BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • lv tshap. 12 lk. 133-143
  • Tɔtɛkɛtake “aui w’ololo weya mbudia antu”

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Tɔtɛkɛtake “aui w’ololo weya mbudia antu”
  • ‘Nyotshikale lo ngandji ka Nzambi’
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • ƐKƆKƆ WAHOMBASO NAMA ENYƆ ASO
  • ƐTƐKƐTA WAKƆMƆLA
  • ƐTƐKƐTA “W’OLOLO WEYA MBUDIA ANTU”
  • Tɛkɛtaka “ɛtɛkɛta wele amɛna dia nkeketsha anto akina”
    Woho wa ntshikala lo ngandji ka Nzambi
  • Onde wɛ ekɔ “ɛnyɛlɔ . . . lo ɛtɛkɛta”?
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2022
  • Kamba la wolo wele la lolemi layɛ lo yoho ya dimɛna
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2015
  • Ngande wakokayɛ ngɛnyangɛnya Jehowa oma l’ɛtɛkɛta ayɛ?
    Ngɛnangɛnaka la lɔsɛnɔ pondjo pondjo!—Kondja wahɔ oma lo wekelo wa Bible
Enda awui akina
‘Nyotshikale lo ngandji ka Nzambi’
lv tshap. 12 lk. 133-143

TSHAPITA 12

Tɔtɛkɛtake “aui w’ololo weya mbudia antu”

“Diui dia kolo tadiutumbaki uma l’enyo anyu, keli paka aui w’ololo, weya mbudia antu.”—EFESO 4:29.

1-3. a) Naa woshasha ɔmɔtshi wakatosha Jehowa, ndo ngande wakoka onto kamba la wɔ lo yoho ya kɔlɔ? b) Dia tshikala lo ngandji ka Nzambi, ngande wahombaso kamba la woshasha w’ɔtɛkɛta?

NGANDE wayoyaoka naka l’ɔkɔngɔ wa wɛ mbisha onto ɔmɔtshi lokayɛ ngandji woshasha ɔmɔtshi ko wɛ amboyoka dia nde akakambe la wɔ lo yoho ya kɔlɔ l’okonda tshɛ? Ohɔsa dia wɛ akawosha mutuka, ko wɛ amboyeya dia woho wakandafufe la wɔ lo yoho ya kɔlɔ nde akahomuya anto akina. Shi wɛ ayonyanga efula?

2 Dikoka dia tɛkɛta awui w’ohomba diekɔ woshasha w’oma le Jehowa, Ombishi wa “mboya tshe k’ololo la k’uluwanyi.” (Jakoba 1:17) Woshasha ɔsɔ watshikitanya anto la waa nyama tokimanyiyaka dia sho kɛnɛmɔlɛ anto akina aha tsho tokanyi taso koko ndo woho wayaokaso. Koko l’ɛnyɛlɔ ka mutuka, onto koka kamba la woshasha w’ɔtɛkɛta lo yoho ya kɔlɔ. Jehowa mɛtɛ nyangaka efula etena kakamba anto la ɛtɛkɛta lo yoho ya kɔlɔ ndo yasha anto akina pâ l’asolo!

3 Dia tshikala lo ngandji ka Nzambi, sho pombaka kamba la woshasha w’ɔtɛkɛta oko wakalɔngɔsɔla Ombishi wa woshasha ɔsɔ. Jehowa tɛnyaka hwe weho w’ɛtɛkɛta wɔngɛnyangɛnya. Ɔtɛkɛta ande mbutaka ɔnɛ: “Diui dia kolo tadiutumbaki uma l’enyo anyu, keli paka aui w’ololo, weya mbudia antu uku ahumbawo, ne dia nfudiya wane wuka ngandji ka mamba.” (Efeso 4:29) Nyɛsɔ tɔsɛdingole lande na kahombaso nama enyɔ aso, weho w’ɛtɛkɛta wahombaso mbewɔ ndo woho wakokaso tɛkɛta “aui w’ololo weya mbudia antu.”

ƐKƆKƆ WAHOMBASO NAMA ENYƆ ASO

4, 5. Ngande wɛnya tokedi tɔmɔtshi ta lo Bible wolo wele l’ɛtɛkɛta?

4 Ɔkɔkɔ wa ntondo wahombaso nama enyɔ aso ele: Ɛtɛkɛta wekɔ la wolo. Tukedi 15:4 mbutaka ɔnɛ: “Lulimi la memakana eli utamba a lumu. Keli lulimi l’utundjatundja latuhumuyaka utema.”a Oko watokimanyiyaka ashi otamba wambɔlɛngɛ, mbele ndo ɛtɛkɛta w’amɛna keketshaka wanɛ wahokamɛ. Koko, ɛtɛkɛta wa kɔlɔ kokaka pomuya anto akina l’asolo. Lo mɛtɛ, ɛtɛkɛta watɛkɛtaso wekɔ la wolo wa pomuya kana wa kɔnɔya.—Tukedi 18:21.

5 Yokedi kina ya lo Bible mɛnyaka dimɛna wolo wele l’ɛtɛkɛta lo mbuta ɔnɛ: “Aui a wutata watuhumuyaka untu uku yombo.” (Tukedi 12:18) Ɛtɛkɛta wa wotata kokaka pomuya onto l’asolo ndo ndanya lɔngɛnyi. Onde watakotondjɛka ɛtɛkɛta ɛmɔtshi wa kɔlɔ wakakosha pâ l’asolo? Lo wedi okina, yokedi yakɔ yâmɛ mbutaka ɔnɛ: “Lulimi la kanga yimba mbatôkonoyaka.” Ɛtɛkɛta w’amɛna watondja onto lakɛnɛmɔla lomba l’oma le Nzambi kokaka kɔnɔya otema w’onto lele la lonyangu ndo kaloya lɔngɛnyi. Onde wɛ kokaka mbohɔ diaaso dimɔtshi diakakotɛ onto ɔmɔtshi ɛtɛkɛta w’amɛna wele la wolo wa kɔnɔya? (Tukedi 16:24) Lam’ele sho mbeyaka di’ɛtɛkɛta aso kokaka pomuya kana kɔnɔya, aha la tâmu sho nangaka kamba la wɔ dia kɔnɔya anto akina koko aha dia mbahomuya.

6. Lande na kele ekɔ wolo efula nama enyɔ aso?

6 Oyadi welo akɔna wayotodja, hatokokaki nama enyɔ aso tshɛ lo tshɛ. Ɔkɔkɔ wa hende wahombaso nama enyɔ aso ele: Pɛkato ndo eongelo kaso k’anto wele kema kokele totshutshuyaka dia sho kamba la nemi yaso lo yoho ya kɔlɔ. Ɛtɛkɛta watɛkɛtaso ndjaka oma l’etema aso ndo “tukanyi t’utema w’untu mbatuyalaka kolo.” (Etatelu 8:21; Luka 6:45) Ɔnkɔnɛ, nama enyɔ aso ekɔ dui dia wolo. (Jakoba 3:2-4) Kânga mbahatakoke nama enyɔ aso tshɛ lo tshɛ, sho kokaka tetemala mbidja welo dia sala etshikitanu lo woho wakambaso la wɔ. Oko watosalaka onto lasala osale la wolo dia ndɔshana la pidu k’ashi, woho akɔ wâmɛ mbahombaso tetemala ndɔshana la mbekelo ka kɔlɔ ka kamba l’ɛtɛkɛta aso lo yoho ya kɔlɔ.

7, 8. Polo lo yɛdikɔ yakɔna yayoyokoya Jehowa la so l’ɔtɛ w’ɛtɛkɛta aso?

7 Ɔkɔkɔ wa sato wahombaso nama enyɔ aso ele: Jehowa ayoyokoya la so lo woho wakambaso l’ɛtɛkɛta aso. Woho wakambaso l’ɛtɛkɛta ekɔ la shɛngiya aha tsho lo diɔtɔnganelo diasaso la asekaso anto, koko ndo lo woho watɔsa Jehowa. Jakoba 1:26 mbutaka ɔnɛ: “Naka untu ambuyakana ati: Otemodi w’ololo mbendi, keli hashimbi lulimi landi, ndi ambuyadimbiya l’utema andi. Otemwelo andi eko anyanya.”b Oko wakatadiɛnyi lo tshapita yetshi, ɛtɛkɛta aso kakatana l’ɔtɛmwɛlɔ aso. Naka enyɔ aso tondjaka ɛtɛkɛta wa kɔlɔ ndo wa lɔlɛngɔ, kete kɛnɛ kasalaso l’olimu w’Okristo kokaka monga anyanya lo washo wa Nzambi. Shi dui sɔ totshutshuyaka dia sho kana yimba dimɛna lo dikambo sɔ?—Jakoba 3:8-10.

8 Mbokɛmaka hwe dia tekɔ la ɛkɔkɔ w’eshika wa ndjalama diaha kamba la woshasha w’ɔtɛkɛta lo yoho ya kɔlɔ. La ntondo ka sho sɛdingola weho w’ɛtɛkɛta w’amɛna wodia, nyɛsɔ tɔsɛdingole ɛtɛkɛta wahakoke Akristo wa mɛtɛ tondja.

ƐTƐKƐTA WAKƆMƆLA

9, 10. a) Weho akɔna w’ɛtɛkɛta waleka anto tɛkɛta ɛlɔ kɛnɛ? b) Lande na kahombaso mbewɔ ɛtɛkɛta wa sɔnyi? (Enda ndo lo nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi.)

9 Ɛtɛkɛta wa sɔnyi. Ɛlɔ kɛnɛ, anto efula kambaka l’ɛtɛkɛta wa mbidja anto mananu ndo weho ekina w’ɛtɛkɛta wa sɔnyi. Anto efula tondjaka ɛtɛkɛta wa mindo etena kewɔ la kɛlɛ ndo anto amɔtshi kambaka mbala efula la ɛtɛkɛta w’anyanya ndo wendana la tenyi dia demba dia diwotshi dia mbɔdia anto akina. Koko tondja ɛtɛkɛta wa sɔnyi bu dikambo dia tɔla. Ambeta ɛnɔnyi oko 2000, ɔpɔstɔlɔ Paulo akasambiyama dia ndaka ase etshumanelo ka la Kɔlɔsɛ dia minya “aui wa sonyi.” (Kolosai 3:8) Paulo akatɛ ase etshumanelo ka l’Ɛfɛsɔ ate: ‘Sawosawo di’awui wa sɔnyi’ diekɔ l’atei w’awui wahahombe Akristo wa mɛtɛ ‘tɛkɛta.’—Efeso 5:3, 4.

10 Ɛtɛkɛta wa sɔnyi hawɔngɛnyangɛnya Jehowa. Vɔ hawɔngɛnyangɛnya ndo wanɛ walanga Jehowa. Lo mɛtɛ, ngandji kokaso Jehowa totshutshuyaka dia sho mbewɔ ɛtɛkɛta wa sɔnyi. Etena kakandashile “etsha wa dimba,” Paulo akashile ndo “akambu wa sonyi” wakoka monga ndo la ɛtɛkɛta wa mindo. (Ngalatiya 5:19-21) Ɔsɔ ekɔ dikambo di’ohomba efula. Onto kokaka mbitshanyema oma l’etshumanelo naka l’ɔkɔngɔ wa nde nongola alako, nde hayatshumoya ndo tetemalaka kamba la ɛtɛkɛta wa mindo, wa sɔnyi ndo wa kɔlɔ.c

11, 12. a) Vate vate kɛdikɛdi na, ndo ngande wakoka dui sɔ monga wâle? b) Lande na kahomba atɛmɔdi waki Jehowa mbewɔ emamatanya?

