Referencia ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión Xóo kúwi̱i̱n ga̱jma̱a̱ xóo Etaraʼa Cristianos
2-8 MAYO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 1 SAMUEL 27-29
“Awan dí nijmuu David”
it-1 79
Akís
A̱jma̱ nuthu nimbáyuminaʼ David náa mbaaʼ rí niʼtáñajunʼ rey Akís índo̱ Saúl ndiyáaʼ maxíyáa. Timbá miʼtsú ninindxu̱u̱ índo̱ ndiyáá rí nindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ sia̱nʼ, niʼniminaʼ rí nindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ skágunʼ mu ma̱ndoo maʼni kríyamínáʼ, ikhaa jngóo Akís niniñuuʼ maʼga̱a̱, numuu rí ndiʼyoo dí nindxu̱u̱ mbá xa̱bu̱ bi̱ nda̱a̱ rí majmaa maʼni. (1Sa 21:10-15; Sl 34, edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ 56 edxu̱u̱.) Rí maʼni a̱jma̱ nuthu ninindxu̱u̱ índo̱ ni̱jkha̱ gajmíi̱n mbá 600 soldados ndrígióo ga̱jma̱a̱ bi̱ kúwá náa goʼwóo, Akís niniñuuʼ maxtáa náa Ziqlag. Mbá tsiguʼ ga̱jma̱a̱ mbá a̱jkhu̱ igu̱nʼ rí nikúwá ikhí, Akís nindxa̱ʼwáminaʼ dí David gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ kúwá ratu̱ʼu̱u̱n náa xuajin rí kaʼyoo Judá, mú rí phú kúwá runi̱, kúwá rurawí kañún rí guáʼdáá xa̱bu̱ guesuritas, guirzitas ga̱jma̱a̱ amalequitas. (1Sa 27:1-12.) Akís niguma nduwaaʼ rí asndu nigíiʼ David gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ mu mani̱ndxu̱ún bi̱ muñewa̱a̱n índo̱ filisteos kúwá ruri̱ya̱ʼ awan mu muxmíjná gajmiún rey Saúl, ga̱jma̱a̱ numuu rí nithi xa̱bu̱ “bi̱ kuya̱ edxu̱u̱” náa filisteos, niʼni rí David gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ matangi̱ín náa Ziqlag. (1Sa 28:2; 29:1-11.) Nakujmaa rí índo̱ David ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ rey, ikhú nixmináʼ gajmíi̱n xa̱bu̱ bi̱ kúwá náa Gat, mú táxíyáa Akís numuu rí náa nigumarámáʼ naʼthí dí kaʼnííʼ xtáa índo̱ Salomón nixtáa raʼtáñajunʼ. (1Re 2:39-41; atayáá GAT.)
Jiámá, ndiéjunʼ gándoo mu̱ni̱ mu maku̱mu̱ún kuyala xá.
8 Guʼyáá i̱mba̱ xkujndu mingíjyúuʼ dí ndiyóoʼ maraʼnuu David. Nda̱wa̱á rí nijuiʼya̱a̱ʼ mu mani̱ndxu̱u̱ rey, ndiyóoʼ rí magiʼthu̱u̱n mba̱yu̱u̱ʼ tsiguʼ mu magíʼdu̱u̱ maʼtáñajunʼ (1 Sam. 16:13; 2 Sam. 2:3, 4). Ndiéjunʼ nimbáyúu mu maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n magiʼthu̱u̱n xá. Ikhaa táguanúu wíi rí magiʼthu̱u̱n maʼga̱nú mbiʼi, ikhaa nigíminaʼ maʼni náa rí najmaa naʼni. Mbá xkri̱da, índo̱ ikhaa nixtáa raxkaʼwuminaʼ náa mbañúnʼ filisteo, ikhú nixmínaʼ gajmíi̱n bi̱ tsíñún gúyáá Israel. Ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ niñewu̱u̱n náa mbri̱ga̱a̱ naʼtáñajunʼ Judá (1 Sam. 27:1-12).
it-2 368 kutriga̱ 6
Nduwaʼ
Maski ajndu náa Biblia naʼthí dí ra̱májánʼ nindxu̱u̱ rí matani nduwaʼ, mú rúʼko̱ tsíyoo gáʼthí dí mbáa xa̱bu̱ kaʼyoo maʼthúu̱n i̱mba̱a̱ xúgíʼ dí gajkhun á mu rakáʼyoo maʼdxuun. Jesucristo nixná consejo rígi̱: “Xúxnu̱u̱n xuwáánʼ rí kaʼyoo Dios. Ma̱ngaa xústi̱ga̱ itsí mitsaanʼ náa inún a̱ga, mu xújngupri̱gu̱u̱n ga̱jma̱a̱ matangi̱i̱n kudáanʼla mu muni̱ gínáanʼla”. (Mt 7:6.) Rígi̱ numuu rí Jesús nguáná táʼthí xúgíʼ o mariʼña̱a̱ mbájmbu mbá graxe̱, numuu rí ndiʼyoo dí rúʼko̱ gáʼni marigá itháan xkujndu. (Mt 15:1-6; 21:23-27; Jn 7:3-10.) Ikhaa má rígi̱ numuu dí Abrahán, Isaac, Rahab ga̱jma̱a̱ Eliseo nirkaʼwumaʼánʼ tikhuu rí nithúún bi̱ na̱nguá eyamajkuíí Jeobá. (Gé 12:10-19; cap. 20; 26:1-10; Jos 2:1-6; Snt 2:25; 2Re 6:11-23.)
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
w10 1/1 20 kutriga̱ 5, 6
Lá ma̱ndoo mumbayulúʼ bi̱ nikháñún ráʼ.
Gundxaʼwamíjna̱ rígi̱. Náa Biblia naʼthí dí índo̱ mbáa xa̱bu̱ nakháñúu, “nata̱nga̱a̱ náa ku̱ba̱ʼ” ga̱jma̱a̱ “naguamba rí nandxaʼwáminaʼ” (Salmo 146:4). Xó má Saúl ga̱jma̱a̱ Samuel ndiyáá rí Dios tsénigu̱u̱ʼ dí maguma xawan. Nákha ginii mina̱a̱ʼ má rey Saúl niriya̱ʼ awan dí maʼni gámbáa xawan náa xuajin rúʼko̱ (Levítico 19:31).
Á mu espíritu ndrígóo Samuel xtáa xóó ndaʼya, lá xáʼnimbo̱o̱ kaʼyoo Dios ga̱jma̱a̱ majmiuu mbáa xa̱bu̱ xawan mu maʼtámíjná ga̱jma̱a̱ Saúl xá. Á mu Jeobá tsíyoo gáriʼñuu Saúl índo̱ niʼtájkáan, lá maʼngo̱o̱ mbáa xa̱bu̱ xawan matsudaaʼ Dios mu maʼthúu̱n Samuel maʼtámíjná ga̱jma̱a̱ rey Saúl rá. Nánguá. “Samuel” bi̱ ndiʼyoo xa̱bu̱ xawan na̱nguá nindxu̱u̱ profeta ndrígióo Dios bi̱ nikháñuu, nindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ wéñiiʼ bi̱ nirtaximínáʼ xóo Samuel.
9-15 MAYO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 1 SAMUEL 30, 31
“Ataxúʼmaminaʼ náa Jeobá mu mbi̱ya̱a̱ tsiakii”
w06 1/8 28 kutriga̱ 12
Rí mamiñulúʼ kuʼyáá Jeobá naʼni rí makuwáánʼ gagi
12 Xó má ndiʼyáá rí David nimíñuu kaʼyoo Jeobá niʼni dí xákiéʼkúun. Mú rígá rí xóó niʼni: Nixnúu tsiakii mu maʼni xó má kaʼyoo ga̱jma̱a̱ maraʼwíí májánʼ rí maʼni náa mbiʼi mingíjyúuʼ rí nixtáa. Índo̱ Saúl ndiyáaʼ maxíyáa, David gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ nirkaʼwumijná mbá tsiguʼ ga̱jma̱a̱ mbá a̱jkhu̱ igu̱nʼ náa Ziqlag náa mbañún filisteo (1 Samuel 27:5-7). Mbóó mbiʼi dí xa̱bekha ndawi̱i̱n, xa̱bu̱ amalequitas nitu̱ʼu̱u̱n nirawíi dí rígá náa xuajin ga̱jma̱a̱ nitsikha̱a̱, nigún kudiin gu̱ʼu̱, e̱ji̱n ga̱jma̱a̱ xede̱. Índo̱ David gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ nitangiín ndiyáá rígi̱, ikhú nigíʼdi̱i̱ nimbi̱ya̱ʼ. Mbá nacha̱ nixtiʼkhu̱u̱ rí nikumu̱ún xa̱bi̱i̱ David, ginii nikúwá gíná mú nda̱wa̱á nikásngañu̱ún rí asndu nindúún muxnáá ga̱jma̱a̱ itsí. Maski ajndu David nixtáa gíná, mú táraʼwíí nacha̱ dí maʼni (Proverbios 24:10). Numuu rí nimíñuu kaʼyoo Dios, ‹ndiyáʼ rí Jeobá mambáyúu›. Numuu rí Dios nimbáyúu, ikhaa gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ niʼngu̱u̱n nixkamiin amalequitas ga̱jma̱a̱ niʼngu̱u̱n nindrigúu xúgíʼ rí nigún kudúún (1 Samuel 30:1-20).
w12 15/4 30 kutriga̱ 14
Jeobá nañewu̱nlú mu maʼni káwáánʼ
14 David niraʼnuu mbaʼa ga̱ʼkhu̱ rí mingíjyúuʼ wéñuuʼ náa mbiʼi rí nixtáa (1 Sam. 30:3-6). Ajngáa rí ikhaa niʼnirámáʼ ga̱jma̱a̱ xi̱ʼ kaʼwu nasngájma rí Jeobá nixmiéjuunʼ ga̱jma̱a̱ nikro̱ʼo̱o̱ kaʼyoo (atraxnuu Salmo 34:18 ga̱jma̱a̱ 56:8). Xúʼko̱ má kayuuʼ eʼni ga̱jma̱a̱ numulú mangáanʼ. Índo̱ kuwáánʼlú gíná, ‹nagawu̱u̱nʼ a̱jkiu̱lú› o ‹nakáguabáánʼ›, ikhaa na̱ʼkha̱ kanuu náa ikháánʼlú. Ajngáa rígi̱ naʼni dí maʼni̱i̱ a̱jkiu̱lú xó má niʼni̱i̱ a̱jkiu̱u̱n David, ikhaa niʼthí ajngáa rígi̱ náa mbá ajmúú rí niʼni: “Maxtáá gagi wéñuuʼ ga̱jma̱a̱ numuu ngajua ndrígáaʼ rí tsétumuu, numuu rí ikháán natayáá dí namínuuʼ ga̱jma̱a̱ xtaa xawii matambáyuʼ índo̱ xtáá ngíná” (Sal. 31:7). Mú Dios raʼkháa i̱ndó ndaʼyoo xkujndu ndrígúlú ma̱ngaa nañewu̱nlú, naʼni̱i̱ a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ naxnúlú tsiakii. Mbá rí najmuu mu maʼni rígi̱ ikhaa nindxu̱u̱ reunión.
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
w05 15/3 24 kutriga̱ 8
Rí itháan nagájnuriyooʼ náa Timbá i̱yi̱i̱ʼ ndrígóo Samuel
30:23, 24. Dí xóo nirígá dí na̱ʼkha̱ raʼthí náa Números 31:27, nasngájma rí Jeobá nangajo̱o̱ wéñuuʼ tsiakii rí nuni̱ bi̱ guáʼdáá mbá ñajunʼ náa congregación. Ikhaa jngóo tséʼniuu má dí kuwáánʼ ru̱ʼni̱, guʼnimbaníí ajngáa rígi̱: “Gu̱ni̱ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkia̱la xóo rí nu̱ni̱ ñajuunʼ Jeobá, raʼkháa náa xa̱bu̱ú” (Colosenses 3:23).
16-22 MAYO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 2 SAMUEL 1-3
Ndiéjuunʼ ejmañulú náa ajmúú rí mbiʼyuu ‹Xkamídá› rá.
w00 15/6 13 kutriga̱ 9
Guʼyamajkún bi̱ guáʼdáá mbá ñajunʼ náa ikháanʼlú
9 Lá nixtáa gíná David ga̱jma̱a̱ numuu rí xóo nigíʼnuu ráʼ. ‹Kúwá xa̱bu̱ ra̱míjíinʼ bi̱ nduñún muxiñún›, niʼthúu̱n Jeobá (Salmo 54:3). Nda̱wa̱á niʼthúu̱n xúgíʼ rí naʼni maxmiéjuunʼ: ‹Atani̱ kríñu̱u̱nʼ náa xa̱bu̱ sia̱nʼ, oh Dios. Xa̱bu̱ bi̱ xkujíin nuni̱ gínún, raʼkháa numuu rí ikhúúnʼ tánimbo̱ʼ o nikuʼdáminaʼ mbá aʼkhá, oh Jeobá. Maski ajndu táni mbá dí ra̱májánʼ, mú ikhiin nagáñún ga̱jma̱a̱ nuniratamijná mu muxiñún. Arajxu̱u̱nʼ, atadxawíín dí natha̱a̱nʼ ga̱jma̱a̱ atayáá› (Salmo 59:1-4). Lá nikumulú xúʼko̱ kaʼnii índo̱ mbáa xa̱bu̱ ñajunʼ niʼniulúʼ dí raʼkhí maski ajndu na̱nguá kuaʼdáá aʼkhúlú ráʼ. David ndiʼyamajkuu má xúʼko̱ Saúl. Índo̱ nikháñuu Saúl, David na̱nguá nidxuu nixtáa gíná wéñuuʼ rí asndu niʼni mbá ajmúú: ‹Saúl ga̱jma̱a̱ Jonatán, bi̱ nindúún kuñún ga̱jma̱a̱ bi̱ ninindxu̱ún míjíinʼ índo̱ kaʼnííʼ xóó nduyaʼ. Itháan nacha̱ egún ki xóo bi̱yú, itháan xkujñuunʼ ki xóo león. Waʼxiinʼ Israel, gumbi̱ya̱ʼ ga̱jma̱a̱ numuu Saúl› (2 Samuel 1:23, 24). ¡Ni̱ndxu̱u̱ mbá májánʼ xkri̱da rí xóo kaʼnii ndiʼyamajkuu bi̱ Jeobá niraʼwíi maski má niguma ngínáa!
w12 15/4 10 kutriga̱ 8
Rí maguma nduwáánʼ, nindxu̱u̱ dí itháan narígá mbiʼi xúgi̱
8 Náa Biblia na̱ʼkha̱ xkridún xa̱bu̱ bi̱ ninimbaníí ajngún. Guʼyáá a̱jma̱ xkri̱da ga̱jma̱a̱ guʼyáá ndiéjunʼ gándoo gájmañulú. Guʼyáá ga̱jma̱a̱ numuu Jonatán bi̱ niʼnimbánuu ajngóo náa David. Ikhaa nindxu̱u̱ a̱ʼdióo Saúl bi̱ giʼnii, ikhaa jngóo ma̱ndoo magruigúu dí maʼtáñajunʼ náa Israel. Mú Jeobá niraʼwíi David mu maʼtáñajunʼ. Jonatán táxigúu, ikhaa ndiʼyamajkuu dí Jeobá niraʼwíí marigá, na̱nguá ndiʼyoo rí David nindxu̱u̱ xóo mbáa xa̱bu̱ sia̱nʼ, “nindoo kaʼyoo xó má eyoo kaʼyaminaʼ ikhaa”, ma̱ngaa niʼthúu̱n rí nditháan xániñuuʼ. Asndu nixnúu tikhuu xtíñuu mu magíʼ, espada ndrígóo, xkamídá ga̱jma̱a̱ cinturón, xúʼko̱ káʼnii nisngájma rí ndiʼyamajkuu (1 Sam. 18:1-4). Niʼni asndu xó má eʼngo̱o̱ mu ‹maxnúu tsiakii›, índo̱ Saúl bi̱ nindxu̱u̱ anu̱u̱ nindoo maxíyáa David, ikhaa niʼni kríya̱a̱ʼ David maski ajndu migamíi makhañúu. Nixnúu tsiakii ga̱jma̱a̱ ajngáa rígi̱: “Ikháánʼ manindxa̱ʼ rey náa Israel, ga̱jma̱a̱ ikhúúnʼ matañájunʼ nda̱wa̱á rí ikháánʼ” (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17). Ikhaa numuu rígi̱ dí David niʼni mbá ajmúú náa nisngájma rí nigáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ rí nindoo kaʼyoo Jonatán índo̱ nikháñuu (2 Sam. 1:17, 26).
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
it-1 1122 kutriga̱ 2
Ndxájuʼ
Ajngáa rígi̱ nandoo gáʼthúu̱n, bi̱ kúwá mbá jndu, guáʼdáá ikháá metas ga̱jma̱a̱ mbóó rí nandún marigá. Mbá xkri̱da, rey Hiram bi̱ naʼtáñajunʼ náa Tiro niʼthúu̱n rey Salomón rí nindxu̱u̱ ndxájuu, raʼkháa ga̱jma̱a̱ numuu dí nindxu̱ún reyes o ga̱jma̱a̱ numuu rí guáʼdáá, mbáa niʼthúu̱n xúʼko̱ numuu rí nixnúu ixi̱ ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ rí majmaa náa maguma templo. (1Re 9:13; 5:1-12.) “Gu̱ya̱a̱, ra̱ʼkhá tháán májánʼ ga̱jma̱a̱ mitsaanʼ rí a̱ngiu̱lú makuwá mbá kambáxu̱u̱n”, ajngáa rígi̱ dí David niʼnirámáʼ, nasngájma rí ma̱ndoo makuwá gagi ga̱jma̱a̱ kambáxu̱u̱n xa̱bu̱ tséʼniuu á mu na̱nguá kuyamijná. (Sl 133:1.) Rí maxmiéjuanʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbáa tséyóoʼ má mani̱ndxu̱u̱ mbáa bi̱ nigumán ga̱jma̱a̱ʼ o mbáa bi̱ xtayáá, rúʼko̱ dí niʼni David índo̱ niʼthúu̱n Jonatán dí nindxu̱u̱ ndxájuu. (2Sa 1:26.) Ma̱ngaa nutháán rí nindxu̱u̱ ndxájúún mbáa bi̱ na̱ʼkha̱ náa ikháá má xuajin o mbóó rí eni̱, maski ajndu nindxu̱u̱ ra̱májánʼ dí nuni̱. (Pr 18:9.) Ajngáa “ndxájuʼ” najmún mu muthún xúgíinʼ gu̱ʼu̱ bi̱ naguwáʼ náa mbóó xuajin. (Nú 25:17, 18.) Nguáná ma̱ndoo mani̱ndxu̱ún xa̱bu̱ bi̱ naguwáʼ náa mixtiʼkhu xuajin, bi̱ nambáxu̱u̱n májánʼ o ga̱jma̱a̱ numuu rí nuni̱ ikháá má aʼkhá xóo rí nubúúnʼ xkawiʼ kayuuʼ. (Jer 3:7-10; Eze 16:46, 48, 49, 55; 23:32, 33.)
