Mukambengi Kweniso Musambizengi Uneneska Mwalusu

1. Kumbi mutenere kuchitanji kuti muje mubanja laku Yehova?

ASANI takumana ŵaka kakwamba ndi Mkhristu munyidu, fumbu lakwamba lo tifumbana ndakuti, “Kumbi mukusambira wuli uneneska?” Anyaki amuka kuti: “Ndikulereke mu uneneska.” Penipo anyaki angamuka kuti: “Ndasambira ŵaka pambula kuswera uneneska.” Timuka viyo chifukwa chakuti uneneska wo we mu Mazu ngaku Chiuta ukwaska vo tichita pa umoyu widu. Ntchifukwa wuli tikamba viyo? Chifukwa chakuti tiziŵa kuti tingaja mubanja laku Yehova asani tilongo kuti titanja uneneska kweniso titende fundu zaku Yehova pa umoyu widu. Venivi visazgapu kukamba kweniso kuchita vinthu mwauneneska.—Salimo 15:​1-3.

2. (a) Kumbi Yesu wenga ndi mbiri wuli? (b) Kumbi uneneska wo Yesu wasambizanga watingi uŵakwaskengi wuli ŵanthu?

² Nyengu zosi Yesu wakambanga uneneska. Mwakuti arwani ŵaki nawu anguchita kukamba ŵija kuti Yesu wakambanga uneneska, chinanga kuti akondwanga cha ndi vo iyu wakambanga. (Mate. 22:16) Yesu wangukambiya akusambira ŵaki vinthu vo ŵanthu azamuchita asani avwa uneneska wo iyu wasambizanga. Iyu wangukamba kuti: “Ndikuziya kuzipatuska ŵanthu; kuzipatuska munthu ndi awisi, mwana munthukazi ndi anyina kweniso mkumwana ndi apongozi ŵaki.” (Mate. 10:35) Yesu wakhumbanga cha kuti ŵanthu asuskengi uthenga wo iyu ndi akusambira ŵaki apharazganga, kweni waziŵanga kuti ndivu vazamuchitika nadi. (Mate. 23:37) Iyu waziŵanga kuti uthenga waki wazamupatuska ŵanthu kuja magulu ngaŵi. Gulu linyaki lazakuwuyanja uneneska wa mu Bayibolu penipo linyaki lazakuwutinkha.—2 Ate. 2:​9-11.

3. Kumbi tikambiskanengenji munkhani iyi?

³ Nge Yesu, nasi titesesa kukamba uneneska nyengu zosi, chinanga kuti nyengu zinyaki ŵanthu anyaki angakondwa navu cha. Ndipu tipharazga ndi kusambiza uneneska wa mu Bayibolu chinanga kuti ŵanthu anyaki akwiya ndi vo titiŵakambiya. Kumbi venivi ving’anamuwa kuti titenere cha kutoliyaku kanthu pa nkhani ya mo tilongolore kweniso nyengu yo tikambiya uneneska? Awa ndimu viliri cha! Munkhani iyi, chakwamba tikambiskanengi fumbu lakukhumbika ukongwa lakuti: Kumbi uneneska tingawusaniya pani? Pavuli paki tikambiskanengi mafumbu yanga: Ntchifukwa wuli tikhumbika kukamba uneneska? Kumbi tingachita wuli kuti tikambengi uneneska? Kumbi mphanyengu niyi po tikhumbika kukamba uneneska? Kumuka kwa mafumbu ngenanga kutiwovyengi kuti tilutirizgi kukamba uneneska kweniso kuti tiwukambengi mu nthowa yakwenere ndipuso pa nyengu yakwenere.

KUMBI UNENESKA TINGAWUSANIYA PANI?

4. Ntchifukwa wuli tikamba kuti Yehova Ntchisimi cha uneneska?

⁴ Yehova Ntchisimi cha uneneska. Vosi vo iyu wakamba vauneneska. Mwakuyeruzgiyapu, fundu zo watitikambiya pakati pa chamampha ndi chiheni zosi zauneneska. (Salimo 19:9; 119:​142, 151) Chechosi cho iyu wakamba kuti chichitikengi, chichitika nadi. (Yesa. 55:​10, 11) Ndipu watondeka cha kufiska vo walayizga. (Nume. 23:19) Mwakuti vingachitika cha kuti Yehova wapusiki! (Ahe. 6:18) Ndichu chifukwa chaki Yehova wadanika kuti “Chiuta wauneneska.”—Salimo 31:5.

5. Ntchifukwa wuli nkhwakusuzga cha kusaniya “Chiuta wauneneska”? Konkhoskani. (Machitidu 17:27)

⁵ Ŵanthu anyaki akamba kuti nkhwakusuzga kusaniya pamwenga kumuziŵa umampha Yehova yo ndi “Chiuta wauneneska.” Kweni lenili ndi boza. Ve viyo chifukwa chakuti pe maukaboni nganandi ngo ngalongo kuti Chiuta waliku nadi. (Aro. 1:20) Pa nyengu yo wakutumika Paulo wakambiskananga ndi Agiriki akusambira ukongwa ku Atene, iyu wanguŵakambiya kuti Chiuta wakhumba kuti ‘timusaniyi’ kweniso kuti “we kutali cha ndi weyosi waku isi.” (Ŵerengani Machitidu 17:27.) Ndipu Yehova waguza ŵanthu akujiyuyuwa wo apenja kuziŵa uneneska wakukwaskana ndi iyu.—Yoha. 6:44.

6. Kumbi mbuneneska unyaki nuwu wo we mu Bayibolu, nanga ntchifukwa wuli tiwonga kuti tiziŵa uneneska wenuwu?

⁶ Nthowa yimoza yo tingamuziŵiya Yehova nkhusambira Bayibolu. Ve viyo chifukwa anthulumi wo angulemba buku lenili alongozgekanga ndi mzimu wakupaturika waku Chiuta. (2 Petu. 1:​20, 21) Mwaviyo, vinthu vosi vo ve mu Bayibolu vauneneska ndipu tikhumbika kuvigomezga. Mwakuyeruzgiyapu, titenere kugomezga vo Bayibolu likamba vakukwaskana ndi chilengedu kweniso mo umoyu ukwambiya pacharu chapasi. (Gene. 1:​1, 26) Titenere so kugomezga vo likamba vakukwaskana ndi chifukwa cho taŵanthu tosi tibuda, tisuzgika ndi kufwa. (Aro. 5:12; 6:23) Kusazgiyapu yapa, titenere so kugomezga vo Bayibolu likamba kuti Yehova wazamugwiriskiya ntchitu Mwana waki kuzituzgapu masuzgu ngosi ngo Satana yo ndi “wisi wa boza” wakwambisa. (Yoha. 8:44; Aro. 16:20) Ndipu titenere kugomezga ukongwa layizgu la mu Bayibolu lakuti Yesu wazamubaya ŵanthu aheni, wazamuyuska akufwa, wazamuchitiska kuti charu chije so paradayisu kweniso wazamuwovya ŵanthu kuti aje akufikapu. (Yoha. 11:​25, 26; 1 Yoha. 3:8) Kukamba uneneska, Yehova watipaska mwaŵi wapade ukongwa! Iyu watitisambiza uneneska ndipu watipaska mwaŵi wakuti nasi tisambizengi anyidu uneneska wenuwu.—Mate. 28:​19, 20.

NTCHIFUKWA WULI TIKHUMBIKA KUKAMBA UNENESKA?

7-8. Kumbi ntchinthu wuli cho chititichitiska kuti tikambengi uneneska? Kambani chakuyeruzgiyapu. (Mariko 3:​11, 12) (Wonaniso vithuzi.)

⁷ Nge mo takambiyapu kali, titenere kulongoro uneneska kuti tije mubanja laku Yehova. Kweni kuti timukondwesengi, titenere kuchita vinandi kuluska ŵaka kukamba uneneska. Chifukwa cho tikambiya uneneska, Yehova watichiwona kuti ntchinthu chakukhumbika ukongwa. Tiyeni tikambiskani vo vinguchitika pa nyengu yo Yesu wachitanga uteŵeti waki pacharu chapasi. (Ŵerengani Mariko 3:​11, 12.) Pa nyengu yo Yesu wapharazganga pafupi ndi Nyanja ya Galileya, chigulu cha ŵanthu chingumuzunguliya. Pa gulu lenili penga ŵanthu anyaki wo ŵenga ndi mizimu yiheni ndipu anguwa panthazi paku Yesu ndi kwamba kudanirizga kuti: “Ndimwi Mwana waku Chiuta.” Ntchifukwa wuli mizimu yiheni yakambanga uneneska wakukwaskana ndi Yesu? Panyaki chilatu cha mizimu yeniyi chenga chakuti ŵanthu wo avwisiyanga apusisiki ndi kwamba kuyigomezga ndipu pavuli paki aleki kuteŵete Yehova. Vo mizimu yiheni yeniyi yingukamba venga nadi vauneneska, kweni yenga ndi chilatu chiheni. Yesu wanguziŵa chilatu chawu ndipu wangukondwa cha chinanga nkhamanavi. Mwaviyo, Yesu wangulamula mizimu yo kuti yingapharazganga cha vakukwaskana ndi iyu.

⁸ Kumbi tisambiranji pa nkhani iyi? Chifukwa cho tikambiya uneneska ntchinthu chakukhumbika ukongwa kwaku Yehova. Mwaviyo, titenere kuwonesesa kuti te ndi vilatu vamampha po tisambiza ŵanthu uneneska wakukwaskana ndi Yehova. Kweniso asani ŵanthu anyaki atitithamika chifukwa cha uthenga wo tipharazga, titenere kupereka unkhankhu wosi kwaku Yehova!—Mate. 5:16; yeruzgiyani ndi Machitidu 14:​12-15.

9. Kumbi ntchinthu wuli cho titenere cha kuchita, nanga ntchifukwa wuli?

⁹ Tiyeni tikambiskani chinthu chinyaki cho titenere cha kuchita cho chingachitiska kuti ŵanthu atithamikengi. Tiyeruzgiyi kuti mubali wa udindu watikambiya nkhani yinyaki yachisisi mbwenu isi tikambiya ŵanthu anyaki nkhani yo. Asani ŵanthu wo tinguŵakambiya aziŵa kuti nkhani yo njauneneska nadi, yiwu angatithamika ukongwa chifukwa cha vo tiziŵa kweniso angaŵanaŵana kuti tiziŵa nkhani zinandi zachisisi. Yiwu angayamba kutiwona kuti te akuzirwa ukongwa, kweni Chiuta wangatiwona viyo cha. (Nthanthi 11:13) Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti tavumbuwa nkhani yachisisi kweniso takamba uneneska te ndi chilatu chiheni.

KUMBI TINGACHITA WULI KUTI TIKAMBENGI UNENESKA?

10. Kumbi kukamba mazu “ngakunoza” kung’anamuwanji? (Akolose 4:6)

¹⁰ Ŵerengani Akolose 4:6. Wakutumika Paulo wangukumbusa Akhristu a ku Kolose kuti mazu ngawu “ngaŵengi ngakunoza nyengu zosi.” Kumbi iyu wang’anamuwanganji penapa? Mazu nga Chigiriki ngo akungagwiriskiya ntchitu pa lemba ili, ngang’anamuwa kuti vo tikamba vitenere kuŵawovya anyidu ndipu tivikambengi mwaulemu kweniso mwakuchiska.

