Ngeren mba Timen sha Mi ken Antakerada u Mkombo u Uma Wase man Tom Wase
SETEMBA 2-8
“Ngu Pristi Gbem sha Won sha Inja i Melkisedeki”
(Mbaheberu 7:1, 2) Gadia Melkisedeki ne lu tor u Salem, lu pristi u Aôndo Uhembansha. A kohol Aberaham zum u a za hemba utor mbara, a lu hiden la, a ver un doo doo. 2 Aberaham kpaa kar kwar a na sha môm-ken-upue ken akaa cii. Aluer a pase inja i iti na yô, hiihii ka Tor u perapera, man shi ka Tor u Salem kpaa, inja na yô, ka Tor u bem.
it-2-E 366
Melkisedeki
Tor u Salem u sha ayange a tsuaa la, man “zegepristi u [Yehova] Aôndo Uhembansha.” (Ge 14:18, 22) Ngu pristi u i hii teren kwagh na ken Ruamabera yô; lu sha iantom ne er shi anyom 1933 cii man Yesu una va la. Er lu tor u Salem, u inja na i lu “bem” la yô, apostoli Paulu ôr kwagh u Melkisedeki ér ngu “Tor u bem,” man sha ci u iti na ne yô, ngu “Tor u perapera.” (Heb 7:1, 2) I kav nahan ér, Salem u sha ayange a tsuaa la lu icombotar i gar u va hingir Yerusalem la, shi i va magh iti i gar ne sha iti i Yerusalem, u ashighe agen i yila un ér “Salem” kpaa la.—Ps 76:2.
Yange Aberam (Aberaham) hembe Kedor-laomer kua ator a na aa lu suen un ken ifer i eren la ityav yô, tertamen ne maa va hen Pev u Shave shin “pev u tor.” Maa Melkisedeki za “va a bredi man wain” her va na Aberaham shi ver un doo doo, kaa ér: “Aôndo Uhembansha A̱ ver Aberam doo doo, u A gbe Sha man tar la; I̱ wuese Aôndo Uhembansha, u A ne mbaihyomov ou sha ikyev you yô.” Aberaham maa “tsuwa môm-ken-upue ken hanma kwagh” u ya “ishar” sha mi ken ityav mbi za hemba ator aa kohol imôngo, nôngo ityav a na la, gema na tor man pristi la.—Ge 14:17-20; Heb 7:4.
(Mbaheberu 7:3) Lu a ter ga, lu a ngô kpaa ga, lu a tsombor kpaa ga, lu a mhii u ayange ga shin mkur u uma kpaa ga, kpa a bee a bee Wan u Aôndo, ngu pristi gbem sha won.
it-2-E 367 ¶4
Melkisedeki
Yange i kaa ér Melkisedeki lu a “mhii u ayange ga shin mkur u uma kpaa ga” nahan, lu mimi nena?
Paulu pase mimi u vesen ugen ne sha kwagh u Melkisedeki, sha u kaan ér: “Lu a ter ga, lu a ngô kpaa ga, lu a tsombor kpaa ga, lu a mhii u ayange ga shin mkur u uma kpaa ga, kpa a bee a bee Wan u Aôndo, ngu pristi gbem sha won.” (Heb 7:3) Yange i mar Melkisedeki shi va kpe er uumace mbagen nahan. Nahan kpa, i ôr iti i ter na man ngô na ga, shi tsombor u due her shin ônov nav kpa, i pase ga; shi Ruamabera lam sha kwagh u mhii u ayange a na shin mkur u uma na kpaa ga. Sha nahan yô, Melkisedeki fatyô u tilen sha ityough ki Yesu Kristu, u tom na u pristi ua bee mayange ga la. Er orgen môm nan vande lun tor man pristi a Melkisedeki ga, shin nan kar nan tile sha ityough nagh kpaa ga nahan, kape Kristu kpa, zegepristi môm u lun er un nahan nan vande van a na ga je la, shi Bibilo tese ér zegepristi ugen nana kar a tile sha ityough nagh kpaa ga. Shi kwagh ugen yô, shin er yange i mar Yesu ken kwe u Yuda shi due ken tsombortor u Davidi nahan kpa, tsombor na u shin tar ne lu uwegh sha tom na u pristi la ga, shin lu sha ci u due hen ma tsombor u orumace ve va hingir u lun pristi man Tor kpaa ga. Lu Yehova iyolna bum a na shi ver un sha ian i eren ityom la ye.
(Mbaheberu 7:17) Gadia i er shiada sha a Na er: We, U ngu pristi gbem sha won sha inja i Melkisedeki.
it-2-E 366
Melkisedeki
Sha Inja i Pristi u Kristu. Ken kwaghôron u profeti ugen u i er sha Mesiya, u a dugh tseer tseer la, Yehova bum a Yesu, Ter u Davidi ér: “We U ngu pristi u tsôron gbem sha won sha inja i mlu u tom u Melkisedeki la.” (Ps 110:1, 4) Pasalmi u Aôndo na i nger ne, na Mbaheberu ityôkyaa i nengen Mesiya u ityendezwa la ér ka un una va er tom u pristi man tor la cii ye. Ken washika u apostoli Paulu nger hen Mbaheberu la, a bee a hanma akperan cii a or a lu a mi sha kwagh u un u i tsengeôron kwagh na la, ka ‘Yesu, Un u A hingir Zegepristi sha inja i Melkisedeki gbem sha won’ je la.—Heb 6:20; 5:10; nenge COVENANT.
Ker Akaainjaa a ken Bibilo
(Mbaheberu 8:3) Gadia hanma zegepristi yô, ka i ver un u va nan uiyua kua iniav. Nahan yô, lu u Ngun kpaa Una lu a kwagh u nan nagh a mi keng je.
(Mbaheberu 8:13) Er a lu ôron kwagh u ikuryan i he yô, A gema i hiihii la hingir kwagh u tse je ve. Kwagh u a ye tsegh a bee iyol yô, mgbôghom a mtim je ve.
it-1-E 523 ¶5
Ikyuryan
Ikyuryan i Tindi la yange i hingir “kwagh u tse” nena?
Nahan kpa, a fatyô u kaan ér ikyuryan i Tindi la yange i hingir “kwagh u tse,” shighe u Aôndo yôô sha ikyev i profeti Yeremia ér un ngu van a ikyuryan i he la. (Yer 31:31-34; Heb 8:13) Ken inyom i 33 la, i kar a ikyuryan i Tindi la kera shighe u Kristu kpe sha kon u mtsaha la (Kol 2:14), maa ikyuryan i he la kar tile sha ityough ki ikyuryan i tindi la.—Heb 7:12; 9:15; Aer 2:1-4.
Bibilo i Ôron
(Mbaheberu 7:1-17) Gadia Melkisedeki ne lu tor u Salem, lu pristi u Aôndo Uhembansha. A kohol Aberaham zum u a za hemba utor mbara, a lu hiden la, a ver un doo doo. 2 Aberaham kpaa kar kwar a na sha môm-ken-upue ken akaa cii. Aluer a pase inja i iti na yô, hiihii ka Tor u perapera, man shi ka Tor u Salem kpaa, inja na yô, ka Tor u bem. 3 Lu a ter ga, lu a ngô kpaa ga, lu a tsombor kpaa ga, lu a mhii u ayange ga shin mkur u uma kpaa ga, kpa a bee a bee Wan u Aôndo, ngu pristi gbem sha won. 4 Nenge er or ne a lu zegeor yum yô, Aberaham ter u tamen kpaa tsuwa môm-ken-upue ken ishar la na un. 5 Mba ken ônov mba Levi mba ve zough a tom u pristi la yô, tindi kaa er ve̱ ngohol môm-ken-upue hen nongoior la, ka hen anmgbianev vev je la, shin er ve lu mba ken tsombor u Aberaham nahan kpaa. 6 Kpa or ne u i ôr un tsombor ken ve ga yô, a ngohol môm-ken-upue hen Aberaham, man a ver un u a lu a uityendezwa la doo doo. 7 Ka or u nan lu tamen la je ka nan ver u kiriki dedoo ye, anyiman nga sha kwagh ne je ga. 8 Keen yô, ka ior mba vea va kpe man ve lu ngohol môm-ken-upue ye, kpa heera yô, ka or u i er shiada sha a nan er nan ngu uma la. 9 Jim je yô, á fatyô u kaan er Levi u a ngohol môm-ken-upue la je kpaa a gema a na môm-ken-upue ken Aberaham, 10 gadia lu ken iyol i ter na heregh zum u Melkisedeki va kohol un yô. 11 Aluer tom u upristu mba Mbalevi la ua lu a mlu u vough yô,—man ka sha u man nongoior la zua a tindi ye,—ka nyi i gbe u pristi ugen u a lu sha inja i Melkisedeki, una mough u i ter un er ngu sha inja i Aron la ga laa? 12 Gadia aluer mba geman tom u pristi yô, tindi kpaa una gema keng. 13 Gadia Un u i lu ôron kwagh Na ne yô, lu ken kwe ugen kposo man ken u yô, or môm ngu a er tom u sha atse a nanden nagh sha mi la ga. 14 Gadia Ter wase due ken Yuda gbar gbar je, man sha kwe ngura yô, mayange Mose ter kwagh u upristi ga. 15 Man kwagh ne hemba wanger cii er Pristi ugen u A bee Melkisedeki A va mough yô, 16 u A hingir pristi, kera lu sha imo i tindi u sha tsombor u ken iyol la ga, kpa lu sha agee a uma u been ga la. 17 Gadia i er shiada sha a Na er: We, U ngu pristi gbem sha won sha inja i Melkisedeki..
SETEMBA 9-15
“Hira Ngu Mure u Akaa a Doon a A Lu Van la Tsô”
(Mbaheberu 9:12-14) lu sha awambe a ivo man anibuav kpaa ga, kpa lu sha awambe Na iyol Na. A nyôr ken icighanjiir kwa môm vough, A zua a mpaa u tsôron. 13 Gadia aluer awambe a ivo man anomabua man mtwem ma tulebua ma i mishi ma sha mba ve lu wang ga la, tsegha ve sha u ayol a̱ hingir wang yô, 14 man hira awambe a Kristu, Un u A na Aôndo nagh ku lun a ihyogholough mape ga, sha iyol Na sha Jijingi u tsôron, aa kera wanger imo i ken asema a en sha aeren a a lu kpenegh la, sha u eren Aôndo u uma tom ga yee?
it-1-E 862 ¶1
U Den Isholibo
Sha kwagh u tindi u Aôndo na ikyuior i Iserael la a tese yô, yange or nana er Aôndo shin orwanndor u nan isholibo yô, cii man i de nan asorabo a nan yô, i gba u nana hii sôron kwagh u nan er shami ga la, vough er Tindi tese nahan, man ashighe kpishi, i gba u nana na Yehova nagh sha awambe. (Le 5:5–6:7) Sha nahan yô, Paulu kaa ér: “Sha tindi yô, shi kpuaa tsô akaa cii ma i wanger a sha awambe, man aluer á haa awambe ga yô mde u akaabo kpaa una lu ga.” (Heb 9:22) Kpa jighilii yô, lu u iniav mbi i naan sha awambe a uzendenya la mbia fatyô u been a asorabo shi nan orsholibo la imoshima i wang i vough la ga. (Heb 10:1-4; 9:9, 13, 14) Nahan kpa, ikyuryan i he i i tsengaôron kwagh u i la yô, gema bugh gbenda u den ior isholibo sha mimi, sha ci u nagh ku ipaan ku Yesu Kristu kura. (Yer 31:33, 34; Mt 26:28; 1Ko 11:25; Ef 1:7) Shighe u Yesu lu shin tar la je kpa, tese ér un ngu a tahav mbu den asorabo sha u been orkpenalegh ugen angev.—Mt 9:2-7.
(Mbaheberu 9:24-26) Gadia Kristu kera nyôr ken icighanjiir u i er sha ave a ior ga, u a lu eev mbu u mimi la kpaa ga, kpa lu Sha jim jim, sha u Una ande sha ishigh ki Aôndo sha ci wase, 25 kera lu sha u Una na nagh sha iyol Na acin imôngo er zegepristi ka a nyôron ken icighanjiir hanma inyom a awambe a a lu a na ga la nahan ga. 26 Luun nahan yô, ma A ye ican acin imôngo hii sha igbetar je. Kpa hegen yô, A ande kwa môm sha mkur u ashighe sha u Una tôô asorabo kera sha nagh ku sha iyol Na la.
