BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w14 5/15 lk. 31-32
  • “Olimu wa dinela weke efula”

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • “Olimu wa dinela weke efula”
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2014
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2014
w14 5/15 lk. 31-32

AWUI WAMBETAKA

“Olimu wa dinela weke efula”

George Young

Etena kakakome George Young la Rio de Janeiro lo Ngɔndɔ ka sato 1923

LO 1923, anto wakalole tɔ lo mbalasa katowohoma mishiki ndo katowɔkɛnyaka tɔkɛnyɔ ka la São Paulo. George Young mbakashaka sawo ndo wakadikadimolaka lo portugais. Anto 585 mbakahokamɛ sawo sɔ la yambalo tshɛ. Avɛsa wa lo Bible wakatafundamaka lo ekra wa woke lo portugais. L’ekomelo wakayoshaka onto tshɛ kɔpi ka biukubuku yele l’ɔtɛ adui ɔnɛ: Miliyɔ y’anto wele la lɔsɛnɔ kakianɛ hawovɔki pondjo lo portugais, lo allemand ndo lo italien. Sawo sɔ diakekɔ nsango. Nshi hiende oma laasɔ, anto wakatshumana lo luudu lakɔ laamɛ dia mpokamɛ sawo dikina. Lande na kakashama asawo asɔ?

Lo 1867, Sarah Bellona Ferguson akonɔ la nkumbo kande oma l’États-Unis otsha la Brésil. Lo 1899, Sarah akayohɔ dia nde akashola akambo wa mɛtɛ etena kakandadia okanda aso wakɔɔtɔlɛ kosɛnde ka pami la Brésil. Lam’ele, nde akakombolaka mbadia efula nde akatatɛ mbadia ndo Tshoto y’Etangelo ya lo Angɛlɛ. Lam’ele losango lɔsɔ lakawonanda, nde akafundɛ ɔnangɛso Russell ate: “Ndooko onto lahakoke nsambishama l’ɔtɛ wɔnɛ nde ekɔ etale.”

Lohoso la traktɛ kele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ Lende ele wanɛ wavɔ? (Portuguese)

Lende ele wanɛ wavɔ? (lo portugais)

Sarah Ferguson akasale la wolo dia nsambisha akambo wa mɛtɛ, koko nde akayambolaka dia mbeya onto lakakoke mbokimanyiya nde l’ase nkumbo, kande mbidja ndo ase Brésil akina dia vɔ nshihodia akambo wa mɛtɛ. Lo 1912, Bɛtɛlɛ ka la Brooklyn akoofundɛ ɔnɛ, onto ɔmɔtshi ekɔ lo ndjaye oya la São Paulo la ekanda k’ɔlɔlɔ ka traktɛ kele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ Lende ele wanɛ wavɔ? (lo portugais.) Lo 1915, nde akaambe di’ambeki wa Bible efula weke l’elongamelo ka mbɔsama otsha l’olongo. Lɔkɔngɔ wa nde mbadia, nde akafundɛ Bɛtɛlɛ ɔnɛ: “Kayotota lo kɛnɛ kendana l’ase Brésil ndo ase Amɛrikɛ wa lo sidɛ? . . . Naka nyu nsɛdingola woke woke wa ɛtshi ka nkɛtɛ k’Amɛrikɛ wa lo sidɛ, kete nyayɛna dia olimu wa dinela weke efula.” Olimu wa dinela wakahombe kambema.

Oya lo 1920, ɛlɔngɔlɔngɔ enanɛi w’ase Brésil wakɔtɔka lo nsanganya lo etshumanelo ka New York City etena kakawakongaka dia vɔ mbalɔngɔsɔlɛ masuwa awɔ w’ata. Etena kakawakalola la Rio de Janeiro, vɔ wakatatɛ nsambisha awui w’oma lo Bible wakawoke. Yema tshitshɛ oma laasɔ, lo Ngɔndɔ ka sato 1923 George Young laki omendji weteta akatokoma la Rio de Janeiro ndo akatotana anto amɔtshi wakayashaka lo akambo wa mɛtɛ. Nde akasale kɛnɛ kahombama dia ekanda efula kadimɔma lo portugais. Oma laasɔ, ɔnangɛso George akayotshɔka otsha la São Paulo ndo akatokomaka lo ngelo kɛmɔtshi kaki l’anto oko 600 000. Nde akatoshaka sawo ndo akatokahɛka anto biukubuku yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ Miliyɔ y’anto wele la lɔsɛnɔ kakianɛ hawovɔki pondjo (lo portugais,) oko wakataditshi lo mbɔtwɛlɔ ka sawo nɛ. Nde mbutaka ate: “Lam’ele lakikɔ dimɛ, takimi la woho okina wa mbɛlɛ anto laadiko dia ɛtɛkɛta wa leeta wakatondjama lo jurnalɛ mɔtshi.” Nde akakotsha ate: “Sawo sɔ diaki l’atei w’asawo wa ntondo wakasha I.B.S.A.a la Brésil diakawatondja ɛtɛkɛta wa leeta lo tojurnalɛ.”

Ehomɔ kakɛnyaka esato

Avɛsa wa lo Bible wakatafundamaka lo ekra etena kakashaka ɔnangɛso Young asawo

Tshoto y’Etangelo ya Ngɔngɔ ka dikumi l’ahende 15, 1923 yakate ɔnɛ: “Etena kendaso olimu wakakambema ntatɛ lo Ngɔndɔ ka samalo 1 sho mambaka efula lo menda woho wakatɔtshɔkɔla Nkumadiɔndjɔ kaanga mbele l’etena kɛsɔ, ndooko onto laki la okanda.” Tshoto y’Etangelo shɔ kotshaka dia asawo wa lo sɛkɛ ahende wakasha ɔnangɛso Young wekɔ l’atei w’asawo 21 wakashama oma lo Ngɔndɔ ka samalo 1 polo lo Ngɔndɔ ka divwa 30 ndo tshɛtshɛ anto 3600 mbakahokamɛ asawo asɔ. Lokumu l’ɔlɔlɔ lakadiangana esadi esadi la Rio de Janeiro. L’ɔkɔngɔ wa ngɔndɔ ngana tsho, ekanda aso ndekana 7 000 wakakahanyema lo portugais. Tshoto y’Etangelo ya ntondo yakatondjama lo portugais yaki ya Ngɔndɔ ka dikumi l’ɔtɔi-ka dikumi l’ahende 1923.

Sarah Ferguson

Sarah Bellona Ferguson mbaki onto la ntondo lakalongola Tshoto y’Etangelo ya l’Angɛlɛ la Brésil

Ɔnangɛso George Young akatembola Sarah Ferguson ndo Tshoto y’Etangelo yakɔ mbutaka ɔnɛ: “Kadiyɛso akatshikala onyɔ hwe. Nde akakimɛ ɔnangɛso George lo lonya ko akawende tɛɛ ko akawombola ate: ‘Onde mɛtɛ mbeyɛ omendji weteta?’” Ɔtɛkɛta kele edja, nde l’anande amɔtshi wakabatizama. Laasɔ ko nde ambokongɛ batisimu aya ɛnɔnyi 25. Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ k’enanɛi 1, 1924 yakɛnya dia anto 50 mbakabatizama la Brésil ndo efula ka latei awɔ la Rio de Janeiro.

Naka vɔ tombola l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi 90 wambeta ɛnɛ ɔnɛ: “Kayotota lo kɛnɛ kendana l’ase Brésil ndo ase Amɛrikɛ wa lo sidɛ?” Tayokadimola ɔnɛ, ndekana Ɛmɛnyi wa Jehowa 760 000 wekɔ lo nsambisha la Brésil. Losango la Diolelo lekɔ lo sambishama l’Amɛrikɛ wa lo sidɛ lo portugais, l’espagnol ndo lo ɛtɛkɛta ekina wa lɛkɔ. Sarah Ferguson aki la shadiya ya mbuta lo 1915 ɔnɛ: “Olimu wa dinela weke efula.”​—Awui wambetaka w’oma la Brésil.

a I.B.S.A. nembetshiyaka tshunda di’Ambeki wa Bible wa l’andja w’otondo.

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto