MUKANDA WAKAFUNDƐ PƆƆLƆ ASE HƐBƐRU
1 Lo nshi y’edjedja, Nzambi akatɛkɛtaka la watshɛso lo tshimbo ya amvutshi lo waaso efula ndo lo toho efula.+ 2 Kakianɛ, l’ekomelo ka nshi nyɛ, nde tɛkɛtaka la so lo tshimbo y’Ɔnande+ lakandasɔnɛ oko okitɔ wa diangɔ tshɛ+ ndo ɔnɛ lele lo tshimbo yande mbakandasale akongɛ w’akambo.*+ 3 Nde kele ɔkɛnɛmwɛlɔ wa lotombo la Nzambi,+ nde mbaleka mfɔna tshɛ lo tshɛ la lonto lande+ ndo nde sukɛka diangɔ tshɛ la ɔtɛkɛta ande wa nkudu. L’ɔkɔngɔ wa nde tɛdia oma lo pɛkato yaso,+ nde akatodjasɛ lo lonya l’omi laki Shakasaka la diko.+ 4 Ɔnkɔnɛ, nde akaleke andjelo+ lo woho wele nde akalongola lokombo loleki nkombo yawɔ la fwa.+
5 Ɛnyɛlɔ, ondjelo akɔna wele Nzambi akawotɛ lushi lɔmɔtshi ate: “Wɛ ekɔ ɔnami; ɛlɔ dimi laya shɔ”?+ Ndo ate: “Dimi layonga she ndo nde ayonga ɔnami”?+ 6 Koko, lam’akandatome Ɔnande l’enondo+ nto la nkɛtɛ, nde akate ate: “Andjelo tshɛ waki Nzambi wookusame.”
7 Ndo nto, lo dikambo dia andjelo, nde akate ate: “Nde mbetɛka andjelo ande nyuma, ndo ekambi* ande+ loombe la dja.”+ 8 Koko lo dikambo dia Ɔna, nde mbutaka ate: “Nzambi kele kiti kayɛ ka lowandji+ pondjo pondjo ndo danga dia Diolelo diayɛ diekɔ danga dia losembwe. 9 Wɛ akalange losembwe ndo akahetsha akambo wa kɔlɔ. Diakɔ diele Nzambi, ɛɛ, Nzambi kayɛ akakokite esɔ+ k’ɔngɛnɔngɛnɔ oleki asekayɛ.”+ 10 Ndo ate: “L’etatelo, wɛ Nkumadiɔndjɔ akashikikɛ atshina wa nkɛtɛ ndo olongo wekɔ olimu w’anya ayɛ. 11 Vɔ wayolanyema, koko wɛ ayotshikalaka; ndo oko dihɔndɔ, vɔ tshɛ wayonga emusu, 12 ndo wɛ ayowaɔmba oko dihɔndɔ dia nkomba tshitshi, oko dihɔndɔ dia laadiko ndo vɔ wayotshikitana. Koko wɛ tshikalaka paka woho weyɛ ndo ɛnɔnyi ayɛ hawokomɛki pondjo.”+
13 Ko ondjelo akɔna wakandatɛ lushi lɔmɔtshi ate: “Djasɛ lo lonya lami l’omi polo lam’ayomokitsha atunyi ayɛ oko kihona k’ekolo ayɛ”?+ 14 Shi vɔ tshɛ wekɔ nyuma dikambo dia olimu w’ekila,*+ yakatomama dia kambɛ wanɛ wayokondja panda?
2 Diakɔ diele ekɔ ohomba sho mbidja yimba lo yoho ya laande lo akambo wakatoke,+ diaha sho ntakɔ mboka.+ 2 Nɛ dia naka ɔtɛkɛta wakatama lo tshimbo y’andjelo+ wakɛnama dia wekɔ mɛtɛ, ndo naka onto tshɛ lakasale kɔlɔ ndo laki komonga l’okitanyiya akalongola dilanya lo yoho yɔtɔnɛ la losembwe,+ 3 ngande wayotohandɔ naka takanya yimba oma lo panda ka woke kɛsɔ?+ Nɛ dia wakatatɛ ntɛkɛta dikambo diatɔ lo tshimbo ya Nkumɛso+ ndo wanɛ wakoohokamɛ wakatoshikikɛ dikambo sɔ, 4 etena kele Nzambi nde lawɔ akashikikɛ dikambo sɔ lo nsala tolembetelo, ahindo, akambo wa mamba+ wa weho la weho ndo la woshelo wa nyuma k’ekila lo ndjela lolango lande.+
5 Nɛ dia nde kombisha andjelo lowandji lo nkɛtɛ k’otondo kayaye+ katɛkɛtaso dikambo diatɔ. 6 Koko, ɔmɛnyi ɔmɔtshi akashikikɛ lo dihole dimɔtshi ate: “Onto eende katoyowodja yimba, ndo ɔna onto eende katoyookanɛ?+ 7 Wɛ akoosale yema l’ɛse ka andjelo; wɛ akɔɔlɔtsha lotombo ndo kɛnɛmɔ ndo wɛ akookitsha laadiko dia elimu w’anya ayɛ. 8 Wɛ akalɛndja diangɔ tshɛ l’ɛse k’ekolo ande.”+ Lo mbɔlɛndjɛ diangɔ tshɛ,+ ndooko ɛngɔ kele Nzambi kɔnɛndja l’ɛse kande.+ Kaanga mbeso tatɛnyi dia diangɔ tshɛ diambɔlɛndjama l’ɛse kande.+ 9 Koko tekɔ lo mɛna dia Yeso ɔnɛ lakakitshama yema l’ɛse ka andjelo+ ndo kakianɛ l’ɔtɛ wakandasoyama polo lo nyɔi,+ wɛ amboofuta lo mbosha lotombo la kɛnɛmɔ, dia oma l’ɔlɔlɔ waheyama mbɛdika waki Nzambi, nde alɛtɛ nyɔi dikambo di’oseka onto tshɛ.+
10 Nɛ dia aki dimɛna dia ɔnɛ lele diangɔ tshɛ diekɔ lo dikambo diande ndo oma le nde, lo mbela ana efula lo lotombo,+ nkonya Owandji wa Woke wa panda+ kawɔ kokele lo tshimbo y’asui.+ 11 Dikambo oyadi ɔnɛ lakidia kana wanɛ wakidiama,+ vɔ tshɛ ndja oma le onto ɔtɔi,+ diakɔ diahandoke nsɔnyi mbaelɛ ɔnɛ analengo,+ 12 lam’atande ate: “Dimi layewoya analengo lokombo layɛ; layokotombola la osambo+ l’atei w’etshumanelo.” 13 Ndo nto ɔnɛ: “Dimi layoyaɛkɛ le nde.”+ Ndo ɔnɛ: “Eenda, dimi la ana w’akɛnda wakambisha Jehowa.”*+
14 Ɔnkɔnɛ, lam’ele “ana w’akɛnda” asɔ wekɔ emunyi la dikila, nde lawɔ akayala emunyi la dikila,+ la oyango wa, lo tshimbo ya nyɔi kande, nde ndanya ɔnɛ lele la akoka wa ndjakisha,+ mbuta ate Diabolo,+ 15 ndo dia nde ntshungola wanɛ tshɛ wakakelekama lɔsɛnɔ lawɔ l’otondo lo lɔhɔmbɔ l’ɔtɛ wa wɔma wele la wɔ wa nyɔi.+ 16 Nɛ dia lo mɛtɛ, aha andjelo mbakimanyiyande, koko nde ekɔ lo nkimanyiya kanula*+ y’Abrahama. 17 Ɔnkɔnɛ, nde akahombe monga oko ‘anango’ lo akambo tshɛ+ dia nde monga ɔlɔmbɛdi a laadiko wa kɛtshi ndo wa kɔlamelo lo akambo wendana la Nzambi, dia nde nambola olambo w’ekombelo ka pɛkato*+ y’anto l’ɔtɛ wa pɛkato yawɔ.+ 18 Nɛ dia lam’ele ndamɛ akasowe lam’akandahembama,+ nde ekɔ la akoka wa nkimanyiya wanɛ wahembama.+
3 Ɔnkɔnɛ analengo w’ekila le, nyu lawɔ wanɛ wakalongola leeta l’otsha l’olongo,+ nyokane yimba dimɛna lo dikambo dia ɔpɔstɔlɔ ndo ɔlɔmbɛdi a laadiko wetawɔso,* mbuta ate Yeso.+ 2 Nde aki la kɔlamelo le Ɔnɛ lakɔɔsɔnɛ+ oko waki Mɔsɛ lo luudu l’otondo la Onto ɔsɔ.+ 3 Nɛ dia nde* sunganaka monga la lotombo loleki+ Mɔsɛ, dikambo ombiki wa luudu ekɔ la kɛnɛmɔ ndeka luudu lakande. 4 Lo mɛtɛ, luudu tshɛ tokamaka oma le onto ɔmɔtshi, koko Otungi wa diangɔ tshɛ ele Nzambi. 5 Oko wakinde okambi, Mɔsɛ aki la kɔlamelo lo luudu l’otondo laki Onto ɔsɔ oko djembetelo* y’akambo wakahombe ndjɔtɛkɛtama l’ɔkɔngɔ, 6 koko Kristo aki la kɔlamelo oko wakinde ɔna+ lo luudu laki Nzambi. Sho tekɔ luudu Lande,+ naka sho nkukutɛ polo l’ekomelo dihonga diaso ndo elongamelo kayafunaso dikambo diatɔ.