(Mbaheberu 10:1-4) Gadia tindi hira ngu di a mure u akaa a doon a a lu van la tsô, kera ka eev mbu akaa la jim ga. Mayange una fatyô u geman mba ve kporom la vea hingir vough sha iniav mbi shonov i môm i môm mbi i lu van a mi gbem la ga. 2 A lu nahan ga yô, ma i mem u van a mbi gaa? Mba ve lu civir Aôndo la kpaa, aluer i wanger ve kwa môm kera yô, ma ve kera lu kaven asorabo a ve heregh ga. 3 Kpa ken iniav mbira yô i lu umbur asorabo sha anyom anyom. 4 Gadia awambe a anomabua man ivo aa fatyô u tôôn asorabo kera je ga.
it-2-E 602-603
Mlu u Vough
Mlu u Vough u Tindi u Mose La. Tindi u Aôndo na Iserael sha ikyev i Mose la, yange wa u veren nongo u upristi man u nan iniav sha uzendenya kposo kposo cii ker. Er Tindi la due hen Aôndo shi lu vough nahan kpa, Tindi shon shin nongo u upristi u Tindi shon, gayô iniaav mbira na mba ve lu sha ikyev i Tindi shon la hingir vough ga, er apostoli la a tese nahan. (Heb 7:11, 19; 10:1) Er Tindi la ma sagh ior sha ikyev i isholibo man ku kera la yô, gema na isholibo hemba duen tseer tseer. (Ro 3:20; 7:7-13) Nahan cii kpa, akaawan a Aôndo ne cii, kure awashima u Aôndo soo ér a kure la; Tindi la hingir “orkuran” u zan a ior hen Kristu, nahan ‘hira lu mure u vough u akaa a doon a a lu van la tsô.’ (Ga 3:19-25; Heb 10:1) Sha nahan yô, Paulu ka una ôr kwagh u ‘atindi a fetyô u eren ga sha ci u a lu isheer sha ci u iyol’ yô (Ro 8:3), a shi nan kpa, ka a ôron kwagh u zegepristi u Mbayuda u yange kanshio u “yiman” mba lu eren tom sha ci ve la “been cii,” er Mbaheberu 7:11, 18-28 a pase nahan. Yange i ver zegepristi ne sha ikyev i Tindi ér a nengen sha iniav mbi i naan la, shi a nyôron ken Icighankpar u Hemban Cii la a awambe a nan nagh a mi, sha iyange i Iyange i Iwom la. Er iniav mbi i naan sha ikyev i nongo u upristi u tsombor u Aron la na ior za hemen u lun a Aôndo kôôsôô nahan kpa, kwagh ne fatyô u wanger imoshima ve i i naan ve ibo sha asorabo a ve la vindi vindi ga. Apostoli ne ter kwagh ne sha u kaan ér iniav mbi iwom, mbi i naan la, fatyô u ‘geman mba ve kporom la ér ve hingir vough’ ga, inja na yô, ka sha gbaa u lun a imoshima i wang je la. (Heb 10:1-4; nenge Heb 9:9.) Zegepristi yange fatyô u nan nagh ku ipaan ku gba u a na u yiman ior sha ikyev i isholibo sha mimi la ga. Ka tom u pristi u Kristu, u been mayange ga la, kua nagh ku vough ku a ne la tseegh, fatyô u eren kwagh ne ye.—Heb 9:14; 10:12-22.
Ker Akaainjaa a ken Bibilo
(Mbaheberu 9:16, 17) Gadia her ape iceghzwa i sha dyako u karen i lu yô, ka u i̱ vande yôôn ku u or u tseghan zwa la keng. 17 Man iceghzwa i sha dyako u karen yô, ka shighe u ku u gbe la man i lu a inja ye, ngi a inja zum u or u tseghan zwa la nan lu uma her la ga.
w92-E 3/1 31 ¶4-6
Mbampin mba Mbaôron Takerada Ne Ve Pin La
Paulu pase ér yange gba u or a kpe cii ve uiceghzwa mba sha dyako u karen mba Aôndo er a uumace la vea lu a inja ye. Se nenge a ikyav i kwagh ne ken ikyuryan i Tindi la. Mose lu orhimen u ikyuryan ne, u una na ikyur i Aôndo ya a Mbaiserael mba sha marami la, ia hii u eren tom yô. Sha nahan yô, Mose er tom u vesen ne shi lu orumace u er kwagh vea Mbaiserael zum u ve ya ikyur ne la ye. Nahan yô, se fatyô u nengen Mose ser, lu orumace u tseghan zwa sha dyako u karen u ikyuryan i Tindi i i due hen Yehova la. Nahan kpa, yange gba u Mose una haa awambe na inya, sha ci u ikyuryan i Tindi la i hii u eren tomo? Ei. Yange i na nagh sha uzendenya, nahan awambe a ve la a kar a tile sha ityough ki awambe a Mose la.—Mbaheberu 9:18-22.
Hide ikyuryan i he i Yehova ya a Mbaiserael mba ken jijingi la di ye? Yesu Kristu yange er tom u icivirigh u lun orwasen shin orhimen u ikyuryan i Yehova ya a Mbaiserael mba ken jijingi la. Er lu Yehova hii kwagh u ikyuryan ne nahan kpa, ka sha Yesu Kristu ikyuryan ne i har ye. Dugh u Yesu lun orhimen u ikyuryan la kera yô, Yesu va ken iyol i inyam man awambe ne, va lu kôôsôô vea mbahiihii mba lu u a nyôr a ve ken ikyuryan ne la. (Luka 22:20, 28, 29) Kwagh ugen yô, Yesu yange kuma u nan nagh ku gba u a na sha u ikyuryan la i lu a inja yô. Nagh kun lu ku sha uzendenya mba kaka ne ga, kpa lu ku sha uma u orumace u vough. Sha nahan yô, Paulu fatyô u ôron kwagh u Kristu ér ngu orumace u tseghan zwa sha dyako u karen u ikyuryan i he la. ‘Kristu va nyôron sha kpôô kpôô, sha er hegen una za sha ishigh ki Aôndo sha ci wase yô,’ maa ikyuryan i he la hingir u lun a inja.—Mbaheberu 9:12-14, 24.
Shighe u Paulu lu ôron kwagh u Mose man Yesu ér ka uumace mba tseghan zwa sha dyako u karen la, lu kaan ér lu Mose man Yesu va a uikyurmbayan mbara ga, kpa lu Aôndo iyolna va a mi ye. Kpa uumace mba uhar mbara lu uwegh hoghom hoghom sha uikyurmbayan mbara, sha ci u ve lu mbahimen mba ve na uikyurmbayan mba shon hingir u lun a inja yô. Man ken uikyurmbayan mbara cii, yange gba u or a kpe, nahan uzendenya kar tile sha ityough ki Mose, Yesu di gema na awambe a uma na sha ci u mba ve lu ken ikyuryan i he la.
(Mbaheberu 10:5-7) Ka nahan man Kristu er A va nyôr shin tar yô, A kaa er: Nagh ku sôngon man ku nan sar U ga, kpa ka iyol je U serem ye. 6 Iniav mbi nanden jimin man mbi sha ci u asorabo yô, saan We iyol a mbi ga. 7 Tsô M kaa mer: Nenge, M va,—ken ihurenruamabera i nger kwagh Wam ne,—ka sha u eren ishima You, Aôndo.
it-1-E 249-250
Batisema
Luka pase ér Yesu lu eren msen sha shighe u batisema na la. (Lu 3:21) Heela tseegh ga, orngeren washika u hen Mbaheberu ne la kaa ér shighe u Yesu Kristu va “nyôr shin tar” la, (ka shighe u i mar un, fa takerada u ôron ga shi una fatyô u ôron mkaanem mara ga la ze, kpa ka shighe u na iyolna ér i er un batisema shi hii tom na u pasen kwagh la) lu ôron kwagh u i nger ken Pasalmi 40:6-8 la, ér: “Nagh ku sôngon man ku nan sar U ga, kpa ka iyol je U serem ye. . . . Nenge, M va,—ken ihyurenruamabera i nger kwagh Wam ne,—ka sha u eren ishima You, Aôndo.” (Heb 10:5-9) Yange i mar Yesu ken ikyurior i Mbayuda la, man ikyurior ne jimin cii lu ken ikyuryan vea Aôndo, inja na yô, ka ikyuryan i Tindi la je la. (Ek 19:5-8; Ga 4:4) Nahan sha ci u kwagh ne yô, Yesu vande lun ken ikyuryan a Yehova Aôndo kôôsôô, shighe u za na iyolna ér Yohane a er un batisema la. Yesu yange er kwagh hemba di kwagh u gba u una er sha ikyev i Tindi la. Yange lu nan iyolna hen Ter na Yehova u eren “ishima” i Ter na, man er kwagh ne nahan sha gbaa u ‘sôron’ iyolna shi been a iniav mbi i naan sha uzendenya sha ikyev i Tindi la. Apostoli Paulu kaa ér: “Ka sha awashima ne man i tsegh se kwa môm bee, sha nagh ku i ne sha iyol i Yesu la ye.” (Heb 10:10) Shi awashima u Ter lu a mi sha kwagh u Yesu la wa tom u u gbe u zough sha kwagh u Tartor la kpa ker, man sha ci u tom ne yô, Yesu shi na iyolna. (Lu 4:43; 17:20, 21) Yehova tese ér un lumun a mne u Wan na, na iyolna ne, sha u tseghan un sha icighan jijingi, maa kaan ér: “We, U ngu Wan Wam u ishima ishima, ka We ishima i doom a We yum ye.”—Mr 1:9-11; Lu 3:21-23; Mt 3:13-17.
Bibilo i Ôron
(Mbaheberu 9:1-14) Ikyuryan i hiihii la kpaa lu a atindi a sha tom u civir Aôndo la, man shi lu a icighanjiir u shin tar la kpaa. 2 Gadia i sôr tabernakel u sha hunda hunda la, i yila un er icighanjiir. Daarimenger lu ker, man shi tebur a ubredi mba sha ishi. 3 Ken ijime i ikondo i yisan i sha uhar la yô tabernakel lu; i yilan un er icighankpar u hemban cii, 4 lu a atse a zenaria a nanden kwaghhumandoon sha mi man shi areki u ikuryan, i cir un zenaria iyol cii. Ityegh ki sha zenaria ki ki lu a mana shimi lu ker, kua gbough ku Aron ku ku kpar la man shi ikpande i awen i ikuryan kpaa. 5 Kughur na yô ucerubi mba iengem lu sha mi. Ve gba mure sha ijiir i nan iwom la. Á fatyô u ôron kwagh sha akaa ne vighe vighe hegen ga. 6 Er i sôr akaa angan bee yô, upristi mba ve eren tom u civir Aôndo la ve nyôron kpar u sha hunda hunda la gbem. 7 Kpa u sha uhar la yô, ka zegepristi tseegh a nyer ker ye, ken hanma inyom kwa môm. Kpa a ban a awambe ga a ka a za na nagh a mi sha ci na iyol na man sha ci u asorabo a nongoior la, a ve er abu la. 8 Sha kwagh ne yô, Icighan Jijingi lu tesen er i lu a bugh gbenda u nyôron ken icighanjiir ga er tabernakel u sha hunda hunda la a hira lu her yô. 9 Kwagh ne lu tesen ikav sha shighe ne, ve lu van a uiwua man iniav mba ve fetyô u geman imo i ken ishima i or u civir Aôndo la hingir vough ga yô. 10 Akaa ne yô, lu di sha kwagh u akaayan tsô man akaaman man iyol i ôôn sha igbenda kposo kposo, ka atindi a sha iyol tsô a i wa a zan zan shighe u sôron akaa una kar kuman. 11 Kpa Kristu yô, va due ken igbar, lu zegepristi sha akaa a dedoo a a vande van la, A nyôr ken tabernakel u hemban vesen man u hemban lun vough u i er sha ave a ior ga, inja na yô, ka kwagh u igbetar ne ga, 12 lu sha awambe a ivo man anibuav kpaa ga, kpa lu sha awambe Na iyol Na. A nyôr ken icighanjiir kwa môm vough, A zua a mpaa u tsôron. 13 Gadia aluer awambe a ivo man anomabua man mtwem ma tulebua ma i mishi ma sha mba ve lu wang ga la, tsegha ve sha u ayol a̱ hingir wang yô, 14 man hira awambe a Kristu, Un u A na Aôndo nagh ku lun a ihyogholough mape ga, sha iyol Na sha Jijingi u tsôron, aa kera wanger imo i ken asema a en sha aeren a a lu kpenegh la, sha u eren Aôndo u uma tom ga yee?
SETEMBA 16-22
“Jighjigh u Nan Ka Kwagh u Hange Hange”
(Mbaheberu 11:1) Jighjigh u nan yô, ka u fan kwagh u ishimaverenkeghen yase i lu sha mi la dedoo a akpelan a tan ga, ka ikav i akaa a i nengen a mi ga la.
(Mbaheberu 11:6) Á fatyô u doon Aôndo ishima ga, saa sha jighjigh u nan. Gadia or u nan kporom hen Aôndo yô, ka u nana na jighjigh keng er ngu, man shi Un ne mba ve lu keren Un la injar.
(Mbaheberu 11:33-38) Mban yô, ve hemba ityartor ityav sha jighjigh u nan, ve er perapera, ve ngohol uityendezwa, ve cir ubegha ijô, 34 ve pir usu agee a u, ve war akur a sanker, i taver ve agee ken isheer, ve hingir mbataverayol ken utya, ve zenda akumautya a akuraior agen, yevese. 35 Kasev ngohol mbakpenev vev sha mnder u shin ku. Mbagenev yô, i er ve ican sha apera, ve kera rumun u waren ga, sha u ma ve zough a mnder u hemban doon. 36 Mbagenev yô, i kar ve sha aheen man akpa u gbidyen, shi i seer ahye man gaadi sha mi kpaa. 37 I ta ve awen, i mee ve, i tôndo ve atôôn ahar sha jerto, i wua ve sha sanker, ve zenden ve cir akôv a iyôngo man a ivo iyol, ibanave kohol ve, ican kpaa i tser ve, i er a ve dang dang je— 38 Ve yô, tar kuma sha ve kpaa ga ve zenden ken taaikyôngo man sha iwo man ken ubar kua ken avur.
