ประเพณีจะต้องขัดแย้งกับความจริงเสมอไปไหม?
มาร์ติน ลูเทอร์มั่นใจว่าเขาเป็นฝ่ายถูก. เขารู้สึกว่าคัมภีร์ไบเบิลสนับสนุนเขา.อีกฝ่ายหนึ่ง โคเพอร์นิคุสนักดาราศาสตร์ชาวโปแลนด์คิดว่าความเชื่อตามประเพณีของยุคนั้นผิด.
ความเชื่ออะไรหรือ? ก็ที่ว่า โลกเป็นศูนย์กลางของเอกภพและทุกสิ่งโคจรรอบโลก. โคเพอร์นิคุสบอกว่า ความจริงคือ โลกนั่นเองโคจรรอบดวงอาทิตย์. ลูเทอร์ปฏิเสธเรื่องนี้ โดยบอกว่า “ผู้คนฟังนักดาราศาสตร์หน้าใหม่ผู้ซึ่งพยายามแสดงให้เห็นว่าโลกโคจร ไม่ใช่ท้องฟ้าหรือพื้นอากาศ ไม่ใช่ดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ที่โคจร.”—ประวัติปรัชญาตะวันตก (ภาษาอังกฤษ).
ความเชื่อตามประเพณีมักขัดกับข้อเท็จจริง มักขัดกับความจริง. ความเชื่อเหล่านั้นอาจเป็นเหตุให้ผู้คนทำสิ่งที่ยังผลเสียหายด้วยซ้ำ.
แน่นอน นี่มิได้หมายความว่า ประเพณีขัดกับความจริงเสมอไป. ที่จริง อัครสาวกเปาโลสนับสนุนคริสเตียนในสมัยของท่านให้ปฏิบัติตามประเพณีที่ท่านได้มอบให้พวกเขาว่า “ข้าพเจ้าขอชมท่านทั้งหลายเพราะท่าน . . . ได้ถือกฎของธรรม [ประเพณี, ล.ม.] ซึ่งข้าพเจ้าได้ตั้งไว้ให้ท่าน.”—1 โกรินโธ 11:2; ดู 2 เธซะโลนิเก 2:15; 3:6, ล.ม. ด้วย.
โดยใช้คำ “ประเพณี” เปาโลหมายความอย่างไร? การหยั่งเห็นเข้าใจพระคัมภีร์ (ภาษาอังกฤษ) เล่ม 2, หน้า 1118 ชี้แจงว่า คำภาษากรีกพาราʹโดซิส ที่ท่านใช้สำหรับคำ “ประเพณี” หมายถึงสิ่งที่ “ได้รับการถ่ายทอดด้วยวาจา หรือเป็นลายลักษณ์อักษร.”a ส่วนคำในภาษาไทยหมายถึง “สิ่งที่นิยมถือประพฤติปฏิบัติสืบ ๆ กันมาจนเป็นแบบแผน ขนบธรรมเนียม หรือจารีตประเพณี.” เนื่องจากประเพณีที่อัครสาวกเปาโลได้มอบให้นั้นมาจากแหล่งที่ดี คริสเตียนจึงสมควรจะยึดถือประเพณีเหล่านั้น.
อย่างไรก็ดี ปรากฏชัดว่า ประเพณีอาจจริงหรือเท็จ, ดีหรือไม่ดีก็ได้. ตัวอย่างเช่น เบอร์ทรันด์ รัสเซลล์ นักปรัชญาชาวอังกฤษชมเชยผู้คนที่เป็นเหมือนโคเพอร์นิคุสในศตวรรษที่ 16 ผู้ซึ่งมีความซื่อสัตย์และความกล้าที่จะแสดงความสงสัยต่อความเชื่อตามประเพณี. คนเช่นนั้นได้พัฒนา “ความเข้าใจที่ว่า สิ่งที่เคยเชื่อกันมาตั้งแต่โบราณกาลนั้นอาจเป็นเรื่องไม่จริงก็ได้.” คุณมองเห็นเช่นเดียวกันไหมว่าเป็นแนวทางแห่งสติปัญญาที่จะไม่ปฏิบัติตามประเพณีอย่างงมงาย?—เทียบกับมัดธาย 15:1-9, 14.
ถ้าเช่นนั้น จะว่าอย่างไรเกี่ยวกับความเชื่อและธรรมเนียมทางศาสนา? เราจะทึกทักเอาได้ไหมว่า เรื่องดังกล่าวถูกต้องและไม่มีพิษภัย? เราจะทราบได้โดยวิธีใด? เราควรทำประการใดหากเราพบว่า ประเพณีทางศาสนาโดยแท้แล้วขัดกับความจริง? บทความถัดไปจะพิจารณาคำถามเหล่านี้.
[เชิงอรรถ]
a จัดพิมพ์โดยสมาคมว็อชเทาเวอร์ ไบเบิล แอนด์ แทร็กต์ แห่งนิวยอร์ก
[ที่มาของภาพหน้า 3]
Universität Leipzig