UTHENGA WAMAMPHA WO UKULEMBEKA NDI MATEYU

1 Ili ndi buku la mbiri yaku* Yesu Khristu* mwana waku Davidi,+ mwana waku Abrahamu:+

17 Migonezi yosi kutuliya paku Abrahamu kufika paku Davidi yengapu 14; kutuliya paku Davidi kufika pa nyengu yo angutoleke kuluta ku Babiloni penga migonezi 14; kutuliya pa nyengu yo angutoleke kuluta ku Babiloni kufika paku Khristu penga migonezi 14.

18 Vo vinguchitika kuti Yesu Khristu wabaliki ndi ivi: Pa nyengu yo Mariya, nyina waku Yesu wangulayizgika ndi Yosefi kuti wamutongi nthengwa, wangusanirika kuti we ndi nthumbu mwa mzimu wakupaturika*+ ŵechendatorani. 19 Kweni chifukwa chakuti mulumu waki Yosefi wenga murunji ndipu wakhumbanga cha kumulengesa, wanguŵanaŵana kuti wamupati mwachisisi.+ 20 Kweni Yosefi wati waŵanaŵaniya nkhani iyi, awonani! mungelu waku Yehova* wanguza kwaku iyu mu malotu, ndipu wanguti: “Yosefi, mwana waku Davidi, ungawopanga cha kumutole kunyumba muwolu waku Mariya, chifukwa nthumbu yo we nayu nja* mzimu wakupaturika.+ 21 Iyu wazamubala mwana munthulumi ndipu uzimudani zina lakuti Yesu,*+ chifukwa wazamutaska ŵanthu ŵaki ku maubudi ngawu.”+ 22 Vosi ivi vinguchitika kuti vo Yehova* wangukambiya limu kuporote mwa mchimi waki vifiskiki. Iyu wanguti: 23 “Awonani! Mwali wamengi nthumbu ndipu wabalengi mwana munthulumi ndipu ŵanthu azakumupaska zina lakuti Emanuwelu,”+ kung’anamuwa kuti, “Chiuta We Nasi.”+

24 Pavuli paki, Yosefi wanguyuka, ndipu wanguchita nge mo mungelu waku Yehova* wangumukambiya. Iyu wangutole muwolu waki kunyumba. 25 Kweni wangugonana nayu cha mpaka wangubala mwana munthulumi+ ndipu Yosefi wangumupaska zina lakuti Yesu.+

2 Yesu wati wawaku ku Betelehemu+ wa ku Yudeya mu nyengu ya Fumu Herodi,*+ awonani! akusanda nyenyezi* akutuliya Kuvuma* anguza ku Yerusalemu, 2 ndipu anguti: “Kumbi ye pani fumu ya Ayuda yo yawaku?+ Chifukwa tawona nyenyezi yaki te Kuvuma,* ndipu taza kuti tiziyijikamiyi.” 3 Fumu Herodi yati yavwa venivi, yingusuzgika maŵanaŵanu limoza ndi ŵanthu wosi a mu Yerusalemu. 4 Herodi wanguwunganisa ŵara wosi ŵa asembi ndipuso alembi a ŵanthu, ndipu wanguŵafumba ko Khristu* watingi waziwiyengi. 5 Yiwu angumumuka kuti: “Wazamuwiya ku Betelehemu+ wa ku Yudeya, chifukwa venivi ndivu vikulembeka ndi mchimi kuti: 6 ‘Ndipu yiwi Betelehemu wa mucharu cha Yuda, ndiwi tawuni yambula kukhumbika cha pakati pa akulamuliya a ku Yuda, chifukwa mwaku yiwi mwazamutuwa wakulamuliya yo wazamulongozga ŵanthu ŵangu Ayisirayeli.’”+

7 Pavuli paki, Herodi wangudaniya akusanda nyenyezi wo pamphepeti, ndipu wanguŵafumba mwakuphwere nyengu yo anguwone nyenyezi. 8 Wachiŵatuma ku Betelehemu, wanguŵakambiya kuti: “Lutani mukamupenji mwakuphwere mwana yo, asani mwachimusaniya muzindikambiyi, kuti nani ndiluti kuchimujikamiya.” 9 Yiwu ŵati avwa vo fumu yinguŵakambiya, angulutirizga ulendu wawu, ndipu awonani! nyenyezi yo anguwona po ŵenga Kuvuma*+ yayendanga panthazi pawu mpaka yinguchima muchanya pamalu ngo mwana yo wenga. 10 Ŵati awona kuti nyenyezi yo yama, angukondwa ukongwa. 11 Yiwu angusere munyumba, anguwona mwana yo ndi anyina a Mariya, ndipu angumusindamiya ndi kumujikamiya. Akusanda nyenyezi wo, angutuzga chuma chawu ndi kumupaska mphasu nge golidi, libani ndi mure. 12 Kweni chifukwa chakuti Chiuta wanguŵatcheŵeska mu malotu+ kuti angaweriyanga so kwaku Herodi cha, yiwu angujumpha nthowa yinyaki pakuwere kwawu.

13 Yiwu ŵati aluta, mungelu waku Yehova* wanguza kwaku Yosefi mu malotu+ ndi kumukambiya kuti: “Soka, to mwana ndi anyina ndipu uthaŵiyi ku Ijipiti, ukaje kweniko mpaka po ndazakukukambiya, chifukwa Herodi wakhumba kwamba kupenjapenja mwana yo kuti wamubayi.” 14 Mwaviyo, Yosefi wangusoka ndi usiku, wanguto mwana yo ndi anyina ndipu wanguluta ku Ijipiti. 15 Iyu wanguja kweniko mpaka po Herodi wangufwiya. Ivi vingufiska vo Yehova* wangukambiya limu kuporote mwa mchimi waki kuti: “Ndingudana mwana wangu kuti watuwi mu Ijipiti.”+

16 Herodi wati wawona kuti akusanda nyenyezi amupusisa, wangukwiya ukongwa ndipu wangutuma ŵanthu kuti akabayi ŵana wosi anthulumi ku Betelehemu ndi muvigaŵa vaki vosi. Iyu wanguŵatuma kuti akabayi ŵana akwambiya vyaka viŵi kusikiya pasi, mwakukoliyana ndi nyengu yo wangufufuza kwa akusanda nyenyezi.+ 17 Ivi vingufiska vo vingukambikiya limu kuziya mwa mchimi Yeremiya. Iyu wanguti: 18 “Mazu nganguvwika mu Rama, mwenga kuliya ndipuso chitenje chikulu. Rakelu+ waliriyanga ŵana ŵaki ndipu wakhumbanga cha kupembuzgika pakuti yiwu kulivi.”+

19 Herodi wati wafwa, awonani! mungelu waku Yehova* wanguwoneke kwaku Yosefi ku Ijipiti mu malotu.+ 20 Mungelu yo wanguti: “Soka, to mwana yo ndi anyina ndipu uluti kucharu cha Isirayeli, chifukwa wo akhumbanga kubaya mwana yo akufwa.” 21 Mwaviyo, wangusoka, wanguto mwana yo ndi anyina ndipu wanguluta kucharu cha Isirayeli. 22 Yosefi wati wavwa kuti Akelawo ndiyu walamuliya Yudeya mumalu mwa awisi a Herodi, wangopa kuluta kweniko. Kweniso chifukwa chakuti Chiuta wangumutcheŵeska mu malotu,+ wanguluta kuchigaŵa cha Galileya.+ 23 Iyu wanguza, ndipu wangwamba kuja mutawuni yo yadanikanga kuti Nazareti,+ kuti vo vingukambikiya limu kuziya mwa achimi vifiskiki. Yiwu anguti: “Wazamudanika kuti Mnazareti.”*+

3 Mu mazuŵa ngeningo, kunguza Yohane+ Mubatizi kuzipharazga+ muchipululu cha ku Yudeya, 2 ndipu wakambanga kuti: “Lapani, chifukwa Ufumu wakuchanya we pafupi.”+ 3 Munthu mwenuyu, ndiyu Chiuta wangukambiya limu kuporote mwa mchimi Yesaya+ kuti: “Mazu nga munthu yo wadaniriza muchipululu kuti: ‘Nozgani nthowa yaku Yehova!* Nyoloskani misewu yaki.’”+ 4 Yohane wavwalanga chakuvwala chaweya wa ngamila kweniso lamba wachikopa muchiwunu.+ Chakurya chaki chenga azombi ndi uchi.+ 5 Ndipu ŵanthu a mu Yerusalemu kweniso a mu Yudeya mosi ndi charu chosi chakuzunguliya Yorodani alutanga kwaku iyu+ 6 ndipu waŵabatizanga* mu Msinji wa Yorodani,+ kweniso asumuwanga maubudi ngawu pakweru.

7 Yohane wati wawona Afarisi ndi Asaduki anandi+ achiza ko wabatiziyanga, wanguŵakambiya kuti: “Ŵana a vipi yimwi,+ ndiyani yo wakutcheŵeskani kuti muthaŵi ukali wo utuza?+ 8 Mwaviyo, pasani vipasu vakulongo kulapa. 9 Mungajipusikanga cha mwakukamba kuti, ‘Te ndi awusefwi Abrahamu.’+ Chifukwa nditikukambiyani kuti Chiuta wangayuskiya Abrahamu ŵana kutuliya ku mya iyi. 10 Mbavi yaŵikika kali pamisisi ya vimiti. Ndipu chimiti chechosi cho chileka kupasa vipasu vamampha, chidumulikengi ndi kuponyeka pamotu.+ 11 Ini nditikubatizani ndi maji chifukwa cha kulapa kwinu,+ kweni yo watuza pavuli pangu ngwanthazi kuluska ini, ndipu ini nde wakwenere cha kumuzuwa sapatu.+ Iyu wazakukubatizani ndi mzimu wakupaturika+ kweniso motu.+ 12 Iyu we ndi fosholu yakuwulusiya mwere mumanja mwaki ndipu wazamutowese limu malu ngaki ngakukhwemiyapu mbewu ndi kuŵika tirigu waki munkhokwi. Kweni mwere wazakuwuwotcha ndi motu+ wambula kuzimwika.”

13 Pavuli paki, Yesu wangutuwa ku Galileya ndipu wanguluta ku Yorodani kwaku Yohane kuti wakamubatizi.+ 14 Kweni Yohane wangumukaniya ndipu wanguti: “Ini ndini nditenere kubatizika ndi yimwi, sonu yimwi mutuza wuli kwaku ini?” 15 Yesu wangumumuka kuti: “Sonu pe, zomereza chifukwa nkhwakwenere kuti isi tifiski urunji wosi mu nthowa yeniyi.” Ndipu pavuli paki wanguzomera. 16 Yesu wati wabatizika, nyengu yeniyo, wanguzuwuka mumaji ndipu awonani! kuchanya kungujulika+ ndipu Yohane wanguwona mzimu waku Chiuta uchisika nge nkhunda ndi kuza paku Yesu.+ 17 Awonani! Kuchanya kunguvwika so mazu+ ngakuti: “Uyu ndi Mwana wangu,+ mweniyo nditanja, yo watindikondwesa.”+

4 Pavuli paki, Yesu wangulongozgeka ndi mzimu kuluta kuchipululu kuti wakayeseki+ ndi Dyaboli.+ 2 Wati wafunga kwa mazuŵa 40, msana ndi usiku, wanguvwa nja. 3 Sonu Dyaboli wanguza kuzimuyesa+ ndipu wangumukambiya kuti: “Asani ndiwi mwana waku Chiuta, kambiya mya iyi kuti yisambuki viŵandi.” 4 Kweni Yesu wangumuka kuti: “Malemba ngakamba kuti: ‘Munthu wangaja ndi umoyu ndi chiŵandi pe cha, kweni ndi mazu ngosi ngakutuliya mumulomu mwaku Yehova.’”*+

5 Pavuli paki, Dyaboli wangumutole kutawuni yakupaturika+ ndipu wangumuŵika pachanya* pa mpanda wa nyumba yakusopiyamu.+ 6 Ndipu wangumukambiya kuti: “Asani ndiwi mwana waku Chiuta, jiponyi pasi chifukwa Malemba ngakamba kuti: ‘Walamulengi angelu ŵaki vakukwaskana ndi yiwi,’ ndipu ‘yiwu akunyamuwengi mumanja mwawu, kuti phazi laku lileki kupuma mwa.’”+ 7 Yesu wangumukambiya kuti: “Malemba ngakamba so kuti: ‘Ungamuyesanga cha Yehova* Chiuta waku.’”+

8 Dyaboli wangutole so Yesu pachanya pa phiri litali ukongwa ndipu wangumulongo maufumu ngosi nga pacharu chapasi ndi vinthu vawu vakuzirwa.+ 9 Ndipu Dyaboli wangumukambiya kuti: “Vosi ivi ndikupaskengi asani ungandijikamiya ndi kundisopa kamoza pe.” 10 Yesu wangumukambiya kuti: “Tuwapu yapa, Satana! Chifukwa Malemba ngakamba kuti: ‘Yehova* Chiuta waku ndiyu utenere kumusopa,+ ndipu iyu pe ndiyu utenere kumuchitiya uteŵeti wakupaturika.’”+ 11 Pavuli paki, Dyaboli wangumuleka,+ ndipu awonani! angelu anguza ndi kwamba kumuteŵete.+

12 Sonu Yesu wati wavwa kuti Yohane wamangika,+ wanguluta ku Galileya.+ 13 Kweniso wati watuwa ku Nazareti, wanguza ndi kwamba kuja ku Kaperenao+ pafupi ndi nyanja, kuvigaŵa va Zebuloni ndi Nafutali. 14 Venivi vinguchitika kuti vo vingukambikiya limu kuziya mwa mchimi Yesaya vifiskiki. Iyu wanguti: 15 “Yiwi charu cha Zebuloni ndi charu cha Nafutali, munthowa yakuluta kunyanja, kusirya linyaki la Yorodani, Galileya wa ŵanthu amitundu yinyaki! 16 Ŵanthu wo ajanga mu mdima awona ukweru ukulu, ndipu wo ajanga muchigaŵa cha mduzi wa nyifwa, ukweru+ waŵaŵaliya.”+ 17 Kutuliya pa nyengu yeniyo, Yesu wangwamba kupharazga ndipuso kukamba kuti: “Lapani, chifukwa Ufumu wakuchanya we pafupi.”+

18 Wachiyenda mumphepeti mwa Nyanja ya Galileya, wanguwona ŵanthu ŵaŵi pa ukulu ndi pa uvurwa, Simoni yo wadanika kuti Peturo+ ndi mvurwa waki Andireya. Iyu wanguŵasaniya achiponya mukwawu munyanja chifukwa ŵenga alovi.+ 19 Sonu wanguŵakambiya kuti: “Ndilondoni, ndipu ndikusambuseningi alovi a ŵanthu.”+ 20 Nyengu yeniyo, angujowo mikwawu yawu ndipu angumulondo.+ 21 Yesu wachilutirizga ulendu waki, wanguwona so ŵanthu anyaki ŵaŵi, pa ukulu ndi pa uvurwa, Yakobe mwana waku Zebediya ndi mvurwa waki Yohane.+ Yiwu ŵenga muboti ndi awusewu a Zebediya, atandanga mikwawu yawu, ndipu wanguŵadana.+ 22 Wati waŵadana, nyengu yeniyo angusiya boti ndi awusewu ndipu angumulondo.

23 Pavuli paki, wangwenda mu Galileya+ mosi ndipu wasambizanga ŵanthu mumasinagogi ngawu+ ndipuso wapharazganga uthenga wamampha wa Ufumu ndi kuchizga matenda nga mtundu wewosi kweniso masuzgu nga mtundu wewosi pakati pa ŵanthu.+ 24 Mbiri yaki yinguwanda mu Siriya mosi, ndipu ŵanthu azanga ndi wo atamanga matenda ngakupambanapambana, wo avwanga maurwirwi,+ wo ŵenga ndi viŵanda,+ avizilirisi+ kweniso akupunduka ndipu iyu wanguŵachizga. 25 Ivi vinguchitiska kuti chigulu cha ŵanthu chimulondo kutuliya ku Galileya, ku Dekapoli,* ku Yerusalemu, ku Yudeya ndi kusirya linyaki la Yorodani.

5 Wati wawona chigulu cha ŵanthu, wanguluta pachanya pa phiri ndipu wati waja pasi, akusambira ŵaki anguza kwaku iyu. 2 Pavuli paki, wangwamba kuŵasambiza ndipu wanguti:

3 “Mbakukondwa wo aziŵa kuti akhumbika Chiuta,*+ chifukwa Ufumu wakuchanya ngwawu.

4 “Mbakukondwa wo aliya, chifukwa azamupembuzgika.+

5 “Mbakukondwa akuzika,*+ chifukwa azamuhara charu chapasi.+

6 “Mbakukondwa wo ŵe ndi nja kweniso nyota+ ya urunji, chifukwa azamuguta.*+

7 “Mbakukondwa wo ŵe ndi lisungu,+ chifukwa azakuŵachitiya lisungu.

8 “Mbakukondwa akutowa mumtima,+ chifukwa azamuwona Chiuta.

9 “Mbakukondwa wo atanja chimangu,*+ chifukwa azamudanika kuti ŵana aku Chiuta.

10 “Mbakukondwa wo atombozgeka chifukwa cha urunji,+ pakuti Ufumu wakuchanya ngwawu.

11 “Ndimwi akukondwa asani ŵanthu atikunyozani,+ atikutombozgani+ ndipuso atikupusikiyani vinthu viheni vamtundu wewosi chifukwa chaku ini.+ 12 Kondwani ndi kusekere ukongwa+ chifukwa mphotu yinu+ njikulu kuchanya, pakuti ndimu so angutombozge achimi wo ŵengaku yimwi mwechendaŵeku.+

13 “Yimwi ndimwi mche+ wa charu, kweni asani mche wasukuluka, kumbi kunowa kwaki kungaweriyamu so wuli? Asani vaŵa viyo, ugwira so ntchitu yeyosi cha, kweni utayika kubwalu+ ndipu ŵanthu atiwukandakanda.

14 “Yimwi ndimwi ukweru wa charu.+ Tawuni yo ye pachanya pa phiri yingabisika cha. 15 Asani ŵanthu abuska nyali atiyibenekere ndi sokola cha, kweni atiyiŵika pachakuŵikapu nyali ndipu yimbulikiya wosi wo ŵe munyumba yo.+ 16 Mwakuyanana ŵaka, longoni ukweru winu ku ŵanthu wosi+ kuti awoni ntchitu zinu zamampha+ ndipuso kuti akankhuski Awusemwi wo ŵe kuchanya.+

17 “Mungaŵanaŵananga cha kuti ndikuziya kuzinanga Dangu* pamwenga vo achimi akulemba. Ndikuziya kuzinanga cha kweni kuzifiska.+ 18 Nditikuneneskiyani kuti kuchanya ndi charu chapasi vingatuwapu kwambula kusuzga, kweni kalembu kamoza kamana ukongwa pamwenga kachigaŵa kamoza ka chilembu cha mu Dangu,* kangatuwamu cha mpaka po vinthu vosi vafiskikiya.+ 19 Munthu weyosi yo watuswa limoza mwa marangu ngamanangamana yanga ndipu wasambiza anyaki kuti nawu achitengi viyo, ngwambula kwenere kuzisere* mu Ufumu wakuchanya. Kweni yo watingalondo ndi kungasambiza ngwakwenere kuzisere* mu Ufumu wakuchanya. 20 Chifukwa nditikukambiyani kuti, asani urunji winu uleka kuluska wa alembi ndi Afarisi,+ mwazamuserepu cha mu Ufumu wakuchanya.+

21 “Mukuvwa kuti ŵanthu akali anguŵakambiya kuti: ‘Ungabayanga munthu cha,+ chifukwa weyosi yo wabaya munthu wazamuyeruzgika kukhoti la milandu.’+ 22 Kweni ini nditikukambiyani kuti, weyosi yo walutirizga kukwiyiya+ mubali waki wazamuyeruzgika kukhoti la milandu, ndipu weyosi yo wanyoza mubali waki ndi mazu ngaheni wazamuyeruzgika ku Khoti Likulu Ukongwa, kweniso weyosi yo wanena mubali waki kuti, ‘Muzereza yiwi!’ wazamuponyeka kumotu wa ku Gehena.*+

23 “Sonu asani utuza ndi mphasu yaku paguŵa la sembi,+ ndipu we penipo wakumbuka kuti mubali waku we nawi ndi chifukwa, 24 leka mphasu yaku panthazi pa guŵa la sembi, ndipu luta ku mubali waku. Chakwamba kayanjani ndi mubali waku ndipu pavuli paki ukawe so kuzipereka mphasu yaku.+

25 “Umalisengi liŵi nkhani ndi munthu yo watikumba mulandu muchiluta kukhoti, kuti panyaki munthu yo waleki kukutole kwa wakweruzga, wakweruzga wangakupereka kwa mteŵeti wa pakhoti ndipu pakumaliya ungaponyeka mujeri.+ 26 Nditikuneneske panu, wazamutuwa cha mujeri mpaka po wamaliziya kulipira chinanga nkhandalama kamana ukongwa kakumaliya.*

27 “Mukuvwa kuti akukamba kuti: ‘Ungachitanga chigololu cha.’+ 28 Kweni ini nditikukambiyani kuti weyosi yo walutirizga kulereska munthukazi+ mwakumukhumbira, wachita nayu kali chigololu mumtima mwaki.+ 29 Sonu asani jisu laku lakumaryi litikuguŵiska, ulikolowo ndi kulitaya kutali.+ Chifukwa nkhanthu kutaya chiŵalu chimoza cha liŵavu, kuluska kuti liŵavu laku losi liponyeki mu Gehena.*+ 30 Ndipuso asani janja laku lamaryi litikuguŵiska, ulidumuwi ndi kulitaya kutali.+ Chifukwa nkhanthu kutaya chiŵalu chimoza, kuluska kuti liŵavu laku losi liponyeki mu Gehena.*+

31 “Kweniso akukamba kuti: ‘Weyosi yo wapata muwolu waki, wamupaski kalata yachipata.’+ 32 Kweni ini nditikukambiyani kuti, weyosi yo wapata muwolu waki kwambula kuti wachita ureŵi,* watimuŵika pa ngozi yakuchita chigololu ndipu weyosi yo wato munthukazi wakupatika yo, nayu wachita chigololu.+

33 “Mukuvwa so kuti ŵanthu akali anguŵakambiya kuti: ‘Ungalapizganga cha kwambula kufiska,+ kweni ufiskengi vo walayizga kwaku Yehova.’*+ 34 Kweni ini nditikukambiyani kuti: Uleke limu kulapizga,+ kwali mwakuzumbuwa kuchanya chifukwa ndi mpandu waufumu waku Chiuta, 35 pamwenga mwakuzumbuwa charu chapasi chifukwa ntchakukandapu maphazi ngaki,+ pamwenga Yerusalemu chifukwa ndi tawuni ya Fumu yikulu.+ 36 Ungalapizganga cha mwakuzumbuwa mutu waku, chifukwa ungasambusa cha sisi limoza kuja lituŵa pamwenga lifipa. 37 Kweni asani mwakamba kuti ‘Hinya,’ waŵi hinya ndipu asani mwakamba kuti ‘Awa,’ waŵi awa,+ mazu ngakusazgiyapu pa mazu yanga, ngatuliya ku muheni yo.+

38 “Mukuvwa kuti akukamba kuti: ‘Jisu kulipa jisu ndipuso jinu kulipa jinu.’+ 39 Kweni ini nditikukambiyani kuti: Ungalimbananga ndi munthu muheni cha, kweni asani munthu wakuwomba khofi kudakama lakumaryi, mupaski so dakama linyaki.+ 40 Asani munthu wakhumba kukutole kukhoti kweniso wato malaya ngaku ngamukati, umupaski so malaya ngaku ngakubwalu.+ 41 Asani munthu munyaki waudindu wakuchichizga kuti umupingiyi katundu pa mtunda wa kilomita* yimoza, umupingiyi pa mtunda wa makilomita ngaŵi. 42 Munthu yo wakupempha kanthu umupaski, ndipu asani munthu wakhumba kubwereka kanthu* kwaku yiwi, ungamunolanga cha.+

43 “Mukuvwa kuti akukamba kuti: ‘Uyanjengi munyaku+ ndipu utinkhengi murwani waku.’ 44 Kweni ini nditikukambiyani kuti: Lutirizgani kwanja arwani ŵinu+ ndi kupemphere ŵanthu wo atikutombozgani,+ 45 kuti mulongo kuti ndimwi ŵana ŵa Awusemwi wo ŵe kuchanya,+ chifukwa yiwu aŵaliskiya lumwi lawu ŵanthu aheni ndi amampha, ndipu awisiya vuwa ŵanthu arunji ndi ambula urunji.+ 46 Chifukwa asani mutanja ŵanthu wo atikuyanjani, muyanduwanji?+ Kumbi asi venivi ndivu ŵanthu akusonkhesa msonkhu achita? 47 Ndipu asani mutawuzga anyinu pe, mupambananji ndi ŵanthu anyaki? Asi venivi ndivu ŵanthu amitundu achita? 48 Mwaviyo, jani akufikapu* nge mo Awusemwi akuchanya aliri akufikapu.+

6 “Tcheŵani kuti muleki kuchita urunji pa masu pa ŵanthu kuti akuwoneni;+ chifukwa asani mungachita viyo, mwazamulonde mphotu yeyosi cha kwa Awusemwi wo ŵe kuchanya. 2 Mwaviyo, asani upereka mphasu zalisungu* ungambanga mbata* cha nge mo achitiya ŵanthu akunyenga mumasinagogi ndi mumisewu kuti ŵanthu aŵalumbengi. Nditikuneneskiyani kuti yiwu alonde limu mphotu yawu yosi. 3 Kweni yiwi asani upereka mphasu zalisungu, janja laku lamazge lingaziŵanga cha cho janja laku lamaryi lichita, 4 kuti mphasu zaku zalisungu uziperekiyengi kuseri. Ndipu Awusu wo awona vakuseri azakukuweze.+

5 “Ndipuso asani mupemphera mungachitanga nge ŵanthu akunyenga cha,+ chifukwa yiwu atanja kuma ndi kupemphera mumasinagogi kweniso mumphatukanu za misewu yikuluyikulu kuti ŵanthu aŵawonengi.+ Nditikuneneskiyani kuti alonde limu mphotu yawu yosi. 6 Kweni yiwi asani ukhumba kupemphera, sere muchipinda chakuwija, jala chisasa ndipu pemphera kwa Awusu wo aja kwambula kuwoneka.+ Ndipu Awusu wo awona vakuseri azakukutumbika. 7 Pakupemphera ungawerezangawerezanga ŵaka cha nge mo ŵanthu amitundu yinyaki achitiya, pakuti aŵanaŵana kuti Chiuta waŵavwengi chifukwa cha mazu ngawu nganandi. 8 Mwaviyo, mungayanananga nawu cha, chifukwa Awusemwi aziŵa vo mukhumba+ chinanga mphanyengu yo mwechendaŵapemphi.

9 “Kweni yimwi mupempherengi viyo:+

“‘Awusefwi akuchanya, zina linu+ litoweseki.*+ 10 Ufumu winu+ uzi. Khumbu linu+ lichitiki panu pasi, nge kuchanya.+ 11 Mutipaski chakurya* chidu cha msanawale;+ 12 mutigowoke vo tinangisa nge mo nasi tigowoke ŵanthu wo atitinangiya.*+ 13 Mungatitoliyanga ku mayeseru cha,+ kweni titaskeni ku muheni yo.’+

14 “Chifukwa asani mugowoke ŵanthu maubudi ngawu, Awusemwi akuchanya nawu akugowokiyeningi.+ 15 Kweni asani muleka kugowoke ŵanthu maubudi ngawu, Awusemwi nawu akugowokiyeningi cha maubudi nginu.+

16 “Asani mufunga,+ mungawonekanga mwakuzimbwa cha nge mo achitiya ŵanthu akunyenga, chifukwa akwinyimbuka* kuti ŵanthu aŵawoni kuti afunga.+ Nditikuneneskiyani kuti yiwu alonde limu mphotu yawu yosi. 17 Kweni yiwi asani ufunga, samba kumasu kwaku ndi kupaka mafuta kumutu, 18 kuti uleki kujiwonesa pa masu pa ŵanthu kuti ufunga, kweni Awusu pe wo aja kwambula kuwoneka ndiwu akuwonengi. Pavuli paki, Awusu wo awona vakuseri azakukutumbika.

19 “Lekani kujiwunjikiya chuma pacharu chapasi+ po nyenji* ndi ulosu vinanga, kweniso po ankhungu asere ndi kuba. 20 Kweni yimwi jiwunjikiyeni chuma kuchanya,+ ko nyenji pamwenga ulosu vinanga cha,+ kweniso ko ankhungu asere cha ndi kuba. 21 Chifukwa ko kwe chuma chaku, ndiku kuja mtima waku.

22 “Nyali ya liŵavu ndi jisu.+ Asani jisu laku lilereska pa chinthu chimoza,* liŵavu laku losi liŵala.* 23 Kweni asani jisu laku ndambunu,*+ liŵavu laku losi lichita mdima. Sonu asani ukweru wo we mwaku yiwi ndi mdima, ndikuti mdima waki ngwakofya ukongwa!

24 “Palivi munthu yo wangateŵete mabwana ngaŵi, chifukwa watinkhengi yumoza ndi kwanja munyaki,+ pamwenga wagomezgekengi ku yumoza ndi kunyoza munyaki. Mungaja cha kapolu waku Chiuta ndipuso kapolu wa Chuma pa nyengu yimoza.+

25 “Pa chifukwa chenichi nditikukambiyani kuti: Lekani kufipiya mtima+ umoyu winu kuti muryengenji pamwenga mumwengenji, pamwenga kufipiya mtima liŵavu linu kuti muvwalengenji.+ Kumbi umoyu ngwakuzirwa cha kuluska chakurya, pamwenga liŵavu ndakuzirwa cha kuluska chakuvwala?+ 26 Wonesesani tiyuni tamude;+ timija mbewu cha pamwenga kuvuna pamwenga kusunga munkhokwi, kweni Awusemwi akuchanya atitiryisa. Asi yimwi mwe akuzirwa ukongwa kuluska tiyuni? 27 Kumbi ndiyani waku yimwi yo wangasazgiyaku utali wa umoyu waki chinanga nkhamanavi* chifukwa cha kufipa mtima?+ 28 Ndipuso ntchifukwa wuli mufipa mtima kuti muvwalengenji? Sambirani ku maluŵa ngamudondu, wonani mo ngakuliya; ngagwira ntchitu cha pamwenga kupanga salu; 29 kweni nditikukambiyani kuti chinanga ndi Solomoni+ mu unkhankhu waki wosi wakuvwalapu cha malaya ngakutowa nge maluŵa yanga. 30 Sonu asani Chiuta wativivwalika viyo vakume vamudondu vo msanawale vilipu ndipu mawa viponyeka pamotu, kumbi yimwi wangatondeka kukuvwalikani kuluska venivi? Ntchifukwa wuli mwe ndi chivwanu chimana? 31 Mwaviyo, lekani kufipa mtima+ ndi kukamba kuti, ‘Tiryengenji?’ pamwenga, ‘Timwengenji?’ pamwenga, ‘Tivwalengenji?’+ 32 Chifukwa vosi ivi ndivu ŵanthu amitundu ativipenja ukongwa. Kweni Awusemwi akuchanya aziŵa kuti yimwi mukhumbika vosi venivi.

33 “Mwaviyo, lutirizgani kupenja dankha Ufumu ndi urunji waki, ndipu vinthu vinyaki vosi venivi visazgikiyengeku kwaku yimwi.+ 34 Sonu lekani kufipiya mtima va mawa,+ chifukwa lamawa le ndi vakufipiska mtima vaki. Zuŵa lelosi le ndi masuzgu ngaki.

7 “Lekani kuyeruzga ŵanthu+ kuti namwi muleki kuyeruzgika; 2 chifukwa cheruzgu cho muyeruzgiya anyinu, namwi akuyeruzgiyeningi chenicho,+ ndipu mwesu wo mupimiya anyinu, namwi akupimiyeningi weniwo.+ 3 Sonu ntchifukwa wuli uwona kachiswaswa ko ke mujisu la mubali waku, penipo utondeka kuwona mugomba wo we mujisu laku?+ 4 Pamwenga ungamukambiya wuli mubali waku kuti, ‘Aga ndikutuzgemu kachiswaswa mujisu laku,’ penipo mujisu laku mwe mugomba? 5 Wakunyenga yiwi! Uyambi dankha kutuzgamu mugomba mujisu laku ndipu uwonengi umampha mo ungatuzgiya kachiswaswa mujisu la mubali waku.

6 “Mungapaskanga agalu cha vinthu vakupaturika pamwenga kuponya ngali* panthazi pa nkhumba,+ kuchitiya kuti zingakandapukandapu kweniso kukung’anamukiyani ndi kukufwimbuwani.

7 “Lutirizgani kupempha ndipu mupaskikengi;+ lutirizgani kupenja ndipu musaniyengi; lutirizgani kugong’oska ndipu kukujulikiyeningi;+ 8 pakuti weyosi yo wapempha walonde,+ weyosi yo wapenja wasaniya, ndipu weyosi yo wagong’oska wajulikiya. 9 Ndiyani waku yimwi yo asani mwana waki wangamupempha chiŵandi wangamupaska mwa? 10 Pamwenga asani mwana waki wangamupempha somba wangamupaska njoka? 11 Sonu, asani yimwi chinanga kuti mwe aheni muziŵa kupereka mphasu zamampha ku ŵana ŵinu, kumbi Awusemwi wo ŵe kuchanya angatondeka kupereka vinthu vamampha+ ku ŵanthu wo atiŵapempha?+

12 “Mwaviyo, vinthu vosi vo mukhumba kuti ŵanthu akuchitiyeni, namwi muŵachitiyi venivo.+ Ndipu venivi ndivu Dangu* kweniso vo achimi akulemba vikamba.+

13 “Sereni pageti lifinyi,+ chifukwa geti lisani kweniso msewu ukulu ulongozge ku pharanyiku, ndipu wo atendamu mbanandi; 14 penipo geti lifinyi kweniso msewu umana ulongozge ku umoyu ndipu mbamanavi wo atiwusaniya.+

15 “Tcheŵani ndi achimi aboza,+ wo awoneka nge mbereri pakuza kwaku yimwi,+ penipo mukati mwawu ndi mphumphi zakusaluka.+ 16 Ŵanthu ŵenaŵa, muŵaziŵengi ndi vipasu vawu. Kumbi ŵanthu apontho mphereska paminga pamwenga mkuyu pavimadondu vaminga?+ 17 Mwakuyanana ŵaka, chimiti chechosi chamampha chipasa vipasu vamampha kweni chimiti chechosi chakuvunda chipasa vipasu vabwekabweka.+ 18 Chimiti chamampha chingapasa vipasu vabwekabweka cha, ndipu chimiti chakuvunda chingapasa vipasu vamampha cha.+ 19 Chimiti chechosi cho chileka kupasa vipasu vamampha chidumulika ndi kuponyeka pamotu.+ 20 Nditikuneneskiyani, ŵanthu ŵenaŵa muŵaziŵengi ndi vipasu vawu.+

21 “Ndi munthu weyosi cha yo watindidana kuti, ‘Ambuya, Ambuya,’ yo wazamusere mu Ufumu wakuchanya, kweni yija yo wachita khumbu la Ada wo ŵe kuchanya.+ 22 Pa zuŵa lo, ŵanthu anandi azakundikambiya kuti: ‘Ambuya, Ambuya,+ asi takambanga vinthu nge achimi mu zina linu, ndipuso tatuzganga viŵanda mu zina linu, kweniso tachitanga vinthu vinandi vakuziziswa mu zina linu?’+ 23 Kweni ini ndazakuŵakambiya kuti: ‘Nditikuziŵani cha! Tuwanipu yapa, mwaŵanthu ambula kuvwiya marangu yimwi!’+

24 “Mwaviyo, munthu weyosi yo watuvwa mazu ngangu ndi kuchita vo ndikamba, wajengi nge munthu wazeru yo wanguzenga nyumba yaki pajalawi.+ 25 Sonu chivuwa chinguwa, maji ngangusapaliya ndipuso chimphepu chingupuma nyumba yo, kweni yinguwa cha chifukwa yinguzengeka pajalawi. 26 Ndipu munthu weyosi yo watuvwa mazu ngangu kweni wachita cha vo ndikamba, wayanana ndi munthu wakupusa yo wanguzenga nyumba yaki pamchenga.+ 27 Sonu chivuwa chinguwa, maji ngangusapaliya ndipuso chimphepu chingupuma nyumba yo+ mpaka yinguwa, mwakuti kuwa kwaki kwenga kukulu.”

28 Yesu wati wamaliza kukamba venivi, chigulu chosi cha ŵanthu chinguzizwa ndi mo wasambiziyanga,+ 29 chifukwa waŵasambizanga nge alembi ŵawu cha, kweni nge munthu waudindu.+

8 Yesu wati wasika muphiri, chigulu cha ŵanthu chingumulondo. 2 Ndipu awonani! Munthu wamakhati wanguza kwaku iyu ndi kumujikamiya, ndipu wanguti: “Ambuya, asani mukhumba, munganditowesa.”+ 3 Sonu Yesu wangutambasuwa janja laki, wangumukwaska ndipu wanguti: “Ndikhumba! Towa.”+ Nyengu yeniyo, makhati ngaki ngangumala.+ 4 Pavuli paki, Yesu wangumukambiya kuti: “Uwonesesi kuti ungakambiyanga weyosi cha,+ kweni luta ukajilongo kwa wasembi+ ndi kupereka mphasu yo Mozesi wakulamula,+ kuti uje ukaboni kwaku yiwu.”

5 Yesu wati wasere mu Kaperenao, mura wa gulu la asilikali wanguza kwaku iyu ndi kumuŵeyere,+ 6 ndipu wanguti: “Ada, mteŵeti wangu wagona munyumba chifukwa wafwa viŵalu, ndipu wasuzgika ukongwa.” 7 Yesu wangumukambiya kuti: “Asani ndafika kweniko, ndakumuchizga.” 8 Mura wa gulu la asilikali wangumuka kuti: “Ada, nde wakwenere cha kuti yimwi mukasere munyumba yangu, kweni kambani ŵaka mazu ndipu mteŵeti wangu wachirengi. 9 Pakuti nani nde ndi ŵanthu wo atindilamuliya, kweni ndilamuliya so asilikali anyaki, ndipu asani ndakambiya msilikali kuti, ‘Luta!’ waluta, asani ndakambiya munyaki kuti, ‘Iza kunu!’ watuza, ndipuso asani ndakambiya kapolu wangu kuti, ‘Chita chakuti!’ wachita chenicho.” 10 Yesu wati wavwa mazu ngenanga, wanguzizwa ukongwa ndipu wangukambiya ŵanthu wo amulondonga kuti: “Nditikuneneskiyani, palivi munthu yo ndikumusaniyapu mu Isirayeli wachivwanu chikulu viyo.+ 11 Kweni nditikukambiyani kuti ŵanthu anandi azengi kutuwa kuvuma* ndipuso kuzambwi* kuzija pathebulu ndi Abrahamu, Isaki kweniso Yakobe mu Ufumu wakuchanya;+ 12 penipo ŵana a Ufumu azamuponyeka ku mdima kubwalu. Ndipu kweniko ndiku amuliya ndi kukukuta minyu ngawu.”+ 13 Sonu Yesu wangukambiya mura wa gulu la asilikali kuti: “Lutanga. Vichitiki mwakukoliyana ndi chivwanu cho walongo.”+ Ndipu kapolu yo wanguchira mu ora lenilo.+

14 Yesu wati wafika kunyumba yaku Peturo wangusaniya kuti apongozi* aku Peturo+ agona chifukwa angufunda muliŵavu.*+ 15 Sonu Yesu wanguŵako pajanja+ ndipu anguchira. Pavuli paki, yiwu anguyuka ndi kwamba kumuteŵete. 16 Kwati kwafipa, ŵanthu angwamba kuza kwaku iyu ndi ŵanthu anandi wo ŵenga ndi viŵanda; ndipu wanguvituzga mwakukamba ŵaka mazu ndipuso wanguchizga wosi wo atamanga. 17 Ivi vinguchitika kuti vo vingukambikiya limu kuziya mwa mchimi Yesaya vifiskiki. Iyu wanguti: “Iyu wangutipingiya maurwirwi ngidu ndipuso wangutinyamuliya matenda ngidu.”+

18 Yesu wati wawona chigulu cha ŵanthu cho chingumuzunguliya, wangulamula akusambira ŵaki kuti aluti kusirya linyaki.+ 19 Sonu mlembi munyaki wanguza kwaku iyu ndi kukamba kuti: “Msambizi, ndikulondoningi kwekosi ko mulutengi.”+ 20 Kweni Yesu wangumukambiya kuti: “Akambwi ŵe ndi mphanji, ndipu viyuni vamude ve ndi vizimbu, kweni Mwana wa munthu walivi pakunyekeza mutu waki.”+ 21 Ndipu wakusambira waki munyaki wangukambiya Yesu kuti: “Ambuya, ndizomerezeni kuti ndiluti kuchiŵika dankha ada.”+ 22 Yesu wangumumuka kuti: “Lutirizga kundilondo, aleki akufwa aŵiki akufwa ŵawu.”+

23 Yesu wati wakwera muboti, akusambira ŵaki angumulondo.+ 24 Ndipu awonani! nyanja yinguyuka ukongwa mwakuti mayiŵa ngapumanga boti ndipu maji ngaserenga mukati, kweni iyu wenga mu tulu.+ 25 Akusambira ŵaki anguza kuzimuyuska, ndipu anguti: “Ambuya, titaskeni, titufwa!” 26 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Ntchifukwa wuli muchita mantha mwaŵanthu achivwanu chimana yimwi?”+ Pavuli paki, wanguyuka ndi kuchenya mphepu kweniso nyanja, ndipu nyanja yingugona.+ 27 Akusambira ŵaki anguzizwa ukongwa ndipu anguti: “Ndi munthu wamtundu wuli uyu? Chinanga ndi mphepu kweniso nyanja vitimuvwiya.”

28 Iyu wati wafika kusirya linyaki, wanguluta kuchigaŵa cha Agadara ndipu ŵanthu ŵaŵi wo ŵenga ndi viŵanda anguza kwaku iyu kutuwa mumiwunda* kuti azikumani nayu.+ Ŵanthu yaŵa ŵenga akofya ukongwa mwakuti palivi munthu yo wachitanga chiganga kwenda mumsewu weniwo. 29 Ndipu awonani! yiwu angudaniriza kuti: “Ntchifukwa wuli mulimbana nasi, yimwi Mwana waku Chiuta?+ Kumbi mwaziya kuzititombozga+ nyengu yakuŵikika yechendakwani?”+ 30 Chapataliku ndi yiwu penga mskambu wa nkhumba zinandi wo waryanga.+ 31 Sonu viŵanda vingwamba kuŵeyere Yesu kuti: “Asani mutituzgengi, mutitumizi mu nkhumba ziya.”+ 32 Iyu wanguvikambiya kuti: “Lutani!” Mwaviyo, vingutuwamu mu ŵanthu wo ndi kuchisere mu nkhumba, ndipu mskambu wosi wa nkhumba ungugodoboke kuchinkhwawu* mpaka munyanja ndipu zingufwiya mumaji. 33 Kweni aliska a nkhumba zo, anguthaŵa ndi kuluta mutawuni ndipu anguchikamba vosi vo vinguchitika kusazgapu vo vinguchitikiya ŵanthu wo ŵenga ndi viŵanda. 34 Ndipu awonani! tawuni yosi yingukhumukiya kwaku Yesu, ndipu ŵati amuwona angumupempha kuti watuweku kuchigaŵa chawu.+

9 Sonu Yesu wangukwera boti, ndipu wanguluta kusirya linyaki ndi kusere mutawuni ya kwaki.+ 2 Ndipu awonani! ŵanthu anguza ndi munthu wakufwa viŵalu kwaku iyu, ndipu angumupinga pakasalasala. Yesu wati wawona chivwanu chawu wangukambiya munthu wakufwa viŵalu yo kuti: “Khwima mtima mwana wangu! Maubudi ngaku ngagowokereka.”+ 3 Sonu alembi anyaki angwamba kukambiskana kuti: “Munthu uyu wanyoza Chiuta.” 4 Yesu wati waziŵa maŵanaŵanu ngawu, wangukamba kuti: “Ntchifukwa wuli muŵanaŵana vinthu viheni mumtima mwinu?+ 5 Mwakuyeruzgiyapu, kumbi chipusu ndi nichi, kukamba kuti, ‘Maubudi ngaku ngagowokereka,’ pamwenga kukamba kuti, ‘Soka, yenda’?+ 6 Kweni kuti muziŵi kuti Mwana wa munthu we ndi nthazi zakugowoke maubudi pacharu chapasi . . .” pavuli paki, wangukambiya munthu wakufwa viŵalu yo kuti: “Soka, nyamuwa kasalasala waku ndipu lutanga kunyumba kwaku.”+ 7 Iyu wangusoka ndi kuluta kunyumba kwaki. 8 Chigulu cha ŵanthu chati chawona venivi, chinguchita mantha ndipu chingukankhuska Chiuta yo wakupereka mazaza ngaviyo ku ŵanthu.

9 Yesu wati watuwa kwenuku, wanguwona munthu munyaki yo wadanikanga kuti Mateyu we muofesi yamsonkhu, ndipu wangumukambiya kuti: “Ja wakusambira wangu.” Nyengu yeniyo, Mateyu wangusoka ndi kwamba kumulondo.+ 10 Pavuli paki, wachirya chakurya* munyumba, akusonkhesa msonkhu anandi ndi akubuda angwamba kuryiya* limoza ndi Yesu kweniso akusambira ŵaki.+ 11 Kweni Afarisi ŵati awona venivi, angukambiya akusambira ŵaki kuti: “Ntchifukwa wuli msambizi winu waryiya limoza ndi ŵanthu akusonkhesa msonkhu kweniso akubuda?”+ 12 Yesu wati wavwa vo akambanga, wanguti: “Ŵanthu ambula kutama akhumba dokotala cha, kweni wo atama ndiwu.+ 13 Sonu lutani mukasambiri vo mazu yanga ngang’anamuwa: ‘Ndikhumba sembi cha kweni lisungu.’+ Pakuti ndikuza kuzidana arunji cha, kweni akubuda.”

14 Pavuli paki, akusambira aku Yohane anguza kwaku Yesu ndipu angumufumba kuti: “Ntchifukwa wuli isi ndi Afarisi tifunga kweni akusambira ŵinu afunga cha?”+ 15 Yesu wanguŵamuka kuti: “Kumbi pe chifukwa chakuti abwezi a munthulumi mweneku wa nthengwa aliriyi penipo munthulumi mweneku wa nthengwa+ weche nawu limoza? Kweni mazuŵa ngatuza ngo munthulumi mweneku wa nthengwa wazamutuzgikaku kwaku yiwu,+ pa nyengu yeniyo ndipu azamufungiya. 16 Palivi munthu yo wangagambika chigamba chifya palaya lakubwalu lidala, chifukwa chigamba chifya chinganyimphuwa laya lidala ndipu chingachitiska kuti po panyimphuka paŵi pasani ukongwa.+ 17 Ndipuso ŵanthu angaŵika cha vinyu wasonu mumathumba ngachikopa ngadala. Chifukwa asani angachita viyo, mathumba ngo ngangaphumuka, vinyu yo wangadika ndipu mathumba nganganangika. Kweni ŵanthu aŵika vinyu wasonu mumathumba ngachikopa ngafya ndipu vosi viŵi vinangika cha.”

18 Wachiŵakambiya venivi, kunguza munthu munyaki wakulamuliya. Iyu wangumujikamiya ndi kumukambiya kuti: “Po ndikambiya panu, mwana wangu munthukazi watenere kuti wafwa, kweni tiyeni mukaŵiki janja linu paku iyu, ndipu wamuja so ndi umoyu.”+

19 Pavuli paki, Yesu wangusoka limoza ndi akusambira ŵaki, ndipu wangulondo munthu yo. 20 Sonu awonani! munthukazi yo watamanga nthenda yakusuluwa ndopa kwa vyaka 12,+ wanguza kumsana kwaku Yesu ndi kuko mphonji za laya laki lakubwalu,+ 21 chifukwa mumtima mwaki wakambanga kuti: “Asani ndingako ŵaka laya laki lakubwalu, ndichirengi.” 22 Yesu wangung’anamuka, ndipu wati wawona munthukazi yo wanguti: “Khwima mtima mwana wangu! Chivwanu chaku chakuchizga.”+ Kutuliya pa ora lenilo, munthukazi yo wanguchira.+

23 Sonu wati wasere munyumba ya munthu wakulamuliya, wanguwona ŵanthu wo ambanga fyoliru kweniso wo aliyanga mwakudaniriza,+ 24 ndipu Yesu wanguti: “Tuwanimu chifukwa kamsungwana yaka kafwa cha kweni kagona.”+ Ŵati avwa venivi, angwamba kumuseka mwachipongu. 25 Sonu chigulu cha ŵanthu chati chatuwamu munyumba, iyu wangusere ndi kukako pajanja+ kamsungwana ko ndipu kanguyuka.+ 26 Nkhani iyi yinguwanda muchigaŵa chosi chenicho.

27 Yesu wachituwa kweniko, ŵanthu ŵaŵi achibulumutiya+ angumulondo ndipu adanirizanga kuti: “Tichitiyeni lisungu Mwana waku Davidi.” 28 Wati wasere munyumba, achibulumutiya wo anguza kwaku Yesu ndipu wanguŵafumba kuti: “Kumbi mwe ndi chivwanu kuti ndingakuchizgani?”+ Yiwu angumumuka kuti: “Hinya Ambuya.” 29 Iyu wangukwaska masu ngawu+ ndipu wanguŵakambiya kuti: “Vichitiki mwakukoliyana ndi chivwanu chinu.” 30 Ndipu yiwu angwamba kuwona. Yesu wanguŵakambiya mwanthazi kuti: “Muwonesesi kuti munthu weyosi wangaziŵanga cha vo vachitika.”+ 31 Kweni ŵati atuwa ŵaka, anguwandisa vo wanguŵachitiya muchigaŵa chosi chenicho.

32 Achisoka, awonani! ŵanthu anyaki anguza kwaku Yesu ndi munthu yo watondekanga kuŵereŵeta, yo wenga ndi chiŵanda.+ 33 Chiŵanda cho chati chatuzgika, munthu yo wangwamba kuŵereŵeta.+ Sonu chigulu cha ŵanthu chinguzizwa ukongwa ndipu chakambanga kuti: “Chinthu chaviyo ichi chechendachitikepu mu Isirayeli.”+ 34 Kweni Afarisi akambanga kuti: “Watuzga viŵanda mu nthazi ya mura wa viŵanda.”+

35 Sonu Yesu wangwamba kwenda mumatawuni ngosi ndi mumizi yosi, ndipu wasambizanga mumasinagogi ngawu, wapharazganga uthenga wamampha wa Ufumu kweniso wachizganga matenda ngamtundu wewosi ndi masuzgu ngamtundu wewosi.+ 36 Wati wawona chigulu cha ŵanthu, wanguŵalenge lisungu+ chifukwa ŵenga akulimukalimuka kweniso akujowoleka nge mbereri zambula mliska.+ 37 Sonu Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Nditikuneneskiyani, ntchitu yakuvuna njikulu kweni antchitu mbamana.+ 38 Mwaviyo, pemphani Mweneku wa ntchitu yakuvuna kuti watumizi antchitu ku ntchitu yaki yakuvuna.”+

10 Sonu wangudana akusambira ŵaki 12, ndipu wanguŵapaska mazaza kuti atuzgengi mizimu yiheni+ kweniso kuti achizgengi matenda ngamtundu wewosi ndi masuzgu ngamtundu wewosi.

2 Mazina nga akutumika 12 ndi yanga:+ Simoni yo wadanika kuti Peturo+ ndi mvurwa waki Andireya;+ Yakobe mwana waku Zebediya ndi mvurwa waki Yohane;+ 3 Filipu ndi Batolomeyu;+ Tomasi+ ndi Mateyu+ wakusonkhesa msonkhu; Yakobe mwana waku Alifeyu; ndi Tadeyu; 4 Simoni Kananiya* ndi Yudasi Isikariyoti, yo pavuli paki wangupereka Yesu.+

5 Yesu wangutuma akutumika 12 ŵenaŵa ndipu wanguŵapaska ulongozgi wakuti:+ “Mungalutanga mumisewu ya ŵanthu amitundu yinyaki cha, ndipu mungaserenga mutawuni yeyosi cha ya Asamariya;+ 6 kweni nyengu zosi mulutengi kuchipenja mbereri zakusoŵa za nyumba yaku Isirayeli.+ 7 Muchiluta, mukapharazgengi kuti: ‘Ufumu wakuchanya we pafupi.’+ 8 Mukachizgengi wo atama,+ mukayuskengi akufwa, mukatowesengi amakhati, mukatuzgengi viŵanda. Mukupaskika kwawezi, perekani kwawezi. 9 Mungapinganga golidi cha pamwenga siliva pamwenga mkuŵa muvikwama vinu vandalama,+ 10 pamwenga thumba la chakurya cha pa ulendu pamwenga malaya ngaŵi,* pamwenga sapatu pamwenga nthonga,+ chifukwa wantchitu watenere kulonde phosu.+

11 “Mutawuni pamwenga mumuzi wewosi wo mungasere, penjanimu munthu yo ngwakwenere ndipu mukaje mwenimo mpaka po mwamutuliyaku.+ 12 Muchisere munyumba, tawuzgani ŵanthu a munyumba yo. 13 Asani nyumba yo njakwenere, chimangu cho mutiyikhumbiya chiŵi panyumba yo;+ kweni asani njambula kwenere, chimangu chinu chiwere kwaku yimwi. 14 Kwekosi ko munthu wakana kukulondiyani pamwenga kuvwisiya mazu nginu, phatani fuvu kumaphazi nginu muchituwa munyumba yo pamwenga mutawuni yo.+ 15 Nditikuneneskiyani, pa Zuŵa la Cheruzgu, cheruzgu cha tawuni yo chazamukuŵa chikulu kuluska cha Sodomu ndi Gomora.+

16 “Awonani! Nditikutumani nge mbereri pakati pa mphumphi; mwaviyo, jani akuchenje nge njoka kweni akuchita vinthu mwauneneska nge nkhunda.+ 17 Tcheŵani ndi ŵanthu, chifukwa azakukuperekani kumakhoti+ ndipuso azakukukhwechuwani+ mumasinagogi ngawu.+ 18 Azakukuperekani kwa ŵaraŵara a boma ndi mafumu+ chifukwa chaku ini, kuti uje ukaboni kwaku yiwu kweniso ku ŵanthu amitundu yinyaki.+ 19 Kweni asani azikuperekani, mungazifipanga mtima cha kuti mulongorongi wuli pamwenga mukambengenji chifukwa mwazamupaskika pa nyengu yeniyo vakuti mukambi;+ 20 pakuti mwazamulongoro pakumwija cha, kweni mzimu wa Awusemwi ndiwu wazamulongoro kuporote mwaku yimwi.+ 21 Kweniso, munthu wazamupereka mubali waki kuti wabayiki, wisi wazamupereka mwana waki ndipuso ŵana azamuyukiya apapi ŵawu ndi kuŵabayisa.+ 22 Ndipu ŵanthu wosi azakukutinkhani chifukwa cha zina langu,+ kweni yo wazamukunthiyapu* mpaka pakumaliya ndiyu wazamutaskika.+ 23 Asani ŵanthu atikutombozgani mutawuni yinyaki, thaŵiyani mutawuni yinyaki,+ chifukwa nditikuneneskiyani, mwechendamalizi kuzunguliya mumatawuni ngosi nga Isirayeli, Mwana wa munthu wazengi.

24 “Wakusambira waluska msambizi waki cha, ndipu kapolu waluska mbuyaki cha.+ 25 Nkhwakukwana kuti wakusambira waŵi nge msambizi waki, kweniso kuti kapolu waŵi nge mbuyaki.+ Asani ŵanthu adana mweneku wa nyumba kuti Belezebule,*+ kwe wuli ŵanthu a munyumba yaki? 26 Mwaviyo, mungaŵawopanga cha, pakuti palivi chinthu chakubisika cho chazamuleka kuziŵika ndipu palivi chisisi cho chazamuleka kuziŵika.+ 27 Vo nditikukambiyani kumphepeti, kambani pakweru, ndipu vo nditikutokotoskiyani, pharazgiyani pachanya pa nyumba.+ 28 Mungaŵawopanga cha wo abaya liŵavu kweni angabaya cha umoyu;*+ mumalu mwaki, muwopengi yo wangananga umoyu ndi liŵavu viyo mu Gehena.*+ 29 Asi mpheta ziŵi zigulisika kandalama kamana ukongwa?* Kweni palivi yo yituwa pasi kwambula Awusemwi kuziŵa.+ 30 Kweni chinanga ndi sisi la kumutu kwinu atiliŵerenga. 31 Mwaviyo, mungawopanga cha; chifukwa yimwi mwe akuzirwa ukongwa kuluska mpheta zinandi.+

32 “Sonu weyosi yo watindizomera pa masu pa ŵanthu,+ nani ndazakumuzomera pa masu pa Ada wo ŵe kuchanya.+ 33 Kweni weyosi yo watindikana pa masu pa ŵanthu, nani ndazakumukana pa masu pa Ada wo ŵe kuchanya.+ 34 Mungaŵanaŵananga cha kuti ndikuziya kuzipereka chimangu pacharu chapasi, ndikuza kuzipereka chimangu cha kweni lipanga.+ 35 Chifukwa ndikuziya kuzipatuska ŵanthu; kuzipatuska munthu ndi awisi, mwana munthukazi ndi anyina kweniso mkumwana ndi apongozi ŵaki.+ 36 Kukamba uneneska, arwani a munthu aŵengi ŵanthu a munyumba yaki. 37 Weyosi yo watanja ukongwa awisi pamwenga anyina kuluska ini, ngwakwenere ini cha; ndipu weyosi yo watanja ukongwa mwana waki munthulumi pamwenga mwana waki munthukazi kuluska ini, ngwakwenere ini cha.+ 38 Ndipu weyosi yo wakana kupinga chimiti chaki chakutombozgekiyapu* ndipuso wakana kundilondo, ngwakwenere ini cha.+ 39 Weyosi yo wataska umoyu waki wazakuwutaya, ndipu weyosi yo wataya umoyu waki chifukwa chaku ini, wazakuwusaniya.+

40 “Weyosi yo watikulondiyani walonde so ini ndipu weyosi yo walonde ini, walonde so Yo wakundituma.+ 41 Weyosi yo walonde mchimi chifukwa chakuti ndi mchimi, wazamulonde mphotu yo mchimi walonde,+ ndipu weyosi yo walonde munthu murunji chifukwa chakuti munthu yo ndi murunji, wazamulonde mphotu yo munthu murunji walonde. 42 Ndipu weyosi yo wapaska yumoza mwa ŵana yaŵa chinanga ndi kapu ya maji ngakumwa chifukwa chakuti ngwakusambira wangu, nditikuneneskiyani kuti wazakuyitaya cha mphotu yaki.”+

11 Yesu wati wamaliza kuŵakambiya vakuchita akusambira ŵaki 12, wangutuwaku kweniko ndipu wangwamba kusambiza ndi kupharazga mumatawuni ngawu.+

2 Po Yohane wenga mujeri,+ wanguvwa vakukwaskana ndi ntchitu zo Khristu wachitanga ndipu wangutuma akusambira ŵaki+ 3 kuti akamufumbi kuti: “Kumbi ndimwi Yo taja tichilindizga, pamwenga kuzengi munyaki?”+ 4 Yesu wanguŵamuka kuti: “Lutani, mukamukambiyi Yohane vo mutuvwa ndi kuwona:+ 5 Achibulumutiya awona sonu,+ akupunduka atenda, amakhati+ atoweseka, ambula kuvwa atuvwa, akufwa ayuskika ndipu akavu atuvwa uthenga wamampha.+ 6 Ngwakukondwa yo waleka kuguŵa chifukwa chaku ini.”+

7 Akusambira aku Yohane achiluta, Yesu wangwamba kukambiya chigulu cha ŵanthu vakukwaskana ndi Yohane kuti: “Kumbi munguluta kuchipululu kuchiwonanji?+ Kuchiwona deti lo lisukunyika ndi mphepu?+ 8 Sonu nanga munguluta kuchiwonanji? Munthu wakuvwala malaya ngakulimbwitika?* Wo avwala malaya ngakulimbwitika asanirika munyumba za mafumu. 9 Nanga mungulutiyanji? Kuchiwona mchimi? Hinya, nditikukambiyani kuti iyu ndi mchimi ŵaka cha, kweni waluska achimi.+ 10 Mwenuyu ndiyu Malemba ngakamba kuti: ‘Awona! Nditumiza muthenga wangu panthazi paku,* yo wazakukunozge nthowa!’+ 11 Nditikuneneskiyani, pa ŵanthu wosi wo akubalika ndi anthukazi, palivi munthu mura kuluska Yohane Mubatizi, kweni munthu yo we ndi udindu umana ukongwa mu Ufumu wakuchanya ndi mura kuluska iyu.+ 12 Kutuliya mu nyengu yaku Yohane Mubatizi kufika sonu, ŵanthu atesesa kupenja Ufumu wakuchanya ndipu wo atiwupenja mwaphamphu, atiwusaniya.+ 13 Pakuti vo achimi akulemba kweniso Dangu,* vingukambiya limu vo vatingi vichitikengi kuzifika mu nyengu yaku Yohane.+ 14 Ndipu kwali muzomerengi pamwenga cha, fundu njakuti iyu ndi ‘Eliya yo achimi angukambiya limu kuti watuza.’+ 15 Yo we ndi makutu, wavwi.

16 “Kumbi mugonezi uwu ndingawuyeruzgiya ndi yani?+ We nge ŵana anamana wo aja mumisika ndipu akambiya anyawu mwakudaniriza, 17 kuti: ‘Tingukumbiyani fyoliru, kweni yimwi munguvina cha; tingubongo, kweni yimwi mungujipuma cha pachifuŵa chifukwa cha chitima.’ 18 Mwakuyanana ŵaka, Yohane wanguza ndipu waryanga cha pamwenga kumwa, kweni ŵanthu akamba kuti: ‘We ndi chiŵanda.’ 19 Mwana wa munthu wakuza ndipu waturya ndi kumwa,+ kweni ŵanthu akamba kuti: ‘Awonani! Munthu uyu ndi munkharyi ndipu watanja kumwa vinyu, ndi munyawu wa akusonkhesa msonkhu ndi akubuda.’+ Mwemosi mo vingaŵiya, zeru yiziŵika kuti njirunji* chifukwa cha ntchitu zaki.”*+

20 Pavuli paki, wangwamba kuchenya matawuni ngo wanguchitaku ntchitu zaki zinandi zanthazi, chifukwa ŵanthu a mumatawuni ngo angulapa cha: 21 “Soka yiwi Korazini! Soka yiwi Betisayida! chifukwa asani ntchitu zanthazi zo zinguchitika mwaku yimwi, zinguchitikiya mu Turo ndi mu Sidoni, mphanyi ŵanthu a kweniko akulapa kali mwakuvwala vigudulu ndi kuja muvyotu.+ 22 Kweni nditikukambiyani kuti pa Zuŵa la Cheruzgu, cheruzgu chinu chazamukuŵa chikulu kuluska cha Turo ndi Sidoni.+ 23 Ndipuso yiwi Kaperenao,+ kumbi ukwezekengi mpaka kuchanya? Ku Dindi* ndiku wazamusikiya+ chifukwa asani ntchitu zanthazi zo zinguchitika mwaku yiwi zinguchitikiya mu Sodomu mphanyi tawuni yeniyi yiliku mpaka sonu. 24 Kweni nditikukambiyani kuti pa Zuŵa la Cheruzgu, cheruzgu chinu chazamukuŵa chikulu kuluska cha Sodomu.”+

25 Pa nyengu yeniyo, Yesu wangukamba kuti: “Ada, Ambuya akuchanya ndi charu chapasi, nditikuthamikani pa masu pa ŵanthu, chifukwa mwabisiya vinthu ivi ŵanthu azeru ndi akusambira kweni mwavumbuliya ŵana anamana.+ 26 Hinya Ada, chifukwa mwazomereza kuti vije viyo. 27 Vinthu vosi Ada avipereka kwaku ini+ ndipu palivi yo watimuziŵa umampha Mwana kweni Ada pe.+ Ndipuso palivi yo watiŵaziŵa umampha Ada kweni Mwana pe ndi munthu weyosi yo Mwana wakhumba kumuvumbuliya Awisi.+ 28 Zani kwaku ini mosi yimwi akulakatuka ndi ntchitu ndipuso akufyoka ndi katundu muzitu, ndipu ini ndazakukusisipuwani. 29 Pingani goli langu ndipu sambirani kwaku ini chifukwa nde wakuzika kweniso wakujiyuyuwa,+ ndipu mwazamusisipulika. 30 Chifukwa goli langu ndipusu* kweniso katundu wangu ndimupepu.”

12 Pa nyengu yeniyo, Yesu wajumphanga mumunda wa tirigu pa zuŵa la Sabata. Akusambira ŵaki anguvwa nja ndipu angwamba kupuluwa tirigu ndi kurya.+ 2 Afarisi ŵati awona venivi, angumukambiya kuti: “Awona! Akusambira ŵaku achita vinthu vambula kwenere kuchitika pa zuŵa la Sabata.”+ 3 Iyu wanguŵamuka kuti: “Kumbi mukuŵerenga cha vo Davidi wanguchita pa nyengu yo iyu ndi ŵanthu wo wenga nawu anguvwa nja?+ 4 Kuti iyu wangusere munyumba yaku Chiuta ndi kurya viŵandi vakulongo,*+ vo iyu wenga wakuzomerezeka cha kurya chinanga mbanthu wo wenga nawu, kweni asembi pe?+ 5 Pamwenga kumbi mukuŵerenga cha mu Dangu,* kuti pa zuŵa la Sabata asembi atuswa Sabata mwa kugwira ntchitu munyumba yakusopiyamu kweni aŵavi mulandu?+ 6 Sonu nditikukambiyani kuti munthu munyaki wakukhumbika ukongwa kuluska nyumba yakusopiyamu, we panu.+ 7 Kweni asani mwaziŵanga vo mazu ngakuti, ‘Ndikhumba sembi cha+ kweni lisungu’+ ngang’anamuwa, mphanyi mwaŵayeruzga cha ŵanthu ambula kunanga. 8 Chifukwa Mwana wa munthu ndi Mbuya wa Sabata.”+

9 Wati watuwa penapa, wangusere musinagogi wawu, 10 ndipu awonani! mwenimo mwenga munthu wakuphapha* janja.+ Sonu kuti amusaniriyi chifukwa, angumufumba kuti: “Kumbi ntchakwenere kuchizga pa zuŵa la Sabata?”+ 11 Iyu wanguŵamuka kuti: “Asani mungaŵa ndi mbereri yimoza ndipu mbereri yo yabira muzenji pa zuŵa la Sabata, ndiyani waku yimwi wangaleka kuyiko ndi kuyituzga?+ 12 Sonu kwe wuli munthu, pakuti ngwakuzirwa ukongwa kuluska mbereri! Mwaviyo, ntchakwenere kuchita vinthu vamampha pa zuŵa la Sabata.” 13 Pavuli paki, wangukambiya munthu yo kuti: “Nyoloska janja laku.” Iyu wangulinyoloska ndipu linguweriyamu umamphaumampha nge linyaki. 14 Kweni Afarisi angutuliya kubwalu ndipu anguchipangana kuti abayi Yesu. 15 Yesu wati waziŵa venivi, wangutuwaku kweniko. Ŵanthu anandi angumulondo+ ndipu wanguŵachizga wosi. 16 Kweni iyu wanguŵakaniza mwanthazi kuti angamusumuwanga cha,+ 17 ndi chilatu chakuti vo vingukambikiya limu kuziya mwa mchimi Yesaya vifiskiki. Iyu wanguti:

18 “Awonani! Mteŵeti wangu+ yo ndasankha, wakwanjiwa wangu yo watindikondwesa!+ Ndiŵikengi mzimu wangu paku iyu+ ndipu wazamuchitiska kuti mitundu ya ŵanthu yiziŵi urunji chayiwu. 19 Wazamupindana ndi munthu cha+ pamwenga kudaniriza, ndipu palivi munthu yo wazamukuvwa mazu ngaki mumisewu yikuluyikulu. 20 Deti lakuphwanyika wazakulivikita cha ndipu chisunda chakusiwiliya wazakuchizimwa cha,+ mpaka po wafiskiya urunji. 21 Nadi panu, mitundu yazamuja ndi chilindizga mu zina laki.”+

22 Sonu ŵanthu anguza ndi munthulumi wachiŵanda, yo wenga wachibulumutiya kweniso mbuwu, ndipu wangumuchizga mwakuti wambuwu yo wangwamba kulongoro ndi kuwona. 23 Chigulu chosi cha ŵanthu chinguzizwa ndipu chingwamba kukamba kuti: “Kumbi wangaŵa Mwana waku Davidi cha uyu?” 24 Afarisi ŵati avwa venivi, angukamba kuti: “Munthu uyu watuzga viŵanda mu nthazi yinyaki yeyosi cha, kweni yaku Belezebule,* mura wa viŵanda.”+ 25 Wati waziŵa maŵanaŵanu ngawu wanguŵakambiya kuti: “Ufumu wewosi wo ugaŵikana, ubwanganduka, ndipu tawuni yeyosi pamwenga nyumba yeyosi yo yigaŵikana, yikho cha. 26 Mwakuyanana ŵaka, asani Satana watuzga Satana, ndikuti wajigaŵa; sonu kumbi ufumu waki ungakho? 27 Ndipuso asani ini ndituzga viŵanda mu nthazi yaku Belezebule, nanga ŵana ŵinu ativituzga mu nthazi yaku yani? Ndichu chifukwa chaki azamuja akweruzga ŵinu. 28 Kweni asani ndituzga viŵanda mu nthazi ya mzimu waku Chiuta, ndikuti Ufumu waku Chiuta wakubuchizgani nadi.+ 29 Pamwenga munthu wangasere wuli munyumba ya munthu wanthazi, ndi kulonda katundu waki kwambula kumumanga dankha munthu wanthazi yo? Iyu wangalonda nyumba yaki pijapija asani wangamumanga. 30 Yo waleka kuŵa pamoza nani, wasuskana nani ndipu yo waleka kuwunjika nani, waparanya.+

31 “Pa chifukwa chenichi, nditikukambiyani kuti munthu wangagowokereka ubudi wewosi pamwenga kunyoza kwamtundu wewosi, kweni yo wanyoza mzimu wazamugowokereka cha.+ 32 Mwakuyeruzgiyapu, munthu weyosi yo wanyoza Mwana wa munthu wazamugowokereka,+ kweni weyosi yo wanyoza mzimu wakupaturika wazamugowokereka cha, kwali ndi mu nyengu yinu* pamwenga yo yituza.+

33 “Muchitiska chimiti kuti chiŵi chamampha kweniso vipasu vaki kuti viŵi vamampha, pamwenga muchitiska chimiti kuti chiŵi chakuvunda kweniso vipasu vaki kuti viŵi vakuvunda, chifukwa chimiti chiziŵika ndi vipasu vaki.+ 34 Ŵana a vipi yimwi!+ Mungakamba wuli vinthu vamampha penipo mwe aheni? Chifukwa mulomu ulongoro vo vazaza mumtima.+ 35 Munthu wamampha watuzga vinthu vamampha kutuliya mu chuma chaki chamampha, penipo munthu muheni watuzga vinthu viheni kutuliya mu chuma chaki chiheni.+ 36 Nditikukambiyani kuti pa Zuŵa la Cheruzgu, ŵanthu azamumuka mulandu+ chifukwa cha vinthu viheni vosi vo alongoro; 37 pakuti mwazamuyeruzgika kuti mwe arunji chifukwa cha mazu nginu, kweniso mwazamuyeruzgika kuti mwe aheni chifukwa cha mazu nginu.”

38 Pakumumuka, alembi ndi Afarisi anyaki angukamba kuti: “Msambizi, tikhumba kuti mutilongo chisimikizu.”+ 39 Yesu wanguŵamuka kuti: “Mugonezi uheni kweniso wachigololu* ulutirizga kupenja chisimikizu, kweni palivi chisimikizu chinyaki cho upaskikengi kupatuwaku chaku Yona, mchimi.+ 40 Chifukwa nge mo Yona wangujaliya mumoyu mwa chisomba chikulu kwa mazuŵa ngatatu,+ msana ndi usiku, Mwana wa munthu nayu wazamuja mumtima wa charu chapasi kwa mazuŵa ngatatu, msana ndi usiku.+ 41 Ŵanthu a ku Nineve azamuyuka pa nyengu ya cheruzgu limoza ndi mugonezi uwu ndipu azakuwususka, chifukwa Yona wati waŵapharazgiya,+ angulapa. Kweni awonani! munthu munyaki wakuluska Yona we panu.+ 42 Fumukazi yakutuliya kumwera yazamuyuskika pa nyengu ya cheruzgu limoza ndi mugonezi uwu ndipu yazakuwususka, chifukwa yingutuwa kukumaliya kwa charu kuti yizivwi zeru zaku Solomoni.+ Kweni awonani! munthu munyaki wakuluska Solomoni we panu.+

43 “Asani mzimu uheni watuwamu mu munthu, ujumpha mumalu ngambula maji uchipenjapenja malu ngakupumuliyapu kweni utingasaniya cha.+ 44 Sonu ukamba kuti, ‘Ndiweriyengi kunyumba yangu ko ndikutuwa.’ Ndipu asani wafika, usaniya kuti munyumba yo mulivi kanthu, njakupeyeka umamphaumampha kweniso njakudyoŵeka. 45 Pavuli paki, uluta ndi kuchito mizimu yinyaki 7 yiheni ukongwa kuluska yiwu. Asani yasere, yija mwenimo ndipu munthu yo waja muheni ukongwa kuluska mo wenge kali.+ Viyo ndimu viŵiyengi ndi mugonezi uheni uwu.”

46 Wachilongoro ndi chigulu cha ŵanthu, anyina ndi avurwa ŵaki+ anguma kubwalu kuti alongoro nayu.+ 47 Sonu munthu munyaki wangumukambiya kuti: “Awonani! Anyinamwi ndi avurwa ŵinu ama kubwalu, akhumba kulongoro namwi.” 48 Yesu wangumuka munthu yo wamukambiyanga venivi kuti: “Kumbi ama mbayani ndipu avurwa ŵangu mbayani?” 49 Iyu wangunyoloska janja laki ndi kulongo akusambira ŵaki, ndipu wangukamba kuti: “Awonani! Yaŵa ndiwu ama ndi avurwa ŵangu!+ 50 Chifukwa munthu weyosi yo wachita khumbu la Ada wo ŵe kuchanya, mweniyo ndiyu mvurwa wangu, mzichi wangu kweniso ama.”+

13 Pa zuŵa lenilo, Yesu wangutuwapu pa nyumba ndi kuchija mumphepeti mwa nyanja. 2 Chigulu cha ŵanthu chinguwungana ko iyu wenga, mwakuti wangukwera muboti ndi kuja mwenimo, ndipu chigulu chosi chinguma mulikumba.*+ 3 Ndipu wangwamba kuŵasambiza vinthu vinandi mwakugwiriskiya ntchitu ntharika.+ Iyu wanguti: “Awonani! Wakumija mbewu wanguluta kuchimija.+ 4 Wachimija, mbewu yinyaki yinguwa mumphepeti mwa msewu ndipu tiyuni tinguza ndi kurya.+ 5 Yinyaki yinguwa pajalawi po pengavi dongu linandi, ndipu yingubuka liŵi chifukwa dongu laki lenga ŵaka pachanyapachanya.+ 6 Kweni lumwi lati lakwera, yinguŵawuka ndi kufota chifukwa yengavi misisi. 7 Yinyaki yinguwa muminga ndipu minga yo yingukuwa ndi kuyifinyikiza.+ 8 Kweni yinyaki yinguwa padongu lamampha, ndipu yingwamba kupasa vipasu, yinyaki 100, yinyaki 60 kweniso yinyaki 30.+ 9 Yo we ndi makutu, wavwi.”+

10 Sonu akusambira ŵaki anguza kwaku iyu ndi kukamba kuti: “Ntchifukwa wuli mulongoro nawu mwakugwiriskiya ntchitu ntharika?”+ 11 Yesu wanguŵamuka kuti: “Yimwi mwapaskika mwaŵi wakuvwisa visisi vakupaturika+ va Ufumu wakuchanya, kweni yiwu apaskika cha mwaŵi wenuwu. 12 Chifukwa weyosi yo we navu, wapaskikengi vinandi ndipu waŵengi ndi vinandi ukongwa; kweni yo walivi, chinanga ndi vo we navu walondekengi.+ 13 Ndichu chifukwa chaki ndikamba nawu mwakugwiriskiya ntchitu ntharika, pakuti chinanga kuti awona, kuwona kwawu nkhwaŵaka, chinanga kuti atuvwa, kuvwa kwawu nkhwaŵaka ndipu awamu cha.+ 14 Ndipu uchimi waku Yesaya ufiskikiya paku yiwu. Uchimi wo ukamba kuti: ‘Mwazamukuvwa kweni mwazamuwamu cha, mwazamuwona kweni mwazamuwonesesa cha.+ 15 Chifukwa mitima ya ŵanthu yaŵa yanonopa, ndipu ndi makutu ngawu atuvwa kweni achitapu kanthu cha, ajala masu ngawu kuti aleki kuwona ndi masu ngawu, kuti aleki kuvwa ndi makutu ngawu, kuti aleki kuvwisa ndi mtima wawu, kuti aleki kung’anamuka ndipuso kuti ndileki kuŵachizga.’+

16 “Kweni ngakukondwa masu nginu chifukwa ngawona kweniso makutu nginu chifukwa ngatuvwa.+ 17 Pakuti nditikuneneskiyani, achimi anandi ndi ŵanthu arunji angukhumbisiska kuwona vinthu vo yimwi muwona kweni anguviwona cha,+ ndipuso angukhumbisiska kuvwa vinthu vo yimwi mutuvwa kweni anguvivwa cha.

18 “Sonu vwisiyani vo ntharika ya wakumija ying’anamuwa.+ 19 Munthu weyosi yo watuvwa mazu ngakukwaskana ndi Ufumu kweni wavwisa cha, muheni+ watuza ndi kukwatapuwa vo vamijika mumtima waki; munthu mwenuyu ndiyu mbewu yakumijika mumphepeti mwa msewu.+ 20 Penipo mbewu yakumijika pajalawi, ndi munthu mweniyo watuvwa mazu ndipu watingalonde mwaliŵi kweniso mwalikondwa.+ 21 Kweni iyu waŵavi misisi ndipu walutirizga kwa kanyengu kamanavi, sonu asani wateseka pamwenga watombozgeka chifukwa cha mazu, waswera cha kuguŵa. 22 Mbewu yakumijika muminga ndi munthu mweniyo watuvwa mazu kweni chifukwa chakufipa mtima ndi vinthu va mu nyengu yinu*+ kweniso chinyengu chanthazi cha chuma, mazu ngafinyikizika ndipu wapasa vipasu cha.+ 23 Ndipu mbewu yakumijika padongu lamampha ndi munthu mweniyo watuvwa mazu ndi kungavwisa ndipu wapasa vipasu, munyaki 100, munyaki 60 kweniso munyaki 30.”+

24 Wanguŵakambiya ntharika yinyaki kuti: “Ufumu wakuchanya we nge munthu yo wangumija mbewu yamampha mumunda waki. 25 Pa nyengu yo ŵanthu ŵenga mu tulu, murwani waki wanguza ndi kumija duru mu tirigu ndipu pavuli paki wanguluta. 26 Tirigu wati wabuka ndi kulapuka, duru nayu wanguwoneka. 27 Sonu akapolu a mweneku wa nyumba anguza ndi kumukambiya kuti, ‘Ambuya, asi mungumijamu mbewu yamampha mumunda winu? Nanga vaŵa wuli kuti mumunda muŵi duru?’ 28 Iyu wanguŵakambiya kuti, ‘Munthu munyaki yo ndi murwani ndiyu wakuchita venivi.’+ Akapolu wo angumufumba kuti: ‘Kumbi mukhumba kuti tiluti kuchimuchesuwa?’ 29 Iyu wangukamba kuti, ‘Awa, nditopa kuti pakuchesuwa duru, mungachichesuliya limoza ndi tirigu. 30 Vilekeni vosi vikuliyi limoza mpaka pakuvuna, ndipu pa nyengu yakuvuniya ndazamutuma akuvuna kuti: Chakwamba, wunjikani duru ndi kumumanga ntchindantchinda kuti wawotcheki; pavuli paki wunjikani tirigu munkhokwi yangu.’”+

31 Wanguŵakambiya so ntharika yinyaki kuti: “Ufumu wakuchanya we nge kanje ka kamganji* ko munthu wanguto ndi kupanda mumunda waki.+ 32 Kanje kenaka nkhamana ukongwa kuluska nje zosi kweni kakuwa ukongwa kuluska mphangwi zosi ndipu kaja chimiti, mwakuti tiyuni tamude tituza ndi kusaniya malu ngakujamu mumphanda zaki.”

33 Yesu wanguŵakambiya so ntharika yinyaki kuti: “Ufumu wakuchanya we nge chakutupisa cho munthukazi wanguto ndi kuchisazga mufulawu wakukwana miyesu yitatu yikuluyikulu mpaka fulawu yosi wangututumuka.”+

34 Yesu wangukambiya chigulu cha ŵanthu vosi venivi mwakugwiriskiya ntchitu ntharika. Kukamba uneneska, iyu walongoronga nawu cha kwambula ntharika,+ 35 kuti vo vingukambikiya limu kuziya mwa mchimi vifiskiki. Mchimi mwenuyu wangukamba kuti: “Ndijulengi mulomu wangu ndipu ndilongorongi ntharika; ndikambengi vinthu vo vikubisika kutuliya pakwamba.”*+

36 Wati wakambiya chigulu cha ŵanthu kuti chikengi, wangusere munyumba. Ndipu akusambira ŵaki anguza kwaku iyu ndi kukamba kuti: “Tikonkhoskiyeni vo ntharika ya duru mumunda ying’anamuwa.” 37 Iyu wangumuka kuti: “Wakumija mbewu yamampha ndi Mwana wa munthu; 38 ndipu munda ntcharu.+ Mbewu yamampha mbana a Ufumu, kweni duru mbana a muheni yo,+ 39 ndipu murwani yo wangumija duru ndi Dyaboli. Kuvuna kumiya umaliru wa nyengu yinu,* ndipu akuvuna mbangelu. 40 Mwaviyo, nge mo duru wawunjikikiya ndi kuwotcheka ndi motu, ndimu so vazamuŵiya pa umaliru wa nyengu yinu.*+ 41 Mwana wa munthu wazamutuma angelu ŵaki, ndipu azamutuzgamu vakuguŵiska vosi kweniso ŵanthu wo aleka kuvwiya marangu mu Ufumu waki, 42 ndipu azamuponyeka mung’anju ya motu.+ Kweniko ndiku amuliya ndi kukukuta minyu ngawu. 43 Pa nyengu yeniyo ŵanthu arunji azamuŵala ukongwa nge lumwi+ mu Ufumu wa Awusewu. Yo we ndi makutu, wavwi.

44 “Ufumu wakuchanya we nge chuma chakubisika mumunda, cho munthu wanguchisaniya ndi kuchibisa, ndipu chifukwa cha likondwa lo wenga nalu, wanguluta kuchigulisa vinthu vaki vosi ndi kugula munda wo.+

45 “Ndipuso Ufumu wakuchanya we nge wamalonda wakwendakwenda yo wapenjanga ngali* zamampha. 46 Wati wasaniya ngali* yimoza yakudula ukongwa, wanguluta ndipu mwaliŵiliŵi wangugulisa vinthu vaki vosi ndi kugula ngali* yo.+

47 “Kweniso Ufumu wakuchanya we nge mukwawu wo unguponyeka munyanja ndipu ungubaya somba zamitundu yosi. 48 Somba zati zazaza mumukwawu wo, anguwukwawuliya kulikumba.* Pavuli paki anguja pasi ndipu angusankhamu zamampha+ ndi kuziŵika muviyaŵi, kweni zambula kwenere+ anguzitaya. 49 Viyo ndimu so vazamuŵiya pa umaliru wa nyengu yinu.* Angelu azamuluta ndi kupatuwa ŵanthu aheni mukati mwa arunji 50 ndipu azamuponyeka mung’anju ya motu. Kweniko ndiku amuliya ndi kukukuta minyu ngawu.

51 “Kumbi mwavwisa vo vinthu vosi ivi ving’anamuwa?” Yiwu angumumuka kuti: “Hinya.” 52 Pavuli paki wanguŵakambiya kuti: “Asani ndi viyo, msambizi weyosi wa ŵanthu yo wasambizika vakukwaskana ndi Ufumu wakuchanya, we nge mweneku wa nyumba, yo watuzga vinthu vasonu ndi vakali muchipinda chaki chakusungamu chuma chaki.”

53 Yesu wati wamaliza kukonkhoska ntharika zenizi, wangutuwaku. 54 Wati wafika kumuzi kwaki,+ wangwamba kusambiza musinagogi wawu. Ŵanthu anguzizwa ukongwa ndipu angufumba kuti: “Kumbi munthu uyu wakutuwa nazu pani zeru izi, nanga ndiyani yo wakumupaska nthazi zakuchitiya vakuziziswa?+ 55 Kumbi ndi mwana wa kalipentala cha uyu?+ Asi anyina mba Mariya, avurwa ŵaki ndi Yakobe, Yosefi, Simoni ndi Yudasi?+ 56 Ndipu asi azichi ŵaki wosi tija nawu kunu? Nanga wavito pani vosi ivi?”+ 57 Sonu yiwu angwamba kuguŵa chifukwa chaku iyu.+ Kweni Yesu wanguŵakambiya kuti: “Mchimi watumbikika kwekosi kupatuwaku kwawu kweniso mu banja laki.”+ 58 Mwaviyo, wanguchita vakuziziswa vinandi cha kweniko, chifukwa chakuti yiwu ŵengavi chivwanu.

14 Pa nyengu yeniyo, Herodi yo walamuliyanga chigaŵa* wanguvwa vakukwaskana ndi Yesu,+ 2 ndipu wangukambiya ateŵeti ŵaki kuti: “Mwenuyu ndi Yohane Mubatizi. Iyu wakuyuskika, ndichu chifukwa chaki we ndi nthazi zakuchitiya vakuziziswa.”+ 3 Herodi* wanguko Yohane, wangumumanga ndi kumuponya mujeri chifukwa chaku Herodiya muwolu wa mku waki Filipu.+ 4 Pakuti Yohane wamukambiyanga kuti: “Ntchinthu chambula kwenere kuti umuto.”+ 5 Kweni chinanga kuti wakhumbanga kumubaya, wawopanga ŵanthu chifukwa awonanga kuti Yohane ndi mchimi.+ 6 Kweni achikondwere zuŵa la kuwa+ kwaku Herodi, mwana munthukazi waku Herodiya wanguvina pa phwandu lo, ndipu wangumukondwesa ukongwa Herodi+ 7 mwakuti wangumulayizga mwakulapizga kuti wamupaskengi chechosi cho wangapempha. 8 Wati wapangizgika ndi anyina, mwana yo wangukamba kuti: “Ndipaskeni mutu waku Yohane Mubatizi mumbali.”+ 9 Chinanga kuti fumu yenga ndi chitima, kweni pakuti yingulapizga, kweniso chifukwa cha ŵanthu wo yaryanga nawu,* yingulamula kuti amupaski mutu wo. 10 Sonu yingutuma munthu kuti wakadumuwi mutu waku Yohane mujeri. 11 Munthu yo wanguza nawu mutu waku Yohane mumbali ndipu unguperekeka ku msungwana yo, iyu wanguchiwupereka kwa anyina. 12 Pavuli paki, akusambira aku Yohane anguza kuzituzgapu thupi laki ndi kuchiliŵika mumuwunda; ndipu anguluta kwaku Yesu kuchimukonkhoske vo vinguchitika. 13 Yesu wati wavwa venivi, wangutuwaku kweniko, wangukwera boti ndi kuluta kumalu ngambula ŵanthu kuti wakaje kwakuyija. Kweni chigulu cha ŵanthu chati chaziŵa, chingumulondo wapasi kutuwa mumatawuni.+

14 Wati wafika mulikumba,* wanguwona chigulu cha ŵanthu ndipu wanguŵalenge lisungu+ kweniso wanguchizga wo atamanga.+ 15 Kweni chakumazulu akusambira ŵaki anguza kwaku iyu ndi kumukambiya kuti: “Malu nganu kuja ŵanthu cha ndipu nyengu nayu yamala, akambiyeni ŵanthu kuti aluti mumizi akajiguliyi chakurya.”+ 16 Kweni Yesu wanguŵakambiya kuti: “Palivi chifukwa chakuti alutiyi, kweni yimwi ndimwi muŵapaski chakurya.” 17 Yiwu angumukambiya kuti: “Tilivi chakurya chechosi kunu, kweni te ndi viŵandi vinkhondi ndi somba ziŵi pe mbwenu.” 18 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Ndipaskeni kunu.” 19 Ndipu wangukambiya chigulu cha ŵanthu kuti chije pa uteka. Pavuli paki wanguto viŵandi vinkhondi ndi somba ziŵi, wangulereska kuchanya ndi kupemphera+ ndipu wangumenya viŵandi vo ndi kupaska akusambira ŵaki, ndipu akusambira wo angupaska chigulu cha ŵanthu. 20 Mwaviyo, wosi angurya ndi kuguta, pavuli paki anguyola vibanthu vakujaku ndipu vinguzaza masokola 12.+ 21 Ŵanthu wosi wo angurya ŵenga anthulumi 5,000 kwambula kuŵerengiyaku anthukazi ndi ŵana.+ 22 Sonu mwaliŵiliŵi, wangukambiya akusambira ŵaki kuti akweri boti, adanjiyepu ndi kuluta kusirya linyaki la nyanja, kweni iyu wangujaliya kuti wakambiyi ŵanthu kuti akengi.+

23 Wati wakambiya ŵanthu kuti akengi, wangukwera kuphiri kuchipemphera.+ Kuchifipa wengaku yija kweniko. 24 Pa nyengu iyi, boti lenga kutali ukongwa ndi mtunda,* ndipu lasuzgikanga kwenda chifukwa cha mayiŵa pakuti alutanga ko kwatuliyanga mphepu. 25 Kweni mu ulinda wachinayi* wanguza kwaku yiwu wachiyenda panyanja. 26 Akusambira ŵaki ŵati amuwona wachiyenda panyanja, angutimbanyizgika ndipu anguti: “Ndi malotu kwali!” Ndipu angudaniriza chifukwa cha mantha. 27 Kweni nyengu yeniyo, Yesu wanguŵakambiya kuti: “Khwimani mtima! Ndini, mungawopanga cha.”+ 28 Peturo wangukamba kuti: “Ambuya, asani ndimwi nadi, ndilamuleni kuti ndiyendi pamaji ndizi kwaku yimwi.” 29 Iyu wanguti: “Zanga!” Ndipu Peturo wangusika muboti ndi kwamba kwenda pamaji kuluta ko kwenga Yesu. 30 Kweni wati wawona chimphepu wangutenthema. Iyu wangwamba kubira ndipu wangudaniriza kuti: “Ambuya, nditaskeni!” 31 Nyengu yeniyo, Yesu wangutambasuwa janja laki ndi kumuko, ndipu wanguti: “Wamunthu wachivwanu chimana yiwi, ntchifukwa wuli ungwamba kukayika?”+ 32 Ŵati akwera muboti, chimphepu chingugowoka. 33 Wo ŵenga muboti angumujikamiya ndipu anguti: “Ndimwi nadi Mwana waku Chiuta.” 34 Pavuli paki, yiwu anguyambuka nyanja ndipu angufika kucharu cha Genesareti.+

35 Ŵanthu a kweniko, ŵati amuziŵa angutuma uthenga muvigaŵa vosi va charu cho, ndipu anguza ndi ŵanthu wosi wo atamanga. 36 Yiwu angumuŵeyere kuti akoku ŵaka mphonji za laya laki lakubwalu,+ ndipu wosi wo azikonga, achiriyanga limu.

15 Sonu Afarisi ndi alembi+ anguza kwaku Yesu kutuliya ku Yerusalemu, ndipu angukamba kuti: 2 “Ntchifukwa wuli akusambira ŵinu alondo cha midawuku ya ŵanthu akali? Mwakuyeruzgiyapu, asamba* cha mumanja asani akhumba kurya.”+

3 Iyu wanguŵamuka kuti: “Ntchifukwa wuli namwi muleka kulondo dangu laku Chiuta chifukwa cha midawuku yinu?+ 4 Mwakuyeruzgiyapu, Chiuta wakukamba kuti, ‘Utumbikengi awusu ndi anyoku,’+ ndipuso kuti, ‘Weyosi yo watondowo* awisi pamwenga anyina, wabayiki.’+ 5 Kweni yimwi mukamba kuti, ‘Weyosi yo wakambiya awisi pamwenga anyina kuti: “Chechosi cho ndatingi ndikupaskeningi kuti chikuwovyeni, ndi mphasu yo yaperekeka kwaku Chiuta,”+ 6 wakhumbika cha kutumbika awisi chinanga nkhamanavi.’ Mwaviyo, mupepuwa mazu ngaku Chiuta chifukwa cha midawuku yinu.+ 7 Akunyenga yimwi, Yesaya waneneskanga po wangukambiya limu vaku yimwi kuti:+ 8 ‘Ŵanthu yaŵa atinditumbika ndi milomu yawu, kweni mitima yawu ye kutali ukongwa ndi ini. 9 Alutirizga kundisopa kweni palivi cho achitapu, chifukwa asambiza marangu nga ŵanthu nge kuti ndi visambizu vaku Chiuta.’”+ 10 Sonu wangudana chigulu cha ŵanthu kuti chizi pafupi ndi iyu ndipu wanguŵakambiya kuti: “Vwisiyani ndipu muziŵi vo mazu yanga ngang’anamuwa:+ 11 Cho chisere mumulomu mwa munthu chitimufipiska cha, kweni cho chituwa mumulomu mwaki ndichu chitimufipiska.”+

12 Sonu akusambira ŵaki anguza kwaku iyu ndi kumufumba kuti: “Kumbi mwaziŵa kuti Afarisi aguŵa ŵati avwa vo mwakamba?”+ 13 Iyu wanguŵamuka kuti: “Chimiti chechosi cho chikuleka kupandika ndi Ada akuchanya, chichesulikengi. 14 Alekeni ŵaka, mbalongozgi achibulumutiya. Asani wachibulumutiya walongozga wachibulumutiya munyaki, wosi ŵaŵi abirengi muzenji.”+ 15 Peturo wangumuka kuti: “Tikonkhoskiyeni vo ntharika yiya ying’anamuwa.” 16 Sonu iyu wangukamba kuti: “Kumbi namwi so muwamu cha mpaka sonu?+ 17 Kumbi muziŵa cha kuti chechosi cho chisere mumulomu chiporota mumoyu ndipu pavuli paki chitayika muchimbuzi? 18 Kweni vinthu vosi vo vituwa mumulomu vituliya mumtima, ndipu venivi ndivu vifipiska munthu.+ 19 Mwakuyeruzgiyapu, mumtima ndimu mutuliya maŵanaŵanu ngaheni+ nge: kubayana, chigololu, ureŵi,* unkhungu, ukaboni waboza ndipuso kunyoza Chiuta. 20 Vinthu venivi ndivu vifipiska munthu, kweni kurya kwambula kusamba* mumanja, kufipiska munthu cha.”

21 Yesu wati watuwa kwenuku, wanguluta ku Turo ndi ku Sidoni.+ 22 Ndipu awonani! munthukazi munyaki wa ku Fonike, yo wajanga kwenuku wanguza ndi kudaniriza kuti: “Ndichitiyeni lisungu Ambuya, Mwana waku Davidi. Mwana wangu munthukazi wasuzgika ukongwa ndi chiŵanda.”+ 23 Kweni wangumumuka chechosi cha. Sonu akusambira ŵaki anguza kuzimukambiya kuti: “Mukambiyeni kuti wakengi chifukwa walutirizga mbwenu kudaniriza muvuli mwidu.” 24 Iyu wangumuka kuti: “Ndikutumika ku munthu munyaki weyosi cha, kweni kuti ndizipenji mbereri zakusoŵa za nyumba yaku Isirayeli.”+ 25 Kweni munthukazi yo, wanguza ndi kuzimujikamiya ndipu wangukamba kuti: “Ambuya, ndiwovyeni!” 26 Yesu wangumuka kuti: “Ntchakwenere cha kuto chakurya cha ŵana kuponye tana ta galu.” 27 Munthukazi yo wanguti: “Hinya Ambuya, kweni asi tana ta galu titurya malivuvu ngo ngambotoka pasi kutuliya pathebulu la ambuyawu!”+ 28 Yesu wangumumuka kuti: “Wamunthukazi yiwi, we ndi chivwanu chikulu ukongwa. Vo ukhumba vichitiki nge mo ukhumbiya.” Ndipu mwana waki wanguchira kwambiya pa ora lenilo.

29 Yesu wati watuwa kwenuku, wangufika kufupi ndi Nyanja ya Galileya+ ndipu wati wakwera muphiri wanguja mwenimo. 30 Pavuli paki, chigulu cha ŵanthu chinguza kwaku iyu. Yiwu anguza ndi ŵanthu akupunduka, vilima, achibulumutiya, ambuwu ndipuso ŵanthu anyaki anandi. Ŵanthu yaŵa anguŵagoneka pamalundi ngaki ndipu wanguŵachizga.+ 31 Sonu chigulu cha ŵanthu chinguzizwa ukongwa ndipu ŵanthu wo angukankhuska Chiuta waku Isirayeli ŵati awona kuti ambuwu aŵereŵeta, vilima vichira, akupunduka atenda ndipuso achibulumutiya awona.+

32 Kweni Yesu wangudana akusambira ŵaki ndi kuŵakambiya kuti: “Nditiŵalenge lisungu ŵanthu yaŵa+ chifukwa aja nani mazuŵa ngatatu sonu, kweni alivi chakurya. Ndikhumba cha kuŵakambiya kuti akengi ndi nja* chifukwa nditopa kuti angazinduka munthowa.”+ 33 Kweni akusambira ŵaki angumumuka kuti: “Kumalu ngambula ŵanthu nge kunu, tichisaniyengi pani chakurya chakukwana chigulu chosi ichi?”+ 34 Ŵati akamba venivi, Yesu wanguŵafumba kuti: “Kumbi mwe ndi viŵandi vilinga?” Yiwu angumumuka kuti: “Te ndi viŵandi 7 ndi tisomba timanavi.” 35 Wati wakambiya chigulu cha ŵanthu kuti chije pasi, 36 wanguto viŵandi 7 ndi tisomba, ndipu wati wawonga kwaku Chiuta, wangumenyamenya ndi kupaska akusambira ŵaki, ndipu akusambira angupaska chigulu cha ŵanthu.+ 37 Ŵanthu wosi angurya ndi kuguta. Pavuli paki anguyola vibanthu vo vingujaku ndipu vinguzaza masokola 7 ngakulungakulu.+ 38 Ŵanthu wo angurya ŵenga anthulumi 4,000 kwambula kuŵerengiyaku anthukazi ndi ŵana. 39 Ndipu Yesu wati wakambiya chigulu chosi kuti chikengi, wangukwera boti ndi kuluta kuchigaŵa cha Magadani.+

16 Yesu we kwenuku, Afarisi ndi Asaduki anguza kwaku iyu kuti amuyesi, ndipu angumukambiya kuti waŵalongo chisimikizu chakutuliya kuchanya.+ 2 Iyu wanguŵamuka kuti: “Asani kufipa mukamba kuti, ‘Mawa kuchengi umampha chifukwa kuchanya kwatchesama,’ 3 ndipu ndi mlenji mukamba kuti, ‘Msanawale kuzizirengi kweniso kuwengi vuwa, chifukwa kuchanya kwachita mitambu chinanga kuti kwatchesama.’ Muziŵa kukonkhoska vo vichitikengi asani mwawona mo kuchanya kuwoneke, kweni mutondeka kuvwisa kuti vinthu vo vichitika sonu ving’anamuwanji. 4 Mugonezi uheni kweniso wachigololu* ulutirizga kupenja chisimikizu, kweni palivi chisimikizu chinyaki cho upaskikengi+ kupatuwaku chaku Yona.”+ Wati wakamba venivi, wangutuwapu ndi kuŵaleka penipo.

