BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • bhs tshap. 14 lk. 145-153
  • Nkumbo kayɛ koka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Nkumbo kayɛ koka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ
  • Kakɔna kakoka Bible tetsha?
  • Adia lo Bible etshatɔ
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • KƐNƐ KALONGAMƐ NZAMBI LE WAOMI
  • KƐNƐ KALONGAMƐ NZAMBI LE WADI
  • KƐNƐ KALONGAMƐ NZAMBI LE AMBUTSHI
  • KƐNƐ KALONGAMƐ NZAMBI LE ANA
  • NKUMBO KAYƐ KOKA MONGA L’ƆNGƐNƆNGƐNƆ
  • Lɔsɛnɔ la Nkumbo Langɛnyangɛnya Nzambi
    Kakɔna Katɔlɔmba Nzambi?
  • Woho wa Sala dia Loseno la Nkumbo Ngona
    Kokaka We Monga la Loseno la Pondjo lo Paradiso ka la Kete
  • Sapi hiende dia diwala nomba
    Sheke y’ɔngɛnɔngɛnɔ wa lo nkumbo
  • Otungi aso toshaka lomba dia sho monga la nkumbo kele l’ɔngɛnɔngɛnɔ
    Emɔ!—2021
Enda awui akina
Kakɔna kakoka Bible tetsha?
bhs tshap. 14 lk. 145-153

TSHAPITA YA DIKUMI L’ANƐI

Nkumbo kayɛ koka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ

1, 2. Kakɔna kalanga Jehowa lo dikambo dia nkumbo?

JEHOWA NZAMBI mbakatshukanya womoto la pami ka ntondo. Bible totɛka dia nde akatonge womoto la ntondo ndo “akɔɔtɔlɛ le pami.” Adama aki l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula diakɔ diakandate ate: “Ɔnɛ mɛtɛ ekɔ weka wa weka ami ndo omunyi w’emunyi ami.” (Etatelo 2:22, 23) Kɛsɔ tɛnyaka dia Nzambi nangaka dia atshukanyi monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ.

2 Lonyangu ko anto efula watayalaka la lɔsɛnɔ la nkumbo l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Koko Bible kekɔ l’atɔndɔ efula wakoka nkimanyiya ase nkumbo tshɛ dia vɔ ntondoya lɔsɛnɔ la nkumbo kawɔ ndo ngɛnangɛnaka dia monga kaamɛ.​—Luka 11:28.

KƐNƐ KALONGAMƐ NZAMBI LE WAOMI

3, 4. a) Ngande wahomba omi salɛ wadɛnde akambo? b) Lande na kele ekɔ ohomba dia wadi l’omi dimanyiyanaka?

3 Bible mbutaka dia omi l’ɔlɔlɔ pombaka salɛ wadɛnde akambo la ngandji ndo la dilɛmiɛlɔ. Lam’alangayɛ, adia Ɛfɛsɔ 5:25-29. Omi pombaka salɛka nshi tshɛ wadɛnde akambo la ngandji. Nde pombaka nto mbokokɛ, nkotsha ehomba ande ndo nde hakoke nsala dui diakoka mbosalɛ kɔlɔ.

4 Ko kakɔna kakoka omi nsala etena kasala wadɛnde munga? Bible mbutɛka waomi ɔnɛ: “Nyotetemale nanga wadɛnyu ndo tanyowaomalɛke nkɛlɛ k’efula.” (Kɔlɔsayi 3:19) Waomi le, nyohɔ dia ndo nyu lawɔ mbasala munga. Ndo naka nyu nangaka dia Nzambi nyodimanyiya, kete nyu lawɔ pombaka dimanyiya wadiɛnyu. (Mateo 6:12, 14, 15) Etena ketawɔ wadi l’omi dia dimanyiyana, dui sɔ diayowakimanyiya dia monga la diwala di’ɔngɛnɔngɛnɔ.

5. Bonde kahomba omi mbisha wadɛnde kɛnɛmɔ?

5 Jehowa nongamɛka dia omi mbisha wadɛnde kɛnɛmɔ. Omi pombaka nkana yimba efula lo kɛnɛ kendana la ehomba wa wadɛnde. Ɔsɔ ekɔ dui di’ohomba efula. Naka omi hasɛnɛ la wadɛnde dimɛna, kete Jehowa koka ntona dia mpokamɛ alɔmbɛlɔ ande. (1 Petero 3:7) Kɛnɛ kakonya Jehowa dia mbɔsa anto la nɛmɔ ele ngandji kawokawɔ. Le nde, pami la womoto wekɔ woho ɔtɔi.

6. Kakɔna kalembetshiya omi la wadi monga “demba 1”?

6 Yeso akalembetshiya dia wadi la omi “keema anto 2 nto, koko waya demba 1.” (Mateo 19:6) Vɔ pombaka monga la kɔlamelo lam’asawɔ ndo hawohombe nshisha kɔlamelo lam’asawɔ. (Tokedi 5:15-21; Hɛbɛru 13:4) Waomi la waa wadi pombaka kotshanyɛka ehomba wa dieyanelo lo yoho yaha la lokaki. (1 Kɔrɛtɔ 7:3-5) Omi pombaka mbohɔka dia “ndooko pami kahetsha demba diande hita, koko nde dileshaka ndo dilɔngɔsɔlaka.” Ɔnkɔnɛ, nde pombaka nanga wadɛnde. Oleki ɛngɔ kekina tshɛ, wadi nangaka dia omɛnde nsɛna la nde dimɛna ndo mbooka ngandji.​—Ɛfɛsɔ 5:29.

KƐNƐ KALONGAMƐ NZAMBI LE WADI

7. Lande na kele nkumbo l’ohomba w’owandji?

7 Nkumbo tshɛ kekɔ l’ohomba w’owandji, mbuta ate onto ɔmɔtshi lalɔmbɔla nkumbo dia tɔ nkɛndakɛnda dimɛna kaamɛ. Bible mbutaka lo 1 Kɔrɛtɔ 11:3 ɔnɛ: “Owandji wa pami tshɛ ele Kristo, ndo owandji wa womoto ele pami, ndo owandji wa Kristo ele Nzambi.”

8. Ngande wakoka wadi mɛnya dilɛmiɛlɔ di’efula otsha le omɛnde?

8 Omi tshɛ salaka munga. Koko etena kasukɛ wadi tɛdikɔ t’omɛnde ndo ketawɔnde dia nkamba kaamɛ la nde, nkumbo k’otondo kayokondja wahɔ. (1 Petero 3:1-6) Bible mbutaka ɔnɛ: “Wadi lo wedi ande pombaka monga la dilɛmiɛlɔ di’efula otsha le omɛnde.” (Ɛfɛsɔ 5:33) Ko kayotota naka omi hasangi la wadɛnde dietawɔ? Kaanga l’etena kɛsɔ, wadi pombaka monga la dilɛmiɛlɔ di’efula otsha le nde. Bible mbutaka ɔnɛ: “Nyu wadi nyoyakitshakitsha l’ɛse ka waomɛnyu, kele naka amɔtshi hawokitanyiya ɔtɛkɛta wa Nzambi, kawokitanyiya aha kaanga la mbatɛ dui diɛsɛ la lɔkɛwɔ la wadɛwɔ, nɛ dia vɔ wayɛna la washo awɔ lɔkɛwɔ lanyu l’ɔlɔlɔ kaamɛ ndo dilɛmiɛlɔ dianyu di’efula.” (1 Petero 3:1, 2) Ɛnyɛlɔ ka dimɛna ka wadi koka nkimanyiya omɛnde dia nde nshihodia ndo nɛmiya mbetawɔ ka wadɛnde.

9. a) Kakɔna kakoka wadi nsala naka nde hetawɔ kanyi y’omɛnde? b) Naa dako diendana la wadi diatanema lo Tito 2:4, 5?

9 Kakɔna kakoka wadi nsala naka nde hetawɔ kanyi y’omɛnde? Nde koka mbisha tokanyi tande la dilɛmiɛlɔ tshɛ. Ɛnyɛlɔ, Sara akatɛ Abrahama dui dimɔtshi diele Abrahama kodilanga, koko Jehowa akatɛ Abrahama ate: “Okɛnde.” (Etatelo 21:9-12) Paka lo pai mbayonga ko yɛdikɔ y’ekomelo yɔshi omi lele Okristo hayɔtɔnɛ la kɛnɛ kata Bible, diakɔ diele wadɛnde pombaka mbosukɛ. (Etsha 5:29; Ɛfɛsɔ 5:24) Wadi l’ɔlɔlɔ kokɛka nkumbo kande. (Adia Tito 2:4, 5.) Etena kayɛna omɛnde la ana dia nde ekɔ lo nkamba la wolo dikambo diawɔ, vɔ wayowoka ngandji ndo mbɔlɛmiya lo yoho yoleki.​—Tokedi 31:10, 28.

10. Kakɔna kata Bible lo kɛnɛ kendana l’okakitɔnelo ndo l’odiakelo wa diwala?

10 Tena dimɔtshi atshukanyi mbɔsaka esadi eto yɛdikɔ ya nkakitɔna kana ndjaka diwala. Koko, Bible mbutaka dia “wadi hahombe nkakitɔna la omɛnde.” ndo dia “omi hahombe ntshika wadɛnde.” (1 Kɔrɛtɔ 7:10, 11) Ekɔ awui amɔtshi wa wolo woleki wakoka atshukanyi mɛna dia vɔ kokaka kakitɔna, koko ɔsɔ ekɔ yɛdikɔ ya wolo. Ko ayotota dia ndjaka diwala? Bible mɛnyaka dia ɔkɔkɔ ɔtɔi wetawɔma wa ndjaka diwala ele naka omi kana wadi ambosala dieyanelo la onto okina lele bu olonganyi ande.​—Mateo 19:9.

KƐNƐ KALONGAMƐ NZAMBI LE AMBUTSHI

11. Kakɔna kele ana l’ohomba oleki ɛngɔ kekina tshɛ?

11 Ambutshi le, nyetshake wenya efula kaamɛ la ananyu. Ananyu wekɔ l’ohomba anyu ndo oleki ɛngɔ kekina tshɛ, vɔ wekɔ l’ohomba wa nyu mbowaetsha akambo wendana la Jehowa.​—Eohwelo k’Ɛlɛmbɛ 6:4-9.

12. Kakɔna kahomba ambutshi nsala dia nkokɛ anawɔ?

12 Andja waki Satana wekɔ lo tatetemala monga kɔlɔ ndo ekɔ anto amɔtshi wakoka nyanga dia salɛ ananyu kɔlɔ, ndo kaanga mbeyana lawɔ la wolo. Ambutshi amɔtshi mbokaka onyɔ wotsho dia nsawola awui asɔ la anawɔ. Koko ambutshi pombaka mpɛmɔla anawɔ lo kɛnɛ kendana l’anto wa ngasɔ ndo mbowaetsha woho wakokawɔ mbewɔ anto wa ngasɔ. Ambutshi le, nyu pombaka nkokɛ ananyu.a​—1 Petero 5:8.

13. Ngande wahomba ambutshi mbetsha anawɔ?

13 Ambutshi wekɔ l’ɔkɛndɛ wa mbetsha anawɔ woho wa lɔkɛwɔ lahombawɔ monga lalɔ. Ngande wakokayɛ mbetsha anayɛ? Anayɛ wekɔ l’ohomba wa ohokwelo koko ohokwelo hawohombe monga wa ngala kana la djawudi. (Jɛrɛmiya 30:11) Toshake ɔna pondjo dilanya wonya weyɛ la nkɛlɛ. Wɛ holanga dia ɛtɛkɛta ayɛ monga “oko lokuwa” ndo mbahomuya. (Tokedi 12:18) Etsha anayɛ dia vɔ nshihodia lande na kahombawɔ monga l’okitanyiya.​—Ɛfɛsɔ 6:4; Hɛbɛru 12:9-11; enda nɔtɛ ka la koma 30.

KƐNƐ KALONGAMƐ NZAMBI LE ANA

14, 15. Lande na kahomba ana monga l’okitanyiya otsha le ambutshi awɔ?

14 Yeso aki nshi tshɛ l’okitanyiya otsha le She, oyadi kaanga lo tena dia wolo. (Luka 22:42; Joani 8:28, 29) Jehowa nongamɛka ndo dia ana monga l’okitanyiya le ambutshi awɔ.​—Ɛfɛsɔ 6:1-3.

15 Ana le, oyadi kaanga nyu mbɔsaka dia ekɔ wolo nkitanyiya ambutshi anyu, nyohɔ dia etena kenyu l’okitanyiya, Jehowa ndo ambutshi anyu nyɔngɛnangɛnaka.b​—Tokedi 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. a) Ngande wahemba Satana ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka dia nsala akambo wa kɔlɔ? b) Lande na kele ekɔ ohomba nsɔna angɛnyi woka Jehowa ngandji?

16 Diabolo koka nkamba la angɛnyi ayɛ kana l’ɛlɔngɔlɔngɔ ekina dia kohemba dia nsala kɛnɛ kele kɔlɔ. Nde mbeyaka dia shɛngiya shɔ koka monga wolo dia wɛ nshika ntanga. Ɛnyɛlɔ, ɔna womoto laki Jakɔbɔ le Dina aki la lɔngɛnyi l’anto waki kombokaka Jehowa ngandji. Dui sɔ diakawela nde la nkumbo kande ekakatanu efula. (Etatelo 34:1, 2) Naka angɛnyi ayɛ hawoke Jehowa ngandji, kete vɔ mbeyaka mpemba dia kotshutshuya dia wɛ nsala dui dimɔtshi diahetsha Jehowa diakoka kosha wɛ la nkumbo kayɛ ndo Nzambi paa efula. (Tokedi 17:21, 25) Diakɔ diele ekɔ ohomba efula dia wɛ nsɔna angɛnyi woka Jehowa ngandji.​—1 Kɔrɛtɔ 15:33.

NKUMBO KAYƐ KOKA MONGA L’ƆNGƐNƆNGƐNƆ

17. Naa ɔkɛndɛ wele l’ose nkumbo tshɛ?

17 Etena kayela ase nkumbo alako waki Nzambi, vɔ mbewɔka ofukutanu ndo ekakatanu efula. Ɔnkɔnɛ naka omi keyɛ, langa wadɛyɛ ndo salɛkande akambo la ngandji. Naka wadi keyɛ, onga la dilɛmiɛlɔ ndo yakitshakitsha l’ɛse k’omɛyɛ ndo okoya ɛnyɛlɔ ka womoto lɔtɛkɛtami lo Tokedi 31:10-31. Naka ombutshi keyɛ, etsha anayɛ dia nanga Nzambi. (Tokedi 22:6) Naka papa keyɛ, lɔmbɔla nkumbo kayɛ “lo yoho ya dimɛna.” (1 Timɔte 3:4, 5; 5:8) Ndo ana, nyokitanyiya ambutshi anyu. (Kɔlɔsayi 3:20) Nyohɔ dia ose nkumbo tshɛ koka nsala munga, ɔnkɔnɛ, nyonge l’okitshakitsha ndo nyɔlɔmbanake edimanyielo lam’asanyu. Eelo, Bible kekɔ la ɛlɔmbwɛlɔ k’oma le Jehowa le ose nkumbo tshɛ.

a Wɛ koka ntana awui akina wendana la woho wa nkokɛ anayɛ lo tshapita 32 ya dibuku Etshama oma le Ombetsha a woke, diakatondjama oma le Ɛmɛnyi wa Jehowa.

b Ɔna hahombe nkitanyiya ambutshi ande etena kalangawɔ dia nde nsala dui dimɔtshi diahɔtɔnɛ l’ɛlɛmbɛ waki Nzambi.​—Etsha 5:29.

AWUI WƆTƐKƐTAMI LO TSHENA PE

MƐTƐ 1: JEHOWA MBAKATONGE NKUMBO

“L’ɔtɛ wa dikambo sɔ mbakɛmi Shɛso adwe. Nde mbɔɔlɛ nkumbo tshɛ ka l’olongo ndo ka la nkɛtɛ lokombo latɔ.”​—Ɛfɛsɔ 3:14, 15

Ngande wakoka nkumbo kayɛ monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ?

  • Etatelo 1:26-28

    Jehowa mbakatonge nkumbo ka ntondo.

  • Ɛfɛsɔ 5:1, 2

    Sheke ya lɔsɛnɔ la nkumbo l’ɔngɛnɔngɛnɔ ele mbokoya Jehowa la Yeso.

MƐTƐ: 2 WOHO WA MONGA OMI KANA WADI L’ƆLƆLƆ

“Pami tshɛ l’atei anyu pombaka nanga wadɛnde . . . wadi lo wedi ande pombaka monga la dilɛmiɛlɔ di’efula otsha le omɛnde.”​—Ɛfɛsɔ 5:33

Ngande wakoka omi la wadi salanɛ akambo lam’asawɔ?

  • Ɛfɛsɔ 5:22-29

    Omi ekɔ l’ɔkɛndɛ wa nkumbo k’otondo. Nde pombaka mboka wadɛnde ngandji ndo wadi pombaka nsukɛ tɛdikɔ tɔsa omɛnde.

  • Kɔlɔsayi 3:19; 1 Petero 3:4

    Vɔ wekɔ l’ohomba wa mɛnyanya ɔlɔlɔ ndo mbɔsana la kɛnɛmɔ lam’asawɔ.

  • 1 Petero 3:1, 2, 7

    Omi la wadi pombaka mbishana kɛnɛmɔ ndo nɛmiyana.

  • 1 Timɔte 5:8; Tito 2:4, 5

    Omi pombaka nkotsha ehomba wa nkumbo kande. Wadi pombaka nkokɛ ase luudu lande.

MƐTƐ: 3: WOHO WA MONGA OMBUTSHI WA DIMƐNA

“Tanyotshake ananyu nkɛlɛ, koko nyotetemale mbaodia lo ohokwelo ndo lo alako wa Jehowa.”​—Ɛfɛsɔ 6:4

Ɔkɛndɛ akɔna wele la ambutshi?

  • Eohwelo k’Ɛlɛmbɛ 6:4-9; Tokedi 22:6

    Nyu pombaka mbɔsaka etena ka mbetsha ananyu akambo wendana la Jehowa. Nyotate nsala dui sɔ etena kekewɔ akɛnda efula, la solo dia lotutsha tshɛ, nyokimanyiya ɔna l’ɔna dia nde nkoma ɔngɛnyi wa Jehowa.

  • 1 Petero 5:8

    Nyetsha ananyu woho wakokawɔ mbewɔ di’anto mbeyana la wɔ la wolo ndo waale ekina.

  • Jɛrɛmiya 30:11; Hɛbɛru 12:9-11

    Nyu pombaka mpokola ananyu koko aha wonya wenyu la nkɛlɛ kana lo yoho ya ngala.

MƐTƐ 4: KƐNƐ KALONGAMƐ NZAMBI OMA LE ANA

“Ana, nyokitanyiya ambutshi anyu.”​—Ɛfɛsɔ 6:1

Ana, lande na kahombanyu monga l’okitanyiya otsha le ambutshi anyu?

  • Tokedi 23:22-25; Kɔlɔsayi 3:20

    Okitanyiya anyu ayɔngɛnyangɛnya Jehowa ndo ambutshi anyu.

  • 1 Kɔrɛtɔ 15:33

    Nyɔsɔnɛ angɛnyi woka Jehowa ngandji. Ko ayoyala wɔdu lenyu dia nsala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ.

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto