Onde mbotɔ nto kimanyiyaka di’onto kondja panda?

NGANDE wayoyokadimola lo dimbola nɛ: “Onde wɛ ambotɔ nto?” Miliyɔ y’ambetawudi wa l’andja w’otondo wayokadimola l’eshikikelo tshɛ ɔnɛ “Eelo!” Vɔ mbetawɔka dia mbotɔ nto ekɔ djembetelo yeyama Akristo wa mɛtɛ tshɛ ndo ɔsɔ mbele dui diâmɛ diakimanyiya di’onto kondja panda. Vɔ mbetawɔka kanyi yaki ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ wele oko ombewi wa teoloji Robert Sproul lakafunde ɔnɛ: “Naka onto hotwe nto, . . . kete nde bu Okristo.”

Onde ndo wɛ mbetawɔ dia mbotɔ nto mbakoka kokimanyiya dia kondja panda? Naka ɔsɔku, kete aha la tâmu wɛ nangaka kimanyiya ewotɔ ndo angɛnyi ayɛ dia vɔ lawɔ kondja panda. Koko dia vɔ sala dui sɔ, vɔ pombaka shihodia otshikitanu wele lam’asa onto lambotɔ nto la onto lele atotɔ mbala ka hende. Ngande wakokayɛ mbalembetshiya kɛnɛ kalembetshiya mbotɔ nto?

Anto efula fɔnyaka dia etelo k’ɔnɛ “mbotɔ nto” mendanaka la onto lambotshika dɔkɔlɔkɔ dia kambɛ Nzambi la Kristo ndo l’ɔtɛ wa dikambo sɔ nde salaka etshikitanu wele oko mvɔ lo nyuma ko mbolɔ lo nyuma. Diksiɔnɛrɛ dimɔtshi dieke ka tomba mɛnyaka dia onto lambotɔ nto “ekɔ Okristo waya la lonto l’oyoyo kana wamboshikikɛ dɔkɔlɔkɔ diande dia mbetawɔ djekoleko l’ɔkɔngɔ wa nde pomana l’ohemba ɔmɔtshi wa wolo.”​—Merriam-Webster’s Collegiate Dictionary​—Eleventh Edition.

Onde wɛ ayamba dia mbeya dia Bible hetawɔ olembetshiyelo ɔsɔ? Onde wɛ nangaka mbeya kɛnɛ ketsha Ɔtɛkɛta wa Nzambi mɛtɛ lo dikambo dia mbotɔ nto? Aha la tâmu wɛ ayokondja wahɔ lo sɛdingola dikambo sɔ dimɛna dimɛna. Lande na? Nɛ dia eokelo k’oshika ka kɛnɛ kalembetshiya mbotɔ nto ekɔ la shɛngiya lo lɔsɛnɔ la yɛ ndo lo elongamelo kele la yɛ kendana la nshi yayaye.

Bible etshatɔ?

Lo Bible k’otondo, dihole ɔtɔi diatanaso etelo k’ɔnɛ ‘mbotɔ nto’ ele lo Joani 3:1-12. Divɛsa sɔ tɛkɛtaka dia sawo dia dimɛna diaki lam’asa Yeso nde la owandji ɔmɔtshi w’ɔtɛmwɛlɔ waki la Jerusalɛma. Wɛ ayotana ɔkɔndɔ wɔsami oma lo Bible ɔsɔ lo kiombo yele l’ɛse. Sho kɔlɔmbaka dia wɛ mbadia ɔkɔndɔ ɔsɔ dimɛna dimɛna.

Lo ɔkɔndɔ akɔ, Yeso akɛnya akambo efula wendana la ‘mbotɔ mbala ka hende.’a Lo mɛtɛ, sawo diaki Yeso sɔ tokimanyiyaka dia kadimola lo ambola atanu w’ohomba efula anɛ:

◼ Naa ohomba wa mbotɔ nto?

◼ Onde shoamɛ mbakoka mbɔsa yɛdikɔ ya mbotɔ nto?

◼ Naa oyango wa eotwelo ka hende?

◼ Ngande wotɔ onto mbala ka hende?

◼ Dui sɔ mbelaka otshikitanu akɔna?

Nyɛsɔ tɔsɛdingole ambola asɔ l’ɔmɔmɔ.

[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]

[Kiombo/​Osato wa lo lɛkɛ 4]

“Dieli la ye dia mbuto ntu”

“Ufarise omotshi akiko, lukumbu landi Nikodemo. Ndi aki umbuledi omotshi w’asi Juda. Pami kako akayi le Jesu l’utshu, akawutela ati: Umbetsha, shu mbeyaka shati: Umbetsha wuyi uma le [Nzambi] mbeye, ne dia nduku leya ntsha tulimbitelu tatshaye tone, tshikima [Nzambi] keli la ndi. Jesu akûkaluya diui ati: Mete, mete, kakutelami nti: Untu heyi mena diulelu dia [Nzambi], tshikima ndi ambuto ntu. Nikodemo akawumbula ati: Lam’eli untu ekumanyi, ukundi ayundeya mbuto? Ndi ayeya mboto etena ka hendi l’utema a nyangu, ku ndi mbuto ntu? Jesu akûkaluya diui ati: Mete, mete, kakutelami nti: Untu heyi mboto lu diulelu dia [Nzambi], tshikima ndi ambuto le ashi la le nyuma. Luto le dimba, eli dimba; luto le nyuma, eli nyuma. Tambaki dia diui diukutedimi nti: Dieli la ye dia mbuto ntu. Loheledi latopepaka lene alangalo. We mbukaka luhelu lalo, keli we heyi lene ayalo la lene atsholo. Untu tshe luto le nyuma, eko osoku. Nikodemo akûkaluya diui ati: Ukundi ayuyala akambu aso? Jesu akûkaluya diui ati: Umbetsha wa Isariyele mbeye, ku we hashihudia akambu aso? Mete, mete, kakutelami nti: Shu mvutaka dieyasu, shu mvutelaka antu dienasu, ku nyu hanyetawo dia nyutelasu. Naka nyu hanyetawo akambu wa la kete wanyutelami, ukundi ayunyetawo akambu wa l’ulungu?”​—Joani 3:1-12.

Naa ohomba wa mbotɔ nto?

L’EDJA ka sawo diande nde la Nikɔdɛmɔ, Yeso akɛnya dia ekɔ ohomba efula mbotɔ nto. Ngande wakandɛnya dikambo sɔ hwe?

Tende woho wakatɔtɔmiya Yeso ohomba wa mbotɔ nto lo sawo diande nde la Nikɔdɛmɔ. Nde akate ate: “Untu heyi mena diulelu dia [Nzambi], tshikima ndi ambuto ntu.” (Joani 3:3, sho mbɛnganyisha alɛta lo sawo nɛ di’otondo.) Tshɛkɛta “tshikima” ndo “heyi” tɔtɔmiyaka ohomba wa mbotɔ nto. Tɔshi ɛnyɛlɔ: Naka onto ɔmɔtshi ambota ate: “Osase hawotonga, tshikima yanyi kowale,” nde ekɔ lo nanga mbuta dia ekɔ ohomba efula dia yanyi mbalɛ dia osase monga. Woho akɔ wâmɛ mbele, Yeso akate dia mbotɔ nto ekɔ ohomba efula di’onto mɛna Diolelo dia Nzambi.

L’ekomelo, dia minya tâmu tshɛ takakoke monga lo dikambo sɔ, Yeso akate ate: “Dieli la ye dia mbuto ntu.” (Joani 3:7) Mbokɛmaka hwe dia lo ndjela Yeso, mbotɔ nto ekɔ kɛnɛ kahomba onto sala dia ‘mbɔtɔ lo diolelo dia Nzambi.’​—Joani 3:5.

Lam’ele Yeso akɔsaka eotwelo ka hende oko dikambo di’ohomba efula, Akristo pombaka ndjashikikɛ dia vɔ shihodiaka dikambo sɔ dimɛna dimɛna. Ɛnyɛlɔ, onde wɛ fɔnyaka dia Okristo kokaka sɔna dia mbotɔ nto?

[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 5]

“Osase hawotonga, tshikima yanyi kowale”

Onde onto ndamɛ mbɔ̂sa yɛdikɔ ya mbotɔ nto?

AKƆNA ele lo kiɔkɔ y’onto mbotɔ nto? Etena kakeketshawɔ ampokami awɔ dia vɔ koma Akristo wambotɔ nto, esambisha ɛmɔtshi shilaka ɛtɛkɛta waki Yeso ɛnɛ: “Dieli la ye dia mbuto ntu.” (Joani 3:7) Esambisha ɛsɔ kambaka la ɛtɛkɛta ɛsɔ oko didjango lo mbuta ɔnɛ: “Nyotɔ nto!” Lo mbuta ngasɔ, vɔ sambishaka dia ombetawudi tshɛ pombaka kitanyiya Yeso ndo takola wanya w’ohomba dia mbotɔ nto. Lo ndjela kanyi shɔ, onto ndamɛ mbɔ̂sa yɛdikɔ ya mbotɔ nto. Ko onde kanyi shɔ mbɔtɔnɛka la kɛnɛ kakatɛ Yeso Nikɔdɛmɔ?

Wadielo wa dimɛna dimɛna w’ɛtɛkɛta waki Yeso mɛnyaka dia Yeso kombetsha di’onto ndamɛ mbɔsa yɛdikɔ ya mbotɔ nto kana bu. Lande na kataso ngasɔ? Tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yokadimɔmi ɔnɛ “mbotɔ nto” kokaka kadimɔma nto ɔnɛ “pombaka mbotɔ oma l’olongo.”a Omalɔkɔ, lo ndjela okadimwelo ɔsɔ, eotwelo ka hende ndjaka “oma l’olongo” kana oma le ‘Shɛso.’ (Joani 19:11; Jakoba 1:17) Nzambi mbele lo kiɔkɔ ya eotwelo ka hende.​—1 Joani 3:9.

Naka sho nama etelo k’ɔnɛ “oma l’olongo” lo yimba, kete honga wolo dia sho shihodia lande na kahakoke onto ndamɛ sala dia nde mbotɔ nto. Ohokanyiya dia eotwelo kayɛ. Onde wɛ mbakasɔnɛ dia wɛ mbotɔ? Kema! Wɛ akotɔ nɛ dia shɔ akasale dia wɛ mbotɔ. Woho akɔ wâmɛ mbele, sho kokaka mbotɔ nto naka Nzambi, Shɛso lele l’olongo sala dia sho mbotɔ nto. (Joani 1:13) Diakɔ diakate ɔpɔstɔlɔ Petero ate: “Watumbuli [Nzambi] Shi Khumesu Jesu Kristu! Ndi akatuti ntu uma lu ketshi kandi ka wuki.”​—1 Petero 1:3, sho mbɛnganyisha alɛta lo sawo nɛ di’otondo.

Onde ekɔ didjango?

Koko anto amɔtshi mbeyaka ndjambola ɔnɛ: ‘Naka onto hakoke mbɔsa ndamɛ yɛdikɔ ya mbotɔ nto, ko lande na kakadjanga Yeso ɔnɛ: “Dieli la ye dia mbuto ntu”?’ Ɔsɔ ekɔ dimbola di’ohomba efula. Naka ɛtɛkɛta waki Yeso ɛsɔ wekɔ didjango, kete lâsɔ nde akatodjangɛ dia sho sala dui dieso bu l’akoka wa disala. Ko ngande wahombaso mboka ɛtɛkɛta wɔnɛ diele la yɛ dia “mbuto ntu”?

Ɔsɛdingwelo wa dimɛna dimɛna wa etelo kɛsɔ lo ɔtɛkɛta wakafundama Bible ntondo mɛnyaka dia tɔ kombutama oko didjango, koko ekɔ yoho mɔtshi ya mbutɛ onto dui. Lo ɛtɛkɛta ekina, etena kakate Yeso ɔnɛ diele la yɛ dia “mbuto ntu,” nde kombodjangɛka koko nde akawotɛka kɛnɛ kaki ohomba nde sala. Nde akate ate: “Ekɔ ohomba dia wɛ mbotɔ oma l’olongo.”​—Joani 3:7, Modern Young’s Literal Translation.

Tɔshi ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi dia mɛna otshikitanu wele lam’asa mbidjanga la mbutɛ onto dui diele ohomba dia nde sala. Tɔshi ɛnyɛlɔ ka ngelo kɛmɔtshi kele la kalasa efula. Kalasa kɛmɔtshi kekɔ paka dikambo di’ana w’ase ngelo kɛsɔ. Lushi lɔmɔtshi, ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi lele bu ose ngelo kɛsɔ ambotɛ owandji wa kalasa kɛsɔ ate: “Dimi nangaka ndjɔtɔ lo kalasa yanyu.” Owandji wa kalasa ambowotɛ ate: “Dia mbɔtɔ lo kalasa nyɛ, wɛ pombaka monga ɔna ose ngelo kɛnɛ.” Lo mɛtɛ, ɛtɛkɛta waki owandji wa kalasa ɛsɔ bu didjango. Nde hadjange ombeki ɔsɔ ɔnɛ: “Onga ɔna ose ngelo!” Koko, owandji wa kalasa ekɔ lo mbotɛ tsho kɛnɛ kahombama dia mbɔtɔ lo kalasa shɔ. Woho akɔ wâmɛ mbele, etena kakate Yeso ɔnɛ: “Dieli la ye dia mbuto ntu,” nde akataka tsho kɛnɛ kahombama dia onto ‘mbɔtɔ lo diolelo dia Nzambi.’

Diolelo diaki Nzambi mbɔtɔnɛka la dikambo dikina diendana la eotwelo ka hende. Diɔ mendanaka la dimbola nɛ: Naa oyango wa eotwelo ka hende? Mbeya okadimwelo wa dimbola sɔ ekɔ dui di’ohomba dia shihodia kɛnɛ kalembetshiya mbotɔ nto.

[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]

[Osato wa lo lɛkɛ 6]

Diɔtɔnganelo diakɔna diele lam’asa mbotɔ nto la woho wotɔ onto?

Naa oyango wa eotwelo ka hende?

ANTO efula mbetawɔka dia onto pombaka mbotɔ nto dia nde kondja panda ka pondjo. Koko, tolembete kɛnɛ kakate Yeso ndamɛ lo dikambo di’oyango wa eotwelo ka hende. Nde akate ate: “Untu heyi mena diulelu dia [Nzambi], tshikima ndi ambuto ntu.” (Joani 3:3) Omalɔkɔ, onto pombaka mbotɔ nto aha dia kondja panda, koko dia nde mbɔtɔ lo Diolelo diaki Nzambi. Anto amɔtshi mbeyaka mbuta ɔnɛ: ‘Shi etelo k’ɔnɛ mbɔtɔ lo Diolelo dia Nzambi la etelo k’ɔnɛ kondja panda mendanaka paka la difuto diakɔ diâmɛ?’ Kema. Dia mbeya otshikitanu wele lam’asa ditelo dihende sɔ, ntondotondo nyɛsɔ tɔsɛdingole kitshimudi ya etelo k’ɔnɛ ‘diolelo dia Nzambi.’

Diolelo ekɔ yoho mɔtshi ya lowandji. Omalɔkɔ, etelo k’ɔnɛ ‘diolelo dia Nzambi’ nembetshiyaka “lowandji laki Nzambi.” Bible mbetshaka dia Yeso Kristo, “on’a untu” mbele Nkumekanga ka lo Diolelo diaki Nzambi ndo ɔnɛ Kristo ayolɛ nde l’anto akina. (Danyele 7:1, 13, 14; Mateu 26:63, 64) Ndo nto, ɔpɔstɔlɔ Joani akɛnyi lo ɛnɛlɔ kɛmɔtshi dia anto wayolɛ kâmɛ la Kristo wekɔ anto wakasɔnama “uma lu wauhu tshe ndu w’eteka tshe, ndu w’uma lu wehu tshe, la waulelu tshe” ndo “vo wayulela la kete.” (Enyelo 5:9, 10; 20:6) Ɔtɛkɛta wa Nzambi mɛnyaka nto dia wanɛ wayolɛ oko nkumi ya dikanga wekɔ lo kenga “limba la tshitshe l’ekoko” l’anto 144 000 ‘wakasombama oma la nkɛtɛ.’​—Luka 12:32; Enyelo 14:1, 3.

Oma lende alɔmbɔla Diolelo diaki Nzambi? ‘Diolelo diaki Nzambi’ mbelamɛka nto “diulelu dia l’ulungu.” Dui sɔ mɛnyaka dia Yeso nde la nkumi ya dikanga y’asekande wekɔ lo mbolɛ oma l’olongo. (Luka 8:10; Mateu 13:11) Ɔnkɔnɛ, Diolelo diaki Nzambi diekɔ lowandji la l’olongo lokengami la Yeso Kristo nde la olui w’ɛnɔmbɔdi w’asekande wakasɔnama oma l’atei w’anto.

Ko kakɔna kakalange Yeso mbuta etena kakandate dia onto pombaka mbotɔ nto dia ‘mbɔtɔ lo diolelo diaki Nzambi’? Nde akalange mbuta dia onto pombaka mbotɔ nto dia nde koma ɔtɔi ɔmɔtshi l’atei wa wanɛ wayolɛ la Kristo l’olongo. Lo tshena pe, oyango wa eotwelo ka hende ele wa nɔngɔsɔla djui ya tshitshɛ y’anto dia vɔ tolɛ l’olongo.

Tambɛna dia eotwelo ka hende kekɔ ohomba efula, Nzambi mbele lo kiɔkɔ yatɔ ndo tɔ nɔngɔsɔlaka djui ya tshitshɛ y’anto dia vɔ tolɛ l’olongo. Ko ngande wotɔ anto mbala ka hende?

[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 7]

Oyango wa eotwelo ka hende ele wa nɔngɔsɔla djui ya tshitshɛ y’anto dia vɔ tolɛ l’olongo

[Osato wa lo lɛkɛ 7]

Yeso Kristo nde la djui y’ɛnɔmbɔdi w’asekande wakasɔnama l’atei w’anto mbakenga Diolelo diaki Nzambi

Ngande wasalema eotwelo ka hende?

YESO kɔtɛkɛta la Nikɔdɛmɔ paka di’ohomba, di’onto lele lo kiɔkɔ ndo di’oyango wa eotwelo ka hende, koko nde akatɛkɛta nto dia woho wasalema eotwelo kakɔ. Yeso akate ate: “Untu heyi mboto lu diulelu dia [Nzambi], tshikima ndi ambuto le ashi la le nyuma.” (Joani 3:5) Omalɔkɔ, onto mbotɔka nto le ashi la le nyuma. Ko kakɔna kalembetshiya etelo k’ɔnɛ “ashi” la “nyuma”?

“Ashi” la “nyuma” kɛdikɛdi na?

Oko wakinde ombewi w’awui w’ɔtɛmwɛlɔ w’ase Juda, aha la tâmu Nikɔdɛmɔ akeyaka woho wakakambaka Afundelo wa lo Hɛbɛru la etelo k’ɔnɛ “nyuma ka [Nzambi],” mbuta ate wolo waki Nzambi wakamba olimu wakoka kimanyiya onto dia nde sala akambo wa mamba. (Etatelu 41:38; Etumbelu 31:3; 1 Samuele 10:6) Ɔnkɔnɛ, etena kakakambe Yeso la tshɛkɛta “nyuma,” Nikɔdɛmɔ akakoke mboka dia ɔsɔ ekɔ nyuma k’ekila, wolo waki Nzambi wakamba olimu.

Ko kayotota di’ashi wakatɛkɛta Yeso? Tɔsɛdingole awui wofundami yema la ntondo ndo l’ɔkɔngɔ wa sawo diaki Yeso nde la Nikɔdɛmɔ. Ɔsɛdingwelo w’awui asɔ mɛnyaka dia Joani Obatizanyi nde la ambeki waki Yeso wakabatizaka anto lo ashi. (Joani 1:19, 31; 3:22; 4:1-3) Tshelo shɔ yakeyamaka dimɛna la Jerusalɛma. Omalɔkɔ, etena kakatɛkɛta Yeso dikambo di’ashi, Nikɔdɛmɔ akahombe mboka dia Yeso akatɛkɛta aha dikambo di’ashi k’ashi, koko dia batismu ka lo ashi.a

Batizama “la nyuma k’[ekila]”

Naka ‘mbotɔ lo ashi’ nembetshiyaka batizama lo ashi, kakɔna kalembetshiya ‘mbotɔ le nyuma’? La ntondo ka Nikɔdɛmɔ sawola la Yeso, Joani Obatizanyi akewoya dia aha tsho ashi koko ndo nyuma kayokamba olimu w’ohomba lo batismu. Nde akate ate: “Dimi lakanyubatiza la ashi, keli ndi [Yeso] ayunyubatiza la nyuma k’[ekila].” (Mako 1:7, 8) Ofundji w’Evanjiliɔ wa Mako tɛkɛtaka dikambo dia mbala ka ntondo kakalongola onto woho wa batismu kɛsɔ. Nde akafunde ate: “Lu nshi sho, Jesu akayi uma la Nazareta ka la Ngalili. Ndi akayubatizama le Joani lu ndjali ka Jorodana. Lam’akandatumbi uma lu ashi, ndi akenyi ulungu ambudiho, ndu nyuma k’ololo ambuhulwela uku fudu k’inga.” (Mako 1:9, 10) Etena kakawatambiya Yeso lo Jɔrɔdana, nde akabatizama l’ashi. Etena kakandalongola nyuma oma l’olongo, nde akabatizama la nyuma k’ekila.

Ɛnɔnyi oko esato l’ɔkɔngɔ wa batismu kande, Yeso akashikikɛ ambeki ande ate: “Nyu nyayubatizama la nyuma k’[ekila], aha nshi efula umaka kakiane.” (Etsha 1:5) Etena kakɔna kakasalema dikambo sɔ?

Lo lushi la Pɛntɛkɔsta ka lo ɔnɔnyi 33 tena diaso nɛ, ambeki waki Yeso oko 120 wakasangana lo luudu lɔmɔtshi la Jerusalɛma. “Luhelu lakayi shashimuya uma l’ulungu uku atopepaka lopepe la wulu, ku lakaluli lu luudu tshe lene akawadjashi. Nimi yakenama le wo. . . uku nimi ya dja . . . , vo tshe wakaluli la nyuma k’[ekila].” (Etsha 2:1-4) Lushi lakɔ lâmɛ lɔsɔ, anto akina wa la Jerusalɛma wakakeketshama dia batizama l’ashi. Ɔpɔstɔlɔ Petero akatɛ olui w’anto ate: “Nyukadimuli etema, nyubatizami nyu tshe untu l’untu lu lukumbu la Jesu Kristu, ne dia edimanyelu ka kolo yanyu, ku nyu nyayulungula ushasha wa nyuma k’[ekila].” Kakɔna kakasale anto? “Wane waketawo diui diandi, wakabatizama. Lushi lako, antu uku nunu satu wakasanganyema kame la wo.”​—Etsha 2:38, 41.

Dui diasalema lo takola wanya ahende

Kakɔna kɛnya batismu shɔ lo kɛnɛ kendana la eotwelo ka hende? Batismu shɔ mɛnyaka dia eotwelo ka hende salemaka lo takola wanya ahende. Tolembete dia ntondo Yeso akabatizama l’ashi. Oma lâsɔ, nde akayolongola nyuma k’ekila. Woho akɔ wâmɛ mbele, ambeki waki Yeso wa lo ntambe ka ntondo wakabatizama ntondo l’ashi (amɔtshi oma le Joani Obatizanyi), ko l’ɔkɔngɔ diko wakayolongolaka nyuma k’ekila. (Joani 1:26-36) Woho akɔ wamɛ mbele, ambeki w’eyoyo 3000 wakabatizama ntondo l’ashi, ko l’ɔkɔngɔ diko wakayolongolaka nyuma k’ekila.

La batismu yakalongola anto lo Pɛntɛkɔsta ka lo 33 tena diaso nɛ lo yimba, ngande wahombaso nongamɛ woho wahomba salema eotwelo ka hende ɛlɔ kɛnɛ? Ele lo yoho yakɔ yâmɛ yakasalema le apɔstɔlɔ ndo ambeki waki Yeso wa lo ntambe ka ntondo. Ntondotondo, onto ndjatshumoyaka oma lo pɛkato yande, mbokaka yoho yande ya lɔsɛnɔ ya kɔlɔ ɔkɔngɔ, ndjakimɔka le Jehowa dia mbɔtɛmɔla ndo mbokambɛ ndo mɛnya ndjakimɔ kande lo sɛkɛ lo batizama l’ashi. Oma lâsɔ, naka Nzambi ambowɔsɔna dia nde tonga ɔnɔmbɔdi lo Diolelo Diande, nde kitamaka nyuma k’ekila. Onto ndamɛ mbatakola nna dia ntondo (batismu ka lo ashi); koko Nzambi mbasala di’onto takola nna dia hende (batismu ka lo nyuma). Onto mbotɔka mbala ka hende etena kalongolande batismu hiende shɔ.

Ko lande na kakakambe Yeso la etelo k’ɔnɛ ‘mbotɔ lo ashi la lo nyuma’ lo sawo diakandasawolaka la Nikɔdɛmɔ? Ele dia tɔtɔmiya dia wanɛ walongola batismu ka l’ashi ndo ka la nyuma wakahombe sala etshikitanu wa weke. Sawo diayela diayɛnya dui sɔ.

[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]

[Osato wa lo lɛkɛ 9]

Joani akabatizaka ase Isariyɛlɛ wakayatshumoyaka l’ashi

Kakɔna kasala eotwelo ka hende?

LANDE na kakakambe Yeso la etelo k’ɔnɛ ‘mbotɔ lo nyuma’ etena kakandatɛkɛtaka dikambo dia batismu ka la nyuma k’ekila? (Joani 3:5) Etena kakambawɔ la tshɛkɛta “mbotɔ” lo yoho ya didjidji, yɔ nembetshiya “etatelo” ɛnyɛlɔ oko lo etelo k’ɔnɛ “eotwelo ka wodja.” Ɔnkɔnɛ, etelo k’ɔnɛ “eotwelo ka hende” nembetshiyaka “etatelo k’oyoyo.” Omalɔkɔ tshɛkɛta “mbotɔ” ndo “eotwelo ka hende” nembetshiyaka etatelo k’oyoyo ka diɔtɔnganelo lam’asa Nzambi la wanɛ wambobatizama la nyuma k’ekila. Ngande wasalema otshikitanu ɔsɔ?

Etena kakandalembetshiyaka woho walɔngɔsɔla Nzambi anto dia tolɛ l’olongo, ɔpɔstɔlɔ Paulo akakambe la ɛnyɛlɔ kɔsami oma lo lɔsɛnɔ la nkumbo. Nde akafundɛ Akristo wa lo nshi yande dia vɔ ‘wayonga ana wa yanyi’ ndo omalɔkɔ Nzambi akakoke mbasalɛ akambo oko ‘anande.’ (Ngalatiya 4:5; Heberu 12:7) Dia mɛna woho watokimanyiya ɛnyɛlɔ ka mbota ɔna yanyi dia sho shihodia woho w’otshikitanu wasalema etena kabatizama onto la nyuma k’ekila, tonyomɔsɛdingola ɛnyɛlɔ ka ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi wakombola mbɔtɔ lo kalasa yɔtɔ paka ana w’ase ngelo kɛmɔtshi.

Otshikitanu wasalema lo mbotama ɔna yanyi

Lo ɛnyɛlɔ kɛsɔ, ɔlɔngɔlɔngɔ ɔsɔ hakoke mbɔtɔ lo kalasa shɔ nɛ dia nde bu ɔna ose ngelo. Ko ohɔsa dia otshikitanu ɔmɔtshi wa woke wambosalema. Papa kɛmɔtshi ka lo ngelo kɛsɔ ambowota oko ɔna yanyi. Shɛngiya yakɔna yele la dikambo sɔ le ɔlɔngɔlɔngɔ ɔsɔ? Lam’ele nde ambotama oko ɔna yanyi, kakianɛ nde aya la lotshungɔ lâmɛ lele la ɛlɔngɔlɔngɔ ekina w’ase ngelo mbidja ndo lotshungɔ la mbɔtɔ lo kalasa shɔ. Woho wambowowota oko ɔna yanyi ambotshikitanya kɛnɛ kakokande sala.

Ɛnyɛlɔ kɛsɔ mɛnyaka otshikitanu wa woke wasalema le wanɛ wotɔ mbala ka hende. Tɔsɛdingole akambo amɔtshi wafɔnawɔ. Ɔlɔngɔlɔngɔ wa lo ɛnyɛlɔ kaso ayetawɔma lo kalasa shɔ paka naka nde kokotshisha kɛnɛ kalɔmbama, mbuta ate monga ɔna ose ngelo. Koko, lo ndamɛ nde hakoke kotsha kɛnɛ kalɔmbama kɛsɔ. Woho akɔ wâmɛ mbele, anto amɔtshi wayokoma ɛnɔmbɔdi lo Diolelo diaki Nzambi kana lowandji la l’olongo paka naka vɔ kokotshisha kɛnɛ kalɔmbama, mbuta ate ‘mbotɔ nto.’ Koko, lo vɔamɛ hawokoke kotsha kɛnɛ kalɔmbama kɛsɔ nɛ dia Nzambi mbasala di’onto mbotɔ nto.

Kakɔna katshikitanya akambo w’ɔlɔngɔlɔngɔ ɔsɔ? Ele woho wambowowota oko ɔna yanyi. Lo mɛtɛ, dui sɔ hatshikitanya eongelo k’ɔlɔngɔlɔngɔ ɔsɔ, nɛ dia kânga l’ɔkɔngɔ wa vɔ mbôta oko ɔna yanyi nde ekɔ paka ombeki akɔ wâmɛ. L’ɔkɔngɔ wa nde kotsha kɛnɛ kalɔmbama oma le lɛɛta dia mbôta oko ɔna yanyi, ɔlɔngɔlɔngɔ ɔsɔ aya la dihole di’oyoyo lo tshunda. Nde aya l’etatelo k’oyoyo oko onto lambotɔ nto. Nde aya oko ɔlɔngɔlɔngɔ wele la lotshungɔ la mbɔtɔ lo kalasa shɔ ndo monga oko ɔna ɔmɔtshi la lo nkumbo k’ombutshi wowotshi oko ɔna yanyi.

Woho akɔ wâmɛ mbele, Jehowa tshikitanyaka dihole diele la djui mɔtshi y’anto wele kema kokele lo mbaota oko ana wa yanyi. Ɔpɔstɔlɔ Paulo lele l’atei w’olui ɔsɔ, akafundɛ asekande ambetawudi ate: “Nyu nyakalungula nyuma ka nyete ana wa luta. Uma lu dikambu so, mbatutetaka [Nzambi] shati: Aba! Shesu! Nyuma ambuyaete omenyi kame la nyuma yasu ati: Ana wa [Nzambi] mbesu.” (Romo 8:15, 16) Eelo, lo woho wambowaota Nzambi oko ana wa yanyi, Akristo asɔ wambokoma ana wa lo nkumbo kaki Nzambi kana waya “ana wa [Nzambi].”​—1 Joani 3:1; 2 Koreto 6:18.

Lo mɛtɛ, woho wambowaota Nzambi oko ana wa yanyi hatshikitanya eongelo kawɔ, nɛ dia vɔ tshikalaka anto wele kema kokele. (1 Joani 1:8) Koko, oko wakayodilembetshiyaka Paulo nto, l’ɔkɔngɔ wa Nzambi kotsha kɛnɛ kalɔmbama dia mbaota oko ana wa yanyi, vɔ mongaka la dihole di’oyoyo lo tshunda. Lo etena kakɔ kâmɛ, nyuma kaki Nzambi konga le ana wa yanyi waki Nzambi asɔ mbashikikɛka dia vɔ wayotɔsɛna la Kristo l’olongo. (1 Joani 3:2) Eshikikelo ka mɛtɛ kɛsɔ kawasha nyuma k’ekila mbakimanyiyaka dia vɔ mɛna lɔsɛnɔ lo yoho yotshikitanyi. (2 Koreto 1:21, 22) Eelo, vɔ mongaka l’etatelo k’oyoyo oko anto wambotɔ mbala ka hende.

Bible mbutaka lo dikambo di’ana wa yanyi waki Nzambi ɔnɛ: “Vo wayuyala elombedi wa [Nzambi] la wa Kristu; vo wayulela kame la ndi deku kinunu.” (Enyelo 20:6) Ana wa yanyi waki Nzambi asɔ wayotolɛ la Kristo oko nkumi ya dikanga lo Diolelo diaki Nzambi kana lowandji la l’olongo. Ɔpɔstɔlɔ Petero akatɛ asekande ambetawudi dia vɔ wayolongola “sangu diahahonde, diahalana, diahashisho, diakawa[wa]kitshiya l’ulungu.” (1 Petero 1:3, 4) Ɔsɔ ekɔ mɛtɛ sango dia nɛmɔ efula!

Koko, dikambo dia lowandji monyiyaka dimbola dimɔtshi. Naka wanɛ wotɔ nto wayolɛ oko nkumi ya dikanga l’olongo, anto akɔna wayowɔlɔmbɔla? Dimbola sɔ mbayotɔsɛdingola lo sawo diayela.

[Osato wa lo lɛkɛ 10]

Kakɔna kakate Paulo lo dikambo dia eotwelo ka ɔna yanyi?