11-12. Ntchifukwa wuli tikhumbika kuphwere asani tisambiza uneneska? Kambani chakuyeruzgiyapu. (Wonaniso vithuzi.)

¹¹ Titenere kugwiriskiya ntchitu ulongozgi wo Paulo wangukamba wakuti mazu ngidu ngajengi ngakunozga asani tisambiza uneneska. Bayibolu likamba kuti uneneska we nge lipanga lakuthwa lo lipatuwa umoyu ndi mzimu widu. Venivi ving’anamuwa kuti livumbuwa umunthu widu wamkati kweniso vilatu vo te navu. (Ahe. 4:12) Kweni asani titiligwiriskiya ntchitu mwalusu cha, vingachitiska kuti ŵanthu aguŵi kweniso ayambi kususkana nasi. Kumbi venivi vingachitika wuli?

¹² Tiyeruzgiyi kuti mwe mu uteŵeti ndipu mwakumana ndi munthu yo nyengu zosi wapemphera ku vikozgu ndipu iyu ndi banja laki akondwere Khrisimasi kweniso Isitara. Mwakugwiriskiya ntchitu Bayibolu, mutimulongo kuti mbumampha cha kupemphera ku vinthu vambula umoyu. Ndipu mutimulongo so ukaboni wakuti Khrisimasi kweniso Isitara ndi vikondwereru vo vikwamba ndi visopa vaboza. (Yesa. 44:​14-20; 2 Akori. 6:​14-17) Asani tingachita venivi pa ulendu wakwamba, ndikuti takamba nadi uneneska. Kweni po pangagona suzgu mphakuti asani tachita viyo, ndikuti tatondeka kungagwiriskiya ntchitu mwalusu Mazu ngaku Chiuta.

13. Kumbi tingachita wuli kuti mazu ngidu ngajengi nge kuti tadaku mche?

¹³ Paulo wangukamba so kuti vo tikamba vijengi nge kuti tadaku mche. Yapa, iyu wang’anamuwangapu cha kuti tikhumbika kusintha uneneska pamwenga kuwubisa. Kweni watichiskanga kuti tichikamba, mazu ngidu ngajengi nge kuti ‘tadaku mche’ kuti tisambizengi ŵanthu uneneska munthowa yakuti wo atitivwisiya akondwengi ndi vo tikamba. (Yobu 12:11) Kweni kuchita venivi, kungaŵa kwakusuzga. Pa nkhani ya chakurya chayichu, tingaŵanaŵana kuti chakurya cho isi chititinowe ndikuti weyosi chingamunowe. Mwakuyanana ŵaka, tingaŵanaŵana kuti weyosi wakondwa ndi mo tilongolore. Kweni ndimu viliri cha. Mwakuyeruzgiyapu, mumidawuku yinyaki ŵanthu ayeŵapu mani cha pakukonkhoska maŵanaŵanu ngawu chinanga mphanyengu yo akambiskana ndi ŵanthu arara. Kweni mumidawuku yinyaki, ŵanthu awona kuti kulongoro munthowa yeniyi nkhwambula kuzomerezeka kweniso ndi mtafu. Paulo wangukamba kuti titenere kuziŵa mo ‘tingamukiya munthu weyosi.’ Venivi ving’anamuwa kuti mazu ngidu ngajengi nge kuti tadaku mche kuti ngakoliyani ndi vo munthu yo watitivwisiya wangayanja mumalu mwakuti ngakoliyani ndi vo isi tingayanja pamwenga mudawuku widu.

KUMBI MPHANYENGU NIYI PO TIKHUMBIKA KUKAMBA UNENESKA?

14. Kumbi Yesu we pacharu chapasi wangusambiza akusambira ŵaki vinthu vosi vo iyu waziŵanga? Konkhoskani.

¹⁴ Nyengu zosi Yesu wakambanga nawu umampha akusambira ŵaki ndipu waŵasambizanga vinthu vinandi. (Mariko 6:34) Kweni penga mbwenu vinthu vinandi vakuti asambiri. Chifukwa chakuti iyu waziŵanga vo angafiska kweniso vo angatondeka kufiska, wanguŵasambiza pa nyengu yimoza cha vinthu vosi vo waziŵanga. Yesu waziŵanga kuti yenga nyengu yakwenere cha kwaku yiwu kuti asambiri fundu zinyaki za uneneska. Ndipu wanguchita kukamba yija kuti yiwu angazivwisa cha pa nyengu yo. (Yoha. 16:12) Kumbi venivi vititisambizanji?

15. Kumbi ŵanthu wo tisambira nawu Bayibolu titenere kuŵakambiya vinthu vosi vo tiziŵa pa nyengu yimoza? Konkhoskani. (Nthanthi 25:11) (Wonaniso chithuzi.)

¹⁵ Vo Yesu wanguchita vititiwovya kuziŵa kuti kuziŵa uneneska kung’anamuwapu cha kuti tikhumbika kusambiza ŵanthu vinthu vosi vo tiziŵa pa nyengu yimoza. Kumbi tingamuyezga wuli Yesu? Tikhumbika kuŵanaŵaniya mo vinthu viliri ndi munthu yo tisambira nayu. Tiyeni tikambiskani so chakuyeruzgiyapu cha munthu yo tamukambapu kali yo wakondwere Khrisimasi ndi Isitala limoza ndi banja laki. Tiziŵa kuti visopa vaboza ndivu vikwambisa vikondwereru venivi kweniso vakuzomerezeka cha ndi Chiuta. Kweni yeruzgiyani kuti mwayamba kusambira Bayibolu ndi munthu mwenuyu kwati kwaja sabata yimoza pamwenga ziŵi kuti Khrisimasi yichitiki. Kumbi muwona kuti vingaja nadi umampha kumulongo pa nyengu yeniyi vo Bayibolu likamba kuti visopa vaboza ndivu vikwambisa vikondwereru venivi ndi kukhaza kuti munthu yo walekengi kukondwere Khrisimasi penipo ndi penipo? Mbuneneska kuti ŵanthu anyaki wo asambira Bayibolu aswera cha kugwiriskiya ntchitu vinthu vosi vo asambira mu Bayibolu. Penipo anyaki, pato nyengu kuti asinthi mo aŵanaŵaniya kweniso mo achitiya vinthu. Mwaviyo, tingawovya wo tisambira nawu Bayibolu kuti aluti panthazi asani titiŵakambiya vinthu vo akhumbika kuziŵa pa nyengu yakwenere, kung’anamuwa nyengu yo angavivwisa.—Ŵerengani Nthanthi 25:11.

16. Kumbi tingachita wuli kuti tiwovyi wo tisambira nawu Bayibolu kuti ‘alutirizgi kwenda mu uneneska’?

¹⁶ Palivi chinthu chakukondweska ukongwa kuluska kovya ŵanthu kusambira uneneska wakukwaskana ndi Yehova. Tingaŵawovya kuti ‘alutirizgi kwenda mu uneneska’ asani isi tichita vinthu ivi: Tilutirizga kuja chakuwoniyapu chamampha. (3 Yoha. 3, 4) Tiwonesesa kuti vo tichita pa umoyu widu vilongo kuti titingagomezga nadi malayizgu ngo ngasanirika mu Mazu ngaku Chiuta. Tikamba uneneska te ndi vilatu vamampha. Tilongoro mazu ngakunozga ngo titingakamba pa nyengu yakwenere asani tisambiza uneneska wa mu Bayibolu. Kweniso tipereka unkhankhu wosi kwaku Yehova asani ŵanthu atitithamika. Asani tichita viyo, tilongongi kuti te ŵanthu aku Yehova yo ndi Chiuta wauneneska.