5 Sonu akusambira aku Yesu anguluta kusirya linyaki la nyanja ndipu anguluwa kupinga viŵandi.+ 6 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Jani masu kweniso tcheŵani ndi chakutupisa cha Afarisi ndi Asaduki.”+ 7 Sonu angwamba kukambiskana kuti: “Nge isi tapingapu chiŵandi chechosi panu!” 8 Yesu wati waziŵa venivi, wangukamba kuti: “Mwaŵanthu a chivwanu chimana yimwi, ntchifukwa wuli mukambiskana kuti mulivi viŵandi? 9 Kumbi muvwisa cha vo nding’anamuwa mpaka sonu, pamwenga mukumbuka cha viŵandi vinkhondi vo ŵanthu 5,000 angurya, kweniso masokola nga vo vingujaku?+ 10 Pamwenga so viŵandi 7 vo ŵanthu 4,000 angurya, kweniso masokola ngakulungakulu nga vo vingujaku?+ 11 Sonu mutondekiyanji kuwamu kuti ndikambiskana namwi va chiŵandi cha? Kweni tcheŵani ndi chakutupisa cha Afarisi ndi Asaduki.”+ 12 Yapa ndipu anguwamu kuti waŵatcheŵeskanga vakukwaskana ndi chakutupisiya viŵandi cha, kweni visambizu va Afarisi ndi Asaduki.

13 Yesu wati wafika kuchigaŵa cha Kayisareya Filipi, wangufumba akusambira ŵaki kuti: “Kumbi ŵanthu akamba kuti Mwana wa munthu ndiyani?”+ 14 Yiwu angumumuka kuti: “Anyaki akamba kuti ndi Yohane Mubatizi,+ anyaki atiti ndi Eliya+ ndipu anyaki akamba kuti ndi Yeremiya pamwenga yumoza wa achimi.” 15 Iyu wanguŵafumba kuti: “Sonu nanga yimwi, mutiti ndini yani?” 16 Simoni Peturo wangumuka kuti: “Ndimwi Khristu,+ Mwana waku Chiuta wamoyu.”+ 17 Yesu wangukamba kuti: “Ndiwi wakukondwa Simoni mwana waku Yona, chifukwa ndi munthu cha yo wakuvumbuliya* venivi, kweni Ada akuchanya ndiwu.+ 18 Ndipuso nditikukambiya kuti: Yiwi ndiwi Peturo,+ ndipu pajalawi ili+ ndizengengepu mpingu wangu, ndipu mageti nga Dindi* ngazakuwuthereska cha. 19 Ndikupaskengi maki nga Ufumu wakuchanya, ndipu chechosi cho ungamanga pacharu chapasi, chazamuja kuti chamangika kali kuchanya, chechosi cho ungafwatuwa pacharu chapasi chazamuja kuti chafwatulika kali kuchanya.” 20 Sonu wanguŵakaniza mwanthazi akusambira ŵaki kuti angakambiyanga munthu weyosi cha kuti iyu ndi Khristu.+

21 Kutuliya pa nyengu iyi, Yesu wangwamba kukonkhoske akusambira ŵaki kuti watenere kuluta ku Yerusalemu kuchitombozgeka ndi ŵara, ŵara ŵa asembi ndi alembi. Kweniso kuti wamubayika ndipu pa zuŵa lachitatu wazamuyuskika.+ 22 Peturo wati wavwa venivi, wangutole Yesu pamphepeti ndipu wangwamba kumuchenya. Iyu wangumukambiya kuti: “Jivwiyeni lisungu Ambuya, mungazomerezanga cha kuti venivi vikuchitikiyeni.”+ 23 Kweni Yesu wangung’anamuka ndi kukambiya Peturo kuti: “Luta kuvuli kwangu Satana! Ndiwi chinthu chakundiguŵiska, chifukwa maŵanaŵanu ngaku, kuti ngaku Chiuta cha kweni nga ŵanthu.”+

24 Sonu Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Asani munthu wapenja kundilondo, wajikani yija ndipu wapingi chimiti chaki chakutombozgekiyapu* ndi kulutirizga kundilondo.+ 25 Chifukwa weyosi yo wapenja kutaska umoyu waki, wazakuwutaya, kweni weyosi yo wataya umoyu waki chifukwa chaku ini, wazakuwusaniya.+ 26 Sonu munthu wangayanduwanji asani wangasaniya vinthu vosi va mucharu ndi kutaya umoyu waki?+ Pamwenga ntchinthu wuli cho munthu wangapereka kuti wasinthisi ndi umoyu waki?+ 27 Pakuti Mwana wa munthu wazengi mu unkhankhu wa Awisi limoza ndi angelu ŵaki, ndipu pavuli paki, wazamupereka mphotu ku munthu weyosi malinga ndi jalidu laki.+ 28 Nditikuneneskiyani kuti pe anyaki wo ama panu, wo afwengi cha mpaka po awone dankha Mwana wa munthu wachiza mu Ufumu waki.”+

17 Pati pajumpha mazuŵa 6, Yesu wanguto Peturo, Yakobe ndi mvurwa waki Yohane ndipu wanguluta nawu muphiri litali kwakuŵija.+ 2 Iyu wangusambuka yiwu achilereska. Chisku chaki chingugabuka nge lumwi, malaya ngaki ngakubwalu nganguŵala* ukongwa nge ukweru.+ 3 Ndipu awonani! Mozesi ndi Eliya anguŵawoneke penipo, ndipu akambiskananga ndi Yesu. 4 Pavuli paki, Peturo wangukambiya Yesu kuti: “Ambuya, mwachita umampha kuza nasi kunu. Asani mukhumba, ndingajintha mahema ngatatu panu, limoza linu, limoza laku Mozesi ndipuso linyaki laku Eliya.” 5 Peturo weche kulongoro, awonani! mtambu wakuŵala unguŵabenekere, ndipu awonani! mumtambu wo mungutuwa mazu ngakuti: “Uyu ndi Mwana wangu, mweniyo nditanja, yo watindikondwesa.+ Muvwiyeni.”+ 6 Akusambira ŵati avwa mazu ngo, anguwa kavunama ndipu angutenthema ukongwa. 7 Sonu Yesu wanguza pafupi ndipu wanguŵakwaska ndi kukamba kuti: “Sokani. Mungawopanga cha.” 8 Ŵati ayunuka, anguwonapu munthu weyosi cha, kweni Yesu pe. 9 Achisika muphiri, Yesu wanguŵalamula kuti: “Mungakambiyanga munthu weyosi cha chiwona ichi, mpaka po Mwana wa munthu waziyuskikiya.”+

10 Kweni akusambira ŵaki angumufumba kuti: “Nanga ntchifukwa wuli alembi akamba kuti Eliya watenere kuza dankha?”+ 11 Iyu wangumuka kuti: “Eliya wazengi nadi ndipu wazamuweziyapu vinthu vosi.+ 12 Kweni nditikukambiyani kuti Eliya wakuza kali, ndipu angumuziŵa cha kweni angumuchitiya chechosi cho akhumbanga.+ Mwakuyanana ŵaka, Mwana wa munthu wazamutombozgeka mu manja mwawu.”+ 13 Sonu akusambira ŵaki anguwamu kuti wakambanga nawu vakukwaskana ndi Yohane Mubatizi.

14 Ŵati afika pafupi ndi chigulu cha ŵanthu,+ munthu munyaki wanguza kwaku Yesu, wangumujikamiya ndipu wangukamba kuti: 15 “Ambuya mulengiyeni lisungu mwana wangu, chifukwa we ndi vizilirisi ndipu watama ukongwa. Kanandi watuwa pamotu ndipuso kanandi watuwa mumaji.+ 16 Ndinguza nayu kwa akusambira ŵinu kweni atondeka kumuchizga.” 17 Pakumuka, Yesu wanguŵakambiya kuti: “Hate! mugonezi wambula chivwanu ndipuso wakunyongoroka uwu,+ kumbi ndilutirizgengi kuŵa namwi mpaka zuŵanji? Kumbi ndikunthiyengepu namwi mpaka zuŵanji? Zani nayu kunu.” 18 Sonu Yesu wanguchenya chiŵanda cho ndipu chingutuwa mwaku iyu. Mwaviyo, mnyamata yo wanguchira pa ora lenilo.+ 19 Akusambira ŵaki anguza kwaku iyu kumphepeti ndipu angumufumba kuti: “Ntchifukwa wuli isi tatondeka kutuzga chiŵanda chiya?” 20 Iyu wanguŵamuka kuti: “Ntchifukwa chakuti mwe ndi chivwanu chimana. Nditikuneneskiyani, asani mungaŵa ndi chivwanu, chinanga chingaŵa nge kanje ka kamganji, mwazamukambiya phiri ili kuti, ‘Tuwapu yapa, uluti pa,’ ndipu lazamutuwapu. Palivi cho mwazamutondeka kuchita.”+ 21* ——

22 Yesu wanguwunganisa akusambira ŵaki ku Galileya ndipu wanguŵakambiya kuti: “Mwana wa munthu waperekekengi mu manja mwa ŵanthu.+ 23 Yiwu amubayengi ndipu pa zuŵa lachitatu wazamuyuskika.”+ Ndipu akusambira ŵaki anguchita chitima ukongwa.

24 Ŵati afika ku Kaperenao, ŵanthu akusonkhesa msonkhu wa madirakima ngaŵi* anguza kwaku Peturo ndi kumufumba kuti: “Kumbi msambizi winu wapereka msonkhu wa madirakima ngaŵi?”+ 25 Iyu wangukamba kuti: “Hinya wapereka.” Kweni Peturo wati wasere munyumba, Yesu ndiyu wangwamba kulongoro nayu kuti: “Uwona wuli Simoni? Kumbi mafumu nga charu ngalonde kwakayani ndalama za misonkhu yakupambanapambana? Ku ŵana ŵawu pamwenga ku ŵanthu aŵaka?” 26 Iyu wati wamuka kuti: “Ku ŵanthu aŵaka,” Yesu wangumukambiya kuti: “Uneneska nadi, ndikuti ŵana atenere cha kupereka msonkhu. 27 Kweni kuti tileki kuŵaguŵiska,+ uluti kunyanja ukaponyi mbeja ndipu ukato somba yakwamba yo wamungata, ndipu asani wachiyipambawuwa kumulomu wamusaniyamu ndalama yasiliva.* Sonu ukato ndalama yeniyo ndipu ukalipiri msonkhu wangu ndi waku.”

18 Mu ora lenilo, akusambira anguza pafupi ndi Yesu ndi kumufumba kuti: “Kumbi mura ukongwa mu Ufumu wakuchanya ndiyani?”+ 2 Sonu iyu wangudana kamwana, wangukamika pakati pawu 3 ndipu wangukamba kuti: “Nditikuneneskiyani kuti asani muleka kung’anamuka* ndi kuja nge ŵana anamana,+ mwazamuserepu cha mu Ufumu wakuchanya.+ 4 Mwaviyo, weyosi yo wajiyuyuwengi nge kamwana yaka, ndiyu mura ukongwa mu Ufumu wakuchanya;+ 5 ndipuso weyosi yo walonde kamwana nge yaka chifukwa cha zina langu, walonde so ini. 6 Kweni weyosi yo waguŵiska kamoza mwa tiŵana teniti to te ndi chivwanu mwaku ini, vingaŵa umampha kumumangiriya mukhosi chimwa chakupere nge cho bulu waguza, ndipuso kumubizga munyanja.+

7 “Soka charu ichi chifukwa cha vinthu vakuguŵiska! Mbuneneska kuti vakuguŵiska vitondekengi cha kuŵapu, kweni soka munthu yo chakuguŵiska chituliya mwaku iyu! 8 Sonu asani janja laku pamwenga phazi laku litikuguŵiska, ulidumuwi ndi kulitaya kutali.+ Chifukwa nkhanthu kusere mu umoyu we wakupunduka pamwenga we chilima, kuluska kuti uponyeki kumotu wamuyaya we ndi manja ngosi ngaŵi pamwenga maphazi ngosi ngaŵi.+ 9 Ndipuso asani jisu laku litikuguŵiska, ulikolowo ndi kulitaya kutali. Chifukwa nkhanthu kusere mu umoyu we ndi jisu limoza kuluska kuti uponyeki kumotu wa ku Gehena* we ndi masu ngosi ngaŵi.+ 10 Phweriyani kuti muleki kuyuyuwa yumoza wa tiŵana iti, chifukwa nditikukambiyani kuti angelu ŵawu kuchanya, nyengu zosi alereska chisku cha Ada wo ŵe kuchanya.+ 11* ——

12 “Kumbi muwona wuli? Asani munthu we ndi mbereri 100 ndipu yimoza yalanda,+ asi walekengi dankha zinyaki 99 mumapiri ndi kuluta kuchipenja yo yalanda?+ 13 Ndipu asani wayisaniya, nditikuneneskiyani kuti wakondwengi ukongwa chifukwa cha mbereri yo, kuluska 99 zo zinguleka kulanda. 14 Mwakuyanana ŵaka, Ada* wo ŵe kuchanya akhumba cha kuti chinanga nkhamoza mwa tiŵana iti kanangiki.+

15 “Kweniso asani mubali waku wakunangiya, luta kuti ukamukambiyi cho iyu wanangisa* mwe ŵaŵi, yiwi ndi iyu.+ Ndipu asani iyu wakuvwiya ndikuti wamuweza mubali waku.+ 16 Kweni asani watikuvwiya cha, to yumoza pamwenga ŵaŵi kuti nkhani yosi yisimikiziki pa ukaboni* wa ŵanthu ŵaŵi pamwenga atatu.+ 17 Asani watiŵavwiya cha, kakambi ku mpingu. Asani mpingu nawu watiwuvwiya cha, umuwonengi nge munthu wamitundu+ ndipuso wakusonkhesa msonkhu.+

18 “Nditikuneneskiyani, chechosi cho mungamanga pacharu chapasi chazamukuŵa kuti chamangika kali kuchanya, ndipu cho mungafwatuwa pacharu chapasi chazamukuŵa kuti chafwatulika kali kuchanya. 19 Nditikukambiyani so kuti asani ŵanthu ŵaŵi mwaku yimwi akoliyana kuti apemphi chinthu chakukhumbika ukongwa, Ada wo ŵe kuchanya azakuŵachitiya.+ 20 Chifukwa po ŵanthu ŵaŵi pamwenga atatu awungana mu zina langu,+ nani nde pakati pawu.”

21 Pavuli paki, Peturo wanguza kwaku Yesu ndi kumufumba kuti: “Ambuya, kumbi mubali wangu ndingamugowoke maulendu ngalinga asani wandinangiya? Kumbi ndingamugowoke maulendu 7?” 22 Yesu wangumumuka kuti: “Nditikukambiya, ungamugowokiyanga maulendu 7 pe cha, kweni mpaka maulendu 77.+

23 “Ndichu chifukwa chaki Ufumu wakuchanya tingawuyeruzgiya ndi fumu yo yakhumbanga kulonda ngongoli kwa akapolu ŵaki. 24 Fumu yo yati yayamba kulonda ngongoli, ateŵeti ŵaki anguza ndi munthu yo wenga ndi ngongoli ya matalenti 10,000.* 25 Kweni chifukwa chakuti wengavi nthowa yakuweze ngongoli yo, mbuyaki wangukamba kuti iyu, muwolu waki, ŵana ŵaki kweniso vinthu vosi vo wenga navu vigulisiki kuti awezi ngongoli yo.+ 26 Sonu kapolu yo wanguwa pasi ndi kumujikamiya, ndipu wangukamba kuti, ‘Chondi ndilindizgenipu ŵaka kamanavi, ndiwezengi ngongoli yosi.’ 27 Chifukwa cha lisungu, mbuyaki wangumuleka ndipu wangumugowoke ngongoli yaki.+ 28 Kweni kapolu yo wanguluta ndi kuchisaniya kapolu munyaki yo wenga nayu ndi ngongoli ya madinari 100,* ndipu wangumukonya ndi kwamba kumufyeka pakhosi. Wangumukambiya kuti, ‘Ndiweze vosi vo ungubwereka kwaku ini.’ 29 Sonu kapolu munyaki yo, wanguwa pasi ndi kwamba kumuŵeyere kuti, ‘Ndilindizgenipu ŵaka kamanavi, ndikuweziyeningi ngongoli yinu.’ 30 Kweni wangukana kumugowoke, ndipu wanguluta kuchimuponya mujeri kuti wakaje mwenimo mpaka po wazamuweze ngongoli yo. 31 Akapolu anyaki ŵati awona vo vinguchitika, anguguŵa ukongwa ndipu anguluta kuchikambiya ambuyawu vosi vo vinguchitika. 32 Sonu mbuyaki wangumudanisa ndipu wangumukambiya kuti: ‘Kapolu wabwekabweka yiwi, ini ndingukugowoke ngongoli yaku yosi wati wandiŵeyere. 33 Sonu watondekiyanji kumulenge lisungu kapolu munyaku nge mo ini ndingukulenge lisungu?’+ 34 Ivi vinguchitiska kuti mbuyaki wakwiyi ukongwa, ndipu wangumupereka kwa asilikali kuti amuŵiki mujeri mpaka po waweze ngongoli yosi. 35 Ada akuchanya nawu azamuchita namwi mwakuyanana ŵaka,+ asani muleka kugowoke abali ŵinu ndi mtima wosi.”+

19 Yesu wati wamaliza kukamba venivi, wangutuwaku ku Galileya ndipu wangufika kumphaka za Yudeya, kusirya linyaki la Yorodani.+ 2 Chigulu cha ŵanthu nachu chingumulondo ndipu wanguŵachizga kweniko.

3 Ndipu Afarisi anguza kwaku iyu ndi chilatu chakuti amuyesi. Yiwu angumufumba kuti: “Kumbi marangu ngazomereza kuti munthulumi wapati muwolu waki pa chifukwa chechosi?”+ 4 Iyu wanguŵamuka kuti: “Kumbi mukuŵerenga cha kuti yo wanguŵalenga kutuliya pakwamba, wangulenga munthulumi ndi munthukazi,+ 5 ndipu wangukamba kuti: ‘Pa chifukwa chenichi, munthulumi wazamuleka awisi ndi anyina ndipu wazakujibatika ku muwolu waki, ndipu wosi ŵaŵi azamuja liŵavu limoza’?+ 6 Yiwu mbaŵi so cha, kweni liŵavu limoza. Mwaviyo, cho Chiuta wamanga pamoza, munthu wangapatuwanga cha.”+ 7 Yiwu angumufumba kuti; “Sonu nanga ntchifukwa wuli Mozesi wangulamula kuti munthulumi wapaskengi muwolu waki kalata yachipata ndi kumupata?”+ 8 Yesu wanguŵamuka kuti: “Mozesi wangukuzomerezani kupata awolu ŵinu chifukwa cha kunonopa mtima kwinu,+ kweni ndimu venge cha pakwamba.+ 9 Nditikukambiyani kuti munthu weyosi yo wapata muwolu waki kwambula kuti wachita ureŵi,* ndipu wato munthukazi munyaki, wachita chigololu.”+

10 Akusambira ŵaki angumukambiya kuti: “Asani ndimu viliri pakati pa munthu ndi muwolu waki, mbwenu mbumampha kuleka kuto.” 11 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Mbanthu wosi cha wo angafiska venivi, kweni wo akupaskika mphasu yeniyi ndiwu angafiska.+ 12 Pakuti pe ŵanthu wo angato cha chifukwa akuwa viyo, ndipu pe anyaki wo angato cha chifukwa akutheneka ndi ŵanthu, kweni pe anyaki wo angato cha chifukwa cha Ufumu wakuchanya. Yo wangafiska kuja wambula kuto, waje viyo.”+

13 Sonu ŵanthu anguza ndi ŵana kwaku Yesu kuti waŵiki manja ngaki paku yiwu ndi kuŵapemphere, kweni akusambira ŵaki anguŵakalipiya.+ 14 Kweni Yesu wanguŵakambiya kuti: “Alekeni ŵana, mungaŵakanizanga cha kuza kwaku ini, chifukwa Ufumu wakuchanya ngwa ŵanthu a nge ŵana ŵenaŵa.”+ 15 Yesu wanguŵika manja ngaki pa ŵana wo, ndipu wangutuwaku kwenuku.

16 Sonu munthu munyaki wanguza kwaku iyu ndi kumufumba kuti: “Msambizi, kumbi ntchinthu wuli chamampha cho ndingachita kuti ndizilonde umoyu wamuyaya?”+ 17 Iyu wangumumuka kuti: “Ntchifukwa wuli utindifumba cho ntchamampha? Wamampha walipu yumoza pe.+ Sonu asani ukhumba kuzilonde umoyu, lutirizga kusunga marangu.”+ 18 Iyu wangumufumba kuti: “Marangu nanga?” Yesu wangumuka kuti: “Ungabayanga munthu cha,+ ungachitanga chigololu cha,+ ungabanga cha,+ ungaperekanga ukaboni waboza cha,+ 19 utumbikengi awusu ndi anyoku,+ uyanjengi munyaku nge mo utijiyanjiya wamweni.”+ 20 Mnyamata yo wangumukambiya kuti: “Ndaja ndichisunga marangu ngosi ngenanga; sonu ntchinthu wuli so cho nditondeka kuchita?” 21 Yesu wangumukambiya kuti: “Asani ukhumba kuja wakufikapu,* luta ukagulisi vinthu vaku ndipu ndalama zaki ukapaski akavu. Asani wachita viyo, uŵengi ndi chuma kuchanya,+ ndipu uzi kuti uzije wakusambira wangu.”+ 22 Mnyamata yo wati wavwa venivi, wangutuwapu we ndi chitima chifukwa wenga ndi katundu munandi.+ 23 Pavuli paki, Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Nditikuneneskiyani, vazamukuŵa vakusuzga ukongwa kuti munthu wachuma wazisere mu Ufumu wakuchanya.+ 24 Nditikukambiyani so kuti ntchipusu kuti ngamila yisere pajisu la zingani, kuluska kuti munthu wachuma wasere mu Ufumu waku Chiuta.”+

25 Akusambira ŵaki ŵati avwa ivi, anguzizwa ukongwa ndipu angukamba kuti: “Sonu ndiyani yo wangataskika?”+ 26 Yesu wanguŵalereseska ndipu wangukamba kuti: “Ku ŵanthu, ivi vingachitika cha, kweni palivi cho Chiuta wangatondeka kuchita.”+

27 Sonu Peturo wangumuka kuti: “Awonani! Taleka vinthu vosi ndi kulondo yimwi, nanga ntchinthu wuli cho tisaniyengi?”+ 28 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Nditikuneneskiyani, mu nyengu yakulenga so, asani Mwana wa munthu wazija pampandu waki wa unkhankhu, yimwi mwaja muchindilondo, mwazamuja mumipandu 12, kweruzga mafuku 12 ngaku Isirayeli.+ 29 Ndipu munthu weyosi yo waleka nyumba, avurwa ŵaki, aku ŵaki, azichi ŵaki, awisi, anyina, ŵana, pamwenga minda chifukwa cha zina langu, wazamulonde vinthu venivi maulendu 100, kweniso wazamuhara umoyu wamuyaya.+

30 “Kweni ŵanthu anandi wo ŵe kukwamba azamuja kukumaliya, ndipu wo ŵe kukumaliya azamuja kukwamba.+

20 “Pakuti Ufumu wakuchanya we nge mweneku wa nyumba yo wanguchelera mlenjilenji kuchipenja aganyu kuti akagwiri ntchitu kumunda waki wa mphereska.+ 2 Wati wapangana nawu kuti waŵalipirengi dinari* yimoza pa zuŵa, wanguŵatuma kumunda waki wa mphereska. 3 Cha mu ora lachitatu,* iyu wanguluta so ndipu wanguwona ŵanthu anyaki wo anguma ŵaka mumsika chifukwa pengavi yo wanguŵalemba ntchitu. 4 Iyu wanguŵakambiya kuti, ‘Namwi so lutani kumunda wa mphereska ndikupaskeningi malipiru ngakwenere.’ 5 Yiwu anguluta nadi. Cha mu ora la 6* kweniso mu ora la 9,* iyu wanguluta so ndipu wanguchita so viyo. 6 Pakumaliya, cha mu ora la 11* wanguluta so ndipu wangusaniya anyaki wo anguma ŵaka. Iyu wanguŵafumba kuti, ‘Ntchifukwa wuli mwama ŵaka yapa zuŵa losi kwambula kugwira ntchitu?’ 7 Yiwu angumuka kuti, ‘Chifukwa chakuti palivi yo watilemba ganyu.’ Iyu wanguŵakambiya kuti, ‘Namwi so lutani kumunda wa mphereska.’

8 “Lumwi lichisere, mweneku wa munda wangukambiya kapitawu kuti, ‘Adani aganyu kuti uŵalipiri.+ Uyambi ŵanthu wo amaliya kuza, ndipu umaliyi wo ayamba kuza.’ 9 Ŵanthu wo angwamba kugwira ntchitu mu ora la 11 ŵati aza, weyosi wangulonde dinari* yimoza. 10 Sonu ŵanthu wo anguza pakwamba ŵati aza, anguŵanaŵana kuti apaskikengi zinandi, kweni nawu angupaskika dinari* yimozayimoza. 11 Ŵati alonde angwamba kudandawuliya mweneku wa nyumba. 12 Yiwu anguti, ‘Ŵanthu wo amaliya kuza, agwira ŵaka ntchitu ora limoza pe, kweni mwaŵalipira mwakuyanana ndi isi, chinanga kuti isi tagwira ntchitu yakuŵaŵa zuŵa losi pa lumwi!’ 13 Kweni iyu wangumuka yumoza wa ŵanthu ŵenaŵa kuti, ‘Abwezi, palivi cho ndakunangiya. Tingupangana kuti ndikupaskengi dinari* yimoza, asi viyo?+ 14 To ndalama yaku ukengi. Ndaŵanaŵana kuti wakumaliya ndimulipiri mwakuyanana ndi yiwi. 15 Asi ini nde ndi wanangwa wakuchita chechosi cho ndakhumba pa vinthu vangu? Pamwenga jisu laku ndasanji* chifukwa chakuti nde wamampha?’*+ 16 Mwakuyanana ŵaka, ŵanthu akumaliya aŵengi akwamba, akwamba aŵengi akumaliya.”+

17 Wachikwere ku Yerusalemu, Yesu wangutole akusambira ŵaki 12 pamphepeti ndipu ŵe munthowa wanguŵakambiya kuti:+ 18 “Awonani! Tiluta ku Yerusalemu ndipu Mwana wa munthu wamuperekeka ku ŵara ŵa asembi ndi alembi. Yiwu akumuyeruzga kuti wabayiki,+ 19 ndipu akumupereka ku ŵanthu amitundu yinyaki kuti amunyozi ndi kumukhwechuwa kweniso kuti amubayiyi pachimiti,+ ndipu pa zuŵa lachitatu wazamuyuskika.”+

20 Sonu muwolu waku Zebediya+ wanguza ndi ŵana ŵaki anthulumi ŵaŵi kwaku Yesu, ndipu wangumujikamiya kuti wamupemphi chinthu chinyaki.+ 21 Yesu wangumufumba kuti: “Mukhumba vinthu wuli?” Iyu wangumuka kuti: “Layizgani kuti mu Ufumu winu, ŵana ŵangu ŵaŵi yaŵa, munyaki wakaje kujanja linu lamaryi, munyaki kujanja linu lamazge.”+ 22 Yesu wangumuka kuti: “Mutichiziŵa cha cho mupempha. Kumbi mungamwa kapu yo ini nde pafupi kumwa?”+ Yiwu angumuka kuti: “Hinya tingamwa.” 23 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Mumwengi nadi kapu yangu,+ kweni nkhwaku ini cha kusankha kuti uyu waje kujanja langu lamaryi, uyu kujanja langu lamazge, kweni Ada ndiwu aziŵa wo aŵanozge kuti aŵapaski.”+

24 Akusambira anyaki 10 ŵati avwa venivi, anguŵakwiyiya wosi ŵaŵi.+ 25 Kweni Yesu wanguŵadana ndi kuŵakambiya kuti: “Yimwi muziŵa kuti wo alamuliya mitundu ya ŵanthu achita ufumu pa ŵanthu ŵawu ndipu ŵanthu wo ŵe ndi mazaza akandirizga anyawu.+ 26 Kweni yimwi mungachitanga viyo cha.+ Weyosi yo wakhumba kuja mura pakati pinu, waje mteŵeti winu,+ 27 ndipu yo wakhumba kuja wakwamba pakati pinu, waje kapolu winu.+ 28 Mwakuyanana ŵaka, Mwana wa munthu wakuza kuti ŵanthu amuteŵete cha, kweni wakuza kuziteŵete+ ndi kupereka umoyu waki sembi yakuwombole ŵanthu anandi.”+

29 Achituwa ku Yeriko, chigulu cha ŵanthu chingumulondo. 30 Ndipu awonani! ŵanthu ŵaŵi achibulumutiya wo anguja mumphepeti mwa msewu, anguvwa kuti kujumpha Yesu. Yiwu angudaniriza kuti: “Ambuya, tichitiyeni lisungu Mwana waku Davidi!”+ 31 Kweni chigulu cha ŵanthu chinguŵakalipiya ndipu chinguŵakambiya kuti aje cheti, kweni yiwu angwamba kudaniriza ukongwa kuti: “Ambuya, tichitiyeni lisungu Mwana waku Davidi!” 32 Sonu Yesu wanguma ndi kuŵadana, ndipu wanguŵafumba kuti: “Mukhumba kuti ndikuchitiyeninji?” 33 Yiwu angumuka kuti: “Ambuya, tikhumba kuti mujuli masu ngidu.” 34 Chifukwa cha lisungu, Yesu wangukwaska masu ngawu,+ ndipu nyengu yeniyo angwamba so kulereska ndipu angumulondo.

21 Ŵati aja kamanavi kufika ku Yerusalemu, angufika ku Betifage pa Phiri la Maolivi, ndipu Yesu wangutuma akusambira ŵaŵi.+ 2 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Lutani mumuzi wo uwoneka po, ndipu mwamusaniya bulu yo amumangiriya limoza ndi mwana waki. Mukaŵafwatuwi ndi kuza nawu kwaku ini. 3 Asani munthu munyaki wachikufumbani, mukakambi kuti, ‘Ambuya atiŵakhumba.’ Asani mwachikamba ŵaka viyo, wakukupaskani nyengu yeniyo.”

4 Ivi vinguchitika kuti vifiski vo vingukambikiya limu kuporote mwa mchimi kuti: 5 “Kambiyani mwana munthukazi wa ku Ziyoni kuti: ‘Awona! Fumu yaku yituza kwaku yiwi,+ njakuzika+ ndipu yakwera pabulu, hinya, pakabulu, pamwana wa nyama yakunyamuwa katundu.’”+

6 Mwaviyo, akusambira anguluta ndipu anguchita nge mo Yesu wanguŵakambiya.+ 7 Yiwu anguza nayu bulu pamoza ndi mwana waki, ndipu angutandika malaya ngawu ngakubwalu pachanya pa abulu wo. Pavuli paki, Yesu wangukwerapu.+ 8 Ŵanthu anandi angutandika malaya ngawu ngakubwalu mumsewu+ ndipu anyaki afyonga vivwati ndi kuvitandika mumsewu. 9 Ndipuso chigulu cha ŵanthu cho chenga panthazi paku Yesu ndi cho chenga pavuli paki chadanirizanga kuti: “Mutaskeni chondi, Mwana waku Davidi!+ Ngwakutumbikika yo watuza mu zina laku Yehova!*+ Mutaskeni chondi, yimwi mwe kuchanya ukongwa!”+

10 Wati wasere mu Yerusalemu, tawuni yosi yinguyaŵayika ndipu ŵanthu atingi: “Ndiyani mwenuyu?” 11 Chigulu cha ŵanthu chakambanga kuti: “Uyu ndi mchimi Yesu+ wa ku Nazareti, ku Galileya!”

12 Yesu wangusere munyumba yakusopiyamu, ndipu wangudikisa ŵanthu wo agulisanga ndipuso wo agulanga vinthu munyumba yakusopiyamu, wangugudubuwa mathebulu nga akusintha ndalama kweniso mipandu ya akugulisa nkhunda.+ 13 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Malemba ngatiti, ‘Nyumba yangu yazamudanika kuti nyumba yakupempheriyamu,’+ kweni yimwi mwayisambusa mphanji ya ankhungu.”+ 14 Kusazgiyapu pa venivi, ŵanthu achibulumutiya ndi akupunduka anguza kwaku iyu munyumba yakusopiyamu ndipu wanguŵachizga.

15 Ŵara ŵa asembi ndi alembi angukwiya ukongwa+ ŵati awona vakuziziswa vo iyu wanguchita ndipuso anyamata wo adanirizanga munyumba yakusopiyamu kuti, “Mutaskeni chondi, Mwana waku Davidi!”+ 16 Sonu yiwu angumufumba kuti: “Kumbi utuvwa vo yaŵa akamba?” Yesu wanguŵamuka kuti: “Hinya. Kumbi mukuŵerenga cha venivi kuti, ‘Mumilomu mwa ŵana kweniso mwa malitema mutuwengi mazu ngakuthamika’?”+ 17 Iyu wanguŵasiya, wangutuwamu mutawuni yo ndi kuluta ku Betaniya ndipu wanguchigona kweniko.+

18 Ndi mlenjilenji wachiwere ku Yerusalemu, Yesu wanguvwa nja.+ 19 Iyu wanguwona chimiti cha mkuyu mumphepeti mwa msewu ndipu wanguluta pafupi, wangusaniyamu chipasu chechosi cha kweni mani pe,+ ndipu wanguchikambiya kuti: “Kwamba msanawale, mwaku yiwi mungazisanirikanga so chipasu chechosi cha.”+ Ndipu chimiti cha mkuyu cho chingufota nyengu yeniyo. 20 Akusambira ŵaki ŵati awona venivi, anguzizwa ukongwa ndipu anguti: “Vachitika wuli kuti chimiti cha mkuyu chifoti nyengu yeniyo?”+ 21 Yesu wanguŵamuka kuti: “Nditikuneneskiyani, asani mungaŵa ndi chivwanu ndipuso mungaleka kukayika, mwazamuchita ivi pe cha, kweni asani mwazikambiya phiri ili kuti, ‘Soka panu, ukajiponyi munyanja,’ vazamuchitika nadi.+ 22 Ndipu vinthu vosi vo mwazamupempha mwachivwanu, mwazamupaskika.”+

23 Wati wasere munyumba yakusopiyamu, ŵara ŵa asembi ndi ŵara anguza kwaku iyu wachisambiza ndipu angumufumba kuti: “Kumbi mazaza ngakuchitiya ivi utuwa nangu pani? Ndipu ndiyani yo wakukupaska mazaza ngenanga?”+ 24 Yesu wanguŵamuka kuti: “Nani ndikufumbeni fumbu limoza. Asani mwandimuka, ndikukambiyeningi ko kutuwa mazaza ngo ndichitiya ivi: 25 Kumbi ubatizu waku Yohane ukutuliya nunkhu? Kuchanya pamwenga ku ŵanthu?” Yiwu angwamba kukambiskana kuti: “Asani tikambengi kuti, ‘Ukutuliya kuchanya,’ watikambiyengi kuti, ‘Sonu ntchifukwa wuli munguleka kumugomezga?’+ 26 Kweni asani tikambengi kuti, ‘Ukutuliya ku ŵanthu,’ chigulu cha ŵanthu chitiyukiyengi chifukwa wosi awona kuti Yohane ndi mchimi.” 27 Sonu angumuka Yesu kuti: “Tiziŵa cha.” Ndipu nayu wanguŵamuka kuti: “Nani ndikukambiyeningi cha ko kutuwa mazaza ngo ndichitiya venivi.

28 “Kumbi muŵanaŵana wuli? Munthu munyaki wenga ndi ŵana anthulumi ŵaŵi. Wanguluta ku mwana waki wakwamba ndi kumukambiya kuti, ‘Wamwana, luta ukagwiri ntchitu mumunda wa mphereska.’ 29 Mwana yo wangumuka kuti, ‘Ndilutengeku cha,’ kweni pavuli paki wangujisuska ndipu wanguluta. 30 Wanguluta so ku mwana waki wachiŵi ndipu wangumukambiya mazu ngakuyanana. Iyu wangumuka kuti, ‘Ndilutengi Ada,’ kweni wangulutaku cha. 31 Kumbi ndi mwana nuyu yo wanguchita khumbu la awisi?” Yiwu angumuka kuti: “Wakwamba.” Yesu wanguŵakambiya kuti: “Nditikuneneskiyani, akusonkhesa msonkhu ndi mahuli atikudanjiriyani kusere mu Ufumu waku Chiuta. 32 Chifukwa Yohane wanguza mu urunji, kweni mungumugomezga cha. Kweni akusonkhesa msonkhu ndi mahuli angumugomezga,+ ndipu chinanga kuti munguviwona ivi kweni pavuli paki mungujisuska cha kuti mumugomezgi.

33 “Avwani ntharika yinyaki: Penga munthu munyaki yo wenga ndi munda. Iyu wangupandamu mphereska+ ndipu wanguwuzunguliza ndi mpanda, wangukumba chakukandiyamu mphereska ndi kuzenga chigongwi,+ pavuli paki wanguwupereka kwa alimi ndipu wanguluta ku ulendu.+ 34 Nyengu ya vipasu yati yakwana, wangutuma akapolu ŵaki kuti akato vipasu kwa alimi. 35 Kweni alimi wo anguko akapolu wo, munyaki angumupuma, munyaki angumubaya ndipu munyaki angumuponya mya.+ 36 Wangutuma so akapolu anyaki anandi kuphara gulu lakwamba, kweni anguchita so nawu nge mo anguchitiya ndi akwamba.+ 37 Pakumaliya, wangutuma mwana waki, ndipu wanguti: ‘Mwana wangu pe akumutumbika.’ 38 Alimi ŵati awona mwana waki angukambiskana kuti, ‘Mwenuyu ndiyu waharengi.+ Tiyeni timubayi kuti tito chihara chaki!’ 39 Mwaviyo, angumuto ndi kumuponya kubwalu kwa munda wa mphereska ndipu angumubaya.+ 40 Sonu asani mweneku wa munda wa mphereska wawe, kumbi wazamuchitanji nawu alimi ŵenaŵa?” 41 Yiwu angumumuka kuti: “Chifukwa chakuti mbaheni, wazakuŵabaya ndipu wazamupereka munda wa mphereska wo kwa alimi anyaki, wo azakumupaska vipasu pa nyengu yaki.”

42 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Kumbi mukuŵerenga cha m’Malemba kuti, ‘Mwa wo akuzenga anguwukana, ndiwu waja mwa wakukhumbika ukongwa wapakona,*+ mwa wenuwu watuliya kwaku Yehova,* ndipu ngwakuziziswa ukongwa mu masu mwidu’?+ 43 Ndichu chifukwa chaki nditikukambiyani kuti Ufumu waku Chiuta ulondekengi kwaku yimwi ndipu uperekekengi ku mtundu wo ungapasa vipasu vaki. 44 Ndipuso munthu yo wawengi pa mwa wenuwu watimbinyukengi.+ Ndipu yo umuwiyengi, umusilengi.”+

45 Sonu ŵara ŵa asembi ndi Afarisi ŵati avwa ntharika zaki, anguziŵa kuti wakambanga yiwu.+ 46 Chinanga kuti akhumbanga kumuko,* angopa chigulu cha ŵanthu chifukwa ŵanthu wo awonanga kuti Yesu ndi mchimi.+

22 Yesu wangulongoro so nawu mwakugwiriskiya ntchitu ntharika, ndipu wanguti: 2 “Ufumu wakuchanya tingawuyeruzgiya ndi phwandu la nthengwa lo fumu yingunozge+ mwana waki munthulumi. 3 Ndipu fumu yo yingutuma akapolu ŵaki kuti akadani ŵanthu wo angudanika kuti azi kuphwandu la nthengwa, kweni yiwu angukana kuza.+ 4 Yingutuma so akapolu anyaki ndipu yinguti, ‘Kaŵakambiyeni ŵanthu wo adanika kuti: “Awonani! Ndanozga kali chakurya, ndabaya ng’ombi zangu ndipuso nyama zakututuŵa ndipu chechosi chanozgeka kali. Zani kunu ku phwandu la nthengwa.”’ 5 Kweni yiwu angutoliyaku kanthu cha ndipu angutuwapu, anyaki anguluta kuminda yawu, penipo anyaki anguluta kumalonda ngawu,+ 6 kweni anyaki anguko akapolu wo ndipu anguŵachitiya phuzu ndi kuŵabaya.

7 “Fumu yingukwiya ukongwa ndipu yingutuma asilikali ŵaki kuti akabayi ŵanthu wo angubaya akapolu ŵaki ndi kuwotcha tawuni yawu.+ 8 Pavuli paki, fumu yingukambiya akapolu ŵaki kuti, ‘Phwandu la nthengwa lanozgeka kweni wo angudanika mbambula kwenere.+ 9 Mwaviyo, lutani mumisewu ya mutawuni ndipu mukadani weyosi yo mwakumusaniya kuti wazi kuphwandu la nthengwa.’+ 10 Akapolu wo anguluta mumisewu nge mo angutumikiya ndipu angudana wosi wo angusaniya, aheni ndi amampha viyo. Ndipu holu yakuchitiyamu zowala yinguzaza ndi ŵanthu wo aryanga.*

11 “Fumu yati yaza kuziyendere alendu, yinguwona munthu munyaki yo wanguleka kuvwala chakuvwala chanthengwa. 12 Sonu yingumufumba kuti, ‘Ayimwi, mwasere wuli munu kwambula chakuvwala chanthengwa?’ Munthu yo wangusoŵa chakukamba. 13 Pavuli paki, fumu yingukambiya ateŵeti ŵaki kuti, ‘Mumangeni manja ndi malundi ndipu mumuponyi ku mdima kubwalu. Ndipu kweniko ndiku wamuliya ndi kukukuta minyu ngaki.’

14 “Pakuti akudanika mbanandi, kweni akusankhika mbamanavi.”

15 Pavuli paki, Afarisi angumupangiya wupu kuti akamusaniyi vifukwa pa vo wakambengi.+ 16 Mwaviyo, angutuma akusambira ŵawu pamoza ndi ŵanthu a mu chipani chaku Herodi+ kuchimukambiya kuti: “Msambizi, tiziŵa kuti mukamba vinthu mwauneneska ndipu musambiza nthowa yaku Chiuta mwauneneska kweniso muchita vinthu kuti ŵanthu akuyanjiyeningi cha, chifukwa muchita vinthu mwakutole mo munthu wawoneke cha. 17 Sonu atikambiyeni, muwona wuli? Kumbi dangu lizomereza* kupereka msonkhu kwaku Kayisara pamwenga cha?” 18 Kweni Yesu wanguziŵa maŵanaŵanu ngawu ngaheni ndipu wangukamba kuti: “Akunyenga yimwi, mutindiyesiyanji? 19 Ndilongoni ndalama ya msonkhu.” Angumupaska dinari.* 20 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Kumbi chithuzi ichi ndi mazu yanga vaku yani?” 21 Yiwu anguti: “Vaku Kayisara.” Iyu wanguŵakambiya kuti: “Mwaviyo, perekani vinthu vaku Kayisara kwaku Kayisara, ndipu vaku Chiuta kwaku Chiuta.”+ 22 Ŵati avwa venivi, anguzizwa ukongwa ndipu angumuleka ndi kutuwapu.

23 Pa zuŵa lo, Asaduki, wo akambanga kuti kulivi chiyuka,+ anguza ndi kumufumba kuti:+ 24 “Msambizi, Mozesi wakukamba kuti: ‘Asani munthulumi wakuto wafwa kwambula kusiya mwana, mubali waki waharengi choko kuti wamuyuskiyi mbewu mubali waki.’+ 25 Sonu tenga ndi anthulumi 7 a nyumba yimoza. Wakwamba wanguto kweni wangufwa kwambula mwana, ndipu mubali waki wanguhara choko. 26 Venivi vinguchitikiya so wachiŵi ndi wachitatu, mpaka wosi 7. 27 Pakumaliya, munthukazi yo nayu wangufwa. 28 Sonu pa chiyuka, kumbi munthukazi yo wazamuja muwolu waku yani pa anthulumi 7 yaŵa? Chifukwa wosi angutoranapu nayu.”

29 Yesu wanguŵamuka kuti: “Munangisa, chifukwa mutingaziŵa cha Malemba pamwenga nthazi yaku Chiuta.+ 30 Pakuti pa chiyuka, anthulumi ato cha, anthukazi ayirwa cha, kweni aja nge angelu kuchanya.+ 31 Pa nkhani ya kuyuskika kwa ŵanthu akufwa, kumbi mukuŵerenga cha vo Chiuta wakukukambiyani kuti: 32 ‘Ini ndini Chiuta waku Abrahamu, Chiuta waku Isaki ndipuso Chiuta waku Yakobe’?+ Iyu ndi Chiuta wa ŵanthu akufwa cha, kweni wa ŵanthu amoyu.”+ 33 Chigulu cha ŵanthu chati chavwa venivi chinguzizwa ukongwa ndi vo iyu wasambizanga.+

34 Afarisi ŵati avwa kuti waŵasoŵesa chakukamba Asaduki, yiwu ndi asaduki angupanga wupu. 35 Yumoza waku yiwu yo waliziŵanga umampha Dangu,* wanguyesa Yesu mwakumufumba kuti: 36 “Msambizi, kumbi dangu likulu ukongwa mu Dangu* ndi nili?”+ 37 Yesu wangumumuka kuti: “‘Uyanjengi Yehova* Chiuta waku ndi mtima waku wosi, ndi umoyu waku wosi, ndi maŵanaŵanu ngaku ngosi.’+ 38 Lenili ndilu dangu likulu ukongwa kweniso lakwamba. 39 Lachiŵi lakuyanana nalu ndakuti: ‘Uyanjengi munyaku nge mo utijiyanjiya wamweni.’+ 40 Pa marangu ngaŵi ngenanga ndipu pagona Dangu* losi ndi vo achimi akulemba.”+

41 Sonu Afarisi ŵati awungana, Yesu wanguŵafumba kuti:+ 42 “Kumbi muŵanaŵana kuti Khristu ndiyani? Kumbi ndi mwana waku yani?” Yiwu angumumuka kuti: “Ndi mwana waku Davidi.”+ 43 Iyu wanguŵafumba kuti: “Nanga ntchifukwa wuli, Davidi mwakulongozgeka ndi mzimu+ wangumudana kuti Ambuya po wanguti, 44 ‘Yehova* wangukambiya Ambuya kuti: “Ja kujanja langu lamaryi mpaka po ndaŵikiya arwani ŵaku kusi kwa maphazi ngaku”’?+ 45 Sonu asani Davidi watimudana kuti Ambuya, nanga waŵa wuli mwana waki?”+ 46 Pengavi yo wangwesa kumumuka ndipu kutuliya pa zuŵa lenili, pengavi yo wangulutirizga kumufumbiya dala mafumbu.

23 Sonu Yesu wangukambiya chigulu cha ŵanthu kweniso akusambira ŵaki kuti: 2 “Alembi ndi Afarisi ajijalika pampandu waku Mozesi. 3 Mwaviyo, vinthu vosi vo angakukambiyani muvichitengi ndi kuvilondo, kweni mungachitanga cha vo yiwu achita, pakuti yiwu achita vakupambana ndi vo akamba.+ 4 Yiwu amanga katundu muzitu ndi kumuŵika pamapewa nga ŵanthu,+ kweni yiwu ŵeneku akhumba cha kumundereza ndi chikumbu chawu.+ 5 Vosi vo achita, ativichita kuti ŵanthu aŵawoni,+ chifukwa akuzga timabokosi takuja ndi malemba to avwala nge ntchakuŵavikiliya,+ ndipuso atalikiska mphonji za malaya ngawu.+ 6 Yiwu atanja malu ngakuzirwa pa maphwandu, ndipuso mipandu yakunthazi* mumasinagogi.+ 7 Atanja so kuti ŵanthu aŵatawuzgengi mwaulemu mumisika kweniso kuti aŵadanengi kuti Rabi.* 8 Kweni yimwi mungadanikanga kuti Rabi cha, chifukwa Msambizi winu njumoza,+ ndipu mosi mwe abali. 9 Ndipuso mungadananga weyosi cha pacharu chapasi kuti ada, chifukwa Awusemwi mbamoza+ Wo ŵe kuchanya. 10 Mungadanikanga so kuti alongozgi cha, chifukwa Mulongozgi winu njumoza, Khristu. 11 Kweni mura ukongwa pakati pinu, watenere kuja mteŵeti winu.+ 12 Weyosi yo watijikuzga wayuyulikengi,+ ndipu weyosi yo watijiyuyuwa, wakwezekengi.+

13 “Soka alembi ndi Afarisi, akunyenga yimwi! chifukwa mujaliya ŵanthu khomu lakuselere mu Ufumu wakuchanya, pakuti yimwi mwaŵeni museremu cha, ndipu ŵanthu wo akhumba kuseremu mutiŵazomereza cha.+ 14* ——

15 “Soka alembi ndi Afarisi, akunyenga yimwi!+ chifukwa mutenda mitunda yitaliyitali kweniso muyambuka nyanja kuti mukang’anamuwi* munthu yumoza, ndipu asani mwamung’anamuwa, mutimuchitiska kuŵa wakwenere Gehena,* ndipu watuŵa muheni ukongwa kuluska mwaŵeni.

16 “Soka yimwi alongozgi achibulumutiya,+ chifukwa mukamba kuti, ‘Asani munthu walapizga mwakuzumbuwa nyumba yakusopiyamu, palivi kanthu; kweni asani walapizga mwakuzumbuwa golidi wa munyumba yakusopiyamu, watenere kufiska vo walapizga.’+ 17 Akupusa kweniso achibulumutiya yimwi! Kumbi chakukhumbika ukongwa ndi nichi, golidi pamwenga nyumba yakusopiyamu yo yachitiska kuti golidi yo waŵi wakupaturika? 18 Kweniso mukamba kuti, ‘Asani munthu walapizga mwakuzumbuwa guŵa la sembi, palivi kanthu; kweni asani walapizga mwakuzumbuwa mphasu yo ye paguŵa la sembi, watenere kufiska vo walapizga.’ 19 Achibulumutiya yimwi! Kumbi chakukhumbika ukongwa ndi nichi, mphasu pamwenga guŵa la sembi lo lachitiska kuti mphasu yo yiŵi yakupaturika? 20 Mwaviyo, munthu weyosi yo walapizga mwakuzumbuwa guŵa la sembi, ndikuti walapizgiya guŵa la sembi ndi vosi vo ve penipo; 21 ndipu weyosi yo walapizga mwakuzumbuwa nyumba yakusopiyamu, ndikuti walapizgiya nyumba yakusopiyamu ndi Mweniyo waja mwenimo.+ 22 Kweniso weyosi yo walapizga mwakuzumbuwa kuchanya, ndikuti walapizgiya mpandu waufumu waku Chiuta ndipuso Mweniyo wajapu.

23 “Soka alembi ndi Afarisi, akunyenga yimwi! chifukwa mupereka vatchumi va minti, dilili ndi kamini,*+ kweni muleke dala vinthu vakukhumbika ukongwa va mu Dangu* nge urunji,+ lisungu+ ndi kugomezgeka. Kupereka vinthu ivi nkhwakukhumbika nadi, kweni mukhumbika cha kuleka vinthu vinyaki.+ 24 Alongozgi achibulumutiya yimwi!+ mumimita vakumwa vinu kuti mutuzgemu kachidononu+ kweni mumeza ngamila!+

25 “Soka alembi ndi Afarisi, akunyenga yimwi! chifukwa musuka kubwalu kwa kapu ndipuso kwa mbali,+ kweni mukati mwaki mwazaza mbunu*+ kweniso kuleka kujiko.+ 26 Mfarisi wachibulumutiya yiwi, suka dankha mukati mwa kapu ndipuso mwa mbali kuti kubwalu naku kutowi.

27 “Soka alembi ndi Afarisi, akunyenga yimwi!+ chifukwa muyanana ndi miwunda yakupakika layimu,+ yo kubwalu yiwoneka yakutowa, kweni mukati mwazaza viwanga va ŵanthu akufwa kweniso vinthu vaukazuzi vakupambanapambana. 28 Mwakuyanana ŵaka, kubwalu muwoneka nge arunji, kweni mukati mwinu mwazaza chinyengu ndi kuleka kuvwiya marangu.+

29 “Soka alembi ndi Afarisi, akunyenga yimwi!+ chifukwa muzenga miwunda ya achimi ndipuso mutowesa miwunda* ya ŵanthu arunji,+ 30 ndipu mukamba kuti, ‘Asani tengaku mu nyengu ya apapi ŵidu, tatingi tiwovyanengi nawu cha kudira ndopa za achimi.’ 31 Mwaviyo, mutijisumuwa mwija kuti mwe ŵana a ŵanthu wo akubaya achimi.+ 32 Yiku malizani ntchitu zo* apapi ŵinu akwamba.

33 “Njoka yimwi, ŵana a vipi,+ kumbi muchithaŵengi wuli cheruzgu cha Gehena?*+ 34 Pa chifukwa chenichi, nditikutumiyani achimi,+ ŵanthu azeru ndipuso asambizi.+ Anyaki mwazakuŵabaya+ ndipuso mwazakuŵapayika pachimiti, anyaki mwazakuŵakhwechuwa+ mumasinagogi nginu ndipuso mwazakuŵatombozga+ mumatawuni ngakupambanapambana, 35 kuti ndopa zosi za ŵanthu arunji zo zikudirika pacharu chapasi zizi paku yimwi, kwamba ndopa za munthu murunji Abelu,+ mpaka ndopa zaku Zekariya mwana waku Barakiya, yo mungumubayiya pakati pa malu ngakupaturika ndi guŵa la sembi.+ 36 Nditikuneneskiyani, vinthu vosi ivi vichitikiyengi mugonezi uwu.

37 “Yerusalemu, Yerusalemu, wakubaya achimi ndipuso wakuponya mya ŵanthu wo angutumika kwaku yiwi!+ Kanandi ndakhumbanga kuwunganisa ŵana ŵaku nge mo nyakhutu wawunganisiya ŵana ŵaki mumapapa ngaki! Kweni yiwi ungukana.+ 38 Awonani! Chiuta wakujowoliyani nyumba yinu.*+ 39 Nditikukambiyani, kutuwa sonu mundiwonengi so cha mpaka po mwazamukambiya kuti, ‘Ngwakutumbikika yo watuza mu zina laku Yehova!’”*+

24 Sonu Yesu wachituwa kunyumba yakusopiyamu, akusambira ŵaki anguza kwaku iyu kuti amulongo nyumba yosi yakusopiyamu. 2 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Kumbi mutiviwona cha vinthu vosi venivi? Nditikuneneskiyani, palivi mwa panu wo wazamulekeka pachanya pa unyaki kwambula kuwisikiya pasi.”+

3 Yesu wati waja pasi pa Phiri la Maolivi, akusambira ŵaki anguza kwaku iyu ndi kumufumba kwakuŵija kuti: “Tikambiyeni, kumbi vinthu venivi vichitikengi zuŵanji, ndipu chisimikizu cha kuŵapu kwinu*+ kweniso cha kumala kwa nyengu yinu,* ntchinthu wuli?”+

4 Yesu wanguŵamuka kuti: “Tcheŵani kuti ŵanthu aleki kukulandizgani,+ 5 chifukwa anandi azengi mu zina langu ndi kukamba kuti, ‘Ini ndini Khristu,’ ndipu azamulandizga ŵanthu anandi.+ 6 Mwazamukuvwa viwawa vankhondu ndi mbiri zankhondu. Mungaziwopanga cha chifukwa vinthu ivi vitenere kuchitika, kweni umaliru wazamuja kuti wechendazi.+

7 “Pakuti mtundu wazamuyukiyana ndi mtundu unyaki, ufumu ndi ufumu unyaki,+ ndipu kwazamuja nja+ ndi vidilirisi mumalu ngakupambanapambana.+ 8 Vosi ivi vazamuja kwamba ŵaka kwa masuzgu nge urwirwi wa pakubala.

9 “Ŵanthu azakukuperekani kuti mutombozgeki+ kweniso azakukubayani,+ ndipu mitundu yosi ya ŵanthu yazakukutinkhani chifukwa cha zina langu.+ 10 Ndipuso ŵanthu anandi azamuguŵa kweniso azamuperekana ndi kutinkhana. 11 Kwazamubuka achimi aboza anandi ndipu azamulandizga ŵanthu anandi;+ 12 ndipuso chifukwa chakuti ŵanthu anandi azamuleka kuvwiya marangu, chanju cha anandi chazamuzizira. 13 Kweni yo wazamukunthiyapu mpaka pakumaliya ndiyu wazamutaskika.+ 14 Ndipu uthenga wamampha uwu wa Ufumu, wazamupharazgika pacharu chosi chapasi kuti uje ukaboni ku ŵanthu amitundu yosi,+ ndipu pavuli paki umaliru uzengi.

15 “Mwaviyo, asani mwaziwona kuti chinthu chakuseruska cho chisakaza, cho chingukambika ndi mchimi Daniyeli chama mumalu ngakupaturika+ (wakuŵerenga waziwemu), 16 wo ŵe mu Yudeya, aziyambi kuthaŵiya kumapiri.+ 17 Munthu yo we pachanya pa nyumba wangazisikanga cha kuti wakato katundu munyumba yaki, 18 kweniso munthu yo we kumunda wangaziweriyanga kunyumba cha kuti wakato laya laki lakubwalu. 19 Soka kwa anthukazi anthumbu kweniso wo azamuja kuti atonkhesa ŵana mu mazuŵa ngo! 20 Lutirizgani kupemphera kuti kuthaŵa ko, kuzileki kuchitika mu chipwepwi pamwenga pa zuŵa la Sabata; 21 chifukwa pa nyengu yo, kwazamukuŵa chisuzgu chikulu+ cho chechendachitikepu kutuwa po charu chikulengeke mpaka sonu, ndipu chazamuchitikapu so cha.+ 22 Kukamba uneneska, kwambula kudumulizga mazuŵa ngo, palivi munthu yo watingi wazitaskikengi, kweni chifukwa cha ŵanthu akusankhika, mazuŵa ngo ngazamudumulizgika.+

23 “Ndipu asani munthu munyaki wazikukambiyani kuti, ‘Awonani! Khristu we kunu,’+ pamwenga, ‘We kuwa!’ mungazigomezganga cha.+ 24 Chifukwa ŵanthu akujidana kuti Khristu ndipuso achimi aboza+ azamubuka ndi kuchita visimikizu vikulu kweniso vakuziziswa kuti alandizgi ŵanthu,+ ndipu asani nkhwamachitika alandizgi chinanga mbakusankhika. 25 Awonani! ndakutcheŵeskiyani limu. 26 Mwaviyo, asani ŵanthu azikukambiyani kuti, ‘Awonani! We muchipululu,’ mungazilutangaku cha; asani azikukambiyani so kuti, ‘Awonani! We muvipinda vamukati,’ mungaziŵagomezganga cha.+ 27 Chifukwa nge mo limphezi ling’animiya kutuwa kuvuma* mpaka kuzambwi,* ndimu so kuŵapu* kwa Mwana wa munthu kwazamuŵiya.+ 28 Kweniso kwekosi ko kwafwiya chinthu, nombu ziwungana kweniko.+

29 “Asani chisuzgu chikulu cha mu mazuŵa ngo chazimala ŵaka, lumwi lazamuchita mdima,+ mwezi wazamuleka kuŵala, nyenyezi zazamumbotoka kutuwa kuchanya, ndipu nthazi zakuchanya yazamusukunyika.+ 30 Pavuli paki, chisimikizu cha Mwana wa munthu chazamuwoneka kuchanya, mafuku ngosi nga ŵanthu pacharu chapasi ngazakujipuma pachifuŵa chifukwa cha chitima,+ kweniso azamuwona Mwana wa munthu+ wachiza mumitambu yakuchanya ndi nthazi kweniso unkhankhu ukulu.+ 31 Iyu wazamutuma angelu ŵaki ndi kuliya kukulu kwa mbata,* ndipu azamuwunganisa akusankhika ŵaki kutuliya ku mphepu zosi zinayi, kwamba kuvigoti va kuchanya mpaka kuvigoti vinyaki va kuchanya.+

32 “Sonu sambirani ku chimiti cha mkuyu: Asani mwawona ŵaka kuti mphanda zaki zachita liwondwi, muziŵa kuti chifuku che pafupi.+ 33 Mwakuyanana ŵaka, asani mwaziwona vinthu vosi venivi, muziziŵi kuti we pafupi, pakhomu chayipu.+ 34 Nditikuneneskiyani kuti mugonezi uwu umalengepu cha mpaka po vinthu vosi ivi vachitikiya. 35 Kuchanya ndi charu chapasi vimalengi, kweni mazu ngangu ngamalengepu cha.+

36 “Kweni va zuŵa ndi ora laki, palivi munthu yo waziŵa,+ chinanga mbangelu kuchanya pamwenga Mwana, kweni Ada pe ndiwu aziŵa.+ 37 Chifukwa nge mo ngenge mazuŵa ngaku Nowa,+ ndimu so kwazamuŵiya kuŵapu* kwa Mwana wa munthu.+ 38 Pakuti nge mo venge mu mazuŵa ngo, Chigumula chechendazi, ŵanthu aryanga ndi kumwa, anthulumi atonga ndipu anthukazi ayirwanga mpaka pa zuŵa lo Nowa wanguselere muchombu,*+ 39 yiwu anguziŵaku kanthu cha mpaka po Chigumula chinguziya ndi kuŵapeye limu wosi,+ ndimu so kwazamuŵiya kuŵapu kwa Mwana wa munthu. 40 Pa nyengu yo, ŵanthu ŵaŵi azamuja kuti ŵe mumunda, yumoza wazamutoleka, ndipu munyaki wazamujowoleka. 41 Anthukazi ŵaŵi azamuja kuti apera pachakuperiyapu, yumoza wazamutoleka, ndipu munyaki wazamujowoleka.+ 42 Mwaviyo, lutirizgani kuja masu chifukwa mutiliziŵa cha zuŵa lo Ambuyamwi aziyengi.+

43 “Kweni ziŵani fundu iyi: Asani mweneku wa nyumba waziŵanga nyengu ya usiku yo* munkhungu waziyengi,+ watingi wajengi masu kuti munkhungu waleki kuswa nyumba yaki.+ 44 Pa chifukwa chenichi, jani akunozgeka+ chifukwa Mwana wa munthu wazengi mu ora lo yimwi muleka kuŵanaŵanaku.

45 “Kumbi kapolu wakugomezgeka ndi wazeru ndiyani, yo mbuyaki wakumuŵika kuti wawoneriyengi a munyumba yaki ndi kuŵapaska chakurya chawu pa nyengu yakwenere?+ 46 Ngwakukondwa kapolu mwenuyu, asani mbuyaki po waziyengi wazakumusaniya wachichita venivi.+ 47 Nditikuneneskiyani, iyu wazakumuŵika kuti waziwoneriyengi vinthu vaki vosi.

48 “Kweni asani kapolu muheni yo, wakamba mumtima mwaki kuti, ‘Ambuya aswera,’+ 49 ndipu watamba kupuma akapolu anyaki, ndipuso waturya ndi kumwiya limoza ndi ŵanthu wo aziŵikiya limu kuti mbaloŵevu, 50 mbuya wa kapolu yo, wazengi pa zuŵa lo iyu waleka kuliŵanaŵaniya ndipuso pa ora lo watiliziŵa cha.+ 51 Ndipu wazakumulanga ukongwa ndi kumuponya ko kwe akunyenga. Kweniko ndiku wamuliya ndi kukukuta minyu ngaki.+

25 “Ufumu wakuchanya tingawuyeruzgiya ndi amwali 10 wo angupinga nyali zawu+ kuti akakumani ndi munthulumi mweneku wa nthengwa.+ 2 Amwali ankhondi ŵenga akupusa kweni anyaki ankhondi ŵenga azeru.+ 3 Chifukwa amwali akupusa angupinga nyali zawu kweni angupinga cha mafuta nganyaki, 4 penipo amwali azeru angupinga nyali zawu ndi mafuta nganyaki mumabotolu. 5 Pakuti munthulumi mweneku wa nthengwa wanguswera, yiwu angwamba kusiwa ndipu angugona. 6 Sonu pakati pa usiku kunguvwika mazu ngakudaniriza kuti, ‘Munthulumi mweneku wa nthengwa yo! Tuwani mukakumani nayu!’ 7 Ndipu amwali wo anguyuka kweniso angunozga nyali zawu.+ 8 Amwali akupusa angukambiya amwali azeru kuti, ‘Tipaskeniku mafuta nginu chifukwa nyali zidu ze pafupi kuzimwa.’ 9 Amwali azeru angumuka kuti: ‘Tiwona kuti mafuta ngo te nangu ngangakwana cha kuti tikugaŵiyeniku. Sonu lutani kwa akugulisa kuti mukaguli nginu.’ 10 Achiluta kuchigula mafuta, munthulumi mweneku wa nthengwa wanguza. Amwali wo ŵenga akunozgeka angusere nayu munyumba yo mwenga phwandu la nthengwa+ ndipu chisasa chingujalika. 11 Pavuli paki, amwali anyaki anguza ndi kukamba kuti, ‘Ambuya, Ambuya, tijuliyeniku!’+ 12 Iyu wanguŵamuka kuti, ‘Kukamba uneneska, nditikuziŵani cha.’

13 “Mwaviyo, lutirizgani kuja masu+ chifukwa mutiliziŵa cha zuŵa pamwenga ora laki.+

14 “Pakuti Ufumu wenuwu we nge munthu munyaki yo walutanga ku ulendu ndipu wangudana akapolu ŵaki kuti waŵasungisi vinthu vaki.+ 15 Kapolu munyaki wangumupaska matalenti* ngankhondi, munyaki ngaŵi ndipuso munyaki limoza, mwakukoliyana ndi vo weyosi wangafiska ndipu wanguluta ku ulendu. 16 Nyengu yeniyo, kapolu yo wangulonde matalenti ngankhondi wanguluta kuchichita bizinesi ndipu wangusaniriyapu nganyaki ngankhondi. 17 Mwakuyanana ŵaka, kapolu yo wangulonde ngaŵi, nayu wangusaniriyapu so nganyaki ngaŵi. 18 Kweni kapolu yo wangulonde talenti yimoza pe, wanguchikumba pasi ndi kubisapu ndalama* yo mbuyaki wangumupaska.

19 “Pati pajumpha nyengu yitali, mbuyawu wanguza ndi kuŵerengesiyana nawu ndalama zo.+ 20 Sonu kapolu yo wangulonde matalenti ngankhondi, wanguza ndi nganyaki ngankhondi ngo wangusaniriyapu ndipu wangukamba kuti, ‘Ambuya mungundipaska matalenti ngankhondi; awonani, ndasaniriyapu nganyaki ngankhondi.’+ 21 Mbuyaki wangumukambiya kuti: ‘Wachita umampha ukongwa, ndiwi kapolu wamampha kweniso wakugomezgeka! Ungugomezgeka pa vinthu vimanavi, sonu ndikuŵikengi kuti uwoneriyengi vinthu vinandi.+ Kondwere limoza ndi mbuyaku.’+ 22 Pavuli paki, yo wangulonde matalenti ngaŵi wanguza ndi kukamba kuti, ‘Ambuya mungundipaska matalenti ngaŵi; kweni awonani, ndasaniriyapu so nganyaki ngaŵi.’+ 23 Mbuyaki wangumukambiya kuti: ‘Wachita umampha ukongwa, ndiwi kapolu wamampha kweniso wakugomezgeka! Ungugomezgeka pa vinthu vimanavi, sonu ndikuŵikengi kuti uwoneriyengi vinthu vinandi. Kondwere limoza ndi mbuyaku.’

24 “Pakumaliya, kapolu yo wangulonde talenti yimoza wanguza ndi kukamba kuti: ‘Ambuya ndinguziŵa kuti ndimwi munthu wakusuzga ukongwa, chifukwa muvuna po mukuleka kumija ndipuso muwunjika vo mukuleka kupeta.+ 25 Sonu ndinguchita mantha ndipu ndinguluta kuchiwundiya talenti yinu pasi. Eni talenti yinu.’ 26 Mbuyaki wangumuka kuti: ‘Kapolu muheni kweniso mulesi yiwi, ukamba kuti unguziŵa kuti ndivuna po ndinguleka kumija ndipuso ndiwunjika vo ndinguleka kupeta! 27 Nanga ungulekiyanji kuchiŵika ku banki ndalama* yangu kuti ndichiza ndiziyilonde ndi yapachanya?

28 “‘Mwaviyo, mulondeni talenti yo ndipu paskani yo we ndi matalenti 10.+ 29 Chifukwa weyosi yo we navu, wapaskikengi vinandi ndipu waŵengi ndi vinandi ukongwa; kweni yo walivi, chinanga ndi vo we navu walondekengi.+ 30 Kapolu wabwekabweka yo muponyeni ku mdima kubwalu. Ndipu kweniko ndiku wamuliya ndi kukukuta minyu ngaki.’

31 “Asani Mwana wa munthu+ waziza mu unkhankhu waki pamoza ndi angelu wosi,+ wazamuja pampandu waki waufumu wa unkhankhu. 32 Mitundu yosi ya ŵanthu yazamuwunganisika panthazi paki, ndipu iyu wazakuŵapatuwa nge mo mliska wapatuliya mbereri ku mbuzi. 33 Ndipu wazamuŵika mbereri+ kujanja laki lamaryi, kweni mbuzi kujanja laki lamazge.+

34 “Pavuli paki, Fumu yazamukambiya a kujanja laki lamaryi kuti: ‘Zani kunu yimwi mwatumbikika ndi Ada, harani Ufumu wo ukunozgeke yimwi kutuliya po charu chikujalikiskikiya. 35 Pakuti ndenga ndi nja, ndipu yimwi mungundipaska chakurya; ndenga ndi nyota, mungundipaska chakumwa. Ndenga mulendu, mungundilonde mwamasangu;+ 36 ndenga nkhuli,* mungundivwalika.+ Ndingutama, mungundiphwere ndipuso ndenga mujeri, munguza kuzindiwona.’+ 37 Ndipu ŵanthu arunji azamumuka kuti: ‘Ambuya, ndi zuŵanji po tingukuwonani mwe ndi nja ndi kukuryisani, pamwenga po mwenga ndi nyota ndi kukupaskani chakumwa?+ 38 Ndipu ndi zuŵanji po tingukuwonani mwe mulendu ndi kukulondiyani mwamasangu, pamwenga mwe nkhuli ndi kukuvwalikani? 39 Kumbi ndi zuŵanji po tingukuwonani mwatama pamwenga mwe mujeri ndi kuza kuzikuwonani?’ 40 Fumu yazakuŵamuka kuti, ‘Nditikuneneskiyani, kanthu kekosi ko munguchitiya munthu mumana ukongwa mwa abali ŵangu yaŵa, munguchitiya so ini.’+

41 “Pavuli paki, yazamukambiya akujanja laki lamazge kuti: ‘Ndituliyenipu yapa,+ yimwi akutembeka, ndipu lutani kumotu wamuyaya+ wo ukunozgeke Dyaboli ndi angelu ŵaki.+ 42 Chifukwa ndenga ndi nja, kweni yimwi mungundipaska cha chakurya; ndenga ndi nyota, kweni mungundipaska cha chakumwa. 43 Ndenga mulendu, kweni yimwi mungundilonde cha; ndenga nkhuli, kweni mungundivwalika cha; ndingutama kweniso ndenga mujeri, kweni yimwi mungundiphwere cha.’ 44 Nawu so azamumuka kuti: ‘Ambuya, ndi zuŵanji po tingukuwonani mwe ndi nja, pamwenga po mwenga ndi nyota, pamwenga po mwenga mulendu, pamwenga po mwenga nkhuli, pamwenga po mungutama, pamwenga po mwenga mujeri ndipu isi tinguleka kukuteŵetiyani?’ 45 Fumu yazakuŵamuka kuti: ‘Nditikuneneskiyani, kanthu kekosi ko munguleka kuchitiya munthu mumana ukongwa mwa abali ŵangu yaŵa, munguleka so kuchitiya ini.’+ 46 Yaŵa abayikengi* kwamuyaya+ kweni arunji azamuluta ku umoyu wamuyaya.”+

26 Sonu Yesu wati wamaliza kukamba vinthu vosi ivi, wangukambiya akusambira ŵaki kuti: 2 “Muziŵa kuti kwaja mazuŵa ngaŵi pe kuti phwandu la Pasika lichitiki,+ ndipu Mwana wa munthu waperekekengi kuti wabayiki pachimiti.”+

3 Pavuli paki, ŵara ndi ŵara ŵa asembi anguwungana mubalaza la nyumba yaku Kayafa, wasembi mura.+ 4 Yiwu angupangana+ kuti ako* Yesu mwauryarya ndi kumubaya. 5 Kweni akambanga kuti: “Tingamukoliyanga pa phwandu cha, chifukwa mbwenu ŵanthu achitengi vivulupi.”

6 Pa nyengu yo Yesu wenga ku Betaniya munyumba yaku Simoni wamakhati,+ 7 kunguza munthukazi munyaki ndi botolu lakupangika ndi mwa wa alabasita la mafuta ngakudula kweniso ngakununkhira, ndipu wangwamba kungapunguliya pamutu paku Yesu wachirya.* 8 Akusambira aku Yesu ŵati awona ivi angukwiya ukongwa ndipu angukamba kuti: “Nkhusakaza na uku! 9 Chifukwa mafuta yanga ngatingi ngagulisikengi ndalama zinandi ndipu zatingi ziperekekengi kwa akavu.” 10 Yesu wati waziŵa venivi, wanguŵakambiya kuti: “Mutimusuzgiyanji munthukazi uyu? Iyu wandichitiya chinthu chamampha ukongwa. 11 Pakuti akavu mujengi nawu nyengu zosi,+ kweni ini mulutirizgengi cha kuja nani.+ 12 Po wapunguliya mafuta ngakununkhira yanga paliŵavu langu, walinozge limu kuti likaŵikiki mumuwunda.+ 13 Nditikuneneskiyani, kwekosi ko uthenga wamampha uwu upharazgikengi pacharu chosi, ŵanthu azamukambanga so vo munthukazi uyu wachita achimukumbuka.”+

14 Pavuli paki, yumoza wa akusambira 12, yo waziŵikanga kuti Yudasi Isikariyoti,+ wanguluta kwa ŵara ŵa asembi,+ 15 ndipu wangukamba kuti: “Mundipaskengenji asani ndamupereka kwaku yimwi?”+ Angupangana nayu kuti amupaskengi ndalama 30 zasiliva.+ 16 Kutuliya pa nyengu yeniyi, wangulutirizga kupenjapenja mpata wakuti wamupereke.

17 Pa zuŵa lakwamba la Viŵandi Vambula Chakutupisa,+ akusambira anguza kwaku Yesu ndi kumufumba kuti: “Mukhumba kuti tikakunozgiyeni nunkhu malu ngakuchiryiyaku Pasika?”+ 18 Iyu wangumuka kuti: “Lutani mutawuni kwaku Ngana, ndipu mukamukambiyi kuti, ‘Msambizi wakamba kuti: “Nyengu yangu yakuŵikika ye pafupi; ndazamuchita Pasika limoza ndi akusambira ŵangu kunyumba kwaku.”’” 19 Sonu akusambira anguchita nge mo Yesu wanguŵakambiya ndipu angunozgeke Pasika.

20 Ndi mazulu,+ Yesu ndi akusambira ŵaki 12 anguja pathebulu.+ 21 Achirya wanguŵakambiya kuti: “Nditikuneneskiyani, yumoza waku yimwi wandiperekengi.”+ 22 Chifukwa chakuti ŵenga ndi chitima ukongwa, wakusambira weyosi wangwamba kumufumba kuti: “Ambuya, kumbi ndini?” 23 Iyu wanguŵamuka kuti: “Yo wabwitiya nani limoza mumbali, mweniyo ndiyu wandiperekengi.+ 24 Mbuneneska kuti Mwana wa munthu walutengi nge mo vikulembeke vakukwaskana ndi iyu, kweni soka+ munthu yo Mwana wa munthu waperekekengi kuporote mwaku iyu!+ Vatingi viŵengi umampha asani munthu yo wanguleka kuwaku.”+ 25 Yudasi yo wenga pafupi kumupereka wangumuka kuti: “Rabi, kumbi ndini?” Yesu wangumumuka kuti: “Wakamba wija.”

26 Achilutirizga kurya, Yesu wanguto chiŵandi, ndipu wati wapemphera wangumenya+ ndi kupaska akusambira ŵaki, ndipu wangukamba kuti: “Toni, ryani. Chiŵandi ichi chimiya liŵavu langu.”+ 27 Pavuli paki wanguto kapu, wanguwonga ndi kupaska akusambira ŵaki, ndipu wangukamba kuti: “Mwani mosi,+ 28 chifukwa kapu iyi yimiya ‘ndopa zangu+ za phanganu,’+ zo zidirikengi chifukwa cha ŵanthu anandi+ kuti agowokereki maubudi.+ 29 Kweni nditikukambiyani kuti: Ndazamumwapu so cha chakumwa chakutuliya ku mphereska mpaka pa zuŵa lo ndazamumwiya chifya limoza ndi yimwi mu Ufumu wa Ada.”+ 30 Pakumaliya, ŵati amaliza kumba sumu zakuthamika Chiuta,* anguluta ku Phiri la Maolivi.+

31 Sonu Yesu wanguŵakambiya kuti: “Mosi muguŵengi chifukwa cha vo vindichitikiyengi usiku wunu, pakuti malemba ngakamba kuti: ‘Ndazamubaya mliska, ndipu mbereri za mu mskambu zazamumbininika.’+ 32 Kweni asani ndaziyuskika, ndazamudanjiyapu kuluta ku Galileya.”+ 33 Kweni Peturo wangumumuka kuti: “Chinanga kuti anyaki wosi yaŵa angaguŵa chifukwa cha vo vikuchitikiyeningi, ini ndazamuguŵapu cha!”+ 34 Yesu wangumukambiya kuti: “Nditikuneneske, usiku wunu, tambala wechendakokoliki, undikanengi katatu.”+ 35 Peturo wangukamba kuti: “Napu asani nkhufwa, ndifwiyengi namwi limoza, ndazakukukananipu cha.”+ Akusambira anyaki wosi nawu angukamba mazu ngenanga.

36 Pavuli paki, Yesu wanguza nawu pamalu ngo ngadanika kuti Gesemani,+ ndipu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Jani panu, ini ndiluta kuwa kuchipemphera.”+ 37 Sonu wanguto Peturo ndi ŵana aku Zebediya ŵaŵi, ndipu wangwamba kuchita chitima ndi kusuzgika ukongwa maŵanaŵanu.+ 38 Sonu wanguŵakambiya kuti: “Nde ndi chitima chakufwa nachu. Jani panu, ndipu lutirizgani kuja masu limoza ndi ini.”+ 39 Wati waluta panthaziku kamanavi, wangujikama mpaka chisku chaki pasi, ndipu wangupemphera kuti:+ “Ada, asani nkhwamachitika, kapu iyi+ yindijumphi. Mwakukhumba kwangu cha, kweni nge mo yimwi mukhumbiya.”+

40 Wanguwere po penga akusambira ŵaki ndipu wangusaniya kuti agona. Sonu wangukambiya Peturo kuti: “Nadi mungatondeka kuja masu limoza ndi ini kwa ora limoza?+ 41 Lutirizgani kuja masu,+ ndipu lutirizgani kupemphera+ kuti muleki kuyeseka.+ Mzimu ukhumbisiska nadi, kweni liŵavu ndakulopwa.”+ 42 Wanguluta so kachiŵi ndipu wangupemphera kuti: “Ada, asani vingachitika cha kuti kapu iyi yindijumphi mpaka po ndamwiya, mbwenu khumbu linu lichitiki.”+ 43 Wanguza so ndipu wanguŵasaniya kuti agona chifukwa chakuti vikolongu vawu vingungota. 44 Wanguŵaleka ndipu wanguluta so kuchipemphera kachitatu mwakuwereza so mazu ngeninga. 45 Pavuli paki wanguwere so kwa akusambira ŵaki ndipu wanguŵakambiya kuti: “Nadi ndi nyengu yakuti mungagona ndi kupumuwa iyi? Awonani! Ora lafika lakuti Mwana wa munthu waperekeki mu manja mwa ŵanthu akubuda. 46 Sokani, tiyeni tikengi. Awonani! Wakundipereka wafika.” 47 Weche kulongoro, awonani! Yudasi, yumoza wa akusambira ŵaki 12 wanguza kwaku iyu ndi chigulu cha ŵanthu cho chingupinga malipanga ndi nduku. Yiwu angutumika ndi ŵara ndipuso ŵara ŵa asembi.+

48 Sonu wakumupereka yo wanguŵakambiya mo akumuziŵiya kuti: “Mweniyo ndakumufyofyontha, ndi mweniyo, mukamuko.” 49 Yudasi wanguluta kwaku Yesu ndi kukamba kuti: “Timoneni Rabi!” ndipu wangumufyofyontha. 50 Kweni Yesu wangumukambiya kuti: “Ayimwi, mwapukwanji kunu?”+ Sonu yiwu anguza kwaku Yesu kuzimuko ndipu angumumanga. 51 Awonani! yumoza mwa ŵanthu wo ŵenga ndi Yesu wangusolo lipanga laki ndi kukhata gutu la kapolu wa wasembi mura, mpaka kulidumuliya limu.+ 52 Yesu wangumukambiya kuti: “Weze lipanga laku mumalu ngaki,+ chifukwa weyosi yo wapinga lipanga wazamukufwa ndi lipanga.+ 53 Pamwenga uŵanaŵana kuti ndingatondeka kupempha Ada kuti pa nyengu iyi anditumiziyi angelu akujumpha magulu 12?+ 54 Sonu asani vingaŵa viyo, kumbi vingafiskika wuli vo Malemba ngakukambiya limu kuti vitenere kuchitika mu nthowa yeniyi?” 55 Mu ora lenilo, Yesu wangukambiya gulu la ŵanthu wo kuti: “Kumbi mwachita kupinga malipanga ndi nduku pakuzindimanga nge kuti mwazamuko munkhungu? Zuŵa ndi zuŵa ndasambizanga munyumba yakusopiyamu,+ kweni mwandimanganga cha.+ 56 Kweni vosi ivi vachitika kuti vo achimi akulemba vifiskiki.”*+ Pavuli paki, akusambira ŵaki wosi angumusiya ndi kuthaŵa.+

57 Ŵanthu wo angumanga Yesu anguluta nayu kunyumba yaku Kayafa,+ wasembi mura ko kunguwungana ŵara ndi alembi.+ 58 Kweni Peturo wangulutirizga kumulondo chapataliku mpaka wanguchifika mubalaza la nyumba ya wasembi mura. Ndipu wati wasere, wanguja pasi limoza ndi ateŵeti a munyumba yo, kuti wawoni vo vichitikengi.+

59 Sonu ŵara ŵa asembi ndi ŵanthu wosi a mu Mphara Yikulu ya Milandu,* apenjanga ukaboni waboza wakuti abayiyi Yesu.+ 60 Kweni anguwusaniya cha chinanga kuti panguza akaboni aboza anandi.+ Pavuli paki kunguza akaboni ŵaŵi. 61 Ndipu yiwu angukamba kuti: “Munthu uyu wangukamba kuti, ‘Ndingabwanganduwa nyumba yakusopiyamu yaku Chiuta ndi kuyizenga so mu mazuŵa ngatatu pe.’”+ 62 Wasembi mura wati wavwa mazu ngenanga wangusoka ndi kukambiya Yesu kuti: “Kumbi umuka chechosi cha? Utiti wuli pa vo ŵanthu yaŵa atikusimikiza?”+ 63 Kweni Yesu wanguja ŵaka cheti.+ Sonu wasembi mura wangumukambiya kuti: “Lapizga pa masu paku Chiuta wamoyu asani ndiwi nadi Khristu, Mwana waku Chiuta!”+ 64 Yesu wangumukambiya kuti: “Mwakamba mwija. Kweni nditikukambiyani kuti: Kwamba sonu muwonengi Mwana wa munthu+ waja kujanja lamaryi la Wanthazi+ ndipuso wachiza pamitambu yakuchanya.”+ 65 Sonu wasembi mura wangukeruwa malaya ngaki ngakubwalu ndi kukamba kuti: “Wanyoza Chiuta! Tikhumbiyenji so akaboni anyaki? Mwawona! Mwajivwiya mwija mo wanyoze Chiuta. 66 Sonu mutiti wuli?” Yiwu angumuka kuti: “Wabayiki!”+ 67 Pavuli paki, angumufunyiya mata kumasu+ ndi kumupuma mafayiti.+ Anyaki angumuwomba makofi kumasu,+ 68 ndipu angukamba kuti: “Yiwi Khristu, loska, ndiyani yo wakupuma?”

69 Sonu Peturo wanguja pasi kubwalu kwa balaza la nyumba yo, ndipu mteŵeti munthukazi wanguza kwaku iyu ndi kukamba kuti: “Nawi wenga limoza ndi Yesu wa ku Galileya!”+ 70 Kweni wangukana pa masu pa ŵanthu wosi, ndipu wanguti: “Nditiviziŵa cha vo ukamba.” 71 Wati watuwa ndi kuluta pageti, msungwana munyaki so wangumuwona ndipu wangukambiya ŵanthu wo ŵenga penipo kuti: “Munthu uyu wenga ndi Yesu wa ku Nazareti.”+ 72 Peturo wangukana so mwakuchita kulapizga kuti: “Nditimuziŵa cha ini munthu yo!” 73 Pati pajumpha nyengu yimanavi, wo anguma pafupi ndi Peturo angumukambiya kuti: “Nadi panu, yiwi nawi ndiwi yumoza waku yiwu, kaŵereŵeteru kaku ndiku kakukolesa.”* 74 Iyu wangwamba kutemba ndi kulapizga kuti: “Nditimuziŵa cha ini munthu yo!” Nyengu yeniyo tambala wangukokolika. 75 Sonu Peturo wangukumbuka mazu ngo Yesu wangukamba ngakuti: “Tambala wechendakokoliki, undikanengi katatu.”+ Ndipu wangutuliya kubwalu ndi kuliya mwakupwetekeka mtima.

27 Kwati kwacha, ŵara ŵa asembi wosi ndi ŵara a ŵanthu angukumana ndipu angupangana kuti abayi Yesu.+ 2 Ŵati amumanga, anguluta kuchimupereka kwaku Pilato, yo wenga nduna.+

3 Sonu Yudasi yo wangumupereka wati wawona kuti Yesu wayeruzgika kuti wabayiki, wangusuzgika maŵanaŵanu ndipu wanguluta kuchiweza ndalama 30 zasiliva kwa ŵara ndi ŵara ŵa asembi.+ 4 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Ndingunanga kupereka ndopa zambula kunanga.” Yiwu angumuka kuti: “Sonu isi vititikwaska? Umalani navu wija!”* 5 Mwaviyo, wanguponya ndalama zasiliva zo munyumba yakusopiyamu ndi kutuwamu. Ndipu wanguluta kuchijimangiriya.+ 6 Kweni ŵara ŵa asembi anguto ndalama zasiliva zo ndi kukamba kuti: “Nkhwakwenere cha kuziŵika mumalu ngakupaturika ngakusungamu chuma, chifukwa ndi ndalama za ndopa.” 7 Ŵati akambiskana, anguto ndalama zo ndi kugula munda wa wakuwumba viŵiya kuti uje masanu ngakuŵikaku alendu. 8 Mwaviyo, munda wo udanika kuti Munda wa Ndopa+ mpaka msanawale. 9 Ivi vingufiska vo vingukambikiya limu kuziya mwa mchimi Yeremiya. Iyu wanguti: “Ndipu anguto ndalama 30 zasiliva, zo zenga mtengu wakuguliya munthu, wo ŵana aku Isirayeli anyaki angulanga, 10 ndipu anguguliya munda wa wakuwumba viŵiya, mwakukoliyana ndi vo Yehova* wangundilamula.”+

11 Sonu Yesu wanguma pa masu pa nduna, ndipu nduna yo yingumufumba kuti: “Kumbi ndiwi Fumu ya Ayuda?” Yesu wangumuka kuti: “Mwakamba mwija.”+ 12 Kweni pa nyengu yo ŵara ŵa asembi ndi ŵara amumbanga mulandu, wangumuka kanthu cha.+ 13 Sonu Pilato wangumufumba kuti: “Kumbi utuvwa cha vinthu vosi vo ŵanthu yaŵa atikusimikiza?” 14 Kweni iyu wanguja ŵaka cheti ndipu wangumuka kanthu cha, mwakuti nduna yo yinguzizwa ukongwa.

15 Chaka ndi chaka pa phwandu la pasika, nduna iyi yafwatuliyanga ŵanthu mukayidi yumoza yo akhumba.+ 16 Pa nyengu yeniyi, ŵenga ndi mukayidi munyaki wakofya ukongwa yo wadanikanga kuti Baraba. 17 Sonu ŵanthu wo ŵati awungana, Pilato wanguŵafumba kuti: “Kumbi mukhumba kuti ndikufwatuliyeni yani, Baraba pamwenga Yesu yo atimudana kuti Khristu?” 18 Pilato wanguziŵa kuti amupereka kwaku iyu chifukwa cha sanji. 19 Kweniso wati waja pampandu wakuyeruzgiyapu milandu, muwolu waki wangumutumiziya uthenga wakuti: “Mumuleki munthu murunji yo pakuti ndasuzgika ukongwa ndi malotu msanawale chifukwa chaku iyu.” 20 Kweni ŵara ŵa asembi ndi ŵara anguchichizga chigulu cha ŵanthu kuti chipemphi kuti Baraba+ ndiyu wafwatuliki, ndipu Yesu wabayiki.+ 21 Pakumuka, nduna yo yinguŵafumba kuti: “Pa ŵanthu ŵaŵi yaŵa, mupenja kuti ndikufwatuliyeni yani?” Yiwu angumuka kuti: “Baraba!” 22 Pilato wangufumba kuti: “Sonu ndichitenji nayu Yesu yo atimudana kuti Khristu?” Wosi angumuka kuti: “Wapayikiki* pachimiti!”+ 23 Iyu wanguŵafumba so kuti: “Chifukwa wuli? Wananganji?” Kweni ndipu yiwu alutirizganga kudaniriza kuti: “Wapayikiki pachimiti!”+

24 Pilato wati wawona kuti ŵanthu wo asintha cha kweni alutirizga kuchita chiwawa, wanguto maji ndi kusamba mumanja pa masu pa chigulu cha ŵanthu ndi kukamba kuti: “Ini ndilivi mulandu wa ndopa za munthu uyu. Muviwonengi mwija.” 25 Wati wakamba viyo, ŵanthu wosi angumuka kuti: “Mulandu wa ndopa zaki uje paku isi ndi ŵana ŵidu.”+ 26 Pavuli paki, Pilato wanguŵafwatuliya Baraba kweni wangulamula kuti Yesu wakhwechuliki+ ndipu wangumupereka kuti wakabayiki pachimiti.+

27 Sonu asilikali a nduna anguto Yesu ndi kuluta nayu kunyumba ya nduna yo, ndipu anguwunganisa gulu losi la asilikali kwaku iyu.+ 28 Ŵati amuzuwa malaya ngaki ngakubwalu, angumuvwalika chisalu chiyera,+ 29 anguluka chisoti chaufumu cha minga ndi kumuvwalika kumutu ndipu angumupaska deti kujanja laki lamaryi. Yiwu angumujikamiya ndipuso angumunyoza mwakukamba kuti: “Timoneni,* Fumu ya Ayuda!” 30 Angumufunyiya mata,+ anguto deti ndi kwamba kumupuma nalu pamutu. 31 Pakumaliya, ŵati amunyoza, angumuzuwa chisalu ndipu angumuvwalika malaya ngaki ngakubwalu ndi kuluta nayu kuti wakakhomeki pachimiti.+

32 Achituwa angusaniya munthu munyaki wa ku Kureni yo wadanika kuti Simoni. Yiwu angumuchichizga kuti wapingi chimiti chakutombozgekiyapu* chaku Yesu.+ 33 Ŵati afika pamalu ngo ngadanika kuti Gologota kung’anamuwa kuti Malu nga Bwaza,+ 34 angumupaska vinyu wakusazgaku vinthu vakuŵaŵa* kuti wamwi,+ kweni wati wamuyesa wangukana kumwa. 35 Ŵati amukhoma pachimiti, angugaŵana malaya ngaki ngakubwalu mwakuchita mayeri,+ 36 ndipu anguja penipo kuti achiti ulonda. 37 Kweniso pachanya pa mutu waki angukhomapu chikwangwani cho angulembapu mulandu wo amumbanga wakuti: “Uyu ndi Yesu, Fumu ya Ayuda.”+

38 Ndipu ankhungu ŵaŵi angupayikikiya nayu limoza pavimiti, munyaki kujanja laki lamaryi ndipu munyaki kujanja laki lamazge.+ 39 Ŵanthu wo ajumphanga nthowa amunyozanga,+ kweniso apukunyanga mitu yawu.+ 40 Yiwu akambanga kuti: “Asi yiwi watingi ungabwanganduwa nyumba yakusopiyamu ndi kuyizenga so mu mazuŵa ngatatu,+ jitaski na! Asani ndiwi mwana waku Chiuta, sika pachimiti chakutombozgekiyapu!”*+ 41 Ŵara ŵa asembi, alembi kweniso ŵara, nawu so amunyozanga ndipu akambanga kuti:+ 42 “Ŵanthu anyaki waŵataskanga; kweni mweneku watondeka kujitaska! Iyu ndi Fumu ya Ayisirayeli,+ wasiki na pachimiti chakutombozgekiyapu* kuti timugomezgi. 43 Asi wathemba Chiuta; wamutaski cha yo Chiuta asani watimuyanja,+ chifukwa wangukamba kuti, ‘Nde Mwana waku Chiuta.’”+ 44 Ankhungu wo angukhomeke nayu limoza pavimiti, nawu amunyozanga.+

45 Kutuliya mu ora la 6* charu chosi chinguchita mdima mpaka mu ora la 9.*+ 46 Cha mu ora la 9, Yesu wangudaniriza kuti: “Eli, Eli, lama sabakatani?” kung’anamuwa kuti, “Chiuta wangu, Chiuta wangu, ntchifukwa wuli mwandisiya?”+ 47 Ŵanthu anyaki wo anguma penipo ŵati avwa venivi, angwamba kukamba kuti: “Munthu uyu wadana Eliya.”+ 48 Nyengu yeniyo, munthu munyaki wangutchimbiya ndi kuchito buwula, wangumubizga muvinyu wakunthyanthyama, wangumuŵika kudeti ndipu wangumupaska kuti wamwi.+ 49 Kweni ŵanthu anyaki wosi angukamba kuti: “Mulekeni! Tiwoni asani Eliya wazengi kuzimutaska.” 50 Sonu Yesu wangudaniriza so ukongwa ndipu wangumalizika.*+

51 Ndipu awonani! Ketani ya munyumba yakusopiyamu*+ yinguperuka pakati+ kutuwa pachanya mpaka pasi,+ charu chingundengandenga ndipu mya yingusweka. 52 Miwunda* yingujulika ndipu mathupi nganandi nga ŵanthu akupaturika wo akufwa kali ngangutuliya kubwalu 53 ndipu ŵanthu anandi angungawona. (Yesu wati wayuskika, ŵanthu wo angutuwa kumasanu angusere mutawuni yakupaturika.) 54 Kweni mura wa gulu la asilikali ndi anyaki wo walindiyanga nawu limoza Yesu, ŵati awona chidilirisi ndi vo vachitikanga, anguchita mantha ukongwa ndipu angukamba kuti; “Munthu uyu wenga nadi Mwana waku Chiuta.”+

55 Ndipu anthukazi anandi ŵenga kweniko ndipu awoniyanga chapataliku. Yiwu angulondo Yesu kutuliya ku Galileya kuti amuteŵetiyengi;+ 56 pa gulu lawu penga Mariya wa ku Magadala, Mariya anyina aku Yakobe ndi Yose kweniso anyinawu a ŵana aku Zebediya.+

57 Sonu chakumazulu, kunguza munthu munyaki wakukhupuka wa ku Arimatiya yo wadanika kuti Yosefi kweniso yo wanguja wakusambira waku Yesu.+ 58 Iyu wanguluta kwaku Pilato kuchipempha thupi laku Yesu,+ ndipu Pilato wangulamula kuti amupaski.+ 59 Yosefi wanguto thupi laku Yesu ndi kulikulunga musalu yakutowa kweniso yamampha ukongwa,+ 60 ndipu wanguliŵika mumuwunda* wufya+ wo wanguwujoba mujalawi. Wati wakunkhuziyapu chimwa chikulu pakhomu la muwunda* wo, wangutuwaku. 61 Kweni Mariya wa ku Magadala ndi Mariya munyaki, angulutirizga kuja kweniko, pafupi ndi muwunda.+

62 Mawa laki, pavuli pa zuŵa Lakunozgeke,+ ŵara ŵa asembi ndi Afarisi anguwungana kwaku Pilato. 63 Yiwu angukamba kuti: “Bwana, takumbuka kuti munthu waboza yuwa weche ndi umoyu wangukamba kuti, ‘Ndazamuyuskika asani pajumpha mazuŵa ngatatu.’+ 64 Sonu lamulani kuti muwunda wo ukavikiliriki mpaka pa zuŵa lachitatu kuti akusambira ŵaki aleki kuzimuba+ ndi kukambiya ŵanthu kuti, ‘Wakuyuskika ku nyifwa!’ Asani vingaŵa viyo, boza lachiŵi ili liŵengi lakofya ukongwa kuluska lakwamba.” 65 Pilato wanguŵakambiya kuti: “Mungato asilikali. Lutani, mukawuvikiliyi mo mungafiskiya.” 66 Mwaviyo, anguluta kuchiwuvikiliya muwunda wo, ndipu angumatiliya chimwa cho kweniso anguŵikapu asilikali.

28 Zuŵa la Sabata lati lajumpha, ndi mlenjilenji pa zuŵa lakwamba mu sabata, Mariya wa ku Magadala ndi Mariya munyaki anguza kuziwona muwunda.+

2 Awonani! kunguchita chidilirisi chikulu, chifukwa mungelu waku Yehova* wangusika kutuliya kuchanya, wanguza ndi kukunkhuzgiya chimwa pamphepeti ndipu wanguja pachimwa cho.+ 3 Iyu wawonekanga nge limphezi ndipu vakuvwala vaki venga vituŵa ukongwa.+ 4 Sonu alonda anguchita mantha ukongwa ŵati awona mungelu yo, mwakuti angumbwambwanthiya ndipu angumila nge ŵanthu akufwa.

5 Kweni mungelu yo wangukambiya anthukazi wo kuti: “Mungawopanga cha chifukwa ndaziŵa kuti mupenja Yesu yo wangubayikiya pachimiti.+ 6 We kunu cha, chifukwa wayuskika nge mo wangukambiya.+ Zani kunu kuti muwoni po wangugona. 7 Sonu yimwi lutani mwaliŵi ndipu mukakambiyi akusambira ŵaki kuti: ‘Wayuskika ku nyifwa, ndipu awonani! wadanjiyapu kuluta ku Galileya.+ Mwakumuwona kweniko.’ Awonani! Ndakukambiyani.”+

8 Sonu yiwu angutuwaku mwaliŵi kumuwunda wachikumbusu ŵe ndi mantha kweniso likondwa likulu ndipu angutchimbiya kuchikambiya akusambira ŵaki.+ 9 Ndipu awonani! Yesu wangukumana nawu ndi kuŵakambiya kuti: “Timoneni!” Anguza kwaku iyu ndi kuko maphazi ngaki ndipu angumujikamiya. 10 Sonu Yesu wanguŵakambiya kuti: “Mungawopanga cha! Lutani mukakambiyi abali ŵangu kuti aluti ku Galileya, kweniko ndiku akundiwona.”

11 Ŵeche munthowa, anyaki mwa alonda+ anguluta mutawuni kuchikambiya ŵara ŵa asembi vosi vo vinguchitika. 12 Sonu ŵara ŵa asembi ŵati awungana ndi ŵara ndipuso ŵati akambiskana, angupereka ndalama zasiliva zinandi kwa asilikali 13 ndipu anguŵakambiya kuti: “Mukambengi kuti, ‘Akusambira ŵaki anguza usiku kuzimuba isi te mu tulu.’+ 14 Ndipu asani nduna yavwa nkhani yeniyi, tamukonkhoska ndisi vosi vo vachitika,* mungafipanga mtima cha.” 15 Mwaviyo, anguto ndalama zasiliva ndipu anguchita nge mo anguŵakambiya. Nkhani iyi njakuwanda ukongwa pakati pa Ayuda mpaka msanawale.

16 Kweni akusambira 11, anguluta ku Galileya+ kuphiri ko Yesu wanguŵakambiya kuti akakumani.+ 17 Ŵati amuwona angumujikamiya kweni anyaki angumukayikiya. 18 Yesu wanguza pafupi ndi yiwu ndipu wanguŵakambiya kuti: “Mazaza ngosi ngapaskika kwaku ini, kuchanya ndi pacharu chapasi.+ 19 Mwaviyo, lutani mukasambizengi ŵanthu amitundu yosi kuti aje akusambira ŵangu,+ mukaŵabatizengi+ mu zina la Ada, la Mwana, ndipuso la mzimu wakupaturika. 20 Mukaŵasambizengi kuti asungengi vinthu vosi vo ndikukulamulani.+ Ndipu awonani! ini ndiŵengi namwi limoza mazuŵa ngosi mpaka pakumaliya pa nyengu yinu.”*+