Ker Akaainjaa a ken Bibilo
(Mbaheberu 11:4) Ka sha jighjigh u nan man Abel na Aôndo nagh ku hemban doon a ku Kain ye. Ka sha mi kpaa man i er un shiada er a lu or u perapera ye, Aôndo kpaa er shiada u dedoo sha uiyua nav mbara. A kpe, kpa sha jighjigh na u nan la yô, shi ngu ôron kwagh her.
it-1-E 804 ¶5
Jighjigh u Nan
Ior mba Ngise Ve Ver Ikyav i Jighjigh u Nan Yô. Mba Paulu (Heb 12:1) ter kwagh ve ér mba ken “ikpela i mbashiada i vesen” la cii, yange ve lu a ityôkyaa i injaa i nan jighjigh. Ikyav i tesen yô, Abel yange fa kwagh u ityendezwa i Aôndo er sha kwagh u “vor” ugen u ua cagh ityough ki “iyô” la je, ka u henen a hen ga. Shi Abel nenge a akav kpôô kpôô a tesen kwagh u due ken ijir i Yehova ôr mbamaren nav ken sule u Eden la. Yange Adam man tsombor na mba dugh ken Eden kera yô, lu sha iusa i sha ishigh vev ve gema yan kwaghyan ye, sha ci u i wa tar ifyan, nahan u hingir u menden usaa man usagher. A shi nan kpa, Abel nenge er isharen i Ifa i lu sha nom na shi hingir u lun sha ikyev na yô. Yange ngô na una ôr un ican i ya sha iyav nav mbu wan la je, ka u henen a hen ga. Maa shi i ver ucerubi man sanker u usu sha gbenda u zan ken sule u Eden la, sha u kuran u. (Ge 3:14-19, 24) Akaa ne cii lu “ikyav” i tesen Abel wang ér myom na una va ken ‘vor u ityendezwa’ la. Nahan jighjigh u nan mgbegha un “na Aôndo nagh” ku ku hemba doon a ku Kain kura yô.—Heb 11:1, 4.
(Mbaheberu 11:5) Ka sha jighjigh u nan man i yem a Heno Sha ye nahan a kera nenge a ku ashe ga, man i kera zua a na ga, gadia Aôndo yem a na. Gadia er i lu a yem a na ga je tsô i er shiada sha a na er a doo Aôndo ishima.
Bibilo i Ôron
Jighjigh u nan yô, ka u fan kwagh u ishimaverenkeghen yase i lu sha mi la dedoo a akpelan a tan ga, ka ikav i akaa a i nengen a mi ga la. 2 Gadia ka sha kwagh u jighjigh u nan man i er mbayiase shiada u dedoo ye. 3 Ka sha jighjigh u nan man se kav er i gbe tar cii sha mkaanem ma Aôndo ye, nahan akaa a i nengen a mi la kpaa, i er a sha akaa a i nengen a mi ga yô. 4 Ka sha jighjigh u nan man Abel na Aôndo nagh ku hemban doon a ku Kain ye. Ka sha mi kpaa man i er un shiada er a lu or u perapera ye, Aôndo kpaa er shiada u dedoo sha uiwua nav mbara. A kpe, kpa sha jighjigh na u nan la yô, shi ngu ôron kwagh her. 5 Ka sha jighjigh u nan man i yem a Heno Sha ye nahan a kera nenge a ku ashe ga, man i kera zua a na ga, gadia Aôndo yem a na. Gadia er i lu a yem a na ga je tsô i er shiada sha a na er a doo Aôndo ishima. 6 Á fatyô u doon Aôndo ishima ga, saa sha jighjigh u nan. Gadia or u nan kporom hen Aôndo yô, ka u nana na jighjigh keng er ngu, man shi Un ne mba ve lu keren Un la injar. 7 Ka sha jighjigh u nan man Noa kpaa, zum u Aôndo wa un kwagh sha akaa a i lu a nenge a mi ga la yô, a wa iko a gba tso sha u yiman ya na. Ka sha jighjigh u nan ne kpaa man a na tar ibo ye shi a hingir or u yan dyako u perapera u a lu sha jighjigh u nan la. 8 Ka sha jighjigh u nan man Aberaham zum u i yila un yô, a wa iko a due a gba yemen hen ijiir i una va ya diako sha mi la, a due kpa a fa ape a lu zan je ga. 9 Ka sha jighjigh u nan man a za tema ken tar u ityendezwa la ye, er ka tar na ga nahan a tsaan ker utenti vea Isaka man Yakob mba ve lu mbayandyako imôngo sha dyako shon la môm môm je. 10 Gadia a lu keghen gar u a lu a imagh, u Aôndo A lu Orkaren man Ormaan un la. 11 Ka sha jighjigh u nan man Sara iyol na kpaa a ngohol agee a jilen iyol ye, shin er shighe na kar nahan je kpaa, gadia a fa ken ishima er Un u A tende zwa la A lu u jighjigh yô. 12 Nahan yô or môm u a lu je er ka orkpen nahan la a mar ônov ngee er asan a sha kwavaôndo nahan man er waarawa u hen kpezegemnger nahan, gande u ôron. 13 Ka ken jighjigh u nan man mban cii ve kpe ye, ve lu a ngohol uityendezwa ga, kpa ve nenge a ve ken ica, ve ember ve, ve pase gbar gbar er ve lu mbavannya man ushirmbaiorov shin tar yô. 14 Gadia ve mba ve ôr anza akaa ne yô mba tesen er mba keren tar ve, 15 gadia aluer vea lu umbur tar ve, u ve undu la yô, ma ve lu a ian i hiden je. 16 Kpa hegen yô, ka u u hembe doon la u sar ve ye, inja na yô, ka u Sha je la. Ka nahan man Aôndo kpaa kunya u ker Un u i̱ yila Un er Aôndo ve ga ye, gadia A sôr ve gar.
SETEMBA 23-29
“Mkôôm Ka Gbenda u Yehova Ka a Tese Ér Se Doo Un Ishima Yô”
(Mbaheberu 12:5) Shi kwaghwan hungur ne u i we ne er ka ônov nahan la er: Wan Wam, de lahan mkôôm u ter ga, ishima i de kera yinan we zum u A lu tsahan we la ga.
(Mbaheberu 12:6, 7) Gadia or u nan doo ter ishima yô, ka nan man A kôôm nan ye, man shi gbidi hanma wan u A rumun nan yô. 7 Taver nen ishima sha mkôôm u i lu kôôm ne la. Aôndo ngu eren a ven er ka ônov nahan, gadia ka hanma wan man Ter A de kôôm nana?
w12-E 7/1 21 ¶3
“Zum u Nea Eren Msen yô, Kaa Nen Ner: ‘Tere’ ”
Ter u ônov mba nan ve doo nan ishima yô, ka nan kôôm ve, sha ci u kwagh gba nan sha ambaaior a vea va lu la. (Mbaefese 6:4) Alaghga imba ter la, nana lumun ibumegh ga, kpa mayange nana gema a kôôm ve sha ishimavihin ga. Se kpa kape ashighe agen Ter wase u sha la una nenge ér ka hange hange u una kôôm se je la. Kpa hanma shighe cii mkôôm u Aôndo ka a lu sha dooshima, shi eren kwagh ne sha ishimavihin ga. Yesu kpa yange kôôm ior sha ishimavihin ga, er Ter na nahan. Shighe u mbahenen nav dondo mkôôm u hingir hange hange u una na ve la fese ga je kpa, tese ishimavihin ga.—Mateu 20:20-28; Luka 22:24-30.
(Mbaheberu 12:11) Hanma mkôôm yô, sha shighe la ka i bee er ka kwagh u iember ga, kpa i lu kwagh u ijungwen, kpa ken masejime yô, ka a ume atam a perapera bem bem sha ci u mba i tsaase ve a tsaase sha mi la i var ve yô.
Ker Akaainjaa a ken Bibilo
(Mbaheberu 12:1) Nahan yô, se kpaa er ikpela i mbashiada i vesen ve kase se yô, sé shir nen hanma ikyav kua isholibo i ka i tseren se abur abur la, sé gba nen ayem sha ishima i taver tsung sha gesa u ayemegh u i ver se sha ishi la.
(Mbaheberu 13:9) I̱ de kera daase a ven sha atesen a he anza kposo kposo ga, gadia u taver ishima sha mrumun u sha mhôôn yô, hemba doon a akaa a yan a ya a, mba ve za sha mi la, ve kera zua a iwasen sha mi ga.
w89-E 12/15 22 ¶10
Naan Nen Yehova Nagh Ku Iwuese
10 Sha nahan yô, yange gba u Mbaheberu vea lumun ér i ‘daase a ve sha atesen a he anza kposo kposo,’ a Mbayuda mbagen la ga. (Mbagalatia 5:1-6) Ka se ‘fatyô u taver ishima sha mlumun u sha mhôôn u Aôndo’ la, nahan se za hemen u tilen dông ken mimi, ka i lu sha atesen er angara nahan ga. A shi nan kpa, mbagen lu gban anyiman sha kwagh u akaayan man iniav, nahan Paulu kaa ér mba zough a ishimataver sha “akaa a yan a ya” ga, sha ci u ‘mba ve ze sha mi la, mba zough a iwasen sha mi ga.’ Ka sha u civir Aôndo kpoghuloo shi tesen iwuese sha nagh ku ipaan kura, ka se zua a mbamtsera mba ken jijingi ye, ka sha u nan ishima sha kwagh u yan akaayan agen shi umbur ayange la ga. (Mbaromanu 14:5-9) Heela tseegh ga, nagh ku Kristu yange ku na iniav mbi Mbalevi kera lu a iwasen ga.—Mbaheberu 9:9-14; 10:5-10.
Bibilo i Ôron
(Mbaheberu 12:1-17) Nahan yô, se kpaa er ikpela i mbashiada i vesen ve kase se yô, sé shir nen hanma ikyav kua isholibo i ka i tseren se abur abur la, sé gba nen ayem sha ishima i taver tsung sha gesa u ayemegh u i ver se sha ishi la. 2 Sé veren nen ashe sha Yesu Orhemen man Orkuren u jighjigh wase u nan, Un u A taver ishima a terankon, A kera wa kunya ikyo ga sha ci u iember i i ver Un sha ishi la, A za tema sha uwegh ku yanegh ku ikyônough ki Aôndo ki torough. 3 Ver nen ishima sha Un u A taver ishima sha imbaanyiman i mbaasorabo sha iyol Na la, sha u uma wen u ken ishima la a̱ de kera vôron ga, ishima kpaa, i̱ de yen ne ga. 4 Er ne lu nôngon ityav a isholibo yô, ne mba a hendan a i, i ar ken ku ga. 5 Shi kwaghwan hungur ne u i we ne er ka ônov nahan la er: Wan Wam, de lahan mkôôm u ter ga, ishima i de kera yinan we zum u A lu tsahan we la ga. 6 Gadia or u nan doo ter ishima yô, ka nan man A kôôm nan ye, man shi gbidi hanma wan u A rumun nan yô. 7 Taver nen ishima sha mkôôm u i lu kôôm ne la. Aôndo ngu eren a ven er ka ônov nahan, gadia ka hanma wan man Ter A de kôôm nana? 8 Aluer mba kôôm ne er mbagenev ve nyer sha mi cii nahan ga yô, ka umaramôndo ne lu ye kera ka ônov jim ga. 9 Kwagh ugen yô, se lu a uter asev mba ken iyol, ve lu kôôm se, se lu ungwan imo ve man hire Ter u ujijingi la, se kera hemba ungwan imo Na man se lu uma ye gaa? 10 Ve yô, ve lu kôôm se sha anyangem kpeghee er ve nenge i doo yô, kpa Un yô, ka sha u ma i kpe se iyol sha u ma se lu a kwar sha mtsegh Na. 11 Hanma mkôôm yô, sha shighe la ka i bee er ka kwagh u iember ga, kpa i lu kwagh u ijungwen, kpa ken masejime yô, ka a ume atam a perapera bem bem sha ci u mba i tsaase ve a tsaase sha mi la i var ve yô. 12 Nahan yô, taver nen ave a a shir la kua anu a a kpe la kpaa. 13 Dugh nen ihyange i nôô sha ci u angahar a en sha u kwagh u a keer la yô, a̱ de ndivir ga, kpa guda yô, a̱ hingir dedoo. 14 Nôngo nen ngegh u lun bem a ior cii shi nôngo nen sha u lun a icighanmlu kpaa, u ma or u nana ban a mi yô, nana nenge a Ter ga la. 15 Shi kura nen sha er mhôônom ma Aôndo ma̱ de bundu ma or ga yô, ma mise u yuan kpaa u̱ de menden u̱ ne anzughul man ior kpishi ve̱ zua a hôngor sha mi ga. 16 Ma or nana̱ de luun or u idya shin dangor er Isou u a tee tamen na sha wankwaghyan ityô i môm tseegh nahan la ga. 17 Gadia ne fa zum u i mase saren un pe yan dyako sha iveren i dedoo yô, i venda un gadia a kera zua a ian i geman ishima ga shin er a ker i ngegh, a mliam ashe je kpaa.
SETEMBA 30–OKTOBA 6
“Kwagh u Ka a Za a Vese ken Isholibo man Ku Yô”
(Yakobu 1:14) Kpa hanma or ka i mee nan zum u asaren a nan iyol i nan ka a urugh nan a hôn nan la.
g17.4-E 14
Imeen
Ka i mee u shighe u kwagh a sar u, hemban je yô, kwagh u a lu u bo yô. Ikyav i tesen yô, tôô ase wer u za hen shôôpu u za yamen akaa, maa u nenge a kwagh u a sar u yô. Nahan u hen ken ishima kpase wer, aluer u ii kwagh shon kpa, a kôr u a mi ga. Nahan kpa, imoshima you kaa ér doo nahan ga! Tsô u dugh mhen la ken ishima you kera, maa u kar u yem kwagh wou. Hen shighe ne yô, imeen la bee, nahan u hemba i.
