Woho wayokomɛ andja ɔnɛ
“Nyu bu lo wodjima dia lushi lɔsɔ ndjonyokumɛ oko wovi.”—1 TƐS. 5:4.
ONDE WƐ KOKA NEMBETSHIYA?
Naa akambo wahatakotshama watanema lo avɛsa wayela anɛ?
1. Kakɔna kayotokimanyiya dia ntetemala nsungukala ndo nshika tanga la ntondo k’ehemba?
AKAMBO wa weke efula wayanga salema kem’edja. Ekotshamelo ka prɔfɛsiya ya lo Bible mɛnyaka mɛtɛ ka dikambo sɔ, diakɔ mbahombaso ntetemala nsungukala. Kakɔna kayotokimanyiya dia nsala dui sɔ? Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ tokeketshaka dia sho ‘ntetemala mbika washo lo diangɔ diahɛnama.’ Eelo, sho pombaka nama lo yimba difuto diaso dia lɔsɛnɔ la pondjo, l’olongo kana la nkɛtɛ. Oko wadiɛnya avɛsa wosukanyi, Pɔɔlɔ akafunde ɛtɛkɛta ɛsɔ dia nkeketsha asekande ambetawudi dia vɔ mbika washo l’ɛtshɔkɔ wayowoyokondja naka vɔ ntshikala la kɔlamelo. Nsala ngasɔ ayotokimanyiya nto dia sho nshika tanga la ntondo k’ehemba ndo k’ɛhɛnyɔhɛnyɔ.—2 Kɔr. 4:8, 9, 16-18; 5:7.
2. a) Kakɔna kahombaso nsala naka sho nangaka nama elongamelo kaso wolo? b) Kakɔna kayangaso nsɛdingola lo sawo nɛ ndo diayela?
2 Dako dia Pɔɔlɔ diekɔ la tɔndɔ di’ohomba efula nɛ: Naka sho nangaka nama elongamelo kaso wolo, kete hatohombe mbidjaka yimba tsho paka l’akambo wɛnama. Sho pombaka mbidja yimba l’akambo w’ohomba wahatasalema. (Hɛb. 11:1; 12:1, 2) Tayanga nsɛdingola akambo dikumi wayosalema lo nshi yayaye wendana l’elongamelo kaso ka lɔsɛnɔ la pondjo.a
KƐNƐ KAYOSALEMA YEMA TSHITSHƐ LA NTONDO K’EKOMELO
3. a) Naa dikambo dimɔtshi diayosalema diatanema lo 1 Tɛsalɔnika 5:2, 3? b) Kakɔna kayosala ewandji wa pɔlitikɛ ndo waa na wayowayela?
3 Dui dimɔtshi diayosalema lo nshi yayaye tanemaka lo mukanda wa ntondo wakafundɛ Pɔɔlɔ ase Tɛsalɔnika. (Adia 1 Tɛsalɔnika 5:2, 3.) Lo ndjela avɛsa anɛ, Pɔɔlɔ akakotola yambalo yaso lo “lushi la Jehowa.” Oko wɛnyamidiɔ lanɛ, “lushi la Jehowa” nembetshiyaka etena kayotatɛ ɛtɛmwɛlɔ wa kashi nanyema ndo kayokoma dui sɔ lo kondoko lo ta di’Aramangɛdɔna. Koko, yema tshitshɛ la ntondo ka lushi lɔsɔ ntatɛ, mandji y’ana w’anto wayota ɔnɛ “wɔladi ndo lotui tshitshi” lamboyala. Ondo ɔsɔ ayonga dui dimɔtshi l’atei w’awui wayosalema ndo vɔ wayɔfɔnya ɔnɛ wambokandola ekakatanu ɛmɔtshi wa weke wele la wɔ. Ko kayotota di’ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ? Lam’ele vɔ wekɔ wa l’andja ɔnɛ, mɛnamaka dia vɔ wayosukɛ ewandji wa pɔlitikɛ. (Ɛny. 17:1, 2) Ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ wayokoya aprɔfɛta wa kashi waki lo wodja wa Juda w’edjedja wakate Jehowa lo dikambo diawɔ ate: ‘Vɔ watotaka ɔnɛ ki kekɔ, etena kele ndoko ki.’—Jɛr. 6:14; 23:16, 17.
4. Otshikitanyi l’anto wa l’andja ɔnɛ, kakɔna kashihodiaso?
4 Aha la tâmu, etena kayota anto ɔnɛ “wɔladi ndo lotui tshitshi” lamboyala, dui sɔ diayɛnya ɔnɛ lushi la Jehowa layanga ntatɛ. Ɔnkɔnɛ, Pɔɔlɔ akakoke mbuta ɔnɛ: “Analengo le, nyu bu lo wodjima dia lushi lɔsɔ ndjonyokumɛ oko wovi, nɛ dia nyu tshɛ nyekɔ ana w’osase ndo ana wa yanyi.” (1 Tɛs. 5:4, 5) Otshikitanyi l’anto wa l’andja ɔnɛ lo tshɛ kawɔ, sho tekɔ lo nshihodia kitshimudi y’akambo wa l’Afundelo wasalema. Ngande wayokotshama prɔfɛsiya kɛsɔ kendana la “wɔladi ndo lotui tshitshi”? Lam’ele sho pombaka kikonga ndo kiɛna, nyɛsɔ “tɔsɛnake ndo totetemale monga la ekanelo ka yimba k’ɔlɔlɔ.”—1 Tɛs. 5:6; Zɛf. 3:8.
“NKUMEKANGA KA WOMOTO” HEYE ƆNƐ NDE AYOLANYEMA
5. a) Ngande wayotatɛ “mfɔnu ka woke”? b) Naa “nkumekanga ka womoto” kafɔnya ɔnɛ nde halelaki pondjo?
5 Naa dikambo dikina diayosalema oma lâsɔ? Pɔɔlɔ akate ate: “Etena kayowota vate: ‘Wɔladi ndo lotui tshitshi lekɔ,’ mbala kakɔ ɔtɔi elanyelo kayoya la shashimoya le wɔ.” Etenyi ka ntondo ka “elanyelo kayoya la shashimoya” kɛsɔ mendanaka l’olanyelo wa “Babilɔna ka Woke,” mbuta ate tshunda dia l’andja w’otondo di’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi dieyama nto oko “womoto la numba.” (Ɛny. 17:5, 6, 15) Olanyelo w’ɛtɛmwɛlɔ tshɛ wa kashi mbidja ndo Lokristokristo, ekɔ etatelo ka “mfɔnu ka woke.” (Mat. 24:21; 2 Tɛs. 2:8) Le anto efula, akambo asɔ wayosalema la shashimoya. Lande na? Nɛ dia polo ndo l’etena kɛsɔ, ko womoto la numba akayaɔshi oko ‘nkumekanga ka womoto kahalelaki pondjo.’ Koko, nde ayoyokashimɔ dia nde akayakesaka ndo aya bu nto la shasɛ ya ntshikala la lɔsɛnɔ. Nde ayodiakema “lushi ɔtɔi.”—Ɛny. 18:7, 8.
6. Ayolanya ɛtɛmwɛlɔ wa kashi?
6 Ɔtɛkɛta wa Nzambi mbɛdikaka ɔnɛ layɔlɔsha womoto la numba la “nyama ka ngala” kele la “nseke dikumi.” Etena kekaso dibuku di’Ɛnyɛlɔ, sho mɛnaka dia nyama ka ngala kɛsɔ nembetshiyaka Nations Unies. “Nseke dikumi” nembetshiyaka waolelo tshɛ wa l’andja ɔnɛ wasukɛ “nyama ka ngala ka beela.”b (Ɛny. 17:3, 5, 11, 12) Ngande wayolanyema womoto la numba ɔsɔ? O.N.U. ayowɔhɔtɔla ekundji ande la wolo, ayowotshika otakataka, ayowolanya ndo “ayowotshumba oshiki lo dja.” Elanyelo kande kayoyala ka pondjo.—Adia Ɛnyɛlɔ 17:16.
7. Kakɔna kayokonya “nyama ka ngala” dia ndanya womoto la numba?
7 Prɔfɛsiya ya lo Bible mɛnyaka nto kɛnɛ kayonga lo kiɔkɔ y’elanyelo kɛsɔ. Lo yoho mɔtshi, Jehowa ayodja dikambo sɔ l’etema w’ewandji wa pɔlitikɛ ‘dia vɔ ntsha oko lolango lande,’ mbuta ate ndanya womoto la numba. (Ɛny. 17:17) Lam’ele ɛtɛmwɛlɔ walanga awui w’ata wekɔ lo ntetemala mbidja ofukutanu l’andja ɔnɛ; lâsɔ ondo mandji yayɔfɔnya ɔnɛ naka vɔ ndanya womoto la numba, kete dui sɔ diayonga dia wahɔ awɔ hita. Ndo nto, etena kayowolanya womoto ɔsɔ, vɔ wayɔfɔnya ɔnɛ vɔ wambosala dui sɔ oma lo ‘lolango lawɔ’ hita. Koko lo mɛtɛ, Nzambi mbayokamba la wɔ oko ehomɔ kande dia ndanya ɛtɛmwɛlɔ tshɛ wa kashi. Lo kamula ka sso, anto wa l’andja waki Satana wayatɔna lo ndɔshana lam’asawɔ ndo nde honga la wolo wa mbashimba.—Mat. 12:25, 26.
ƆLƆSHAMELO W’EKAMBI WAKI NZAMBI
8. Ɔlɔshamelo akɔna wayoya oma le “Ngongo, [ka] lu kete ya Mangongo”?
8 L’ɔkɔngɔ w’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi tshɛ nanyema, ekambi waki Nzambi wayonga “wudjashi l[o] lutui tshitshi” ndo “waha la tukengeti.” (Ɛzɛk. 38:11, 14) Kakɔna kayoyokomɛ anto asɔ wɛnama dia vɔ bu l’oshimbedi watetemala ntɛmɔla Jehowa? Mɛnamaka dia vɔ wayɔlɔshama oma le “wedja efula.” Ɔtɛkɛta waki Nzambi mɛnyaka di’ɔlɔshamelo ɔsɔ wayoya oma le “Ngongo, [ka] lu kete ya Mangongo.” (Adia Ɛzɛkiyɛlɛ 38:2, 15, 16.) Ngande wahombaso mbɔsa ɔlɔshamelo ɔsɔ?
9. a) Lo na ahomba Akristo ndeka ndjakiyanya? b) Kakɔna kahombaso nsala oma ko kakianɛ dia nkeketsha mbetawɔ kaso?
9 Naka sho teyi la ntondo woho wayɔlɔshama ekambi waki Nzambi, kete hatotoleka ndjakiyanya. Lo dihole dia nsala ngasɔ, tayoleka ndjakiyanya aha lo dikambo di’etshungwelo kaso, koko di’okidiamelo wa lokombo laki Jehowa ndo di’oyindjamelo wa lowandji lande. Teye dia Jehowa akate lo dikambo di’atunyi ande mbala ndekana 60 ate: “Nyu nyayeya nyati: Dimi keli [Jehowa].” (Ɛzɛk. 6:7) Ɔnkɔnɛ, tekɔ lo nkongɛ l’asolo walomɔlomɔ dia mɛna ekotshamelo ka prɔfɛsiya ka diambo kele lo Ɛzɛkiyɛlɛ, teya dia Jehowa “mbeyaka woho wa nshimbɛ anto woomamema oma l’ehemba.” (2 Pet. 2:9) Koko l’etena kɛnɛ, sho pombaka nkamba la diaaso tshɛ diele la so dia nkeketsha mbetawɔ kaso dia sho ntshikala la kɔlamelo le Jehowa oyadi la ntondo k’ohemba akɔna tshɛ. Kakɔna kahombaso nsala? Sho pombaka nɔmbaka, mbekaka Ɔtɛkɛta waki Nzambi, kanaka yimba la wɔ ndo sambishaka anto akina awui wendana la Diolelo diaki Nzambi. Naka sho salaka awui asɔ, kete tayotetemala nama elongamelo kaso ka lɔsɛnɔ la pondjo wolo oko “longo la masuwa.”—Hɛb. 6:19; Osa. 25:21.
WEDJA WAYEYA JEHOWA
10, 11. Kakɔna kayɛnya ɔnɛ Aramangɛdɔna wambotatɛ, ndo kakɔna kayosalema l’etena kɛsɔ?
10 Naa dikambo dikina dia woke diayosalema lo ta diayɔlɔshama ekambi wa Jehowa? Lo tshimbo ya Yeso nde l’alembe wa l’olongo, Jehowa ayekɛ lonya dia nkokɛ ekambi ande. (Ɛny. 19:11-16) Kɛnɛ kayondosala kɛsɔ mbayonga “ta dia lushi la woke la Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ,” mbuta ate Aramangɛdɔna.—Ɛny. 16:14, 16.
11 Lo kɛnɛ kendana la ta sɔ, Jehowa akate lo tshimbo y’Ɛzɛkiyɛlɛ ate: ‘Dimi layusanganya weoho tshɛ wa wɔma wa mamba dia ndɔsha Ngɔngɔ. Vɔ wayɛmba tɔmbɔ dia ndɔshana lam’asawɔ.’ Woho wayondama anto wa lo wedi waki Satana l’esasesase ka wɔma ayowadja l’okandokando ndo vɔ wayɛmba dihomɔ dia ta dia ndɔshana lam’asawɔ. Ndo Satana nde lawɔ ayɔtɔ l’okandokando. Jehowa akate ate: “Dimi layâlumbuya la elandu la dikila. Dimi layâlosha, vo, elui awo, la wedja efula weli kame la [Ngɔngɔ].” (Ɛzɛk. 38:21, 22) Etombelo akɔna wayonga oma lo kɛnɛ kayosala Nzambi kɛsɔ?
12. Wedja wayotshutshuyama dia mbeya na?
12 Wedja wayeya dia kɛnɛ kayowakomɛ kɛsɔ ndja oma le Jehowa ndamɛ. Ɔnkɔnɛ, oko wakandasalɛ ase Edjibito w’edjedja wakatayelaka ase Isariyɛlɛ lo ndjale ka Beela, alembe waki Satana wayokoma ewo lo mbuta ɔnɛ: “[Jehowa] eko lu mbalwela ta la su.” (Etom. 14:25) Eelo, wedja wayotshutshuyama dia mbeya Jehowa. (Adia Ɛzɛkiyɛlɛ 38:23.) Kakɔna kɛnya di’etatelo k’akambo asɔ tshɛ kambosukana?
NDOKO DIOLELO DIKINA DIAYOLƐ ANDJA W’OTONDO
13. Kakɔna keyaso lo dikambo di’etenyi ka tanu ka lohingu kakɛnyi Danyɛlɛ?
13 Prɔfɛsiya kɛmɔtshi ka lo dibuku dia Danyɛlɛ tokimanyiyaka dia sho nshihodia polo ndo lo yɛdikɔ yakɔna yambosukana etena k’ekomelo. Danyɛlɛ akɛnyi lohingu lele la efanelo k’onto kakasalema la tenyi dia mbolo diotshikitanyi. (Dan. 2:28, 31-33) Lɔ lekɔ didjidji dia waolelo wakahemɛka andja w’otondo wakayahɔnaka ndo waki la shɛngiya ya wolo le ekambi waki Nzambi, oyadi wa lo nshi y’edjedja kana wa nshi nyɛ. Waolelo akɔ ko Babilɔna, Mediya la Pɛrɛsiya, Ngirika, Rɔma ndo di’ekomelo dialɔmbɔla andja w’otondo nshi yaso nyɛ. Wekelo wa prɔfɛsiya ka Danyɛlɛ mɛnyaka diolelo di’ekomelo sɔ oko etenyi k’ekomelo ka lohingu, ekolo l’akaka. Etena kakalɔmaka Ta dia ntondo di’andja w’otondo, Grande-Bretagne la États-Unis wakɔtɔ lɔngɛnyi la ma ma lam’asawɔ. Ɔnkɔnɛ, etenyi ka tanu ka lohingu lakɛnyi Danyɛlɛ ekɔ diolelo di’Amɛrikɛ la Angleterre diolɛ andja w’otondo nshi nyɛ. Lam’ele ekolo mbele etenyi k’ekomelo ka lohingu, kɛsɔ mɛnyaka dia ndoko diolelo dikina diayolɛ andja w’otondo diayotomba nto. Woho wakasalema ekolo ndo akaka wa lohingu la lowolo ndo la diwomba mɛnyaka dia diolelo diolɛ andja w’otondo di’Amɛrikɛ la Angleterre diekɔ wɔdu.
14. Lowandji lakɔna layotetemala mbolɛ andja w’otondo polo lam’ayoya Aramangɛdɔna?
14 Prɔfɛsiya kakɔ kâmɛ mɛnyaka Diolelo diaki Nzambi oko dive dia woke diakahanɔ oma l’okongo wa Jehowa lo 1914. Dive sɔ diɔlɛndalɛnda kakianɛ dia nkotsha oyango adiɔ wa ntɛtshatɛtsha ekolo wa lohingu. Lo Aramangɛdɔna, ekolo ndo tenyi dikina dia lohingu diayolanyema. (Adia Danyɛlɛ 2:44, 45.) Ɔnkɔnɛ, lowandji l’ase Amɛrikɛ la Angleterre mbayotetemala mbolɛ andja w’otondo polo lam’ayoya Aramangɛdɔna. Ande ɔngɛnɔngɛnɔ wayonga la so dia mɛna woho wayokotshama prɔfɛsiya kɛsɔ tshɛ lo tshɛ lee!c Ko, kakɔna kayosalɛ Jehowa Satana?
KƐNƐ KAYOKOMƐ OTUNYI WAKI NZAMBI WOLEKI WOKE
15. Kakɔna kayokomɛ Satana l’ɛdiɛngɛ ande l’ɔkɔngɔ w’Aramangɛdɔna?
15 Ntondotondo, Satana ayotokɛna woho wayolanyema atshunda ande tshɛ wa la nkɛtɛ oma l’etatelo polo ndo l’ekomelo. Oma lâsɔ, ko ndamɛ ndjodjama yimba. Ɔpɔstɔlɔ Joani mɛnyaka kɛnɛ kayotomba oma lâsɔ. (Adia Ɛnyɛlɔ 20:1-3.) Yeso Kristo, ‘ondjelo wele la nsapi ka difuku diaha l’ekomelo’ ayonda Satana kâmɛ l’ɛdiɛngɛ ande, ayowakeleka ko mbadja lo difuku diaha l’ekomelo, ndo mbatshika lɛkɔ l’edja k’ɛnɔnyi kinunu. (Luka 8:30, 31; 1 Jni. 3:8) Ɔsɔ ekɔ etatelo k’ominwelo w’ɔtɛ w’olui.d—Etat. 3:15.
16. “Difuku diaha l’ekomelo” diayodjama Satana alembetshiyadiɔ?
16 “Difuku diaha l’ekomelo” diayodjama Satana nde l’ɛdiɛngɛ ande sɔ kɛdikɛdi na? Tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ (aʹbys·sos) yokadimɔmi ɔnɛ “difuku diaha l’ekomelo” nembetshiyaka “difuku di’ɔhɔngɔ.” Yɔ kadimɔmaka nto ɔnɛ “otale, bu l’ekomelo,” ndo “hwe kaha l’ekomelo.” Diɔ diekɔ dihole diahakoke onto okina nkoma, paka Nzambi nde la ondjelo ande wakasɔnama wele “la sapi ka difuku diaha l’ekomelo.” Lɛkɔ, Satana ayonga lo eongelo kahandakoke nsala ndoko dui wate kana onto lambovɔ “diaha nde minganyiya wedja nto.” Lo mɛtɛ, “ntambwɛ kadikita” kɛsɔ ayotshikala ki.—1 Pet. 5:8.
AKAMBO WAYOKONYA L’ETENA KA WƆLADI
17, 18. a) Naa akambo weso tatɛnyi wambotɔsɛdingola lo sawo nɛ? b) L’ɔkɔngɔ w’akambo asɔ, ngande wayonga lɔsɛnɔ l’anto?
17 Akambo wa diambo ndo wa weke efula wekɔ lo tokongɛ la ntondo. Tekɔ lo kongɛ l’asolo walomɔlomɔ etena kayota anto ɔnɛ “wɔladi ndo lotui tshitshi” lambonga. Oma lâsɔ, tayɛna elanyelo ka Babilɔna ka woke, woho wayɔlɔsha Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ ekambi waki Nzambi, ta di’Aramangɛdɔna ndo wodjelo wa Satana nde l’ɛdiɛngɛ ande lo difuku diaha l’ekomelo. L’ɔkɔngɔ w’akambo asɔ, etena kayonyɛma akambo tshɛ wa kɔlɔ, tayotatɛ nsɛna yoho kina ya lɔsɛnɔ l’Ɛlɔmbwɛlɔ ka Kristo k’ɛnɔnyi kinunu, lɛnɛ ayototɔngɛnangɛnaka la “etshoko efula wa ki.”—Osa. 37:10, 11.
18 Lâdiko di’akambo atanu wambotɔsɛdingola, ekɔ ‘akambo akina weso tatɛnyi’ wahombaso ‘ntetemala mbika washo lɔkɔ.’ Akambo asɔ mbayotɔsɛdingola lo sawo diayela.
[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]
a Tayɔsɛdingola akambo dikumi asɔ lo sawo nɛ ndo diayela.
b Enda dibuku La Révélation : le grand dénouement est proche ! lɛkɛ 251-258.
c Etelo k’ɔnɛ “diayulanya waulelu ako tshe” katanema lo Danyɛlɛ 2:44, mendanaka la waolelo wolɛ andja w’otondo wele didjidji dia tenyi dia lohingu latɛkɛtama lanɛ. Koko, prɔfɛsiya kekina ka lo Bible ka woho akɔ wâmɛ mɛnyaka dia “nkumi ya dikanga [tshɛ] ya la nkɛtɛ” wayosangana dia ndɔsha Jehowa lo “lushi la woke la Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ.” (Ɛny. 16:14; 19:19-21) Ɔnkɔnɛ, aha waolelo wele didjidji dia tenyi dia lohingu ato mbayolanyema l’Aramangɛdɔna, koko ndo waolelo akina tshɛ wa l’andja ɔnɛ.
d Ominwelo w’ekomelo w’ɔtɛ w’olui wayosalema l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi kinunu etena kayodjama Satana nde l’ɛdiɛngɛ ande lo “oduwa wa dja la mbɔkɔ ya dja.”—Ɛny. 20:7-10; Mat. 25:41.
[Kiombo/Esato wa lo lɛkɛ 4, 5]
AKAMBO ATANU WAYOSALEMA:
1 Wotelo w’ɔnɛ “wɔladi ndo lotui tshitshi” lamboyala
2 Ɔlɔshamelo ndo olanyelo wa “Babilɔna ka Woke” oma le mandji
3 Ɔlɔshamelo w’ekambi waki Jehowa
4 Ta di’Aramangɛdɔna
5 Wodjamelo wa Satana nde l’ɛdiɛngɛ ande lo difuku diaha l’ekomelo
[Osato wa lo lɛkɛ 3]
[Osato wa lo lɛkɛ 4]
[Osato wa lo lɛkɛ 4]
[Osato wa lo lɛkɛ 5]
[Osato wa lo lɛkɛ 5]
[Osato wa lo lɛkɛ 5]