7 Ɔnkɔnɛ, oko wata nyuma k’ekila ɔnɛ:+ “Ɛlɔ, naka nyu mpokamɛ dui diande, 8 tanyokeketshake etema anyu, oko l’etena kakambotsha watshɛnyu nkɛlɛ ka wolo, lo lushi lakawambidje l’ohemba l’oswe wa shɛnga,+ 9 lɛnɛ akambidje watshɛnyu l’ohemba kaanga mbakawɛnyi etsha ami l’edja k’ɛnɔnyi 40.+ 10 Diakɔ diakamoke lɔlɔnga lɔsɔ eshi ndo diakamate nte: ‘Etema awɔ takɔka mboka nshi tshɛ, ndo vɔ wateye mboka yami.’ 11 Ɔnkɔnɛ, dimi lakatshibe lo nkɛlɛ kami nte: ‘Vɔ hawotɔtɔ lo momuya kami.’”+
12 Analengo le, nyewɔ diaha onto ɔmɔtshi l’atei anyu ndjonga la otema wa kɔlɔ wele bu la mbetawɔ lo mangana la Nzambi kasɛna,+ 13 koko nyotetemale keketshana lam’asanyu lushi tshɛ, edja tshɛ keke etena kakoka mbelamɛ ɔnɛ: “Ɛlɔ,”+ diaha ɔmɔtshi l’atei anyu monga ɔtɛ wolo oma lo nkudu ka lokeso kele la pɛkato. 14 Nɛ dia tayosala kɛnɛ kasala Kristo paka naka sho mbotetemadi nkukutɛ polo l’ekomelo eshikikelo kaki la so oma l’etatelo.+ 15 Oko wakadiatama ɔnɛ: “Ɛlɔ, naka nyu mpokamɛ dui diande, tanyokeketshake etema oko l’etena kakawotsha watshɛnyu nkɛlɛ ka wolo.”+
16 Nɛ dia, waa na wakooke ko wakawomadia nkɛlɛ ka wolo? Shi paka wanɛ tshɛ wakatombe oma l’Edjibito lo ɛlɔmbwɛlɔ ka Mɔsɛ?+ 17 Ndo nto, Nzambi waa na wakandoke eshi l’edja ka ɛnɔnyi 40?+ Shi wanɛ wakasale pɛkato, wele edo awɔ wakakalema l’oswe wa shɛnga?+ 18 Ndo waa na wakandatshibe dikambo diawɔ ate hawotɔtɔ lo momuya kande? Shi wanɛ waki komonga la okitanyiya? 19 Ɔnkɔnɛ, sho mɛnaka dia vɔ kokoka mbɔtɔ lɔkɔ, nɛ dia vɔ komonga la mbetawɔ.+
4 Ɔnkɔnɛ, lam’ele daka dia mbɔtɔ lo momuya kande diekekɔ, nyɛsɔ toyalame* diaha ɔmɔtshi l’atei anyu mpandja dia mbɔtɔ lɔkɔ.+ 2 Dikambo takoke sho lawɔ lokumu l’ɔlɔlɔ+ oko wakawoke, koko vɔ kokondja wahɔ oma l’ɔtɛkɛta wakawoke, nɛ dia vɔ komonga kaamɛ lo mbetawɔ vɔ la wanɛ wakoke. 3 Nɛ dia sho wanɛ wambonga la mbetawɔ dia mbɔtɔ lo momuya, oko wakandate ate: “Dimi lakatshibe lo nkɛlɛ kami nte: ‘Vɔ hawotɔtɔ lo momuya kami,’”+ kaanga mbakashile elimu ande oma ko etatelo k’andja.+ 4 Dikambo lo dihole dimɔtshi nde akate lo dikambo dia lushi la 7 ate: “Ko Nzambi akomuya lushi la 7 oma l’elimu ande tshɛ,”+ 5 ndo nde akate nto lo dihole diakɔ ɔnɛ: “Vɔ hawotɔtɔ lo momuya kami.”+
6 Ɔnkɔnɛ lam’ele anto amɔtshi waakakoke mbɔtɔ lɔkɔ ndo anto wakawewoya lokumu l’ɔlɔlɔ ntondo kɔmbɔtɔ l’ɔtɛ wakiwɔ komonga la okitanyiya,+ 7 nde akashikikɛ nto lushi lɔmɔtshi lo mbuta edja efula l’ɔkɔngɔ lo osambo wa Davidɛ ɔnɛ: “Ɛlɔ,” oko wakadiatami ntondo ɔnɛ: “Ɛlɔ, naka nyu mpokamɛ dui diande, tanyokeketshake etema.”+ 8 Nɛ dia otondonga Jashua+ akaalɔmbɔla otsha lo dihole dia momuya, tshike Nzambi totondoyɔtɛkɛta nto dia lushi lokina. 9 Ɔnkɔnɛ, sabato ka momuya kekekɔ dikambo di’ekambi waki Nzambi.+ 10 Dikambo onto lambɔtɔ lo momuya ka Nzambi ambomuya ndo oma l’elimu ande oko wakomuya Nzambi oma l’elimu ande.+
11 Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ tosale tshɛ dia mbɔtɔ lo momuya kɛsɔ diaha onto ɔmɔtshi ndjoyela lokolo lɔsɔ laha monga la okitanyiya.+ 12 Nɛ dia ɔtɛkɛta wa Nzambi wekɔ la lɔsɛnɔ ndo la wolo.+ Vɔ wekɔ la mpɛmɔ koleki lokuwa la ta la mpɛmɔ wedi 2+ ndo vɔ nyɔngɔmɛka polo ndo lo nkakitola anima* la yimba,* asɔnga la ehihɔ ndo vɔ wekɔ la akoka wa nshihodia tokanyi ndo eyango wele l’otema. 13 Ndooko etongami kashɛma lo washo ande,+ koko diangɔ tshɛ diekɔ etakataka ndo mɛnamaka hwe lo washo wa ɔnɛ lahombaso ndjokoya la nde.+
14 Ɔnkɔnɛ, lam’ele tekɔ la ɔlɔmbɛdi a laadiko wa woke wakɔtɔ l’olongo, Yeso Ɔna Nzambi,+ nyɛsɔ tokukute wotelo aso wa lo sɛkɛ wendana la nde.+ 15 Nɛ dia sho bu la ɔlɔmbɛdi a laadiko wahakoke toka kɛtshi lo wɛɔdu aso,+ koko tekɔ la ɔlɔmbɛdi a laadiko wakahembama l’akambo tshɛ oko sho, koko nde kosala pɛkato.+ 16 Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ toyasukanya la kiti ka lowandji ka ɔlɔlɔ waheyama mbɛdika la dihonga tshɛ+ dia sho mbokama kɛtshi ndo dia ɔlɔlɔ waheyama mbɛdika tokimanyiya lo etena kahombama.
5 Nɛ dia ɔlɔmbɛdi a laadiko tshɛ wɔsama oma l’atei w’anto sɔnamaka lo wahɔ w’anto lo akambo wendana la Nzambi+ dia nde nkimɔ weshasha ndo elambo dikambo dia pɛkato.+ 2 Nde kokaka salɛ anto waheye ndo watatakɔ mboka* akambo la kɛtshi,* nɛ dia nde lawɔ ekɔ lo ndɔshana la* wɔdu ande hita, 3 ndo l’ɔtɛ wa dikambo sɔ, nde pombaka nambola elambo dikambo dia pɛkato yande hita oko walambolande dikambo di’anto akina.+
4 Onto hɔshi nɛmɔ sɔ la lotshungɔ lande hita, koko nde dilongolaka paka etena kelamɛnde oma le Nzambi oko waki Arɔna.+ 5 Woho akɔ waamɛ mbele, Kristo kondjatombola ndamɛ+ lo monga ɔlɔmbɛdi a laadiko, koko nde akatombɔma oma le Ɔnɛ lakawotɛ ate: “Wɛ ekɔ ɔnami; ɛlɔ dimi laya shɔ.”+ 6 Oko wakandate nto lo dihole dikina ate: “Wɛ ekɔ ɔlɔmbɛdi pondjo pondjo oko Mɛlɛkisɛdɛkɛ.”+
7 Lam’akinde la lɔsɛnɔ la nkɛtɛ,* Kristo akasalaka alɔmbɛlɔ w’ɔsɛngɔsɛngɔ ndo alɔmbɛlɔ, la ekoko wa wolo ndo la asɔyi lo washo+ le Ɔnɛ laki la akoka wa mboshimbɛ oma lo nyɔi, ko alɔmbɛlɔ ande wakokɛma dimɛna nɛ dia nde aki la wɔma wa Nzambi. 8 Kaanga mbakinde ɔna, nde akeke dia monga la okitanyiya oma lo asui wakandasowe.+ 9 Ndo l’ɔkɔngɔ wa nde nkoma kokele,+ nde akayala kiɔkɔ ya panda ka pondjo le wanɛ tshɛ wookitanyiya,+ 10 nɛ dia nde akasɔnama oma le Nzambi dia monga ɔlɔmbɛdi a laadiko wele oko Mɛlɛkisɛdɛkɛ.+
11 Tekɔ l’awui efula wa mbuta lo dikambo diande, koko ekɔ wolo mbalembetshiya, nɛ dia nyu nyaya atoyi wolo. 12 Dikambo, lo dihole dia nyu monga embetsha wonya ɔnɛ,* nyeke paka la ohomba w’onto nyetsha oma k’etatelo akambo w’etatelo+ wendana la ɛtɛkɛta w’ekila waki Nzambi ndo nyambokalola ɛkɔngɔkɔngɔ lo monga la ohomba wa abɛlɛ, koko aha mbo ya ndɛ ya wolo. 13 Dikambo onto tshɛ latetemala nɔma awɛlɛ heye ɔtɛkɛta wa Nzambi wa losembwe, nɛ dia nde ekɔ ɔna dikɛnda.+ 14 Koko mbo ya ndɛ ya wolo yekɔ dikambo di’anto wambotshunda, wanɛ wele oma lo okambelo, wolo wa shɛnɔdi yawɔ* wambekiyama dia ntshikitanya ɔlɔlɔ la kɔlɔ.
6 Ɔnkɔnɛ, etena kɛnɛ kambotoshidiya mbeka wetshelo w’etatelo+ wendana la Kristo, nyɛsɔ tosale la wolo dia monga anto wambotshunda,+ aha la mpika etshina kekina, mbuta ate ndjatshumoya oma l’etsha w’anyanya, ndo mbetawɔ le Nzambi, 2 wetshelo wendana la batisimu, wahelo w’anya,+ eolwelo ka wanɛ wakavu+ ndo kilombo ka pondjo. 3 Ndo kɛsɔ mbayotosala naka mɛtɛ Nzambi alanga.
4 Nɛ dia lo kɛnɛ kendana la wanɛ wakalongola osase+ mbala kɛmɔtshi ndo wanɛ wakalɛtɛ woshasha w’oma l’olongo, wakalongola nyuma k’ekila 5 ndo wakalɛtɛ ɔtɛkɛta wa Nzambi w’ɔlɔlɔ ndo akambo wa diambo wendana la dikongɛ di’akambo diayaye,* 6 koko wakayotakɔ mboka,+ heyama mbasɛnya nto dia vɔ ndjatshumoya, nɛ dia vɔ wekɔ lo nkɔkɔla Ɔna Nzambi nsɛti nto lo otamba dikambo diawɔ vɔamɛ ndo wekɔ lo mbosha nsɔnyi lo sɛkɛ.+ 7 Nɛ dia nkɛtɛ nongolaka ɔtshɔkɔ oma le Nzambi etena kamɛnayɔ ashi wa mvula wakɔ mbala la mbala lɔkɔ ko oma laasɔ yɔ tondjaka tombatomba diele ohomba le wanɛ wayikamba. 8 Ko naka yɔ ntondja atɛndɛ ndo ahangola nkɔi, kete yɔ yayonyɛma yimba, yayonga suke la mbidjama mananu ndo l’ekomelo, yɔ yayotshumbama.
9 Koko analengo wa ngandji le, lo dikambo dianyu, tekɔ la eshikikelo dia nyayotondja kɛnɛ koleki ɔlɔlɔ, akambo wakonya lo panda, kaanga mbataso ngasɔ. 10 Nɛ dia Nzambi keema kɔlɔ dia nde mbohɛ olimu anyu ndo ngandji kakanyɛnya dikambo dia lokombo lande,+ lo woho wakambɛnyu ekilami ndo watetemalanyu mbakambɛ. 11 Koko, sho kombolaka dia onto tshɛ la l’atei anyu nkɛnɛmɔla ohetoheto wa woho akɔ waamɛ dia monga la eshikikelo k’efula lo dikambo dia elongamelo+ polo l’ekomelo,+ 12 diaha nyu monga akanga wa nɛndɛ,+ koko nyokoya wanɛ wakita alaka lo woho wewɔ la mbetawɔ ndo la solo dia lotutsha.
13 Dikambo lam’akasha Nzambi Abrahama daka, lam’ele nde kokoka ntshiba lo lokombo l’onto okina looleki woke, nde akatshibe lo lokombo lande ndamɛ,+ 14 ate: “Lo mɛtɛ, dimi layokɔtshɔkɔla ndo layokofudia.”+ 15 Ɔnkɔnɛ l’ɔkɔngɔ wa Abrahama mɛnya solo dia lotutsha, nde akalongola daka sɔ. 16 Nɛ dia anto tshibaka lo lokombo l’onto ɔmɔtshi lowaleki ko etshibelo kawɔ shidiyaka taamu tshɛ, dikambo etshibelo kakɔ shikikɛka dia kɛnɛ katawɔ kekɔ mɛtɛ.+ 17 Woho akɔ waamɛ mbele, lam’akɔshi Nzambi yɛdikɔ ya ndeka kɛnɛmɔlɛ ekitɔ wa daka+ woho wele sangwelo* diande hadiokoke ntshikitana pondjo, nde akashikikɛ ɛtɛkɛta ande* lo ntshiba 18 dia oma lo diangɔ 2 diahakoke ntshikitana diele Nzambi hakoke pondjo mbuta kashi,+ sho wanɛ wakalawɔ oya lo eshamelo tonge la ekeketshelo ka wolo ka nkukutɛ elongamelo kele la ntondo kaso. 19 Elongamelo kɛsɔ kele la so,+ kele oko longo la masuwa le anima* kekɔ nge, hasukasuka ndo tɔ mbɔtɔka polo l’etei ka dihɔndɔ di’okombɔ,+ 20 lɛnɛ akɔtɔ Yeso,+ ombetshi ntondo dia wahɔ aso ndo nde akakome ɔlɔmbɛdi a laadiko wele oko Mɛlɛkisɛdɛkɛ pondjo pondjo.+
7 Nɛ dia Mɛlɛkisɛdɛkɛ ɔsɔ laki nkumekanga ka Salɛma, ɔlɔmbɛdi wa Nzambi Kaheme-Tshɛ kakatshu dia tohomana la Abrahama lam’akandayakalolaka oma la todiaka nkumi ya dikanga, ko nde akɔɔtshɔkɔla+ 2 ndo Abrahama akawosha* etenyi ka dikumi ka ɛngɔ tshɛ. Ntondotondo, lokombo lande kadimɔmaka ɔnɛ “Nkumekanga ka Losembwe,” ndo nto, nkumekanga ka Salɛma, mbuta ate “Nkumekanga ka Wɔladi.” 3 Lam’ele nde bu la she, bu la nyango, bu la ɔlɔndji, bu la etatelo ka nshi ndo bu la ekomelo ka lɔsɛnɔ, koko nde akayala oko Ɔna Nzambi, nde tshikalaka ɔlɔmbɛdi pondjo pondjo.*+
4 Ohonyenda woke woke waki pami kɛsɔ, ɔnɛ lele Abrahama, owandji wa nkumbo akawosha etenyi ka dikumi ka diangɔ dia dimbo+ diakaleke amɛna. 5 Lo mɛtɛ, lo ndjela Ɛlɛmbɛ, ana wa Lɛwi+ wakakambaka olimu w’ɔlɔmbɛdi wakalongola didjango dia mbɔsaka tenyi dia dikumi oma le anto,+ mbuta ate oma le anangɛwɔ kaanga mbaki anangɛwɔ asɔ tokanula ta* Abrahama. 6 Koko pami kɛsɔ kele ɔlɔndji ande hawoye oma lo nkumbo ka Lɛwi akɔshi tenyi dia dikumi oma le Abrahama, ko akatshɔkɔla ɔnɛ lakalongola alaka.+ 7 Aha la taamu, ɔnɛ loleki tshitshɛ akatshɔkwama oma le ɔnɛ loleki woke. 8 Lo wedi ɔmɔtshi, anto wavɔ mbalongola tenyi dia dikumi, koko lo wedi okina, onto latama dia nde ekɔ la lɔsɛnɔ.+ 9 Ndo akakokaka mbutama dia kaanga ose Lɛwi lalongola tenyi dia dikumi akakimɔ tenyi dia dikumi lo tshimbo ya Abrahama, 10 nɛ dia laasɔ ko nde eke kanula* ya tshɛnde ya lo nshi yayaye etena kakahomana Mɛlɛkisɛdɛkɛ la nde.+
11 Ko naka anto wakakokaka nkoma kokele l’ekimanyielo k’olimu w’ase Lɛwi w’ɔlɔmbɛdi+ (nɛ dia oma l’olimu ɔsɔ mbakalongola anto Ɛlɛmbɛ), ko naa ohomba wa ɔlɔmbɛdi okina ndja watama dia nde ekɔ oko Mɛlɛkisɛdɛkɛ,+ koko aha oko Arɔna? 12 Dikambo lam’ele dioho di’ɛlɔmbɛdi diekɔ lo tatshikitana, ekɔ ohomba ntshikitanya ndo+ Ɛlɛmbɛ. 13 Nɛ dia onto latama awui asɔ lo dikambo diande akaye oma lo dioho dikina diele ndooko onto lakakambe lo elambwelo.+ 14 Dikambo mbeyamaka hwe dia Nkumɛso akaye oma lo dioho dia Juda,+ koko Mɔsɛ kombuta ndooko dui lo dikambo di’ɛlɔmbɛdi waya oma lo dioho sɔ.
15 Dui sɔ diakayoleka mbokɛma hwe lam’akayotomba ɔlɔmbɛdi+ okina wele oko Mɛlɛkisɛdɛkɛ,+ 16 lakayala ɔlɔmbɛdi, aha lo ndjela kɛnɛ kalɔmba ɛlɛmbɛ wakendanaka la ɛlɔndji wa lo demba, koko oma lo wolo wa lɔsɛnɔ lahalanyema.+ 17 Nɛ dia akatama lo dikambo diande ɔnɛ: “Wɛ ekɔ ɔlɔmbɛdi pondjo pondjo oko Mɛlɛkisɛdɛkɛ.”+
18 Ɔnkɔnɛ, ɔlɛmbɛ wa ntondo wambotɔ nɛ dia vɔ wekɔ wɔdu ndo hawokambe dimɛna.+ 19 Dikambo Ɛlɛmbɛ kokonya ndooko ɛngɔ kokele,+ koko mbɔtwɛlɔ ka elongamelo koleki dimɛna+ kakasale dikambo sɔ, ndo lo tshimbo yatɔ mbayasukanyaso la Nzambi.+ 20 Ndo nto, dui sɔ kosalema aha la etshibelo tshibama 21 (nɛ dia lo mɛtɛ, ekɔ anto amɔtshi wakakome ɛlɔmbɛdi aha la etshibelo, koko nde akakome ɔlɔmbɛdi la etshibelo kendana la nde kakatshibe Ɔnɛ lakate ate: “Jehowa* akatshibe ndo nde hatotshikitanya kanyi yande* ate: ‘Wɛ ekɔ ɔlɔmbɛdi pondjo pondjo’”),+ 22 diakɔ diele Yeso akayala eshikikelo* ka sheke yoleki dimɛna.+ 23 Ndo nto, anto efula wakahombe nkoma ɛlɔmbɛdi lo taahɔnaka,+ nɛ dia nyɔi akaashimbaka dia vɔ ntshikala ɛlɔmbɛdi pondjo, 24 koko lam’ele nde ekɔ la lɔsɛnɔ pondjo pondjo,+ ndooko onto layowɔhɛna l’olimu w’ɔlɔmbɛdi. 25 Ɔnkɔnɛ, nde ekɔ ndo la akoka wa nshimbɛ tshɛ lo tshɛ wanɛ wayasukanya la Nzambi lo tshimbo yande nɛ dia nde ekɔ nshi tshɛ la lɔsɛnɔ dia nɔmbaka lo dikambo diawɔ.+
26 Nɛ dia ekɔ dimɛna dia sho monga la ɔlɔmbɛdi a laadiko wa ngasɔ wele la kɔlamelo, waha l’onongo, waha la mindo,+ wokakitɔnyi la atshi wa pɛkato ndo wakadiyama la diko di’elongo.+ 27 Otshikitanyi la ɛlɔmbɛdi a laadiko ɛsɔ, nde bu la ohomba wa nambolaka elambo lushi la lushi,+ ntondo dikambo dia pɛkato yande hita, ndo l’ɔkɔngɔ dikambo dia pɛkato y’anto,+ nɛ dia nde akasale dui sɔ mbala ɔtɔi lo pondjo lam’akandayalambola ndamɛ.+ 28 Dikambo apami wakasɔnamaka lo ndjela Ɛlɛmbɛ dia monga ɛlɔmbɛdi a laadiko waki la wɛɔdu,+ koko ɔtɛkɛta w’etshibelo+ wakayotamaka l’ɔkɔngɔ w’Ɛlɛmbɛ wakasɔnɛ Ɔna lakakome kokele+ lo pondjo.
8 Otondo wa dikambo wa kɛnɛ kataso vɔ ɔnɛ: Tekɔ la ɔlɔmbɛdi a laadiko wa ngasɔ+ ndo nde akatodjasɛ lo lonya l’omi la kiti ka lowandji kaki Shakasaka ya l’olongo,+ 2 okambi* wa lo dihole di’ekila+ ndo wa luudu la dipɛma la mɛtɛ mɛtɛ lakake Jehowa,* koko aha onto. 3 Nɛ dia ɔlɔmbɛdi a laadiko tshɛ sɔnamaka dia nambola weshasha la elambo. Ɔnkɔnɛ, aki ohomba dia onto ɔsɔ lawɔ monga la ɛngɔ kɛmɔtshi ka nambola.+ 4 Otondonga nde aki la nkɛtɛ, tshike totondonga ɔlɔmbɛdi,+ lam’ele lo ndjela Ɛlɛmbɛ, apami akina walambola weshasha wamboshilaka monga. 5 Apami asɔ wekɔ lo nkamba olimu w’ekila lo yoho yafɔna tshɛ lo tshɛ ndo yele didjidji+ dia akambo wa l’olongo;+ oko wakalongola Mɔsɛ didjango oma le Nzambi etena kakinde suke la mbika luudu la dipɛma ɔnɛ: Nɛ dia Nde mbutaka ate: “Kodje yimba dia nsala akambo tshɛ lo ndjela ɛnyɛlɔ kawɔ kakamakɛnya lo dikona.”+ 6 Koko Yeso ambolongola olimu* woleki dimɛna, nɛ dia nde ekɔ nto ompakemi+ wa sheke yoleki dimɛna+ yakashikikɛma lo ndjela ɛlɛmbɛ lo alaka woleki amɛna.+
7 Otondonga sheke ya ntondo shɔ komonga l’ɛkɔmɔ, tshike sheke ya 2+ totoyonga ohomba. 8 Nɛ dia nde akatane anto la munga etena kakandate ate: “Jehowa* kata ate: ‘Eenda, nshi yekɔ lo ndjaye yayomodja l’ase Isariyɛlɛ ndo l’ase Juda sheke y’oyoyo. 9 Yɔ hayotonga oko sheke yakamadje la watshɛwɔ lushi lakamaakimɛ lo lonya dia mbatondja oma lo wodja w’Edjibito,+ nɛ dia vɔ kotshikala lo sheke yami, diakɔ diakamatshike ndjakiyanya dikambo diawɔ,’ mbata Jehowa.”*
10 “Nɛ dia Jehowa* kata ate: ‘Ɔnɛ ele sheke yayomodja la luudu l’Isariyɛlɛ l’ɔkɔngɔ wa nshi shɔ. Dimi layodja ɛlɛmbɛ ami lo timba tawɔ ndo dimi layowafunda l’etema awɔ.+ Dimi layoyala Nzambi kawɔ ndo vɔ wayoyala wodja ami.+
11 “‘Vɔ hawototetemala mbetshana lam’asawɔ ndo lam’asa onto la ɔnango ɔnɛ: “Eya Jehowa!”* Dikambo vɔ tshɛ wayombeya, ntatɛ oma le ɔnɛ loleki tshitshɛ polo le ɔnɛ loleki woke l’atei awɔ. 12 Nɛ dia dimi layowaoka kɛtshi lo etsha awɔ wa kɔlɔ ndo dimi hantohɔ pɛkato yawɔ nto.’”+
13 Lo mbuta ɔnɛ: “Sheke y’oyoyo,” nde akasale dia sheke y’edjedja mbeta loowe.+ Ɔnkɔnɛ, kɛnɛ kambeta loowe ndo kaya omusu kekɔ suke la nshishɔ.+
9 Sheke y’edjedja lo wedi ayɔ, yaki la ɛlɛmbɛ wendana la olimu w’ekila ndo la ahole w’ekila+ wele la nkɛtɛ. 2 Nɛ dia wakake etenyi ka ntondo ka luudu la dipɛma lɛnɛ aki ekundji ka tala+ la mɛsa ndo lɛnɛ akakitshamaka mapa wa wɛnyanyu;*+ ndo wakelɛka etenyi kakɔ ɔnɛ: Dihole di’Ekila.+ 3 Koko, la wedi wa dihɔndɔ di’okombɔ+ dia 2 mbaki etenyi kekina ka luudu la dipɛma kakelamɛka ɔnɛ: Dihole Dioleki Ekila.+ 4 Tɔ kaki la mpanu+ ka paonyi kakawatshumbaka tshɔ ndo ɔshɛtɛ wa sheke+ wakakombama tshɛ lo tshɛ la paonyi,+ lɔkɔ mbaki mbaka ka paonyi kaki la mana+ ndo la danga dia Arɔna diakamɔngɛ+ kaamɛ la pase di’ave+ dia sheke; 5 ndo laadiko diawɔ mbaki akɛruba wa lotombo wele dɛdi diawɔ diakakombaka ofidi w’ekombelo ka pɛkato.*+ Koko, ɔnɛ keema etena ka mbuta oseka vuiwui tshɛ yendana l’akambo asɔ.
6 L’ɔkɔngɔ wa diangɔ sɔ mbikama lo yoho shɔ, ɛlɔmbɛdi mbɔtɔka mbala la mbala lo etenyi ka ntondo ka luudu la dipɛma dia tokamba elimu w’ekila,+ 7 koko ɔlɔmbɛdi a laadiko ndamɛ mbɔtɔka l’etenyi ka hende mbala ɔtɔi l’ɔnɔnyi.+ Nde hɔtɔ naka aha la dikila+ dialambolande dikambo diande ndamɛ+ ndo dikambo dia pɛkato ya wodja+ yakawasale aha la mbeya. 8 Oma lɔkɔ, nyuma k’ekila mɛnyaka hwe dia mboka k’otsha lo dihole di’ekila kombishɔma edja tshɛ kaki luudu la dipɛma la ntondo lɔsɔ lekekɔ.+ 9 Luudu la dipɛma lɔsɔ lekɔ djembetelo* dikambo di’etena kɛnɛ,+ ndo lo ndjela yɛdikɔ shɔ, weshasha ndo elambo+ wekɔ lo nambɔma. Koko kɛsɔ hakimanyiya dia nkum’otema k’onto lakamba olimu w’ekila monga kokele.+ 10 Vɔ mendanaka tsho la mbo ya ndɛ ndo ya nnɔ ndo la sɛlɛmɔnyi yotshikitanyi ya wɔkɛlɔ.*+ Ɔsɔ aki awui wakalɔmbamaka lo ɛlɛmbɛ wendana la demba+ ndo anto wakahombaka mbakitanyiya polo ndo l’etena kakashikikɛma ka mbidja akambo l’ɔnɔngɔ.
11 Koko, lam’akaye Kristo oko ɔlɔmbɛdi a laadiko w’akambo w’ɛlɔlɔ wamboshilaka salema, nde akete lo luudu la dipɛma loleki woke ndo loleki kokele laki kombikama l’anya, mbuta ate laha lo etongelo kɛnɛ. 12 Nde akɔtɔ lo dihole di’ekila, aha la dikila dia mbudi ndo di’ɛsɔngɔ wa ngɔmbɛ, koko la dikila diande hita,+ mbala ɔtɔi lo pondjo, ko nde akatokondjɛ etshungwelo ka pondjo.+ 13 Nɛ dia naka dikila dia mbudi la dia ngɔmbɛ+ ndo otoko w’ɔsɔngɔ wa ngɔmbɛ watowotɛka wanɛ wele mindo kokaka nkidia polo lo mbɛdia onto lo demba,+ 14 kete hoke dikila dia Kristo,+ ɔnɛ lele lo tshimbo ya nyuma ka pondjo akayakimɔ aha la ɛkɔmɔ le Nzambi! Shi diɔ diayoleka mbɛdia nkum’etema yaso oma lo etsha w’anyanya+ dia sho kambɛ Nzambi kasɛna+ olimu w’ekila?
