Yaɛkɛ le Jehowa oko wakasale Samisɔna

1-2. Lande na kahomba ɔkɔndɔ wa Samisɔna monga ohomba le so?

KAKƆNA kakoyɛ lo yimba etena kokayɛ lokombo Samisɔna? Ondo wɛ kanyiyaka dia onto ɔmɔtshi laki la wolo wa laande. Dui sɔ diekɔ mɛtɛ. Koko Samisɔna akɔshi yɛdikɔ mɔtshi ya kɔlɔ yakokonya l’etombelo wa kɔlɔ efula. Kaanga mbakidiɔ ngasɔ, Jehowa akaleke mbidja yimba l’awui tshɛ wakasale Samisɔna dia mbokambɛ ndo Nzambi akadia Samisɔna l’atei w’anto waki la kɔlamelo.

² Jehowa akakambe la Samisɔna dia nsala akambo wa diambo dia nkimanyiya anto wakandasɔnɛ, mbuta ate ase Isariyɛlɛ. Ntambe efula l’ɔkɔngɔ wa nyɔi ka Samisɔna, Jehowa akasambiya ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ dia nde mbidja ndo lokombo la Samisɔna l’atei wa listɛ l’apami waki la mbetawɔ k’efula. (Hɛb. 11:​32-34) Ɛnyɛlɔ ka Samisɔna koka tokeketsha. Nde akayaɛkɛ le Jehowa, kaanga lo ntena dia wolo. Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola woho wakokaso nkondja wetshelo oma le Samisɔna ndo woho wakoka ɛnyɛlɔ kande tokeketsha.

SAMISƆNA AKAYAƐKƐ LE JEHOWA

3. Ɔkɛndɛ akɔna wakalongola Samisɔna?

³ Lam’akotɔ Samisɔna, ko ase Filistiya wolɛ wodja w’Isariyɛlɛ ndo waahɛnyahɛnya. (Emb. 13:1) Lowandji lawɔ la hiadi lɔsɔ lakela ase Isariyɛlɛ asui efula. Jehowa akasɔnɛ Samisɔna dia nde “[ntatɛ] nshimbɛ ase Isariyɛlɛ oma lo anya w’ase Filistiya.” (Emb. 13:5) Ande ɔkɛndɛ wa wolo lee! Dia nkotsha ɔkɛndɛ wa wolo ɔsɔ, Samisɔna akahombe ndjaɛkɛ le Jehowa.

4. Ngande wakakimanyiya Jehowa Samisɔna dia nde ndjaatshungola oma le ase Filistiya? (Embadi 15:​14-16)

⁴ Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ ka woho wakayaɛkɛ Samisɔna le Jehowa ndo woho wakosukɛ Nzambi. Lo diaaso dimɔtshi, olui w’asɔlayi w’ase Filistiya wakaye ndjonda Samisɔna la Lehi ondo la Juda. Apami w’ase Juda waki la wɔma diakɔ diakawɔshi yɛdikɔ ya nkimɔ Samisɔna le atunyi. Anto waki Samisɔna hita wakawonde, wakokeleka la ɛkɔdi ehende w’eyoyo ndo wakɔtɔlɛ le ase FiIistiya. (Emb. 15:​9-13) Koko, “nyuma ka Jehowa kakawosha wolo” ndo kakotshungola oma l’ɛkɔdi. Oma laasɔ, nde “akɛnyi lowanga la mponda k’omi leke oyoyo,” ko akaliɔshi ndo akakambe la lɔ dia ndjaka apami w’ase Filistiya 1000!—Adia Embadi 15:​14-16.

5. Ngande wele woho wakakambe Samisɔna la lowanga la mponda mɛnyaka ohomba wa ndjaɛkɛ le Jehowa?

⁵ Lande na kakakambe Samisɔna la lowanga la mponda? Ɔsɔ aki ehomɔ kahawatokambaka la tɔ! Aha la taamu, Samisɔna akeyaka dia otshumba ande wakalemɛnaka la Jehowa, koko aha la ehomɔ ka ta kakandakambe la tɔ. Eelo, pami ka kɔlamelo kɛsɔ akakambe la kɛnɛ kaki lande dia nkotsha lolango la Jehowa. Diɛsɛ la woho wakandayaɛkɛ le Jehowa, Samisɔna akatshɔkɔma lo mbidja otshumba wa woke!

6. Etena kakotshaso ɛkɛndɛ wa lo teokrasi, wetshelo akɔna wakokaso nkondja oma le Samisɔna?

⁶ Sho lawɔ nto koka keketshama oma le Jehowa dia nkotsha ɛkɛndɛ aso, kaanga wɛnɛ wɛnama dia wekɔ wolo nkotsha. Nzambi koka nsala dui sɔ lo yoho yakoka taambiya. Naka wɛ ndjaɛkɛ le Jehowa, ɔnɛ lakasha Samisɔna wolo, kete Nde ayokokimanyiya dia wɛ nsala lolango lande etena tshɛ kayoyoyaɛkɛka le Nde dia nyanga ekimanyielo.—Tok. 16:3.

7. Ɛnyɛlɔ kakɔna kɛnya ohomba wa nyanga ɛlɔmbwɛlɔ ka Jehowa?

⁷ Anangɛso l’akadiyɛso efula washa lonya lo wokelo wa mvudu y’ɔtɛmwɛlɔ wakɛnya woho wa wɛkamu ɔsɔ le Jehowa. Lo nshi y’edjedja, mbala efula anangɛso wakakongɛka ndo wakakaka suke la Mbalasa ya Diolelo efula y’eyoyo ndo mvudu kina. Koko, lam’ele nyemba y’anto yekɔ lo batizama mbala la mbala, okongamelo akɛnyi ohomba wa nsala etshikitanu. Anangɛso walɔmbɔla wakayange ɛlɔmbwɛlɔ ka Jehowa lo dɔmbɛlɔ ndo wakahembe nkamba la toho t’eyoyo, ɛnyɛlɔ nsomba mvudu ndo ndjilɔngɔsɔla. Robert leke oma la nkamba l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi efula l’olimu wa wokelo wa l’andja w’otondo mbutaka ate: “L’etatelo komonga dui dia wɔdu le amɔtshi dia ndjaɔtɔnganyiya la yoho y’oyoyo shɔ.” Nde tetemalaka mbuta ɔnɛ: “Dui sɔ tshikitana tshɛ lo tshɛ la woho wakatasalaka ambeta ɛnɔnyi efula, koko anangɛso waki suke dia ndjaɔtɔnganyiya ndo akɛnama hwe dia Jehowa akatshɔkɔla etshikitanu ɛsɔ.” Ɔnɛ ekɔ tsho ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi ka woho walɔmbɔla Jehowa ekambi ande dia nkotsha lolango lande. Ntena la ntena, sho tshɛ koka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde dimi lekɔ lo nyanga ɛlɔmbwɛlɔ ka Jehowa ndo lekɔ lo ntetemala ndjaɔtɔnganyiya l’olimu w’okambɛmi?’

SAMISƆNA AKAKONDJA WAHƆ OMA LO TƐDIKƆ TA JEHOWA

8. Lo diaaso dimɔtshi etena kaki Samisɔna la mposa k’ashi efula, kakɔna kakandasale?

⁸ Ondo wɛ ambadiaka awui amɔtshi wa diambo wakasale Samisɔna. Ndamɛ akadiake ntambwɛ ndo oma laasɔ, akatodiaka ase Filistiya 30 l’Ashikɛlɔna osomba w’ase Filistiya. (Emb. 14:​5, 6, 19) Samisɔna akeyaka dia nde takandakoke nsala akambo asɔ aha l’ekimanyielo ka Jehowa. Dui sɔ diakɛnama hwe lo diaaso dimɔtshi etena kakinde la mposa k’ashi efula l’ɔkɔngɔ wa nde ndjaka ase Filistiya 1000. Kakɔna kakandasale? Lo dihole dia nde ndjaɛkɛ le nde ndamɛ dia nshidiya mposa, nde akalɔmbɛ Jehowa ekimanyielo.—Emb. 15:18.

9. Ngande wakakadimola Jehowa ɛsɛngɔsɛngɔ wa Samisɔna wakandalɔmbaka ekimanyielo? (Embadi 15:19 ndo nɔtɛ)

⁹ Jehowa akakadimola Samisɔna l’ekoko ande wa delo lo mbotondjihɛ kiɔkɔ y’ashi lo yoho ya dihindo. Etena kakandanɔ ashi w’oma lɔkɔ, “wolo ande wakakalola.” Ndo nde akakeketala. (Adia Embadi 15:19 ndo nɔtɛ.) Ondo kiɔkɔ y’ashi shɔ yakatetemala monga polo etena kakayosambiyamaka Samuɛlɛ dia mfunda dibuku di’Embadi. Ase Isariyɛlɛ wakɛnaka woho wakakɛlaka ashi asɔ ondo wakohɔka dia Jehowa ekɔ onto lakoka ndjaɛkɛ le nde dia nkimanyiya atɛmɔdi ande wa kɔlamelo lo ntena diewɔ lo dihombo.

10. Kakɔna kahombaso nsala dia nkondja ekimanyielo oma le Jehowa? (Enda ndo osato.)

¹⁰ Sho lawɔ koka mendɛ le Jehowa dia nyanga ekimanyielo oyadi akoka kana diewo diele la so kana kɛnɛ kambotosalaka l’olimu ande. La wɛdimo tshɛ tetawɔ dia otshumba wa mɛtɛ ndjaka paka etena kayaɛkɛso le Jehowa. Paka oko wakakondja Samisɔna wolo etena kakandanɔ ashi wakawosha Jehowa, tayokeketala lo nyuma naka sho kondjaka wahɔ lo diangɔ tshɛ diatosha Jehowa diele la so.—Mat. 11:28.

11. Ngande wakokaso nkondja wahɔ tshɛ lo tshɛ oma l’ekimanyielo kasha Jehowa? Sha ɛnyɛlɔ.

¹¹ Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ ka Aleksey, ɔnangɛso ɔmɔtshi la la Russie lakikɛ ɔhɛnyɔhɛnyɔ wa wolo. Kakɔna kakokimanyiya dia nde ntetemala mbikikɛ ɛhɛnyɔhɛnyɔ wa wolo? Nde la wadɛnde wakasale ekongelo ka wadielo wa Bible wa mbala la mbala ndo ka ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo. Nde mbutaka ate: “Dimi salaka la wolo dia ntetemala la mbekelo kami ka wekelo w’onto ndamɛ ndo ka wadielo wa Bible wa lushi la lushi. La pindju tshɛ, dimi la wadɛmi kɛtshanyaka divɛsa dia lushi la lushi ndo nɔmbaka Jehowa kaamɛ.” Wetshelo akɔna wakondjaso oma l’ɛnyɛlɔ kɛnɛ? Lo dihole dia sho ndjaɛkɛ le so shoamɛ, sho pombaka ndjaɛkɛ le Jehowa. Woho akɔna? Lo keketshaka mbetawɔ kaso lo tshimbo ya ekongelo ka dimɛna ka wekelo w’onto ndamɛ ndo ka awui akina wa teokrasi. Jehowa lo wedi ande ayɔtshɔkɔla lo yɛdikɔ y’efula welo wadjaso dia mbokambɛ. Nde akakeketsha Samisɔna ndo Nde koka mɛtɛ tokeketsha.

SAMISƆNA KOPEKƆ

12. Yɛdikɔ yakɔna ya kɔlɔ yakɔshi Samisɔna ndo ngande wakatshikitana diɔtɔnganelo diasande la Delila?

¹² Samisɔna aki onto laki komonga kokele oko sho, lo ntena dimɔtshi nde akasale ɛsɔnwɛlɔ wa kɔlɔ. Yɛdikɔ mɔtshi ya laande yakandɔshi yakokonya l’etombelo wa kɔlɔ efula. L’ɔkɔngɔ wa Samisɔna nkamba oko shushi l’etena kɛmɔtshi, nde “akatolanga womoto ɔmɔtshi lo Okidi wa Sɔrɛka lokombo lande Delila.” (Emb. 16:4) L’etatelo, Samisɔna akakombola ntshuka womoto ɔmɔtshi l’ose Filistiya. Jehowa akalɔmbɔla Samisɔna dia nsala dui sɔ l’oyango wa nde nkondja diaaso dia ndɔsha ase Filistiya. L’ɔkɔngɔ wa laasɔ, Samisɔna akatodjasɛ lo luudu la womoto ɔmɔtshi la numba la Filistiya l’osomba wa Ngaza. Lo diaaso sɔ, Nzambi akasha Samisɔna wolo wa nde mongola nkuke ya soko dia osomba ndo akalɛndja osomba. (Emb. 14:​1-4; 16:​1-3) Koko ondo Delila aki ose Isariyɛlɛ diakɔ, diele diɔtɔnganelo diasande la nde komonga diaaso dia nde ndɔsha ase Filistiya.

13. Mayɛlɛ akɔna wakakambe la Delila dia nkonya Samisɔna l’etombelo wa kɔlɔ?

¹³ Delila aketawɔ nongola falanga y’efula oma le ase Filistiya l’oyango wa nde mfunga Samisɔna. Onde aki l’ɔtɛ wakandoolangaka efula, l’ɔtɛ wa woho wakandetɛma ntshungu l’ɔtɛ wa ngandji k’efula kakinde la tɔ otsha le nde mbakinde koshihodiaka kɛnɛ kakalangaka Delila nsala? Oyadi kakɔna kakatombe, Delila akembiyaka Samisɔna dia nde mbosholɛ lɛnɛ ele kiɔkɔ ya wolo ande ndo l’ekomelo Samisɔna akayowosholɛka wolo ande. Lonyangu ko, Samisɔna akayetawɔka ndjadja lo dikambo diakayoshishɛka wolo ande ndo diɔtɔnganelo diasande la Jehowa lo tshanda mɔtshi.—Emb. 16:​16-20.

14. Etombelo akɔna wakakondja Samisɔna l’ɔtɛ wakandayaɛkɛ le Delila?

¹⁴ Samisɔna akadiɛnɛ l’etombelo wa kɔlɔ efula l’ɔtɛ wakandayaɛkɛ le Delila lo dihole dia nde ndjaɛkɛ le Jehowa. Ase Filistiya wakande Samisɔna ndo wakawole washo. Nde akadjama lo lokanu la Ngaza, lɛnɛ akandasha anto wa lɛkɔ nsɔnyi ntondo, ndo akayokomaka ɔtɔshi wa ntɔngɔ. Oma laasɔ, nde akashama nsɔnyi etena kakasangana ase Filistiya dia nsala fɛtɛ kɛmɔtshi. Vɔ wakalambola Dagɔna, jambizambi yawɔ olambo wa woke, watekana oko nde mbakakimɔ Samisɔna l’anya awɔ. Vɔ wakatondja Samisɔna oma lo lokanu dia mbɔtɔla lo fɛtɛ l’oyango wa nde “towaɔdia,” mbuta ate tangɛnyangɛnya.—Emb. 16:​21-25.

15. Ngande wakɛnya Samisɔna dia nde akayaɛkɛ nto le Jehowa? (Embadi 16:​28-30) (Enda osato wa lo lohoso.)

¹⁵ Samisɔna akasale munga ka woke efula, koko nde kopekɔ. Nde akayange diaaso dimɔtshi dia nkotsha ɔkɛndɛ ande wakawosha Nzambi lo dikambo di’ase Filistiya. (Adia Embadi 16:​28-30.) Samisɔna akasɛngasɛnga Jehowa ate: “Etawɔ dia dimi nsɔmbɔya ase Filistiya.” Nzambi ka mɛtɛ akakadimola l’ɛsɛngɔsɛngɔ waki Samisɔna ndo akanyomoyowosha wolo lo yoho ya dihindo. Etombelo waki la dui sɔ ele, Samisɔna akadiake ase Filistiya lo diaaso sɔ oleki woho wakandasalaka ntondo.

16. Wetshelo akɔna wakondjaso oma lo munga kakasale Samisɔna?

¹⁶ Kaanga mbakadiɛnɛ Samisɔna l’etombelo wa kɔlɔ w’oma lo munga kande, nde kopemba ntshika nsala lolango la Jehowa. Kaanga naka tambosala munga kɛmɔtshi ndo ndo munga kakɔ nɔmbaka dia vɔ tongola kana nshishɛ diɛsɛ dimɔtshi, hatohombe mpekɔ. Tohɔ dia Jehowa hatohekɔ pondjo. (Os. 103:​8-10) Oyadi munga yaso, sho koka ntetemala monga ohomba le Jehowa oko waki Samisɔna.

17-18. Dui diakɔna di’ekeketshelo diatanayɛ lo kɛndɛ kendana la ɛnyɛlɔ ka Michael? (Enda ndo osato.)

¹⁷ Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ k’ɔnangɛso l’ɔlɔngɔlɔngɔ lelɛwɔ Michael. Nde aki l’ɛkɛndɛ efula l’okongamelo, akakambaka oko okambi wakimanyiya ndo ombatshi mboka wa pondjo. Lonyangu ko, nde akasale munga kɛmɔtshi kakayokonyaka dia nshisha waɛsɛ ande l’etshumanelo. Nde mbitaka ate: “Awui wakatshɔka dimɛna etena kakamakambaka olimu wa Jehowa. Lo mayi ka sso lakashisha awui tshɛ, lakayaoke diele oko handjokoka nsala ndooko dui l’olimu wa Jehowa. Dimi kɔfɔnyaka dia Jehowa ayontshika, koko lakatetemala ndjambola dia kana diɔtɔnganelo diasami la nde diayonyomokalola oko woho wakidiɔ ntondo kana layonga nto l’akoka wa mbokambɛ l’etshumanelo oko woho wakamasalaka ntondo.”

¹⁸ Dui dia dimɛna ele, Michael kopekɔ. Nde mbutaka ate: “Lakaleke ndjasha lo nɔngɔsɔla diɔtɔnganelo diasami la Jehowa lo mbodiholɛka otema mbala la mbala lo dɔmbɛlɔ, lo mbekaka mbala la mbala ndo lo kanaka yimba.” L’edjedja ka wonya, Michael akanyomokalolɛ waɛsɛ ande wa l’etshumanelo. Nde okamba kakianɛ oko ekumanyi ndo ombatshi mboka wa pondjo. Nde mbutaka ate: “Osukɔ ndo ekeketshelo kakamalongola, lo yoho ya laande oma le dikumanyi, akakimanyiya dia nshikikɛ dia Jehowa akatetemala mbokami ngandji. Lokoka nto nkamba l’etshumanelo la nkum’otema ka pudipudi. Ɛnyɛlɔ kɛnɛ tetshaka dia Jehowa ayodimanyiya onto tshɛ layatshumoya l’otema ɔtɔi.” Sho koka monga l’eshikikelo dia Jehowa ayokamba la so ndo tɔtshɔkɔla nto oyadi takasale wandja, edja tshɛ kayotosalaka la wolo dia nɔngɔsɔla munga yaso ndo ntetemala ndjaɛkɛ le nde.—Os. 86:5; Tok. 28:13.

19. Ngande wambokokeketsha ɛnyɛlɔ kaki Samisɔna?

¹⁹ Lo sawo nɛ, tambɔsɛdingola awui angana wa diambo wakete lo lɔsɛnɔ la Samisɔna. Nde komonga kokele; koko, nde kopekɔ dia mbidja welo wa kambɛ Jehowa, kaanga l’ɔkɔngɔ wa nde nsala munga nde la Delila. Ndo Jehowa lo wedi ande kombohekɔ. Nzambi akanyomoyokamba nto la Samisɔna lo yoho ya diambo. Jehowa akatetemala mbɔɔsa oko pami kaki la mbetawɔ ka wolo, lo mbodja lo listɛ l’anto waki la kɔlamelo latanema lo Hɛbɛru tshapita 11. Ande ekeketshelo dia mbeya dia tekɔ lo kambɛ Shɛso ka l’olongo koludi la ngandji kele la nsaki ka tokeketsha, djekoleko etena kambotɔkɔmɔ lee! Ɔnkɔnɛ, l’ɛnyɛlɔ ka Samisɔna, nyɛsɔ tɔsɛngɛsɛngɛ Jehowa ɔnɛ: “Ombohɔ lam’alangayɛ ndo ombisha wolo.”—Emb. 16:28.