Kumbi Tiyambi Kujaliya Limoza Techendatorani Mwakuzomerezeka?

Ŵanthu anandi atamba kujaliya limoza ŵechendatorani. Anyaki achita venivi chifukwa aŵanaŵana kuti vingaŵawovya kuziŵa asani mbakwenere nadi kutorana kweniso awona kuti venivi vazakuŵawovya kuja ndi banja lalikondwa. Kweni kumbi ndi zeru kwamba kujaliya limoza mwechendatorani mwakuzomerezeka?

Mu nkhani iyi mwe fundu izi

• Kumbi Bayibolu likambanji?

• Kumbi kujaliya limoza mwechendatorani kungakuwovyani kunozgeke umoyu wa banja?

• Kumbi kujaliya limoza mwechendatorani kungakuwovyani kuti muleki kunanga ndalama?

• Kumbi kujaliya limoza mwechendatorani kungakuwovyani kuti muleki kutorana ndi munthu wambula kwenere?

• Kumbi pe nthowa yinyaki yamampha yo mungasankha?

Kumbi Bayibolu likambanji?

• Bayibolu lizomereza cha kuti ŵanthu agonanengi ŵechendatorani. Mwakuyeruzgiyapu, likamba kuti: “Mungachitanga ureŵi cha.” (1 Atesalonika 4:3; 1 Akorinto 6:18) Venivi visazgapu kugonana kwa munthulumi ndi munthukazi wo ajaliya limoza chinanga kuti alivi chilatu chakuti azamutorana.a Fundu za mu Bayibolu zivikiriya ŵanthu kuti akhwechi kuja ndi nthumbu ŵechendatorani kweniso kuti aleki kukumana ndi masuzgu ngo ngaŵapu chifukwa chakujaliya limoza ndi munthu yo ŵechendatorani nayu.

• Chiuta ndiyu wakwambisa banja. Pa nyengu yo wayambisiyanga banja, wangukamba kuti: “Munthulumi wazamuleka awisi ndi anyina ndipu wazakujibatika ku muwolu waki. Yiwu azamuja liŵavu limoza.” (Genezesi 2:24) Asani munthulumi ndi munthukazi atorana mwakuzomerezeka ŵechendayambi kujaliya limoza, vitovya kuti ayanjanengi ukongwa ndipuso banja lawu likho ukongwa.

Kumbi kujaliya limoza mwechendatorani kungakuwovyani kunozgeke umoyu wa banja?

Ndimu anyaki aŵanaŵaniya. Yiwu aŵanaŵana kuti kujaliya limoza ŵechendatorani kutovya kuti aziŵengi mo munyawu wachitiya vinthu kweniso nkharu yo wenayu. Kweni uneneska ngwakuti ŵanthu angaja ndi banja lalikondwa asani atorana mwakuzomerezeka.

Kumbi ntchinthu wuli cho chingawovya ŵanthu akutorana kuti alutirizgi kujaliya limoza pa nyengu yamampha pamwenga yakusuzga? Yiwu akhumbika cha “kuyesere dankha kujaliya limoza” pavuli paki kulekana asani vinthu vasuzga. Mumalu mwaki, wosi akhumbika waka kuyesesa kuchita vinthu mwakukoliyana ndipuso akhumbika kusaniriya limoza nthowa yamampha yakumalisiya suzgu yeyosi yo angakumana nayu.

Fundu yakukhumbika ukongwa: Mumalu mwakunozgeke kuzija ndi banja lamampha, ŵanthu wo ajaliya limoza ŵechendatorani, anozgeke kuzipatukana.

Fundu ya mu Bayibolu: “Chechosi cho munthu wamija, ndichu so wazamuvuna.”—Agalatiya 6:7.

Kumbi kujaliya limoza mwechendatorani kungakuwovyani kuti muleki kunanga ndalama?

Ndivu anyaki aŵanaŵana. Kafukufuku yo wupu unyaki (A Pew Research Center) wa ku United States unguchita, wangulongo kuti pa ŵanthu 10 wo angwamba kujaliya dankha limoza ŵechendatorani, ŵanthu 4 anguchita venivi chifukwa chakuŵanaŵana kuti kuŵawovyengi kuti aleki kunanga ndalama zinandi. Kweni ŵati ajaliya limoza kwakanyengu, anandi angukamba kuti angunozgeka cha kutorana mwakuzomerezeka chifukwa cha suzgu ya ndalama.

Asani ŵanthu angayamba kujaliya limoza ŵechendatorani vingachitiska kuti akumani ndi masuzgu, ukongwa anthukazi. Mwakuyeruzgiyapu, asani nthengwa yamala, anthukazi ndiwu asuzgika ukongwa chifukwa atamba kulera ŵija ŵana.

Fundu yakukhumbika ukongwa: ŵanthu akumana ndi masuzgu ngakulu ukongwa asani ayamba kujaliya limoza ŵechendatorani mwakuzomerezeka.

Fundu ya mu Bayibolu: “Ini Yehova, ndini Chiuta waku, yo watikusambiza kuti vinthu vikuyende umampha.”—Yesaya 48:17.

Kumbi kujaliya limoza mwechendatorani kungakuwovyani kuti muleki kutorana ndi munthu wambula kwenere?

Anyaki aŵanaŵana kuti venivi vingaŵawovya. Kweni, buku linyaki lingukamba kuti, “Ŵanthu wo atamba kujaliya limoza ŵechendatorani mwakuzomerezeka aziŵa cha kuti pangaŵa pakusuzga kuti alekani.” Chifukwa wuli veviyo? Anyaki awamu mwakuswera kuti avwanana cha ndi munyawu. Kweni achichizgika kujaliya nayu limoza chifukwa chakuti pe vinthu vinyaki vo achitiya limoza nge kuphwere viŵetu, kusayina mapepala nga nyumba pamwenga asani awona kuti alindizga kuja ndi mwana. Buku liya lingukamba so kuti, “Ŵanthu wo pakwamba atingi amalisengi chibwezi, atorana waka ndi munthu yo chifukwa chakuti aziŵiliyanab ndipu awona kuti nkhanthu kuti alutirizgi waka kujaliya limoza.”—Fighting for Your Marriage.

Fundu yakukhumbika ukongwa: Mumalu mwakukuwovyani kuti musankhi munthu wakwenere kutorana nayu, kujaliya limoza ndi munthu mwechendatorani kungachitisa kuti paje pakusuzga kuti mulekani.

Fundu ya mu Bayibolu: “Munthu wakuchenje wawona soka ndipu wabisama, Kweni munthu wambula kuziŵa vinandi walutiriya ndipu wakumana ndi masuzgu.”—Nthanthi 22:3.

Kumbi pe nthowa yinyaki yamampha yo mungasankha?

Mungakhwecha kukumana ndi masuzgu ngo ngaŵapu chifukwa chakujaliya limoza mwechendatorani mwakuzomerezeka. Mungachita wuli venivi? Muyesesengi kulondo fundu za mu Bayibolu pa nkhani ya nthengwa. Mumuziŵengi umampha yo mukhumba kuzitorana nayu mwechendayambi kujaliya limoza nge banja. Ŵanthu asankha umampha munthu wakuzitorana nayu asani awona kuti atende fundu zakuyanana pa nkhani ya kuja ndi nkhalu yamampha kweniso asani agomezga vinthu vakuyanana. Venivi vakukhumbika ukongwa kuphara kukopeka waka ndi munthu pakukhumba kuti mugonanengi nayu.

Bayibolu le ndi ulongozgi wo ungakuwovyani kuti muje ndi banja lalikondwa kweniso lakukho.c Mwakuyeruzgiyapu, mu Bayibolu mwe fundu zo zingakuwovyani kuti . . .

• muleki kuja ambula kugomezgeka

• muzije munthukazi pamwenga munthulumi wamampha

• muziŵi asani munthu yo mukhumba kuzitorana nayu ngwakwenere nadi pamwenga cha

Kuti muziŵi vinandi vakukwaskana ndi nkhani zenizi, wonani chigaŵa chakuti “Nthengwa Ndipuso Banja” pa jw.org.

Fundu ya mu Bayibolu: “Malemba ngosi ngakukambirika ndi Chiuta, ndipu ngatovya pakusambiza.”—2 Timote 3:16.