BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • km 1/97 lk. 3-6
  • Akɔna Ayohokamɛ Losango Laso Na?

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Akɔna Ayohokamɛ Losango Laso Na?
  • Olimu Aso wa Diolelo—1997
Olimu Aso wa Diolelo—1997
km 1/97 lk. 3-6

Akɔna Ayohokamɛ Losango Laso Na?

1 Nshi nyɛ, anto nongolaka lokema la nsango lo yɛdikɔ yaki kɔmɛnamaka kânga lushi ɔtɔi lo nshi ya ntondo; koko efula kayɔ yekɔ nsango y’anyanya ndo ya lokeso. Ɔnkɔnɛ, anto efula wambɔkɔmɔ lo tokanyi ko aya wolo sho sala woho wa vɔ mpokamɛ losango la Diolelo diaki Nzambi. Vɔ haweye ɛlɔlɔ wakokawɔ kondja lo mpokamɛ Dui dia Nzambi.​—⁠Luka 11:⁠28.

2 Sho ngɛnangɛnaka lam’ɛnaso ɔnɛ lo ahole efula wa l’andja ɔnɛ, anto nunu akumi mpokamɛka losango lɔsɔ ndo mbetawɔka mbeka Bible. Koko lo wedja ekina, anto hawosale ngasɔ. Asawo efula wasawolaso l’anto l’olimu w’esambishelo hawotondja ndoko etombelo w’ɛlɔlɔ, ndo ondo sho ndjambolaka ɔnɛ: akɔna ayohokamɛ losango laso na?

3 Sho pombaka ndjâlama ɔlɔlɔ di’aha kɔmɔ etema. Paulo akate ate: “[Onto tshɛ layɔtɛndɛ lokombo la Jehowa ayoshimbamela, NW]. Keli, ukundi ayuweya mbeta one [lahawatoke] . . . lukumu landi? Ukundi eyawo mbuka, lam’ahawo la usambisha? . . . Uku akafundama ati: Ndi amena weli ekulu a wane wasambisha lukumu l’ololo li!” (Romo 10:​13-15) Naka sho monɛ ntɔngɔ ya Diolelo l’etete, kete Nzambi ayoyôdia le anto wele l’etema wosembwe.​—⁠1 Kor. 3:⁠6.

4 Kɛnɛ Kayotokimanyiya dia Sho Tondoya Ele Kalolaka Mbala la Mbala dia Tênda Anto: Lo bɛtshi dia nkɛtɛ diɛnaso ɔnɛ anto efula hawohokamɛ losango laso, sho pombaka sala tshɛ dia nomialomia mposa k’onto tshɛ lambetawɔ tohokamɛ, oyadi kânga tambotshikɛ okanda ɔmɔtshi kana kema. Bu dimɛna mbutaka esadi eto ɔnɛ: yaa mɛ, ndoko dia dikayi diayotomba lanɛ [This is a rhetorical question. Lam’onɛso ntɔngɔ, sho hatoteyaka lɛnɛ ayoyotomba dimɛna. (Und. 11:⁠6) Naka sho ndjalɔngɔsɔla dimɛna lam’akalolaso dia ndjotɛ onto dui dimɔtshi di’oma l’Afundelo, oyadi kânga lo tshena pe, kete ondo tayonanda otema w’onto akɔ. Sho mbeyaka mbotshikɛ traktɛ kɛmɔtshi kana numɛlɔ y’eyoyo ya tojurunalɛ taso. L’edjedja ka wonya, ondo sho kokaka ndjowɛnya nganɛ wekaso l’anto Bible. Tayɔngɛnangɛna ndo tayamba hakoke lo mɛna woho wayɔtshɔkɔla Jehowa wolo wadjaso.​—⁠Osam. 126:​5, 6.

5 Omoto ɔmɔtshi akɛnya mposa kande ka mboka losango la Diolelo ko wakotshikɛ traktɛ kɛmɔtshi. Paka l’ɔkɔngɔ wa ngɔndɔ hiende mbakawayotanaka nto lakande, koko nde aki la wesanu efula ko kokoka vɔ sawola la nde. Wakawosha traktɛ ka woho akɔ wâmɛ nto. Koyanga mbakakalolaka kadiyɛso mbala la mbala dia ndjowenda ate kana lahomanaka la nde, nde akayowɛnaka paka l’ɔkɔngɔ wa ngɔndɔ shato; l’etena kɛsɔ ko omoto akɔ ele la hemɔ. Kadiyɛso akayoyaka nto lomingu layela ko wakayosawolaka yema lo awui wa lo traktɛ kakandawosha. Lam’akayoyaka kadiyɛso nto lomingu layela, omoto akɔ akɛnya saki k’efula kaki lande dia mpokamɛ losango la Diolelo. Otshikitanu w’akambo wa lo lɔsɛnɔ lande akayowɛnyaka dia nde ekɔ l’ohomba w’akambo wa lo nyuma. Wekelo wa Bible wakadihɔ, ko omoto ɔsɔ akekaka l’ohetoheto mingu tshɛ yakahɔna.

6 Ɛngɔ tshɛ kalangaso ɔnɛ kôle kana kahame, sho pombaka kionɛ, oyadi alɛmbɔlɛmbɔ, afuki kana mposa k’onto mpokamɛ losango la Diolelo. Aha naka wɛ monɛ ɛngɔ ɛlɔ kete lui tɔ mbola; pombaka nshi efula mbeta, pombaka wɛ ndjâtshutshuyaka, mbidjaka yimba ndo mbɔsa tɛdikɔ di’aha mpekɔ. Ɔnɔnyi wetshi ɔnɛ, suke l’anto 400 000, wanɛ wele ntɔngɔ ya Diolelo yakadje edio l’etema awɔ, wakabatizama! Naka sho tetemala sambisha, kete sho kokaka monga l’eshikikelo ɔnɛ tayotana anto efula wayohokamɛ losango laso.​—⁠Enda lo Ngalatiya 6:⁠9.

[Caption on page 5]

Nsanganya Y’amɛna Efula

1 Oko wakasalaka ekambi wa Nzambi wa lo nshi y’edjedja, Ɛmɛnyi wa Jehowa sanganaka dia vɔ ‘ndakanyema oma le Jehowa.’ (Isaya 54:13) Vɔ salaka tshɛ di’aha pandja nsanganya, nɛ dia vɔ mbeyaka ɔnɛ Jehowa mbashaka mma dia lo nyuma lo tena diasungana lo tshimbo ya Yeso Kristo ndo y’“ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ,” ehomɔ kakamba la nde lanɛ la nkɛtɛ. Nsanganya shɔ mbɔsaka tena diaso efula. Diɔ diakɔ dialangaso sala woho wa yɔ ndeka tokimanyiyaka, dia yɔ tombolaka Jehowa ndo keketshaka ekambi ande. Diohwelo nɛ kana alako angana wayela anɛ wayotokimanyiya dia sho salaka nsanganya y’amɛna efula.

2 Wetshelo lo Losanganya la lo Sɛkɛ: Ɔtɛkɛtshi (kana ombahemi a loseke) pombaka tɛkɛtaka nshi tshɛ ɛtɛkɛta woka wanɛ waya lo Mbalasa ka Diolelo mbala ka ntondo. Sho nangaka kimanyiya anto, koko aha mbaɔsa oko diangɔ di’anyanya; sho hatolange mbaɔnyɔla, koko sho nangaka mbatshutshuya dia vɔ kana lomba ndo mɔmbɔ wɔɔngɔ. Ɛnyɛlɔ, naka dako diashayɛ tɛkɛtaka dikambo di’ehilwelo (évolution), kete wɛ hahombe mɔmbɔla tokanyi lo yoho yele oko onto lasɔka kana lɔnyɔla wanɛ wetawɔ wetshelo ɔsɔ. Naka wɛ monga la mposa ka sala dako dia shɛkɛsɛkɛ, kete wanɛ wetawɔ wetshelo w’ehilwelo hawotodja yimba lo ɛtɛkɛta ayɛ.

3 Wetshelo lo Wekelo wa Tshoto y’Etangelo: Ɔnangɛso lalɔmbɔla wekelo hahombe monga la mbɔtwɛlɔ k’ɔtshɔlɔlɔ. Nde pombaka mbadiaka wembola w’edingɔ ko nde mumbola wanɛ wemɛ anya naka wonya wekɔ. Nde ayokeketsha ampokami dia vɔ mbishaka kɔmatɛrɛ ya lo tshena pe ndo yasungana dia kele anto efula kawokoke la nkadimola lo dimbola tshɛ. Nde ayosala tshɛ di’ampokami efula tɛkɛta lo wekelo akɔ. Nde kokaka keketsha wanɛ woka sɔnyi lo mbasɔnaka la ntondo dia vɔ mbadia avɛsa wayoyosha anto kɔmatɛrɛ lɔkɔ naka wonya wekekɔ. Ɔnangɛso lalɔmbɔla wekelo akɔ kokaka kotsha kɔmatɛrɛ mɔtshi naka kanyi mɔtshi y’ohomba yambohamɛ l’ɔkɔngɔ wa vɔ sɛdingola odingɔ ɔmɔtshi. Nde ayosalaka ɔsɔku paka lo esangɔ ɛmɔtshi eto, ndo kɔmatɛrɛ yande pombaka mongaka mbala tshɛ tomondo.

4 Esangɔ tshɛ, atshina w’akambo wa wekelo mbɔtɔnɛka la wembola w’ovuswelo wele lo kiombokombo. Koyange woho wa nembetshiya akambo akɔ wonya wa wekelo.

5 Naka wekelo wa Tshoto y’Etangelo wekɔ ɔsɛdingwelo wa divɛsa la divɛsa dia lo tshapita mɔtshi ya Bible, kete ekɔ ohomba wɛ tate ampokami dikambo sɔ l’etatelo ka wekelo. L’etena kɛsɔ, ekɔ ɔlɔlɔ efula onto ɔmɔtshi mbadia divɛsa tshɛ la ntondo ka mboka dimbola di’odingɔ l’odingɔ.

6 Ndo nto, oyadi sawo diakɔna diele lo wekelo, ɔnangɛso lalɔmbɔla wekelo pombaka nɔmbaka ampokami dia vɔ mbɔsaka Bible ko mbadiaka avɛsa w’ohomba. Dia sawo sɛdingwama lo yoho yakoka, nde hahombe mbetshaka wenya efula lo edingɔ wa ntatelo, koko nde ayotshimbatshimbaka yema l’edingɔ wa l’atei atei a wekelo, nɛ dia vɔ mbele la tokanyi toleki ohomba.

7 Ɔnangɛso lalɔmbɔla wekelo pombaka mbishaka ana ɔtɛkɛta lo yoho yasungana ndo yele l’ekanelo ka yimba. Kema ɔlɔlɔ mbashaka ɔtɛkɛta tena tshɛ, djekoleko lo edingɔ w’ohomba efula wahomba onto nembetshiya awui hwe ndo lo ɔm’ɔmɔ.

8 Wetshelo lo Nsanganya y’Olimu: Ɔnɛ lasala sawo dia wembola la ekadimwelo hahombe tɛkɛta efula lo mbɔtwɛlɔ. Mbɔtwɛlɔ ka tshena pe keto kokaka. Pombaka mbokaka wembola wokɛma hwe, wa shikaa, wasembɔ tɔɔ ndo wɔtɔnɛ l’awui wofundami l’edingɔ. Naka wonya wekɔ, sunganaka nɔmba anto amɔtshi dia vɔ mbadia edingɔ woleki ohomba. Ɔnangɛso lalɔmbɔla sawo diakɔ pombaka ndjasha efula lo ɛtɛkɛta w’ohomba wotumbi oma l’avɛsa woshilami lɔkɔ ndo ayɛnya woho wɔtɔnɛwɔ l’ɔtɛ wa sawo diakɔ. Lam’alɔngɔsɔlande bɛnyɛlɔ, nde pombaka menda ehomba wa l’etshumanelo ndo awui wa mɛtɛ mɛtɛ wahomana l’apandjudi l’olimu w’esambishelo; sunganaka nto tondja ekakatanu kana wekamu wa lo lɛtshi la nkɛtɛ lanyu ndo mɛnya woho wakoka apandjudi mbekola wekamu akɔ. Ndo nto, kokaka mɛnya kɛnɛ kakokaso ntsha naka anto wambotona ekanda aso. Bɛnyɛlɔ sɔ pombaka mɛnya awui watotshamaka mɛtɛ. Lo weho tshɛ, pombaka mbewɔ bɛnyɛlɔ dioludi l’awui efula wa lokanyiya, diele bu l’awui watotshamaka mɛtɛ.

9 Naka ase etshumanelo hawɔsɛ tɛdikɔ dia sambishaka lokumu l’ɔlɔlɔ lo tshakitudi (témoignage informel), kete lo losanganya l’olimu, dikumanyi wayɔsa etena ka kɔndɔla awui amɔtshi kana sala bɛnyɛlɔ diɛnya yoho yakoka onto sambisha lo tshakitudi.

10 Paka “Waewoyelo” wendana l’etshumanelo mbahomba mbadiema, ndo esangɔ ɛmɔtshi, kokaka wɛ ndodja “Nsango ya Teokrasi” l’ɛkɔndɔ w’oma l’Annuaire; wedja wahaleke anto mbeya kokaka nembetshiyama shikaa ɔnɛ wekɔ lo lɛkɛ kapanda ndo sukana la wodja shisha.

11 Ɔnangɛso latatɛ lo losanganya l’olimu hahombe mbutɛ ampokami nto ɔnɛ: yayo, nɛ dia wakatawayayodi la ntondo, l’etatelo ka Kalasa k’Olimu wa Teokrasi (esangɔ suke la tshɛ, losanganya lɔsɔ mbatosalemaka ntondo).

12 Mikanda watomɛ la Société tshumanelo mbala la mbala pombaka mbadiemaka la wangasanu ndo aha oko onto ladja sawosawo. Lam’ele mikanda ɛsɔ wekɔ ohomba efula, ayoleka ɔlɔlɔ ekumanyi kɛmɔtshi mbadia; la ntondo, nde pombaka teke oshidi lo ɛtɛkɛta w’ohomba ndo lo tokanyi ta weke ta lo mukanda akɔ. Esangɔ ɛmɔtshi, ayonga ohomba mbidja dikako vɔlɛ lo tokanyi ta weke ta lo mukanda lo nyomotiadia nto.

13 Wetshelo lo Losanganya la Eohwelo ka Nyɔi ka Yeso: Dako dia eohwelo ka nyɔi ka Yeso hadiohombe mbishamaka lo lengɔnya, mbut’ate mbishama le onto paka l’ɔtɛ w’ɔnɛ okina mbakadisha mbala ketshi, lâsɔ mbala kɛnɛ kapanda kahomba disha, dia kele ekumanyi tshɛ kasha dako diakɔ. Lam’ele losanganya lɔsɔ la lânde lekɔ ohomba efula, ombetsha kana embetsha woleki tomanamana l’atei w’etshumanelo mbahomba mbisha dako dia lo losanganya lɔsɔ, oyadi kânga nde kana vɔ wakadisha mbala ketshi. Pombaka tɛkɛtaka ɛtɛkɛta wa wɔdu, wakoka wanɛ waya lo Mbalasa ka Diolelo mbala ka ntondo mboka. Tshumanelo diele suke la Bɛtɛlɛ kokaka nɔmba la Société dia mbatomɛ ɔtɛkɛtshi ɔmɔtshi, koko paka vɔ tɔshi tɛdikɔ tɔsɔ yema la ntondo. Ndo nto, naka omendji w’otshimbedi kana wa distrikɛ ekɔ lo menda etshumanelo kɛmɔtshi, kete sunganaka mbosha ɔkɛndɛ wa nde mbisha dako dia lo losanganya la Eohwelo ka nyɔi ka Yeso, l’etshumanelo kakɔ kende kana kosukanyi.

14 Alako Amɔtshi Wendana l’Akambo Tshɛ: Lo kɛnɛ kendana la wembelo w’osambu, tambonyohola dia ekɔ ɔlɔlɔ mbutɛka ampokami ɔtɛ w’osambu akɔ ndo divɛsa diele etshina kawɔ. Ekɔ ɔlɔlɔ mɛtɛ di’ampokami memba l’otema ɔtɔi. Ɔnangɛso lele l’ɔkɛndɛ wa sonorisation pombaka menda dia kana yɛdikɔ ya wendjo wa mishiki wa lo kasɛtɛ kokaka, nɛ dia tena dimɔtshi awui w’ampokami mbifɛka ndo mishiki. Dikambo sɔ mongaka tshɛ kɔlɔ naka ampokami haweye osambu akɔ dimɛna.

15 Etena kaya anto mbala ka ntondo lo Mbalasa ka Diolelo, sunganaka mbalongola l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ. Ampokami hawohombe mbika sso tɛɛ le eyoyo ɛsɔ, oyadi kânga wekɔ lo tɛkɛta kana wakalɔtshi lo yoho yahasungana. Anto wa weho tshɛ kokaka ngɛnangɛna ndjênda nsanganya yaso. Anto tshɛ kokaka mbɔtɔ lo ahole aso watɛmɔlaso Nzambi. Ewandji w’apulushi kana ewandji ɛmɔtshi wa ngelo mbeyaka ndja dia ndjênda woho wasalema nsanganya yaso, ndo vɔ tshɛ pombaka mɛna ɔnɛ sho mbalongolaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ.

16 Sho pombaka nto mbewɔ dikɔmɔ dimɔtshi dia l’ɔtɛkɛta wa Falase lam’atɛso anangɛso l’akadiyɛso wa l’etshumanelo. Dikɔmɔ dimɔtshi diɔ nɛ:

​—⁠Hasungana mbutaka ɔnɛ ‘le frère Kapanda ayotosalɛ dɔmbɛlɔ’ kana ‘la sœur Shishadjɛndɛ ayotosalɛ sawo nɛ.’ Hatohombe mbidja article la ntondo ka tshɛkɛta ‘frère’ kana ‘sœur’. Sunganaka mbuta ɔnɛ: ‘Frère Kapanda ayotosalɛ dɔmbɛlɔ’ kana ‘Sœur Shishadjɛndɛ ayotosalɛ sawo diahɔnyi.’

​—⁠Esangɔ efula, sho tokaka wata ɔnɛ: “Frère Untel nous servira par la prière”. Ɔsɔ kema Falase ka dimɛna. Lo dihole dia wɛ mbuta ngasɔ, kote wate: “Frère Untel prononcera (ou fera) la prière”. Ndo nto, aha sho mbutaka ɔnɛ: “Sous le couvert de la prière”. Katotake ɔnɛ: “La réunion est placée sous la direction de l’esprit saint” kana ɔnɛ: “Une décision a été prise dans la prière”.

​—⁠Lo dihole dia mbuta ɔnɛ “bonté imméritée de Jéhovah”, yoho yoleki ɔlɔlɔ ndo yɔtɔnɛ la Bible ele mbuta ɔnɛ “faveur imméritée”.

​—⁠Paka sho kɛbaka nto di’aha salaka dikɔmɔ di’okakatanyelo wa tɔtɛkɛta (fautes de liaison), ɛnyɛlɔ oko ɛkɔmɔ kɛnama efula ka kotshaka ‘t’ l’ɔkɔngɔ w’okitɔ wa sato wa tɔvɛrbɛ tɔmɔtshi ta lo Falase. Ɛnyɛlɔ, “il va-t-être” kema dimɛna; pombaka wɛ mbuta ɔnɛ: “Il va être”.

17 Lo akambo asɔ wotshikitanyi, hatotshi di’onto monga kanga tshambandeko lo ndjela dui kana mbidjana tamu naka munga ya ngasɔ yambosalema nto. Ongo ekɔ paka tokanyi tɔmɔtshi toto tayotokimanyiya dia sho tɛkɛtaka dimɛna, ko nsanganya yaso yayongaka amɛna efula.

18 Ondo wɛ akɛnyi ɔnɛ alako amɔtshi wofundami lanɛ hawoleke munanda etshina ka dikambo; mbut’ate vɔ mɛnyaka woho wahomba nsanganya monga ndo wahomba asawo salemaka. Wɛ mbeyaka mbaɛna oko awui w’anyanya, ko tete le vɔ wekɔ ohomba naka sho nangaka dia nsangaya yaso mongaka nsanganya y’amɛna efula ndo yatokeketsha. Naka sho mɛnaka ohomba wa ndjilɔngɔsɔlaka nshi tshɛ, kete yɔ yayɔlɛmiyaka Jehowa. Anto tshɛ wa l’etshumanelo wayokongɛka nsanganya yakɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ nɛ dia vɔ wayeyaka ɔnɛ tayotokeketshama lo nyuma. Toyatshutshuyake nshi tshɛ dia salaka nsanganya y’amɛna efula!

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto