼi náa kúwá xa̱bu̱. 27 Índo̱ gáʼni juwan mbiʼi, ndxajkuun mbaʼyoo. Á mu ra̱mbu̱jya̱ʼ nikráʼáan itháan náa xuyuuʼ, ikhú ndxajkuun maʼthúu̱n rí mitsagaa. Numuu rí nindxu̱u̱ nandii lepra. 28 Mú, á mu ra̱mbu̱jya̱ʼ na̱nguá nimi̱dxu̱u̱ itháan náa xuwiʼ ga̱jma̱a̱ na̱jkha̱ randáti̱ga̱a̱, i̱ndó niʼjua̱n náa nikha. Ndxajkun maʼthúu̱n rí mikaʼwii, numuu rí i̱ndó niʼjua̱n náa nikha.
21-27 DICIEMBRE
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | LEVÍTICO 14, 15
“Ganindxu̱lú kaʼwáanʼ índo̱ guʼyamajkuíí Dios”
(Levítico 15:13-15) ”›Índo̱ gawi̱ji̱ ra̱ʼkha̱ iyaʼ ska náa sngo̱o̱ ga̱jma̱a̱ náa xndúu xa̱biya̱ ga̱jma̱a̱ magumaa thanáá, magiʼthu̱u̱n mbá juwan mbiʼi mu maʼni̱i̱ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ ikhaa gíʼmaa maʼjñáan xtíñuu ga̱jma̱a̱ muwan náa mañu, mu maʼni kaʼwuminaaʼ. 14 Índo̱ gáʼni migiñuʼ mbiʼi maʼga̱ kagui̱i̱n a̱jmi̱i̱n gúgu̱ o a̱jmi̱i̱n paloma mu maʼga̱ gaxnáximinaʼ náa Jeobá náa riejun guʼwá xtíin dí nagimbíi̱n mu maxnúu ndxajkuun. 15 Ndxajkuun maxnájxíi ñu̱ʼu̱, mbáa maxnájxíi xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá, imba̱a̱ maxnájxíi xóo tsigijñaʼ dí nakarámáʼ. Ga̱jma̱a̱ ndxajkuun maʼnijngudi̱i̱ aʼkhúun náa inuu Jeobá ga̱jma̱a̱ numuu rí ni̱ʼkha̱ iyaʼ ska náa sngo̱o̱ ga̱jma̱a̱ náa xndúu.
it-1 282
Marajñáa, mina
Ndiyóoʼ rí israelitas muna má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ mbaʼa numuu. Nduñún rí “mitsagiin” ga̱jma̱a̱ ndiyóoʼ rí muna bi̱ naʼni̱i̱ a̱jkiu̱ún ga̱jma̱a̱ nandii lepra, bi̱ nagugua̱ náa nigi̱ʼi̱ bi̱ nagajtaa iyaʼ, xa̱bu̱ bi̱ nagajtaa iyaʼ tsígooʼ, a̱ʼgu̱ bi̱ nigajtaa eʼdiuu o niʼñu eʼdi mbiiʼ, o asndu tsáa bi̱ nabóoʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ ndiyáa. (Le 14:8, 9; 15:4-27.) Asndu tsáa bi̱ gáxtáa náa guʼwá náa kriga̱a̱ bi̱ nikháñu o nigugua̱, mani̱ndxu̱u̱ “mitsaga̱a̱” ga̱jma̱a̱ mbaʼyóoʼ muwan. Á mu mbáa tséʼnimbo̱o̱ xtángoo rígi̱ gíʼmaa makhañúu numuu rí niʼni tsagoo dí mikaʼwu rí kaʼyoo Jeobá. (Nú 19:20.) Ikha jngó rí “marajña̱a̱” nandoo gáʼthúu̱n rí maraxtaa kaʼwu náa Jeobá. (Sl 26:6; 73:13; Isa 1:16; Eze 16:9.) Rí mina ga̱jma̱a̱ ajngáa gajkhun rí na̱ʼkha̱ náa Jeobá, nandoo gáʼthúu̱n iyaʼ rí naʼni kaʼwii. (Ef 5:26.)
(Levítico 15:28-30) ”›Índo̱ gawi̱ji̱ ragajtaa eʼdiuu mbáa a̱ʼgu̱, ikhú magiʼthu̱u̱n mbá juwan mbiʼi mu maʼni̱i̱ a̱jkiu̱u̱n, mu nda̱wa̱á maʼni kaʼuminaaʼ. 29 Índo̱ gáʼni migiñuʼ mbiʼi maʼga̱ kagui̱i̱n a̱jmi̱i̱n gúgu̱ o a̱jmi̱i̱n paloma maxnúu ndxajkuun náa riejun guʼwá xtíin dí nagimbíi̱n. 30 Ndxajkuun maxnájxíi mbáa ñu̱ʼu̱ xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá, imba̱a̱ maxnájxíi xóo tsigijñaʼ dí nakarámáʼ. Ga̱jma̱a̱ ndxajkuun maʼnijngudi̱i̱ aʼkhúun náa inuu Jeobá numuu dí niʼni tsagaa índo̱ nigajtaa eʼdiuu.
it-2 365
Nagajtaa eʼdiún
Xúʼko̱ má mbáa a̱ʼgu̱ bi̱ nagajtaa eʼdiuu nanindxu̱u̱ mitsagaa o índo̱ “nanújngoo mbiʼi rí xóo kaʼyoo magajtaa eʼdiuu”, ma̱ngaa nanindxu̱u̱ mitsaga náa nubúnʼ o náa nutrigiin, asndu bi̱ nuraxi̱ín. Nda̱wa̱á rí juwan mbiʼi rí nigajtaa eʼdiuu naʼni̱i̱ mikaʼwii. Índo̱ naʼni migiñuʼ mbiʼi a̱ʼgu̱ gíʼmaa maʼga̱ kagui̱i̱n a̱jmi̱i̱n ñu̱ʼu̱ o a̱jmi̱i̱n paloma náa ndxajkun, bi̱ manda̱ʼa̱ ga̱jma̱a̱ numuu, ga̱jma̱a̱ naxnáxii mbáa ñu̱ʼu̱ náa Jeobá mu maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo ga̱jma̱a̱ imba̱a̱ mu maxnúu gamajkhu. (Le 15:19-30; atayáá KAʼWU.)
(Levítico 15:31) ”›Ikha jngó ikháanʼla gíʼmaa muni̱ dí xákúwá mijngii israelita náa tabernáculo dí rígá náa majñúnʼ ikhiin ga̱jma̱a̱ numuu rí mitsagiin, mu xúʼko̱ xákhañun.
it-2 256
Náa mikaʼwu
2. Náa guʼwá xtíin náa nagimbíi̱n ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á nijmaʼnu̱ʼ xóo templo. Xúgíʼ dí rígá ikhí asndu náa rexo̱o̱ tabernáculo ga̱jma̱a̱ templo, ninindxu̱u̱ mikaʼwu. (Éx 38:24; 2Cr 29:5; Hch 21:28.) Rí itháan najmaa dí rígáa náa rexo̱o̱ nindxu̱u̱ náa nakarámáʼ tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ ajua̱nʼ rí ka̱jnu̱ʼ iyaʼ dí nindxu̱u̱ cobre. Rígi̱ nindxu̱u̱ kaʼwu. Náa rexo̱o̱ tabernáculo ma̱ndoo manújngún i̱ndó xa̱bu̱ bi̱ niguma kaʼwiin; xúʼko̱ má eguma ma̱ngaa náa templo. Nimbáa xándoo manújngoo á mu tsagaa. Mbá xkri̱da, mbáa a̱ʼgu̱ tsagaa xándoo magugua nimbá rí kaʼwu ni má mato̱ʼo̱o̱ náa mikaʼwu. (Le 12:2-4.) Asndu á mu israelitas na̱nguá kuwa kaʼwu najuiʼthá rí nuni tsagáá tabernáculo. (Le 15:31.) Bi̱ nuxnaxi̱ tsigijñaʼ numuu rí niguma kaʼwiin ga̱jma̱a̱ numuu lepra nagún guxnaxi tsigijñaʼ ndrígu̱ún asndu náa riejun. (Le 14:11.) Nimbáa xa̱bu̱ bi̱ mitsagaa xándoo maxnáxi tsigijñaʼ náa tabernáculo o náa templo numuu rí migamíi makhañúu. (Le 7:20, 21.)
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
(Levítico 14:14) ”Ikhú ndxajkuun mbayá mbá chíʼgíʼ eʼdi ndrígóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí nikiéʼkúun mu maxtajmuu náa ri̱ʼyu̱u̱ cháʼun mújúunʼ bi̱ xtáa raʼni kaʼuminaaʼ, ga̱jma̱a̱ náa a̱ʼdióo ñawún mújúunʼ dí mba̱a̱ ma̱ngaa náa a̱ʼdióo rajkhúu mújúunʼ dí mba̱a̱.
(Levítico 14:17) Nda̱wa̱á ndxajkuun maxtájmuu imbá chíʼgíʼ aceite dí nipíduunʼ náa ñawúunʼ mu maxtájmuu náa má dí nigu̱u̱ eʼdi ndrígóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhúun, náa ri̱ʼyu̱u̱ cháʼun mújúunʼ bi̱ xtáa raʼni kaʼuminaaʼ, náa a̱ʼdióo ñawúunʼ mújúunʼ dí mba̱a̱ ga̱jma̱a̱ náa a̱ʼdióo rajkhúu mújúunʼ dí mba̱a̱.
(Levítico 14:25) Ikhú maxíyáa mugu̱ i̱ya̱ bi̱ maxnájxíi xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí nikiéʼkúun. Ikhú ndxajkuun maxtájmuu eʼdi ndrígóo tsigijñaʼ náa ri̱ʼyu̱u̱ cháʼun mújúunʼ bi̱ xtáa raʼni kaʼuminaaʼ, náa a̱ʼdióo ñawúun mújúunʼ dí mba̱a̱ ga̱jma̱a̱ náa a̱ʼdióo rajkhúu mújúunʼ dí mba̱a̱.
(Levítico 14:28) Ga̱jma̱a̱ ndxajkuun maxtájmuu imbá chíʼgíʼ aceite dí kagu̱u̱ náa ñawúunʼ mu maxtájmuu náa ri̱ʼyu̱u̱ cháʼun mújúunʼ bi̱ xtáa raʼni kaʼuminaaʼ, náa a̱ʼdióo ñawúunʼ mújúunʼ dí mba̱a̱ ga̱jma̱a̱ náa a̱ʼdióo rajkhúu mújúunʼ dí mba̱a̱, ikhí má náa nixtájmuu eʼdi ndrígóo tsigijñaʼ rí nixnájxi̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí nikiéʼkúun.
it-2 528 kutriga̱ 2
Chaʼwanʼ
Índo̱ nitri̱gi̱i̱n ndxajkuun náa Israel, nijuiʼtháán Moisés rí mbayá mbá chíʼgíiʼ eʼdiuu mugu̱ ga̱jma̱a̱ maxtajmuu náa chaʼwun mújúunʼ Aarón ga̱jma̱a̱ náa xúgínʼ e̱ji̱i̱n, xóo má náa ñawun mújúúnʼ ga̱jma̱a̱ náa rajku mújúúnʼ, nasngájma rí gudxawíín, dí gu̱ni̱ ga̱jma̱a̱ xóo gani̱ndxu̱ún, xúgíʼ rígi̱ masngájma dí xtaa rarígá ikhí. (Le 8:22-24.) Náa Xtángoo ma̱ngaa naʼthí á mu bi̱ gíʼdoo lepra niguma thaná, ndxajkuun gíʼma maxnáxi eʼdiuu mugu̱ xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhúun ma̱ngaa maxtajmuu aceite náa chaʼwun mújúunʼ. (Le 14:14, 17, 25, 28.)
(Levítico 14:43-45) ”Á mu nakujmaa mbu̱júu̱ mbáʼwóo guʼwá, nda̱wa̱á dí nirawíi itsí, nitháá ga̱jma̱a̱ nixtajma̱a̱ yeso, 44 ndxajkuun mato̱ʼo̱o̱ gáʼyoo. Á mu mbáʼwóo nimi̱dxu̱u̱ itháan náa guʼwá, rúʼko̱ nandoo gáʼthúu̱n rí nindxu̱u̱ lepra dí mbiiʼ. Guʼwá nindxu̱u̱ mitsaga. 45 Ikhú ndxajkuun maʼthí dí munigámbáa guʼwá, xóo itsí, ixi̱, yeso ga̱jma̱a̱ xúgíʼ dí niguma ga̱jma̱a̱ guʼwá, mu maʼga̱ kiʼda xúgíʼ náa rexo̱o̱ xuajen, náa mbaaʼ dí mitsaga.
w14 15/11 9 párr. 7
Gíʼmáan manindxúlú kaʼwáanʼ
Índo̱ nitri̱gi̱i̱n ndxajkuun náa Israel, ikhú Moisés nixtájmuu eʼdiu mugu̱ náa cháʼun mújúnʼ Aarón ga̱jma̱a̱ náa a̱ʼdióo ñawún mújúnʼ rí mba̱a̱ ma̱ngaa náa a̱ʼdióo rajkhúu mújúnʼ rí mba̱a̱, mangiin bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa ndxajkuun asndu e̱jñún mangiin (atraxnuu Levítico 8:22-24). Rúʼko̱ nandoo gáʼthúu̱n rí ndxajkuun gíʼmaa munimbu̱u̱n ga̱jma̱a̱ muni tsiakimijna munimbaníí ñajunʼ rí nikhánún muni̱. Xúʼko̱ má kayuuʼ nindxu̱u̱ Jesús bi̱ phú kaya̱ edxu̱u̱ náa ndxajkuun ga̱jma̱a̱ niniñuuʼ mbá májánʼ xkri̱da náa a̱ngiu̱lú bi̱ kaxtaʼwíin mangiin náa eʼwíínʼ mugu̱. Ga̱jma̱a̱ nunimbu̱u̱n ikha ndrígóo Jeobá; ga̱jma̱a̱ nuni̱ má xúʼko̱ ñajuunʼ ga̱jma̱a̱ najngrui̱gu̱u̱n náa rí gajkhun (Juan 4:31-34).
g 1/06 14, kúgumaʼá
Mbáʼwóo rí májánʼ ga̱jma̱a̱ dí ra̱májánʼ
LÁ MBÁʼWÓO RÁʼ.
Náa Biblia naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu mbá “nandii rí naʼni gachúu guʼwá rí nindxu̱u̱ xóo lepra”, xóo nuʼthá, náa xúgíʼ guʼwá (Levítico 14:34-48). Tikhun nuthi dí rígi̱ naku̱mu̱u̱ ikháá, ma̱ngaa nuthi rí nindxu̱u̱ “lepra xkawiʼ wéñuʼ”, nindxu̱u̱ xóo rí na̱ʼkha̱ mbáʼwóo mú tséyáá májánʼ xóo nindxu̱u̱. Tséʼniuu asndu xóo má nindxu̱u̱, mú náa Xtángoo ndrígóo Dios naʼthí rí gíʼmaa maʼni kaʼwii náa nichu̱u̱, maʼtoo awúu̱n goʼwóo ga̱jma̱a̱ maxidíí xúgíʼ rí nichúu ma̱ngaa mada̱ʼ “náa rígá rí mitsaga” náa rawuunʼ xuajen. Á mu nakujmaa mbu̱júu̱ʼ, gíʼmaa majuiʼthá rí mitsaga guʼwá, munijngudii ga̱jma̱a̱ mudaʼ xúgíʼ. Xúgíʼ ikha ndrígóo Jeobá nisngájma rí nindoo kaʼñún xa̱bi̱i̱, ga̱jma̱a̱ rí tsíyoo maʼniún nandii.
Migixnuu Biblia
(Levítico 14:1-18) Jeobá niʼthúu̱n má xúʼko̱ Moisés: 2 “Rígi̱ gánindxu̱u̱ xtángoo rí miʼni ga̱jma̱a̱ numuu mbáa bi̱ gíʼdoo lepra índo̱ gágun ku̱ya̱a̱ náa inuu ndxajkuun, mbiʼi rí gajuiʼtháán dí mikaʼwii. 3 Ndxajkuun magajnúu kayáa náa rexo̱o̱ kúwi̱i̱n israelitas mu mayejmaa. Á mu bi̱ gíʼdoo lepra niʼni̱i̱ má a̱jkiu̱u̱n, 4 ndxajkuun maʼthúu̱n dí maʼga̱ kagui̱i̱n a̱jmi̱i̱n ñu̱ʼu̱ bi̱ nduya bi̱ kaʼwiin, ixi̱ xti̱gi̱, gúmá maña̱ʼ xngeʼdi ga̱jma̱a̱ ri̱ʼi̱ miʼñuu mu maguma kaʼwi̱i̱. 5 Ndxajkuun maʼtáñajunʼ dí muxiyáa mbáa ñu̱ʼu̱, náa mbá daan ku̱ba̱ʼ dí kajni̱ʼ iyaʼ mañu. 6 Mú gíʼmaa magujtuwiin ñu̱ʼu̱ bi̱ ndaʼya, ga̱jma̱a̱ ixi̱ xti̱gi̱, gúmá maña̱ʼ xngeʼdi ga̱jma̱a̱ ri̱ʼi̱ miʼñuu mu marmajan ga̱jma̱a̱ eʼdiuu ñu̱ʼu̱ bi̱ nixiyáa náa iyaʼ mañu. 7 Ikhú muxtijyááʼ g̱a̱jma̱a̱ eʼdiu ñu̱ʼu̱ mbá juwan nutu náa xa̱bu̱ bi̱ xtáa raʼni kaʼuminaaʼ ga̱jma̱a̱ numuu lepra ma̱ngaa maʼthúu̱n rí mikaʼwii, ikhú maniñuuʼ ñu̱ʼu̱ bi̱ ndaʼya maʼga̱a̱ náa inuu giñánʼ. 8 ”Bi̱ xtáa raʼni kaʼuminaaʼ gíʼmaa maʼjñáa xtíñuu, maʼda̱ xúgíʼ xtátsiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ muwan, ikhú maʼni mikaʼwii. Nda̱wa̱á ma̱ndoo mata̱ʼa̱a̱ náa kúwi̱i̱n israelitas, mú xáxtáa náa awúu̱n guʼwá xtíin ndrígóo mbá juwan mbiʼi. 9 Índo̱ gáʼni juwan mbiʼi, gíʼmaa maʼda̱ xúgíʼ xtátsúun edxu̱u̱, maʼda̱ stawuunʼ ga̱jma̱a̱ maʼda̱ xtátsu iduu. Nda̱wa̱á dí gáʼda̱ xúgíʼ xtátsiu̱u̱n, maʼjñáa xtíñuu ga̱jma̱a̱ muwan mu maʼni mikaʼwii. 10 ”Índo̱ gáʼni migiñuʼ mbiʼi maʼga̱ kagui̱i̱n a̱jmi̱i̱n mugu̱ i̱ya̱ bi̱ itháan míjíinʼ, mbáa mugu̱ e̱ʼgú bi̱ gíʼdoo mbá tsiguuʼ bi̱ itháan májáanʼ, ikhaa maxnájxi̱ tsigijñaʼ dí tsígáʼ xóo mbá 6 litro ndrígóo efá dí harina dí itháan májánʼ rí kandawooʼ ga̱jma̱a̱ aceite, ma̱ngaa mbá log dí aceite. 11 Ndxajkuun maʼga̱ kayáa xa̱bu̱ bi̱ xtáa raʼni kaʼuminaaʼ náa inuu Jeobá bi̱ ikhaa gáʼthúu̱n rí mikaʼwii, náa riejun guʼwá xtíin dí nagimbíi̱n, xúʼko̱ má tsigijñaʼ rí maxnájxi̱. 12 Ndxajkuun maʼga̱ kayáa mbáa mugu̱ i̱ya̱ bi̱ itháan májáanʼ ga̱jma̱a̱ mbá log dí aceite xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí nikiéʼkúun, ma̱ngaa maʼbajnga̱a̱ gi̱i̱ ñuʼún tsigijñaʼ rí gajuixnáá Jeobá. 13 Nda̱wa̱á maxíyáa mugu̱ i̱ya̱ náa mikaʼwu náa nuradíin bi̱ nuxnajxi̱i̱n xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá ga̱jma̱a̱ tsigijñaʼ rí nakarámáʼ, numuu dí tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí nikiéʼkhúún, kaʼñún ndxajkuun xóo má tsigijñaʼ rí nuxnajxi̱ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá. Nindxu̱u̱ mikaʼwu wéñuʼ. 14 ”Ikhú ndxajkuun mbayá mbá chíʼgíʼ eʼdi ndrígóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí nikiéʼkúun mu maxtájmuu náa ri̱ʼyu̱u̱ cháʼun mújúunʼ bi̱ xtáa raʼni kaʼuminaaʼ, ga̱jma̱a̱ náa a̱ʼdióo ñawún mújúunʼ dí mba̱a̱ ma̱ngaa náa a̱ʼdióo rajkhú mújúunʼ dí mba̱a̱. 15 Ga̱jma̱a̱ ndxajkuun maríyaʼ mbá chíʼgíʼ aceite rí ka̱jnu̱ʼ náa log mu maguxiʼñáanʼ náa ñawún xti̱yu̱u̱. 16 Nda̱wa̱á ndxajkuun maxtájmuu aceite náa a̱ʼdióo ñawún mújúunʼ rí ka̱jnu̱ʼ náa ñawún xti̱yu̱u̱, ikhú maxtíjyooʼ náa inuu Jeobá ga̱jma̱a̱ a̱ʼdióo ñawúunʼ mbá juwan nuthu. 17 Nda̱wa̱á ndxajkuun maxtájmuu imbá chíʼgíʼ aceite dí nipíduunʼ náa ñawúunʼ mu maxtajmuu náa ma dí nigu̱u̱ eʼdi ndrígóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhúun, náa ri̱ʼyu̱u̱ cháʼun mújúunʼ bi̱ xtáa raʼni kaʼuminaaʼ, náa a̱ʼdióo ñawún mújúunʼ dí mba̱a̱ ga̱jma̱a̱ náa a̱ʼdióo rajkhúu mújúunʼ dí mba̱a̱. 18 Ndxajkuun maxtájmuu aceite náa edxu̱u̱ bi̱ xtáa raʼni kaʼuminaaʼ dí ka̱jni̱ʼ xóó náa ñawúunʼ, ga̱jma̱a̱ ndxajkuun maʼni kaʼwi̱i̱ aʼkhá ndrígóo xa̱bu̱ buʼko̱ náa inuu Jeobá.
28 DICIEMBRE ASNDU 3 ENERO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | LEVÍTICO 16, 17
“Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n náa ikháanʼlu mbiʼi rí Najngudi̱i̱ aʼkhá rá.”
(Levítico 16:12) Nda̱wa̱á magujtuun náa kajti chámbuʼ ndrígóo altar náa inuu Jeobá, ga̱jma̱a̱ magruiʼyáʼ a̱jma̱ ñawúunʼ e̱jndo̱o̱ʼ rí ndataun mu maʼga̱ kagu̱u̱ náa awúu̱n cortina.
Ikha rí na̱ʼkha̱ náa libro ndrígóo Levítico
4 (Atraxnuu Levítico 16:12, 13).* Gundxaʼwamíjna̱ rí xtáa rarígá. Bi̱ kayá edxu̱u̱ náa ndxajkun nato̱ʼo̱o̱ náa tabernáculo. Náa mbá ñawúunʼ kayá incienso rí ndataun ga̱jma̱a̱ náa i̱mba̱ ñawúunʼ kayá rí ki̱ʼni̱ ga̱jma̱a̱ oro náa kajti Chámbu̱ʼ. Nawi̱ji̱ náa xtíin rí narugoo náa natu̱ʼu̱u̱n Náa rí phú mikaʼwu wéñuʼ. Ga̱jma̱a̱ gamajkhu nato̱ʼo̱o̱ timbá aʼphu̱ mbiʼi rúʼko̱ (ga̱jma̱a̱ mato̱ʼo̱o̱ imbá gijma̱ aʼphu̱ itháan) ma̱ngaa nawi̱ji̱ náa inuu e̱jna̱ rí nimbánuu. Rí nandoo gáʼthúu̱n, xtáa náa inuu Jeobá. Ikhú narajkuáa incienso náa Chámbu̱ʼ, ga̱jma̱a̱ náa naguáʼti̱i̱n xa̱bu̱ najnííʼ xu̱u̱ʼ rí ndataun.* Ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á nataʼaa mbu̱júu̱ʼ Náa rí phú mikaʼwu wéñuʼ ga̱jma̱a̱ kayá eʼdiuu xujkhúʼ xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá. Guʼyáá ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱: Natsikarámáʼ incienso nákha xóó tsexnáxi eʼdiuu tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá.