KWAGH U BIBILO I KAA YÔ
Aluer i mee u tsô maa tese ér u ngu or u bo ga. Bibilo tese ér se cii ka i mee se. (1 Mbakorinte 10:13) Kwagh u a lu u vesen yô, ka kwagh u ka se er shighe u i mee se la. Mbagen ka ve shi henen sha isharen i vough ga la, nahan ve ngôôr gban ken imeen ga, shin shighe a kar cii ve, ve gba ken i ye. Kpa mbagenev di yô, ka ve de u henen sha isharen i bo la ave ave je.
“Hanma or ka i mee nan zum u asaren a nan iyol i nan ka a urugh nan a hôn nan la.”—Yakobu 1:14.
(Yakobu 1:15) Zum u isharen ka i jile iyol kera yô, i gema i mar isholibo. Isholibo di ia va vese yô i gema i dugh ku.
g17.4-E 14
Imeen
Bibilo pase akaa a nga a na ve or hingir u za eren kwaghbo yô. Yakobu 1:15 kaa ér: ‘Zum u isharen [i vough ga] ka ia jile iyol kera yô, i gema i mar isholibo.’ U tan a ta aningir ga yô, ka sea zer henen sha isharen i bo yô, se va nyôr hen iaven i se soo ser se kure isharen shon la keng keng yô, er mar u kwase u ya nahan. Nahan kpa, se fatyô u palegh u lun ikpan i asaren a vough ga. Se fatyô u hemban a ityav.
Ker Akaainjaa a ken Bibilo
(Yakobu 1:17) Hanma nagh ku dedoo man hanma iwua i vough kpaa ka Sha hen Ter u iwanger ve dugh, ve senen ye. Un yô, ma mgem ngu ken a Na ga, shin mure u mgem tsô kpaa ga.
it-2-E 253-254
Iwanger
Yehova ka “Ter u iwanger.” (Yak 1:17) Yehova “ne iwanger sha ci u iwanger i atetan, man mzende u uwer man asan sha ci u iwanger i utu” (Yer 31:35) tseegh tsô ga, shi ngu Imbor i hanma iwanger i ken jijingi cii kpaa. (2Ko 4:6) Tindi na man ityesen na kua mkaanem nam, ka iwanger hen mba ve de ér i hemen ve yô. (Ps 43:3; 119:105; Anz 6:23; Yes 51:4) Orpasalmi yange kaa ér: “Ka ken iwanger You man se nenge a iwanger ye.” (Ps 36:9; nenge 27:1; 43:3) Er iyange ka ia hii u duen ve, i wanger i seer a seer zan zan “mkende u iyange sha sha tembe” nahan, kape gbenda u mbaperapera, u i te iwanger i kwaghfan u Aôndo sha mi la kpa, ka u wanger i seer a seer je la. (Anz 4:18) Aluer se soo u zan sha gbenda u Yehova a tesen se la yô, gba u se zenden ken iwanger na. (Yes 2:3-5) Nahan kpa, aluer or nan ngu nengen akaa sha gbenda u wang ga shin a awashima u bo yô, nan ngu ken angôghime u ken jijingi. Er Yesu yange kaa nahan: “Aluer ishe you ia lu i ifer yô, iyol you cii kpaa ia iv a ime. Nahan yô, aluer iwanger i i lu ken a we la ia lu ime yô, ime la, ia kehe tsô!”—Mt 6:23; nenge Dut 15:9; 28:54-57; Anz 28:22; 2Pe 2:14.
(Yakobu 2:8) Kpa aluer nea wa tindi u tartor ikyo mimi er i nger ken icighanruamabera nahan er: Or u nan we ndor a we, nana̱ doo u ishima er we iyol you nahan, yô, ne er doo.
it-2-E 222 ¶4
Tindi
“Tindi u Tartor.” Ken atindi a uumace ve dondon u eren kwagh vea mbagenev, a tor ka nan wa ior mba nan la cii, ka “tindi u tartor” la a hembe duen tseer tseer shi a hembe lun a inja cii ye, man doo u a lu nahan. (Yak 2:8) Kwagh u vesen u ikyuryan i Tindi la yange har sha mi yô, lu dooshima; man tindi u “or u nan we ndor a we yô, nana̱ doo u ishima er we iyol you nahan” (tindi u tartor) la di, lu tindi u sha uhar ken atindi, u atindi kua uprofeti cii har sha mi yô. (Mt 22:37-40) Er Mbakristu ve lu sha ikyev i ikyuryan i Tindi la ga nahan kpa, mba sha ikyev i tindi u Tor Yehova man Wan na, Tor Yesu Kristu, ken ikyuryan i he la.
Bibilo i Ôron
(Yakobu 2:10-26) 10 Gadia or u nan we tindi cii iko kpa nana nôngo gbev sha ankwagh môm tsô yô, nan hingir u lun a ibo sha mi cii kera ve. 11 Gadia Un u A kaa er: De eren idya ga, la, shi A kaa er: De woo or ga kpaa. Nahan yô, aluer u er idya ga, kpa u gema u wua or yô, u hingir or u peren tindi je ve. 12 Ôron nen kwagh shi eren nen kwagh er ka mba á va ôr ve ijir sha tindi u a pase a toho a la nahan. 13 Gadia or u nan zungu mhôônom ga yô, ijir kpaa ia zungwe nan mhôônom ga, gadia mhôônom ma zungwen ma hemba ijir agee. 14 Anmgbianev av, aluer ma or nana kaa er nan ngu a jighjigh u nan je, kpa nan lu a aeren ga yô, ka a inja sha nyi? Jighjigh u nan la una fatyô u yiman nan je kpa? 15 Aluer ma wanmgbian u nomso shin u kwase idyelegh á kôr nan, nan kera lu a kwaghyan u nana ya ayange ayange ga, 16 man mô wen nana kaa a ve er: Yem nen bem bem, i̱ tsee ne iyol, ide nen, kpa ne kera na ve kwagh sha ugbayol vev ga yô, ka a inja sha nyi? 17 Kape jighjigh u nan kpaa, aluer ngu a aeren ga yô, un iyol na una lu kpenegh je la. 18 Orgen nana kaa er: We yô, u ngu a jighjigh u nan, kpa mo yô, m ngu a aeren. Tesem jighjigh wou u nan u aeren a lu sha mi ga la, man mo di me tese u jighjigh wam u nan sha aeren a am. 19 U na jighjigh wer, Aôndo ngu môm zee? U er doo. Ujijingi mba bov je kpaa mba ne kwagh la jighjigh, ikyarikyase gem gbidi ve iyol. 20 We orlanenkwagh ne, sar u ka fan er jighjigh u nan u lun a aeren ga la a lu kpenegh kpa? 21 Kera ka sha aeren man i na Aberaham ter wase ishô zum u a na nagh sha wan na Isaka sha atse a nanden nagh sha mi la ye gaa? 22 U nenge er jighjigh u nan a lu eren tom a aeren a na imôngo, nahan jighjigh u nan hingir vough sha aeren la. 23 Nahan icighanruamabera kure sha mi vough u a kaa er: Aberaham na Aôndo jighjigh nahan A gema kwagh la hingir perapera na je la, man shi er: I yila un er ikar u Aôndo la. 24 Ne nenge, ka sha aeren ka i na or ishô ye, ka sha jighjigh u nan tseegh ga. 25 Rahabi, agbagakwase la kpaa, kape i na un ishô sha aeren je la gadia a nyôr a mbatyomov man a due a ve sha gbenda ugen kposo. 26 Gadia er iyol i lun a jijingi ga i lu kpenegh yô, kape jighjigh u nan u lun a aeren ga di kpaa, a lu kpenegh nahan la.
SETEMBA 2019
6 Hide nen a ayol a en ijime er uwegh ku Aôndo ku ageegh ku lu sha a ven nahan, sha er shighe á va kuma vough yô Una kende ne sha. 7 Gema nen ishima i nyian yen la cii, haa nen sha a Na, gadia ka Un A lu koson ne ye.
29 Mba teen mbaatsator uhar sha toro gaa? Nahan kpaa mô ve môm tsô kpaa una gba gban shin inya ga saa Ter wen Una fa. 30 Zan zan ice yen i sha ityou kpaa, i ôr i cii. 31 Nahan yô, de cie nen ga; mbaatsator kpishi kpaa ne hemba ve.
TERE, U tôvom, U fam. 2 Mtem wam man mmough wam kpaa We U fa, U fa mhen wam ken ica je.
Gadia Melkisedeki ne lu tor u Salem, lu pristi u Aôndo Uhembansha. A kohol Aberaham zum u a za hemba utor mbara, a lu hiden la, a ver un doo doo. 2 Aberaham kpaa kar kwar a na sha môm-ken-upue ken akaa cii. Aluer a pase inja i iti na yô, hiihii ka Tor u perapera, man shi ka Tor u Salem kpaa, inja na yô, ka Tor u bem. 3 Lu a ter ga, lu a ngô kpaa ga, lu a tsombor kpaa ga, lu a mhii u ayange ga shin mkur u uma kpaa ga, kpa a bee a bee Wan u Aôndo, ngu pristi gbem sha won. 4 Nenge er or ne a lu zegeor yum yô, Aberaham ter u tamen kpaa tsuwa môm-ken-upue ken ishar la na un. 5 Mba ken ônov mba Levi mba ve zough a tom u pristi la yô, tindi kaa er ve̱ ngohol môm-ken-upue hen nongoior la, ka hen anmgbianev vev je la, shin er ve lu mba ken tsombor u Aberaham nahan kpaa. 6 Kpa or ne u i ôr un tsombor ken ve ga yô, a ngohol môm-ken-upue hen Aberaham, man a ver un u a lu a uityendezwa la doo doo. 7 Ka or u nan lu tamen la je ka nan ver u kiriki dedoo ye, anyiman nga sha kwagh ne je ga. 8 Keen yô, ka ior mba vea va kpe man ve lu ngohol môm-ken-upue ye, kpa heera yô, ka or u i er shiada sha a nan er nan ngu uma la. 9 Jim je yô, á fatyô u kaan er Levi u a ngohol môm-ken-upue la je kpaa a gema a na môm-ken-upue ken Aberaham, 10 gadia lu ken iyol i ter na heregh zum u Melkisedeki va kohol un yô. 11 Aluer tom u upristu mba Mbalevi la ua lu a mlu u vough yô, — man ka sha u man nongoior la zua a tindi ye, — ka nyi i gbe u pristi ugen u a lu sha inja i Melkisedeki, una mough u i ter un er ngu sha inja i Aron la ga laa? 12 Gadia aluer mba geman tom u pristi yô, tindi kpaa una gema keng. 13 Gadia Un u i lu ôron kwagh Na ne yô, lu ken kwe ugen kposo man ken u yô, or môm ngu a er tom u sha atse a nanden nagh sha mi la ga. 14 Gadia Ter wase due ken Yuda gbar gbar je, man sha kwe ngura yô, mayange Mose ter kwagh u upristi ga. 15 Man kwagh ne hemba wanger cii er Pristi ugen u A bee Melkisedeki A va mough yô, 16 u A hingir pristi, kera lu sha imo i tindi u sha tsombor u ken iyol la ga, kpa lu sha agee a uma u been ga la. 17 Gadia i er shiada sha a Na er: We, U ngu pristi gbem sha won sha inja i Melkisedeki. 18 Gadia vegher ugen yô, i sough tindi u tse la kera sha ci u a lu a agee ga, ngu a inja kpaa ga; 19 tindi sôr ma kwagh hingir vough ga. — Vegher ugen yô, i nyôr a ishimaverenkeghen i hemban doon ka sha i se kporom hen Aôndo la. 20 Man lu sha mbum ga ze — gadia mbara yô, ve hingir upristi, lu sha mbum ga, 21 kpa Un yô, lu sha mbum u Wen u A kaa a Na er: Ter bum, man Una kera vaa afanyô ga, We, U ngu pristi gbem sha won. 22 Ka nahan man Yesu A hingir ishuul u ikuryan i hemban doon kpaa ye. 23 Mbara yô, ve hingir upristi ve ngee iyenge, gadia ku yange ve u lun sha tom gbem. 24 Kpa Un yô, ngu lun gbem sha won, nahan ngu a tom u pristi la gbem sha won, ua kera hire sha orgen ga. 25 Nahan yô, mba ve lu van hen Aôndo ve karen hen Na yô, Un fatyô u yiman ve been cii, gadia ngu lun uma gbem sha u Una er msen sha ci ve yô. 26 Gadia ka imbazegepristi ne i kom se ye; ka u wang, u lun a ibo ga, shin acôghor a wan iyol kpaa ga, u a lu paleghaa a mbaasorabo, man u i kende Un sha A kar Usha cii. 27 Un yô, kera gba Un u vanden van a nagh sha ci u asorabo a Na iyol Na use use man masen van a mi sha ci u nongoior la er uzegembapristi mbara nahan ga. Gadia A er nahan kwa môm vough zum u A na nagh sha iyol Na la. 28 Gadia tindi yô, ver ior mba ve lu isheer ve̱ lu uzegembapristi, kpa kwaghôron u sha mbum u a va ken masejime u tindi la yô, a ver Wan u A lu vough gbem sha won.
Tamenkwagh u ken akaa a se lu ôron ne yô, ka ngun. Se mba a inja zegepristi ne u A za tema sha uwegh ku yanegh ku ikônough ki torough ki Icivirigh Sha. 2 Ngu eren tom ken icighanjiir ken tabernakel u mimi la, u Ter A ver un, i kera lu or ga la. 3 Gadia hanma zegepristi yô, ka i ver un u va nan uiwua kua iniav. Nahan yô, lu u Ngun kpaa Una lu a kwagh u nan nagh a mi keng je. 4 Aluer Una lu shin tar yô, mayange ma A lu pristi ga, gadia mbavan a uiwua va nan nagh a mi sha tindi vande mban je. 5 Ve yô, ka hen eev man mure u akaa a Sha man ve lu eren tom ye. Kape Mose kpaa er i kuma u una tim tabernakel la yô, Aôndo wa un kwagh, A kaa er: Nenge sha u ú er hanma kwagh sha inja i ikav i i tese u sha uwo la nahan vough. 6 Kpa hegen yô, Kristu ngohol tom u hemban doon di er A lu Orhimen u ikuryan i hemban doon kpaa, gadia i ya i sha uityendezwa mba ve hembe doon yô. 7 Gadia ikuryan i hiihii la aluer kwagh una shi sha mi ga yô, ma i ker ian sha ci u i sha uhar ga. 8 Gadia kwagh shi Aôndo a ve er A kaa er: Nenge nen, ayange nga van, kape Ter A kaa ne, a Me ya ikuryan i he a ya u Iserael kua ya u Yuda kpaa; 9 kpa ia kera lu sha inja i ikuryan i M ya a uter vev sha iyange i M kôr ve uwegh u duen a ve ken tar u Igipiti la ga. Gadia ve kera lu ken ikuryan Yam la vough ga nahan Mo kpaa, M kera wa ve iko ga, kape Ter kaa la. 10 Gadia ka ikuryan Yam i Me ya a ya u Iserael je ne, er ayange a ngara aa kar kera yô, kape Ter A kaa la. Me ver atindiakaa Am ken mhen ve shi ka ken asema a ve kpaa Me nger a ye. Me lu Aôndo ve ve di kpaa vea lu nongoior Wam. 11 Man hanma or nana kera tese or hen tar u nan la, shin anmgbian u nan kpaa er: Fa Ter, ga: gadia ve cii vea fam á hii sha u kiriki zan zan ar sha u vesen. 12 Gadia Me zungwe mhôônom sha afer a ve asorabo a ve la kpaa Me kera umbur a je ga. 13 Er a lu ôron kwagh u ikuryan i he yô, A gema i hiihii la hingir kwagh u tse je ve. Kwagh u a ye tsegh a bee iyol yô, mgbôghom a mtim je ve.
Gadia Melkisedeki ne lu tor u Salem, lu pristi u Aôndo Uhembansha. A kohol Aberaham zum u a za hemba utor mbara, a lu hiden la, a ver un doo doo. 2 Aberaham kpaa kar kwar a na sha môm-ken-upue ken akaa cii. Aluer a pase inja i iti na yô, hiihii ka Tor u perapera, man shi ka Tor u Salem kpaa, inja na yô, ka Tor u bem. 3 Lu a ter ga, lu a ngô kpaa ga, lu a tsombor kpaa ga, lu a mhii u ayange ga shin mkur u uma kpaa ga, kpa a bee a bee Wan u Aôndo, ngu pristi gbem sha won.
17 Gadia i er shiada sha a Na er: We, U ngu pristi gbem sha won sha inja i Melkisedeki.
Gadia Melkisedeki ne lu tor u Salem, lu pristi u Aôndo Uhembansha. A kohol Aberaham zum u a za hemba utor mbara, a lu hiden la, a ver un doo doo.
3 Lu a ter ga, lu a ngô kpaa ga, lu a tsombor kpaa ga, lu a mhii u ayange ga shin mkur u uma kpaa ga, kpa a bee a bee Wan u Aôndo, ngu pristi gbem sha won.
22 Ka nahan man Yesu A hingir ishuul u ikuryan i hemban doon kpaa ye. 23 Mbara yô, ve hingir upristi ve ngee iyenge, gadia ku yange ve u lun sha tom gbem. 24 Kpa Un yô, ngu lun gbem sha won, nahan ngu a tom u pristi la gbem sha won, ua kera hire sha orgen ga. 25 Nahan yô, mba ve lu van hen Aôndo ve karen hen Na yô, Un fatyô u yiman ve been cii, gadia ngu lun uma gbem sha u Una er msen sha ci ve yô.
5 Mba ken ônov mba Levi mba ve zough a tom u pristi la yô, tindi kaa er ve̱ ngohol môm-ken-upue hen nongoior la, ka hen anmgbianev vev je la, shin er ve lu mba ken tsombor u Aberaham nahan kpaa. 6 Kpa or ne u i ôr un tsombor ken ve ga yô, a ngohol môm-ken-upue hen Aberaham, man a ver un u a lu a uityendezwa la doo doo.
14 Gadia Ter wase due ken Yuda gbar gbar je, man sha kwe ngura yô, mayange Mose ter kwagh u upristi ga. 15 Man kwagh ne hemba wanger cii er Pristi ugen u A bee Melkisedeki A va mough yô, 16 u A hingir pristi, kera lu sha imo i tindi u sha tsombor u ken iyol la ga, kpa lu sha agee a uma u been ga la. 17 Gadia i er shiada sha a Na er: We, U ngu pristi gbem sha won sha inja i Melkisedeki.
Ikuryan i hiihii la kpaa lu a atindi a sha tom u civir Aôndo la, man shi lu a icighanjiir u shin tar la kpaa. 2 Gadia i sôr tabernakel u sha hunda hunda la, i yila un er icighanjiir. Daarimenger lu ker, man shi tebur a ubredi mba sha ishi. 3 Ken ijime i ikondo i yisan i sha uhar la yô tabernakel lu; i yilan un er icighankpar u hemban cii, 4 lu a atse a zenaria a nanden kwaghhumandoon sha mi man shi areki u ikuryan, i cir un zenaria iyol cii. Ityegh ki sha zenaria ki ki lu a mana shimi lu ker, kua gbough ku Aron ku ku kpar la man shi ikpande i awen i ikuryan kpaa. 5 Kughur na yô ucerubi mba iengem lu sha mi. Ve gba mure sha ijiir i nan iwom la. Á fatyô u ôron kwagh sha akaa ne vighe vighe hegen ga. 6 Er i sôr akaa angan bee yô, upristi mba ve eren tom u civir Aôndo la ve nyôron kpar u sha hunda hunda la gbem. 7 Kpa u sha uhar la yô, ka zegepristi tseegh a nyer ker ye, ken hanma inyom kwa môm. Kpa a ban a awambe ga a ka a za na nagh a mi sha ci na iyol na man sha ci u asorabo a nongoior la, a ve er abu la. 8 Sha kwagh ne yô, Icighan Jijingi lu tesen er i lu a bugh gbenda u nyôron ken icighanjiir ga er tabernakel u sha hunda hunda la a hira lu her yô. 9 Kwagh ne lu tesen ikav sha shighe ne, ve lu van a uiwua man iniav mba ve fetyô u geman imo i ken ishima i or u civir Aôndo la hingir vough ga yô. 10 Akaa ne yô, lu di sha kwagh u akaayan tsô man akaaman man iyol i ôôn sha igbenda kposo kposo, ka atindi a sha iyol tsô a i wa a zan zan shighe u sôron akaa una kar kuman. 11 Kpa Kristu yô, va due ken igbar, lu zegepristi sha akaa a dedoo a a vande van la, A nyôr ken tabernakel u hemban vesen man u hemban lun vough u i er sha ave a ior ga, inja na yô, ka kwagh u igbetar ne ga, 12 lu sha awambe a ivo man anibuav kpaa ga, kpa lu sha awambe Na iyol Na. A nyôr ken icighanjiir kwa môm vough, A zua a mpaa u tsôron. 13 Gadia aluer awambe a ivo man anomabua man mtwem ma tulebua ma i mishi ma sha mba ve lu wang ga la, tsegha ve sha u ayol a̱ hingir wang yô, 14 man hira awambe a Kristu, Un u A na Aôndo nagh ku lun a ihogholough mape ga, sha iyol Na sha Jijingi u tsôron, aa kera wanger imo i ken asema a en sha aeren a a lu kpenegh la, sha u eren Aôndo u uma tom ga yee? 15 Ka sha kwagh ne A lu Orhimen u ikuryan i he ye, sha er mba i yer ve yô, ma ve zough a dyako u tsôron u i tende zwa la gadia A kpe ku sha u paan atindi a peren a ken ikuryan i tse la. 16 Gadia her ape iceghzwa i sha dyako u karen i lu yô, ka u i̱ vande yôôn ku u or u tseghan zwa la keng. 17 Man iceghzwa i sha dyako u karen yô, ka shighe u ku u gbe la man i lu a inja ye, ngi a inja zum u or u tseghan zwa la nan lu uma her la ga. 18 Ka nahan man i ver ikuryan i hiihii la kpaa, awambe a ban sha mi ga ye. 19 Gadia Mose yee hanma tindi u ken atindiakaa hen nongoior la cii been yô, a tôô awambe a anibuav man ivo kua mngerem man ul u nyian man hisop, a mishi sha ruamabera kua sha nongoior la cii. 20 A kaa er: Angan ka awambe a ikuryan i Aôndo A ne ne je ne. 21 Kape shi a mishi awambe la sha tabernakel kua ikav mbi tomov cii je la. 22 Sha tindi yô, shi kpuaa tsô akaa cii ma i wanger a sha awambe, man aluer á haa awambe ga yô mde u akaabo kpaa una lu ga. 23 Nahan yô lu keng u á wanger ieev mbi akaa a Sha sha iniav mbira kpaa akaa a Sha jim jim yô, ka sha iniav mbi hemban doon a mbira, man á wanger a ye. 24 Gadia Kristu kera nyôr ken icighanjiir u i er sha ave a ior ga, u a lu eev mbu u mimi la kpaa ga, kpa lu Sha jim jim, sha u Una ande sha ishigh ki Aôndo sha ci wase, 25 kera lu sha u Una na nagh sha iyol Na acin imôngo er zegepristi ka a nyôron ken icighanjiir hanma inyom a awambe a a lu a na ga la nahan ga. 26 Luun nahan yô, ma A ye ican acin imôngo hii sha igbetar je. Kpa hegen yô, A ande kwa môm sha mkur u ashighe sha u Una tôô asorabo kera sha nagh ku sha iyol Na la. 27 Er i ver ior u kpen kwa môm man á mase ôron ijir yô, 28 kape Kristu kpaa i na nagh sha a Na kwa môm sha u tôôn asorabo a ior kpishi kera, u sha kwa har yô Una ande, á lu sha kwagh u isholibo ga, kpa á lu sha u yiman mba ve lu keghen Un yô.
Gadia tindi hira ngu di a mure u akaa a doon a a lu van la tsô, kera ka eev mbu akaa la jim ga. Mayange una fatyô u geman mba ve kporom la vea hingir vough sha iniav mbi shonov i môm i môm mbi i lu van a mi gbem la ga. 2 A lu nahan ga yô, ma i mem u van a mbi gaa? Mba ve lu civir Aôndo la kpaa, aluer i wanger ve kwa môm kera yô, ma ve kera lu kaven asorabo a ve heregh ga. 3 Kpa ken iniav mbira yô i lu umbur asorabo sha anyom anyom. 4 Gadia awambe a anomabua man ivo aa fatyô u tôôn asorabo kera je ga. 5 Ka nahan man Kristu er A va nyôr shin tar yô, A kaa er: Nagh ku sôngon man ku nan sar U ga, kpa ka iyol je U serem ye. 6 Iniav mbi nanden jimin man mbi sha ci u asorabo yô, saan We iyol a mbi ga. 7 Tsô M kaa mer: Nenge, M va,—ken ihurenruamabera i nger kwagh Wam ne,—ka sha u eren ishima You, Aôndo. 8 A vande kaan er: Iniav mbi sôngon man mbi nan kua mbi nanden jimin man shi mbi sha ci u asorabo la sar U ga, saan We iyol a mbi kpaa ga, shin er i lu nan mbi sha tindi nahan kpaa. 9 A shi A kaa er: Nenge, M va, ka sha u eren ishima You. A bunde kwagh u hiihii sha u Una ver u sha uhar la. 10 Ka sha awashima ne man i tsegh se kwa môm bee, sha nagh ku i ne sha iyol i Yesu la ye. 11 Hanma pristi ka a tile use use u eren tom na man shi u va nan iniav mbi shonov i môm i môm mbira hanma shighe, mbi mbia fatyô u tôôn asorabo kera mayange ga. 12 Kpa Un yô, A va na nagh môm tseegh sha ci u asorabo, maa A za tema sha uwegh ku yanegh ku Aôndo gbem. 13 Ngu masen keghen zan zan á va gema mbaihomov Nav vea hingir Un kwagh u pendan angahar a Na sha mi. 14 Gadia ka sha nagh môm je A gema mba i lu tseghan ve la, ve hingir vough gbem ye. 15 Icighan Jijingi kpaa ngu eren shiada hen vese. Ken masejime u A kaa er: 16 Ngin ka ikuryan i Me ya a ve ne er ayange ne aa bee yô, Ter shi kaa er: Me na atindi a Am ken asema a ve man ka ken mbamhen vev je Me nger a ye. 17 Man asorabo a ve kua mvende u ve venda atindi la yô, Me kera umbur a je ga. 18 Yô, ape mde u asorabo angan a lu yô, kwagh kera gba a nagh ku nan sha ci u asorabo ga. 19 Nahan yô, anmgbianev, se mba vangertiôr u nyôron ken icighanjiir, ka sha awambe a Yesu, 20 sha gbenda u he man u uma u A bugh se la, ka u karen ken iondo i yisan, inja na yô, ka iyol Na je la. 21 Shi se mba a Pristi u tamen u A lu sha ya u Aôndo cii kpaa. 22 Nahan yô, se kporom nen a ishima i mimi, man a jighjigh u nan u lun a akpelan je ga er i mishi asema ase, i wanger imo i bo i ken ishima la kera, shi i ôô ayol a ase sha mngerem ma wang kpaa yô. 23 Sé kôr nen ave gbang sha mpase u ishimaverenkeghen yase, i̱ de tenger ga, gadia Un u A tende zwa a vese la yô ka u jighjigh je. 24 Sé wa nen ayol a ase iko, sé taver nen ayol a ase asema u lun a dooshima man aeren a dedoo. 25 Se̱ de bundu nen mbamkohol asev mba aduaav er mbagenev ve eren nahan la ga, kpa sé taver nen asema ayol a ase, i̱ seer eren nahan er ne nenge iyange la i lu mgbôghom yô. 26 Aluer se mba eren asorabo sha apera zum u se ngohol mfe u mimi la kera yô, ma nagh sha ci u asorabo kera ku ga, 27 kpa kwagh u i lu masen keghen yô cier iyol, ka ijirôron kua igyamusu i ia hia mbahendan mbara kera yô. 28 Aluer or nana per tindi u Mose sha apera yô, ka nan kpe sha shiada u ior uhar shin utar, mhôônom ma zungwen ma kera lu ga. 29 Ne mba nengen nana? Or u nan ndyar Wan u Aôndo shin angahar a nan shi nan nenge er awambe a ikuryan a i tsegh nan sha mi la ka kwagh u hôngorough man shi nan laha Jijingi u mhôôn la yô, mtsaha u nan una kpen vihin nan sha wonoo? 30 Gadia se fa Un u A kaa er: Ka Mo je iyev i oron i lu i Yam ye, ka Mo Me na injar ye, man shi: Ter Una ôr nongoior Na ijir je. 31 U gban sha ikev i Aôndo u uma yô, ka kwagh u cier iyol je. 32 Umbur nen ayange a karen la zum u kwagh va wanger ne la, ne nôngo ngegh sha atsan a a tser ne la. 33 Shighe ugen yô, i hee ne, i er ne ican ken igbar, shighe ugen ne nyôr nongo a mba i lu eren a ve nahan la. 34 Gadia mbakwarev kpaa, mhôônom kôr ne a ve; zum u i ya ne ishar kpaa, vihi ne ga ne lu saan saan je gadia ne ayol a en kpaa ne fa er ne lu a kwagh u hembandoon man u lun gbem yô. 35 Nahan yô, de te nen vangertiôr wen kera ga gadia ngu a injar i vesen. 36 Gadia gba u né lu a ishima i taver sha u eren ishima i Aôndo man né ngohol kwagh u i tende zwa a ven la. 37 Gadia: Shi côhin tseegh man Un u A lu van la Una va, ngôôr Na je ga. 38 Kpa or u perapera Wam nana lu uma sha jighjigh u nan, man aluer nana hide ijime yô, á kera saan uma Wam iyol a nan ga. 39 Kpa se yô, se mba mbahirenjime sha u za saan ishe ga, kpa se mba mbananjighjigh sha er uma una war yô.
11 TERE, tesem gbenda Wou, hemen mo sha gbenda u shambe shambe kpaa, sha ci u mbaihomov av.
12 lu sha awambe a ivo man anibuav kpaa ga, kpa lu sha awambe Na iyol Na. A nyôr ken icighanjiir kwa môm vough, A zua a mpaa u tsôron. 13 Gadia aluer awambe a ivo man anomabua man mtwem ma tulebua ma i mishi ma sha mba ve lu wang ga la, tsegha ve sha u ayol a̱ hingir wang yô, 14 man hira awambe a Kristu, Un u A na Aôndo nagh ku lun a ihogholough mape ga, sha iyol Na sha Jijingi u tsôron, aa kera wanger imo i ken asema a en sha aeren a a lu kpenegh la, sha u eren Aôndo u uma tom ga yee?
24 Gadia Kristu kera nyôr ken icighanjiir u i er sha ave a ior ga, u a lu eev mbu u mimi la kpaa ga, kpa lu Sha jim jim, sha u Una ande sha ishigh ki Aôndo sha ci wase, 25 kera lu sha u Una na nagh sha iyol Na acin imôngo er zegepristi ka a nyôron ken icighanjiir hanma inyom a awambe a a lu a na ga la nahan ga. 26 Luun nahan yô, ma A ye ican acin imôngo hii sha igbetar je. Kpa hegen yô, A ande kwa môm sha mkur u ashighe sha u Una tôô asorabo kera sha nagh ku sha iyol Na la.
Gadia tindi hira ngu di a mure u akaa a doon a a lu van la tsô, kera ka eev mbu akaa la jim ga. Mayange una fatyô u geman mba ve kporom la vea hingir vough sha iniav mbi shonov i môm i môm mbi i lu van a mi gbem la ga. 2 A lu nahan ga yô, ma i mem u van a mbi gaa? Mba ve lu civir Aôndo la kpaa, aluer i wanger ve kwa môm kera yô, ma ve kera lu kaven asorabo a ve heregh ga. 3 Kpa ken iniav mbira yô i lu umbur asorabo sha anyom anyom. 4 Gadia awambe a anomabua man ivo aa fatyô u tôôn asorabo kera je ga.
Jighjigh u nan yô, ka u fan kwagh u ishimaverenkeghen yase i lu sha mi la dedoo a akpelan a tan ga, ka ikav i akaa a i nengen a mi ga la. 2 Gadia ka sha kwagh u jighjigh u nan man i er mbayiase shiada u dedoo ye. 3 Ka sha jighjigh u nan man se kav er i gbe tar cii sha mkaanem ma Aôndo ye, nahan akaa a i nengen a mi la kpaa, i er a sha akaa a i nengen a mi ga yô. 4 Ka sha jighjigh u nan man Abel na Aôndo nagh ku hemban doon a ku Kain ye. Ka sha mi kpaa man i er un shiada er a lu or u perapera ye, Aôndo kpaa er shiada u dedoo sha uiwua nav mbara. A kpe, kpa sha jighjigh na u nan la yô, shi ngu ôron kwagh her. 5 Ka sha jighjigh u nan man i yem a Heno Sha ye nahan a kera nenge a ku ashe ga, man i kera zua a na ga, gadia Aôndo yem a na. Gadia er i lu a yem a na ga je tsô i er shiada sha a na er a doo Aôndo ishima. 6 Á fatyô u doon Aôndo ishima ga, saa sha jighjigh u nan. Gadia or u nan kporom hen Aôndo yô, ka u nana na jighjigh keng er ngu, man shi Un ne mba ve lu keren Un la injar. 7 Ka sha jighjigh u nan man Noa kpaa, zum u Aôndo wa un kwagh sha akaa a i lu a nenge a mi ga la yô, a wa iko a gba tso sha u yiman ya na. Ka sha jighjigh u nan ne kpaa man a na tar ibo ye shi a hingir or u yan dyako u perapera u a lu sha jighjigh u nan la. 8 Ka sha jighjigh u nan man Aberaham zum u i yila un yô, a wa iko a due a gba yemen hen ijiir i una va ya diako sha mi la, a due kpa a fa ape a lu zan je ga. 9 Ka sha jighjigh u nan man a za tema ken tar u ityendezwa la ye, er ka tar na ga nahan a tsaan ker utenti vea Isaka man Yakob mba ve lu mbayandyako imôngo sha dyako shon la môm môm je. 10 Gadia a lu keghen gar u a lu a imagh, u Aôndo A lu Orkaren man Ormaan un la. 11 Ka sha jighjigh u nan man Sara iyol na kpaa a ngohol agee a jilen iyol ye, shin er shighe na kar nahan je kpaa, gadia a fa ken ishima er Un u A tende zwa la A lu u jighjigh yô. 12 Nahan yô or môm u a lu je er ka orkpen nahan la a mar ônov ngee er asan a sha kwavaôndo nahan man er waarawa u hen kpezegemnger nahan, gande u ôron. 13 Ka ken jighjigh u nan man mban cii ve kpe ye, ve lu a ngohol uityendezwa ga, kpa ve nenge a ve ken ica, ve ember ve, ve pase gbar gbar er ve lu mbavannya man ushirmbaiorov shin tar yô. 14 Gadia ve mba ve ôr anza akaa ne yô mba tesen er mba keren tar ve, 15 gadia aluer vea lu umbur tar ve, u ve undu la yô, ma ve lu a ian i hiden je. 16 Kpa hegen yô, ka u u hembe doon la u sar ve ye, inja na yô, ka u Sha je la. Ka nahan man Aôndo kpaa kunya u ker Un u i̱ yila Un er Aôndo ve ga ye, gadia A sôr ve gar. 17 Ka sha jighjigh u nan man zum u i kar Aberaham yô, a na nagh sha Isaka ye, man un u a ngohol uityendezwa la yô, a na nagh sha wan na u môm môm la. 18 Ka un u i kaa a na er: Ka sha Isaka man á ii tsombor wou iti ye. 19 A fa ken ishima er Aôndo ngu a agee a nderen un shin mbakpenev je kpaa: ka shimi je man a shi a zua a na er ka ikav i tesen nahan kpaa ye 20 Ka sha jighjigh u nan man Isaka ver Yakob kua Isou doo doo sha akaa a a lu van ken hemen la ye. 21 Ka sha jighjigh u nan man Yakob zum u a lu nôngon ku la yô, a ver hanma wan u Yosev doo doo man a ngurum sha ityough ki gboough a er msen ye. 22 Ka sha jighjigh u nan man Yosev zum u uma na a bee yô, a ter mdugh u ônov mba Iserael vea va due la man a wa ve kwagh sha akuhe a na kpaa ye. 23 Ka sha jighjigh u nan man Mose zum u i mar un la, mbamaren un yer un kuma iwer itiar ye, gadia ve nenge er wan la doo ashe yô, tindi u tor kpaa ve kera cia ga. 24 Ka sha jighjigh u nan man Mose er a vese a kera rumun u i̱ yila un er wan u Wanfarao ga ye. 25 Lu un guda u i̱ er a na dang a nongoior u Aôndo imôngo a u una lu ken mdoom ma isholibo ma ma lu sha anyangem kpeghee la. 26 A nenge iheen i Kristu hemba lun un a inja a akaa a injaagh a Igipiti cii, gadia a ver ashe sha injar. 27 Ka sha jighjigh u nan man a undu Igipiti ye, iyugh i tor kpaa, a kera cia ga, gadia a taver ishima er ngu nengen a u i nengen a Na ga la nahan. 28 Ka sha jighjigh u nan man a ver Paseka kua awambe a mishin la ye, sha u ortimin ônov mba iundav la a̱ de benden ve ave ga yô. 29 Ka sha jighjigh u nan man ve per Zegemnger u Nyian er ka tareghnyaagh nahan ye, kpa Mbaigipiti mba nenge u ve kpaa vea er nahan yô, ve saa mnger. 30 Ka sha jighjigh u nan man zum u i ningir ugirmbagarev mba Yeriko ayange ataankarahar yô, ve gba ye. 31 Ka sha jighjigh u nan man Rahabi agbagakwase la tim a mbahembanato imôngo ga ye, gadia a nyôr a mbamkerev mbara bem bem. 32 Tsô me shi me kaa nana? Ian ia va yinam u me ôr kwagh u mba Gidion man Baraki man Samson man Yefeta man Davidi kua Samuel man uprofeti kpaa. 33 Mban yô, ve hemba ityartor ityav sha jighjigh u nan, ve er perapera, ve ngohol uityendezwa, ve cir ubegha ijô, 34 ve pir usu agee a u, ve war akur a sanker, i taver ve agee ken isheer, ve hingir mbataverayol ken utya, ve zenda akumautya a akuraior agen, yevese. 35 Kasev ngohol mbakpenev vev sha mnder u shin ku. Mbagenev yô, i er ve ican sha apera, ve kera rumun u waren ga, sha u ma ve zough a mnder u hemban doon. 36 Mbagenev yô, i kar ve sha aheen man akpa u gbidyen, shi i seer ahye man gaadi sha mi kpaa. 37 I ta ve awen, i mee ve, i tôndo ve atôôn ahar sha jerto, i wua ve sha sanker, ve zenden ve cir akôv a iyôngo man a ivo iyol, ibanave kohol ve, ican kpaa i tser ve, i er a ve dang dang je — 38 Ve yô, tar kuma sha ve kpaa ga ve zenden ken taaikôngo man sha iwo man ken ubar kua ken avur. 39 Mban cii ka sha jighjigh u nan man lu i er ve shiada u dedoo ye, nahan kpaa ve lu a ngohol kwagh u i tende zwa sha mi la ga, 40 gadia Aôndo vande veren kwagh u hemban doon sha ci wase, sha er vea gba hingir vough ga saa se kpaa sé lu a ve imôngo.
Jighjigh u nan yô, ka u fan kwagh u ishimaverenkeghen yase i lu sha mi la dedoo a akpelan a tan ga, ka ikav i akaa a i nengen a mi ga la.
6 Á fatyô u doon Aôndo ishima ga, saa sha jighjigh u nan. Gadia or u nan kporom hen Aôndo yô, ka u nana na jighjigh keng er ngu, man shi Un ne mba ve lu keren Un la injar.
33 Mban yô, ve hemba ityartor ityav sha jighjigh u nan, ve er perapera, ve ngohol uityendezwa, ve cir ubegha ijô, 34 ve pir usu agee a u, ve war akur a sanker, i taver ve agee ken isheer, ve hingir mbataverayol ken utya, ve zenda akumautya a akuraior agen, yevese. 35 Kasev ngohol mbakpenev vev sha mnder u shin ku. Mbagenev yô, i er ve ican sha apera, ve kera rumun u waren ga, sha u ma ve zough a mnder u hemban doon. 36 Mbagenev yô, i kar ve sha aheen man akpa u gbidyen, shi i seer ahye man gaadi sha mi kpaa. 37 I ta ve awen, i mee ve, i tôndo ve atôôn ahar sha jerto, i wua ve sha sanker, ve zenden ve cir akôv a iyôngo man a ivo iyol, ibanave kohol ve, ican kpaa i tser ve, i er a ve dang dang je — 38 Ve yô, tar kuma sha ve kpaa ga ve zenden ken taaikôngo man sha iwo man ken ubar kua ken avur.
8 Ka sha jighjigh u nan man Aberaham zum u i yila un yô, a wa iko a due a gba yemen hen ijiir i una va ya diako sha mi la, a due kpa a fa ape a lu zan je ga. 9 Ka sha jighjigh u nan man a za tema ken tar u ityendezwa la ye, er ka tar na ga nahan a tsaan ker utenti vea Isaka man Yakob mba ve lu mbayandyako imôngo sha dyako shon la môm môm je. 10 Gadia a lu keghen gar u a lu a imagh, u Aôndo A lu Orkaren man Ormaan un la.
17 Ka sha jighjigh u nan man zum u i kar Aberaham yô, a na nagh sha Isaka ye, man un u a ngohol uityendezwa la yô, a na nagh sha wan na u môm môm la. 18 Ka un u i kaa a na er: Ka sha Isaka man á ii tsombor wou iti ye. 19 A fa ken ishima er Aôndo ngu a agee a nderen un shin mbakpenev je kpaa: ka shimi je man a shi a zua a na er ka ikav i tesen nahan kpaa ye
23 Ka sha jighjigh u nan man Mose zum u i mar un la, mbamaren un yer un kuma iwer itiar ye, gadia ve nenge er wan la doo ashe yô, tindi u tor kpaa ve kera cia ga. 24 Ka sha jighjigh u nan man Mose er a vese a kera rumun u i̱ yila un er wan u Wanfarao ga ye. 25 Lu un guda u i̱ er a na dang a nongoior u Aôndo imôngo a u una lu ken mdoom ma isholibo ma ma lu sha anyangem kpeghee la. 26 A nenge iheen i Kristu hemba lun un a inja a akaa a injaagh a Igipiti cii, gadia a ver ashe sha injar.
TER ka orkuran mo, kwagh môm banem ga;
4 Shin mea karen ken pev u mure u kuugh kpaa, me cia kwagh u bo ga, sha ci u We U lu a mo yô; aga Wou man gbough Ough ka ve surun mo ishima.
22 gadia ve na Aôndo jighjigh ga, man shi ve suur sha iwasen Na kpaa ga.
12 Nahan yô, ember nen ne Usha, man shi ne mba ne tem ker kpaa. Kpa kwagh á gema á tser tar man zegemnger gadia diabolo sen shin ven, ishima vihi un tsung gadia a fa er shighe na a kera vese ga yô.
8 Gadia nana hingir er kon u i môôr u he kpemnger, u u samber amise a u, a za ar shin kungômnger, u u cie mtsee u iyange ga, kpa ika i u i lu ndor shough shough; inyom i icegh ki ze kpaa, ishima ia nyian u ga, man shi ua de u umen atam kpaa ga.
Nahan yô, se kpaa er ikpela i mbashiada i vesen ve kase se yô, sé shir nen hanma ikav kua isholibo i ka i tseren se abur abur la, sé gba nen ayem sha ishima i taver tsung sha gesa u ayemegh u i ver se sha ishi la. 2 Sé veren nen ashe sha Yesu Orhemen man Orkuren u jighjigh wase u nan, Un u A taver ishima a terankon, A kera wa kunya iko ga sha ci u iember i i ver Un sha ishi la, A za tema sha uwegh ku yanegh ku ikônough ki Aôndo ki torough. 3 Ver nen ishima sha Un u A taver ishima sha imbaanyiman i mbaasorabo sha iyol Na la, sha u uma wen u ken ishima la a̱ de kera vôron ga, ishima kpaa, i̱ de yen ne ga. 4 Er ne lu nôngon ityav a isholibo yô, ne mba a hendan a i, i ar ken ku ga. 5 Shi kwaghwan hungur ne u i we ne er ka ônov nahan la er: Wan Wam, de lahan mkôôm u ter ga, ishima i de kera yinan we zum u A lu tsahan we la ga. 6 Gadia or u nan doo ter ishima yô, ka nan man A kôôm nan ye, man shi gbidi hanma wan u A rumun nan yô. 7 Taver nen ishima sha mkôôm u i lu kôôm ne la. Aôndo ngu eren a ven er ka ônov nahan, gadia ka hanma wan man Ter A de kôôm nana? 8 Aluer mba kôôm ne er mbagenev ve nyer sha mi cii nahan ga yô, ka umaramôndo ne lu ye kera ka ônov jim ga. 9 Kwagh ugen yô, se lu a uter asev mba ken iyol, ve lu kôôm se, se lu ungwan imo ve man hire Ter u ujijingi la, se kera hemba ungwan imo Na man se lu uma ye gaa? 10 Ve yô, ve lu kôôm se sha anyangem kpeghee er ve nenge i doo yô, kpa Un yô, ka sha u ma i kpe se iyol sha u ma se lu a kwar sha mtsegh Na. 11 Hanma mkôôm yô, sha shighe la ka i bee er ka kwagh u iember ga, kpa i lu kwagh u ijungwen, kpa ken masejime yô, ka a ume atam a perapera bem bem sha ci u mba i tsaase ve a tsaase sha mi la i var ve yô. 12 Nahan yô, taver nen ave a a shir la kua anu a a kpe la kpaa. 13 Dugh nen ihyange i nôô sha ci u angahar a en sha u kwagh u a keer la yô, a̱ de ndivir ga, kpa guda yô, a̱ hingir dedoo. 14 Nôngo nen ngegh u lun bem a ior cii shi nôngo nen sha u lun a icighanmlu kpaa, u ma or u nana ban a mi yô, nana nenge a Ter ga la. 15 Shi kura nen sha er mhôônom ma Aôndo ma̱ de bundu ma or ga yô, ma mise u yuan kpaa u̱ de menden u̱ ne anzughul man ior kpishi ve̱ zua a hôngor sha mi ga. 16 Ma or nana̱ de luun or u idya shin dangor er Isou u a tee tamen na sha wankwaghyan ityô i môm tseegh nahan la ga. 17 Gadia ne fa zum u i mase saren un pe yan dyako sha iveren i dedoo yô, i venda un gadia a kera zua a ian i geman ishima ga shin er a ker i ngegh, a mliam ashe je kpaa. 18 Gadia ne kera mgbôghom a kwagh u i fetyô u benden un ave la ga, man a usu u yeghen, man ime, man dimii, man jeverahumbe, 19 man ikpamkor i kaan, man imo i ôron kwagh i mba ve ungwa i yô, ve zamber er i̱ de kera shi seer ôron ve kwagh ga la kpaa ga. 20 Gadia ve kera fatyô u taver ishima a icin i i ta ve la ga, er: Aluer ma zendenya tsô kpaa una bende sha uwo la yô, á ta un awen. 21 Ivandeikaa la cier iyol je Mose kpaa kaa er, cier mo iyol yum, ikarikase gbidyem iyol. 22 Kpa ne mgbôghom a uwo u Shion man hen gar u Aôndo u uma, ka Yerusalem u Sha je la man ikpela i mbatyomov mba Shaav ngee gande u ôron, mba ve lu eren iniongo, 23 man mkohol u mbaiundav mba i nger ve ati Sha, man Aôndo, Orjir u akaa cii, man ujijingi mba mbaperapera mba i gema ve ve hingir vough la, 24 man shi Yesu, Orhimen u ikuryan i he, man awambe a mishin a a hembe ôron kwagh u doon a a Abel la. 25 Ver nen ishima, de vende nen Un u A lu ôron kwagh la ga. Gadia aluer mbara mba ve vende Un zum u A wa ve kwagh shin tar la ve war ga yô, man hire se mba se vende Un hegen er A lu ôron kwagh a vese Sha yee? 26 Sha shighe la imo Na tenger tar, kpa hegen yô, A tôndo zwa er: I shi kwa môm u Me tenger á kera lu tar tseegh ga, á kua Usha kpaa. 27 U kaan er, “shi kwa môm” yô, tese sha mkar u á va kar a akaa a a fetyô u tenger la kera, ka akaa a i gbe a je la, sha u akaa a a fetyô u tenger ga la yô, a̱ lu her. 28 Nahan yô, se ember nen er se ngohol tartor u u lu u tenger ga yô, ka nahan man sé er Aôndo tom u u doo Un ye, sha mcieaôndo man iyol i sulen. 29 Gadia Aôndo wase ka usu u hian kwagh kera.
Dooshima u anmgbianev ve doo ayol a ve la a̱ lu her. 2 De hundu nen ishima u eren dedoo a mbavannya ga gadia ka sha u eren nahan man mbagenev nyôr a mbatyomov mba Shaav ken ya ve abu ye. 3 Umbur nen mbakwarev, er ne kpaa ne mba mbakwarev a ve imôngo nahan, shi umbur nen mba i lu eren a ve dang dang la, gadia ne kpaa ne mba a iyol. 4 Ivaa i̱ lu kwagh u icivirigh hen ior cii, gambe u ivaagh kpaa a̱ de lu a acôghor ga, gadia Aôndo Una ôr mbaerenijimba man mbavihin ivaa sha idya la ijir. 5 Inyaregh ki saren ki̱ de luun ken uma wen ga. Kwagh u ne lu a mi yô, a̱ kuma ne, gadia A kaa er: Mayange Me undu u ga, Me kende u kpaa ga. 6 Nahan yô, se fatyô u kaan vangertiôr ser: Ter ka Orwasen mo, me kera cia ga, ka nyi je or á ereme? 7 Umbur nen mbahemenev enev, ve mba ve ôr ne mkaanem ma Aôndo, ver nen ishima sha mkur u zende ve man shi kav nen jighjigh ve u nan kpaa. 8 Yesu Kristu ngu inja i môm tsô, nyen kua nyian zan zan gbem sha won. 9 I̱ de kera daase a ven sha atesen a he anza kposo kposo ga, gadia u taver ishima sha mrumun u sha mhôôn yô, hemba doon a akaa a yan a ya a, mba ve za sha mi la, ve kera zua a iwasen sha mi ga. 10 Se mba a atse a nanden nagh sha mi a mba ve eren tom sha tabernakel la, ve lu a ian i yan kwagh sha mi ga yô. 11 Gadia ilev mbi zegepristi a lu nyôron a awambe a mbi ken icighanjiir sha u nan nagh sha ci u asorabo yô, agundu a mbi yô, i nanden a kera ken akôngo a afoogh. 12 Ka nahan man Yesu kpaa, A kpe hen hundagar ken won ye, ka sha ci u Una tsegha nongoior sha awambe a Na iyol Na yô. 13 Nahan se kpaa se due nen se za kohol Un ken akôngo a afogh, iheen Na la kpaa se tôô nen i. 14 Gadia se mba a ma gar u tsôron heen je ga, kpa se mba keren u a lu van la. 15 Nahan se naan nen Aôndo nagh ku iwuese gbem sha a Na, ka atam a ityumbujôôgh i pasen iti Na ken igbar je la. 16 Kpa u eren dedoo man shi u panden karen ior a̱ de hungur ne ga gadia anza a iniav mbin ne doo Aôndo. 17 Ungwan nen imo i mbahemenev enev, hide nen a ayol a en ijime hen ve gadia mba kuran uuma enev er ka ior mba vea za pase kwagh u ve er la keng nahan. Ve̱ er nahan saan saan i̱ de lu sha ishima i vihin ga, gayô, á lu ne a inja ga. 18 Eren nen msen sha ci wase, gadia se fa dedoo ser, se mba a imo i dedoo ken ishima, sar se u zenden tsembelee sha akaa cii. 19 M ngu hemban taver ne ishima u eren nahan, sha u ma i hembe hiren a mo fefa her a ven. 20 Aôndo u bem u A nder Ter wase Yesu Orkuranilev u tamen shin mbakpenev sha awambe a ikuryan i tsôron, 21 A̱ na ne sha u né lu vough sha hanma kwagh u doon cii sha u eren ishima Na, gadia ngu eren kwagh u a doo Un la ken a vese sha Yesu Kristu u A lu a icivir gbem sha won yô. Amen. 22 Anmgbianev, m ngu wan ne kwagh mer, wa nen iko sha kwaghôron u taver ne asema ne gadia m nger ne tiônoo tsô. 23 Fa nen, i pase anmgbian wase Timoteu, i tuhwa. Aluer una va fefa yô, mo sea na sé zua ishigh a ven. 24 Sugh nen mbahemenev enev cii kua uicighanmbaiorov cii kpaa, nam nen. Mba ve lu Mbaitalia la mba sughun ne. 25 Mrumun u sha mhôôn a̱ lu sha a ven cii.
5 Shi kwaghwan hungur ne u i we ne er ka ônov nahan la er: Wan Wam, de lahan mkôôm u ter ga, ishima i de kera yinan we zum u A lu tsahan we la ga. 6 Gadia or u nan doo ter ishima yô, ka nan man A kôôm nan ye, man shi gbidi hanma wan u A rumun nan yô. 7 Taver nen ishima sha mkôôm u i lu kôôm ne la. Aôndo ngu eren a ven er ka ônov nahan, gadia ka hanma wan man Ter A de kôôm nana?
11 Hanma mkôôm yô, sha shighe la ka i bee er ka kwagh u iember ga, kpa i lu kwagh u ijungwen, kpa ken masejime yô, ka a ume atam a perapera bem bem sha ci u mba i tsaase ve a tsaase sha mi la i var ve yô.
Yakobu, kpan u Aôndo man u Ter Yesu Kristu ngu sughun ikwe i pue kar ihiar i i sambe la. 2 Anmgbianev av, i̱ lu ne kwagh u iember tseegh shighe u ameen atô kposo kposo aa va tser ne yô, 3 gadia ne fa, mkar u i lu karen jighjigh wen u nan la ka a na ishima i taver. 4 Ishima i taver yô, i̱ kure tom u i vough sha u né lu vough man jimin, né kera yina sha kwagh môm môm ga yô. 5 Aluer kwaghfan una yina mô wen yô, nana̱ sôn Aôndo u ka A na ior cii wuee, A kera kôhôn ashe ga la, tsô á na nan di je. 6 Kpa nana̱ sôn sha jighjigh u nan, nana̱ de te akpelan sha ma kwagh ga, gadia or u tan akpelan yô, nan bee igôndomnger i ahumbe a mough a mi a yemen a mi yô. 7 Imbaor la yô, nana̱ de kera henen er nana zua a ma kwagh hen Ter ga, 8 ka or u asema ahar, nan ngu ta ta ta sha igbenda i nan cii. 9 Anmgbian u lun a icivir ga yô, nana̱ ta ihagh sha indi i nan, 10 u nan lu ornyar yô, nana̱ ta ihagh sha mlu u nan u icivirigh ga la gadia nana va kar kera er ikparentoho nahan. 11 Gadia iyange ka i due i tsee, toho u use, ikparen u u kpaa a ndoor, mdoom ma mluashe na la kpaa ka ma kar kera. Kape ornyar nana use kua ityom i nan eren la cii kpaa. 12 Or u nan taver ishima ken imeen yô, saan nan iyol, gadia zum u nana kar ikaren i i lu karen nan la yô, nana ngohol tsar u uma u A tende zwa sha mi a mba A doo ve ishima yô. 13 Aluer á va mee ma or yô, nana̱ de kera kaan er ka Aôndo A meem ga, gadia á fatyô u meen Aôndo sha kwagh u ifer ga, man Un yô meen ma or ga. 14 Kpa hanma or ka i mee nan zum u asaren a nan iyol i nan ka a urugh nan a hôn nan la. 15 Zum u isharen ka i jile iyol kera yô, i gema i mar isholibo. Isholibo di ia va vese yô i gema i dugh ku. 16 De tsumen nen ga, anmgbianev av mba doon mo ishima. 17 Hanma nagh ku dedoo man hanma iwua i vough kpaa ka Sha hen Ter u iwanger ve dugh, ve senen ye. Un yô, ma mgem ngu ken a Na ga, shin mure u mgem tsô kpaa ga. 18 Ka sha awashima Na A mar se sha kwaghôron u mimi la ye. Ka sha u se̱ lu er ka iyiav mbi tsutswaav nahan ken akaa a Un gbe la. 19 Anmgbianev av mba doon mo ishima ne, fa kwagh ne. Hanma or nana̱ lu tsev tsev sha u ungwan kwagh kpa nana̱ gema a̱ ngôôr a kwaghôron, nana̱ ngôôr a iyugh kpaa. 20 Gadia iyugh i or yô, ngi ve a perapera sha ishigh ki Aôndo ga. 21 Nahan yô, gbihi nen hanma kwagh u hôngorough man shi ifer i i dumbur la kera, ngohol nen kwaghôron u i môôr un ken a ven la sha ishima i legh legh, u una fatyô u yiman uuma enev. 22 Hingir nen mbaeren a er sha kwaghôron la, i̱ de lu mbaungwan a ungwa tseegh, tsughun ayol a en ga. 23 Gadia aluer ma or ngu ungwan kwaghôron la, kpa nan ngu eren sha mi ga yô, nan ngu inja er or u nan nenge ishigh ki nan ki marami la ken ijingi nahan. 24 Gadia ka nan nenge iyol i nan, kpa nan yemen kera yô, fese je i hungur nan er nan lu yô. 25 Kpa or u nan kenger sha tindi u vough u a pasen se a toho la shi nan veren ishima yô, á saan nan iyol ken aeren a nan cii, gadia u ungwan kwagh yô, nan ngu or u kwagh hungur nan fefa ga, kpa nan ngu or u eren tom je. 26 Aluer ma or ngu henen er nan cie Aôndo, kpa nan ker nombor u nan tsaha ga nan tsughun ishima i nan iyol i nan yô, mcieaôndo u nan la, ka gbilin tsô. 27 Mcieaôndo u wang u a lu a acôghor iyol sha ishigh ki Aôndo ga yô, ka un ne: ka u za sôron ancôgholov kua kasev mba côgholov ken ican ve, man shi u kuran iyol you wang sha kwagh u taregh.
Anmgbianev av, de lu nen a jighjigh u nan u hen Ter wase Yesu Kristu Ter u iengem la, a msange u sha dooshima imôngo ga. 2 Gadia aluer or u nan we ikunya i zenaria sha ave kua riga u icivirigh nana va nyôr ken mkohol wen, man shi icanor nana va nyôr a ajav iyol yô, 3 ne gema ne kenger or u nan hee riga u icivirigh la ne kaa a nan ner: We yô, ikagh ki teman ki dedoo kin, kpa ne gema ne kaa a icanor la ner: We, tile keera, shin: Va tema shin ankwagh wam u pendan angahar sha mi ne — 4 kera ka mpav ne nyer a mi ken atô wen gaa? Man shi ne kera hingir mbaajiriv mba ve henen aferakaa gaa? 5 Ver nen ato, anmgbianev av mba doon mo ishima, Aôndo kera tsuwa mbaatsanev mba ken tar ne sha u ve̱ lu mbanyarev ken jighjigh u nan man shi mbayandyako u tartor u A tende zwa a mba Un doo ve ishima la gaa? 6 Kpa ne yô, ne hee a hee icanor je. Kera ka mbanyarev man ve lu eren a ven sha apera ve tul ne, yemen a ven ken ijir ye gaa? 7 Kera ka ve je ve lu tuhwan iti i doon i i yer ne a mi la ye gaa? 8 Kpa aluer nea wa tindi u tartor iko mimi er i nger ken icighanruamabera nahan er: Or u nan we ndor a we, nana̱ doo u ishima er we iyol you nahan, yô, ne er doo. 9 Kpa aluer ne sange sha dooshima yô, ka isholibo ne eren ye, tindi una na ne ibo er, ne mba mbaperentindi. 10 Gadia or u nan we tindi cii iko kpa nana nôngo gbev sha ankwagh môm tsô yô, nan hingir u lun a ibo sha mi cii kera ve. 11 Gadia Un u A kaa er: De eren idya ga, la, shi A kaa er: De woo or ga kpaa. Nahan yô, aluer u er idya ga, kpa u gema u wua or yô, u hingir or u peren tindi je ve. 12 Ôron nen kwagh shi eren nen kwagh er ka mba á va ôr ve ijir sha tindi u a pase a toho a la nahan. 13 Gadia or u nan zungu mhôônom ga yô, ijir kpaa ia zungwe nan mhôônom ga, gadia mhôônom ma zungwen ma hemba ijir agee. 14 Anmgbianev av, aluer ma or nana kaa er nan ngu a jighjigh u nan je, kpa nan lu a aeren ga yô, ka a inja sha nyi? Jighjigh u nan la una fatyô u yiman nan je kpa? 15 Aluer ma wanmgbian u nomso shin u kwase idyelegh á kôr nan, nan kera lu a kwaghyan u nana ya ayange ayange ga, 16 man mô wen nana kaa a ve er: Yem nen bem bem, i̱ tsee ne iyol, ide nen, kpa ne kera na ve kwagh sha ugbayol vev ga yô, ka a inja sha nyi? 17 Kape jighjigh u nan kpaa, aluer ngu a aeren ga yô, un iyol na una lu kpenegh je la. 18 Orgen nana kaa er: We yô, u ngu a jighjigh u nan, kpa mo yô, m ngu a aeren. Tesem jighjigh wou u nan u aeren a lu sha mi ga la, man mo di me tese u jighjigh wam u nan sha aeren a am. 19 U na jighjigh wer, Aôndo ngu môm zee? U er doo. Ujijingi mba bov je kpaa mba ne kwagh la jighjigh, ikarikase gem gbidi ve iyol. 20 We orlanenkwagh ne, sar u ka fan er jighjigh u nan u lun a aeren ga la a lu kpenegh kpa? 21 Kera ka sha aeren man i na Aberaham ter wase ishô zum u a na nagh sha wan na Isaka sha atse a nanden nagh sha mi la ye gaa? 22 U nenge er jighjigh u nan a lu eren tom a aeren a na imôngo, nahan jighjigh u nan hingir vough sha aeren la. 23 Nahan icighanruamabera kure sha mi vough u a kaa er: Aberaham na Aôndo jighjigh nahan A gema kwagh la hingir perapera na je la, man shi er: I yila un er ikar u Aôndo la. 24 Ne nenge, ka sha aeren ka i na or ishô ye, ka sha jighjigh u nan tseegh ga. 25 Rahabi, agbagakwase la kpaa, kape i na un ishô sha aeren je la gadia a nyôr a mbatyomov man a due a ve sha gbenda ugen kposo. 26 Gadia er iyol i lun a jijingi ga i lu kpenegh yô, kape jighjigh u nan u lun a aeren ga di kpaa, a lu kpenegh nahan la.
14 Kpa hanma or ka i mee nan zum u asaren a nan iyol i nan ka a urugh nan a hôn nan la. 15 Zum u isharen ka i jile iyol kera yô, i gema i mar isholibo. Isholibo di ia va vese yô i gema i dugh ku.
8 Kwagh ugen yô, anmgbianev av, ver nen ishima sha hanma kwagh u mimi, man hanma kwagh u a kom icivir, man hanma kwagh u perapera man hanma kwagh u wang, man hanma kwagh u doon ishima, man hanma kwagh u a doo u ungwan kpaa. Aluer kwagh u hemban lun a inja una lu man kwagh una kuma iwuese yô, ver nen ishima sha akaa ne.
29 Vea lu a kwaghfan yô, ma ve kav kwagh, ma ve hen kwagh u mkur ve!
41 Yô, kuran nen, eren nen msen sha er né gba ken imeen ga yô; jijingi yô, rumun, kpa iyol yô, ngi a agee ga.
8 Kwagh ugen yô, anmgbianev av, ver nen ishima sha hanma kwagh u mimi, man hanma kwagh u a kom icivir, man hanma kwagh u perapera man hanma kwagh u wang, man hanma kwagh u doon ishima, man hanma kwagh u a doo u ungwan kpaa. Aluer kwagh u hemban lun a inja una lu man kwagh una kuma iwuese yô, ver nen ishima sha akaa ne.
14 Akaaôron a ken zwa wam man mhen wam u ken ishima, ve̱ lu kwagh u kuman We ishima, TERE, Vande wam man Orpaan wam.
4 Ve yô, ka mbanan jighjigh ga, aôndo u tar u ainge ne pir ve ashe a asema sha u ve̱ de nengen a iwanger i Loho u Dedoo u iengem i Kristu u A lu ibeen i Aôndo la ga.
14 Kpa hanma or ka i mee nan zum u asaren a nan iyol i nan ka a urugh nan a hôn nan la. 15 Zum u isharen ka i jile iyol kera yô, i gema i mar isholibo. Isholibo di ia va vese yô i gema i dugh ku.
7 I̱ de tsughun ne ga, mba nahan Aôndo tar ga. Kwagh u or nan lee yô, shi ka un je nana sunda ye. 8 Gadia or u nana lôô ken iyol i nan yô, ka di ken iyol i nan nana sunda kwagh u hôôn ye, kpa u nana lôô ken Jijingi yô, shi ka di sha Jijingi nana sunda uma u tsôron ye.
37 Gemam ashe kera sha u kenger gbilinkwagh, man taver uma wam u zan sha igbenda You.
4 Gadia er kwaghôron a lu a duem ken zwa ga je tsô, We TER U fa cii.