LAYIBULARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAYIBULARE YA PA INTANETI
Chitonga (Malawi)
  • BAYIBOLU
  • MABUKU
  • MAUNGANU
  • mwbr23 November pp. 1-12
  • Malifalensi nga Nkhani za Unganu wa Umoyu Widu Ndipuso Uteŵeti

Vidiyo yo mwasankha palivi.

Pepani, vidiyo iyi yikana kujula.

  • Malifalensi nga Nkhani za Unganu wa Umoyu Widu Ndipuso Uteŵeti
  • Malifalensi nga Nkhani za Unganu wa Umoyu Widu Wachikhristu Ndipuso Uteŵeti—2023
  • Mitu yimanayimana
  • NOVEMBER 6-12
  • NOVEMBER 13-19
  • NOVEMBER 20-26
  • NOVEMBER 27–DECEMBER 3
  • DECEMBER 4-10
  • DECEMBER 11-17
  • DECEMBER 18-24
  • DECEMBER 25-​31
Malifalensi nga Nkhani za Unganu wa Umoyu Widu Wachikhristu Ndipuso Uteŵeti—2023
mwbr23 November pp. 1-12

Malifalensi nga Nkhani za Unganu wa Umoyu Widu Ndipuso Uteŵeti

NOVEMBER 6-12

CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | YOBU 13-14

“Asani Munthu Wafwa, Kumbi Wangaja so ndi Umoyu?”

w99-CN 10/15 3 ¶1-3

Kufunafuna Kwathu Moyo Wautali

NGAKHALE lerolino ndi oŵerengeka chabe amene angatsutse malingaliro onena za kufupika kwa moyo, ngakhale kuti analembedwa zaka 3,500 zapitazo. Anthu sakukhutirabe ndi moyo wapamwamba umene amasangalala nawo kwa kanthaŵi ndipo pambuyo pake kukalamba ndi kumwalira. Choncho, njira zoyesera kutalikitsa moyo, zafala zedi m’mbiri.

M’nthaŵi ya Yobu, Aigupto ankadya mavalo anyama poyesayesa kuti mwina angabwerere ku unyamata, koma zinali zosaphula kanthu. Chimodzi mwa zolinga za sayansi ya zamankhwala ya m’nyengo zapakati, chinali kupanga mankhwala opangitsa moyo kukhala wautali. Akatswiri ambiri amene anayesayesa kutalikitsa moyo, ankakhulupirira kuti golide wopangidwa ndi anthu angapangitse moyo kukhala wosafa, ndipo kudyera m’mbale zake kungatalikitse moyo. Atao a ku China wakale ankaganiza kuti angathe kusintha makemikolo a m’thupi pogwiritsa ntchito maluso monga kusinkhasinkha, maseŵero otulutsa mpweya wambiri m’kamwa, ndi kudya pang’ono ndipo potero ankati angathe kukhala ndi moyo wosafa.

Woyendera malo wa ku Spain, Juan Ponce de León amadziŵika chifukwa cha kufunafuna kwake kasupe wa unyamata. Dokotala wina wa m’zaka za zana la 18 analangiza m’buku lake lotchedwa Hermippus Redivivus kuti anamwali ataikidwa m’kachipinda m’nyengo ya masika ndi kutengera m’mabotolo mpweya umene amapuma m’kachipindamo, ungagwiritsidwe ntchito popanga mankhwala otalikitsa moyo. N’zachionekere kuti palibe ndi imodzi yomwe mwa njira zonsezo imene inapambana.

w15 4/15 32 ¶1-2

Kumbi Chimiti cho Chatemeka Chingame So?

CHIMITI cha maolivi chipambana ukongwa ndi chimiti chikulu cha ku Lebanon chifukwa chija chakugombeteke kweniso chakunyongorokanyongoroka chifukwa chakuti nchakali ukongwa. Ndipu kanandi chiwoneka kuti nchiheni. Vimiti va maolivi vitufwa bweka cha ndipu vinyaki vija vyaka pafupifupi 1,000. Chinanga kuti chingaja chipandu pe, misisi yaki yithaza ukongwa ndipu yichitiska kuti chiyambi so kubuka. Asani misisi yaki yeche yamoyu, chibuka so.

Jobu wangusimikizga kuti chinanga wangafwa wazamuja so ndi umoyu. (Jobu 14:13-15) Iyu watenere kuti wangugwiriskiya nchitu chimiti cha maolivi pakukonkhoska chigomezgu chaki kuti Chiuta wazakumuyuska. Ndipu wangukamba kuti: “Chilipu chigomezgu cha chimiti, kuti chinanga chatemeke pasi chikabukanga so.” Chinanga kuti kungaja chilala kwa nyengu yitali, kweni asani vuwa yawapu, misisi ya chipandu chakumila cha maolivi yingayamba so kubuka ndi kume “mphanda nge ndi muti uteta.”​—Jobu 14:7-9.

w11-CN 3/1 22 ¶5

“Mudzalakalaka Ntchito ya Manja Anu”

Zimene Yobu ananena zikutiphunzitsa mfundo yofunika kwambiri yokhudza Yehova. Mfundo yake ndi yakuti, iye amakonda kwambiri anthu amene amamudalira ngati mmene ankachitira Yobu. Anthu amenewa amalola kuti Yehova awaumbe kukhala anthu amakhalidwe amene Mulungu amasangalala nawo. (Yesaya 64:⁠8) Yehova amaona kuti atumiki ake okhulupirika ndi anthu amtengo wapatali kwambiri. Choncho iye ‘amalakalaka’ kuonanso anthu okhulupirika amene anamwalira. Katswiri wina wa Baibulo ananena kuti, mawu achiheberi amene palembali anawamasulira kuti ‘kulakalaka,’ “ndi amodzi mwa mawu amphamvu amene amafotokoza mmene munthu amamvera akakhala kuti akufunitsitsa chinachake.” Sikuti Yehova amangokumbukira atumiki ake, koma amalakalakanso atawaukitsa kuti akhalenso ndi moyo.

Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu

it-1 191

Vyotu

Vyotu vamiyanga chinthu chambula kukhumbika pamwenga chambula kuzirwa. Mwakuyeruzgiyapu Abrahamu wangukambiya Yehova kuti, “ndini fuvu kweniso vyotu.” (Ge 18:27; wonaniso Yes 44:20; Yb 30:19.) Yobu wanguyeruzgiya mazu ngo anyaki aboza angukamba ndi “nthanthi za vyotu.”​—Yb 13:12.

NOVEMBER 13-19

CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | YOBU 15-17

“Mungayezganga Elifazi cha Asani Mupembuzga Anyinu”

w05-CN 9/15 26 ¶4-5

Pewani Maganizo Olakwika!

Pa nthawi zonse zitatu zimene analankhula, Elifazi anasonyeza kuti Mulungu n’ngovuta kwambiri kum’sangalatsa moti palibe chilichonse chimene atumiki ake amachita chimene iye amasangalala nacho. Elifazi anamuuza Yobu kuti: “Taona, sakhulupirira atumiki ake; nawanenera amithenga [kapena kuti angelo] ake zopusa.” (Yobu 4:18) Kenakanso Elifazi ananena kuti Mulungu “sakhulupirira opatulika ake; ngakhale m’mwamba simuyera pamaso pake.” (Yobu 15:15) Ndipo anafunsa kuti: “Kodi Wamphamvuyonse akondwera nako kuti iwe ndiwe wolungama?” (Yobu 22:3) Bilidadi anavomerezana nawo maganizo amenewa, chifukwa nayenso anati: “Taonani, ngakhale mwezi ulibe kuwala; ndi nyenyezi siziyera pamaso [pa Mulungu].”​—Yobu 25:5.

Tiyenera kusamala kuti tisayambe kuganiza maganizo otere. Chifukwatu angatipangitse kuona kuti zimene Mulungu amafuna sizoti munthu angakwanitse. Kuganiza motere kungathe kusokoneza ubwenzi wathu weniweniwo ndi Yehova. Komanso, ngati titayamba kuganiza choncho, kodi tingathe kumvera bwinobwino malangizo enaake amene tikupatsidwa? M’malo momvera malangizowo, mtima wathu ungafike “pokwiyira Yehova weniweniyo,” motero tingakhumudwe naye. (Miyambo 19:3, NW) Izitu zingatisokonezere kwambiri ubwenzi wathu ndi Mulungu.

w15 2/15 9 ¶16

Jani Akujiyuyuwa Kweniso Alisungu nge Yesu

Vakukamba vidu. Chanju chititiwovya kuti tikambiskanengi mwalisungu ndi ŵanthu “ŵakufwa chipoyu mu mtima.” (1 Ŵat. 5:14) Kumbi ŵanthu aviyo yaŵa, tingaŵachiska wuli? Tikambengi ndi kuchita vinthu vakulongo kuti titiŵafipiya mtima kweniso titiŵaŵanaŵaniya. Nyengu zinyaki tiŵalumbengi chifukwa cha mijalidu yamampha yo ŵenayu kweniso malusu ngawu. Tingaŵakumbuska so kuti Yehova wakuŵaguzgiya ku Mwana waki ndipu watiŵawona kuti mbakuzirwa ukongwa. (Yoh. 6:44) Tingaluwanga so cha kuŵakambiya kuti Yehova waphwere ateŵeti ŵaki “ŵakusweka mtima” pamwenga a ‘mzimu wakutekenyeka.’ (Sumu 34:18) Ŵanthu wo asuzgika, apembuzgika ukongwa asani taŵakambiya mazu ngamampha.​—Nthanthi 16:24.

Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu

w06-CN 3/15 14 ¶11

Mfundo Zazikulu za M’buku la Yobu

7:9, 10; 10:21; 16:22—Kodi mawu a m’mavesi amenewa amasonyeza kuti Yobu sankakhulupirira za kuuka kwa akufa? Pamenepa Yobu anali kunena za panthawiyo osati za kutsogolo kwambiri ayi. Ndiyeno kodi ankatanthauza chiyani? N’kutheka kuti ankatanthuza kuti ngati atafa, anzakewo sakanathanso kumuona. Motero kwa iwowo, Yobuyo sakanabwereranso kunyumba kwake kapenanso kudziwidwanso, kufikira nthawi imene Mulungu anaika. N’zothekanso kuti Yobu ankatanthauza kuti palibe munthu amene angabwereko ku Shelo payekha. Mfundo yoti Yobu ankakhulupirira kuti m’tsogolo akufa adzauka imaonekera pa lemba la Yobu 14:13-15.

NOVEMBER 20-26

CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | YOBU 18-19

“Mungaŵajowonga Cha Akhristu Anyinu”

w22.01 16 ¶9

Vo Tingasambira Pakuliya Kwaku Yesu

Mungawovya wo ŵe ndi chitima. Yesu wanguliya ndi Marita kweniso Mariya ndipu wanguŵavwisiya ndi kuŵapembuzga. Nasi tingachita so viyo ndi ŵanthu wo ŵe ndi chitima. Mura munyaki yo waja ku Australia, zina laki Dan wanguti: “Muwolu wangu wati watayika, ndakhumbikanga chovyu. Mabanja ngakupambanapambana, nyengu zosi ngandivwisiyanga. Yiwu andizomerezanga kuti ndiliyi, ndipu achitanga soni cha kuwona kuti ndiliya. Yiwu andiwovyanga so mu nthowa zinyaki, nge kundisukiya galimotu, kuchindiguliya vinthu kweniso kundibikiya chakurya pa nyengu yo ndatondekanga kuchita ndija vinthu venivi. Ndipuso kanandi apempheranga nani. Yiwu angulongo kuti ndi mabwezi chayingu kweniso abali, wo ‘akubalika kuti akuwovyi pa nyengu ya suzgu.’”​—Nthanthi 17:17.

w21.09 30 ¶16

Asani Munthu wa Mubanja Lidu Waleka Kuteŵete Yehova

Lutirizgani kuwovya ŵanthu wo mubali wawu wasezgeka. Yiwu akhumbika kuŵayanja ukongwa kweniso kuŵachiska kuphara kali. (Ahe. 10:24, 25) Nyengu zinyaki, ŵanthu wo mubali wawu wasezgeka, awonapu ŵanthu anyaki achiŵakhwecha mumpingu. Mungazomerezanga cha kuti venivi vichitiki! Achinyamata wo apapi ŵawu akuleka uneneska ndiwu ukongwa akhumbika kuchiskika kweniso kuwongeka. Maria yo mulumu waki wangusezgeka ndi kuleka banja laki wangukamba kuti: “Mabwezi ngangu nganyaki ngazanga ku nyumba kwangu ndipu ngabikanga chakurya kweniso achitanga nasi kusopa kwa pabanja.” Yiwu avwisanga chitima cho ndenga nachu ndipu aliyanga nani. Yiwu andivikiliyanga asani ŵanthu akamba vinthu vaboza vakukwaskana ndi ini. Yiwu angundichiska ukongwa.”​—Aro. 12:13, 15.

w90-CN 9/1 22 ¶20

Kodi Mukukalimira?

Bungwe la akulu liyenera kuzindikira kuti kuchotsedwa pakukhala mkulu kungachititse kupsinjika maganizo kwa amene anali woyang’anira kapena mtumiki wotumikira, ngakhale ngati angatule mwaŵi umenewo modzifunira. Ngati sanachotsedwe mumpingo, ndipo akulu akuwona kuti mbaleyo ali wokhwethemulidwa maganizo, iwo ayenera kupereka thandizo lachikondi lauzimu. (1 Atesalonika 5:14) Iwo ayenera kumthandiza kuzindikira kuti ali wofunika mumpingo. Ngakhale ngati uphungu wakhala wofunikira, sikungatenge nthaŵi yaitali kuti munthu wodzichepetsa ndi woyamikira alandirenso mwaŵi wowonjezereka wakutumikira mumpingomo.

Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu

w94-CN 10/1 32

Mphamvu ya Mawu Achifundo

Komabe, pamene Yobu mwiniyo anafunikira chilimbikitso, Elifazi ndi anzake sananene mawu achifundo. Anaimba mlandu Yobu chifukwa cha tsoka lake, akumasonyeza kuti ayenera kukhala atachita tchimo la mseri. (Yobu 4:8) The Interpreter’s Bible imati: “Chimene Yobu afunikira ndicho chifundo cha mtima wa munthu. Chimene alandira ndicho mpambo wa mawu achipembedzo ojeda ndi ndemanga za makhalidwe zimene zili ‘zoona’ ndi zabwinodi.” Yobu anavutika kwambiri atamva zokamba za Elifazi ndi anzake kwakuti anakakamizika kulira kuti: “Mudzasautsa moyo wanga kufikira liti, ndi kundithyolathyola nawo mawu?”​—Yobu 19:2.

Tisachititse konse mtumiki mnzathu wa Mulungu kulira mosautsidwa mtima chifukwa cha mawu athu opanda nzeru ndi opanda chifundo. (Yerekezerani ndi Deuteronomo 24:15.) Mwambi wa Baibulo umachenjeza kuti: “Zimene mumalankhula zingapulumutse moyo kapena kuuwononga; chotero muyenera kulandira zotsatirapo za mawu anu.”​—Miyambo 18:21, TEV.

NOVEMBER 27–DECEMBER 3

CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | YOBU 20-​21

“Munthu Waja Murunji Chifukwa cha Chuma Cha”

w07-CN 8/1 29 ¶12

Kodi Ndinu “Wolemera kwa Mulungu”?

Yesu anasiyanitsa kukhala wolemera kwa Mulungu ndi kudzikundikira chuma chakuthupi. Choncho, Yesu ankatanthauza kuti cholinga chathu chachikulu pamoyo chisakhale kudzikundikira chuma chakuthupi n’kumasangalala nacho. M’malo mwake, tiyenera kugwiritsira ntchito chuma chathucho polimbikitsa ubwenzi wathu ndi Yehova. Kuchita zimenezi kudzatithandiza kukhala olemera kwa Mulungu. Chifukwa chiyani? Chifukwa chakuti iye amatidalitsa kwambiri tikamatero. Baibulo limati: “Madalitso a Yehova alemeretsa, sawonjezerapo chisoni.”​—Miyambo 10:22.

Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu

w95-CN 1/1 9 ¶19

Kumlaka Satana ndi Ntchito Zake

Tifunikira kudziŵa kuti Yobu mtumiki wa Mulungu analimbana ndi “zolingirira” zimene Satana anapereka kupyolera mwa Elifazi ndi Zofari. (Yobu 4:13-18; 20:2, 3) Chotero Yobu anavutika ndi “chisoni,” chikumambwetukitsa ‘mawu osokera’ a “zowopsa” zosautsa maganizo ake. (Yobu 6:2-4; 30:15, 16) Elihu anamvetsera kwa Yobu mwakachetechete namthandizadi kuona njira ya yanzeru kwambiri imene Yehova amaoneramo zinthu. Mofananamo lerolino, akulu achifundo amasonyeza kuti amasamala ovutika mwa kusawonjezera ‘zosenza’ pa anthu otero. M’malo mwake, monga Elihu, iwo moleza mtima amamvetsera kwa iwo ndiyeno amagwiritsira ntchito mafuta otontholetsa a m’Mawu a Mulungu. (Yobu 33:1-3, 7; Yakobo 5:13-15) Chotero aliyense amene malingaliro ake akuvutika ndi zopsinja maganizo, zenizeni kapena zongolingalira, kapena amene ‘akuwopsezedwa ndi maloto, . . . ndi masomphenya’ monga Yobu, angapeze chitonthozo cha m’Malemba mumpingo.​—Yobu 7:14; Yakobo 4:7.

DECEMBER 4-10

CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | YOBU 22-24

“Kumbi Munthu we ndi Ntchitu Wuli Kwaku Chiuta?”

w05-CN 9/15 27 ¶1-3

Pewani Maganizo Olakwika

Maganizo akuti Mulungu n’ngovuta kum’sangalatsa amayendera limodzi ndi maganizo akuti Mulungu saona anthu ngati kanthu. Panthawi yachitatu imene Elifazi analankhula ananenapo mawu akuti: “Kodi munthu apindulira Mulungu? Koma wanzeru angodzipindulira yekha.” (Yobu 22:2) Apatu Elifazi anali kutanthauza kuti munthu sanunkha kanthu kwa Mulungu. Bilidadi anakhudzaponso mfundo yomweyi ponena kuti: “Munthu akhala bwanji wolungama kwa Mulungu? Kapena wobadwa ndi mkazi akhala woyera bwanji?” (Yobu 25:4) Tikatengera maganizo amenewa, tingafunse kuti kodi Yobu poti anali munthu, ankadzivutitsiranji kuganiza kuti angathe kukhala wolungama pamaso pa Mulungu?

Anthu ena masiku ano amavutika ndi maganizo olakwika okhudza moyo wawo. N’kutheka kuti amaganiza choncho chifukwa cha mmene analeredwera, mavuto amene akumana nawo pa moyo wawo, mwinanso kusankhidwa mtundu kapena fuko. Koma Satana ndi ziwanda zake amasangalalanso kwambiri kuvutitsa anthu. Amadziwa kuti akangochititsa munthu kuyamba kumva kuti palibe chimene angachite choti Mulungu Wamphamvuyonse n’kusangalala nacho, m’posavuta kuti munthuyo asowe kolowera. Kenaka mwapang’onopang’ono munthuyo angathe kuyamba kutalikirana ndi Mulungu wamoyo mwinanso kufika polekana naye kumene.​—Ahebri 2:1; 3:12.

Kukalamba ndiponso matenda amatilepheretsa kuchita zinthu zina. Tingaone kuti tikulephera kuchita zambiri mu utumiki wa Ufumu poyerekezera ndi zimene tinkachita tili aang’ono, tili athanzi, ndiponso tili amphamvu. M’pofunika kwambiri kuzindikira kuti Satana ndi ziwanda zake amafuna kuti tiziganiza kuti zimene tikuchita panopa si zoti Mulungu n’kusangalala nazo ayi. Tiyeni tiyesetse kupewa maganizo oterewa.

w95-CN 2/15 27 ¶6

Phunziro pa Kusamalira Mavuto

Mabwenzi ake atatuwo anadetsanso mtima wa Yobu mwa kunena za malingaliro a iwo eni m’malo mwa nzeru yaumulungu. Elifazi anafikiradi pakunena kuti ‘Mulungu sakhulupirira atumiki ake’ ndi kuti zinalibe kanthu kwa Yehova kuti kaya Yobu anali wolungama kapena ayi. (Yobu 4:18; 22:2, 3) Nkovuta kulingalira za mawu ena olefula maganizo kwambiri—kapena onama kwambiri—kuposa amenewo! Mosadabwitsa, Yehova pambuyo pake anadzudzula Elifazi ndi mabwenzi ake kaamba ka mwano umenewu. “Simunandinenera choyenera,” iye anatero. (Yobu 42:7) Koma chinenezo china chovulaza koposa chinalinkudza.

w03-CN 4/15 14-​15 ¶10-​12

Achinyamata Amene Amakondweretsa Mtima wa Yehova

Monga mmene zikuonekera m’nkhani ya m’Baibulo imeneyi, Satana anakayikira osati kukhulupirika kwa Yobu yekha komanso kwa ena onse amene amatumikira Mulungu, kuphatikizapo inuyo. Ndipotu, pofotokoza za anthu onse, Satana anauza Yehova kuti: “Khungu kulipa khungu, inde munthu [osati Yobu yekha koma aliyense] adzapereka zonse ali nazo kuombola moyo wake.” (Yobu 2:4) Kodi mukuona mbali yanu pankhani yofunika kwambiri imeneyi? Monga mmene lemba la Miyambo 27:11 lasonyezera, Yehova akunena kuti pali chinachake chimene mungapereke kwa iye, chimene chingathandize kuti amuyankhe nacho wotonzayo, Satana. Tangoganizani! Wolamulira wa Chilengedwe Chonse akukupemphani kuthandiza nawo poyankha nkhani yaikulu kwambiri kuposa ina iliyonse. Inde, muli ndi udindo ndiponso mwayi waukulu. Kodi mungachite zimene Yehova akukupemphani? Yobu anatero. (Yobu 2:9, 10) Yesu anateronso pamodzi ndi anthu ena ambirimbiri kuyambira kale mpaka pano, kuphatikizapo achinyamata ambiri. (Afilipi 2:8; Chivumbulutso 6:9) Inunso mungachite chimodzimodzi. Komabe, dziŵani kuti n’zosatheka kukhala opanda mbali pankhani imeneyi. Mwa zochita zanu, mudzasonyeza kuti muli ku mbali yotonza ya Satana kapena kumbali ya yankho la Yehova. Kodi mudzasankha kukhala mbali iti?

Yehova Amakusamalirani

Kodi zimene mwasankha kuchita zimakhudza Yehova? Kodi anthu okwanira sanasonyeze kale kukhulupirika zimene zingamuthandize kumuyankha mokwanira Satana? N’zoona kuti Mdyerekezi ananena kuti palibe amene amatumikira Yehova chifukwa chomukonda, kuneneza kumene kwatsimikiziridwa kale kuti kunali kwabodza. Komabe, Yehova akufuna kuti inuyo mukhale ku mbali yake pankhani ya ulamuliroyi chifukwa amakusamalirani monga munthu panokha. Yesu anati: “Sichili chifuniro cha Atate wanu wa kumwamba kuti mmodzi wa aang’ono awa atayike.”​—Mateyu 18:14.

Inde, Yehova amaona zimene mwasankha kuchita. Kuposanso pamenepo, zimene mwasankhazo zimamukhudza. Baibulo limafotokoza momveka bwino kuti zinthu zabwino kapena zoipa zimene anthu amachita zimamukhudza kwambiri. Mwachitsanzo, pamene Aisrayeli anapanduka mobwerezabwereza, “zinam’pweteka” Yehova. (Salmo 78:40, 41, NW) Chigumula cha m’nthaŵi ya Nowa chisanachitike, pamene “kuipa kwa anthu kunali kwakukulu,” Yehova “anavutika m’mtima mwake.” (Genesis 6:5, 6) Taganizirani tanthauzo la zimenezi. Ngati mungasankhe kuchita zinthu zoipa, mudzachititsa Mlengi wanu kupwetekedwa. Zimenezi sizikutanthauza kuti Mulungu ndi wofooka kapena kutengeka maganizo kumamulamulira ayi. M’malo mwake, iye amakukondani ndipo amasamala za moyo wanu. Koma ngati muchita zabwino, mtima wa Yehova umakondwera. Amasangalala osati kokha chifukwa chakuti wapeza yankho lina kwa Satana komanso chifukwa chakuti tsopano angakhale Wokubwezerani Mphoto. Ndipo iye amafuna kuchita zimenezi. (Ahebri 11:6) Inde, Yehova Mulungu ndi Atate wanu wachikondi.

Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu

w04-CN 7/15 21-​22

Khalani ndi Zolinga Zauzimu Kuti Mulemekeze Nazo Mlengi Wanu

Taganizirani mmene Yehova anakwaniritsira ntchito yolenga chilengedwe. Ponena kuti “panali madzulo ndipo panali m’maŵa,” Yehova anasonyeza kuti anagaŵagaŵa nyengo iliyonse yolengera zinthu. (Genesis 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Pachiyambi pa nyengo iliyonse yolengera zinthuzo, iye ankadziŵa bwinobwino cholinga chake, kapena kuti chimene anali kufuna kukwaniritsa pa nyengo imeneyo. Ndipo Mulungu anakwaniritsa cholinga chake choti alenge zinthu. (Chivumbulutso 4:11) Kholo lakale Yobu, anati chimene ‘moyo wa [Yehova] uchifuna achichita.’ (Yobu 23:13) Yehova ayenera kuti anakondwera kwambiri kuona “zonse zimene adazipanga,” ndipo ananena kuti “zinali zabwino ndithu”!​—Genesis 1:31.

Kuti tikwaniritsedi zolinga zathu, nafenso tiyenera kukhala ofunitsitsa kuzikwaniritsa. Kodi n’chiyani chingatithandize kuti tikhale ofunitsitsa motero? Ngakhale pamene dziko lapansi linali lopanda kanthu, Yehova ankatha kuona mmene lidzakhalire akakwaniritsa cholinga chake; ankaona kuti lidzakhala ngati mwala wokongola wamtengo wapatali mumlengalengamu, ndipo lidzachititsa kuti iye alandire ulemerero ndiponso alemekezedwe. Chimodzimodzinso ifeyo, tingakhale ofunitsitsa kukwaniritsa zolinga zathu poganizira bwino za mmene tidzapindulire tikakwaniritsa cholinga chathucho. Izi n’zimene zinam’chitikira Tony, yemwe ali ndi zaka 19. Iye sanaiŵale mmene anamvera nthaŵi yoyamba imene anakaona ofesi ya nthambi ya Mboni za Yehova m’dziko lina la ku madzulo a ku Ulaya. Kuchokera panthaŵiyi, funso limene Tony ankangoliganizira linali lakuti, ‘Kodi ndingamve bwanji nditamakhala ndiponso kutumikira pamalo amene aja?’ Tony anapitirizabe kuganizira zodzachita zimenezi, ndipo sanasiye kuyesayesa kukwaniritsa cholinga chakechi. Patatha zaka zingapo iye anasangalala kwambiri pamene anamuvomera kukatumikira pa nthambipo!

DECEMBER 11-17

CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | YOBU 25-27

“Kuti Tije Akugomezgeka Tikhumbika Kuja Akufikapu pe Cha”

it-1 1210 ¶4

Kugomezgeka

Yobu. Yobu watenere kuti wangujaku kutuliya po Yosefi wangufwiya mpaka mu nyengu yaku Mozesi, ndipu Bayibolu likamba kuti iyu wenga “munthu wambula kafukwa [Muchiheberi, tam] ndipuso wakunyoloka, wawopanga Chiuta kweniso wakhwechanga vinthu viheni.” (Yb 1:1; wonani YOBU.) Mafumbu ngakukwaskana ndi Yobu ngo Chiuta wangufumba Satana pa nyengu yo Angelu anguwunanga pa masu paku Chiuta kuchanya, ngalongo kuti nkhani yo ye pakati paku Satana ndi Yehova Chiuta yisazgapu so vo ŵanthu achita kuti alongo kuti mbakugomezeka. Satana wangukamba kuti Yobu wasopa Chiuta ndi vilatu viheni pamwenga kuti wasopa Chiuta chifukwa cha vo watimupaska. Chinanga kuti Satana wangunanga kutundu yosi waku Yobu kweniso wangubaya ŵana ŵaki wosi kweni wangutondeka kuchitiska Yobu kuti waleki kuja wakugomezgeka kwaku Chiuta. (Yb 1:6–2:3) Satana wangukamba so kuti Yobu wangapereka vinthu vaki vosi kweniso ŵana ŵaki kuti wataski umoyu waki. (Yb 2:4, 5) Pavuli paki Satana wangunanga Yobu ndi vilonda vakuŵaŵa, muwolu waki wangumukambiya kuti watuki Chiuta ndipuso mwabwezi ngaki ngangumunena kweniso ngakambanga vinthu vambula kukoliyana ndi fundu zaku Chiuta ndipuso khumbu laki (Yb 2:6-13; 22:1, 5-11), kweni Yobu wangukamba kuti walekengi cha kuja wakugomezgeka. Iyu wangukamba kuti: “Mpaka po ndifwiyengi, ndilekengi cha kuja wakugomezgeka! Ndiwukolesengi urunji wangu; ndiwutayengi cha; Pa nyengu yosi yo ndijaliyengi ndi umoyu, mtima wangu undisuskengepu cha.” (Yb 27:5, 6) Chifukwa chakuti Yobu wangulutirizga kuja wakugomezgeka, wangulongo kuti Murwani waku Chiuta ngwaboza.

w19.02 3 ¶3-5

Lutirizgani Kuja Akugomezgeka!

Kwaku isi ateŵeti aku Chiuta, kugomezgeka kung’anamuwa kwanja Yehova ndi mtima wosi kweniso kujipereka kwaku iyu pe. Ndipu venivi vititiwovya kuti timukondwesengi. Tiyeni tikambiskani mo mazu ngakuti kugomezgeka ngagwiriskikiya ntchitu mu Bayibolu. Mazu ngakuti “kugomezgeka,” mu Bayibolu ngang’anamuwa champhumphu pamwenga chambula kalema. Mwakuyeruzgiyapu, Ayisirayeli aperekanga sembi ya nyama. Dangu lakambanga kuti aperekengi nyama yambula kalema. (Ŵale. 22:21, 22) Ŵanthu aku Chiuta akhumbikanga cha kupereka nyama yambula lundi, gutu, jisu pamwenga yakutama. Yehova wakhumbanga kuti aperekengi nyama yamphumphu pamwenga yambula kalema. (Mala. 1:6-9) Tingavwisa chifukwa cho Yehova wakhumbiyanga nyama yaviyo. Mwakuyeruzgiyapu, asani tigula chinthu chinyaki kwali ntchipasu, tingagula cha chakuvunda parwandi pamwenga asani tikhumba kugula buku tingagula cha lo lilivi mapepala nganyaki. Tigula chinthu champhumphu pamwenga kuti chakukwana. Yehova nayu wakhumba kuti timuyanjengi ndi kumugomezga mwakuyanana ŵaka. Chanju chidu chitenere kuja champhumphu pamwenga chambula kalema.

Kumbi titenere kuja akufikapu kuti tije akugomezgeka? Nyengu zinyaki tingajiwona kuti tibudiska vinthu vinandi ukongwa. Tiyeni tikambiskani vifukwa viŵi vo tikhumbikiya cha kuŵanaŵana kuti titenere kuŵa akufikapu kuti tije akugomezgeka. Chakwamba, Yehova waŵanaŵaniya vo tinangisa cha. Mazu ngaki ngatitikambiya kuti: “Yimwi Ya, mukaŵengi kuti muwonesesa maubudi, kumbi ndiyani yo watingi wamengi A Yehova?” (Sumu 130:3) Yehova waziŵa kuti te akubuda ndipu watitigowoke ndi mtima wosi. (Sumu 86:5) Chachiŵi, Yehova waziŵa vo titondeka kufiska ndipu wakhumba kuti tichitengi vo tingafiska. (Ŵerengani Sumu 103:12-14.) Mwaviyo, kumbi titenere kuja amphumphu pamwenga ambula kalema mu nthowa wuli?

Chanju ndichu chitovya ateŵeti aku Yehova kuti aje akugomezgeka. Kugomezgeka kwidu kweniso kwanja Chiuta kutenere kuŵa kwambula kalema pamwenga kuti kwamphumphu. Asani chanju chidu chileka kumala chinanga ndi po titeseka ndikuti te akugomezgeka. (1 Miko. 28:9; Mate. 22:37) Ŵanaŵaniyani so Akaboni atatu wo taŵazumbuwa kukwamba kwa nkhani iyi. Ntchifukwa wuli anguchita vinthu mwakugomezgeka? Kumbi msungwana yuwa wakhumbanga cha kukondwa ku sukulu? Kumbi mubali wachinyamata wakhumbanga kuti wakalengeseki kunyumba yo wanguluta kuchipharazga? Nanga mubali yo wagwiranga ntchitu, kumbi wakhumbanga kuti ntchitu yimali? Awa! Mumalu mwaki, aziŵanga kuti marangu ngaku Yehova nga urunji ndipu aŵanaŵaniyanga ukongwa vo vingakondwesa Awisewu akuchanya. Chifukwa chakuti ayanjanga Yehova, vinguŵawovya kuti asankhi vinthu vo vingamukondwesa. Ivi vingulongo kuti ŵenga akugomezgeka.

Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu

w16.11 9 ¶3

Tichitengi Vinthu Mwakukoliyana ndi Mazu Ngaku Chiuta

Chilengedu chilongo kuti Chiuta wachita vinthu mwandondomeku kuluska weyosi. Bayibolu likamba kuti: “Yehova wakujalikisa charu chapasi mwazeru. Chifukwa chakuti ngwakuwamu wakujalikisa kuchanya mwanthazi.” (Nthanthi 3:19) Tiziŵa ŵaka ‘zimanavi mwa nthowa zaku [Chiuta]’ ndipu “vo tituvwa vaku iyu vimanavi ukongwa.” (Jobu 26:14) Vinthu vimanavi vo tiziŵa vakukwaskana ndi mapulaneti, nyenyezi ndipuso magulu nga nyenyezi, vititiwovya kuziŵa kuti vinthu vakuchanya venivi vikuŵikika mwandondomeku. (Sumu 8:​3, 4) Gulu lelosi la nyenyezi le ndi nyenyezi mamiliyoni nganandi ndipu zosi zitenda mumalu mwaki. Pulaneti yeyosi yitenda munthowa yaki mwakuzunguliya lumwi nge kuti pe munthu yo watingakambiya mo ngangayende! Kukamba uneneska, asani tiŵanaŵaniya mo vinthu vakuchanya vitende, vititiwovya kuziŵa kuti Yehova yo ‘wakupanga mwalusu kuchanya’ ndi charu chapasi, ngwakwenere kuti timuthamikengi, tije akugomezeka kwaku iyu kweniso timusopengi.​—Sumu 136:1, 5-9.

DECEMBER 18-24

CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | YOBU 28-29

“Kumbi Mwe ndi Mbiri Yamampha nge Yobu?”

w02-CN 5/15 22 ¶19

Komerani Mtima Anthu Osoŵa Thandizo

Nkhani za m’Baibulo zimene takambirana zikutsindikanso mfundo yosonyeza kukoma mtima kwa anthu osoŵa thandizo limene iwo paokha sangathe kulipeza. Abrahamu anafunikira thandizo la Betuele kuti mzere wa banja lake upitirire. Yakobo anafunikira thandizo la Yosefe kuti mtembo wake akauike ku Kanani. Ndipo Naomi anafunika thandizo la Rute kuti apeze mwana woloŵa nyumba. Abrahamu, Yakobo, ndi Naomi sakanatha kuchita zimenezo popanda thandizo. Mofananamo lerolino, tiyenera kusonyeza kukoma mtima makamaka kwa anthu osoŵa thandizo. (Miyambo 19:17) Tifunika kutsanzira Yobu, kholo lakale, amene anasamala “wozunzika wakufuula; mwana wamasiye yemwe wosoŵa mthandizi” ndiponso ‘iye amene akanatayika.’ Ndiponso, Yobu ‘anakondweretsa mtima wa mkazi wamasiye’ ndipo anali “maso a akhungu ndi mapazi a otsimphina.”​—Yobu 29:12-15.

it-1 655 ¶10

Vakuvwala

Pe malemba nganandi ngo ngakonkhoska vakuvwala mu nthowa yakuti vimiya vinthu vinyaki. Nge mo yunifomu pamwenga vakuvwala vinyaki viziŵikisa munthu kuti we mugulu linyaki pamwenga watovya muvakuchitika vinyaki, Bayibolu nalu lilongo kuti munthu wangaziŵika kuti wagwira ntchitu yinyaki chifukwa cha vo wavwala. Mwakuyeruzgiyapu, Yesu wangukamba va chakuvwala chanthengwa. (Mt 22:11, 12; wonani CHAKUVWALA KUMUTU; SAPATU.) Pa Chivumbuzi 16:14, 15, Yesu Khristu watcheŵesa ŵanthu wo agona tulu ta uzimu kweniso wo aleka kuziŵika kuti mbakaboni akugomezgeka aku Chiuta wauneneska. Iyu wakamba kuti asani “nkhondu ya zuŵa likulu laku Chiuta Wanthazizosi” yepafupi kwamba, ŵanthu ŵenawa azamukumana ndi masuzgu ngakulu ukongwa.

w09-CN 2/1 15 ¶3-4

Mayina Atanthauzo

Sitingasankhe tokha dzina limene timapatsidwa pobadwa. Komabe, timapanga tokha mbiri imene timakhala nayo. (Miyambo 20:11) Bwanji osadzifunsa kuti: ‘Ngati Yesu kapena atumwi ake akanakhala ndi mwayi wondipatsa dzina, kodi akanandipatsa lotani? Kodi dzina labwino lofotokoza mbiri yanga kapena khalidwe langa lingakhale liti?’

Funso limeneli tifunika kuliganizira mofatsa kwambiri. N’chifukwa chiyani tikutero? Mfumu yanzeru Solomo inalemba kuti: “Mbiri yabwino ifunika kopambana chuma chambiri.” (Miyambo 22:1) Ndithudi, ngati tili ndi dzina labwino kapena mbiri yabwino m’dera limene timakhala, ndiye kuti tili ndi chuma chamtengo wapatali. Koma chofunika kwambiri n’chakuti tikakhala ndi dzina labwino ndi Mulungu ndiye kuti tidzapeza chuma chosatha. Kodi zimenezi zingachitike motani? Mulungu akulonjeza kuti adzalemba mu “buku la chikumbutso” mayina a anthu amene amamuopa ndipo adzawapatsa moyo wosatha.​—Malaki 3:16; Chivumbulutso 3:5; 20:​12-15.

Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu

g00-CN 7/8 11 ¶3

Mwetulirani—N’zothandiza kwa Inu!

Kodi kumwetulira kumasinthadi zinthu? Chabwino, kodi mukukumbukira nthaŵi yomwe kumwetulira kwa munthu winawake kunakupatsani mpumulo kapena kunakukhalitsani womasuka? Kapena pamene munachita mantha kapena kudzimva kukhala wokanidwa chifukwa chakuti winawake sanakumwetulireni? Inde, kumwetulira kumasinthadi zinthu. Kumakhudza onse aŵiri, womwetulirayo komanso womwetuliridwa. Ponena za adani ake, munthu wa m’Baibulo Yobu anati: “Ndinawaseka akapanda kulimbika mtima; ndipo sanagwetsa kusangalala kwa nkhope yanga.” (Yobu 29:24) “Kusangalala” kwa nkhope ya Yobu kuyenera kuti kunasonyeza chimwemwe chake kapena kukondwera kwake.

DECEMBER 25-​31

CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA | YOBU 30-31

“Yobu Wangulutirizga Kuja Wambula Kafukwa”

w10-CN 4/15 21 ¶8

Musamaone Zinthu Zachabe

Akhristu oona nawonso amakhala ndi chilakolako cha maso ndi cha thupi. N’chifukwa chake Mawu a Mulungu amatilimbikitsa kukhala odziletsa pa nkhani ya zinthu zimene timaona ndi zimene timakhumbira. (1 Akor. 9:25, 27; werengani 1 Yohane 2:15-17.) Munthu wolungama Yobu anazindikira kuti pali kugwirizana pakati pa kuona ndi kukhumbira. Iye anati: “Ndinapangana ndi maso anga, potero ndipenyerenji namwali?” (Yobu 31:1) Yobu anakana kukhudza mkazi m’njira yachiwerewere komanso sanalole kumaganiza zinthu zoterozo m’pang’ono pomwe. Yesu anatsindika mfundo yakuti sitiyenera kuganizira zachiwerewere. Iye anati: “Aliyense woyang’anitsitsa mkazi mpaka kumulakalaka wachita naye kale chigololo mu mtima mwake.”​—Mat. 5:28.

w08-CN 9/1 11 ¶4

Ganizirani Mapeto Ake

Musanalowe m’njira imeneyi, dzifunseni kuti, ‘Kodi njira iyi ikupita kuti?’ Kuyamba mwaganizira kaye pang’ono za “chitsiriziro chake” kungakuthandizeni kupewa kuchita zinthu zimene zingakulowetseni m’mavuto. Njira yonse ya anthu amene amanyalanyaza zikwangwani zoterezi ndi yodzaza ndi mavuto monga Edzi, matenda osiyanasiyana opatsirana pogonana, kutenga mimba zapathengo, kutaya mimba, kutha kwa mabanja, kapena kudana ndi anthu ena ndiponso kuvutika ndi chikumbumtima. Mtumwi Paulo anafotokoza momveka bwino za mapeto a njira ya anthu amene amachita zachiwerewere. Iye anati “sadzalowa mu ufumu wa Mulungu.”​—1 Akorinto 6:9, 10.

w10-CN 11/15 5-6 ¶15-16

Achinyamata, Muzitsogoleredwa ndi Mawu a Mulungu

Kodi inu mumaona kuti mungayesedwe kwambiri pa nkhani yokhala wokhulupirika pamaso pa Mulungu pa nthawi imene muli ndi anthu ena kapena mukakhala nokha? Mukakhala kusukulu kapena kuntchito mosakayikira mumakhala wosamala ndi zinthu zimene zingawononge ubwenzi wanu ndi Mulungu. Koma pa nthawi imene mukupumula panokha ndiponso pamene simuli tcheru kwambiri ndi pamene mungagonje mosavuta poyesedwa.

N’chifukwa chiyani muyenera kumvera Yehova ngakhale pamene muli nokha? Kumbukirani izi: Zochita zanu zingachititse kuti mukondweretse mtima wa Yehova kapena kumumvetsa chisoni. (Gen. 6:5, 6; Miy. 27:11) Zochita zanu zimakhudza Yehova chifukwa chakuti iye “amakuderani nkhawa.” (1 Pet. 5:7) Iye amafuna kuti muzimumvera n’cholinga choti zinthu zikuyendereni bwino. (Yes. 48:17, 18) Atumiki a Yehova m’nthawi ya Aisiraeli akanyalanyaza malangizo ake, Yehova ankamva chisoni. (Sal. 78:40, 41) Koma Yehova ankakonda kwambiri mneneri Danieli moti mngelo anamuuza kuti iye anali “munthu wokondedwa kwambiri.” (Dan. 10:11) N’chifukwa chiyani zinali choncho? Danieli anali wokhulupirika kwa Mulungu akakhala pagulu komanso akakhala payekha.​—Werengani Danieli 6:10.

Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu

w05-CN 11/15 11 ¶3

Luso Lomvetsera Ena Mwachikondi

Anzake a mwamuna uja Yobu anamvetsera nkhani zosachepera 10 kuchokera kwa Yobu. Komabe, Yobu ananena kuti: “Ha! ndikadakhala naye wina wakundimvera.” (Yobu 31:35) N’chifukwa chiyani Yobu analankhula choncho? Chifukwa chakuti kumvetsera kwawo sikunali kotonthoza. Sanasamale za iye ndipo sanafune kumvetsa maganizo ake. N’zoona kuti iwo sizinawakhudze mtima ngati mmene zimakhalira ndi anthu achifundo. Koma mtumwi Petro anapereka uphungu wakuti: “Khalani nonse a mtima umodzi, ochitirana chifundo, okondana ndi abale, achisoni, odzichepetsa.” (1 Petro 3:8) Kodi tingasonyeze bwanji chifundo? Njira imodzi ndiyo kukhudzidwa ndi maganizo a wina ndi kuyesa kuwamvetsetsa. Kupereka ndemanga zotonthoza ndi njira imodzi yosonyezera kuti zikutikhudza. Mwachitsanzo tinganene kuti, “zimenezo n’zokhumudwitsadi,” kapena kuti “koma ndiye anakumva molakwikatu.” Njira ina ndiyo kulankhula zomwe munthu akutiuzazo m’mawu athuathu, ndipo zimenezi zimasonyeza kuti tikumvetsa zimene munthuyo akunena. Kumvetsera mwachikondi kumatanthauza kumva mosamala osati mawu okha ayi, koma ngakhalenso kuzindikira zimene munthuyo akuganiza ngakhale sanazilankhule.

    Mabuku nga Chitonga (1996-2026)
    Tuwani
    Sereni
    • Chitonga (Malawi)
    • Tumizani
    • Vo Mukhumba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Fundu zo Mutenere Kulondo
    • Nkhani Yakusunga Chisisi
    • Kusintha Vinthu Vachisisi
    • JW.ORG
    • Sereni
    Tumizani