Za Nen Hemen Sha Mlu U Vian La, Gadia “Iyange I Vesen I Ter Mgbôghom”
“Se za nen hemen sha mlu u vian la.”—HEB. 6:1.
1, 2. Ka ian i nyi yange i due i Mbakristu mba ken derianyom u hiihii mba ve lu ken Yerusalem man Yudia mbara vea ‘yevese vea yem sha iwoo’?
SHIGHE u Yesu lu shin tar la, mbahenen nav va her a na va pine un ér: “Ka nyi ia lu ikyav i sha mve Wou la man i mkurtara?” Mlumun u Yesu na sha mpin ve la lu kwaghôron u profeti. Man kwaghôron u profeti ne yange hii kuren sha derianyom u hiihii la. Yesu yange ôr ve akaa a aa lu ikyav i tesen ér mkur mgbôghom yô. Yange gba u akaa ne aa nguren eren yô, ‘mba ve lu ken Yudia, vea yevese vea yem sha iwo.’ (Mat. 24:1-3, 15-22) Nahan mbahenen mba Yesu kôr cio u nengen a ikyav ne shi eren sha kwaghwan na la kpa?
2 Anyom yange nga kar er ikyundugber nahan yô, apostoli Paulu nger Mbayuda mba ve hingir Mbakristu, ve lu ken Yerusalem man agar a a kase un la washika ken inyom i 61 la. Yange nger ve washika ne lu sha u kôôm mhen u ve lu a mi sha kwagh ne la. Kpa Paulu man mba ve na jighjigh a na mbara fatyô u fan ér akav nga tesen ér “zegecan” la una hii ken atô u anyom ataan ga. (Mat. 24:21) Ken inyom i 66 la, Cestius Gallus hemen akumautya a Roma ve za ta num sha gar u Yerusalem je ve nôngo u hemben gilgar shon. Nahan kpa, Cestius Gallus kar ishima tsô hide yem, maa ian due i ior a yevese a war yô.
3. Paulu yange wa Mbaheberu mba ve lu Mbakristu mbara kwagh ér nyi, man lu sha ci u nyi?
3 Yange gba u Mbakristu mbara vea kav er akaa a a lu zan hemen la i lu mkur u kwaghôron u Yesu yô, nahan vea yevese a due ken gar la kera. Nahan kpa, mbagenev hingir “mba ungwan tumbuluu.” Yange ve lu er anikyundanev mba i gbe u a na ve “atumba” nahan. (Ôr Mbaheberu 5:11-13.) Mba yange ve civir Aôndo sha mimi anyom imôngo je kpa ve lu eren akaa a tesen ér mba ‘undun Aôndo u uma.’ (Heb. 3:12) Sha shighe u “iyange [i bo] la i lu mgbôghom” la je kpa, lu ‘ieren i mbagenev’ i bunden mbamkombo mba Mbakristu. (Heb. 10:24, 25) Paulu yange wa ve kwagh sha shighe vough, a kaa ér: “Se de nen kwaghôron u hiihii u sha kwagh u Kristu la, se za nen hemen sha mlu u vian la.”—Heb. 6:1.
4. Gbe hange hange u se ver ishima sha mkur u akaaôron a profeti sha ci u nyi, man kanyi ia wase se u eren kwagh nee?
4 Se mba uma sha shighe u vegher u masetyô u kwaghôron u profeti u Yesu la a lu kuren yô. “Iyange i vesen i TER,” iyange shon i ia kar a tar u Satan jimin cii kera la i̱ “mgbôghom.” (Sef. 1:14) Nahan gba u se hemba veren ishima sha mkur u akaaôron a profeti shi se seer taver ikyaryan yase vea Yehova kpaa. (1 Pet. 5:8) Se mba eren nahan kpa? Aluer se via ken jijingi yô, kwagh la una wase se se tile dông ken ayange a bo ne.
Inja i u Vian ken Jijingi
5, 6. (a) Inja i u vian ken jijingi la ér nyi? (b) Gba u se nôngo kwagh sha igbenda ihiar i nyi ve se ar sha mlu u vian laa?
5 Paulu yange taver Mbaheberu mba ve lu Mbakristu mba ken derianyom u hiihii mbara asema ér ve ar sha mlu u vian la tseegh tsô ga, yange pase ve kwagh u a lu u or vian ken jijingi jim jim yô. (Ôr Mbaheberu 5:14.) “Atumba” tseegh nga kom “mbaganden” ga. Nahan ka ve ya “kwaghyan u taver.” Sha nahan yô, mbaganden ka ve fa “atôakaa a hiihii” a sha kwagh u Aôndo tseegh ga, kpa ka ve fa “akaacimin a Aôndo” kpaa. (1 Kor. 2:10) Heela tseegh ga, hoghor ve u eren tom sha mkav u ken ishima la, inja na yô mba eren sha akaa a ve fe la, man kwagh ne wasen ve u paven kwagh u dedoo a kwagh u bo. Ka a gba u vea tsua kwagh u vea er yô, ityesen ne i wase ve, ve kav kwaghwan u Bibilo u a gbe a zough sha kwagh shon la, nahan ve fa kwagh u vea er yô.
6 Paulu nger ér: “Ka u sé hemba veren ishima sha akaa a se vanden ungwan la keng sha u se̱ de kuwan karen ihyongo ga yô.” (Heb. 2:1) Aluer se ver ishima ga yô, se kuwa se kar ihyongo cii se mase fan ye. Kpa aluer se “hemba veren ishima” shighe u se lu henen Bibilo hen ya shin ken mbamkombo mba Mbakristu yô, imba kwagh ne ia tser se ga. Nahan doo u hanma wase nana pine iyol i nan ér: ‘Ka atôakaa a hiihii la tseegh m henen yee? M gbe di eren akaa tsô, kpa mimi jighilii yô kwagh gbam a mi gaa? Me er nan ve me za hemen ken mimi?’ Gba u se nôngo kwagh sha igbenda i ihiar ne kpoghuloo ve se ar sha mlu u vian la ken mimi ye. Gba u se fa Mkaanem ma Aôndo tsema tsema. Shi gba u se lu ior mba ungwan kwagh kpaa.
Fa Mkaanem ma Aôndo Tsema Tsema
7. Aluer se seer fan Mkaanem ma Aôndo yô a lu se a inja nena?
7 Paulu nger ér: ‘Hanma or u nan me atumba yô, nan ngu a via sha kwaghôron u perapera ga gadia nan ngu wanikyundan je.’ (Heb. 5:13) Saa se fa Mkaanem ma Aôndo ma ma lu loho na hen a vese la tsema tsema ve se via ken mimi ye. Er loho ne u lu ken Bibilo i i lu mkaanem nam la yô, doo u se timen ken Ruamabera kua ityakerada i “wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh” la hanma shighe. (Mat. 24:45-47) Aluer se mba eren nahan yô, a hoghor se u paven kwagh u dedoo a kwagh u bo. Nenge ase kwagh u Kwasekristu ugen u i yer un ér Orchid la.a A kaa ér: “Kwaghwan u i we se ér se ôron Bibilo hanma shighe la hemba benden a mo cii. Yange tôôm anyom ahar u ôron Bibilo jimin cii been, nahan kpa lu m vough er ka hiin je m lu henen kwagh u Orgban mo la yô. M hen kwagh u igbenda na man akaa a doon un man a vihin un ishima man mkehe u tahav nav kua mze u kwaghfan na cii. Er m er Bibilo ayange ayange yô, kwagh ne wasem u wan ishima shighe u uma taver mo kpishi yô.”
8. Mkaanem ma Aôndo ma benden a vese nena?
8 Aluer se mba ôron Bibilo hanma shighe yô, loho u Aôndo ua ‘kôr se sha mtema tsugh tsugh.’ (Ôr Mbaheberu 4:12.) Bibilo i ôron hanma shighe la i maan se shi ngi i na se hingir u doon Yehova ishima. U nenge wer gba u ú seer shighe u ú ver sha u ôron Bibilo shi gbidyen kwar sha kwagh u i̱ er laa?
9, 10. U fan Mkaanem ma Aôndo tsema tsema la wa nyi man nyi kere? Tese ikyav.
9 U fan Bibilo tsema tsema la hemba di u fan mkaanem ma ma lu ker tseegh la. Adooga anikyundanev mba ken jijingi mba sha ayange a Paulu mbara kpa yange ve fa loho u Bibilo je. Nahan kpa, yange ve er tom sha kwagh u ve fa la sha er una lu ve a inja ga. Yange hoghor ve a loho la ga, nahan ve kera de ér loho la u hemen ve sha u tsuan akaa a vea er ken uuma vev ga.
10 Inja i u fan Mkaanem ma Aôndo yô, ka u fan kwagh u ma er la shi eren sha kwagh u se fe la kpaa. Kwagh u Kwasekristu ugen u i yer un ér Kyle la tese se er se er kwagh ne yô. Anyiman yange gba Kyle vea kwase ugen u ve eren tom imôngo yô. Nahan yange sôr mzeyol ne nena? A kaa ér: “Yange m umbur Mbaromanu 12:18, ivur la kaa ér: ‘Lu nen bem a ior cii ape kwagh wen a lu sha mi la.’ Nahan m sôr ian m ver sha er me lam vea kwase u se eren tom imôngo ne shighe u se kur tom yô.” Iliam ve la yange i za doo, shi kwase u ve eren tom imôngo la kpa wuese gbenda u Kyle sôr zayol shon la. Nahan Kyle kaa ér: “Yange m mase kaven mer, u eren sha akaawan a Bibilo hanma shighe la ka kwagh u vough.”
Lu Or u Ungwan Kwagh
11. Kanyi i tese ér shighe u se lu yan ican yô a taver se u ungwan kwaghaa?
11 Alaghga a taver se u eren sha akaa a se hen ken Ruamabera la, hemban je yô, aluer se mba yan ican yô. U tesen ikyav yô, Yehova yange due a Mbaiserael ken ikpan ken tar u Igipiti ica lu a gba ga tsô ve “mough ayôôso a Mose” shi ve gba ‘karen TER.’ Yange ve mough ayôôso a Mose sha ci u nyi? Lu sha ci u ve zua a mngerem ma vea ma ga yum. (Eks. 17:1-4) Yange ve ya ikyur vea Yehova, nahan ve lumun ér vea er sha “Akaaôron a TER A kaa cii,” kpa iwer ngi karen di ihiar tseegh tsô maa ve vihi ikyuryan la sha akombo a civir. (Eks. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9) Lu sha ci u Mose yem sha Uwo u Horebi lu za ngohol ityesen, undu ve tseegh, nahan cier ve iyol yum ve ve yem akombo a civir yee? Shin ve lu cian ér alaghga tsô Mbaamaleki shi vea va ta num sha a ve, er Mose kera lu a ve u una kende ave na sha, nahan vea hemba ga ve ve yem akombo a civir yee? (Eks. 17:8-16) Alaghga tsô lu ityôkyaa je la. Nahan kpa, a lu nyi je yange i na ve ve yem akombo a civir kpa, yange ‘lu Mbaiserael ka wan imo i Yehova ikyo ga.’ (Aer. 7:39-41) Paulu taver Mbakristu asema ér, ve ‘nôngo tsung’ ve de “gbaan sha inja i ihyembeato” i Mbaiserael hemba shighe u ve cia u nyôron ken Tar u Ityendezwa la ga.—Heb. 4:3, 11.
12. Yesu yange hen u ungwan kwagh nena, man kwagh ne lu un a mtsera nena?
12 Gba u se nôngo kwagh tsung se ungwan imo i Yehova ve se tese ser se mba aren sha mlu u vian la ye. Yesu Kristu ver se ikyav i tesen ér, mba henen u ungwan kwagh sha atsan a or ye la. (Ôr Mbaheberu 5:8, 9.) Shighe u Yesu lu a va shin tar ga la, yange ungwan imo i Ter na. Nahan kpa, u eren ishima i Ter na shin tar la yange kua ican i sha iyol man i ken ishima ker. Kpa er Yesu za hemen u ungwan imo i Ter na shighe u lu yan ican tsung la yô, “A hingir vough” sha ian i he i Aôndo ver sha ci na la, ka ian i lun Tor man Pristi u Tamen je la.
13. Ka nyi ngi i tese ér se hen u ungwan kwagha?
13 Man gema se di ye? Se kange ishima u ungwan imo i Yehova shighe u se tagher a atsan a vihin tsung la kpa? (Ôr 1 Peteru 1:6, 7.) Aôndo wa se kwagh wang sha kwagh u aeren a dedoo man ieren i mimi man iliam i doon ungwan man u se henen Bibilo sha tseeneke wase man u zan mbamkombo mba Mbakristu kua u pasen loho u dedoo la cii. (Yos. 1:8; Mat. 28:19, 20; Ef. 4:25, 28, 29; 5:3-5; Heb. 10:24, 25) Ka sea yaan ican nahan, se mba ze hemen u ungwan imo i Yehova sha akaa ne kpa? M-ongo u se ungwan kwagh la ka ikyav i tesen ér se ar sha mlu u vian la.
U Vian ken Jijingi la Ngu a Inja sha ci u Nyi?
14. Pase er u aren sha mlu u vian la una fatyô u kuran se yô.
14 Ken tar u ‘asema a ior a we akpema’ ne, aluer Mbakristu tsaase mkav ve u ken ishima la tsema tsema, nahan hoghor ve u paven kwagh u dedoo a kwagh u bo yô, kwagh ne una kura ve. (Ef. 4:19) U tesen ikyav yô, ityakerada i pasen akaa a ken Bibilo la doo anmgbian ugen ishima tsung shi er i hanma shighe kpaa. Iti i anmgbian ne ér James, yange i tôô un tom hen ijiir i mba ve eren tom a na imôngo cii lu kasev yô. James kaa ér: “Er kasev mbara kpishi wa idya nahan kpa, lu inja er kwase ugen ken a ve lu a inja i dedoo shi sar un u fan kwagh u Bibilo seer nahan. Nahan kpa, shighe ugen la, m lu ken iyou sha ijiirtom vea kwase ne se tseegh, maa kwase ne hii u hian a mo. Yange m hen mer ka asenge tsô, nahan kpa soo u den ga. Nahan kpa hen shighe shon la je, m umbur vande-eren ugen u i er ken Iyoukura sha kwagh u anmgbian u yange tagher a imba ikyaren ne yô. Í ôr kwagh u Yosev man kwase u Potifar ken ngeren shon.b Nahan m daa wankwase la kera fese, maa wankwase shon yevese due.” (Gen. 39:7-12) James yange wuese er wankwase la kera za un iyol ga shi un za hemen u lun a imoshima i wang nahan.—1 Tim. 1:5.
15. U vian ken jijingi la wasen se u seer taver ishima yase i sha injakwagh la nena?
15 U vian ken jijingi la shi wasen se u seer taver ishima yase i sha injakwagh la, nahan i “kera daase a [vese] sha atesen a he anza kposo kposo ga.” (Ôr Mbaheberu 13:9.) Ka sea nôngon ser se seer zan hemen ken mimi yô, se hemba veren ishima yase sha “akaa a a hembe lun a inja yô.” (Fil. 1:9, 10) Ka sea er nahan yô, se seer wuese Aôndo kua akaa a a ne se la cii. (Rom. 3:24) Orkristu u nan ‘lu orvesen sha mhen’ yô, ka nan wuese er nan ye ikyar i dedoo vea Yehova yô.—1 Kor. 14:20.
16. Kanyi yange i wase anmgbian u kwase ugen ve hingir u ‘taver ishima’?
16 Anmgbian u kwase ugen, iti na ér Louise. Anmgbian u kwase ne kaa ér ka kwagh u una de u civir Yehova ve ior a ôr la yange na ve un za hemen u civir un ye. A kaa ér: “Yange m er ma kwagh u bo ga, kpa gema sarem u civir Yehova ga cii. M va mase kaven mer gba u me gema inja yam ve a sarem u civir Yehova sha gbashima ye. Kwagh u vesen u yange gba u me er yô lu u civir Yehova a ishima yam cii.” Er Louise nôngo kwagh tsung yô, a hingir u ‘taver ishima,’ man kwagh ne wase un shighe u angev mbu vihin tsung kôr un la. (Yak. 5:8) Louise kaa ér: “Yange m nôngo kwagh tsung, kpa m hemba kporom hen Yehova cii.”
‘Hingir Nen Mbaungwan Ityesen sha Asema a En’
17. M-ongo u ungwan kwagh la yange hemba lun hange hange ken derianyom u hiihii la sha ci u nyi?
17 Kwaghwan u Paulu wa Mbakristu mba sha derianyom u hiihii, mba ve lu ken Yerusalem man Yudia ér ve “ar sha mlu u vian la” yange yima uuma vev. Mba yange ve ungwa kwaghwan la yô, ve ver ishima sha er vea nenge a akav a Yesu ôr ér vea nengen a mi yô, ve “yevese ve̱ yem sha iwo” la. Shighe u ve nenge a ‘kwaghndôhôrshima u nan mtim la tile ken icighanjiir yô,’ ka mkase u akumautya a Mbaroma kase Yerusalem shi lu nôngon u hemben girgar je la, yange ve fa je ér shighe u vea yevese kuma ve. (Mat. 24:15, 16) Er Mbakristu ungwa icintan i Yesu yô, ve yevese ve undu gar u Yerusalem cii i mase timin gar la ye, shi Eusebius u a lu or u ngeren akaa a kwaghaôndo la kaa ér ve yem ve za tema twev ken gar u Pella, ken tar u iwoo u Gileadi. Nahan ve war mtim u vihin tsung u yange tser Yerusalem, u i nger kwagh na la.
18, 19. (a) M-ongo u ungwan kwagh la ngu hange hange sha ayange a ase ne sha ci u nyi? (b) Se hen nyi ken ngeren u a dondo nee?
18 Shighe u kwaghôron u profeti u Yesu, u á kaa ér “zegecan una er” la una kure sha gbenda u vesen la, kape m-ongo u se ongo kwagh sha ci u se soo u aren sha mlu u vian la kpa una yima se je la. (Mat. 24:21) Shighe u “orkuranya u jighjigh” una va tese se gbenda ken hemen la, se lumun u dondon gbendatesen la kpa? (Luka 12:42) Sha kpôô yô, doo u se “hingir mbaungwan ityesen sha asema a [ase] je.”—Rom. 6:17.
19 Gba u a hoghor se u eren tom sha mkav wase u ken ishima la ve se fatyô u vian ye. Kpa gba u se nôngo kwagh tsung se fa Mkaanem ma Aôndo shi se ungwan kwagh ve, se kôr cio u eren kwagh ne ye. U aren sha mlu u vian ken mimi la ngu a lu ikyaior kwagh u ican kpishi. Ngeren u a dondo ne pase er ikyaior ia hemba mbamtaver mbara yô.
[Ngeren mba shin kpe]
a I gema ati agenegh.
b Ôr ngeren u ken Iyoukura (zwa Buter) i Oktoba 1, 1999, u a lu a itinekwagh ér “Fortified to Say No to Wrongdoing” la.
Ú Hen Nyi?
• Inja i u or vian ken jijingi la ér nyi, man se fatyô u vian ken jijingi nena?
• U fan Mkaanem ma Aôndo tsema tsema la wasen se u aren sha mlu u vian la nena?
• Se Hen u ungwan kwagh nena?
• Aluer se ar sha mlu u vian la yô, kwagh la una wase se nena?
[Foto u sha peeji 10]
Aluer se mba eren sha akaawan a Bibilo yô, se fatyô u nôngon a mbamzeyol
[Foto u sha peeji 12]
Mbakristu mba tsuaa mbara yange ve dondo kwaghwan u Yesu nahan ve war uuma vev