11 Vate vate ya kɔlɔ ndo emamatanya. Vate vate kɛdikɛdi tɛkɛta akambo w’anto akina ndo wendana la nsɛnɔ yawɔ. Onde tɛkɛta dikambo di’anto akina ekɔ kɔlɔ? Kema, naka tekɔ lo tɛkɛta awui w’amɛna kana nsango y’amɛna yendana la wɔ, ɛnyɛlɔ oko dikambo di’onto ɔmɔtshi l’oma la batizama kana lele l’ohomba w’ɛtɛkɛta ɛmɔtshi wakoka mbokeketsha. Akristo wa lo ntambe ka ntondo wakayakiyanyaka efula dikambo di’ɔlɔlɔ w’asekawɔ ndo wakatanɛka nsango yendana l’asekawɔ ambetawudi. (Efeso 6:21, 22; Kolosai 4:8, 9) Koko, vate vate kokaka monga wâle efula naka têngesola akambo kana tɔtɛkɛta akambo wendana l’onto ndamɛ. Kɛnɛ koleki tshɛ kɔlɔ ele vate vate mbeyaka konya l’emamatanya watongaka nshi tshɛ kɔlɔ. Emamatanya kɛdikɛdi “mbuta awui wa kashi . . . wakoka ndanya nɛmɔ ndo lokumu l’onto.” Ɛnyɛlɔ, Afarisɛ wakamamatanyiyɛka Yeso akambo dia ndanya lokumu lande. (Mateu 9:32-34; 12:22-24) Tena efula, emamatanya tondjaka ewanu.—Tukedi 26:20.

12 Jehowa hetawɔ wanɛ wakamba la woshasha w’ɔtɛkɛta dia ndanya lokumu l’anto akina kana dia mbidja diatɔnelo. Nde mpetshaka wanɛ wadja ‘diatɔnelo lam’asa onto l’ɔnango.’ (Tukedi 6:16-19) Tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yokadimɔmi ɔnɛ “omamanyishi” ele di·aʹbo·los ndo vɔ kambaka la yɔ nto lo dikambo dia Satana. Nde ekɔ ‘Diabolo,’ mbuta ate ɔnɛ lamamatanyiyɛ Nzambi akambo wa kɔlɔ. (Enyelo 12:9, 10) Lo mɛtɛ, sho nangaka mbewɔ ɛtɛkɛta wakoka tokonya diabolo. Anto wamamatanyiyɛ anto akina akambo bu la dihole l’etshumanelo, nɛ dia dui sɔ tondjaka ‘ewanu’ ndo mbidjaka “diatanelu,” awui wele l’atei w’etsha wa demba. (Ngalatiya 5:19-21) Ɔnkɔnɛ, la ntondo ka dianganya nsango mɔtshi yendana l’onto ɔmɔtshi, yambola ɔnɛ: ‘Onde dui nɛ diekɔ mɛtɛ? Onde ayonga dimɛna dimi disanya? Onde ekɔ mɛtɛ ohomba dia dimi mbutɛ anto akina dui nɛ?’—1 Tesalonika 4:11.

13, 14. a) Shɛngiya yakɔna yakoka monga la ntɛngɔ le wanɛ watɛngawɔ? b) Elɛwɔ lɔtɛngɔ, ndo lande na kele ɔtɛnganyi ndjadjaka lo wâle?

13 Ntɛngɔ. Oko wakatadiɛnyi la ntondo, ɛtɛkɛta wekɔ la wolo wa pomuya. Ekɔ mɛtɛ dia lo tena dimɔtshi, l’ɔtɛ weso kema kokele sho tshɛ mbutaka awui wayotonyangaka l’ɔkɔngɔ. Koko, Bible tɔhɛmɔlaka lo kɛnɛ kendana la weho w’ɛtɛkɛta wahahombe tanema lo nkumbo y’Akristo ndo l’etshumanelo. Paulo akatɛ Akristo ate: “Yenyi tshe, la lutunu, la kele, la utshanu, la etenganelu, la wehu tshe wa somboki, wamo uma le nyu.” (Efeso 4:31) Lo dihole dia “etenganelu” dikadimwelo dikina dia Bible kambaka la “ɛtɛkɛta wa kɔlɔ,” “ɛtɛkɛta wa lɔtɛngɔ,” ndo “efata.” Ntɛngɔ mbidja ndo nkombo ya kɔlɔ ndo ɛtɛkɛta wa diɔnyɔ wahɛnɛ pe mbeyaka shishɛ onto kɛnɛmɔ ndo mbosha sɔnyi. Kânga mbele ana mbɛkɛka etema awɔ le ambutshi awɔ, ntɛngɔ yaha pe mbahomuyaka efula l’asolo.—Kolosai 3:21.

14 Bible sekɛka la wolo tshɛ lɔtɛngɔ, mbuta ate tondjɛ anto akina ɛtɛkɛta wa diɔnyɔ, wa kɔlɔ kana wahomuya l’asolo. Onto latondja weho w’ɛtɛkɛta wa ngasɔ ndjadjaka lo wâle nɛ dia ɔtɛnganyi koka mbitshanyema oma l’etshumanelo naka nde tona welo wadja anto akina mbala la mbala dia mbokimanyiya dia nde tshikitana. Naka nde hatshikitanya dionga diande, kete nde kokaka ndjoshisha elongamelo ka kondja lɔsɛnɔ la pondjo l’andja w’oyoyo. (1 Koreto 5:11-13; 6:9, 10) Lâsɔ, mbokɛmaka hwe dia hatokoke tshikala lo ngandji ka Nzambi naka sho mongaka la mbekelo ka tondjanɛka ɛtɛkɛta wa kɔlɔ, wa kashi ndo wa lɔlɛngɔ. Ɛtɛkɛta wa ngasɔ kɔmɔlaka anto.

ƐTƐKƐTA “W’OLOLO WEYA MBUDIA ANTU”

15. Weho akɔna w’ɛtɛkɛta wele “ololo weya mbudia antu”?

15 Ngande wakokaso kamba la woshasha w’ɔtɛkɛta woho wakalɔngɔsɔla Ombishi wa woshasha ɔsɔ? Tohɔ dia Ɔtɛkɛta wa Nzambi tokeketshaka dia tɛkɛta “aui w’ololo weya mbudia antu.” (Efeso 4:29) Jehowa ngɛnangɛnaka etena katɛkɛtaso ɛtɛkɛta wodia ndo wakeketsha. Koko dia sho tɛkɛta ɛtɛkɛta wa ngasɔ, sho pombaka takanyiyisha yimba la ntondo. Bible hasha ɛlɛmbɛ shikaa wendana l’ɛtɛkɛta wahombaso ndjela ndo hɛnya listɛ la ‘tɔtɛkɛta t’amɛna’ tahombaso tɛkɛtaka. (Tito 2:8) Dia tɛkɛta ɛtɛkɛta “w’ololo weya mbudia,” sho pombaka mbohɔka awui asato wa totshitshɛ koko w’ohomba efula watokimanyiya dia mbeya ɛtɛkɛta wakeketsha. Awui akɔ ko: tɛkɛta awui w’amɛna, wa mɛtɛ ndo w’ɔlɔlɔ. La awui asɔ lo yimba, nyɛsɔ tɔsɛdingole bɛnyɛlɔ dimɔtshi dia shikaa di’ɛtɛkɛta wakeketsha.—Enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Onde ɛtɛkɛta ami keketshaka?”

16, 17. a) Lande na kahombaso mandolaka anto akina? b) Waaso akɔna wele la so wa mandola anto akina l’etshumanelo ndo lo nkumbo?

16 Lowando la l’otema ɔtɔi. Jehowa la Yeso mbeyaka ohomba wa mandola anto akina ndo mbatɛ woho wângɛnangɛnawɔ. (Mateu 3:17; 25:19-23; Joani 1:47) Oko weso Akristo, sho lawɔ pombaka mandolaka anto akina l’otema ɔtɔi. Lande na? Tukedi 15:23 mbutaka ɔnɛ: “Mvuta diui [l’etena kakokadiɔ] mvutama, eli ololo efula.” Yambola ɔnɛ: ‘Ngande wayaokami etena kamandolawɔ l’otema ɔtɔi? Shi dui sɔ salanganyaka otema ami ndo keketshakami?’ Lo mɛtɛ, ɛtɛkɛta wa lowando la l’otema ɔtɔi koholaka dia onto ɔmɔtshi mɛnaka kɛnɛ kasalayɛ, onto ɔmɔtshi kokanɛka ndo ɔnɛ kɛnɛ kakayasale kekɔ ɔlɔlɔ. Ɛtɛkɛta w’eshikikelo ɛsɔ kokeketshaka ndo kotshutshuyaka dia wɛ ndeka mbidja welo lo nshi yayaye. Aha la tâmu, lam’ele wɛ ngɛnangɛnaka etena kakandolawɔ, shi wɛ lawɔ pombaka sala la wolo tshɛ dia mandolaka anto akina?—Mateu 7:12.

17 Salaka la wolo dia mbidjaka yimba lo waonga w’ɛlɔlɔ wele l’anto akina ndo oma lâsɔ andolakawɔ. L’etshumanelo, wɛ mbeyaka mboka sawo dimɔtshi diakɔmbwami dimɛna lo losanganya, wɛ mbeyaka mɛna dikɛnda dimɔtshi diatakotsha eyango wa lo nyuma kana wɛ mbeyaka mɛna osombe ɔmɔtshi w’onto wɔtɔ lo nsanganya la kɔlamelo tshɛ kânga mbende l’ekakatanu waya lo woho wayande osombe. Lowando la l’otema ɔtɔi mbeyaka munanda etema w’anto asɔ ndo mbakeketsha lo nyuma. Lo nkumbo, wadi l’omi wekɔ l’ohomba wa mandɔnaka lam’asawɔ. (Tukedi 31:10, 28) Ana wekɔ l’ohomba efula wa mboka woho wawandola ndo wângɛnangɛna ambutshi awɔ. Le ɔna, ɛtɛkɛta wa lowando wekɔ oko esase wa wonya ndo ashi watɛwɔ otamba. Ambutshi le, nyongake suke dia kamba la waaso tshɛ dia mandolaka ananyu l’ɔtɛ wa waonga w’ɛlɔlɔ wele la wɔ ndo wa welo wadjawɔ. Lowando la ngasɔ kokaka mbisha ana dihonga ndo eshikikelo ndo dui sɔ koka ndeka mbatshutshuya dia vɔ sala la wolo dia sala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ.

18, 19. Lande na kahombaso sala la wolo dia keketsha ndo samba asekaso ambetawudi, ndo ngande wakokaso sala dui sɔ?

18 Ɛtɛkɛta wakeketsha ndo wasamba. Jehowa ndjakiyanyaka efula dikambo dia “kanga ndjakitshakitsha” ndo dia “kanga utema wambate.” (Isaya 57:15) Ɔtɛkɛta ande tokeketshaka ɔnɛ: “Nyukikitshanya” ndo ɔnɛ “nyukikitsha akanga w’etema a weodu.” (1 Tesalonika 5:11, 14) Sho kokaka ndjashikikɛ dia Nzambi mɛnaka ndo mandolaka welo wadjaso dia keketsha ndo samba asekaso ambetawudi wambɔkɔmɔ l’ɔtɛ wa lonyangu.

19 Ko akokayɛ mbuta dia keketsha osekayɛ Okristo ɔmɔtshi lambɔkɔmɔ? Tɔsake ɔnɛ wɛ mbayokandola okakatanu ande. Tena efula, ɛtɛkɛta engana eto kimanyiyaka efula. Shikikɛ onto lambɔkɔmɔ dia wɛ ndjakiyanyaka dikambo diande. Sɛngɔlande dia nyu nɔmba kâmɛ la dui dia wolo. Sɛngasɛnga Jehowa dia nde mbokimanyiya dia nde mbeya woho wolanga anto akina ndo Nzambi. (Jakoba 5:14, 15) Shikikɛnde dia etshumanelo kekɔ l’ohomba ande ndo mbɔ̂saka la nɛmɔ. (1 Koreto 12:12-26) Adia divɛsa dimɔtshi diakeketsha dia mboshikikɛ dia Jehowa mɛtɛ ndjakiyanyaka dikambo diande. (Osambu 34:18; Mateu 10:29-31) Naka wɛ mbɔsa etena k’ɔlɔlɔ ka sawola l’onto lambɔkɔmɔ “diui di’ololo” ndo mbotɛ awui w’oma k’ɛse otema, kete aha la tâmu wɛ ayowokimanyiya dia nde ndjaoka dia anto akina mbolangaka ndo mbɔngɛnangɛnaka.—Tukedi 12:25.

20, 21. Akambo akɔna wetɛ dako dimɛna?

20 Alako w’ɔlɔlɔ. Oko weso anto wele kema kokele, sho tshɛ tekɔ l’ohomba wa nongolaka alako tena la tena. Bible tokeketshaka ɔnɛ: “Ulungaki alaku, etawoki wetshelu, dia we ndjala la yimba lu nshi yayayi.” (Tukedi 19:20) Aha paka dikumanyi mbele l’ɔkɛndɛ wa mbisha anto akina alako. Ambutshi ndakaka anawɔ. (Efeso 6:4) Akadiyɛso wambotshunda lo nyuma mbeyaka ndaka esekaseka. (Tito 2:3-5) Ngandji kokaso anto akina totshutshuyaka dia sho mbasha alako wakoka onto lashaso mbetawɔ aha la sho mbɔkɔmɔla otema. Kakɔna kakoka tokimanyiya dia mbisha alako wa ngasɔ? Tɔsɛdingole awui asato wetsha alako dimɛna: dionga ndo eyango wele la ɔnɛ lasha dako, oma lɛnɛ ɔsami dako diakɔ ndo woho washamadiɔ.

21 Dako dia dimɛna nemanɛka la ɔnɛ ladisha. Yambola ɔnɛ: ‘Kakɔna kayokimanyiya dia dimi mbetawɔ dako diambishawɔ?’ Etena keyayɛ di’onto lakosha dako ndjakiyanyaka dikambo diayɛ, dia nde kema la kɛlɛ ndo kema l’eyango wa kɔlɔ, dako diande mongaka wɔdu mbodietawɔ. Ɔnkɔnɛ, etena kalakayɛ anto akina, shi woho wa dionga ndo eyango wa ngasɔ mbahomba monga layɛ? Dako dia dimɛna mbɔsamaka oma lo Ɔtɛkɛta wa Nzambi. (2 Timote 3:16) Oyadi diɔ mbɔsama mbala kakɔ ɔtɔi oma lo Bible kana bu, dako diashaso pombaka mbɔtɔnganɛ la Afundelo. Omalɔkɔ, dikumanyi pombaka mbewɔ dia tshutshuya anto akina dia vɔ mbetawɔ tokanyi tawɔ hita ndo vɔ hawohombe kamba l’Afundelo lo yoho ya kɔlɔ dia sukɛ tokanyi tawɔ hita. Dako ndekaka monga dimɛna nto naka diɔ mbishama lo yoho ya dimɛna. Dako diashama la lɔsɛngɔ tshɛ ndekaka monga wɔdu di’onto mbodietawɔ ndo mbishaka ɔnɛ ladilongola nɛmɔ.—Kolosai 4:6.

22. Yɛdikɔ yakɔna yamboyɔsa lo kɛnɛ kendana la okambelo wa la woshasha w’ɔtɛkɛta?

22 Ekɔ mɛtɛ dia ɔtɛkɛta ekɔ woshasha wa nɛmɔ efula w’oma le Nzambi. Ngandji kokaso Jehowa pombaka totshutshuya dia sho mbeya kamba la woshasha ɔsɔ dimɛna koko aha mbolanya. Tatohɛke pondjo di’ɛtɛkɛta aso wekɔ la wolo wa keketsha kana wa kɔmɔla anto akina. Omalɔkɔ, nyɛsɔ tosalake la wolo dia kamba la woshasha ɔsɔ oko wakalɔngɔsɔla Ombishi awɔ, mbuta ate dia ‘mbodia anto akina.’ Lo sala ngasɔ, ɛtɛkɛta aso wayonga tshondo y’ɔtshɔkɔ le anto wawaoka ndo wayotokimanyiya dia sho tshikala lo ngandji ka Nzambi.

[Nɔtɛ ya l’ɛse ka dikatshi]

a Tshɛkɛta ya lo Hɛbɛru yokadimɔmi lo Tukedi 15:4 ɔnɛ “lulimi l’utundjatundja” kokaka nembetshiya nto “ɛtɛkɛta wa kɔlɔ kana wa lɔlɛngɔ.”

b Tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yokadimɔmi ɔnɛ “anyanya” kadimɔmaka nto ɔnɛ “bu ohomba” ndo ɔnɛ “bu la nɛmɔ.”—1 Koreto 15:17; 1 Petero 1:18, NW.

c Etena kakamba Afundelo la etelo k’ɔnɛ “akambu wa sonyi,” tɔ kokaka nembetshiya weho wa pɛkato efula. Kânga mbele aha akambo wa sɔnyi tshɛ mbalɔmba di’onto nomboshama, onto kokaka mbitshanyema oma l’etshumanelo naka nde hayatshumoya ndo tetemalaka sala akambo wa sɔnyi wa weke.—2 Koreto 12:21; Efeso 4:19; enda “Ambola w’oma le ambadi” wele lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ k’esambele 15, 2006, lo Falase.

[Kiombo ya lo lɛkɛ 140]

ONDE ƐTƐKƐTA AMI KEKETSHAKA?

Tɔndɔ: “Nyutaki paka aui wa ngandji ka mamba tena tshe.”—Kolosai 4:6.

Ambola amɔtshi wakokayɛ ndjambola

▪ Etena kakɔna kakamandola onto l’otema ɔtɔi mbala k’ekomelo?—1 Koreto 11:2; Enyelo 2:1-3.

▪ Onde dimi mɛnyaka woho walɛmiyami anto akina lo mbatɛka ɔnɛ lam’alangayɛ ndo losaka?—Etatelu 13:14; Joani 11:41.

▪ Lo asawo ami, onde dimi ndekaka tɛkɛta paka lo dikambo diami kana dimi ndjashaka lo tokanyi ndo lo woho wayaoka anto akina?—Filipi 2:3, 4; Jakoba 1:19.

▪ Onde dimi kambaka la kɛnɛ keyami lo dikambo di’anto akina dia mbakeketsha kana dia mbakɔmɔla?—Tukedi 15:1, 2.

▪ Ngande wɔsami ɛtɛkɛta wa sɔnyi, ndo kakɔna kɛnya dui sɔ lo kɛnɛ kendana la woho wele otema ami?—Luka 6:45; Jakoba 3:10, 11.

[Osato wa lo lɛkɛ 134]

Ɛtɛkɛta w’amɛna keketshaka

[Osato wa lo lɛkɛ 142]

Jehowa ngɛnangɛnaka etena katɛkɛtaso ɛtɛkɛta wakeketsha anto akina

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto