Tokambe Jehowa l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa l’otema
“Mananu nyɛ tshɛ yayokokomɛ . . . nɛ dia wɛ kokambɛ Jehowa Nzambi kayɛ olimu l’ɔlɔ w’efula ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa l’otema.”—EUHWELO K’ELEMBE 28:45-47, NW.
1. Kakɔna kɛnya ɔnɛ wanɛ wakambɛ Jehowa olimu wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ oyadi lo dihole diakɔna tshɛ diokambɛwɔ na?
EKAMBI wa Jehowa wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ lam’asalawɔ lolango lande oyadi l’olongo kana la kɛtɛ. Andjelo, “toto ta pindju,” wakade ekoko w’ɔngɛnɔngɛnɔ lam’akatongama kɛtɛ, ndo aha la tamu, nyemba y’andjelo wa l’olongo ‘wekɔ lo kitanyiya dui dia Nzambi’ l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ. (Jobo 38:4-7; Osambu 103:20) Ɔna ɛtɔi laki Jehowa aki “ukambi a komba” waki l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’olongo ndo nde akangɛnangɛnaka lam’akandasalaka lolango la Nzambi lanɛ la kɛtɛ oko onto. Lâdiko dia lâsɔ, ‘l’ɔtɛ w’ɔngɛnɔngɛnɔ wakakitshama la ntondo kande, mbakandatetemala mbikikɛ pâ ya l’otamba w’asui, nde akɔnyɔla sɔnyi, ko akatodjasɛ lo lonya l’omi la kiti ka Diolelo ka Nzambi.—Tokedi 8:30, 31; Heberu 10:5-10; 12:2.
2. Kakɔna kakahombamaka di’ase Isariyɛlɛ kondja ɛtshɔkɔ kana mananu na?
2 Ase Isariyɛlɛ wakakondjaka ɔngɛnɔngɛnɔ lam’akawangɛnyangɛnyaka Nzambi. Ko kakɔna kakâkomɛka lam’akawayalaka l’ohedia le nde na? Vɔ wakewolama ɔnkɔnɛ: “[Mananu yakɔ] yayotshikalaka le yɛ ndo le tokanula tayɛ oko djembetelo la oko ehino pondjo pondjo, nɛ dia wɛ kokambɛ Jehowa Nzambi kayɛ olimu l’ɔlɔ w’efula ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa l’otema lam’akinyu la diangɔ efula. Ko wɛ ayokambela atunyi wayokotomela Jehowa olimu la ndjala, la posa k’ashi, la otaka, wola wa diangɔ tshɛ; ko mɛtɛ, nde ayokokeleka kɔhɔ ya mbolo lo wodi ayɛ polo ndo lam’ayondokoshila oshiki.” (Ehwelo k’Elembe 28:45-48, NW) Ɛtshɔkɔ la mananu wakɛnyaka lo sɛkɛ wanɛ waki ekambi wa Jehowa ndo wanɛ waki kondjala ekambi ande. Mananu ya ngasɔ yakɛnyaka nto ɔnɛ adjango l’asangwelo waki Nzambi hawokoke mɛngama diɛngɛku kana mɔnywama. Lam’ele ase Isariyɛlɛ kombidja yimba l’alako wakawasha Jehowa dia mbâewola oma l’elanyelo ndo oma l’otshwelo awɔ otsha lo lɔhɔmbɔ, Jerusalɛma akayoyalaka “mananu le wedja tshe wa la kete.” (Jeremiya 26:6) Ɔnkɔnɛ, tokitanyiyake awui wa Nzambi dia sho mbetawɔma le nde. Ɔngɛnɔngɛnɔ wekɔ ɔtɔi ɔmɔtshi wa l’atei w’ɛtshɔkɔ efula wakalongolaka anto wakalɛmiyaka Nzambi.
Woho Wakokaso Kamba Olimu “l’Ɔngɛnɔngɛnɔ wa l’Otema”
3. Otema wa didjidji kɛdikɛdi na?
3 Ase Isariyɛlɛ wakahombaka kambɛ Jehowa olimu “l’ɔlɔ w’efula ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa l’otema.” Ndo ekambi wa Nzambi wa lo nshi nyɛ mbahomba sala ɔsɔku. Ngɛnangɛna kɛdikɛdi “mboka ɔlɔ; ndola l’ɔngɛnɔngɛnɔ.” Kânga mbatɛkɛtama otema k’otema l’atei w’Afundelo, otema akɔ hawokoke mɛtɛ kanyiya kana shihodia akambo. (Etombelo 28:30) Olimu w’otema mbut’ate doi ele dia fufa dikila dialesha tɔtshɔngu ta lo demba. Koko, l’ahole efula, Bible tɛkɛtaka dikambo di’otema wa didjidji, wɔnɛ wele kema paka edjaselo keto ka nango yaso, saki yaso la tokanyi taso. Anto mbutaka ɔnɛ otema akɔ mbele didjidji dia “etenyi koleki ohomba lo tenyi tshɛ dia l’etei, ndo vɔ mɛnyaka dɛdi dia onto la l’etei oko wayakɛnɛmɔlande ndamɛ l’elimu ande wotshikitanyi, saki yande, kɛnɛ kalangande, ekashimwelo ande, posa yande, eyango ande, tokanyi tande, woho ande wɛnande akambo, woho ande wakanyiyande akambo, lomba lande, ewo kande, akoka ande, akambo wetawɔnde ndo ekanelo ande a yimba, akoka wele lande dia mbohɔka akambo ndo nkum’otema kande.” (Journal of the Society of Biblical Literature and Exegesis, 1882, lɛkɛ 67) Otema aso wa didjidji kengama la tokanyi taso ndo la saki yaso l’atei awɔ, mbidja ndo ɔngɛnɔngɛnɔ.—Joani 16:22.
4. Kakɔna kakoka tokimanyiya dia sho kambɛ Jehowa Nzambi olimu l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa l’otema na?
4 Kakɔna kakoka tokimanyiya dia sho kambɛ Jehowa olimu l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa l’otema na? Ekɔ ohomba efula dia sho mɛnaka ɛtshɔkɔ watosha Nzambi la sso di’ɔlɔlɔ ndo la lowando. Ɛnyɛlɔ, l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ, sho kokaka kanyiya lo dikambo dia diɛsɛ diele laso dia kambɛ Nzambi ka mɛtɛ “olimu w’ekila.” (Luka 1:74, NW) Diɛsɛ dikina di’ɔlɔlɔ diele laso, ele dia mɛmba lokombo la Jehowa oko Ɛmɛnyi ande. (Isaya 43:10-12) Lâdiko dia kɛsɔ, sho kokaka kotsha ɔngɛnɔngɛnɔ wele laso dia mbeya ɔnɛ: lam’atatayele Dui dia Nzambi, sho tekɔ lo mbɔngɛnyangɛnya. Ande ɔngɛnɔngɛnɔ wele laso dia ngamula osase wa lo nyuma ndo dia kimanyiya efula k’anto dia vɔ tomba oma lo wodjima lee!—Mateu 5:14-16; ɛdika la 1 Petero 2:9.
5. Kakɔna kele kiɔkɔ y’ɔngɛnɔngɛnɔ wa Nzambi na?
5 Koko, kambɛ Jehowa olimu l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa l’otema kema dikambo dia monga paka la tokanyi t’ɔlɔlɔ toto. Ekɔ ɔlɔlɔ dia mɛnaka akambo la sso di’ɔlɔlɔ. Koko, ɔngɛnɔngɛnɔ wa Nzambi kema ɛngɔ kakokaso kondja oma l’ohamelo wa lonto laso. Vɔ wekɔ olowa ɔmɔtshi wa nyuma ka Jehowa. (Ngalatiya 5:22, 23) Naka sho kema l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa ngasɔ, sho kokaka sala etshikitanelo ɛmɔtshi dia sho mbewɔ dia kanyiyaka kana dia salaka akambo wahɔtɔnɛ l’Afundelo, wakoka nyangiya nyuma ka Nzambi. (Efeso 4:30) Koko, oko weso anto wamboyakimɔ l’etondo aso le Jehowa, tatokake wɔma w’ɔnɛ naka taya kema l’otema w’ɔngɛnɔngɛnɔ kete ɔsɔ ekɔ djembetelo yɛnya ɔnɛ Nzambi ambotoka ɔkɔngɔ. Sho kema kokele ndo sho tanemaka l’asui, l’ekiyanu, ndo l’ɛhɛnyɔhɛnyɔ wa lo tokanyi tena dimɔtshi, koko Jehowa mbeyaka dikambo diaso ɔlɔlɔ. (Osambu 103:10-14) Ɔnkɔnɛ, tɔlɔmbake dia kondja nyuma k’ekila, tohɔke ɔnɛ ɔngɛnɔngɛnɔ washa Nzambi wekɔ ɔtɔi ɔmɔtshi w’olowa wa nyuma kakɔ. Sheso lele l’olongo, lolodi la ngandji ayokadimola lo alɔmbɛlɔ wa ngasɔ ndo ayotokimanyiya dia sho mbokambɛ olimu l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa l’otema.—Luka 11:13.
Etena Katoshishɔka Ɔngɛnɔngɛnɔ
6. Naka tambohomba ɔngɛnɔngɛnɔ l’olimu wakambɛso Nzambi, kakɔna kahombaso sala na?
6 Naka hatoyɔngɛnangɛna l’olimu aso, kete sho kokaka ndjɔ̂la yɔ l’olimu wa Jehowa kana ndjoshisha kɔlamelo yaso le nde. Ɔnkɔnɛ, ayonga dikambo dia lomba naka sho ndjâkitshakitsha ndo sɛdingola tokanyi taso lo dɔmbɛlɔ dia sala etshikitanelo wahombama. Dia kondja ɔngɛnɔngɛnɔ washa Nzambi, sho pombaka kambɛ Jehowa olimu la ngandji, l’otema aso tshɛ, l’anima aso tshɛ ndo la yimba yaso tshɛ. (Mateu 22:37) Hatohombe kamba olimu la dionga dia shɛmanedi, nɛ dia Paulo akafunde ate: “Naka shu teko la lumu uma le [nyuma, NW], tokendakendaki la [nyuma, NW]. Tatutakulaki, [tatɔsɛmaneke lam’asaso, NW], tatukanaki kandjema.” (Ngalatiya 5:25, 26) Hatotoyala l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛtɛ naka tekɔ lo kambɛ Jehowa olimu la saki ka ndeka anto akina kana dia nyanga lokumu.
7. Woho akɔna wakokaso pɛtshahɛtsha ɔngɛnɔngɛnɔ aso wa l’otema na?
7 Tayoyala l’ɔngɛnɔngɛnɔ lam’ayotokotshaka dɔkɔlɔkɔ diakatadje la Jehowa. Lam’akatayakimɔ l’etondo aso le Nzambi, sho takɔtɔ lo lɔsɛnɔ l’Okristo l’ohetoheto tshɛ. Sho takekaka Afundelo ndo takɔtɔka lo sanganya esangɔ tshɛ. (Heberu 10:24, 25) Dikambo sɔ diakatosha ɔngɛnɔngɛnɔ wa sho mbidja lokolo laso l’olimu w’esambishelo. Ko kakɔna kayotosala naka ɔngɛnɔngɛnɔ aso wambokitakita na? Wekelo wa Bible, wɔtwɛlɔ wa lo sanganya esangɔ tshɛ, otombelo wa l’olimu w’esambishelo—mɛtɛ, naka tayoyasha efula lo woho w’olimu tshɛ w’Akristo—kete tayonga la wɔladi wa lo nyuma ndo tayɔhɛtshahɛtsha ngandji kaso ka ntondo l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa l’otema waki laso ntondo. (Enyelo 2:4) Lâsɔ, hatotoyala oko wanɛ wahangɛnangɛna, wele l’ohomba w’ekimanyielo ka lo nyuma tena efula. Dikumanyi diekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia tokimanyiya, koko sho pombaka, l’onto ndo l’onto, kotsha dɔkɔlɔkɔ dia ndjâkimɔ ka la tshondo le Nzambi. Ndoko onto okina lakoka tosalɛ dikambo sɔ. Ɔnkɔnɛ, têtɛ dikambo sɔ oyango aso wa ndjelaka mboka k’ɔlɔlɔ k’Akristo la kanyi ya kotsha dɔkɔlɔkɔ diakatadje la Jehowa ndo monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛtɛ.
8. Lande na nkum’otema ka pudipudi kekɔ ohomba efula naka sho nangaka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ na?
8 Naka sho nangaka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ wele olowa ɔmɔtshi wa nyuma ka Nzambi, sho pombaka monga la nkum’otema ka pudipudi. Edja tshɛ kakahembaka Davidi, nkumekanga k’Isariyɛlɛ, mbishɛ pɛkato kande, nde aki la lɔkɔnyɔ. Mɛtɛ, akɛnamaka oko ashi wa lɔsɛnɔ lande wamboma, ndo ondo nde akatataka hemɔ ya lo demba. Ande esambelo kakandakondja lam’akandayatshumuya ndo lam’akandashola pɛkato kande lee! (Osambu 32:1-5) Hatokoke ndjâla l’ɔngɛnɔngɛnɔ naka tekɔ lo mbishɛ pɛkato kɛmɔtshi ka woke. Dikambo sɔ kokaka fukutanya lɔsɛnɔ laso. Mɛtɛ, ɔsɔ kema yoho ya kondja ɔngɛnɔngɛnɔ. Koko, woshwelo wa pɛkato la ndjâtshumuya mbelaka ekimanyielo ndo kawoyaka ɔngɛnɔngɛnɔ wa lo yimba.—Tokedi 28:13.
Tokonge l’Ɔngɛnɔngɛnɔ
9, 10. (a) Daka diakɔna diakalongola Abarahama, ko woho akɔna wakakoke mbetawɔ kande l’ɔngɛnɔngɛnɔ ande mbidjama l’ohemba ondo? (b) Woho akɔna wakokaso kondja ɛlɔlɔ ɛmɔtshi oma l’ɛnyɛlɔ kaki Abarahama, Isaka la Jakɔba na?
9 Monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ lam’akatatatɛ la mbeka kɛnɛ k’endana la sangwelo dia Nzambi ndo tshikala l’ɔngɛnɔngɛnɔ akɔ l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi efula, ekɔ akambo ahende wotshikitanyi. Dikambo sɔ kokaka mɛnama lo ɛnyɛlɔ kaki Abarahama, kanga kɔlamelo. L’ɔkɔngɔ wa nde pemba dia nambola Ɔn’ande Isaka oko akotomɛ Nzambi dui, ondjelo ɔmɔtshi akawotɛ ate: “[Jehowa] ambuyatshiba ati: Ne dia we ambutsha dikambu ne, ndu we kuntuna nkimo etoi kaye k’ona, dimi layukotshokola. Mete, dimi layukotshokola, ndu layuludia [osangɔ ayɛ, NW] uku toto ta l’ulungu ndu uku efula ka seke ya lokongo, yatuyalaka l’umamu w’ashi. [Osangɔ ayɛ, NW] wayukita asuku w’atunyi awo. Wedja tshe wa la kete wayotshokwama uma le [osangɔ ayɛ, NW], ne da we akakitanyia diui diami.” (Etatelo 22:15-18) Aha la tamu, Abarahama akangɛnangɛna efula lo dikambo dia daka sɔ.
10 Ondo Abarahama akakongɛ̂ka ɔnɛ Isaka ayale “osangɔ” akɔ wakahombe ɛtshɔkɔ wakalakema ndja oma lo tshimbo yande. Koko, lam’akete ɛnɔnyi efula aha la dikambo dimɔtshi dia diambo salema oma lo tshimbo y’Isaka, ondo mbetawɔ la ɔngɛnɔngɛnɔ w’Abarahama la nkumbo kande wakadjama l’ohemba. Lam’akandashikikɛ daka sɔ le Isaka ko l’ɔkɔngɔ diko le ɔn’ande Jakɔba, Nzambi akashikikɛ ɔnɛ Osangɔ ayoya lo nshi yayaye, ndo dikambo sɔ diakâkimanyiya dia vɔ shikikala lo mbetawɔ kawɔ ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ awɔ. Kânga mbakidiɔ ɔsɔku, Abarahama, Isaka, la Jakɔba wakavu aha la mɛna ekotshamelo k’alaka wakâlake Nzambi, koko, vɔ kondjala ekambi wa Jehowa waha l’ɔngɛnɔngɛnɔ. (Heberu 11:13) Ndo sho lawɔ kokaka tetemala kambɛ Jehowa olimu la mbetawɔ ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’edja tshɛ keso lo kongɛ ekotshamelo k’alaka ande.
Ɔngɛnɔngɛnɔ Kânga l’Ɔhɛnyɔhɛnyɔ
11. Lande na kakokaso monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ kânga mbele ɛhɛnyɔhɛnyɔ na?
11 Oko weso ekambi wa Jehowa, sho kokaka kambɛ Jehowa olimu kânga lam’ayotɔhɛnyahɛnyamaka. Yeso akate dia wanɛ wahɛnyahɛnyama l’ɔtɛ ande wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ, ndo ɔpɔstɔlɔ Petero akate ate: “Nyongenengene, ne dia nyu nyambusuwa la Kristu, ne dia nyu mbeya ngenangena l’ongenongeno utamanya l’enyelo ka lutumbu landi. Naka nyu nyambotengama dia lukumbu la Kristu, nyu nyeko la otshoko, ne dia [nyuma, NW] ka lutumbu, ndu ka [Nzambi, NW], keko la nyu.” (1 Petero 4:13, 14; Mateu 5:11, 12) Naka wɛ ekɔ lo tetemala l’ɛhɛnyɔhɛnyɔ ndo ekɔ lo sowa l’ɔtɛ wa losembwe, kete wɛ ekɔ la nyuma ka Jehowa ndo ekɔ lo mbetawɔ le nde, dikambo sɔ fudiaka ɔngɛnɔngɛnɔ mɛtɛ.
12. (a) Lande na kakokaso ntokomɛ ehemba wa lo mbetawɔ kaso l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ na? (b) Wetshelo akɔna w’ohomba efula wakokaso kondja oma l’ɛnyɛlɔ k’ose Lɛwi ɔmɔtshi laki lo lɔhɔmbɔ na?
12 Sho kokaka ntokomɛ ehemba wa lo mbetawɔ kaso l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ nɛ dia Nzambi kele Eshamelo kaso. Dikambo sɔ kɛnɛmɔlama l’Osambu 42 la 43. Oma l’ɔkɔkɔ ɔmɔtshi, ose Lɛwi ɔmɔtshi akatɔlama lo lɔhɔmbɔ. Lo menda ɛnɔnyi efula wakandetsha aha la tɛmɔla Nzambi lo ɛtɛmwɛlɔ kande, nde akayaokaka oko lofumbɔ lamboma wodi la posa k’ashi, kana oko onyangu a lofumbɔ wakombola ashi lo kɛtɛ ya womu ndo ya shɛnga. Nde ‘akokaka posa,’ kana akayakiyanyaka dia mangana la Jehowa ndo aki la mposa ka kondja diɛsɛ dia tɛmɔla Nzambi lo ɛtɛmwɛlɔ Kande. (Osambu 42:1, 2) Ɛnyɛlɔ k’ose Lɛwi ɔsɔ lakatɔlama lo lɔhɔmbɔ pombaka totshutshuya dia sho mɛnya lowando laso lo diɔtɔnganelo diele laso sho l’anto waki Jehowa. Naka dikambo dimɔtshi, ɛnyɛlɔ oko wɔtwɛlɔ wa lokanu woye oma l’ɔhɛnyɔhɛnyɔ, diambotosekɛ tshanda mɔtshi dia sho monga kâmɛ lawɔ, tokanyiya woho wakatangɛnangɛnaka lawɔ kâmɛ l’olimu w’ekila ndo tɔlɔmbake dia kondja etetemalo edja tshɛ ‘kakongɛso Nzambi’ dia nde tokaloya l’elimu wôkotosalaka esangɔ tshɛ kâmɛ l’atɛmɔdi ande.—Esambu 42:4, 5, 11; 43:3-5.
‘Tokambe Jehowa Olimu l’Ɔlɔ w’Efula’
13. Woho akɔna wɛnya Osambu 100:1, 2 ɔnɛ ɔngɛnɔngɛnɔ pombaka monga dikambo di’ohomba l’olimu wakambɛso Nzambi na?
13 Ɔngɛnɔngɛnɔ pombaka ndjâla dikambo di’ohomba l’olimu wakambɛso Nzambi. Dikambo sɔ diakɛnyama l’Osambu wa eokelo ka losaka wakembe omembi w’esambu ate: “Nyudjelaki [Jehowa] dielu [di’otshumba, NW], nyu wedja tshe wa la kete! Nyukambelaki [Jehowa] ulimu l’ongenongeno, nyuyaki la ntundu kandi [la dielo di’ɔngɛnɔngɛnɔ, NW]!” (Osambu 100:1, 2) Jehowa ekɔ “Nzambi k’ɔngɛnɔngɛnɔ” ndo nde nangaka di’ekambi ande ndjâla l’ɔngɛnɔngɛnɔ lam’akotshawɔ ɛkɛndɛ wa ndjâkimɔ kawɔ ka la tshondo le nde. (1 Timote 1:11, NW) Anto wa lo wedja tshɛ pombaka ngɛnangɛna le Jehowa, ndo esambu aso pombaka ndjâla membama la dui dia wolo, oko ‘dielo di’otshumba’ diatodjaka alembe wambodja otshumba lo ta. Lam’ele olimu a Nzambi wekɔ olimu w’ɔngɛnɔngɛnɔ, vɔ pombaka salema l’ɔlɔ w’efula. Omalɔkɔ, omembi w’esambu akakeketsha anto dia vɔ ndja oya le Nzambi la “dielo di’ɔngɛnɔngɛnɔ.”
14, 15. Woho akɔna wakotshama Osambu 100:3-5 le anto wa Jehowa wele l’ɔngɛnɔngɛnɔ ɛlɔ kɛnɛ na?
14 Omembi w’esambu akakotsha ate: “Nyeyi nyati: [Jehowa] keli [Nzambi, NW]! Ndi kakatutungi, wandi mbesu. Shu teko antu andi, ndu ekoko watunduleshaka.” (Osambu 100:3) Lam’ele Jehowa mbele Otungi aso, nde mbatokanga oko akanga olami w’ɛkɔkɔ ɛkɔkɔ ande. Lo menda efula katokokɛnde, sho pombaka mbotombola la lowando tshɛ. (Osambu 23) Omembi w’esambu akembe nto lo dikambo dia Jehowa ate: “Nyotoki l’asuku w’etemwelo kandi la lusaka, ndu lu aseke andi la diandu! Nyuwukaki lusaka, nyutumbulaki lukumbu landi, ne dia [Jehowa] eli ololo! Ngandji kandi ka shikaa katuyalaka pundju, ndu kolamelu yandi le wa lu nonga tshe.”—Osambu 100:4, 5.
15 Ɛlɔ kɛnɛ, anto wa lo wedja tshɛ wele l’ɔngɛnɔngɛnɔ wekɔ lo mbɔtɔ oya l’asɛkɛ wa l’ɛtɛmwɛlɔ ka Jehowa dia ndjowoka losaka ndo dia ndjôtombola. Sho tombolaka lokombo la Jehowa l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ lam’atɛkɛtaso akambo w’ɛlɔlɔ lo dikambo dia Jehowa, ndo waonga ande a weke totshutshuyaka dia sho mbotombola. Nde ekɔ ɔlɔlɔ wa tshɛ, ndo sho kokaka mbahɛ otema aso nshi tshɛ lâdiko di’ɛlɔlɔ ande w’otema kana kɛtshi kokande ekambi ande, nɛ dia tɔ katotshikalaka pondjo. Le “nonga tshe,” Jehowa kɔlamɛka mɛnya ngandji kande le wanɛ wasala lolango lande. (Romo 8:38, 39) Ɔnkɔnɛ, sho tekɔ mɛtɛ l’ɔkɔkɔ w’ɔlɔlɔ wa “kambɛ Jehowa olimu l’ɔlɔ w’efula.”
Nyɔngɛnangɛnake lo Elongamelo Kanyu
16. Elongamelo kakɔna kakoka Akristo ngɛnangɛna latɔ na?
16 Paulo akafunde ate: “Nyongenangenaki lu elungamelu.” (Romo 12:12) Ambeki wa Yeso w’akitami wekɔ lo ngɛnangɛna lo elongamelo ka lotombo ka lɔsɛnɔ la pondjo lakawasha Nzambi l’olongo oma lo tshimbo y’Ɔn’ande. (Romo 8:16, 17; Filipi 3:20, 21) Ndo Akristo wele l’elongamelo ka lɔsɛnɔ la pondjo lo Paradiso ka la kɛtɛ wekɔ l’ɔkɔkɔ wa vɔ ngɛnangɛna. (Luka 23:43) Ekambi wa Jehowa tshɛ wele la kɔlamelo wekɔ l’ɔkɔkɔ wa vɔ ngɛnangɛna lo elongamelo ka Diolelo, nɛ dia vɔ wayoyala atɔi amɔtshi wa lo lowandji la l’olongo kana wayɔsɛna lanɛ la kɛtɛ kayɔlɔmbwama oma l’ɛlɔmbwɛlɔ kɛsɔ. Ande ɔtshɔkɔ w’ɔngɛnɔngɛnɔ lee!——Mateu 6:9, 10; Romo 8:18-21.
17, 18. (a) Pɔlɔfɛsi kakɔna kakatama lo Isaya 25:6-8 na? (b) Woho akɔna wakotshama pɔlɔfɛsi k’Isaya kɛsɔ ɛlɔ kɛnɛ, ndo kayotota lo dikambo di’ekotshamelo katɔ lo nshi yayaye na?
17 Ndo Isaya akatatshi dia nshi yayaye y’ɔngɛnɔngɛnɔ le anto wele l’okitanyiya. Nde akafunde ate: “L’ukungu one, [Jehowa] Kanga lulimbilimbi ayolongoswela antu tshe dambu di’ololo, dambu dia wanu w’ololo, dambu dieli la uhiho, dambu dia wanu wambolongoswama ololo. L’ukungu one, ndi ayulanya ukumbo watukumbaka antu tshe, ee, ukumbo watukumbaka wedja tshe. Khumadiondjo, [Jehowa ayonya, NW] nyoi pundju. Ndi ayukitula asoi tshe uma lu ashu awo, ndi ayunya wudja andi uma lu sonyi tshe ka la kete; ne dia osoku mbata [Jehowa].”—Isaya 25:6-8.
18 Dambo dia lo nyuma diasalaso ɛlɔ kɛnɛ oko weso atɛmɔdi wa Jehowa, diekɔ mɛtɛ dambo di’ɔngɛnɔngɛnɔ. Mɛtɛ, ɔngɛnɔngɛnɔ aso fulanɛka nɛ dia sho tekɔ lo kambɛ Nzambi olimu l’ohetoheto lam’akongɛso dambo dia mɛtɛ mɛtɛ dia diangɔ di’ɛlɔlɔ diakandalake l’andja w’oyoyo. (2 Petero 3:13) Oma l’olambo wa Yeso, Jehowa ayonya “ukumbo” wokumbi anto tshɛ l’ɔtɛ wa pɛkato k’Adama. Ande ɔngɛnɔngɛnɔ wayoyala dia mɛna pɛkato la nyɔi wambonyama lee! Ande ɔlɔ dia nongola wakiso wa ngandji wayolɔ, dia mɛna ɔnɛ asɔi wamboma, ndo dia mbidjasɛ lo paradiso ka la kɛtɛ, lɛnɛ ele anto wa Jehowa hawotoyala l’onongo koko wayotosha Nzambi okadimwelo wa nde kadimola ɔmɔnyɔdi a woke, Satana Diabolo lee!—Tokedi 27:11.
19. Kakɔna kahombaso sala lo menda elongamelo kakakitsha Jehowa la ntondo kaso oko weso Ɛmɛnyi ande na?
19 Onde dikambo sɔ hadiokolodia l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo la lowando dia wɛ mbeya kɛnɛ kayosalɛ Jehowa ekambi ande oka? Ɔsɔku mɛtɛ, elongamelo ka woke ka ngasɔ tokimanyiyaka dia sho monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ! Lâdiko dia kɛsɔ, elongamelo kaso kɔtshɔkwami totshutshuyaka dia sho mendɛ l’anya wa Nzambi k’ɔngɛnɔngɛnɔ, ka ngandji ndo ka lokaho, la saki ya woho ɔnɛ: “Enda, one eli [Nzambi kaso, NW]. Shu takukungela, dia ndi ntushimbela. On’eli [Jehowa], lakatakungelaka. Tongenengene, tuleki ngenangena lu panda kandi.” (Isaya 25:9) Kâmɛ l’elongamelo kaso ka dimɛna efula koshikikadi lo timba taso, toyatshutshuya la weolo aso tshɛ dia kambɛ Jehowa olimu l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa l’otema.
Okonde Ayokadimola Na?
◻ Woho akɔna wakokaso kambɛ Jehowa olimu “l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa l’otema” na?
◻ Kakɔna kakokaso sala naka hatoyɔngɛnangɛna l’olimu wakambɛso Nzambi na?
◻ Lande na kakoka anto wa Jehowa monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ kânga mbahɛnyahɛnyamawɔ na?
◻ Ɛkɔkɔ akɔna watotshutshuya dia sho ngɛnangɛna lo elongamelo kaso na?
[Pictures on page 17]
Naka sho ndjasha lo weoho tshɛ w’olimu wa lɔsɛnɔ l’Okristo, kete tayofudia ɔngɛnɔngɛnɔ aso