Lande na kahatalɔsha ata ɛlɔ kɛnɛ oko ase Isariyɛlɛ w’edjedja?

“ETENA kakalɔɔmaka Ta dia hende dia l’andja w’otondo, owandji ɔmɔtshi w’asɔlayi akatɛ olui ɔmɔtshi w’Ɛmɛnyi ate: “Naka kaanga ɔtɔi ɔmɔtshi l’atei anyu ntona dia ndɔsha France kana Angleterre, kete nyu tshɛ pombaka ndjakema.” Kaanga mbele asɔlayi w’ase Nazi wakalange ntɛwɔla anangɛso, ndooko kaanga ɔtɔi lakatɛwɔ. Ɔsɔ mɛtɛ aki yɛdikɔ yakalɔmbɛ dia monga la dihonga! Ɔsɔ ekɔ ɛnyɛlɔ ka dimɛna kɛɛnya woho wɔsa Ɛmɛnyi wa Jehowa ta. Sho hatɔlɔ ata wa l’andja ɔnɛ. Kaanga etena katanɛwɔ dia wayotodiaka naka hatotshwe lo ta, sho tonaka mbeta lo wedi ɔmɔtshi lo ata wa l’andja ɔnɛ.

1. EKAMBI WAKI NZAMBI TSHƐ WAKI WODJA ƆTƆI

Lo nshi y’edjedja, Jehowa akatshumanya ekambi ande lo wodja ɔtɔi, mbuta ate Isariyɛlɛ. Nde akelɛka ase Isariyɛlɛ ɔnɛ “ɛngɔ kami ka laande l’atei w’anto tshɛ.” (Eto. 19:5) Nzambi akawasha nto ɛtshi ka nkɛtɛ shikaa. Laasɔ etena kakadjangɛka Nzambi ase Isariyɛlɛ dia tɔlɔsha wedja ekina, vɔ kɔndɔshaka kana kondjakaka asekawɔ atɛmɔdi.a

Ɛlɔ kɛnɛ, atɛmɔdi wa mɛtɛ ndja “oma lo wedja tshɛ, oma lo waoho tshɛ ndo weho w’anto tshɛ ndo oma l’ɛtɛkɛta tshɛ.” (Ɛny. 7:9) Naka ekambi wa Nzambi ntshɔ lo ta, kete vɔ koka ndɔsha ndo ndjaka asekawɔ atɛmɔdi.

2. JEHOWA AKADJANGƐKA ASE ISARIYƐLƐ DIA NDƆSHA ATA

Lo nshi y’edjedja, Jehowa akashikikɛka etena ndo lande na kakahombaka ase Isariyɛlɛ ntshɔ lo ta. Ɛnyɛlɔ, lo nshi y’edjedja Nzambi akadjangɛ ase Isariyɛlɛ dia ndjaka ase Kanana, wanɛ wakeyamaka l’ɔtɛ w’ɔtɛmwɛlɔ awɔ w’ɛdiɛngɛ, l’akambo wa mindo wa dieyanelo wa tshambandeko ndo l’olambwelo w’ana. Jehowa akadjangɛ ase Isariyɛlɛ dia vɔ ndjaka anto waki la shɛngiya ya kɔlɔ shɔ lo Nkɛtɛ ya Daka. (Lɛw. 18:24, 25) L’ɔkɔngɔ w’ase Isariyɛlɛ mbɔsa Nkɛtɛ ya Daka, lo ntena dimɔtshi Nzambi akawashaka lotshungɔ la ndɔsha ata dia vɔ ndjakokɛ oma le atunyi. (2 Sa. 5:17-25) Koko, Jehowa kombisha ase Isariyɛlɛ lotshungɔ dia vɔamɛ mbɔsa yɛdikɔ ya ntshɔ lo ta. Etena kakawɔsaka yɛdikɔ vɔamɛ, etombelo wakongaka kɔlɔ efula.​—Wal. 14:41-45; 2 Ɛk. 35:20-24.

Ɛlɔ kɛnɛ, Jehowa hasha anto lotshungɔ la ntshɔ lo ta. Wedja ndɔshanaka dia nyanga wahɔ w’anto lo dihole dia nyanga wahɔ wa Nzambi. Vɔ koka ntshɔ lo ta l’oyango wa nkondja ɛtshi ka nkɛtɛ, kana wa nkondja falanga, l’ɛkɔkɔ wa pɔlitikɛ kana wa tokanyi tɔmɔtshi tasukɛwɔ. Ko kayotota naka anto amɔtshi wekɔ lo nsɛma dia vɔ ndɔɔka ata lo lokombo la Nzambi dia nkokɛ ɔtɛmwɛlɔ awɔ kana ndjaka atunyi wa Nzambi? Jehowa ayokokɛ atɛmɔdi ande ndo ayolanya atunyi ande lo nshi yayaye mbuta ate, lo ta di’Aramangɛdɔna. (Ɛny. 16:14, 16) Lo ta sɔ, alembe waki Nzambi wayokengama paka la ditongami dia lo nyuma, koko aha l’atɛmɔdi ande w’ana w’anto.​—Ɛny. 19:11-15.

3. ASE ISARIYƐLƐ KONDJAKAKA WANƐ WAKI LA MBETAWƆ LE JEHOWA

Lo nshi y’edjedja, alembe w’ase Isariyɛlɛ wakongaka la kɛtshi otsha le wanɛ wakɛnyaka mbetawɔ otsha le Nzambi ndo vɔ wakadiakaka paka wanɛ wakɛnyi Jehowa dia vɔ wakahombe ndjakema. Tende bɛnyɛlɔ pende nɛ. Kaanga mbakasha Jehowa lotshungɔ la ndanya Jɛriko, ase Isariyɛlɛ wakashimbɛ Rahaba nde l’ase nkumbo kande l’ɔtɛ wa mbetawɔ kande. (Jas. 2:9-16; 6:16, 17) L’ɔkɔngɔ diko, osomba w’otondo wa Ngibiyɔna wakashimbamɛ l’ɔkɔngɔ w’ase Ngibiyɔna mɛnya wɔma w’efula wakawokaka Nzambi.​—Jas. 9:3-9, 17-19.

Ɛlɔ kɛnɛ, wedja walɔ ata hawoshimbɛ anto wele la mbetawɔ. Lo ntena dimɔtshi, oyadi anto wele bu asɔlayi kana wele bu l’onongo ndjakemaka l’ata.

4. ASE ISARIYƐLƐ WAKAYELAKA ƐLƐMBƐ WA NZAMBI WENDANA LA TA

Lo nshi y’edjedja, Jehowa akadjangɛka asɔlayi w’ase Isariyɛlɛ dia ndɔ ta lo ndjela ɛlɔmbwɛlɔ kande. Ɛnyɛlɔ, lo ntena dimɔtshi Nzambi akaalɔmbaka dia vɔ “mbidja ki” l’osomba wakalɔshanaka la wɔ. (Eoh. 20:10) Jehowa akadjangɛka nto asɔlayi w’ase Isariyɛlɛ dia vɔ nama mpango yawɔ pudipudi lo ndjela atɔndɔ ande wendana la lɔkɛwɔ. (Eoh. 23:9-14) Etena kakaalɔshaka esomba wakaadinge mbala efula, asɔlayi w’esomba ɛsɔ wakeyanaka la wolo la wamato w’esomba wakawalɛndjaka, koko Jehowa akashimbe ase Isariyɛlɛ diaha vɔ nsala dui sɔ. Lo mɛtɛ, vɔ wakakokaka ntshuka womoto lakandama oko mfumbe paka l’ɔkɔngɔ wa ngɔndɔ ɔtɔi l’ɔkɔngɔ wa vɔ nɛndja osomba.​—Eoh. 21:10-13.

Ɛlɔ kɛnɛ, wedja efula wambosinya waokanelo wa lam’asa wedja efula wendana l’awui w’ata. Kaanga mbele waokanelo asɔ wekɔ l’oyango wa nkokɛ anto k’anto, lonyangu ko, mbala efula ɛnɔmbɔdi hawɔlɛmiya waokanelo akɔ.

5. NZAMBI AKALWƐKA WODJA ANDE

Lo nshi y’edjedja, mbala efula Jehowa akalwɛka ase Isariyɛlɛ lo mbasha etshumba lo yoho ya dihindo. Ɛnyɛlɔ, ngande wakakimanyiya Jehowa ase Isariyɛlɛ dia nɛndja osomba wa Jɛriko? Lo ɛlɔmbwɛlɔ ka Jehowa, etena kakade ase Isariyɛlɛ “kioko ya ta ya wolo, ehele ka lokombo kakanyukɔ,” dui sɔ diakawasha diaaso dia vɔ nɛndja osomba aha l’okakatanu. (Jas. 6:20) Ndo kakɔna kakawasale dia nɛndja ase Amɔra? “Jehowa akaakɔshɛ ave wa mbɔkɔ ya mvula oma l’olongo . . . Lo mɛtɛ, wanɛ wakadiakema la ave wakaleke wanɛ wakadiakema la lokuwa la ta oma le ase Isariyɛlɛ efula.”​—Jas. 10:6-11.

AKRISTO WA MƐTƐ WEKƆ WANƐ WADJA WƆLADI

Oko wambotodiɛna, yoho ya lɔsɛnɔ laso ɛlɔ kɛnɛ ntshikitana la laki ase Isariyɛlɛ w’edjedja la fwa. Koko, aha paka etshikitanu ɛsɔ eto mbele ɛkɔkɔ wahatatshu l’ata. Ɛkɔkɔ ekina wekɔ. Ɛnyɛlɔ, Nzambi akate dia lo nshi y’ekomelo, wanɛ wetshama oma le nde “hawoteka ta nto,” ndo hawotoyatambiya lɔkɔ. (Isa. 2:2-4) Ndo nto, Yeso akatɛ ambeki ande dia vɔ “keema ase andja ɔnɛ”; vɔ hawete lo wedi ɔmɔtshi lo ata wa l’andja ɔnɛ.​—Jni. 15:19.

Kristo akakeketsha nto ambeki ande dia nsala oleki laasɔ. Nde akadjangɛ ambeki ande dia mbewɔ waonga wakonya lo tokumbɛkumbɛ, nkɛlɛ ndo ata. (Mat. 5:21, 22) Ndo nto, nde akadjangɛ ambeki ande dia vɔ monga anto “wadja wɔladi” ndo nanga atunyi awɔ.​—Mat. 5:9, 44.

Ko kayotota l’onto ndo l’onto? Mbeyaka monga ko sho hatɔlɔ ndooko ta, ko onde l’otema aso sho bu la kanyi ya ndɔsha anto akina, ntondja ewanu kana mbidja diatɔnelo l’etshumanelo? Nyɛsɔ tosale la wolo dia minya weho tshɛ wa tokanyi ta ngasɔ l’etema aso.​—Jak. 4:1, 11.

Lo dihole dia ndjatambiya l’ata wa wedja, sho salaka la wolo dia mbokana ngandji lam’asaso. (Jni. 13:34, 35) Nyɛsɔ toyashikikɛ dia ntetemala nama lomangemange laso, etena kakongɛso lushi ndo etena kayonya Jehowa ata tshɛ lo pondjo.​—Os. 46:9.