23-29 MAYO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 2 SAMUEL 4-6
“Gamiñulú mu xúʼni mbá rí tsénigu̱u̱ʼ Jeobá”
w05 15/5 17 kutriga̱ 7
Rí itháan nagájnuriyooʼ náa Raga̱jma̱ i̱yi̱i̱ʼ ndrígóo Samuel
6:1-7. Maski má májánʼ nindxu̱u̱ dí nindoo maʼni David, mú rí ni̱jkha̱ ka̱yo̱o̱ e̱jna̱ ga̱jma̱a̱ carro tsémbríguii ga̱jma̱a̱ ikha dí nixná Dios rí xóo gíʼmaa magún kuñu̱u̱n e̱jna̱ rí nimbánuu, ikhaa jngóo tágajnuu májánʼ (Éxodo 25:13, 14; Números 4:15, 19; 7:7-9). Rí nigíʼnuu Uzah índo̱ niguajtuun e̱jna̱ nasngájma rí ikha ndrígóo Dios tséxtiʼkhuu maski ajndu nandulú musngajmá dí nuʼni nindxu̱u̱ májánʼ.
w05 1/2 27 kutriga̱ 20
Jeobá naʼni má xúʼko̱ rí nindxu̱u̱ májánʼ
20 Garmáʼáan a̱jkiu̱lú dí Uzah naʼninuuʼ májánʼ kiʼtáñajunʼ ndrígóo Dios. E̱jna̱ nandoo gáʼthúu̱n náa nasngájmaminaʼ Jeobá. Náa Xtángoo naʼthí dí ragíʼmaa maguajtuun asndu tsáa xa̱bi̱i̱ bi̱ rakáʼyoo, á mu naʼni mbaʼyóoʼ makhañúu (Números 4:18-20; 7:89). Ikhaa jngóo rí magún kuñu̱u̱n e̱jna̱ rígi̱ xáʼyóoʼ magún kuñu̱u̱n mbá nacha̱. Uzah na̱nguá nindxu̱u̱ mbáa ndxajkuun, mú nakujmaa rí nindxu̱u̱ levita, ikhaa jngóo naʼninuuʼ májánʼ Xtángoo. Ma̱ngaa dí nákha ginii niguanúu E̱jna̱ náa goʼwóo anu̱u̱ mu xúʼko̱ maxtiewa̱a̱n (1 Samuel 6:20–7:1). Nirígá ikhí mbá 70 tsiguʼ asndu índo̱ David nindoo maríyáaʼ. Ikhaa jngóo Uzah niʼninuuʼ májánʼ Xtángoo ga̱jma̱a̱ numuu E̱jna̱ asndu nákha chíʼgíiʼ.
w05 1/2 27 kutriga̱ 21
Jeobá naʼni má xúʼko̱ rí nindxu̱u̱ májánʼ
21 Xó má nijuiʼthá, Jeobá ndaʼyoo a̱jkiu̱lú. Índo̱ náa Biblia naʼthí rí Uzah tásngájma gamajkhu, mbáa Jeobá ndiʼyoo mbá dí ra̱májánʼ dí rígá náa ikhaa maski má náa relato tséʼthi ndiéjunʼ nindxu̱u̱. Mbáa nindxu̱u̱ xa̱bu̱ bi̱ nda̱a̱ gamajkuu, bi̱ naʼni i̱ndó rí nandoo ikhaa. (Proverbios 11:2.) Mbáa nikumu̱u̱ rí gíʼdoo wéñuuʼ numuu índo̱ ni̱jkha̱ kayóo E̱jna̱ rí niguanúu náa goʼwóo (Proverbios 8:13). Mbáa tágiʼdoo mba̱a̱ fe ga̱jma̱a̱ nikumu̱u̱ dí Jeobá xáʼngo̱o̱ gáñewu̱u̱n E̱jna̱ mu xáxpatrígúʼ. Tséʼniuu má xú káʼnii nirígá, mú nduʼyáá gajkhun dí Jeobá niʼni rí májánʼ. Mbáa ndiʼyoo mbá dí raʼkhí gíwánʼ náa a̱jkiu̱u̱n Uzah ikhaa jngóo nixíyáa mbá nacha̱ (Proverbios 21:2).
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
w96 1/4 29 kutriga̱ 1
Atatsiñááʼ náa Jeobá xkujndu ndrígáaʼ
Ma̱ngaa David nigiʼdoo aʼkhúun ga̱jma̱a̱ numuu dí nirígá, numuu dí ikhaa nindxu̱u̱ rey. Rí xóo nikumu̱u̱ David naʼni mbuʼyáá rí maski ajndu xa̱bu̱ bi̱ nambájxu̱u̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ Jeobá nguáná maku̱mu̱u̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numuu dí xtáa raraʼnuu dí ra̱májánʼ. Ginii nikiʼnáa mú nda̱wa̱á nimíñuu. (2 Samuel 6:8, 9.) Índo̱ nigíʼnuu rígi̱ ndiyóoʼ masngájma nguáthá mba̱a̱ eku̱mu̱u̱ kaʼyoo Jeobá. Mú mbiʼi rúʼko̱, David tániñuu náa Jeobá xkujndu ndrígóo, táʼnimbánuu Kiʼtáñajunʼ ndrígóo. Lá migamíi magíʼnulú rígi̱ mangáanʼ ráʼ. Lá nuʼthá dí Jeobá gíʼdoo aʼkhúun índo̱ numíniiʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí túʼnimbulú mbá ikha ráʼ. (Proverbios 19:3.)
30 MAYO ASNDU 5 JUNIO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 2 SAMUEL 7, 8
“Jeobá nambánuminaʼ ga̱jma̱a̱ David”
w10 1/4 20 kutriga̱ 3
Nimbánúún rí maxtáa mbáa bi̱ maʼtáñajunʼ asndu kámuu
Jeobá ninigu̱u̱ʼ rí David niʼni mbóó a̱jkiu̱u̱n. Ga̱jma̱a̱ numuu rí mbáwíí ikhaa niʼni ñajuunʼ ma̱ngaa rí xóo Jeobá nindoo marigá, ikha jngóo nimbánuminaʼ ga̱jma̱a̱ rígi̱: Jeobá maʼni rí náa David ma̱ʼkha̱ mbáa bi̱ maʼtáñajunʼ asndu kámuu. Natán niʼthúu̱n David rí Dios nandoo maʼni: “Guʼwáaʼ ga̱jma̱a̱ rí naratañájunʼ marigá má xúʼko̱ asndu kámuu náa ikháán, xília̱a̱ʼ magi̱ʼi̱ má xúʼko̱ asndu kámuu” (versículo 16). Tsáa lá nindxu̱u̱ bi̱ magruigúu rí maʼtáñajunʼ asndu kámuu bi̱ nijuiʼtá náa nimbánúún xá. (Salmo 89:20, 29, 34-36.)
w10 1/4 20 kutriga̱ 4
Nimbánúún rí maxtáa mbáa bi̱ maʼtáñajunʼ asndu kámuu
Jesús bi̱ ni̱ʼkha̱ náa Nazaret nindxu̱u̱ mbáa bi̱ ni̱ʼkha̱ náa e̱ji̱i̱n David. Ángel bi̱ niʼthí rí nixtáa niʼthí ajngáa rígi̱: “Jeobá Dios maxnúu xíliu̱u̱ David bi̱ nindxu̱u̱ anu̱u̱. Ga̱jma̱a̱ maʼtáñajunʼ náa goʼwóo Jacob asndu kámuu mbiʼi. Xáʼga̱nú mambáa rí maʼtáñajunʼ” (Lucas 1:32, 33). Nakujmaa kaʼwu rí náa Jesucristo nimbánuu rí Dios nikudaminaʼ náa David. Raʼkháa xa̱bu̱ nigi̱i̱ʼ mu maʼtáñajunʼ, Dios nindxu̱u̱ bi̱ nigíiʼ mu maʼtáñajunʼ asndu kámuu. Xámbumulú rí xúgíʼ dí Dios nakudaminaʼ maʼni, naʼnimbánuu má tsiakii (Isaías 55:10, 11).
w14 15/10 10 kutriga̱ 14
Araʼdáá mbá fe kájxi̱ náa Reino
14 Nuʼtálú ga̱jma̱a̱ numuu rí Dios nimbánuminaʼ ga̱jma̱a̱ David (atraxnuu 2 Samuel 7:12, 16). Náa rí nimbánúún rígi̱, Jeobá niʼthúu̱n David bi̱ nixtáa raʼtáñajunʼ náa Israel rí náa ikhaa gáʼkha̱ Mesías (Luc. 1:30-33). Xúʼko̱ nisngájma náá mina̱a̱ʼ gáʼkha̱ Mesías. Ikhaa niʼthí rí mbáa a̱ʼdióo David nindxu̱u̱ “bi̱ kaʼyoo maʼtáñajunʼ” (Ezeq. 21:25-27). Numuu rí Jesús maxtáa raʼtáñajunʼ, ikha jngóo rí maʼtáñajunʼ David “marigá má xúʼko̱ asndu kámuu”. ‹Bi̱ gáʼkha̱ náa ikhaa maxtáa asndu kámuu ga̱jma̱a̱ xíliu̱u̱ mbajyúuʼ xó má a̱jkha̱ʼ› (Sal. 89:34-37). Náa maxtáa raʼtáñajunʼ Mesías xárígá nditháan dí ra̱májánʼ ga̱jma̱a̱ rí maʼni, mbajyúuʼ asndu kámuu.
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
it-2 1168 kutriga̱ 1
Iwáá mbiʼi
Rí niʼtáriyaʼ Balaam. Nákhá bi̱ israelitas xóó tsítu̱ʼu̱u̱n náa Ku̱ba̱ʼ rí nijuiʼthá makánún, profeta Balaam niʼthúu̱n Balac bi̱ ninindxu̱u̱ rey náa Moab: ‹Ayi̱ mu ma̱tha̱a̱n ndiéjuunʼ gúni̱i̱ xuajñaanʼ xa̱bu̱ Israel índo̱ gárámúuʼ mbiʼi. Mbáa a̱ʼgua̱a̱n magajnúu náa Jacob, ga̱jma̱a̱ mbá cetro o (ixi̱ ñajunʼ) ma̱ʼkha̱ náa Israel. Ikhaa maxpiʼta edxu̱u̱ Moab ga̱jma̱a̱ ngáñúnʼ xúgíinʼ bi̱ nuni̱ dí ra̱májánʼ›. (Nú 24:14-17.) Timbá náa nimbánuu kiʼtáriyaʼ rígi̱, “a̱ʼgua̱a̱n” ninindxu̱u̱ rey David, bi̱ niʼtáñajúúnʼ moabitas. (2Sa 8:2.) Ga̱jma̱a̱ ‹índo̱ gárámúuʼ mbiʼi› ninindxu̱u̱ índo̱ David nigíʼdu̱u̱ ninindxu̱u̱ rey, David ninindxu̱u̱ xóo mbá xkri̱da dí maʼni Jesús índo̱ gáʼtañajunʼ, rí niʼtáriyaʼ Balaam ma̱ngaa nandoo gáʼthúu̱n índo̱ gáʼga̱nú mbiʼi rí Jesús maʼnigámbíin xa̱bu̱ sia̱nʼ. (Isa 9:7; Sl 2:8, 9.)
6-12 JUNIO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 2 SAMUEL 9, 10
“David nisngájma ngajua rí jmbu”
w06 15/6 14 kutriga̱ 6
Ma̱ndoo muxkamaa gagi
David niʼnirámáʼ: “Gagi xtáa xa̱bu̱ bi̱ naʼniu rí májánʼ xa̱bu̱ gínáa”, xóó niʼthí: “Mbiʼi rí gáʼkha̱nú gamiéjunʼ Jeobá gáʼnikríyaʼ. Jeobá gañewu̱u̱n ga̱jma̱a̱ maʼni rí maxtáa má xúʼko̱. Magumbiʼyuu bi̱ xtáa gagi” (Salmo 41:1, 2). Rí xóo David nisngájma ngajua ga̱jma̱a̱ rí nixmiéjuunʼ kaʼyoo Mefibóset bi̱ gúʼxíiʼ, a̱ʼdióo Jonatán bi̱ nambájxu̱u̱ ga̱jma̱a̱, nindxu̱u̱ mbá májánʼ xkri̱da dí xóo gíʼmaa muʼniu̱u̱n xa̱bu̱ gíníi (2 Samuel 9:1-13).
w05 15/5 17 kutriga̱ 11
Rí itháan nagájnuriyooʼ náa Ragajma i̱yi̱i̱ʼ ndrígóo Samuel
9:1, 6, 7. David niʼnimbánuu ajngóo. Xúʼko̱ má mangáanʼ gíʼmaa muʼnimbáníí ajngúlú.
w02 15/2 14 kutriga̱ 10
Niʼngu̱u̱n náa rí niʼni mumíniiʼ
10 Ninújngoo má nguáthá tsiguʼ, ga̱jma̱a̱ numuu dí rey David ra̱ʼkhá tháán nindoo kaʼyoo Jonatán nixkajxi̱i̱ maʼniuu rí májánʼ a̱ʼdióo, nixnájxi̱i̱ xúgíʼ mbayuuʼ Saúl ga̱jma̱a̱ nixniúu Zibá, bi̱ nimbáyúu rey Saúl nákhá ginii mu mañewu̱u̱n mbayuuʼ. Ma̱ngaa niʼthúu̱n ajngáa rígi̱ Mefibóset: ‹Ikháán matatsiʼtsu má xúʼko̱ náa mesoʼ› (2 Samuel 9:6-10). Mbáa rí xóo David niʼniuu xa̱bu̱ bugi̱ nimbáyúu náa ga̱ʼkhu̱ ndrígóo. Rígi̱ nindxu̱u̱ mbá májánʼ xkri̱da rí mbuʼyaridáá xú kaʼnii gíʼmaa mumbáñún bi̱ kúwá rúmíníiʼ ga̱jma̱a̱ mbá ga̱ʼkhu̱.
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
it-1 284
Stawúúnʼ
Nákhá wajyúuʼ xuajen dí nirígá xígi̱í náa Oriente, ma̱ngaa náa nikúwá xa̱bu̱ israelitas, nduyáá rí maniñuuʼ mbaʼya stawuunʼ mbáa xa̱biya̱ nindxu̱u̱ rí naʼni makujmaa rí gíʼdoo numuu. Xtángoo rí Dios nixnúún xa̱bu̱ Israel naʼthí dí ragíʼmaa muda̱ ‹stawúúnʼ›. (Le 19:27; 21:5.) Mbáa nikánún xtángoo rígi̱ numuu rí xa̱bu̱ bi̱ kúwá náa xuajen dí rígá mijngii, dí muda stawúúnʼ rígá mbá rí nandoo gáʼthúu̱n.
13-19 JUNIO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 2 SAMUEL 11, 12
“Xúniʼñáánʼ maʼngo̱o̱ rí nagua̱ʼa̱ mu̱ʼni̱”
Ma̱ndoo muʼnikáwúmijná náa tsáʼkhá ndrígóo Gixa̱a̱
10 Mbuʼyáá dí nigíʼnuu rey David. Jeobá nixnúu rí magiʼdoo, xóo rí mbiʼyamajkuíí ma̱ngaa rí maʼngo̱o̱ náa nuxmijná. David nidxuu ga̱jma̱a̱ rí nigiʼdoo, niʼthí rí Jeobá nixnúu itháan ki xóo rí ikhaa nikumu̱u̱ (Sal. 40:5). Mú ni̱jkha̱nú mbiʼi rí David nindoo magiʼdoo itháan ga̱jma̱a̱ nimbumuu rí Jeobá nixnúu. Maski asndu nigi̱ʼdiin mbaʼin gu̱ʼwi̱i̱ mú ikhaa ninigiu̱u̱ʼ imba̱a̱ a̱ʼgu̱, a̱ʼgiu̱u̱ Urías bi̱ mbiʼyuu Bat-Seba, mbá rí Jeobá tsénigu̱u̱ʼ. David i̱ndó nindxa̱ʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa. Ikha jngóo nikudaminaʼ a̱ʼkhá ga̱jma̱a̱ Bat-Seba, niguewáan ada̱. Mú raʼkháa i̱ndó rúʼko̱ niʼni magajnúu awan rí muxiyáa Urías (2 Sam. 11:2-15). Náá numuu dí xúʼko̱ niʼni xá. Lá nindxa̱ʼwáminaʼ rí Jeobá na̱nguá xtáa raʼyoo xáʼ. Maski asndu mba̱yu̱u̱ʼ nixtáa jmbu náa Jeobá mú ikhaa nijpátriguíi náa tsáʼkhá rí mba̱ʼwa̱ʼ magiʼdoo wéñuuʼ ga̱jma̱a̱ rí i̱ndó mandxa̱ʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa rúʼko̱ niʼni rí mamínuuʼ. Nda̱wa̱á David niʼthí aʼkhá rí nikudaminaʼ ga̱jma̱a̱ nitanga̱a̱ a̱jkiu̱u̱n mbáa ra̱ʼkhá tháán nidxun rí Jeobá niʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo (2 Sam. 12:7-13).
Guʼnimbulúʼ kuʼyáá Jeobá
15 Jeobá nigíiʼ David raʼkháa i̱ndó rí mbayá edxu̱u̱ náa goʼwóo, ma̱ngaa rí maʼtáñajuunʼ náa xuajin Israel. Numuu rí ikhaa ninindxu̱u̱ rey, rígá mbaʼa rí ma̱ndoo maʼni. Mú nguáná niʼni mbá dí raʼkhí kayuuʼ (2 Sam. 11:14, 15). Maski ajndu xúʼko̱, ikhaa nisngájma rí ndiʼyamajkuu Jeobá índo̱ ikhaa niʼdxaun ga̱jma̱a̱ májánʼ rí nixprígúu. Niʼthúu̱n xúgíʼ rí nikumuu índo̱ niʼtákáñuu ga̱jma̱a̱ ndiyáʼ ikha ndrígóo (Sal. 51:1-4). Ma̱ngaa, nisngájma rí ninindxu̱u̱ xa̱bu̱ guabaaʼ índo̱ niʼdxaun májánʼ xtágabu rí nixnáá xa̱bekha ga̱jma̱a̱ gu̱ʼu̱ (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33). Mbaʼa rí nijmañuu náa nijngawa̱a̱n, nda̱wa̱á nigíminaʼ maʼni ñajuunʼ Jeobá.
Gajmulú xtángoo ga̱jma̱a̱ ikha ndrígóo Dios mu muʼsngáá májánʼ ku̱ma̱
7 Mu majmañulúʼ mbá ikha rí gíʼdoo numuu tséyóoʼ má mumíniiʼ numuu rí tséʼnimbulú rí naʼthí Dios. Ma̱ndoo majmañulúʼ índo̱ nuraxnuu Biblia ga̱jma̱a̱ numuu rí nikiéʼkhun eʼwíínʼ xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numún ikhiin. Proverbios 1:5 naʼthí: “Bi̱ najmañuu wéñuʼ naʼdxuun, nagruigú itháan rí nusngáá”. Kiʼsngáa rígi̱ na̱ʼkha̱ náa Dios ga̱jma̱a̱ nda̱a̱ imbo̱o̱ rí itháan májánʼ xóo rígi̱. Mbá xkri̱da, gundxaʼwamíjna̱ nguáthá nimínuuʼ David rí táʼnimbo̱o̱ rí niʼthúu̱n Dios ga̱jma̱a̱ nikudaminaʼ aʼkhá ga̱jma̱a̱ Bat-seba (2 Sam. 12:7-14). Índo̱ kuwáanʼ ruraxnuu rígi̱, ma̱ndoo mundxaʼwamíjna̱ xóo graxe̱ rígi̱: “Xú káʼnii gándoo gáʼni David mu xáminuʼ xúgíʼ rúʼko̱ xá. Á mu ikhúúnʼ xtáá ragíʼnuu xúʼko̱ kaʼnii, ndiéjunʼ gáni rá. Lá magayúʼ xó má niʼni José o maxpátrigun náa tsáʼkhá xó má niʼni David ráʼ.” (Gén. 39:11-15.) Á mu nundxa̱ʼwa̱míjna̱ rí gagíʼnulu á mu nuxuʼdámíjná aʼkhá, maʼni rí maguiyulúʼ kuʼyáá itháan dí ra̱májánʼ.
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
it-1 639 kutriga̱ 3
David
Jeobá ndiʼyoo rí nikiéʼkúunʼ David ga̱jma̱a̱ niʼni rí makujmaa aʼkhúun. Á mu Jeobá niniñuuʼ rí magumaa xó má naʼthí náa xtángoo ndrígóo Moisés, mbaʼyoo makhañún mbá nájmi̱i̱n ga̱jma̱a̱ ada̱ bi̱ Bat-seba kagu̱ ewáan makhañúu ma̱ngaa. (Dt 5:18; 22:22.) Jeobá mina̱a̱ʼ niʼnimbánuu xkujndu rígi̱, rí nikudaminaʼ maʼni náa Xa̱bu̱ ñajunʼ ndrígóo niʼni rí nigáwi̱i̱nʼ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo David (2Sa 7:11-16), ma̱ngaa numuu rí David nisngájma rí nigáwi̱i̱nʼ a̱jkiu̱u̱n (1Sa 24:4-7; atayáá ma̱ngaa Snt 2:13) ga̱jma̱a̱ rí mbá nájmi̱i̱n nitanga̱a̱ a̱jkiu̱ún náa inuu Dios. (Sl 51:1-4.) Mú tákáwiin náa rí kaʼñún mumíníiʼ, Jeobá nijmiuu Natán mu maʼthúu̱n ajngáa rígi̱: ‹Ma̱ni̱ rí náa guʼwáaʼ má gátujxu̱u̱ mbá gamiéjunʼ rí matraʼníí›. (2Sa 12:1-12.)
20-26 JUNIO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 2 SAMUEL 13, 14
“Rí nigua̱ʼa̱ maʼni Amnón ni̱ʼkha̱ kagu̱u̱ ga̱ʼkhu̱”
it-1 34
Absalón
Nuxiyáa Amnón. Tamar, giʼtio̱o̱ Absalón, nindxu̱u̱ mbáa a̱ʼgu̱ mitsiʼyáa wéñuuʼ. Amnón, ndxáju skojo̱o̱ Absalón, nindoo kaʼyoo Tamar. Ikha jngóo niʼni rí xóo naʼniuu nandii ga̱jma̱a̱ ninda̱ʼa̱ rí Tamar maʼga gáʼni mújúunʼ rí mi̱khu̱, ikhí nitsijmaa. Rí ginii Amnón nindoo kaʼyoo nda̱wa̱á niwiyu̱u̱ʼ kaʼyoo ga̱jma̱a̱ niʼni rí muxkri̱ya̱a̱ʼ náa goʼwóo. Absalón nixka̱ma̱a̱ grígu idiʼ edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ nithu xtíñuu rí nasngájma rí nindxu̱u̱ wáxióo rey bi̱ xóó tsébóoʼ ga̱jma̱a̱ nimbáa xa̱bu̱. Núkhu má ndiʼyoo dí nirígá ga̱jma̱a̱ nitsu̱mu̱u̱ rí Amnón má niʼni, rígi̱ nasngájma rí nákhá xóó tsérígá rígi̱, ndiʼyoo má dí ndxáju skojo̱o̱ nandoo kaʼyoo giʼtio̱o̱. Niʼthúu̱n giʼtio̱o̱ rí xáʼthí dí nirígá ga̱jma̱a̱ ni̱jkha̱ kayáa maxtáa náa goʼwóo. (2Sa 13:1-20.)
Guʼgíʼ guñewa̱a̱n rí nuʼni
11 Ma̱ngaa, náa Biblia na̱ʼkha̱ xkri̱da ndrígu̱ún xa̱bu̱ bi̱ táʼngu̱u̱n gurikháá rí mubúúnʼ gajmiún mbáa ga̱jma̱a̱ nasngájma rí nigíʼniin ga̱jma̱a̱ numuu rí nini. Á mu mbáa naraʼnuu mbá tsáʼkhá xóo niraʼnuu Kim, mambáyúu rí mandxaʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu dxámá bi̱ tandxa̱ʼóo edxu̱u̱ bi̱ naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu náa capítulo 7 ndrígóo Proverbios. Ma̱ngaa ma̱ndoo mandxaʼwáminaʼ rí niʼni Amnón ga̱jma̱a̱ rí nimínuuʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí niʼni (2 Sam. 13:1, 2, 10-15, 28-32). Bi̱ guáʼdiin e̱ji̱n ma̱ndoo majmúún historias rígi̱ rí na̱ʼkha̱ náa Biblia índo̱ gúnigajmaa mbá guʼwíin mu mumbañún e̱jñún muraʼwíí rí muni ga̱jma̱a̱ majmañún muñewa̱a̱n rí muni ma̱ngaa muraʼwíí rí májánʼ rí muni náa tema rígi̱.
it-1 34
Absalón
Ninújngoo a̱jma̱ tsiguʼ. Ni̱jka̱nú mbiʼi rí mudu̱u̱n mugu̱, mbiʼi rúʼko̱ narígá mba̱a̱ wéñuuʼ ndxa̱a̱, Absalón niríyaʼ mbá awan rí maʼni mbá ndxa̱a̱ náa Baal-hazor, rí naguanúu mbá 22 kilómetros náa Jerusalén, ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n maʼga David gajmíi̱n e̱ji̱i̱n. Índo̱ David niʼthí rí xáʼga, ikhú Absalón nindo̱ʼo̱o̱ rí makuʼmaa maʼga Amnón a̱ʼdióo bi̱ giʼnii, mu maʼga xóo xtiʼkhuu. (Pr 10:18.) Índo̱ kúwá má náa ndxa̱a̱ Amnón ‹najnga̱a̱ má eʼni rí niʼga̱a̱n vino›, ikhú Absalón niʼthúún xa̱bi̱i̱ rí muxíyáa. Eʼwíinʼ e̱ji̱i̱n David nitangiín náa Jerusalén mú Absalón ni̱jkha̱ náa Guesur náa xtáa raʼtáñajunʼ xiʼñúuʼ bi̱ nindxu̱u̱ sirio, xuajen rígi̱ naguanúu náa níjniúu lamáa ndrígóo Galilea. (2Sa 13:23-38.) “Espada” rí niʼtáriyaʼ profeta Natán nito̱ʼo̱o̱ náa “goʼwóo” David ga̱jma̱a̱ marigá má xúʼko̱ náa xúgíʼ mbiʼi rí gáxtáa. (2Sa 12:10.)
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
g04 22/12 8, 9
Tsiʼyá rí itháán gíʼdoo numuu
Guʼyáá ga̱jma̱a̱ numuu mbáa a̱ʼdióo David: Absalón. Maski má ikhaa ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ mitsiʼyáa wéñuuʼ, mú ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá nindúún kuyáá. Náa Biblia naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa: “Náa xúgíʼ Israel, nda̱wa̱a̱ imba̱a̱ bi̱ niguma mba̱a̱ wéñuʼ xóo Absalón bi̱ mitsiʼyáa wéñuʼ. Nda̱a̱ nimbá dí raʼkhí náa inuu rajkúu asndu náa edxu̱u̱” (2 Samuel 14:25). Ga̱jma̱a̱ numuu rí nindoo magiʼdoo wéñuuʼ, niʼni rí makujximínáʼ náa inuu anu̱u̱ ga̱jma̱a̱ dí marígú káyúuʼ náa naʼtáñajunʼ. Rí asndu ni̱jkha̱nú nitsijmiin gu̱ʼú ñawiin anu̱u̱. Rí niʼni xígi̱ kaʼnii, niʼni rí Dios makiʼnáa ga̱jma̱a̱ nimínuuʼ wéñuuʼ índo̱ nikháñuu (2 Samuel 15:10-14; 16:13-22; 17:14; 18:9, 15).
Lá mbáa manigu̱u̱ʼ mani̱ndxu̱u̱ xóo Absalón ráʼ. Mbáa na̱nguá. Nindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ xkawi̱i̱ʼ a̱jkiu̱u̱n. Maski má mitsiʼyáa, mú rí niʼnimbamínáʼ ga̱jma̱a̱ rí táʼni xó má kaʼyoo niʼni dí mani̱ndxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ ra̱májáanʼ ga̱jma̱a̱ táʼngo̱o̱ gáriko̱o̱ rí xáʼni dí raʼkhí. Mú náa Biblia ma̱ngaa na̱ʼkha̱ mbaʼa xkridún xa̱bu̱ bi̱ nini̱ rí májánʼ bi̱ ma̱ndoo mbuʼyaridúún maski má tséʼthí dí ninindxu̱ún mitsiʼñíin. Rígi̱ naʼni mbuʼyáá rí itháán gíʼdoo numuu nindxu̱u̱ dí rígá náa a̱jkiu̱u̱n mbáa xa̱bu̱.
27 JUNIO ASNDU 3 JULIO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 2 SAMUEL 15-17
“Absalón nikujximínáʼ numuu dí tánindxu̱u̱ xa̱bu̱ guabaaʼ”
it-2 693
Precursor
Náa Oriente naguʼwún rí xa̱bu̱ magún ragáñúún náa inuu carriu̱u̱ rey, mu muniratáá ga̱jma̱a̱ muthi dí na̱ʼkha̱ rey, ma̱ngaa mu mumbayíí. (1Sa 8:11.) Ikhaa jngóo Absalón ga̱jma̱a̱ Adonías nini̱ dí mbá 50 xa̱bu̱ magáñún náa inuu carriu̱ún, mu xúʼko̱ mbuyaridáá gamajkhu dí nagruigú mbáa rey, ma̱ngaa rí majmaniún itháan ga̱jma̱a̱ rí xa̱bu̱ maʼndún kuñún. (2Sa 15:1; 1Re 1:5; atayáá CORREDORES.)
w12 15/7 13 kutriga̱ 5
Gu̱ʼni̱ ñajuunʼ Dios bi̱ naʼni káwáánʼ
5 Náa Biblia na̱ʼkha̱ mbaʼa xkridún xa̱bu̱ bi̱ túni dí májánʼ. Mbáa dí ikhaa ninindxu̱u̱ Absalón, a̱ʼdióo rey David. Ikhaa ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ mitsiʼyáa wéñuuʼ. Mú niʼni xó má Gixa̱a̱, niniñuuʼ rí magiwa̱nʼ náa a̱jkiu̱u̱n rí magua̱ʼa̱ magiʼdoo wéñuuʼ mbá dí rakáʼyoo: Rí magruigúu náa naʼtáñajunʼ anu̱u̱. Nindxaʼwamínáʼ májánʼ xóo maʼni, nisngájma rí nixmiéjuunʼ kaʼñún israelitas raʼkháa rí maʼtáñajunʼ. Absalón nijmuu ikháá má tsáʼkhá rí nijmuu Gixa̱a̱ náa ixi̱ ri̱ʼi̱ Edén: Niʼni rí ikhaa nindxu̱u̱ májáanʼ ga̱jma̱a̱ niʼthá numuu anu̱u̱ (2 Sam. 15:1-5).
it-1 1113
Hebrón
Nguáthá tsiguʼ nda̱wa̱á, Absalón, a̱ʼdióo David, nitanga̱a̱ náa Hebrón ga̱jma̱a̱ ikhí niʼniminaʼ dí marígú káyúuʼ rí naʼtáñajunʼ anu̱u̱. (2Sa 15:7-10.) Mbáa Absalón niraʼwíí xuajin rígi̱ náa magíʼdu̱u̱ marígú káyúuʼ náa naʼtáñajunʼ anu̱u̱, numuu dí xuajin rígi̱ nigiʼdoo numuu asndu nákha wajyúuʼ ga̱jma̱a̱ dí xuajin rígi̱ naʼtáñajuunʼ Judá nákha ginii, ma̱ngaa ikhí má nigumaa. Nda̱wa̱á rey Rehoboam a̱ʼdá xiñíi David niʼni májáanʼ Hebrón. (2Cr 11:5-10.) Nda̱wa̱á dí bi̱ babilonios nini̱ gámbáa Judá, xa̱bu̱ judíos bi̱ nitangiín nikúwá náa Hebrón (Quiryat-arbá). (Ne 11:25.)
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
Lá nduʼyáá xóo phú nindxu̱u̱ ráʼ.
11 Ma̱ngaa mámbáa rí ikháanʼ mbáa asndu mamínuʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbá dí ragájkhun o mbá ajngáa rí na̱nguá káxi̱ rí nuthi ga̱jma̱á numulú. Guʼyáá rí nigíʼnuu rey David ga̱jma̱a̱ Mefibóset. David ninindxu̱u̱ májánʼ a̱jkiu̱u̱n náa ikhaa ga̱jma̱a̱ nixnáa mbu̱júu̱ ku̱ba̱ʼ ndrígóo xiʼñúuʼ Saúl (2 Sam. 9:6, 7). Mú nda̱wa̱á niʼdxaun mbá nduwaʼ ga̱jma̱a̱ numuu Mefibóset. Táyaʼ mbaʼyoo xóo phú nindxu̱u̱, niguwi kaʼyúʼ xúgíʼ rí gíʼdoo (2 Sam. 16:1-4). Asndu índo̱ niʼtámíjná ga̱jma̱a̱, ni̱jkha̱nú ndiʼyoo dí raʼkhí niʼni ga̱jma̱a̱ nirtanga̱a̱ mbu̱júu̱ ku̱ba̱ʼ ndrígóo (2 Sam. 19:24-29). David xáʼni rígi̱ á mu ikhaa nigi̱ʼthu̱u̱n mbaʼyoo májánʼ xóo phú nindxu̱u̱, raʼkháa rí maʼni mbá nachaá.