Malifalensi nga Nkhani za Unganu wa Umoyu Widu Ndipuso Uteŵeti
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
SEPTEMBER 4-10
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | ESITERI 1-2
“Yesesani Kuja Akujiyuyuwa nge Esiteri”
w17.01 25 ¶11
Mungaja Akujiyuyuwa pa Nyengu yo Muteseka
Munthu wangayeseka kuti waleki kuja wakujiyuyuwa asani ŵanthu atimulumba ukongwa. Ŵanaŵaniyani vo Estere wanguchita pa vinthu vinyaki vakukondwesa vo vinguchitika. Iyu wenga wakutowa ndipu angumupasa vinthu vakudula kuti wajitowese kwa chaka champhumphu. Estere wajanga limoza ndi asungwana anandi wo angutuwa muvigaŵa va Ufumu wa Perese, wo fumu yakhumbikanga kusankhapu. Iyu wanguchita vinthu mwakupupuluma cha. Chinanga kuti pavuli paki fumu yingumusankha kuja fumukazi, wangunyada cha pamwenga kujikuzga.—Est 2:9, 12, 15, 17.
ia 130 ¶15
Wanguchita Chiganga Kuti Wataski Ŵanthu aku Chiuta
Nyengu yakuti Estere wakawoneke kwa karonga yati yakwana, wangupaskika mwaŵi wakusankha chechosi cho wakhumbanga, akhumba venga vinthu vakuti wajidyoŵe. Kweni mwakujiyuyuwa, iyu wangupempha ŵaka vinthu vo Hege wangumukambiya. (Est 2:15) Estere waziŵanga kuti kutowa ndiku kungachitiska kuti karonga wakhorwi nayu cha; kweni mtima wakujiyuyuwa ndiwu wakukhumbika ukongwa. Kumbi Estere wanguŵanaŵana nadi umampha?
w17.01 25 ¶12
Mungaja Akujiyuyuwa pa Nyengu yo Muteseka
Kujiyuyuwa kutitiwovya kuti nyengu zosi tivwalengi ndi kujitowesa mwakwenere ndipuso tijengi ndi mijalidu yamampha. Tikhumbika kuziŵa kuti ŵanthu angakopeka nasi cha asani titijikuzga ndipuso titijiyanja kweni asani te ndi “mzimu wakufwasa ndi wakuzika.” (Ŵerengani 1 Petro 3:3, 4; Yer. 9:23, 24) Maŵanaŵanu ngakujikuzga ngangawoneke mu vakuchita vidu. Mwakuyeruzgiyapu, tingachita vinthu vo vingachitisa kuti anyidu awonengi nge kuti ndisi apachanya chifukwa cha uteŵeti wo tichita, vinthu vo tiziŵa pamwenga ŵanthu a maudindu wo tiziŵana nawu. Yesu wangulongo chakuwoniyapu chamampha. Vinthu vo wakambanga wavitonga m’Malemba Ngachiheberi. Iyu wachitanga venivi kuti ŵanthu wo amuvwisiyanga aziŵi kuti vo wakambanga, vatuwanga kwaku Yehova ndipu wavikambanga mwazeru zaki cha.—Yoh. 8:28.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
w22.11 31 ¶3-6
Kumbi Muziŵa?
Akufufuza vinthu angusaniya mwa wo pakulembeka zina lakuti Marduka (mu Chingelezi Mordecai). Iyu wenga ndi udindu ukulu, akhumba wenga musungi chuma ku Shushani. Kaswiri wakulemba mbiri Arthur Ungnad yo wayiziŵanga umampha mbiri ya ku Peresi, wangulemba kuti yaka kenga kakwamba kuti zina laku Modikayi lisaniriki mumalifalensi nganyaki.
Kutuliya po Ungnad wangulembe venivi, akaswiri afwatuliya vinthu vinyaki vinandi va muvilembu vakali va ku Peresi. Vinyaki mwa vinthu venivi nthimya timanatimana to tingusanirika ku mahami nga tawuni ya Perisepolisi. Yiwu angutisaniya mu Chakusungiyamu Chuma pafupi ndi mipanda ya tawuni. Mya yeniyi yingulembeka mu nyengu yo Zekisisi Wakwamba walamuliyanga. Yikulembeka mu chineneru cha Elamite ndipu pakulembeka mazina nganandi ngo nge mubuku la Esiteri.
Pa mya yinandi yo yikulembeka ndi vilembu va ku Perisepolisi pakulembaka zina lakuti Marduka, yo wateŵetiyanga nge mlembi ku nyumba yachifumu ku Shushani pa nyengu yo Zekisisi Wakwamba walamuliyanga. Pa mwa unyaki pakulemba kuti Marduka wagwiranga ntchitu nge wakufwatuliya. Venivi vikoliyana ukongwa ndi vo Bayibolu likamba vakukwaskana ndi Modikayi. Iyu wangusankhika kuja mteŵeti wa Fumu Ahasiweru (Zekisisi Wakwamba) ndipu walongoronga vineneru pafufupi viŵi. Modikayi kanandi wajanga pageti la nyumba yachifumu ku Shushani. (Esite. 2:19, 21; 3:3) Geti lenili yenga nyumba yikulu mo ŵanthu wo ateŵetiyanga pa nyumba yachifumu agwirangamu ntchitu.
Vinthu vakukwaskana ndi Marduka vo vikulembeka pa mya, viyanana ŵaka ndi vaku Modikayi yo wazumbulika mu Bayibolu. Wosi ŵaŵi angujaku mu nyengu yimoza, pamalu ngamoza ndipuso wosi ateŵetiyanga munyumba yachifumu. Fundu zosi zenizi zilongo kuti Marduka ndiyu Modikayi.
SEPTEMBER 11-17
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | ESITERI 3-5
“Muwovyengi Anyinu Kuti Achitengi Vinthu Umampha”
it-2 431 ¶7
Modikayi
Wangukana Kugwadiya Hamani. Hamani mu Agagi wangusankhika ndi Ahasiweru kuja nduna ndipu fumu yingulamula kuti weyosi yo wasere pageti la nyumba ya fumu wagwadiyengi Hamani chifukwa cha udindu wo wangupaskika. Modikayi wangukana kumugwadiya chifukwa chakuti wenga Myuda. (Est 3:1-4) Modikayi wangukana kugwadiya Hamani chifukwa chakuti wangukamba kuti iyu ndi Myuda, ndipu asani wangumugwadiya vatingi vitimbanyizgengi ubwezi waki ndi Yehova Chiuta. Venivi vilongo kuti iyu wenga wakujipereka kwaku Yehova. Iyu wanguziŵa kuti kugwadiya Hamani kwang’anamuwanga vinandi kuluska waka kulongo ulemu ku munthu yo we ndi udindu nge mo Ayisirayeli achitiyanga munyengu yakali. (2Sa 14:4; 18:28; 1Mf 1:16) Penga chifukwa chakuvwika cho Modikayi wangukana kugwadiya Hamani. Hamani watenere kuti wenga mu Amaleki ndipu Yehova wangukamba kuti wazamuchita nkhondu ndi Aamaleki mu “migonezi yawu yosi.” (Ek 17:16; wonani pamutu wakuti HAMAN.) Mwaviyo, Modikayi wangukana kugwadiya Hamani chifukwa wakhumbanga kuja wakugomezgeka kwaku Chiuta.
it-2 431 ¶9
Modikayi
Wangugwiriskikiya Ntchitu Pakutaska Ayisirayeli. Panyengu yo Ayuda wosi akhumbikanga kubayika mu ufumu wosi waku Ahasiweru, Modikayi wangugomezga kuti vinguchitika waka cha kuti Esiteri wasaniriki ku nyumba ya chifumu kweni wangusankhika kuja fumukazi kuti wataski Ayuda. Iyu wangukambiya Esiteri udindu ukulu wo wenga nawu ndipuso kuti wakapemphi fumu kuti yiŵachitiyi lisungu kweniso yiŵawovyi. Chinanga kuti Esiteri wanguŵika umoyu waki pangozi, kweni wanguchita vo Modikayi wangukamba.—Est 4:7–5:2.
ia 133 ¶22-23
Wanguchita Chiganga Kuti Wataski Ŵanthu aku Chiuta
Estere watenere kuti wangufipa mtima ukongwa wati walonde uthenga wo. Yapa chivwanu chaki chingweseka ukongwa. Iyu wangumubisa cha Mordikayi kuti wachitanga mantha. Wangumukumbuska so dangu la fumu lakuti asani munthu wawoneke pamasu pa fumu kwambula kudanika watenere kubayika. Munthu walekanga kubayika pijapija asani fumu yamusoske nthonga yagolidi. Asani tingakumbuka vo vinguchitikiya Vashite wati wakana kuluta kwa fumu yati yamudana, tikhoza kuwona kuti Estere wengavi chifukwa chakuŵanaŵaniya kuti wangapona asani wangaleka kuvwiya dangu la fumu. Estere wangumukambiya so Mordikayi kuti iyu waja mazuŵa 30 kwambula kudanika ndi fumu. Kuleka kudanika kwa mazuŵa 30 kunguchitiska kuti waŵanaŵanengi kuti akhumba fumu yikusintha maŵanaŵanu ndipu yikuleka kumuyanja.—Est. 4:9-11.
Kweni Mordikayi wangwesesa mbwenu kumovya Estere kuti waje ndi chivwanu. Wangumusimikizgiya kuti asani iyu wangatondeka kovya ŵanthu a mtundu waki, utaski wa Ayuda ukhoza kutuliya kunyaki. Viwoneke limu kuti Estere watingi waponengi cha asani Ayuda angwamba kubayika. Yapa, Mordikayi wangulongo kuti wenga ndi chivwanu chakukho mwaku Yehova yo watingi wazomerezgengi cha kuti ŵanthu Ŵaki abayiki pamwenga so kuti malayizgu Ngaki ngaleki kufiskika. (Yos. 23:14) Pavuli paki, Mordikayi wangufumba Estere kuti: “Kumbi njani waziŵa vini iwi waza ku ufumu uwu chifukwa cha nyengu nge ndi iyi?” (Est. 4:12-14) Mordikayi ngwakwenere nadi kumwezga. Iyu wangugomezga Yehova Chiuta ndi mtima wosi. Kumbi ndivu nasi tichitengi?—Nthanthi 3:5, 6.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
kr 160 ¶14
Titesesa Kuti Tisaniyi Wanangwa Wakusopa
Mwakuyanana ndi Estere kweniso Mordikayi, ŵanthu aku Chiuta mazuŵa nganu atesesa kuti asaniyi wanangwa wakusopa Yehova m’nthowa yo yitimukondweska. (Est. 4:13-16) Kumbi namwi mungawovya pa nchitu yeniyi? Hinya. Mungarombe abali ndi azichi ŵinu wo akumana ndi masuzgu chifukwa cha marangu ngambula kwenere. Marombu nga mtundu uwu ngangawovya abali kweniso azichi ŵidu wo akumana ndi masuzgu kweniso kutombozgeka. (Ŵerengani Yakobe 5:16.) Kumbi Yehova wamuka marombu ngaviyo? Milandu yo tapunda kumakhoti yilongo kuti wamuka nadi!—Ŵah. 13:18, 19.
SEPTEMBER 18-24
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | ESITERI 6-8
“Kukambiskana Umampha Kutovya Ukongwa”
ia 140 ¶15-16
Wanguchita Vinthu Mwazeru, Mwachiganga Kweniso Mwambula Kujanja
Chifukwa chakuti Estere wanguzikira ndi kulindizga kuti wazikambi mawa laki vakukhosi kwaki, vinguchitiska kuti Hamani wajilengeski yija. Akhumba Yehova Chiuta ndiyu wangutondekeska Karonga kugona tulu. (Nthanthi 21:1) Lekani Mazu ngaku Chiuta ngatitichiska kuti tijengi ndi mtima ‘wakulindizga.’ (Ŵerengani Mika 7:7.) Asani tigomezga ndi kulindizga Chiuta, iyu wangatiwovya kumalana ndi masuzgu kuphara po taŵeni tatingi tichitiyengi.
Wangulongoro Mwachiganga
Sonu Estere wanguwona kuti mphakwenere so cha kuti walutirizgi kubisa vo venga kukhosi kwaki. Kumbi watingi wayambiyengi pani? Dghera le mukati, karonga wangupaska so Estere mwaŵi wakuti wapemphi vo wakhumba. (Est. 7:2) Iyi sonu yenga “nyengu yakulongoro” yaku Estere.
ia 140 ¶17
Wanguchita Vinthu Mwazeru, Mwachiganga Kweniso Mwambula Kujanja
Viwoneka kuti Estere wanguromba chamumtima kwaku Chiuta waki wechendakambi mazu yanga: “Asani ndasaniya wezi mumasu nginu, imwi karonga, ndipu asani chakondweska karonga, umoyu wangu upaskiki kwangu ndi ŵanthu ŵangu paku cho ndipempha.” (Est. 7:3) Mukhoza kuwona kuti iyu watumbikanga karonga pakukamba kuti karonga wachiti vo vingamukondweska. Uwu mbukaboni wakuti Estere wenga wakupambana ukongwa ndi Vashite yo wenga muwolu wa karonga wakwamba, kweniso yo wangulengeska murumu waki. (Est. 1:10-12) Kweniso, Estere wangumuchenya cha karonga chifukwa chakuti wamugomezganga ukongwa Hamani. M’malu mwaki iyu wangupempha ŵaka kuti karonga wamuvikiliyi ku chiŵembu cho Hamani wangunozga.
ia 141 ¶18-19
Wanguchita Vinthu Mwazeru, Mwachiganga Kweniso Mwambula Kujanja
Karonga watenere kuti wanguzizwa ukongwa ndi vo Estere wangupempha. Kumbi ndiyani yo wakhumbanga kukombo fumukazi yaki? Estere wangumuka kuti: “Taguliskika, ini ndi ŵanthu ŵamtundu wangu kuti timaliziki, tibayiki ndi timari teteti. Asani tiguliskikengi nge mbaŵanda ŵanthurumi ndi ŵaŵanda ŵanthukazi mphanyi ndaja cheti; chifukwa kukomwa kwidu kuti kungalinganizgika ndi suzgu ya karonga cha.” (Est. 7:4) Yapa napu mukhoza kuwona kuti Estere wangusumuwa suzgu ili mwakufwatuka, kweni wangukamba so kuti vatingi viŵengi umampha asani anguguliskika ŵaka nge aŵanda. Iyu wanguwona kuti nchinthu chazeru kuti wakambiyi karonga chiŵembu ichi chifukwa nayu wakwaskikanga.
Chakuwoniyapu chaku Estere chititisambiza mo tingaŵereŵete mwazeru ndi ŵanthu. Asani mukhumba kusumuwa nkhani yinyaki kwa murumu winu pamwenga munthu munyaki waudindu, kuzikira, ulemu ndipuso kulongoro mwakufwatuka vingakuwovyani ukongwa.—Nthanthi 16:21, 23.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
w06-CN 3/1 11 ¶1
Mfundo Zazikulu za M’buku la Estere
7:4—Kodi kuwonongedwa kwa Ayuda kukanabweretsa bwanji “kusowa kwa mfumu”? Mwa kufotokoza mwanzeru kuti iye sakanavutika Ayuda akanagulitsidwa kukhala akapolo, Estere anatsindika mmene kuwonongedwa kwawo kukanapwetekera mfumu. Ndalama za siliva 10,000 zimene Hamani anali atalonjeza sizinali zaphindu pa chuma cha mfumu kuyerekeza ndi chuma chimene chikanapezeka Hamani akanakhala kuti anakonza chiwembu chogulitsa Ayuda kukhala akapolo. Chiwembu cha Hamani chikanatheka, mfumu ikanataya mkazi wake.
SEPTEMBER 25–OCTOBER 1
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | ESITERI 9-10
“Wangugwiriskiya Ntchitu Mazaza Ngaki Kuti Wawovyi Ŵanthu Ŵaki”
it-2 432 ¶2
Modikayi
Modikayi wangusere mumalu mwaku Hamani nge nduna yila kweniso wangulonde mpheti ya fumu yakudindiya makalata. Esiteri wangusankha Modikayi kuti wawoneliyengi nyumba yaku Hamani yo wangupaskika ndi fumu. Kweniso mwakuzomerezeka ndi fumu, Modikayi wangupereka dangu lo lapaskanga Ayuda wanangwa wakujivikiliya. Ayuda angukondwa ukongwa chifukwa chakuti anguwona kuti ataskika. Ŵanthu anandi a mu ufumu wa Peresi angukoliyana ndi Ayuda ndipu pa zuŵa la 13 mwezi wa Adara po dangu lingwamba kugwira ntchitu Ayuda ŵenga akunozgeka. Ŵanthu amaudindu ŵenga chigaŵa chawu chifukwa chakuti Modikayi wenga ndi udindu ukulu. Nkhondu yingulutiliya ku Shushani mpaka zuŵa linyaki. Arwani ŵa Ayuda akujumpha 75,000 angubayika kusazgapu ŵana 10 aku Hamani. (Est 8:1–9:18) Esiteri wati wazomereza, Modikayi wangulamula kuti pa zuŵa la 14 ndi 15 la mwezi wa Adara achitengi phwandu, lo ladanikanga kuti “mazuŵa nga Purimu,” kuti akondwengi, aryengi vakurya ndipuso aperekengi mphasu ku akavu. Ayuda anguzomera ndipu angwambapu kuchita phwandu ndi ŵana ŵawu limoza ndi ŵanthu anyaki. Nge wachiŵi mu ufumu, ŵanthu wo asopanga Chiuta angwamba kumupasa ulemu Modikayi ndipu wangulutirizga ku ŵaphwere.—Est 9:19-22, 27-32; 10:2, 3.
it-2 716 ¶5
Purimu
Chilatu. Ŵanthu anyaki akamba kuti Phwandu la Purimu lo Ayuda achita mazuŵa nganu nda chisopa cha chifukwa nyengu zinyaki achita vinthu mwakujumphisa mwesu. Kweni vo yiwu achita vipambana ukongwa ndi mo achitiyanga nyengu yakali panyengu yo phwandu ili layambiyanga. Modikayi ndi Esiteri wosi ŵenga ateŵeti akugomezgeka aku Yehova Chiuta ndipu angujalikiska phwandu ili kuti akankhuskengi Chiuta. Yehova ndiyu wanguchitiska kuti Ayuda ataskiki chifukwa chakuti Modikayi wenga wakugomezgeka kwaku Yehova. Hamani watenere kuti wenga mu Amaleki, mtundu wo Yehova wanguwutemba ndipu wangulamula kuti abayiki. Modikayi watumbikanga marangu ngaku Chiuta ndipu wangukana kugwadiya Hamani. (Est 3:2, 5; Ek 17:14-16) Mazu ngo Modikayi wangukambiya Esiteri (Est 4:14) ngalongo kuti wathembanga munthu munyaki wanthazi kuti wataskengi Ayuda, ndipu vo Esiteri wanguchita pakufunga wendaluti kuchiwonana ndi a fumu pa ulendu wakamba kuti wakayipemphi kuti yizisaniliki ku phwandu, vilongo kuti wathembanga Chiuta.—Est 4:16.
cl-CN 101-102 ¶12-13
‘Khalani Otsanzira Mulungu’ Pamene Mukugwiritsa Ntchito Mphamvu
Yehova wapereka oyang’anira kuti azitsogolera mu mpingo wachikristu. (Ahebri 13:17) Amuna okhoza kutsogolera ameneŵa amayenera kugwiritsa ntchito udindo womwe Mulungu wawapatsa pothandiza gulu la nkhosa ndi kuchititsa nkhosazo kukhala ndi moyo wabwino. Kodi udindo wawowo umapatsa akulu ufulu wochita umbuye pa okhulupirira anzawo? M’pang’onong’ono pomwe! Akulu afunika kuona ntchito imene ali nayo mu mpingo mosamala bwino ndi modzichepetsa. (1 Petro 5:2, 3) Baibulo limauza oyang’anira kuti: “Muŵete Eklesia wa Mulungu, umene anaugula ndi mwazi wa iye [“Mwana wake,” NW] yekha.” (Machitidwe 20:28) Chimenechitu ndi chifukwa champhamvu kwabasi chochitira zinthu mokoma mtima ndi nkhosa iliyonse m’gululo.
Tingachitire fanizo motere. Bwenzi lanu lapamtima lakupemphani kuti mulisungire katundu wamtengo wapatali. Inu mukudziŵa kuti bwenzi lanu linalipira ndalama zambiri pogula katunduyo. Kodi simungamugwire mosamala kwambiri kuti asawonongeke? Mofananamo, Mulungu wapatsa akulu udindo wosamalira katundu wamtengo wapatali zedi: mpingo, womwe anthu ake amafanizidwa ndi nkhosa. (Yohane 21:16, 17) Yehova amazikonda nkhosa zake; amazikondatu kwambiri moti anazigula ndi magazi amtengo wapatali a Mwana wake wobadwa yekha, Yesu Kristu. Panalibenso mtengo wina wokwera kuposa pamenepa umene Yehova akanalipirira nkhosa zake. Akulu odzichepetsa amakumbukira zimenezi ndipo amasamalira nkhosa za Yehova moyenerera.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
w06-CN 3/1 11 ¶4
Mfundo Zazikulu za M’buku la Estere
9:10, 15, 16—Ngakhale kuti lamulo linalola kulanda zofunkha, n’chifukwa chiyani Ayuda sanachite zimenezo? Kusachita kwawo zimenezo unali umboni wakuti cholinga chawo chinali kuteteza mtundu wawo osati kudzilemeretsa ayi.
OCTOBER 2-8
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | YOBU 1-3
“Lutirizgani Kulongo Kuti Mutimuyanja Ukongwa Yehova”
w18.02 6 ¶16-17
Jani ndi Chivwanu Kweniso Akuvwiya nge Nowa, Daniyeli ndi Yobu
Masuzgu ngo Yobu wangukumana nangu. Vinthu vingusintha ukongwa pa umoyu waku Yobu. Iyu wechendayeseki, wenga “wakukhupuka kuluska ŵanthu wosi akuvuma.” (Jobu 1:3) Yobu wenga ndi chuma, waziŵikanga ndipuso ŵanthu amupaskanga ulemu. (Jobu 29:7-16) Kweni Yobu wajikuzganga cha pamwenga kuwona kuti Chiuta walivi ntchitu. Ndichu chifukwa chaki Yehova wangumudana kuti “mteŵeti wangu.” Pakukamba zaku Yobu, Yehova wanguti: ‘Iyu ndi munthu wambura kalema, murunji, wakopa Chiuta ndi wakupatukaku ku uheni.’—Jobu 1:8.
Vinthu vingusintha mwamabuchibuchi pa umoyu waku Yobu. Wangukavuka ukongwa, wangusuzgika maŵanaŵanu ndipu wakhumbanga kufwa. Tiziŵa kuti yo wanguchitiska venivi wenga Satana. Iyu wangupusikiziya Yobu kuti wasopanga Chiuta chifukwa cha vo wamuchitiyanga. (Ŵerengani Jobu 1:9, 10.) Yehova wangujapu waka cheti cha pa nkhani iyi. M’malu mwaki, wangumupaska mwaŵi Yobu kuti walongo kuti ngwakugomezgeka kwaku iyu kweniso kuti wamuteŵetiyanga chifukwa cha chanju.
w19.02 5 ¶10
Lutirizgani Kuja Akugomezgeka!
Kumbi nkhani yaku Yobu yo Satana wangwambisa yititikwaska wuli? Satana wakamba kuti Yehova titimuyanja ndi mtima wosi cha, tingaleka kumuteŵete ndi kwamba kujiteŵete tija ndipuso kuti tingaleka kuja akugomezgeka. (Jobu 2:4, 5; Chivu. 12:10) Kumbi mutuvwa wuli ndi vo Satana wakamba? Tikayika cha kuti vitikukwiyisani ukongwa. Kweni ŵanaŵaniyani ivi: Yehova watitigomezga ukongwa lekani wakutipaska mwaŵi wakulongo asani tingalutirizga kuja akugomezgeka. Iyu wazomereza Satana kuti wayesi kugomezgeka kwidu. Yehova we ndi chigomezgu kuti tingaja akugomezgeka ndi kulongo kuti Satana ngwaboza. Ndipu wakutilayizga kuti watiwovyengi kuja akugomezgeka. (Ahe. 13:6) Ndi mwaŵi ukulu ukongwa kuti Fumu ya chilengedu chosi yititigomezga. Kugomezgeka nkhwakukhumbika ukongwa. Kutitiwovya kususka maboza ngaku Satana ndi kukankhuska zina lamampha la Awusefwi kweniso kovya ulamuliru wawu. Kumbi tingachita wuli kuti tilutirizgi kuja akugomezgeka?
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
w21.04 11 ¶9
Vo Tisambira pa Mazu Ngakumaliya ngo Yesu Wangukamba
Kumbi Yesu wangukambanji? Kwati kwaja kamanavi kuti wafwi, Yesu wangudaniriza kuti: “Chiuta wangu, Chiuta wangu, ntchifukwa wuli mwandisiya?” (Mate. 27:46) Bayibolu likonkhoska cha chifukwa cho Yesu wangukambiya mazu yanga. Kweni kumbi tisambiranji pa mazu ngenanga? Chinthu chakwamba cho tisambirapu ntchakuti, pakukamba mazu yanga, Yesu wafiskanga uchimi wa pa Salimo 22:1. Chachiŵi, mazu yanga ngalongore limu kuti Yehova wangumuzingiliza ndi mpanda cha Mwana waki kuti wamuvikiliyi. (Yobu 1:10) Yesu wanguziŵa kuti Awisi anguzomereza arwani ŵaki kuti amuyesi mwakukwana mpaka nyifwa. Ndipu palivi munthu yo wakuyesekapu nge mo Yesu wanguyeseke. Ndipu chachitatu, mazu ngo Yesu wangukamba ngalongore limu kuti palivi chiheni chechosi cho iyu wanguchita chakwenere kubayikiya.
OCTOBER 9-15
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | YOBU 4-5
“Phweriyani ndi Nkhani Zaboza”
it-1 713 ¶11
Elifazi
Yumoza mwa mabwezi ngatatu ngaku Yobu. (Yb 2:11) Elifazi wenga wa ku Temani, mphapu yaku Elifazi yo wazumbulika pa Na. 1 pachanya. Mwaviyo wenga wa mubanja laku Abrahamu kweniso wenga pa ubali wapataliku ndi Yobu. Iyu limoza ndi ŵanthu aku Temani ajiŵikangamu chifukwa cha zeru zawu. (Yer 49:7) Pa ŵanthu ŵatatu wo anguluta “kuchipembuzga” Yobu, Elifazi ndiyu wawoneka kuti wenga wakukhumbika ukongwa kweniso wakutumbikika, vo vilongo kuti iyu ndiyu wenga mura ukongwa. Iyu ndiyu wajanga wakwamba kulongoro pa maulendu ngatatu ngo angukambiskana ndi Yobu ndipuso walongoronga kwanyengu yitali.
w05-CN 9/15 26 ¶2
Pewani Maganizo Olakwika
Pokumbukira masomphenya odabwitsa amene anaona nthawi ina, Elifazi anati: “Panapita mzimu pamaso panga; tsitsi la thupi langa lidati nyau nyau.” (Yobu 4:15) Kodi ndi mzimu wotani umene unam’sokoneza maganizo Elifazi? Mawu osalimbikitsa amene ananena pambuyo ponena zimenezi amasonyeza kuti mzimuwo sunali mzimu wochokera kwa Mulungu. (Yobu 4:17, 18) Mzimu umenewu unali chiwanda. N’chifukwa chaketu Yehova anadzudzula Elifazi ndi anzake awiri aja kuti ananena zabodza. (Yobu 42:7) Inde Elifazi anasokonezedwa maganizo ndi ziwanda. Mawu amene ananena anasonyeza kuti maganizo ake sanali maganizo a Mulungu.
w10 2/15 19 ¶5-6
Musalole Mabodza a Satana Kukusokonezani Maganizo
Satana anagwiritsira ntchito Elifazi, mmodzi wa anthu atatu amene anapita kukazonda Yobu, kunena mfundo yabodza yakuti anthu sangalimbelimbe akakumana ndi ziyeso za Satana. Iye ananena kuti anthu ndi ‘okhala m’nyumba zadothi,’ ndipo anauza Yobu kuti ‘maziko awo ali m’fumbi. Angothudzulidwa ngati gulugufe. Kuyambira m’mawa kufikira madzulo athudzuka; awonongeka kosatha, osasamalirako munthu.’—Yobu 4:19, 20.
Malemba ena amayerekezera anthu ndi “zotengera zadothi,” zomwe sizichedwa kusweka. (2 Akor. 4:7) N’zoona kuti uchimo umene tinatengera kwa makolo athu oyambirira komanso kupanda ungwiro zimachititsa kuti tikhale ofooka. (Aroma 5:12) Moti patokha sitingathe kulimbana ndi Satana. Komabe, poti ndife Akhristu, Yehova amatithandiza. Ngakhale kuti tili ndi zofooka, ndife amtengo wapatali kwambiri pamaso pa Mulungu. (Yes. 43:4) Komanso Yehova amapereka mzimu woyera kwa amene am’pempha. (Luka 11:13) Mzimu wake ungathe kutipatsa “mphamvu yoposa yachibadwa,” yomwe ingatithandize kulimbana ndi mavuto aliwonse amene Satana amatibweretsera. (2 Akor. 4:7; Afil. 4:13) Tikamayesetsa kulimbana ndi Mdyerekezi, n’kukhala “olimba m’chikhulupiriro,” Mulungu angathe kutilimbitsa n’kukhala amphamvu. (1 Pet. 5:8-10) Motero sitiyenera kumuopa Satana Mdyerekezi.
mrt 32 ¶13-17
Vikiliyani Maŵanaŵanu Nginu ku Nkhani Zaboza
● Muŵanaŵaniyengi ko uthenga wo watuliya kweniso vo ukamba
Bayibolu likamba kuti: “Musimikiziyengi vinthu vosi.”—1 1 Atesalonika 5:21.
Mwechendagomezgi pamwenga kutumiziya anyinu uthenga wo mwalonde chinanga ndi wo ŵanthu atiwuziŵa kali pamwenga wo ukambika pa wayilesi ndi pa TV, mukhumbika kusimikiziya dankha asani ngwauneneska nadi. Mungachita wuli venivi?
Muŵanaŵaniyengepu dankha asani mphakwenere nadi kugomezga ko uthenga wo watuliya pamwenga munthu yo watumiza. Makampani ngakulemba nkhani kweniso mawupu nganyaki, ngangalemba nkhani zakunozge yiwu ŵija pamwenga chipani chinyaki cha ndali. Mupambanisengi nkhani yo mwaŵerenga ku malu nganyaki ndi yo mwaŵerenga so kumalu nganyaki. Nyengu zinyaki anyinu angatumiza uthenga waboza mwambula kuziŵa kuziya pa meseji pamwenga pa malu ngakucheze nga pa intaneti. Mwaviyo, mungagomezganga nkhani yeyosi cha yo mwavwa pijapija ko yatuliya pamwenga munthu yo watumiza mutiŵagomezga.
Musimikiziyengi kuti fundu zaki zauneneska nadi ndipuso kuti zasonu. Muwonengi madeti ndipuso maukaboni ngakusimikizika ngo ngalongo kuti vo vikambika mu uthenga wo pamwenga mu vidiyo, vauneneska nadi. Kweniso mutenere kuphwere asani muwona kuti uthenga waki uvwika wambula kusuzga ukongwa kuphara wakwamba ndipuso asani utikuchitiskani kujivwa munthowa yinyaki.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
w03-CN 5/15 22 ¶5-6
Khalani Okhazikika Kuti Mudzapambane pa Mpikisano wa Moyo
Kukhala m’gulu la padziko lonse la olambira oona kungatilimbitse kwambiri. Ndi dalitso lalikulu kukhala pakati pa abale achikondi a padziko lonse ameneŵa! (1 Petro 2:17) Ndipo ngakhale ifeyo tikhoza kulimbitsanso okhulupirira anzathu.
Taganizirani ntchito zothandiza zimene munthu wolungama Yobu ankachita. Ngakhale Elifazi, amene anali wotonthoza wabodza, anavomereza kuti: “Mawu ako anachirikiza iye amene akadagwa, walimbitsanso maondo otewa.” (Yobu 4:4) Kodi ife timathandiza anzathu? Aliyense wa ife ali ndi udindo wothandiza abale ndi alongo athu auzimu kuti apirire potumikira Mulungu. Tikamachita nawo zinthu, tizichita mogwirizana ndi mawu aŵa: “Limbitsani manja opanda mphamvu, ndi kulimbitsa maondo agwedegwede.” (Yesaya 35:3) Choncho, bwanji osakhala n’cholinga cholimbikitsa Mkristu mnzanu mmodzi kapena aŵiri nthaŵi iliyonse imene mwakumana? (Ahebri 10:24, 25) Mawu owalimbikitsa ndi owayamikira chifukwa chopitirizabe kusangalatsa Yehova angawathandize kuti akhale okhazikika kuti adzapambane pa mpikisano wa moyo.
OCTOBER 16-22
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | YOBU 6-7
“Asani Vinthu Vafika Pakusuzga Ukongwa pa Umoyu”
w06-CN 3/15 14 ¶10
Mfundo Zazikulu za M’buku la Yobu
7:1; 14:14—Kodi mawu oti “nkhondo” kapena “ntchito” [ntchito yokakamiza, NW] akuimira chiyani? Yobu anali atavutika kwambiri moti moyo wake ankangouna ngati ntchito yokakamiza. (Yobu 10:17) Popeza kuti munthu sakhala mu Shelo mwa kufuna kwake, kuchokera panthawi imene wamwalira n’kufika panthawi imene adzaukitsidwe, Yobu anaiyerekezera ndi ntchito yochita kukakamizidwa.
w20.12 16 ¶1
‘Yehova Wataska Wo Agongoweseka’
NYENGU zinyaki, tingaŵanaŵaniya kuti umoyu ngufupi ndipuso “ngwakuzaza ndi masuzgu.” (Yobu 14:1) Mwaviyo, mphakuvwika kuti nyengu zinyaki venivi vititigongowesa. Ateŵeti aku Yehova anandi mu nyengu yakali, nawu agongowesekanga. Mwakuti anyaki akhumbanga kuti afwi waka. (1 Mafu. 19:2-4; Yobu 3:1-3, 11; 7:15, 16) Kweni mwakuwerezawereza, Yehova Chiuta yo amuthembanga, waŵapembuzganga kweniso kuŵapaska nthazi. Nkhani za ŵanthu ŵenaŵa zikulembeka kuti zitipembuzgi kweniso kutisambiza.—Aro. 15:4
g-CN 1/12 ¶16-17
Kodi Mungatani Mukakhala ndi Maganizo Ofuna Kudzipha
Ngakhale kuti mungamaone kuti mavuto amene mukukumana nawo ndi osapiririka, muzikumbukira kuti siinu nokha amene mukukumana ndi mavuto komanso pafupifupi aliyense akulimbana ndi vuto linalake. Baibulo limanena kuti: “Chilengedwe chonse chikubuula limodzi ndi kumva zowawa mpaka pano.” (Aroma 8:22) Ngakhale kuti panopa mungamaone kuti mavuto anuwo sadzatha, zoona zake n’zakuti zinthu zimasintha pakapita nthawi. Ndiyeno kodi panopa muyenera kuchita chiyani?
Uzani Mnzanu Wodalirika Mavuto Amene Mukukumana Nawo. Baibulo limanena kuti: “Bwenzi lenileni limakukonda nthawi zonse, ndipo ilo ndi m’bale amene anabadwira kuti akuthandize pakagwa mavuto.” (Miyambo 17:17) Baibulo limasonyeza kuti Yobu, yemwe anali munthu wokhulupirika, ankafotokozera anzake mavuto ake. Pa nthawi yomwe ‘ankanyansidwa ndi moyo wake,’ iye ananena kuti: “Ndilankhula mwamphamvu za nkhawa zanga. Ndilankhula chifukwa cha kuwawa kwa moyo wanga.” (Yobu 10:1) Mukauzako anthu ena za mavuto anu, mumamvako bwino mumtima ndipo zingakuthandizeni kuti muyambe kuona mavuto anuwo mwanjira ina.
Pempherani kwa Yehova. Anthu ena amaganiza kuti pemphero limangothandiza anthu kuti azingomvako bwino pang’ono, koma Baibulo limafotokoza zosiyana ndi zimenezo. Lemba la Salimo 65:2 limati Yehova Mulungu ndi “Wakumva pemphero” komanso lemba la 1 Petulo 5:7 limati: “Amakuderani nkhawa.” Baibulo limanena mobwerezabwereza za kufunika kodalira Mulungu. Taonani malemba otsatirawa:
“Khulupirira Yehova ndi mtima wako wonse, ndipo usadalire luso lako lomvetsa zinthu. Uzim’kumbukira m’njira zako zonse, ndipo iye adzawongola njira zako.”—MIYAMBO 3:5, 6.
“Anthu amene amamuopa [Yehova] adzawachitira zokhumba zawo, adzamva kufuula kwawo kopempha thandizo ndipo adzawapulumutsa.”—SALIMO 145:19.
“Ifetu timamudalira kuti chilichonse chimene tingamupemphe mogwirizana ndi chifuniro chake, amatimvera.”—1 YOHANE 5:14.
“Yehova amakhala kutali ndi anthu oipa, koma amamva pemphero la anthu olungama.”—MIYAMBO 15:29.
Mukamauza Mulungu mavuto amene mukukumana nawo, iye adzakuthandizani. N’chifukwa chake Baibulo limatilimbikitsa kuti: “Mukhulupirireni nthawi zonse, . . . Mukhuthulireni za mumtima mwanu.”—Salimo 62:8.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
w20.04 16 ¶10
Muyezgengi Yehova Pakuchita Vinthu Ndi Abali Kweniso Azichi
Nasi tingamuyezga Yehova asani titiŵavwisa abali ndi azichi ŵidu. Muŵaziŵengi umampha abali ndi azichi ŵinu. Mulongorongi nawu maunganu ngechendayambi kweniso asani ngamala. Mulutengi nawu mu uteŵeti ndipuso muŵadaniyengi kunyumba kwinu kuti mukaryi nawu chakurya. Asani mwachita viyo muzizwengi ndi vo musaniyengi. Mwakuyeruzgiyapu, mungasaniya kuti mzichi yo mwawonanga nge kuti watanja anyaki cha, ngwasoni. Mubali yo mwawonanga kuti watanja vinthu vakuliŵavu, ngwakupaska. Ndipu banja lo likwanja kuswera kuza ku maunganu, likunthiyapu chifukwa cha vo agomezga chinanga kuti asuskika. (Jobu 6:29) Mbuneneska kuti tikhumbika cha ‘kuseleriyapu pa nkhani zaŵeni zo zititikwaska cha.’ (1 Timo. 5:13) Kweni mbumampha kuziŵa vinthu vinyaki vakukwaskana ndi Akhristu anyidu kweniso vo vitiŵachitikiya pa umoyu. Venivi vingatiwovya kuti tiŵaziŵi umampha.
OCTOBER 23-29
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | YOBU 8-10
“Chanju Chambula Kumala Chaku Chiuta Chititivikiliya ku Maboza Ngaku Satana”
w15-CN 7/1 12 ¶3
Kodi Anthufe Tingasangalatsedi Mulungu?
Yobu anakumana ndi mavuto ambiri motsatizana ndipo mavutowa ankaoneka kuti samayenera kukumana nawo. Izi zinamuchititsa kuti aganize molakwika n’kumaona kuti Mulungu analibe nazo ntchito zakuti iyeyo ndi munthu wokhulupirika. (Yobu 9:20-22) Yobu ankadziona kuti anali munthu wolungama kwambiri moti anthu ena ankaganiza kuti Yobuyo akunena kuti ndi wolungama kuposa Mulungu.—Yobu 32:1, 2; 35:1, 2.
w21.11 6 ¶14
Kumbi Chanju Chambula Kumala Chaku Yehova Chingakuwovyani Wuli?
Chanju chambula kumala chaku Chiuta chititivikiliya kuti ubwezi widu ndi iyu uleki kunangika. Davidi wachipemphera kwaku Yehova wanguti: “Yimwi ndimwi malu ngangu ngakubisamamu; mundivikiliyengi ku masuzgu. Mundizingilizengi ndi kudaniriza kwa likondwa la utaski. . . . Yo wathemba Yehova wazingilizika ndi chanju Chaki chambula kumala.” (Salimo 32:7, 10) Mu nyengu yakali, mipanda yo yazunguliyanga tawuni yavikiliyanga ŵanthu kwa arwani. Mwakuyanana ŵaka, ntchitu zaku Yehova zakulongo chanju chambula kumala, zititivikiliya ku vinthu vo vingananga ubwezi widu ndi iyu. Kusazgiyapu yapa, chanju chambula kumala chaku Yehova, chitimuchitiska kuti watindereze kwaku iyu.—Yere. 31:3.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
w10-CN 10/15 6-7 ¶19-20
“Ndani Akudziwa Maganizo a Yehova?”
Kodi taphunzira chiyani pa nkhani ya “maganizo a Yehova”? Tiyenera kulola kuti Mawu a Mulungu azitithandiza kudziwa bwino maganizo a Yehova. Popeza kuti anthufe sitidziwa zambiri, tisamaweruze Yehova malinga ndi mfundo ndiponso maganizo amene timayendera. Yobu anati: “[Mulungu] si munthu ngati ine kuti ndimuyankhe, kapena kuti tizengane mlandu.” (Yobu 9:32) Mofanana ndi Yobu tikayamba kudziwa bwino maganizo a Yehova tidzafuula kuti: “Zimenezi ndi kambali kakang’ono chabe ka zochita zake, ndipo timangomva kunong’ona kwapansipansi kwa mawu ake. Koma kodi mabingu ake amphamvu, angawamvetse ndani?”—Yobu 26:14.
Tikamawerenga Malemba, kodi tiyenera kutani ngati tapeza nkhani yovuta kuimvetsa makamaka yokhudza mmene Yehova amaganizira? Ngati tafufuza nkhaniyo koma osapeza yankho lomveka bwino, tiyenera kuona kuti umenewu ndi mwayi wathu wosonyeza kuti timakhulupirira kwambiri Yehova. Tisaiwale kuti mfundo zina zimatithandiza kusonyeza kuti timakhulupirira kuti Yehova ali ndi makhalidwe abwino. Tiyeni tikhale odzichepetsa n’kuvomereza kuti sitingamvetse zochita zake zonse. (Mlal. 11:5) Izi zidzatithandiza kuvomereza mawu a mtumwi Paulo akuti: “Ndithudi, madalitso amene Mulungu amapereka ndi ochuluka kwambiri. Nzeru zake n’zozama, ndiponso iye ndi wodziwa zinthu kwambiri. Ziweruzo zake ndi zosasanthulika, ndipo ndani angatulukire njira zake? Pakuti ‘ndani akudziwa maganizo a Yehova, kapena ndani angakhale phungu wake?’ Kapenanso, ‘Ndani anayamba kumupatsa kanthu, kuti amubwezere?’ Chifukwa zinthu zonse zimachokera kwa iye ndipo iye ndi amene anazipanga ndiponso ndi zake. Ulemerero ukhale wake kwamuyaya. Ame.”—Aroma 11:33-36.
OCTOBER 30–NOVEMBER 5
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | YOBU 11-12
“Nthowa Zitatu zo Zingatiwovya Kuja ndi Zeru Kweniso mo Tingayanduliya Nazu”
w09-CN 4/15 6 ¶17
Yobu Analemekeza Dzina la Yehova
Kodi n’chiyani chinamuthandiza Yobu kusungabe umphumphu wake? N’zodziwikiratu kuti iye anali atalimbitsa kale ubwenzi wake ndi Yehova masoka asanamugwere. Ngakhale kuti tilibe umboni wosonyeza kuti Yobu ankadziwa kuti Satana anali atatsutsa Yehova, iye anatsimikiza mtima kukhalabe wokhulupirika. Iye anati: “Mpaka kufa ine sinditaya ungwiro [“umphumphu,” NW] wanga.” (Yobu 27:5) Kodi Yobu anachita chiyani kuti akhale pa ubwenzi wolimba choncho ndi Mulungu? Mosakayikira, iye anamva zimene Mulungu anachitira Abulahamu, Isake ndi Yakobo omwe anali abale ake ndipo ankazikhulupirira. Ndiponso iye anaphunzira za makhalidwe ambiri a Yehova poona chilengedwe.—Werengani Yobu 12:7-9, 13, 16.
w21.06 10 ¶10-12
Mwe Mwija Cha, Yehova We Namwi
Mujengi mabwezi nga Akhristu akugomezgeka. Musaniyengi mabwezi mu mpingu ngo mungasambira kwaku yiwu chinanga kuti mungapambana vyaka kweniso ko mukukuliya. Bayibolu lititikumbusa kuti “zeru zisanirika ndi ŵanthu akukota.” (Yobu 12:12) Akukota nawu angasambira vinandi kwa achinyamata wo mbakugomezgeka. Davidi wenga munamana ukongwa pakumuyeruzgiya ndi Yonatani kweni venivi vinguŵatondekesa cha kuja paubwezi wakukho. (1 Samu. 18:1) Davidi ndi Yonatani awovyananga pakuteŵete Yehova chinanga kuti akumananga ndi masuzgu ngakulungakulu. (1 Samu. 23:16-18) Mzichi Irina yo pasonu panu walimu yija Kaboni mubanja lawu wangukamba kuti: “Abali ŵidu kweniso azichi ŵidu angaja nadi apapi ŵidu auzimu, azichi ŵidu, aku ŵidu pamwenga avurwa ŵidu. Yehova wangaŵagwiriskiya ntchitu kutiwovya asani tikhumbika chovyu.”
Kusaniya mabwezi ngasonu kungaŵa kwakusuzga, ukongwa asani we ndi soni. Mzichi Ratna we ndi soni ndipu wakusambira uneneska chinanga kuti wasuskikanga. Iyu wangukamba kuti: “Ndakhumbikanga kuzomereza kuti abali ndi azichi andiwovyengi.” Vituŵa vakusuzga kuti ukambiyeku munthu munyaki mo uvwiya kweni asani wamukambiya vitovya kuti muje paubwezi wakukho. Mabwezi nginu ngakhumba kukuchiskani ndipuso kukuwovyani. Kweni yiwu akhumba kuti muŵakambiyengi kuti aziŵi mo angachitiya venivi.
Nthowa yamampha ukongwa yakusaniriya mabwezi ngamampha, nkhupharazgiya limoza ndi Akhristu anyinu. Carol yo tamukambapu kali wangukamba kuti: “Ndasaniya mabwezi nganandi ngamampha chifukwa chakupharazgiya limoza ndi azichi kweniso kuchitiya nawu limoza vinthu vinyaki vakukwaskana ndi kusopa. Kwa vyaka vinandi Yehova wandiwovya mwakugwiriskiya ntchitu mabwezi ngenanga.” Kuja paubwezi ndi Akhristu akugomezgeka, nyengu zosi kutovya. Yehova wagwiriskiya ntchitu mabwezi ngenanga kuti ngakuwovyeningi kukunthiyapu vinthu vinyaki vakuguŵiska nge kuchita phukwa.—Nthanthi 17:17.
it-2 1190 ¶2
Zeru
Zeru Zakutuliya Kwaku Chiuta. Zeru chayizu zituliya kwaku Yehova Chiuta “yija yo ngwazeru.” (Ar 16:27; Chv 7:12) Zeru zing’anamuwa kuziŵa vinthu. Ndipu chifukwa chakuti Yehova yo ndi Mulengi ndi “Chiuta kutuwa muyaya mpaka muyaya” (Sl 90:1, 2), iyu waziŵa chechosi chakukwaskana ndi chilengedu kusazgapu mo chikupangikiya, vinthu vo vilimu kweniso vo vichitika. Iyu ndiyu wakupanga chechosi kusazgapu marangu nga muchilengedu, kweniso vinthu vinyaki vinandi vo ŵanthu agwiriskiya ntchitu pakufufuza kweniso kupanga vinthu ndipu kwambula vinthu venivi palivi vo ŵanthu angachita. (Yb 38:34-38; Sl 104:24; Nth 3:19; Yer 10:12, 13) Mwaviyo mphakuvwika kuti marangu ngaki ngatiŵawovya ukongwa ŵanthu kuti ajengi mwakufwasa, achitengi vinthu mwazeru ndipuso kuti vinthu viŵayendiyengi umampha. (Dt 32:4-6; wonani pakamutu kakuti JEHOVAH [A God of moral standards].) Palivi cho waleka kuchivwisa. (Yes 40:13, 14) Chinanga kuti nyengu zinyaki wangazomereza kuti vinthu vinyaki viheni vichitiki kweniso kuti vilutiriyi kwakanyengu kamanavi waka, kweni vinthu vosi kunthazi vazamuja umampha mwakukoliyana ndi khumbu laki ndipu vosi vo wangukamba ‘vazamuchitika nadi.’—Yes 55:8-11; 46:9-11.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
w08-CN 8/1 11 ¶5
Kulankhulana ndi Achinyamata
‘‘Kodi ndimamvetsa tanthauzo la zimene akunena?’’ Lemba la Yobu 12:11 (Malembo Oyera) limati: “Kodi khutu silizindikira mawu? Kodi m’kamwa simulawa zakudya?” Mosiyana ndi poyamba, muyenera ‘kuzindikira’ tanthauzo lenileni la zimene mwana wanu akunena. Achinyamata amakonda kukokomeza kwambiri zinthu moti akamafotokoza vuto linalake amalankhula ngati kuti limachitika nthawi zonse. Mwachitsanzo, mwana wanu anganene kuti: “Inu nthawi zonse mumanditenga ngati kamwana.” Kapena kuti: “Simumandimvetsa kuyambira kale.” M’malo molimbana ndi mawu amene wanena akuti “nthawi zonse” kapena akuti “kuyambira kale,” ndi bwino kudziwa zimene mwanayo akutanthauza. Mwachitsanzo mawu akuti “Inu nthawi zonse mumanditenga ngati kamwana,” angatanthauze kuti “Ndikuona kuti simumandikhulupirira.” Ndipo mawu akuti “Simumandimvetsa kuyambira kale,” angatanthauze kuti “Ndikufuna kukuuzani mmene ndikumvera.” Yesetsani kumvetsa tanthauzo la zimene mwana wanu akunena.