15 Diakɔ diende ompakemi wa sheke y’oyoyo,+ lam’ele nde akavu dia mbatshungola l’ekimanyielo k’oshinga w’etshungwelo,+ oma lo munga yakawasale lam’akiwɔ lo sheke y’edjedja, kele wanɛ wakelamɛ walongole daka dia etenyi k’okitɔ+ ka pondjo. 16 Nɛ dia lɛnɛ ele sheke, nyɔi ka onto ladja sheke yakɔ pombaka shikikɛma, 17 dikambo sheke mongaka la nɛmɔ paka lo nyɔi, nɛ dia yɔ hayonge la nɛmɔ edja tshɛ keke onto lakayidje la lɔsɛnɔ. 18 Diakɔ diele, sheke y’edjedja kotatɛ nkamba olimu* aha la dikila tshulɔma. 19 Nɛ dia etena kakewoya Mɔsɛ wodja w’otondo wadjango tshɛ w’Ɛlɛmbɛ, nde akɔshi dikila di’ɛsɔngɔ wa ngɔmbɛ ndo dia mbudi, kaamɛ la ashi, wɛɔsa wa beela k’efula, diyo dia izɔpɛ, ko akamɔngɛ lo dibuku* ndo le anto tshɛ, 20 ata ate: “Ɔnɛ ekɔ dikila dia sheke yamonyodjangɛ Nzambi dia nyu nkitanyiya.”+ 21 Woho akɔ waamɛ, nde akamɔngɛ dikila+ lo luudu la dipɛma ndo lo diangɔ tshɛ di’olimu* w’ekila. 22 Eelo, lo ndjela Ɛlɛmbɛ, suke la diangɔ tshɛ mbɛdiamaka la dikila+ ndo ndooko edimanyielo kayala naka dikila hadiotshulɔmi.+
23 Ɔnkɔnɛ, aki ohomba dia kɛnɛ kafɔna tshɛ lo tshɛ+ la akambo wa l’olongo mbɛdiama lo yoho shɔ,+ koko diangɔ dia l’olongo nɔmbaka elambo woleki wɛsɔ la fwa. 24 Nɛ dia Kristo kɔmbɔtɔ lo dihole di’ekila diakasalema l’anya,+ diele didjidji dia kɛnɛ kele mɛtɛ,+ koko l’olongo+ dia tɛnama la ntondo* ka Nzambi lo wahɔ aso.+ 25 Dikambo sɔ kosalema l’oyango wa nde ndjakimɔ mbala efula oko wɔtɔ ɔlɔmbɛdi a laadiko lo dihole di’ekila ɔnɔnyi l’ɔnɔnyi+ la dikila diele bu diande ndamɛ. 26 Otondonga aha ngasɔ, tshike nde otosowa mbala efula oma k’etatelo k’andja. Koko kakianɛ, ndamɛ ambɛnama mbala ɔtɔi lo pondjo l’etena k’ekomelo k’akongɛ w’akambo* dia minya pɛkato l’ekimanyielo k’olambo ande.+ 27 Oko wakasalema dia anto mvɔka mbala 1 lo pondjo, ko oma laasɔ vɔ ndjolomboshama, 28 ngasɔ mbele ndo Kristo akayakimɔ mbala ɔtɔi lo pondjo dia mɛmba pɛkato y’anto efula;+ ndo lo wɛnamelo ande wa mbala ka 2 wayonga aha la pɛkato,* ndo nde ayɛnama le wanɛ wookongɛ l’asolo walomɔlomɔ dia nkondja panda.+
10 Nɛ dia lam’ele Ɛlɛmbɛ waki didjidji+ dia akambo w’ɛlɔlɔ wakahombe ndja,+ koko aha etondo w’akambo akɔ, lo ntetemala nambola elambo wa woho akɔ waamɛ ɔnɔnyi l’ɔnɔnyi, vɔ* hawokokaki pondjo nkonya wanɛ wayasukanya la Nzambi kokele.+ 2 Otondonga ngasɔ, shi tshike otonga ohomba ntshika dia nambola elambo, nɛ dia wanɛ wakamba olimu w’ekila kam’ɛdiamawɔ totoweya nto ele pɛkato? 3 Koko, elambo ɛsɔ wakoholaka anto ɔnɔnyi l’ɔnɔnyi+ dia vɔ wekɔ atshi wa pɛkato, 4 dikambo dikila dia ngɔmbɛ la dia mbudi hadiokoke minya pɛkato.
5 Ɔnkɔnɛ, lam’akaye Kristo l’andja, nde akate ate: “‘Wɛ konanga elambo la weshasha, koko wɛ akanɔngɔsɔlɛ demba. 6 Wɛ kɔngɛnangɛna elambo wa lotshumba w’etondo ndo elambo wa pɛkato.’+ 7 Ko dimi lakate nte: ‘Nzambi le,+ eenda dimi lamboya (lo wɔɔmbɔ* dui sɔ fundama lo dikambo diami) dia nsala lolango layɛ.’” 8 L’ɔkɔngɔ wa nde mbuta ntondo ɔnɛ: “Wɛ konanga ndo kombetawɔ elambo, weshasha, elambo wa lotshumba w’etondo ndo elambo wa pɛkato,” elambo wakalambɔmaka lo ndjela Ɛlɛmbɛ, 9 nde akate ate: “Eenda, dimi lamboya dia nsala lolango layɛ.”+ Nde akanya yɛdikɔ ya ntondo dia nshikikɛ yɛdikɔ ya 2. 10 Lo mbuta ɔnɛ: “Lolango,”+ sho takakidiama mbala 1 lo pondjo+ l’ekimanyielo k’olambo wa demba dia Yeso Kristo.
11 Ndo nto, ɔlɔmbɛdi tshɛ tshɔka lo dihole diande di’olimu lushi la lushi dia tokamba olimu w’ekila*+ ndo tolambola elambo akɔ waamɛ mbala la mbala+ wahakokaki pondjo minya pɛkato tshɛ lo tshɛ.+ 12 Koko, onto ɔsɔ akakimɔ olambo ɔtɔi dikambo dia pɛkato mbala ɔtɔi lo pondjo, ko akatodjasɛ lo lonya l’omi la Nzambi.+ 13 Oma ko etena kɛsɔ, nde ekɔ lo nkonga polo etena kayokitshama atunyi ande oko kihona k’ekolo ande.+ 14 Nɛ dia oma l’olambo 1 mbakandetɛ wanɛ tshɛ wakidiama kokele+ pondjo pondjo. 15 Ndo nto, nyuma k’ekila toshikikɛka dikambo sɔ, nɛ dia ntondotondo tɔ mbutaka ɔnɛ: 16 “Jehowa* kata ate: ‘Ɔnɛ ele sheke yayomodja la wɔ l’ɔkɔngɔ wa nshi shɔ. Dimi layodja ɛlɛmbɛ ami lo timba tawɔ ndo layowafunda l’etema awɔ.’”+ 17 Ndo tɔ mbutaka nto ɔnɛ: “Dimi hatohɔ pɛkato yawɔ ndo etsha awɔ wa kɔlɔ nto.”+ 18 Lɛnɛ ambodimanyiyama pɛkato, aya bu ohomba w’olambo wa pɛkato.
19 Ɔnkɔnɛ analengo, lam’ele tekɔ la dihonga* dikambo dia mboka katɔla otsha lo dihole di’ekila+ lo tshimbo ya dikila dia Yeso, 20 kakandatodiholɛ* oko mboka k’oyoyo ndo ka lɔsɛnɔ lo mbeta lo wedi wa dihɔndɔ di’okombɔ,+ mbuta ate demba diande, 21 ndo lam’ele tekɔ la ɔlɔmbɛdi a woke lo luudu la Nzambi,+ 22 nyɛsɔ toyasukanya la Nzambi l’otema ɔtɔi ndo la mbetawɔ ka kokele, tele la etema wele, diɛsɛ la ɔmɔngɛlɔ, wambɛdiama oma lo nkum’otema ka kɔlɔ+ ndo alemba aso wambɔtshama la ashi wa pudipudi.+ 23 Nyɛsɔ tokukute wewoyelo wa lo sɛkɛ wa elongamelo kele la so, aha la ndjɛkayɛka,+ nɛ dia ɔnɛ lakalake ekɔ la kɔlamelo. 24 Ndo nyɛsɔ todjanake yimba* dia tshutshuyana* lo ngandji ndo lo etsha w’ɛlɔlɔ,+ 25 tatotshikake sanganaka kaamɛ+ oko wele mbekelo k’anto amɔtshi, koko tokeketshanake lam’asaso+ ndo toleke nsala dikambo sɔ oko wɛnanyu dia lushi lakɔ laya suke.+
26 Naka sho ntetemala nsala pɛkato la okonda l’ɔkɔngɔ wa sho nkondja ewo k’oshika k’akambo wa mɛtɛ,+ ndooko olambo okina wakoka kimɔma nto dikambo dia pɛkato yaso,+ 27 koko ekɔ elongamelo kɛmɔtshi ka wɔma ka kilombo ndo ka nkɛlɛ ka wolo kayotshumba wanɛ walɔshana la Nzambi.+ 28 Onto tshɛ lakɔnyɔlaka Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ akahombaka ndjakema aha la mbokama kɛtshi, naka ɛmɛnyi 2 kana 3 wamboshikikɛ.+ 29 Dilanya dia woho akɔna diafɔnyanyu diahomba nongola onto lahɔtshahɔtsha Ɔna Nzambi ndo lɔnyɔla nɛmɔ dia dikila dia sheke+ diakandakidiama la diɔ ndo latɛnga la diɔnyɔ tshɛ nyuma ka ɔlɔlɔ waheyama mbɛdika?+ 30 Nɛ dia sho mbeyaka Ɔnɛ lakate ate: “Nsɔmbɔya ekɔ dikambo diami, dimi kayowafuta.” Ndo nto ate: “Jehowa* ayolombosha anto ande.”+ 31 Ekɔ dikambo dia wɔma efula dia nkɔ l’anya wa Nzambi kasɛna.
32 Koko, nyohɔke nshi yakete yele l’ɔkɔngɔ wa nyu nongola osase,+ nyu nyakakikɛ ta dia wolo kaamɛ la asui. 33 Lo tena dimɔtshi, nyu nyakakitshama lo sɛkɛ* dia tɛngama ndo soyama, ndo lo tena dikina nyu nyaki kaamɛ* la wanɛ wakahomana la akambo asɔ. 34 Nɛ dia nyu nyakoke wanɛ waki lo lokanu kandji ndo nyaketawɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ di’anto mimba diangɔ dianyu,+ nyeya dia nyekɔ la diangɔ+ dioleki tshɛ amɛna ndo diahalana.
35 Ɔnkɔnɛ, tanyoshishake dihonga* dianyu diayofutama+ lo yɛdikɔ y’efula. 36 Dikambo nyekɔ la ohomba w’ekikelo,+ kele l’ɔkɔngɔ wa nyu nsala lolango la Nzambi, kanyolongole ekotshamelo ka daka. 37 Nɛ dia “keema edja,”+ kete “ɔnɛ layaye ayokoma ndo nde hatotshimbatshimba.”+ 38 “Koko onto ami l’ɔlɔlɔ ayɔsɛna oma lo mbetawɔ”+ ndo “naka nde nkalola ɛkɔngɔkɔngɔ, dimi* hantɔngɛnangɛna lo dikambo diande.”+ 39 Sho keema weho w’anto wakalola ɛkɔngɔkɔngɔ otsha lo elanyelo,+ koko tekɔ weho w’anto wele la mbetawɔ dia nama nsɛnɔ yaso.*
11 Mbetawɔ ele okongelo wa la eshikikelo tshɛ wa kɛnɛ kalongamɛ onto,+ wɛnyɛlɔ wa lo sɛkɛ* w’akambo wa mɛtɛ wahɛnama. 2 Nɛ dia lo tshimbo yatɔ, wakatɛkɛta lo dikambo di’anto wa lo nshi y’edjedja.*
3 Oma lo mbetawɔ, sho mɛnaka dia akongɛ w’akambo* wakalɔngama diɛsɛ la ɔtɛkɛta wa Nzambi, lo woho wele nde akakambe la kɛnɛ kahɛnama dia nsala kɛnɛ kɛnama.
4 Oma lo mbetawɔ, Aabɛlɛ akalambola Nzambi olambo woleki wa Kɛna+ nɛmɔ, ndo oma lo mbetawɔ kakɔ, akatama lo dikambo diande ɔnɛ nde aki onto ɔlɔlɔ, nɛ dia Nzambi aketawɔ* weshasha ande,+ ndo kaanga mbakandavu, mbetawɔ kande kekɔ lo ntetemala tetsha.+
5 Oma lo mbetawɔ, Ɛnɔkɛ+ akasɛkɔma ko nde kɔmɛna nyɔi, ndo ndooko dihole diakandatanema, nɛ dia Nzambi akɔɔsɛkɔla.+ Koko la ntondo ka nde sɛkɔma, akatama lo dikambo diande ɔnɛ nde akangɛnyangɛnyaka Nzambi. 6 Ndo nto, onto lele bu la mbetawɔ hakoke ngɛnyangɛnya Nzambi, nɛ dia ɔnɛ layasukanya la Nzambi pombaka mbetawɔ dia nde ekɔ, ndo nde ndjalaka ofutshi wa wanɛ wooyanga l’otema ɔtɔi.+
7 Oma lo mbetawɔ, Nɔa+ l’ɔkɔngɔ wa Nzambi mbɔhɛmɔla lo akambo waki watɛnama,+ nde akɛnya wɔma wakandokaka Nzambi ndo akasale waato wa luudu+ dia nshimbɛ ase nkumbo kande, ndo oma lo mbetawɔ kɛsɔ nde akaanya andja,+ ko akɔsama oko onto ɔlɔlɔ l’ɔtɛ wa mbetawɔ kande.
8 Oma lo mbetawɔ, Abrahama+ lam’akandelamɛ, nde akakitanyiya lo mimɔ oma lɛnɛ akinde ko ntshɔ lo dihole diakandahombe nongola oko etenyi k’okitɔ; nde akatshu kaanga mbakinde kombeyaka lɛnɛ akandatatshɔka.+ 9 Oma lo mbetawɔ, nde aki oko ɔngɛndangɛnda+ lo nkɛtɛ ya daka oko lo nkɛtɛ yakana, ndo nde akadjasɛ lo mvudu y’apɛma+ nde la Isaka la Jakɔbɔ, wanɛ waki ekitɔ kaamɛ la nde wa daka diakɔ diamɛ.+ 10 Nɛ dia nde akakongaka osomba wele la atshina w’eshika, wele Nzambi kakakongɛ+ ndo kakahike.
11 Oma lo mbetawɔ, Sara nde lawɔ akalongola wolo wa ntshɔ diemi dia kanula,* kaanga mbakinde ambolekanya ɛnɔnyi wa mbota,+ nɛ dia nde akɔsaka dia Ɔnɛ lakalake daka sɔ ekɔ la kɔlamelo.* 12 Diakɔ diele, oma le onto ɔtɔi laki oko ambovɔ+ mbakotɔ ana+ efula oko tɔɔtɔ ta l’olongo ndo oko nsɛkɛ ya lɔkɔngɔ yaheyama mbadia ya l’omamu wa ndjale.+
13 Oma lo mbetawɔ, anto asɔ tshɛ wakatshikala la kɔlamelo polo lo nyɔi aha la mɛna ekotshamelo k’alaka,+ koko wakawaɛnaka oma l’etale,+ wakaangɛnangɛnaka ndo wakɛnyaka lo sɛkɛ dia waki angɛndangɛnda la ambetshi a mboka lo wodja. 14 Nɛ dia wanɛ watɛkɛta lo yoho shɔ mɛnyaka hwe dia wekɔ lo nyanga dihole diawɔ hita l’otema ɔtɔi. 15 Ko otondonga mɛtɛ vɔ wakatetemala mbohɔ oma lɛnɛ akawaye,+ tshike wotokondja diaaso dia nkalola. 16 Koko vɔ wekɔ lo nyanga dihole dioleki dimɛna, mbuta ate dihole dia l’olongo. Diakɔ diele Nzambi hoke nsɔnyi lo dikambo diawɔ dia mbelamɛ ɔnɛ Nzambi kawɔ,+ nɛ dia nde akaalɔngɔsɔlɛ+ osomba ɔmɔtshi.
17 Oma lo mbetawɔ, Abrahama lam’akandahembama,+ aki oko nde ambolambola Isaka. Pami kɛsɔ kakalongola alaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ aki suke la nambola tshɔi yande y’ɔna yakandoote,+ 18 kaanga mbakawawotɛ ɔnɛ: “Ɔnɛ layelamɛ kanula* yayɛ ayotomba oma le Isaka.”+ 19 Koko nde akɔshi dia Nzambi aki la akoka wa mboolola kaanga oma lo nyɔi, ndo oma lɛkɔ mbakandoolongola lo yoho ya didjidji.+
20 Oma lo mbetawɔ, Isaka lawɔ akatshɔkɔla Jakɔbɔ+ la Esao+ lo kɛnɛ kendana la akambo wakahombe ndja.
21 Oma lo mbetawɔ, Jakɔbɔ lam’akinde suke la mvɔ,+ akatshɔkɔla ana tshɛ waki Yɔsɛfu+ ndo akatɛmɔla Nzambi etena kakandɛkama la koma ya danga diande.+
22 Oma lo mbetawɔ, Yɔsɛfu lam’akinde suke la mvɔ, akatɛkɛta dikambo dia otombelo w’ana w’ase Isariyɛlɛ, ndo nde akate* kɛnɛ kakawahombe nsala la weka* ande.+
23 Oma lo mbetawɔ, ambutshi wa Mɔsɛ wakawoshɛ ngɔndɔ 3 l’ɔkɔngɔ wa eotwelo kande,+ nɛ dia vɔ wakɛnyi dia ɔna aki dimɛna efula+ ndo vɔ komboka didjango dia nkumekanga wɔma.+ 24 Oma lo mbetawɔ, Mɔsɛ lam’akandole,+ nde akatone mbelamɛ ɔna aki ɔna Farawɔ la womoto,+ 25 nde akasɔnɛ dia pɛnyahɛnyama l’ekambi waki Nzambi lo dihole dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa pɛkato wa tshanda mɔtshi tsho, 26 nɛ dia nde akɔshi lɔtɛngɔ la Kristo oko ɛngɔnyi woleki diangɔ dia nɛmɔ dia l’Edjibito la fwa, nɛ dia nde akake washo lo difuto. 27 Oma lo mbetawɔ, nde akonɛɛ oma l’Edjibito+ aha la mboka nkɛlɛ ka nkumekanga+ wɔma, nɛ dia nde akatshikala nge oko onto lɛna Ɔnɛ lahɛnama.+ 28 Oma lo mbetawɔ, nde akasale Dambo di’Elekanelo ndo akakite dikila lo dikundji dia la soko diaha ondjakanyi ndjodiaka* anawɔ wa nondo.+
29 Oma lo mbetawɔ, vɔ wakatenyanya Ndjale ka Beela wate kana oko lo nkɛtɛ y’ofumbo,+ ndo lam’akahembe ase Edjibito dia mbayela, vɔ wakadinde l’ashi.+
30 Oma lo mbetawɔ mbakanyukɔ mpele dia lokombo la Jeriko l’ɔkɔngɔ wa anto ditshimba nshi 7.+ 31 Oma lo mbetawɔ, Rahaba, womoto la numba kondjakema la wanɛ waki komonga la okitanyiya nɛ dia nde akalongola atɔpi la wɔladi.+
32 Ayomota nto? Nɛ dia etena bu ka dimi mbuta akambo wendana la Ngidiyɔna,+ Baraka,+ Samisɔna,+ Jafɛta,+ Davidɛ,+ Samuɛlɛ+ la amvutshi akina. 33 Oma lo mbetawɔ, vɔ wakalɛndja waolelo,+ wakela losembwe, wakalongola alaka,+ wakadihe enyɔ wa ntambwɛ,+ 34 vɔ kokoka nongola dja,+ wakahandɔ oma lo tokuwa ta mpɛmɔ,+ vɔ wanɛ waki wɔdu wakayala akanga wa nkudu,+ wakayokoma andɔshi wa wolo w’ata,+ wakatshanya asɔlayi wakawaɔtwɛ la ta.+ 35 Wamato amɔtshi wakalongola ewotɔ awɔ wakolɔ,+ koko apami amɔtshi wakahɛnyahɛnyama, nɛ dia vɔ kombetawɔ nshisha mbetawɔ kawɔ dia vɔ ntshungɔ l’oyango wa vɔ ndjolɔ lo eolwelo koleki dimɛna. 36 Eelo, akina wakahembama lo vɔ mbaɔla ndo mbakɔmɔla mfimbɔ. Koko aha laasɔ ato, vɔ wakakome polo ndo lo kelekama mɔlɔla+ ndo mbidjama lo nkanu.+ 37 Wakawaoke ave,+ wakahembama, wakahembɔma lo 2 la si, wakadiakema l’esehe tshɛ la lokuwa la ta,+ wakalɔtaka dikoho di’ɛkɔkɔ la dikoho dia mbudi+ etena kakiwɔ lo dihombo, kakiwɔ lo asui+ ndo kakawahɛnyahɛnyamaka.+ 38 Ndo andja kokoka la anto wele oko vɔ. Vɔ wakatekekɔka l’oswe wa shɛnga, lo akona, lo weoko w’ave+ ndo lo afuku wa nkɛtɛ.
39 Koko anto asɔ tshɛ, kaanga mbakawetawɔma le Nzambi l’ɔtɛ wa mbetawɔ kawɔ, vɔ kokondja ekotshamelo ka daka, 40 nɛ dia Nzambi akakanyiyaka dia tosha ɛngɔ koleki dimɛna,+ diaha vɔ nkoma kokele aha la ekimanyielo kaso.
12 Ɔnkɔnɛ, lam’ele tekɔ la olui a woke* w’ɛmɛnyi wa ngasɔ wotodingi, nyɛsɔ sho lawɔ tonya wetsho tshɛ ndo pɛkato katotondaka esadi eto+ ndo tolawɔ la ekikelo tshɛ lowango lele la ntondo kaso,+ 2 etena kakaso washo le Owandji wa Woke wa mbetawɔ kaso ndo Ɔnɛ lakikonya kokele, Yeso.+ L’ɔtɛ w’ɔngɛnɔngɛnɔ wakakitshama la ntondo kande, nde akakikɛ otamba w’asui,* akɔnyɔla nsɔnyi ndo akatodjasɛ lo lonya l’omi la kiti ka lowandji ka Nzambi.+ 3 Eelo, nyokane yimba dimɛna dikambo dia ɔnɛ lakakikɛ ɛtɛkɛta wa kɔlɔ wa ngasɔ oma le atshi wa pɛkato+ wele lo nsala ngasɔ, wakayasalɛka vɔamɛ kɔlɔ, diaha nyu nɛmba ndo mpekɔ.*+
4 Lo ta dialɔnyu la pɛkato kɛsɔ, nyu nyatashike ntanga polo ndo lo dikila dianyu nkɛla. 5 Ndo nyambohɛ tshɛ lo tshɛ dako diakawanyosha oko wenyu ana diata ɔnɛ: “Ɔnami, tɔnyɔlake ohokwelo w’oma le Jehowa,* ndo tohekɔke etena kakongolande, 6 nɛ dia Jehowa* pokolaka wanɛ wokande ngandji ndo onto tshɛ lalongolande oko ɔna,+ nde mboshaka dilanya.”*
7 Nyu pombaka mbikikɛ oko etenyi kɛmɔtshi k’ohokwelo* anyu. Nzambi nyɔsaka oko ana.+ Nɛ dia ɔna akɔna ahahokɔma oma le she?+ 8 Ko naka nyu tshɛ hanyolongola ohokwelo ɔsɔ, kete nyekɔ mɛtɛ ana wa lo loseka, koko aha ana wa pɛtɛpɛtɛ. 9 Ndo nto, ambutshi aso w’anto* tohokolaka, koko sho mbalɛmiyaka. Onde hatohombe ndeka monga suke dia ndjakitshakitsha l’ɛse ka Shɛso, ɔnɛ latosha lɔsɛnɔ la lo nyuma lasɛnaso?+ 10 Nɛ dia vɔ wakatohokolaka lo tshanda mɔtshi, lo ndjela kɛnɛ kakawɛnaka ɔlɔlɔ, koko nde ekɔ lo nsala dikambo sɔ lo wahɔ aso dia sho monga ekila oko nde.+ 11 Lo mɛtɛ, ohokwelo tshɛ bu dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ etena kashamawɔ, koko ekɔ dui dia kandji;* koko, l’ɔkɔngɔ diko wanɛ wetshama oma l’ohokwelo akɔ tɔɔka olowa wa wɔladi wa losembwe.
12 Ɔnkɔnɛ, nyokeketsha anya wambɔkɔmɔ la adwe wambɔlɛmba,+ 13 ndo nyotetemale sembolɛ ekolo anyu mboka, diaha lokolo+ latɛnguna nsɔngɔ, koko dia lɔ nkɔnɔ. 14 Nyosale la wolo dia nsɛna lo wɔladi l’anto tshɛ,+ ndo lo ekidielo*+ kele naka onto bu la tɔ kete nde hatɛna Nkumadiɔndjɔ. 15 Nyɔsɛnɛ wolo diaha kaanga onto ɔtɔi mpandja ɔlɔlɔ waheyama mbɛdika waki Nzambi diaha lɔsɔngu l’ololo ntomba dia mbidja ofukutanu ko anto efula mbidjama mindo la lɔ,+ 16 ndo nyende dimɛna diaha onto lasala awui wa mindo wa dieyanelo* monga l’atei anyu kana onto lahɔshi diangɔ di’ekila la nɛmɔ, oko Esao lakengɔnya lotshungɔ lande l’ɔna enondo la yangɔ ya ndɛ.+ 17 Nɛ dia nyu mbeyaka dia l’ɔkɔngɔ diko, lam’akandayoyangaka dia nkita ɔtshɔkɔ, nde akatonama; nɛ dia kaanga mbakandayange l’otema ɔtɔi ndo l’asɔyi lo washo+ dia yɛdikɔ yakɔsama* ntshikitanyema, dui sɔ kosalema.*
18 Nɛ dia nyu kosukana la ɛngɔ kakokanyu minanda+ ndo kakalongola la dja+ ndo la dinge di’odima ndo la wodjima wa tshududu ndo la lɔpɛpɛ la wolo,+ 19 ndo la wondjo wa dimama+ ndo la wondjo w’ɛtɛkɛta,+ wele lam’akawoke, anto wakalɔmbɛ diaha dui sɔ mbatɛ akambo akina.+ 20 Nɛ dia vɔ kokoka mbikikɛ lam’akawoke ɔlɛmbɛ wata ɔnɛ: “Naka kaanga nyama kɛmɔtshi mbidɛ lo dikona nɛ, tɔ pombaka mbokama ave.”+ 21 Ndo nto, kɛnɛ kakawɛnyi kaki wɔma wa mamba diakɔ diakate Mɔsɛ ate: “Lekɔ la wɔma ndo lekɔ lo nsaka lokomba.”+ 22 Koko nyakasukana la Dikona dia Siɔna+ ndo la osomba wa Nzambi kasɛna, Jɛrusalɛma+ ya l’olongo ndo la nunu akumi akumi di’andjelo 23 wakasangana kaamɛ,+ ndo la etshumanelo k’ana wa nondo wele nkombo yawɔ yambofundama l’olongo ndo la Nzambi lele Shushi ya tshɛ+ ndo la nsɛnɔ ya lo nyuma+ y’anto w’ɛlɔlɔ wambokoma kokele,+ 24 ndo la Yeso ompakemi+ wa sheke y’oyoyo,+ ndo la dikila diakamɔngama diatɛkɛta lo yoho yoleki dikila dia Aabɛlɛ.+
25 Nyende ɔlɔlɔ diaha nyu ntona mpokamɛ* ɔnɛ latɛkɛta. Nɛ dia naka wanɛ wakatone mpokamɛ ɔnɛ lakashaka anto wa la nkɛtɛ ɔhɛmwɛlɔ w’oma le Nzambi kopandɔ oma lo dilanya, kete hoke sho! Shi sho mbahatoleka mpandɔ naka sho mboka ɔnɛ latɛkɛta oma l’olongo ɔkɔngɔ?+ 26 L’etena kɛsɔ dui diande diakasutshasutsha nkɛtɛ,+ koko l’etena kɛnɛ nde akalake ate: “Mbala kekina dimi layosutshasutsha aha nkɛtɛ tsho koko ndo olongo.”+ 27 Etelo k’ɔnɛ: “Mbala kekina” mɛnyaka wonyelo wa diangɔ diasutshasutshama oko wediɔ diangɔ diakasalema, dia diangɔ diahasutshasutshama ntshikala. 28 Ɔnkɔnɛ, lam’ele sho pombaka nongola Diolelo diahakoke sutshasutshama, nyɛsɔ totetemale nongola ɔlɔlɔ waheyama mbɛdika watokimanyiya dia sho kambɛ Nzambi olimu w’ekila lo yoho yetawɔnde la wɔma ndo la lokomba. 29 Nɛ dia Nzambi kaso ekɔ dja yatshumba.+
13 Ngandji kanyu k’onto l’ɔnango katetemale.+ 2 Tanyohɛke nongolaka angɛndangɛnda,*+ nɛ dia l’ɔtɛ wa dikambo sɔ, anto amɔtshi wakahangia andjelo+ aha la vɔ mbeya. 3 Nyohɔke wanɛ wele lo lokanu*+ oko ndo nyu mbele lo lokanu kaamɛ la wɔ,+ ndo wanɛ wahɛnyahɛnyama, nɛ dia nyu lawɔ nyeke lo demba dia l’emunyi.* 4 Diwala diɔsamake la kɛnɛmɔ le anto tshɛ ndo mbeto ka diwala katɔtɔke mindo,+ nɛ dia Nzambi ayolombosha anto wasala awui wa mindo wa dieyanelo* ndo akanga wa loseka.+ 5 Lo lɔsɛnɔ lanyu, tanyongake la ngandji ka falanga,+ koko nyɔngɛnangɛnake la kɛnɛ kele la nyu.+ Nɛ dia nde akate ate: “Dimi hakotshikaki ndo hakokalɛki pondjo.”+ 6 Dia sho monga la dihonga di’efula ndo mbuta ɔnɛ: “Jehowa* kele okimanyedi ami, dimi hantoka wɔma. Kakɔna kakoka onto salɛmi?”+
7 Nyohɔ wanɛ wanyɔlɔmbɔla+ ndo wakanyewoya ɔtɛkɛta wa Nzambi, ndo l’ɔkɔngɔ wa nyu nsɛdingola etombelo w’ɛlɔlɔ w’oma lo lɔkɛwɔ lawɔ, nyokoya mbetawɔ kawɔ.+
8 Yeso Kristo ekɔ woho akɔ waamɛ loyi, ɛlɔ ndo pondjo pondjo.
9 Tanyonganyiyamake la wetshelo ekina wa weho la weho, nɛ dia ndeka dimɛna otema keketshama oma lo ɔlɔlɔ waheyama mbɛdika lo dihole dia keketshama la mbo ya ndɛ* yele ndooko la wahɔ le wanɛ wayasha lɔkɔ.+
10 Sho tekɔ la elambwelo kele wanɛ wakamba olimu w’ekila lo luudu la dipɛma bu la lotshungɔ la ndɛ+ kɛnɛ kele lɔkɔ. 11 Nɛ dia nyama yele dikila diayɔ diakatɔlama lo dihole di’ekila le ɔlɔmbɛdi a laadiko oko olambo wa pɛkato tshumbamaka l’andja wa mpango.+ 12 Ɔnkɔnɛ, Yeso lawɔ akasowe l’andja wa soko di’osomba+ dia nkidia anto la dikila+ diande hita. 13 Oma lɔkɔ, nyɛsɔ totshu le nde l’andja wa mpango, takikɛ diɔnyɔ diakandakikɛ,+ 14 nɛ dia lanɛ sho bu la osomba watshikala pondjo, koko tekɔ lo kongɛɛ l’asolo walomɔlomɔ tshɛ osomba wayaye.+ 15 Ɔnkɔnɛ, lo tshimbo yande, nyɛsɔ tolambolake Nzambi nshi tshɛ olambo wa lotombo,+ mbuta ate elowa w’oma l’ɛlɔmɔ aso+ wasala wotelo wa lo sɛkɛ dikambo dia lokombo lande.+ 16 Ndo nto, tanyohɛke nsala ɔlɔlɔ ndo nkimanyiya anto akina+ la diangɔ diele la nyu, nɛ dia Nzambi ngɛnangɛnaka woho w’elambo wa ngasɔ.+
17 Nyokitanyiyake wanɛ wanyɔlɔmbɔla+ ndo nyoyakitshakitsha l’ɛse kawɔ,+ nɛ dia vɔ wekɔ lo ntetemala nyolama* oko anto wayowoyokoya la wɔ,+ dia vɔ nsala dikambo sɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ koko aha la lonyangu, nɛ dia dui sɔ diayonga l’etombelo wa kɔlɔ le nyu.
18 Nyotetemale tɔlɔmbɛ, nɛ dia tekɔ l’eshikikelo dia tekɔ la nkum’otema kosembwe,* nɛ dia sho kombolaka monga la losembwe lo akambo tshɛ.+ 19 Koko, lamboleka nyokeketsha dia nyu nɔmba dia dimi nkalola le nyu esadi.
20 Nzambi ka wɔladi lakolola olami a woke w’ɛkɔkɔ,+ Nkumɛso Yeso oma lo nyɔi la dikila dia sheke ya pondjo 21 anyosha ɛngɔ tshɛ k’ɔlɔlɔ dia nyu nsala lolango lande ndo atotshutshuya lo tshimbo ya Yeso Kristo dia nsala kɛnɛ kɔɔngɛnyangɛnya. Lotombo layale le nde pondjo pondjo! Aamɛɛ.
22 Analengo le, dimi lambonyokeketsha dia nyu mpokamɛ la solo dia lotutsha tshɛ ɔtɛkɛta ɔnɛ w’ekeketshelo, nɛ dia lakanyofundɛ mukanda wa mondo. 23 Nyeye dia ɔnangɛso Timɔte akatshungɔ oma lo lokanu. Naka nde ndja esadi, kete dimi la nde mbayoya dia ndjonyenda.
24 Nyombishe wanɛ tshɛ wanyɔlɔmbɔla ndo ekilami ekina tshɛ mɔyɔ. Wanɛ wele la Itali+ wanyotomɛ mɔyɔ.
25 Ɔlɔlɔ waheyama mbɛdika wayale la nyu nyu tshɛ!
Kana “tena.” Enda Elembetshielo.
Kana “ekambi wa lo sɛkɛ.”
Kana “olimu wa lo sɛkɛ.”
Enda Ap. A5.
Tshɛk., “lɔtɔngɔ.”
Kana “dia nkimɔ olambo wakomba pɛkato; nsala ekombelo ka pɛkato.”
Kana “weso la mbetawɔ le nde.”
Mbuta ate Yeso.
Kana “ɔmɛnyi.”
Tshɛk., “tonge la wɔma.”
Enda Elembetshielo.
Enda Elembetshielo.
Kana “wanganɛ.”
Kana “la ngandji; la wɛdimo.”
Kana “ekɔ l’ɛse ka.”
Tshɛk., “Lo nshi ya emunyi ande.”
Tshɛk., “lo menda etena.”
Kana “akoka awɔ w’ekanelo ka yimba.”
Kana “etena kayaye.” Enda Elembetshielo.
Kana “dako.”
Tshɛk., “akahakema.”
Kana “le nsɛnɔ yaso.”
Tshɛk., “akawaatɛ.”
Kana “lotetemala loto.”
Tshɛk., “wakatombe oma lo nkondo ya.”
Tshɛk., “lo nkondo.”
Enda Ap. A5.
Kana “hatonyanga.”
Kana “ɔnɛ lakakimɔma oko ɔkɔlɛ.”
Kana “okambi wa lo sɛkɛ.”
Enda Ap. A5.
Kana “olimu wa lo sɛkɛ.”
Enda Ap. A5.
Enda Ap. A5.
Enda Ap. A5.
Enda Ap. A5.
Kana “mapa wa lɛɛnya.”
Kana “dihole di’ekombelo ka pɛkato.”
Kana “wɛɛla.”
Tshɛk., “batisimu yotshikitanyi.”
Tshɛk., “kosapɔma.”
Kana “wɔɔmbɔ.”
Kana “olimu wa lo sɛkɛ.”
Tshɛk., “la ntondo ka elungi.”
Kana “tena.” Enda Elembetshielo.
Kana “hawotonga la losambi la pɛkato.”
Kana ondo “anto.”
Tshɛk., “lo wɔɔmbɔ wa dibuku.”
Kana “dia tosala olimu wa lo sɛkɛ.”
Enda Ap. A5.
Kana “eshikikelo.”
Tshɛk., “kakandasapola dikambo diaso.”
Kana “toyakiyanyake dikambo dia onto la wonyande; tokanyiyake dikambo dia onto la wonyande.”
Kana “sɛngiyana.”
Enda Ap. A5.
Tshɛk., “nyakakitshama oko lo kɛnyɔ.”
Kana “nyakemala suke suke.”
Tshɛk., “ntɛkɛta awui hwe hwe.”
Kana “anima ami.”
Kana “anima aso.”
Kana “djembetelo yetawoya.”
Kana “watshɛso.”
Kana “tena.” Enda Elembetshielo.
Kana “akɛnya dia nde ambetawɔ.”
Tshɛk., “lɔtɔngɔ.”
Kana “kokaka mbɛkɛma otema.”
Tshɛk., “lɔtɔngɔ.”
Kana “akadjanga.”
Kana “okundelo.”
Tshɛk., “nsakanya.”
Tshɛk., “dinge dia woke.”
Enda Elembetshielo.
Kana “mpekɔ lo anima anyu.”
Enda Ap. A5.
Enda Ap. A5.
Kana “mbɔkɔmɔlaka.”
Kana “olowanyelo.”
Tshɛk., “papa ya emunyi aso.”
Kana “mbishaka paa.”
Kana “ekila.”
Enda Elembetshielo, “Awui wa mindo wa dieyanelo.”
Mbuta ate yakɔshi she.
Tshɛk., “nde kotana dihole dikambo diayɔ.”
Kana “tanyoshake tɛkɛ nɛndɛ; tanyonyake yimba le.”
Kana “salɛka angɛndangɛnda ɔlɔlɔ.”
Tshɛk., wanɛ wokelekami; wanɛ wele lo ɛkɔdi.”
Kana ondo “oko nyekɔ lo nsowa kaamɛ la wɔ.”
Enda Elembetshielo, “Awui wa mindo wa dieyanelo.”
Enda Ap. A5.
Mbuta ate wadjango wendana la mbo ya ndɛ.
Kana “nama anima anyu.”
Tshɛk., “k’ɔlɔlɔ.”