(Levítico 16:13) Ma̱ngaa marajkuáa aguʼ náa incienso náa inuu Jeobá, ga̱jma̱a̱ gúniúu incienso maʼga̱ náa rí kúgoo ga̱jma̱a̱ Arca náa kajti itsí dí kiʼniráʼmáʼ xtángoo, mu xúʼko̱ ikhaa xákhañuu.
Ikha rí na̱ʼkha̱ náa libro ndrígóo Levítico
5 Dí ejmañuluʼ ga̱jma̱a̱ numuu xóo nijmún incienso Mbiʼi rí Najngudi̱i̱ aʼkhá rá. Náa Biblia naʼni mbríguii incienso ga̱jma̱a̱ rí nutajkháan xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ guájun jmbu, ikhaa nagruigú rí nutháán xa̱bi̱i̱ bi̱ guájun jmbu (Sal. 141:2; Apoc. 5:8). Garmáʼáan a̱jkiu̱lú rí bi̱ kayá edxu̱u̱ náa ndxajkun na̱jkha̱ kayóo incienso náa inuu Jeobá ga̱jma̱a̱ gamajkhu. Xúʼko̱ má kayúʼ, índo̱ nuʼtajkháan náa Dios, nu̱ʼni̱ ga̱jma̱a̱ gamajkhu. Nduʼyamajkuíí wéñuʼ rí bi̱ Niʼnian naniñuuʼ rí mu̱ʼgua̱ kanuu náa ikhaa, xó má eʼni mbáa ada̱ ga̱jma̱a̱ anu̱u̱ (Sant. 4:8). Nagruiguáanlú xó mbáa bi̱ nambáxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ (Sal. 25:14). Rígi̱ nindxu̱u̱ mbá gamajkhu mba̱a̱ náa ikháanʼ rí tsíyulú mu̱ʼni̱ nditháan rí tsénigu̱u̱ʼ.
(Levítico 16:14, 15) ”Maxtíjyooʼ ga̱jma̱a̱ a̱ʼdióo̱ ñawúunʼ mbá chíʼgíʼ eʼdiuu xede̱ i̱ya̱ náa rí kúgoo ga̱jma̱a̱ arca, níjniúu náa nagájnuu a̱jkha̱ʼ. Ga̱jma̱a̱ maxtíjyooʼ ga̱jma̱a̱ a̱ʼdióo ñawúunʼ mbá chíʼgíʼ eʼdi náa rí kúgoo ga̱jma̱a̱ arca mbá juwan nuthu. 15 ”Nda̱wa̱á maxíyáa aʼdá tsújtuunʼ xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá ndrígu̱ún xa̱bu̱ xuajen. Maʼga̱ kayóo eʼdi náa awúu̱n cortina mu maʼni ikháá xóo má niʼni ga̱jma̱a̱ eʼdiuu xede̱ i̱ya̱. Maxtíjyooʼ náa rí kúgoo ga̱jma̱a̱ arca.
Ikha rí na̱ʼkha̱ náa libro ndrígóo Levítico
6 Guguaʼdáá kaʼwu rígi̱, rí bi̱ kayá edxu̱u̱ náa ndxajkun gíʼmaa matsikarámáʼ incienso nákha xóó tsexnáxi tsigijñaʼ. Xúʼko̱ nandoo ndaʼyoo rí Jeobá nagruigú. Ndiéjunʼ eʼsngúlú rá. Índo̱ Jesús nixtáa náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ, ndiyóoʼ rí maʼni mbá rí itháan gíʼdoo numuu nákha xóó tsexnáximinaʼ xóo tsigijñaʼ, mbá rí itháán gíʼdoo numuu ki xóo rí maʼni káwíin xa̱bu̱ numbaaʼ. Mu xúʼko̱ Jeobá magruigú tsigijñaʼ ndrígóo, ndiyóoʼ rí maʼnimbo̱o̱ má xúʼko̱ xúgíʼ mbiʼi rí nixtáa. Xúʼko̱ nisngájma rí Jeobá nandoo makuwáánʼ xóo phú gíʼmaa. Jesús nisngajma rí Anu̱u̱ naʼtáñajuunʼ májánʼ ga̱jma̱a̱ jmbu.
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
(Levítico 16:10) Mú aʼdá tsújtuunʼ bi̱ niʼniuu toka Azazel gíʼmaa maʼga̱ kiʼyáa ndaʼya náa inuu Jeobá mu maʼni jngudi̱i̱ aʼkhúun, mu xúʼko̱ ma̱ndoo muxunguanʼ inuu Azazel náa ku̱ba̱ mixooʼ.
it-1 261
Azazel
Dí Jesús nixnáximinaʼ xóo xa̱bu̱ jmbii mu maʼni jngudii aʼkhún xúgínʼ xa̱bu̱ numbaaʼ niʼngo̱o̱ niʼni itháan ki xóo dí niʼni “eʼdiuu xede̱ ga̱jma̱a̱ tsu̱jtuunʼ”. (Heb 10:4, 11, 12.) Ikhaa “nigu” aʼkhá ndrígu̱ún xúgínʼ bi̱ niguaʼdáá fe rí gíʼdoo numuu dí nixnáximinaʼ ikhaa, mú xúʼko̱ Dios ma̱ndoo maʼnijngudi̱i̱ mbájkhu aʼkhá. Ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, tsu̱jtuunʼ i̱ya̱ bi̱ “nixnáxi̱i̱ Azazel” nindoo gáʼthúu̱n tsigijñaʼ ndrígóo Jesucristo.
(Levítico 17:10, 11) ”›Á mu mbáa xa̱biya bi̱ xtáa náa Israel o mbáa xa̱bu̱ bi̱ na̱ʼkháá bi̱ xtáa náa ikháanʼla gíkhu asndu xkáʼnii má eʼdi, ikhúúnʼ makiʼnún ka̱yo̱o̱ bi̱ gíkhu eʼdi ga̱jma̱a̱ maxíyáa náa xuajñuu. 11 Numuu rí eʼdi dí rígá náa xuwiʼ nindxu̱u̱ vida, ikhúúnʼ má mínuuʼ nixidíí eʼdi náa altar ga̱jma̱á numala mu manijngudi̱i̱ aʼkhála, numuu rí eʼdi naʼni majngudi̱i̱ aʼkhá ga̱jma̱a̱ numuu rí náa eʼdi rígá vida.
w14 15/11 10 kutriga̱ 10
Ndíjkha rí gíʼmaa maʼni mikaʼwáanʼ
10 (Atraxnuu Levítico 17:10.) Jeobá niʼthún israelita dí xúphu̱ “asndu xkáʼnii má eʼdi”, xúʼko̱ má mangáanʼ bi̱ ni̱ndxu̱lú cristiano najuiʼtañájunlu dí xáʼyóoʼ mu̱ʼphu̱ eʼdiún xujkhúʼ ni ma rí mata̱ʼa̱ʼ eʼdi (Hech. 15:28, 29). Maski ajndu gíʼ mijngii makhañúlúʼ, mbaʼyóoʼ muʼnimbánii kiʼtáñajunʼ rígi̱. Tséʼniuu má asndu nguáthá gutsudáanʼ bi̱ na̱nguá niʼnii Jeobá ga̱jma̱a̱ tséyáá rí gíʼdoo numuu ikha ndrígóo. Numuu rí ikháán nandulú kuʼyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ nandulú munimbulú kuʼyáá, mú ikhiin na̱nguá̱. Tsíyulú rí nimbá marikhulu rí Jeobá ma̱ndoo kaʼyulú má xúʼko̱ ni má rí maguwáánʼ náa xuajñuu. Maski má nduʼyáá rí makuwíin tikhun bi̱ munimajtiáán numuu rí tsíyulú mutaʼááʼ eʼdi, mú ikháanʼ ndaʼyóoʼ munimbulú má xúʼko̱ (Jud. 17, 18). Ndiéjunʼ gándoo gambáyaaʼ mu “xátani a̱jma̱ a̱jkia̱nʼ” dí xíʼtsu ga̱jma̱a̱ xataʼaaʼ eʼdi rá. (Deut. 12:23.)
Migixnuu Biblia
(Levítico 16:1-17) Jeobá niʼtámíjná ga̱jma̱a̱ Moisés nda̱wa̱á rí nikháñuun a̱jmi̱i̱n e̱ji̱i̱n Aarón numuu rí nigún mijngii náa Jeobá. 2 Jeobá niʼthúu̱n Moisés: “Aratháán ndxájuaʼ Aarón dí xándoo mato̱ʼo̱o̱ asndu xkáʼnii má mbiʼi náa rí mikaʼwu, náa awúu̱n cortina, náa rígá rí kugoo ga̱jma̱a̱ Arca mu xákhañuu, numuu rí ikhúúnʼ ma̱ʼkhá náa inuu du̱u̱n náa tsu̱du̱u̱ rí kaxtógoo ga̱jma̱a̱ arca. 3 ”Rígi̱ nindxu̱u̱ dí gíʼmaa maʼga̱ kayóoʼ Aarón índo̱ gáto̱ʼo̱o̱ náa rí mikaʼwu: Mbáa xede̱ i̱ya̱ mu maxnájxi̱ xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá ma̱ngaa mbáa mugu̱ i̱ya̱ xóo tsigijñaʼ dí nakarámáʼ. 4 Gíʼmaa magúwunʼ mbá xtíin kiejuunʼ dí nindxu̱u̱ lino, marugoo tsáʼkhúun ga̱jma̱a̱ calzoncillu̱u̱ rí nindxu̱u̱ lino, maroʼóo xa̱ʼ ga̱jma̱a̱ ñuu dí nindxu̱u̱ lino ga̱jma̱a̱ mambróʼoo edxu̱u̱ xtíin rí nindxu̱u̱ lino. Numuu dí xtíin rúʼko̱ nindxu̱u̱ mikaʼwu. Ginii muwan nda̱wa̱á magíiʼ xtíin rúʼko̱. 5 ”Gíʼmaa maʼga̱ kagui̱i̱n a̱jmi̱i̱n e̱jín tsújtuunʼ bi̱ kúwá náa Israel xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá ga̱jma̱a̱ mbáa mugu̱ i̱ya̱ xóo tsigijñaʼ dí nakarámáʼ. 6 ”Ga̱jma̱a̱ Aarón gíʼmaa maxnájxíi xede̱ i̱ya̱ xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhúún ma̱ngaa gíʼmaa maʼnijngudi̱i̱ aʼkhúun ikhaa gajmíi̱n bi̱ kúwá náa goʼwóo. 7 ”Ikhú maʼga̱ kagui̱i̱n a̱jmi̱i̱n e̱jín tsújtuunʼ náa inuu Jeobá náa riejun guʼwá xtíin dí nagimbíi̱n. 8 Aarón maríyaʼ suerte náa nájmi̱i̱n ejín tsújtuunʼ: Mbáa maxnáxíi náa Jeobá ga̱jma̱a̱ imba̱a̱ maxnáxíi náa Azazel. 9 Aarón maxnáxíi aʼdá tsújtuunʼ xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá bi̱ niʼniuu toka Jeobá. 10 Mú, aʼdá tsújtuunʼ bi̱ niʼniuu toka Azazel gíʼmaa maʼga̱ kiʼyáa ndaʼya náa inuu Jeobá mu maʼni jngudi̱i̱ aʼkhúun, mu xúʼko̱ ma̱ndoo muxunguanʼ inuu Azazel náa ku̱ba̱ mixooʼ. 11 ”Aarón maxnáxíi xede̱ i̱ya̱ xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhúun ga̱jma̱a̱ gíʼmaa maʼnijngudi̱i̱ aʼkhúun ikhaa ga̱jma̱a̱ bi̱ kúwá náa goʼwóo. Nda̱wa̱á maxíyáa xede̱ i̱ya̱ bi̱ maxnáxíi xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhúun. 12 Nda̱wa̱á magujtuun náa kajti chámbuʼ ndrígóo altar náa inuu Jeobá, ga̱jma̱a̱ magruiʼyáʼ a̱jma̱ ñawúunʼ e̱jndo̱o̱ʼ rí ndataun mu maʼga̱ kagu̱u̱ náa awúu̱n cortina. 13 Ma̱ngaa marajkuáa aguʼ náa incienso náa inuu Jeobá, ga̱jma̱a̱ gúniúu incienso maʼga̱ náa rí kúgoo ga̱jma̱a̱ Arca náa kajti itsí dí kiʼniráʼmáʼ xtángoo, mu xúʼko̱ ikhaa xákhañuu. 14 ”Maxtíjyooʼ ga̱jma̱a̱ a̱ʼdióo ñawúunʼ mbá chíʼgíʼ eʼdiuu xede̱ i̱ya̱ náa rí kúgoo ga̱jma̱a̱ arca, níjniúu náa nagájnuu a̱jkha̱ʼ. Ga̱jma̱a̱ maxtíjyooʼ ga̱jma̱a̱ a̱ʼdióo ñawúunʼ mbá chíʼgíʼ eʼdi náa rí kúgoo ga̱jma̱a̱ arca mbá juwan nuthu. 15 ”Nda̱wa̱á maxíyáa aʼdá tsújtuunʼ xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá ndrígu̱ún xa̱bu̱ xuajen. Maʼga̱ kayóo eʼdi náa awúu̱n cortina mu maʼni ikháá xóo má niʼni ga̱jma̱a̱ eʼdiuu xede̱ i̱ya̱. Maxtíjyooʼ náa rí kúgoo ga̱jma̱a̱ arca. 16 ”Ikhaa gíʼmaa maʼnijngudi̱i̱ aʼkhá dí rígá náa mikaʼwu ga̱jma̱a̱ numuu rí tsaga nini̱ israelita, ga̱jma̱a̱ rí nikiéʼkhúún ma̱ngaa rí nixudami̱jna̱ aʼkhá numuu rí ikhí nindxu̱u̱ mikaʼwu. Rúʼko̱ nindxu̱u̱ dí ikhaa gíʼmaa maʼni ga̱jma̱a̱ numuu guʼwá xtíin dí nagimbíi̱n, dí rígá náa ikhiin, náa majñuuʼ mitsaga rí nu̱ni̱. 17 ”Ragíʼmaa maxtáa nimbáa xa̱bu̱ náa guʼwá xtíin dí nagimbíi̱n índo̱ ikhaa gáto̱ʼo̱o̱ maʼnijngudi̱i̱ aʼkhá náa rí mikaʼwu asndu índo̱ gágajnáa. Maʼnijngudi̱i̱ aʼkhúun ikhaa ga̱jma̱a̱ bi̱ kúwá náa goʼwóo mangiin xúgínʼ xa̱bu̱ Israel.