BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w03 8/1 lk. 4-7
  • Wola wayanga shila lo pondjo

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Wola wayanga shila lo pondjo
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2003
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Atako w’eshika dia ndɔshana la wola
  • Bible toshaka ɔkɔkɔ wa monga l’elongamelo
  • Onde wɛ ayonga lɛkɔ?
  • Kem’edja, Ndoko Onto Layoyala Ose Wola!
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1995
  • Ekadimwelo lo ambola w’oma lo Bible
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2015
  • Edja Kakɔna Kahomba Ase Wola Konga?
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1995
  • Tosha ase wola elongamelo
    Olimu Aso wa Diolelo—2007
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2003
w03 8/1 lk. 4-7

Wola wayanga shila lo pondjo

KÂNGA mbele alapɔlɔ wa kɔlɔ wekɔ lo ndja oma l’andja w’otondo lo dikambo dia wola, ekɔ anto amɔtshi watetemala mɛna akambo la sso di’ɔlɔlɔ ɔnɛ dui dimɔtshi di’oshika koka salema. Ɛnyɛlɔ, lo ndjela ɔtɛ a dui ɔmɔtshi wakafundama lo jurunalɛ yelɛwɔ Manila Bulletin, bankɛ kɛmɔtshi ka l’Asiya kelɛwɔ Banque asiatique de développement mbutaka ɔnɛ: “Ase Asiya koka shidiya wola l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi 25.” Bankɛ kɛsɔ kakɛnya dia yoho mɔtshi ya tondja anto oma lo wola w’efula ele sala dia falanga monga la nɛmɔ.

Atshunda akina ndo mandji yalɔmbɔla wambotondja listɛ lɔmɔtshi l’otale lele l’alako ndo la dikongelo diɛnya woho wa nyanga nganɛ wa kandola dikambo nɛ diendana la wola. L’atei w’awui asɔ: vɔ wakɛnya ohomba wa monga l’atshunda wakimanyiya anto, sala di’anto mbeka mukanda dimɛna, sala dia wedja w’ɛngɔnyi kimwɛ wedja wa wola abasa awɔ, minya wekamu wendana la wɔtshiyelo wa diangɔ oma lo wodja ɔmɔtshi otsha lo wodja okina wa wedja wele l’ase wola efula sondja diangɔ diawɔ le wedja ekina aha l’okakatanu, ndo kitshɛkitshɛ ase wola oshinga w’ofutelo wa mvudu.

L’ɔnɔnyi 2000, Assemblée générale des Nations unies akadje eyango wahombama kotshama lo 2015. Eyango ɛsɔ mendanaka la wonyelo wa wola wamboleka la ndjala ndo otshikitanelo w’ekondjelo wele lam’asa wedja. Eyango ɛsɔ koka monga amɛna efula, koko efula hawetawɔ di’awui asɔ koka salema l’andja ɔnɛ wambatɔna.

Atako w’eshika dia ndɔshana la wola

Lam’ele ndoko elongamelo ka shikaa kɛnya ɔnɛ awui wayɔlɔngɔswama l’andja w’otondo, lende akoka onto nyanga ekimanyiyelo na? Oko wɛnyamidiɔ la ntondo, ekɔ kiɔkɔ mɔtshi ya lomba l’oshika yakoka kimanyiya anto oma ko kakianɛ. Naa kiɔkɔ shɔ na? Kiɔkɔ yakɔ ko Ɔtɛkɛta wa Nzambi, mbut’ate Bible.

Kakɔna katshikitanya Bible la tɔkɔkɔ tokina tshɛ ta wetshelo? Tɔ ndja oma le Otungi aso, ɔnɛ lele la lowandji loleki tshɛ. Nde akafunde awui wa lomba w’ohomba efula, ndo atɔndɔ w’eshika wakoka kamba l’anto tshɛ, oyadi dihole diakɔna diewɔ ndo atɔndɔ asɔ wekɔ ohomba lo tena tshɛ. Naka anto ndjela atɔndɔ asɔ, kete vɔ wayokoka kimanyiya ase wola dia monga la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ kânga kakianɛ. Nyɛsɔ tɔsɛdingole bɛnyɛlɔ dimɔtshi.

Onga la kanyi y’ɔlɔlɔ lo dikambo dia falanga. Bible mbutaka ate: ‘Lomba kokɛka anto oko wakokɛ falanga anto, kele wahɔ wa ewo ele lomba mombaka nsɛnɔ ya wanɛ wele lalɔ.’ (Undaki 7:12) Divɛsa sɔ alangadiɔ nembetshiya na? Aha naka onto aya la falanga, kete lâsɔ nde aya la tshɛ kahombama. Mɛtɛ, yɔ mbishaka ekokelo lo yoho mɔtshi. Yɔ tokimanyiyaka dia somba diangɔ dimɔtshi diele laso ohomba, koko yɔ yekɔ l’elelo. Ekɔ diangɔ dimɔtshi dia nɛmɔ efula diahakoke sombama la falanga. Ewo ka dikambo sɔ ayotokimanyiya dia monga la wɛdimo lo kɛnɛ kendana la mbo ya l’emunyi, ndo mbewɔ ekiyanu wakomɛ wanɛ wayasha tshɛ l’oyango wa falanga. Falanga hakoke somba lɔsɛnɔ, koko sala akambo la lomba koka kokɛ lɔsɛnɔ oma ko kakianɛ ndo tosha diaaso dia ndjokondja lɔsɛnɔ l’aha l’ekomelo.

Sɛna la kɛnɛ kele layɛ. Kɛnɛ kalangaso monga la tɔ hatongaka nshi tshɛ kɛnɛ kele laso ohomba. Sho la dia mbetsha ehomba wahomba mbeta lo dihole dia ntondo. Sho koka mɛna shoamɛ dia tekɔ l’ohomba w’ema kɛmɔtshi, ko tete le sho kilangaka koko sho bu mɛtɛ l’ohomba atɔ. Kanga lomba atokambaka la kɛnɛ kakondjande dia kotsha ntondo ehomba woleki, mbut’ate diangɔ dia ndɛ, ahɔndɔ, luudu la mbidjasɛ ndo ehomba ekina. Ɔnkɔnɛ, la ntondo ka somba ɛngɔ kekina tshɛ nde shikikɛka di’akuta watshikala koka somba diangɔ dikina dia lâdiko. Lo wɛla ande ɔmɔtshi, Yeso akalɔmbɛ di’onto “[tadjashi] dia ntediki ushinga, kana ndi la diango dia nkuka.”​—Luka 14:28.

Lo wodja wa Philippines, Eufrosina lodja ana asato ndamɛ, ekɔ l’okakatanu dia sɛna dimɛna ndo dia mbeya nama falanga tatɛ lakôtshike omɛnde ambeta ɛnɔnyi ɛmɔtshi. Kânga mbakinde l’okakatanu ɔsɔ, nde aketsha anande dia mbeya diangɔ diahombawɔ mbetsha lo dihole dia ntondo la yema ya falanga yele lawɔ. Ɛnyɛlɔ, ana koka mɛna ema kɛmɔtshi kalangawɔ. L’ɔtɛ wa nde mbatɛ tsho ɔnɛ kema, nde kanaka la wɔ yimba lo mbatɛ ate: “Nyu koka kondja ema kɛnɛ naka nyu kilangaka, koko nyu la dia sɔna. Tekɔ l’akuta wakoka somba paka ɛngɔ ɔtɔi. Sho koka somba ɛngɔ kɛnɛ kalanganyu, kana somba yema y’afuki kana ya djɛshi ya sho ndɛ l’eponga wele laso lomingu lɔnɛ. Kakianɛ, kakɔna kalanganyu? Nyɔsɔnɛ.” Mbala efula, ana mbôkɛka esadi eto ndo mbetawɔka dia ndeka dimɛna vɔ monga la diangɔ dia ndɛ la ntondo k’ɛngɔ kekina tshɛ.

Tɔngɛnɛngɛnɛ la kɛnɛ kele laso. Tɔndɔ dimɔtshi dia lo Bible mbutaka ɔnɛ: “Lam’ayutuyala la diango dia nde ndu la diango dia ndota, shu tayuyala la ongenongeno lu diango diako.” (1 Timote 6:8) Falanga yɔ yɔamɛ hela ɔngɛnɔngɛnɔ. Anto efula wele la falanga bu l’ɔngɛnɔngɛnɔ, etena kele ase wola efula wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Ase wola wakeke woho wa ngɛnangɛna la yema tshitshɛ yele lawɔ ohomba lo lɔsɛnɔ. Yeso akatɛkɛta dia monga la ‘sso di’ɔsɛlɛngɛ’ diasembɔ paka l’awui woleki ohomba. (Mateu 6:22) Kɛsɔ mbakimanyiya onto dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Ase wola efula wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ nɛ dia vɔ wekɔ la diangɔ diahawakoke somba l’akuta, mbut’ate diokanelo di’ɔlɔlɔ lam’asawɔ la Nzambi ndo lɔsɛnɔ la nkumbo l’ɔngɛnɔngɛnɔ.

Ɔsɔ ekɔ paka yema ya bɛnyɛlɔ tshitshɛ di’alako w’eshika wa lo Bible wakoka kimanyiya ase wola dia mbikikɛ yoho yawɔ ya lɔsɛnɔ. Bɛnyɛlɔ dikina diekekɔ efula. Ɛnyɛlɔ, tona dia nnɔ fɔka la kɛnya tɔkɛnyɔ ta falanga nɛ di’awui asɔ ekɔ oshishelo wa falanga; mbeya kɛnɛ koleki ohomba lo lɔsɛnɔ, djekoleko eyango wa lo nyuma ndo mona dia kamba ntumu yele anto akina l’ohomba lɛnɛ ele ahole wa kamba elimu bu efula. (Tukedi 22:29; 23:21; Filipi 1:9-11) Bible tɔlɔmbaka dia kamba la ‘lomba l’oshika ndo l’ekanelo ka yimba’ nɛ dia ‘akambo asɔ wayoyala lɔsɛnɔ le anima aso.’​—Tukedi 3:21, 22.

Kânga mbakoka alako wa lo Bible mbisha wanɛ walɔshana la wola ekimanyiyelo kɛmɔtshi, wembola wendana la nshi yayaye watakadimɔma. Onde ase wola wayotshikalaka ngasɔ pondjo pondjo? Onde otshikitanu wele l’asa wanɛ wele l’ɔngɔnyi heyama la wanɛ wele la wola woleki wokoshila lushi lɔmɔtshi? Nyɛsɔ tɔsɛdingole okandwelo wa dikambo sɔ, okandwelo wele anto efula haweye.

Bible toshaka ɔkɔkɔ wa monga l’elongamelo

Efula mbetawɔka dia Bible ekɔ dibuku di’ɔlɔlɔ. Koko, mbala efula vɔ haweye dia tɔ mbutaka awui w’eshika wɛnya etshikitanu wa weke wele suke la salema.

Nzambi ekɔ lo nanga kandola ekakatanu w’anto, mbidja ndo wola. Lam’ele mandji y’ana w’anto yambɛnya dia yɔ hawolange ndo yɔ bu l’akoka wa sala dikambo sɔ, Nzambi nangaka ndjinya ko mbidja lowandji lokina. Woho akɔna? Bible mbutaka l’ɔlɔlɔ tshɛ lo Danyele 2:44 ɔnɛ: “[Nzambi] leli l’ulungu ayutundja diulelu diahalanaki pundju. Dio hadiuyala l’okongo a wudja ukina. Dio diayulanya waulelu ako tshe, diayâshila ushiki, ku dio diame diayushikikala pundju.”

L’ɔkɔngɔ wa nde minya “waulelu,” kana mandji shɔ, Omboledi wakasɔnɛ Nzambi ndamɛ ayolɛ. Omboledi ɔsɔ bu onto oko sho koko ekɔ etongami ka nkudu kasɛna l’olongo oko Nzambi ndamɛ, kele l’akoka wa sala etshikitanu wa weke wahombama dia minya otshikitanu wele kakianɛ l’asa ase wola l’ase ɛngɔnyi. Nzambi akasɔnɛ Ɔnande hita dia sala dikambo sɔ. (Etsha 17:31) Osambu 72:12-14 tɛkɛtaka dia kɛnɛ kayosala Nkum’ekanga kɛsɔ, lo mbuta ate: “Ndi kameli uhumbi lam’awulelelandi, ndu usi wula laha la ukimanyidi pupu. Ndi kukaki amenyi fono la asi wula ketshi, kamelaki nyumu ya amenyi fono. Ndi katshunguli nyumu yawo uma le akang’a lukesu la wa ngala. Dikila diawo diayuyala ushinga a wulu lu ashu andi.” Ɔsɔ mɛtɛ ekɔ elongamelo ka diambo! Etshungwelo kaya suke! Omboledi wakasɔnɛ Nzambi ayolɛ dia kimanyiya ase wola ndo amɛnyi fɔnu.

Lâsɔ akambo efula wendana la wola wayokandɔma l’etena kɛsɔ. Divɛsa 16 di’​Osambu 72 mbutaka ɔnɛ: “Kete ya l’ete w’akuna yayongonyaka mbu ya nde efula.” Anto wekɔ lo mvɔ ndjala nɛ dia vɔ bu la falanga ndo nɛ dia wanɛ walɔmbɔla hawɔlɔmbɔla dimɛna, ɔnkɔnɛ dikambo sɔ diayokomɛ.

Akambo akina wayokandɔma ndo vɔ lawɔ. Ɛnyɛlɔ, ɛlɔ kɛnɛ lofulo la woke l’anto wa la nkɛtɛ bu la mvudu yawɔ hita. Koko, Nzambi ndakaka ate: “Vo wayuhika mvudu, wayudjase loko; wayune dikambo di’elua, wayolekaka elua w’uma loko. Vo hawuhika mvudu, ku akina ndjudjase loko. Vo hawukamba dikambo di’elua, ku akina ndjole elua uma loko. Nshi y’antu ami yayuyala uku nshi y’etamba. Esonami ami wayongenangena ne dia elimu w’anya awo.” (Isaya 65:21, 22) Onto tshɛ ayonga la luudu lande hita ndo ayɔngɛnangɛna l’olimu ande. Ɔnkɔnɛ, Nzambi ekɔ lo ndaka dia minya wola pondjo pondjo. Ndoko otshikitanu wayoyala nto lam’asa os’ɔngɔnyi l’ose wola ndo ndoko anto wayokamba efula ko kondja yema tshitshɛ.

Naka ekɔ mbala kande ka ntondo ka mboka alaka asɔ wa lo Bible, onto koka fɔnya ɔnɛ awui asɔ hawotosalema. Koko, ɔsɛdingwelo wa Bible wa la yambalo tshɛ mɛnyaka di’alaka tshɛ wakalake Nzambi lo nshi y’edjedja wakakotshama. (Isaya 55:11) Ɔnkɔnɛ bu dui dia naka wayokotshama. Koko, wombola w’oshika wakokayɛ ndjambola ele: kakɔna kahombayɛ sala dia kondja wahɔ lam’ayowokotshama?

Onde wɛ ayonga lɛkɔ?

Lam’ele Diolelo diekɔ dia Nzambi, sho pombaka monga weho w’anto wayetawɔ Nzambi dia sɛna l’ɛlɔmbwɛlɔ ka lowandji lɔsɔ. Nde hatotshike lo wodjima lo kɛnɛ kendana l’awui wahombaso sala dia kotsha kɛnɛ kahombama. Alako wahombaso ndjela wekɔ l’atei wa Bible.

Omboledi wakasɔnama, mbut’ate Ɔna Nzambi, ekɔ kanga losembwe. (Isaya 11:3-5) Lâsɔ, wanɛ wetawɔ monga la lɔsɛnɔ l’ɛlɔmbwɛlɔ kɛsɔ, nɔmbamaka vɔ lawɔ dia monga akanga wa losembwe. Tukedi 2:21, 22 mbutaka ate: “Antu w’uluwanyi wayukita kete, antu w’usimbwi wayutshikala loko. Keli antu wa kolo wayunyema uma la kete, akanga w’ukadi wayukhundwama uma loko.”

Onde ekɔ woho ɔmɔtshi wakokaso mbeka woho wa kotsha awui asɔ? Eelo. Oma lo wekelo wa Bible ndo l’okambelo wa kɛnɛ katatɔ, wɛ ayokoka kondja awui wa diambo wa lo nshi yayaye asɔ. (Joani 17:3) Ɛmɛnyi wa Jehowa wayɔngɛnangɛna dia kokimanyiya la wekelo ɔsɔ. Tambokɔlɔmba dia wɛ kamba la diaaso sɔ dia wɛ monga l’atei w’anto wahatonga pondjo la wola ndo l’akambo wa diɛngiya.

[Osato wa lo lɛkɛ 5]

Eufrosina: “Mbeya munanda dikuta akakimanyiya nkumbo kami dia monga la kɛnɛ kele lawɔ ohomba”

[Osato wa lo lɛkɛ 6]

Diokanelo di’ɔlɔlɔ la Nzambi ndo lɔsɛnɔ la nkumbo l’ɔngɛnɔngɛnɔ hakoke sombama l’akuta

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto