LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w26 Sanuali p. 2-7
  • Hokohoko Atu ke Fakalato Hoʻo “Fiemaʻu Fakalaumālié”

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Hokohoko Atu ke Fakalato Hoʻo “Fiemaʻu Fakalaumālié”
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2026
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • FAʻIFAʻITAKIʻANGA ʻO E ANGA-FAKATŌKILALÓ, KĪVOÍ MO E TUÍ
  • HANGĒ KO PITÁ—HANGANAKI FAFANGAʻI LELEI FAKALAUMĀLIE KOE
  • HANGĒ KO PAULÁ—ʻAI MAʻU PĒ HO TEUNGA FAKALAUMĀLIÉ
  • HANGĒ KO TĒVITÁ—NOFO MAʻU ʻI HE NOFOʻANGA MALU FAKALAUMĀLIÉ
  • HOKOHOKO ATU KE FAKALATO ʻA HOʻO FIEMAʻU FAKALAUMĀLIÉ
  • Tali Anga-Fakanānā ʻa e Meʻa ʻOku ʻIkai Te Ke ʻIloʻí
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2025
  • Faʻifaʻitaki kia Sihova mo Sīsū ʻi he Anga Hoʻo Fakakaukaú
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2025
  • Fili ʻOkú Ne Fakahaaʻi ʻa e Falala kia Sihová
    Ko ʻEtau Moʻui Faka-Kalisitiané mo e Ngāue Fakafaifekaú—Polokalama Ngāue ki he Fakatahá—2023
  • Kumi ʻa e Tali ki he Ngaahi Fehuʻi ko Ení
    Polokalama ki he ʻAsemipilī Fakasēketi 2025-2026 mo e ʻOvasia Sēketí
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2026
w26 Sanuali p. 2-7

MAʻASI 2-8, 2026

HIVA 97 Makatuʻunga ʻa e Moʻuí ʻi he Folofola ʻa e ʻOtuá

Hokohoko Atu ke Fakalato Hoʻo “Fiemaʻu Fakalaumālié”

KONGA TOHI FAKATAʻU KI HE 2026: “Fiefia ē ko kinautolu ʻoku nau lāuʻilo ki heʻenau fiemaʻu fakalaumālié.”—MĀT. 5:3.

TAUMUʻÁ

Ko e founga ʻe lava ke hokohoko atu ai ʻetau maʻu ʻaonga mei he meʻakai, vala mo e nofoʻanga malu fakalaumālie ʻoku tokonaki ʻe Sihová.

1. Ko e hā ʻa e ngaahi fiemaʻu tefito naʻe fakatupu kitautolu ʻe Sihova mo iá? (Mātiu 5:3)

KUO fakatupu ʻe Sihova ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá fakataha mo ʻenau ngaahi fiemaʻu tefito. Ko e fakatātaá, ʻoku tau fiemaʻu ʻa e meʻakai, vala mo e nofoʻanga ka tau moʻui. Kapau ʻoku ʻikai ke tau maʻu ha taha ʻo e ngaahi fiemaʻu pau ko ení, naʻa mo e ʻi ha taimi nounou, ko e hala pē haʻatau mate ko e faingataʻaʻia. Tānaki atu ki heʻetau fiemaʻu ʻa e ngaahi meʻa fakamatelie ko iá, kuo toe fakatupu kitautolu ʻe Sihova fakataha mo ha fiemaʻu fakalaumālie. (Lau ʻa e Mātiu 5:3.) Kapau ʻoku tau loto ke fiefia moʻoni, kuo pau ke tau lāuʻilo ki he fiemaʻu ko iá pea hokohoko atu leva ke fakalato ia.

2. ʻE anga-fēfē haʻo fakatātaaʻi ʻa e ʻuhinga ʻo e hoko ʻo “lāuʻilo” ki hoʻo “fiemaʻu fakalaumālié”?

2 ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e hoko ʻo “lāuʻilo” ki heʻetau “fiemaʻu fakalaumālié”? Ko e kupuʻi lea ʻi he muʻaki leá ʻokú ne fakahaaʻi ʻa e foʻi fakakaukau ʻo ha tokotaha ʻokú ne kole ki he laumālié. ʻOku ʻomai ʻe he kupuʻi lea ko iá ha fakatātā māʻalaʻala. Sioloto atu ki ha kiʻi tangata tutue mo vala mahaehae, ʻokú ne tangutu hanoku ʻi ha tuliki hala. ʻOkú ne ngāvaivai ʻi he taʻekaí, liʻekina koeʻuhi ko hono fōtungá, velahia ʻi he ʻahó pea sonini ʻi he poʻulí. ʻOku ʻiloʻi lelei ʻe he tokotaha kolekolé te ne fiemaʻu ʻa e tokoni ke fakaleleiʻi ʻa e tuʻunga ʻene moʻuí. ʻI he tuʻunga meimei tatau, ko ha tokotaha ʻokú ne lāuʻilo ki heʻene fiemaʻu fakalaumālié—ko ha tokotaha ʻoku kole ki he laumālié—te ne fiemaʻu ʻa e tokoni ke fakaleleiʻi hono tuʻungá. Ko ia ʻokú ne vēkeveke ke ngāueʻaongaʻaki ʻa e tokonaki fakalaumālie hulu fau kuo tokonaki mai ʻe Sihova ki he faʻahinga ʻoku ʻofa kiate Iá.

3. Ko e hā te tau lāulea ki ai ʻi he kupu ko ení?

3 ʻI he kupu ko ení, te tau ʻuluaki lāulea ki he meʻa ʻe lava ke tau ako mei ha fefine Finisia naʻá ne kōlenga kia Sīsū ke tokoniʻi ia. ʻOku fakamamafaʻi ʻi he talanoa ko ení ʻa e ʻulungaanga ʻe tolu kuo pau ke fakatupulekina ʻe he faʻahinga ʻoku nau lāuʻilo ki heʻenau fiemaʻu fakalaumālié. Te tau lāulea leva ki he faʻifaʻitakiʻanga ʻa e ʻapositolo ko Pita mo Paulá pea pehē foki kia Tuʻi Tēvita, ʻa ia ko e kau tangata fakalaumālie kotoa.

FAʻIFAʻITAKIʻANGA ʻO E ANGA-FAKATŌKILALÓ, KĪVOÍ MO E TUÍ

4. Ko e hā naʻe fiemaʻu ʻe ha fefine Finisia meia Sīsuú?

4 ʻI he taimi ʻe taha, naʻe fakaofiofi atu ha fefine Finisia kia Sīsū. Ko ʻene taʻahiné naʻe “mātuʻaki maʻukovia ʻe ha tēmeniō.” (Māt. 15:​21-28) Naʻe fakatōmapeʻe ʻa e fefiné pea kōlenga kia Sīsū ki ha tokoni. Naʻe fakahāhā ʻe he fefine Finisia ko ení ʻa e ngaahi ʻulungaanga ʻoku taau ke faʻifaʻitaki ki ai ʻi heʻene fakaofiofi kia Sīsuú. Fakakaukau ki ha niʻihi.

5. Ko e hā ʻa e ngaahi ʻulungaanga naʻe fakahāhā ʻe he fefiné, pea naʻe anga-fēfē tali ki ai ʻa Sīsuú? (Sio foki ki he fakatātaá.)

5 Naʻe fakahāhā ʻe he fefine Finisiá ʻa e anga-fakatōkilalo moʻoni. Ko e hā ʻoku lava ai ke tau lea peheé? Koeʻuhí naʻe ʻikai ke ne ʻita ʻi hono ngāueʻaki ʻe Sīsū ʻa e talanoa fakatātā ʻoku hā ngali naʻe fakahoa ai ia ki ha kiʻi kulī, mahalo ko ha monumanu pusiaki ʻi ha ʻapi Senitaile. Naʻe mei fēfē haʻo fakafeangai ki he ngaahi lea mo e tōʻonga ʻa Sīsuú? Te ke ʻita pea ʻikai toe kumi ki heʻene tokoní? Naʻe ʻikai ko e fakafeangai ia ʻa e fefine Finisiá. Naʻe ʻikai ngata pē ʻi heʻene fakahāhā ʻa e anga-fakatōkilaló ka naʻá ne toe kīvoi. ʻOku hā mahino eni ʻi heʻene hokohoko atu ke kōlenga kia Sīsū ki ha tokoní. Ko e hā naʻá ne ueʻi iá? Ko ʻene tui kia Sīsuú. Ko hono moʻoní, ko e tui ʻa e fefine ko ení naʻe maongo loloto ia kia Sīsū ʻo ne fai ai ha meʻa makehe. Neongo naʻe toki ʻosi pē ʻa e pehē ʻe Sīsū naʻe fekauʻi mai ia ke tokoniʻi pē ʻa e “fanga sipi mole ʻo e fale ʻo ʻIsilelí,” naʻá ne kapusi ʻa e laumālie ʻulí mei he taʻahine ʻa e fefine Senitaile ko ení.

Ko ha fefine Finisia ʻokú ne fakatōmapeʻe ʻo kole kia Sīsū ki ha tokoni. Ko Sīsū mo e toko tolu ʻo ʻene kau ākongá ʻoku nau fanongo kiate ia lolotonga ʻenau tangutu ʻi ha tēpile kai.

Naʻe fiemaʻu ki he fefine Finisiá ʻa e anga-fakatōkilalo, kīvoi mo e tui ke maʻu ʻa e tokoni naʻá ne fiemaʻú (Sio ki he palakalafi 5)


6. Ko e hā ʻoku tau ako mei he talanoa fekauʻaki mo e fefine Finisiá?

6 Ke fakalato ʻetau fiemaʻu fakalaumālié, kuo pau ke tau fakatupulekina ʻa e ngaahi ʻulungaanga tatau. Kuo pau ke tau anga-fakatōkilalo, hoko ʻo kīvoi pea maʻu ʻa e tui mālohi. Ko ha tokotaha anga-fakatōkilalo pē te ne kīvoi ʻi he kole ki he ʻOtuá ki ha tokoní. Kuo pau foki ke tau maʻu ha tui mālohi kia Kalaisi Sīsū pea falala ki he faʻahinga ʻokú ne ngāueʻaki ke tataki ʻene kau ākongá. (Māt. 24:​45-47) ʻOku fiefia ʻa Sihova mo hono ʻAló ke fakalato ʻa e fiemaʻu fakalaumālie ʻa e faʻahinga ʻoku nau fakahāhā ʻa e ngaahi ʻulungaanga ko ení. (Fakafehoanaki mo e Sēmisi 1:​5-7.) Tau sivisiviʻi he taimí ni ʻa e founga ʻoku tokonaki mai ai ʻe Sihova ʻa e meʻakai, vala mo e nofoʻanga malu fakalaumālié. Te tau sio ki he meʻa ʻoku fiemaʻu ke tau fai ke maʻu ai ʻa e ngaahi fiemaʻu pau ko ení ʻaki ʻa e vakai ki he faʻifaʻitakiʻanga ʻa e ʻapositolo ko Pita mo Paulá pea pehē foki kia Tuʻi Tēvita.

HANGĒ KO PITÁ—HANGANAKI FAFANGAʻI LELEI FAKALAUMĀLIE KOE

7. Ko e hā ʻa e fekau naʻe maʻu ʻe Pitá, ka ko e hā ʻa e meʻa naʻe toe fiemaʻu ke ne faí? Fakamatalaʻi. (Hepelū 5:14–6:1)

7 Fakakaukau ki he faʻifaʻitakiʻanga ʻa e ʻapositolo ko Pitá. Naʻá ne kau ʻi he fuofua kau Siu ke ʻiloʻi ko Sīsū ʻa e Mīsaiá—ʻa e tokotaha naʻe ngāueʻaki ʻe Sihova ke fafangaʻi ʻEne kakaí ʻaki “ʻa e ngaahi lea ʻo e moʻui taʻengatá.” (Sione 6:​66-68) Ki muʻa ke ʻalu hake ʻa Sīsū ki hēvaní, naʻá ne ʻoange kia Pita ʻa e fekau: “Fafanga ʻeku fanga kiʻi sipí.” (Sione 21:17) Naʻe fakahoko faitōnunga ʻe Pita ʻa e fekau ko iá, pea naʻe aʻu ʻo ngāueʻaki ia ʻe Sihova ke hiki ʻa e tohi ʻe ua ʻi he Tohi Tapú. Ka naʻe fiemaʻu foki kia Pita ke ne fafangaʻi ia ʻaki ʻa e meʻakai fakalaumālié. Ko e fakatātaá, naʻá ne ako ʻa e ngaahi tohi fakamānavaʻi naʻe ʻosi hiki ʻe he ʻapositolo ko Paulá. Naʻe fakahaaʻi ʻe Pita ko e niʻihi ʻo e ngaahi meʻa naʻe tohi ʻe Paulá naʻe “faingataʻa ke mahinoʻi.” (2 Pita 3:​15, 16) Ka naʻe kīvoi ʻa Pita, ʻo tui ʻe tokoniʻi ia ʻe Sihova ke ne fakamolū, pe ke ne mahinoʻi pea ngāueʻaki, ʻa e ‘meʻakai mālohi’ naʻe fakamānavaʻi ʻa Paula ke ne hiki ʻi heʻene ngaahi tohí.—Lau ʻa e Hepelū 5:14–6:1.

8. Naʻe anga-fēfē tali ʻa Pita ki he fakamaama naʻe fakaeʻa ange kiate ia fakafou ʻi he fakafofonga ʻo e ʻOtuá?

8 Naʻe fakamoʻoniʻi ʻe Pita ʻene tui kia Sihová ʻaki ʻene talangofua ki he fakahinohino naʻá ne maʻú. Ko e fakatātaá, lolotonga ʻene ʻi he kolo taulanga ko Siopá, naʻe maʻu ʻe Pita ha vīsone ʻa ia naʻe tala ange ai ʻe he fakafofonga ʻo e ʻOtuá ke ne tāmateʻi pea kai ʻa e fanga monumanu naʻe taʻemaʻa fakatatau ki he Lao ʻa Mōsesé. Ki ha Siu, kuo pau pē naʻe fakaʻohovale ʻa e fakahinohino ko iá. ʻI he kamatá, naʻe pehē ʻe Pita: “ʻIkai ʻaupito, ʻEiki, koeʻuhi kuo teʻeki ai ʻaupito ke u kai ha meʻa ʻoku ʻuli mo taʻemaʻa.” Naʻe tala ange leva kiate ia: “Tuku hoʻo lau ʻoku ʻuli ʻa e ngaahi meʻa kuo fakamaʻa ʻe he ʻOtuá.” (Ngā. 10:​9-15) Naʻe mahinoʻi ʻe Pita ʻa e poiní. ʻOku anga-fēfē ʻetau ʻiloʻi iá? ʻI he hili pē ʻene maʻu ʻa e vīsoné, naʻe aʻu atu ha kau tangata ʻe toko tolu mei he Senitaile ko Koliniusí pea fakaafeʻi ia ke haʻu ʻo lea ki honau ʻeikí. Ko e anga-mahení, heʻikai ʻaupito loto ʻa Pita ke hū ki he fale ʻo ha Senitaile. Naʻe lau ʻe he kau Siú ʻoku taʻemaʻa ʻa e kau Senitailé. (Ngā. 10:​28, 29) Ka naʻe tali vave ʻe Pita ʻa e fakamaama ko eni naʻe fakaeʻa ange ʻe Sihova kiate iá. (Pal. 4:18) Naʻá ne malanga kia Koliniusi mo hono falé peá ne fiefia ʻi he sio ki heʻenau tali ʻa e moʻoní, maʻu ʻa e laumālie māʻoniʻoní, pea papitaisó.—Ngā. 10:​44-48.

9. Ko e hā ʻa e founga ʻe ua te tau maʻu ʻaonga ai mei hono fakatupulekina ha holi ki he meʻakai fakalaumālie mālohí?

9 Hangē ko Pitá, kuo pau ke tau kai maʻu pē ʻa e huʻakaú, pe ko e ngaahi moʻoni tefito ʻo e Folofolá. Kuo pau ke tau toe fakatupulekina ha holi ki he meʻakai fakalaumālie mālohí—ʻa e ngaahi moʻoni ʻe faingataʻa ange nai ke mahinoʻí. Kuo pau ke tau vaheʻi ʻa e taimi pea loto-lelei ke fai ha feinga ke mahinoʻi loloto ange ʻa e Folofolá, ka ʻoku tuha ia mo e feingá. Ko e hā hono ʻuhingá? ʻOku tau maʻu ʻaonga ʻi ha founga ʻe ua: ʻUluakí, ʻoku tau ako ʻa e ngaahi meʻa fekauʻaki mo Sihova ʻokú ne fakalolotoʻi ʻetau ʻofa mo e fakaʻapaʻapa kiate iá; pea ko e uá, ʻoku tau toe maʻu ai ʻa e fakaueʻiloto lahi ange ke talanoa ki he niʻihi kehé fekauʻaki mo ʻetau Tamai fakahēvani fakaofó. (Loma 11:33; Fkh. 4:11) ʻOku akoʻi mai ʻe he faʻifaʻitakiʻanga ʻa Pitá ha toe lēsoni ʻe taha: ʻI heʻetau maʻu ʻa e fakatonutonu ki heʻetau mahinoʻi ʻa e Folofolá, ʻoku fiemaʻu ke tau ngāue vave ke liliu ʻetau fakakaukaú mo e tōʻongá. Ko e toki taimi pē ia te tau hanganaki fafangaʻi lelei fakalaumālie ai kitautolu pea ʻaonga kia Sihova.

HANGĒ KO PAULÁ—ʻAI MAʻU PĒ HO TEUNGA FAKALAUMĀLIÉ

10. Ko e hā ʻoku kaunga ki hono ʻai ha teunga fakalaumālié? (Kolose 3:​8-10)

10 Ke fakahōifuaʻi ʻa e ʻOtuá, kuo pau ke tau ngāueʻaongaʻaki ʻa e tokonaki ʻe taha ʻa Sihova: Ko e teunga fakalaumālié. ʻOku ʻuhinga ia ki he hā? Naʻe tohi ʻe he ʻapositolo ko Paulá kuo pau ke tau “huʻi atu ʻa e angaʻitangata motuʻá” pea tau kofuʻaki kitautolu “ʻa e angaʻitangata foʻoú.” (Lau ʻa e Kolose 3:​8-10.) Ko e foʻi ngāue ko iá ʻe lava ke hoko ia ko ha pole hokohoko. Fakakaukau ki he faʻifaʻitakiʻanga tonu ʻa Paulá. Talu mei heʻene kei siʻí, naʻá ne ngāue mālohi ke maʻu ʻa e leleiʻia ʻa e ʻOtuá. (Kal. 1:14; Fil. 3:​4, 5) Ka naʻe ʻikai ke ne maʻu ʻa e ʻilo totonu ki he taumuʻa ʻa e ʻOtuá ko ia ai naʻá ne ʻi ha tuʻunga vaivai fakalaumālie. Ko ʻene taʻeʻilo ki he ngaahi akonaki ʻa Kalaisí, fakataha mo e pōlepolé, naʻá ne ʻai ia ke ne hoko “ko ha tangata anga-taʻetokaʻi” ʻa ia naʻá ne kofuʻaki ʻa e ngaahi angaʻitangata ʻikai lelei.—1 Tīm. 1:13.

11. Ko e hā ʻa e vaivaiʻanga naʻe pau ke ngāue mālohi ʻa Paula ke ikuʻí? Fakamatalaʻi.

11 Ki muʻa ke hoko ʻa Paula ko ha Kalisitiané, naʻá ne ʻita vave. ʻOku lave ʻi he tohi Ngāué naʻe ʻita lahi ʻa Paula ʻi he kau ākonga ʻa Sīsuú ʻo ne “mānavaʻaki ʻa e fakamanamana mo e fakapō” kiate kinautolu. (Ngā. 9:1) Hili ʻa e hoko ʻa Paula ko ha Kalisitiané, ʻoku ʻikai ha veiveiua naʻá ne ngāue mālohi ke huʻi atu ʻa e konga ko eni ʻo hono angaʻitangata motuʻá. (ʻEf. 4:​22, 31) Neongo ia, ʻi heʻene fekīhiaki mo Panepasá, naʻá na “kē.” (Ngā. 15:​37-39) Naʻe kiʻi humu ʻa Paula, ka naʻe ʻikai ke ne foʻi. Naʻá ne hanganaki ‘tuki pohu ʻa hono sinó’—ʻo faitau mo ʻene ngaahi taʻehaohaoá—koeʻuhi ke ne kei maʻu ʻa e hōifua ʻa Sihová.—1 Kol. 9:27.

12. Ko e hā naʻá ne tokoniʻi ʻa Paula ke huʻi atu ʻa e ngaahi tōʻonga ʻikai leleí?

12 Naʻe lavameʻa ʻa Paula ʻi hono huʻi atu ʻene ngaahi tōʻonga ʻikai leleí mo ʻene kofuʻaki ʻa e angaʻitangata foʻoú he naʻe ʻikai ke ne falala ki hono mālohi pē ʻoʻoná. (Fil. 4:13) Hangē ko Pitá, naʻe fakafalala ʻa Paula ki he “mālohi ʻoku tokonaki mai ʻe he ʻOtuá.” (1 Pita 4:11) Neongo ia, ʻi he taimi ʻe niʻihi naʻe ongoʻi ʻe Paula ʻokú ne taʻelavameʻa. Ka ʻi heʻene loto-siʻí, naʻá ne fakakaukau ki he ngaahi meʻa lelei naʻe fai ʻe heʻene Tamai fakahēvaní maʻaná, pea naʻe fakaivimālohiʻi ai ʻene fakapapau ke hokohoko atu ʻene feingá.—Loma 7:​21-25.

13. ʻE lava fēfē ke tau faʻifaʻitaki kia Paula?

13 ʻE lava ke tau faʻifaʻitaki kia Paula ʻaki hono ʻiloʻi neongo pe ko e hā hono fuoloa ʻetau tauhi kia Sihová, ʻoku fiemaʻu ke tau hanganaki ngāue ke huʻi atu ʻa e angaʻitangata motuʻá pea kofuʻaki ʻa e angaʻitangata foʻoú—ʻa e teunga fakalaumālie ʻoku tokonaki mai ʻe he ʻOtuá. Kapau te tau kiʻi humu—hangē ko haʻatau ʻita pe lea taʻeʻofa—ʻoku ʻikai totonu ke tau vakai ʻoku tau taʻelavameʻa. ʻI hono kehé, ʻoku totonu ke tau hanganaki tuli ki heʻetau taumuʻa ke liliu ʻa e anga ʻetau fakakaukaú mo e tōʻongá. (Loma 12:​1, 2; ʻEf. 4:24) Kae kehe, ʻi heʻetau fai iá, kuo pau ke tau manatuʻi ʻa e moʻoniʻi meʻa mahuʻinga ko ení: Ko e teunga fakalaumālie ʻoku tokonaki mai ʻe Sihová ʻoku ʻikai hangē ia ko e vala ʻoku tau tuí ʻo fakalahi pe fakasiʻisiʻi ke feʻunga ʻiate kitautolu, ko kitautolu ia kuo pau ke tau feʻunuʻaki ki aí. ʻOku ʻuhinga lelei leva ke tau liliu kitautolu ke tau aʻusia ʻa e ngaahi fiemaʻu ʻa e ʻOtuá.

HANGĒ KO TĒVITÁ—NOFO MAʻU ʻI HE NOFOʻANGA MALU FAKALAUMĀLIÉ

14-15. ʻI he ʻuhinga fē ʻoku tokonaki mai ai ʻe Sihova ʻa e nofoʻanga malu fakalaumālie maʻa hono kakaí? (Saame 27:5) (Sio foki ki he fakatātā.)

14 Ke hoko ʻo fiefia moʻoní, ʻoku tau fiemaʻu ʻa e meʻa lahi ange ʻi he meʻakai fakalaumālié mo e teunga fakalaumālié. ʻOku tau fiemaʻu foki ʻa e nofoʻanga malu fakalaumālie. Ko e hā ia, pea ʻe lava fēfē ke tau fakapapauʻi ke nofo maʻu ai?

15 Naʻe lea ʻa Tuʻi Tēvita fekauʻaki mo e nofoʻanga malu fakalaumālie ʻoku tokonaki ʻe Sihová. (Lau ʻa e Saame 27:5.) ʻOku maluʻi ʻe Sihova ʻene kakaí mei ha taha mo ha meʻa pē ʻe lava ke ne maumauʻi tuʻuloa ʻenau tui kiate Iá. ʻOku anga-fēfē hono maluʻi ʻe Sihova ʻene kau sevānití mei he ngaahi fakamanamana mei tuʻá? ʻOkú ne talaʻofa ʻoku ʻikai ha meʻatau kuo faʻu ke faiʻaki ha kovi kiate kinautolu ʻe teitei lavameʻa. (Saame 34:7; ʻAi. 54:17) Neongo ko Sētane mo hono kau fakafofongá ʻoku nau mālohi, heʻikai malava ke nau fakatupunga ha maumau tuʻuloa kiate kitautolu. Neongo kapau te nau toʻo ʻetau moʻuí, ʻe toe fakafoki mai ia ʻe Sihova ʻi he toetuʻú. (1 Kol. 15:​55-57; Fkh. 21:​3, 4) ʻOku toe tokoniʻi kitautolu ʻe Sihova ke fekuki mo e ngaahi ongoʻi loto-moʻua ʻa ia te ne malava ke fakatupunga ʻa e maumau tuʻuloa kiate kitautolu. (Pal. 12:25; Māt. 6:​27-29) Pea ʻoku tokonaki mai ʻe heʻetau Tamai ʻofá ha fāmili fakalaumālie ʻo e fanga tokoua ʻoku nau poupouʻi kitautolu pea mo e kau mātuʻa ʻoku nau tauhi kitautolu. (ʻAi. 32:​1, 2) ʻI heʻetau ngaahi fakatahá, ʻoku faʻa fakamanatu mai ai ʻa e ngaahi founga pau ʻe lava ke tau maʻu ʻaonga ai mei he maluʻi ʻa Sihová.—Hep. 10:​24, 25.

Ko ha tuofefine ʻoku hiki hono nimá ke tali lolotonga ʻa e Ako “Taua Leʻo.” ʻOku hiki nima foki mo e fanga tokoua mo e fanga tuofāfine kehé.

Ko ha tuofefine ʻokú ne kumi ki he tokoni fakalaumālié ʻaki hono maʻu ha fakataha mo hono fanga tokouá mo e fanga tuofāfiné (Sio ki he palakalafi 14-15)


16. ʻI he ngaahi founga fē naʻe maluʻi ai ʻe Sihova ʻa Tēvitá?

16 ʻI he talangofua ʻa Tēvita kia Sihová, naʻe maluʻi ai ia mei he maumau ʻoku hoko ki he faʻahinga ʻoku nau faiangahala loto-leleí. (Fakafehoanaki mo e Palōveepi 5:​1, 2.) ʻI hono kehé, ʻi heʻene tukunoaʻi ʻa e ngaahi tuʻunga ʻa e ʻOtuá, naʻe ʻikai ke maluʻi ia ʻe Sihova mei he ngaahi nunuʻa ʻo ʻene tōʻongá. (2 Sām. 12:​9, 10) Kae fēfē ʻa e taimi naʻe faingataʻaʻia ai ʻa Tēvita ʻo ʻikai koeʻuhi ko haʻane tōnounou? Naʻe huaʻi atu ʻe Tēvita hono lotó kia Sihova ʻi he lotu, pea naʻe fakanonga ʻe Sihova ʻa e loto-hohaʻa ʻo Tēvitá ʻaki hono fakapapauʻi kiate ia naʻá Ne ʻofa lahi ʻiate ia pea te ne tokangaʻi ia.—Saame 23:​1-6.

17. ʻE lava fēfē ke tau faʻifaʻitaki kia Tēvita?

17 ʻE lava ke tau faʻifaʻitaki kia Tēvita ʻaki ʻa e kumi ki he faleʻi ʻa Sihová ʻi heʻetau fai ha fili. ʻOku tau toe lāuʻilo ko e taimi ʻe niʻihi te tau tofanga nai ʻi ha faingataʻa, ʻo ʻikai koeʻuhí naʻe ʻikai ke maluʻi kitautolu ʻe Sihova, ka koeʻuhí naʻa tau fai ha fili taʻefakapotopoto. (Kal. 6:​7, 8) Pea ʻi heʻetau fehangahangai mo e ngaahi ʻahiʻahi ʻo ʻikai koeʻuhi ko haʻatau tōnounou, ʻoku tau huaʻi atu hotau lotó kia Sihova ʻi he lotu, ʻo falala te ne maluʻi hotau lotó mo ʻetau ngaahi fakakaukaú.—Fil. 4:​6, 7.

HOKOHOKO ATU KE FAKALATO ʻA HOʻO FIEMAʻU FAKALAUMĀLIÉ

18. Ko e hā ʻa e pole ʻoku tau fehangahangai mo iá, pea ʻe lava fēfē ke tau hokohoko atu ke fakalato ʻetau fiemaʻu fakalaumālié? (Sio foki ki he fakatātaá.)

18 Ko ʻetau konga tohi fakataʻu ki he 2026 ko e: “Fiefia ē ko kinautolu ʻoku nau lāuʻilo ki heʻenau fiemaʻu fakalaumālié.” ʻOku moʻoni ia ʻi he ʻahó ni ʻo laka ange ʻi ha toe taimi. Ko e hā hono ʻuhingá? Koeʻuhí ʻoku tau moʻui ʻi he haʻohaʻonga ʻo ha kakai ʻoku ʻikai ke nau fiefia, neongo ia ʻoku nau fakaʻikaiʻi ʻoku ʻi ai haʻanau fiemaʻu fakalaumālie pe ʻoku nau feinga ke fakalato ʻa e fiemaʻu ko iá ʻi he founga pē ʻanautolu fakafou ʻi he lotu loí pe filōsofia fakaetangatá. Kuo pau ke tau fakaʻehiʻehi mei hono fakaʻatā ʻenau tōʻongá ke tākiekina kitautolú. Anga-fēfē? ʻAki hono fafangaʻi kitautolu ʻaki ʻa e meʻakai fakalaumālie ʻoku tokonaki mai ʻe Sihová, kofuʻaki kitautolu ʻa e angaʻitangata foʻoú, pea kumi hūfanga ʻi he nofoʻanga malu ʻoku tokonaki ʻe Sihová.

Fakatātā: Ko e tuofefine ʻi he fakatātā ki muʻá ʻokú ne hokohoko atu ke fakalato ʻene fiemaʻu fakalaumālié. 1. ʻOkú ne ako ha kupu ako ʻi he “Taua Leʻo.” 2. ʻOkú ne ʻave ha meʻakai ki ha ongo meʻa ʻi hona ʻapí. ʻOku tangutu ʻa e husepānití ʻi ha sea pea ʻoku lalava hono ʻulú pea ʻoku tau ʻa e vaisiliva ki hono nimá. 3. ʻOkú ne fiefia ʻi he ʻaʻahi fakatauhisipi atu ha ongo tokoua.

Kuo pau ke tau hokohoko atu ke fakalato ʻetau fiemaʻu ʻa e meʻakai, vala mo e nofoʻanga malu fakalaumālié (Sio ki he palakalafi 18)a

ʻE LAVA FĒFĒ KE TAU MAʻU ʻAONGA MEI HE TOKONAKI ʻA SIHOVA ʻO E . . .

  • meʻakai fakalaumālié?

  • teunga fakalaumālié?

  • nofoʻanga malu fakalaumālié?

HIVA 162 Ko ʻEku Fiemaʻu Fakalaumālié

a FAKAMATALA ʻO E FAKATĀTĀ: Ko e tuofefine mei he fakatātā ki muʻá ʻokú ne fafanga fakalaumālie ia ʻaki hono ako ʻa e Taua Leʻo, fakahāhā ʻa e anga-lelei ki he niʻihi kehé ko ha konga ʻo hono angaʻitangata foʻoú, pea kumi tokoni mei he kau mātuʻa ʻoku nau tauhi anga-ʻofa iá.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share