Onde Nzambi ambotshikitana?
LO KƐNƐ kendana la Nzambi, Bible mbutaka ɔnɛ: ‘Le nde ndoko otshikitanu w’ɔsɛmɛsɛmɛlɔ wa dɛdi.’ Ndo Nzambi ndamɛ toshikikɛka ɔnɛ: “Dimi, [Jehowa], hatukadimoka.” (Jakoba 1:17; Malaki 3:6) Jehowa Nzambi tshikitana mɛtɛ la anto watetemala tshikitana ndo wele wolo mbangɛnyangɛnya ndo wolo mbɛkɛ otema le wɔ!
Koko, ambadi amɔtshi wa Bible ndjambolaka dia kana Nzambi ambotshikitana. Ɛnyɛlɔ, l’etena kɛmɔtshi Jehowa Nzambi akasha Akristo wolo wa sala ahindo, koko ɛlɔ kɛnɛ nde hayosala dui sɔ. Lo nshi y’edjedja, Nzambi aketawɔ di’ase Isariyɛlɛ tshuka ɔsɛngɛ, koko nde hayetawɔ dui sɔ ɛlɔ kɛnɛ. L’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ, Jehowa akadjanga di’anto nɛmiyaka lushi la Sabato, koko nde hayɔlɔmba dikambo sɔ ɛlɔ kɛnɛ. Onde awui asɔ hawɛnya dia Nzambi ambotshikitana?
Ntondotondo, sho kokaka ndjashikikɛ dia Nzambi hatshikitanya pondjo ɛlɛmbɛ ande wa ngandji ndo wa losembwe. Ndo nto, “esangweyu kandi ka pundju” ka tshɔkɔla anto lo tshimbo ya Diolelo diande hatshikitanaki pondjo. (Efeso 3:11) Koko, oko wakokayɛ tshikitanya dionga diayɛ otsha le onto lakonyangiya tena tshɛ mbele Jehowa tshikitanyaka ɛlɛmbɛ ande lo ndjela awui wele l’anto.
Nzambi tshikitanyaka nto wetshelo ande le anto lo ndjela awui ndo ehomba awɔ. Dui sɔ hahombe tambiya. Tende woho wakoka onto ɔmɔtshi la manamana latalɔmbɔla anto otsha lo dihole dimɔtshi sala etena kɛnande wâle la ntondo. Nde mbeyaka mbutɛ anto watandalɔmbɔla dia vɔ mbeta lo mboka kekina dia mbewɔ wâle. Ko, onde dui sɔ mɛnyaka dia nde ambotshikitanya dihole diatawatshu? Nyɛsɔ tɔsɛdingole bɛnyɛlɔ sato diakatatɛkɛtshi la diko diadja anto amɔtshi l’okandokando.
Lande na kahayosalema ahindo?
Lande na kakasha Nzambi Akristo amɔtshi wa lo ntambe ka ntondo wolo wa sala ahindo? Ondo wɛ mbeyaka dia etena kakasɔnɛ Nzambi wodja w’Isariyɛlɛ, nde akɛnyaka mbala efula dia nde aki la wodja ɔsɔ lo sala ahindo. Lo tshimbo ya Mɔsɛ, Nzambi akakambe la wolo ande wa mamba dia tshungola ase Isariyɛlɛ oma l’Edjibito ndo mbalɔmbɔla l’oswe wa shɛnga otsha lo Nkɛtɛ ya daka. Lonyangu ko, mbala la mbala vɔ wakɛnyaka dia vɔ komonga la mbetawɔ le nde. Etena kakayokashaka Jehowa wodja w’Isariyɛlɛ ndo kakandayataka etshumanelo k’Akristo, nde akasha apɔstɔlɔ ndo anto akina wolo wa sala ahindo. Ɛnyɛlɔ, ɔpɔstɔlɔ Petero ndo Joani wakakɔnɔla pami kɛmɔtshi kakotɔ ekuse ndo Paulo akolola onto ɔmɔtshi lakavu. (Etsha 3:2-8; 20:9-11) Ahindo wakawasalaka akakimanyiya anto wa lo wedja efula dia vɔ monga la mbetawɔ lo Lokristo la mɛtɛ. Ko lâsɔ, lande na ahayosalema ahindo ɛlɔ kɛnɛ?
Ɔpɔstɔlɔ Paulo akalembetshiya lande na kahayosalema ahindo ɛlɔ kɛnɛ lo kamba la ɛnyɛlɔ kɛnɛ: “Lam’akimi uku dikenda, dimi lakateketaka uku dikenda, lakukaka uku dikenda, lakakanaka uku dikenda. Kakiane dimi lambuyala ekumanyi, lambukimo akambu wa dikenda.” (1 Koreto 13:11) Oko watshikitana woho watosalɛka ambutshi ɔna dikɛnda l’ɔna laya mangase akambo, mbele yoho yasalɛ Jehowa etshumanelo k’Akristo akambo yakatshikitana etena kaki etshumanelo kɛsɔ kaya bu nto “dikenda.” Ɔpɔstɔlɔ Paulo akalembetshiya dia woshasha wa sala ahindo wele oko losha la tɛkɛta ɛtɛkɛta ekina kana mbuta akambo wahataye lakahombe ‘komɛ.’—1 Koreto 13:8.
Lande na kaketawɔma diwala di’ɔsɛngɛ?
Yeso akɛnya dia Nzambi akadje ɔlɛmbɛ wendana la diwala etena kakandatɛ atshukanyi wa ntondo ɔnɛ: “Dia dikambu ne mbayutshika untu shi la nyangu, mbayundumamana la wadendi, ku vo ahendi wayuyala untu otoi.” (Mateu 19:5, sho mbɛnganyisha alɛta ango.) Diwala diakahombe monga dimama dia pondjo dia lam’asa anto ahende. Koko, etena kakayokongɛ Nzambi wodja w’Isariyɛlɛ ndo kakandawasha Ɛlɛmbɛ, ko ɔsɛngɛ ambotayalaka mbekelo kakayashaka anto efula lɔkɔ. Omalɔkɔ, kânga mbele Nzambi komonga lo kiɔkɔ y’anto tshuka ɔsɛngɛ kana kosukɛ dui sɔ, nde akasha ɛlɛmbɛ wakahombe mbakimanyiya lo dikambo sɔ. Etena kakayokongɛmaka etshumanelo k’Akristo, Ɔtɛkɛta wa Nzambi wakasekɛ lo yoho yokɛma hwe diwala di’ɔsɛngɛ.—1 Timote 3:2.
Jehowa Nzambi akatshike awui amɔtshi polo l’etena kakandahombe ndjalɔngɔsɔla. (Romo 9:22-24) Yeso akɛnya dia Jehowa ‘aketawɔ’ lo tshanda mɔtshi di’anto tshukana lo yoho ya kɔlɔ l’ɔtɛ wa “lunyu l’etema” w’ase Isariyɛlɛ.—Mateu 19:8; Tukedi 4:18.
Lande na kele ɔlɛmbɛ wa Sabato waki wa lo tshanda mɔtshi tsho?
Nzambi akadjanga di’ase Isariyɛlɛ momuyaka lushi la Sabato lomingu tshɛ l’ɔkɔngɔ wa nde mbatshungola oma l’Edjibito. Nde akayodja dui sɔ l’atei w’Ɛlɛmbɛ wakahombe wodja w’otondo kitanyiya. (Etumbelu 16:22-30; 20:8-10) Ɔpɔstɔlɔ Paulo akate dia Yeso akayakimɔ oko olambo ndo “akalanya . . . olembe wa elembe waki la adjangu” ndo “akadimula mukanda w’adjangu wakawatufundela.” (Efeso 2:15; Kolosai 2:14) L’atei w’awui ‘wakandalanya’ ndo ‘wakandadimola’ mbele ndo ɔlɛmbɛ wendana la Sabato nɛ dia Bible mbutaka ɔnɛ: “Okone untu tanyulumbuyaki ne dia mbu ya nde, kana diango dia no, kana dia lushi l’ongenongeno, kana alelu ka ngondo, kana lushi l’ekila.” (Kolosai 2:16) Lande na kakasha Nzambi Ɛlɛmbɛ mbidja ndo ɔlɛmbɛ wa Sabato lo dihole dia ntondo?
Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: “Elembe wakayala umbetsha asu utsha le Kristu.” Oma lâsɔ, nde akakotsha ɔnɛ: “Ne dia mbetawo kakayi, ku shu kema la tshina dia umbetsha ntu.” (Ngalatiya 3:24, 25) Lo dihole dia nde tshikitana, Nzambi akakambe la ɔlɛmbɛ wendana la Sabato oko yɛdikɔ ya lo tshanda mɔtshi tsho dia mbetsha ekambi ande dia vɔ wakahombaka mbɔsa etena mbala la mbala dia kanaka yimba lo akambo wa lo nyuma. Kânga mbele ɔlɛmbɛ wa Sabato waki wa lo tshanda mɔtshi tsho, vɔ waki didjidji di’etena kayotshungɔ anto lo pondjo oma lo pâ ya lo nyuma ndo ya lo demba.—Heberu 4:10; Enyelo 21:1-4.
Nzambi ka ngandji kahombaso mbɛkɛ otema le nde
Bɛnyɛlɔ di’oma lo Bible diosɛdingodiso la diko ndo mɛnyaka dia Jehowa Nzambi akakambe la wetshelo ndo la tɛdikɔ totshikitanyi lo tena dimɔtshi. Koko, kɛsɔ hɛnya dia nde ambotshikitana. Nde salaka akambo lo ndjela ehomba ndo awui wahomana l’ekambi ande ndo nde salaka dui sɔ di’ɔlɔlɔ awɔ. Ngasɔ mbediɔ ndo ɛlɔ kɛnɛ.
Lam’ele Jehowa hatshikitanya ɛlɛmbɛ ande, sho kokaka mbeya kɛnɛ kahombaso sala dia mbɔngɛnyangɛnyaka tena tshɛ. Ndo nto, sho kokaka ndjashikikɛ dia kɛnɛ tshɛ kakalake Nzambi kayokotshama. Jehowa akate ate: “Layutsha kene tshe kalangami . . . Lakadisanguya, layuditsha.”—Isaya 46:10, 11.
[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 19]
Nzambi hatshikitanya pondjo ɛlɛmbɛ ande wa ngandji ndo wa losembwe
[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 20]
Paulo akalembetshiya dia woshasha wa sala ahindo wakahombe ‘komɛ’
[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 21]
Diwala diakahombe monga dimama dia pondjo dia lam’asa anto ahende