Malifalensi nga Nkhani za Unganu wa Umoyu Widu Ndipuso Uteŵeti
MARCH 2-8
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA YESAYA 41-42
“Ungawopanga Cha”
ip-2 20 ¶10
Mazu Ngakupembuza nga mu Uchimi ngo Ngatikukwaskani
10 Yehova wangukambiya limu vinthu vo vinguzichitika vyaka 200 kunthazi. Asilikali wo alongozgekanga ndi Sayirasi anguthereska arwani wawu wosi. Ŵanthu wosi kusazgapu amuchigaŵa chaki kweniso chinanga mbanthu akutali, achitanga mantha ukongwa asani avwa kuti Sayirasi watuza. Chifukwa cha mantha yiwu awungana kuti alimbani ndi munthu yo Yehova wamudana kutuliya kuvuma kuti wazipereki cheruzgu. Yiwu atesesa kuchiskana yumoza ndi munyaki kuti: “Jani anthazi.”
YESAYA 41:10—“Ungawopanga Cha, Pakuti Nde Nawi”
“Nde nawi.” Yehova wakambiya ateŵeti ŵaki kuti angachitanga mantha cha chifukwa iyu wenawu. Iyu wawona masuzgu ngo ateŵeti ŵaki akumana nangu ndipu wavwisiya so mapempheru ngawu chifukwa nyengu zosi watuŵa nawu.—Salimo 34:15;1 Peturo 3:12.
“Ndini Chiuta Waku.” Yehova watiŵapembuzga ateŵeti ŵaki asani akumana ndi masuzgu. Mwaviyo, akhumbika kumuwona kuti ndi Chiuta wawu kweniso iyu watiŵawona kuti mbateŵeti ŵaki akugomezgeka. Ndipu akhumbika kugomezga kuti palivi masuzgu ngo Chiuta ngangamutonda kuti waleki kuŵawovya.—Masalimo 118:6; Aroma 8:32; Aheberi 13:6.
“Ndikukholesengi, ndikuwovyengi, ndikukongi ndi janja langu lamaryi la urunji.” Yehova wanguwereza fundu yimoza mu nthowa zakupambanapambana kuti waŵasimikiziyi kuti waŵawovyengi. Iyu wagwiriskiya ntchitu janja laki lamaryi kuti walongo vo iyu wachita asani ateŵeti ŵaki akhumbika chovyu. Ndipu asani munyaki wawa, Chiuta watimuyuska ndi janja laki lamaryi.—Yesaya 41:13.
Nthowa yimoza yo Yehova watovye ateŵeti ŵaki nkhuziya mu Mazu ngaki, Bayibolu. (Yoswa 1:8; Aheberi 4:12) Mwakuyeruzgiyapu, Mazu ngaku Chiuta nge ndi ulongozgi wamampha wo utovya ŵanthu wo akumana ndi masuzgu nge ukavu, matenda pamwenga asani munthu yo amuyanjanga watayika. (Nthanthi 2:6, 7) Chiuta wagwiriskiya so ntchitu mzimu waki wakupaturika kuti uwovyi ateŵeti ŵaki kukunthiyapu masuzgu.—Yesaya 40:29; Luka 11:13.
“Ungachitanga Mantha cha. Ini Ndikuwovyengi”
Kumbi mazu yanga ngatikuchiskani cha? Yeruziyani kuti Yehova wakambiya imwi mazu yanga. Lemba ili ling’anamuwa kuti mwakorana manja ndi Yehova uku mutenda cha. Asani vingaŵa viyo, janja laki lamaryi latingi likongi janja linu lamazye. Kweni, lemba ili ling’anamuwa kuti Yehova watamphisa ‘janja laki lamaryi laurunji’ ndi kuko ‘janja linu lamaryi’ kuti wakutuzeni mu suzu. Penipo wachita viyo, watikukhwimisani ndi mazu ngakuti: “Ungachitanga mantha cha. Ini ndikuwovyengi.”
Kumbi muwona Yehova kuti ndi Mubwezi winu ndipuso Awusemwi wo atikuyanjani? Kumbi mugomeza kuti wakuwovyeningi asani mwakumana ndi masuzu? Iyu watikufipiyani mtima ndipu wakhumbisisa kukuwovyani. Asani mwakumana ndi masuzu, Yehova wakhumba kuti mungadandawulanga cha chifukwa watikuyanjani ukongwa. Iyu ‘ntchovyu cho chisanirika mwambula kusuza mu nyengu yasuzu.”—Sl 46:1.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
w01 10/1 20 ¶3
Kumbi Kuja Wakugomezgeka Kung’anamuwanji?
Yehova wangukambiya mubwezi waki Abrahamu kuti: “Ini nde chishangu chaku.” (Genezesi 15:1; Yesaya 41:8) Yehova wangufiska vo wangukamba. Iyu wanguvikiliya kweniso wangutaska Abrahamu limoza ndi ŵanthu a mu banja laki kwaku Farawo ndipuso kwaku Abimeleki. Iyu wanguwovya Abrahamu kuti wataski Loti ku Mafumu nganayi ngo ngangumuko. Yehova wanguweziyamu nthazi zakubaliya zaku Abrahamu yo wenga ndi vyaka 100 ndipuso Sara yo wenga ndi vyaka 90 kuti abali mwana yo munguzituriya mphapu yakulayizgika. Nyengu zosi Yehova wakambiskananga ndi Abrahamu kuziya mu viwona, malotu kweniso Angelu. Mwaviyo, Yehova wangulongo kuti ngwakugomezgeka kwaku Abrahamu wechendafwi ndipuso pati pajumpha nyengu yitali wati wafwa. Kwa vyaka vinandi, Yehova wangufiska malayizgu ngaki ku mphapu yaku Abrahamu, mutundu wa Ayisirayeli chinanga kuti mutundu wo wamugalukiyanga. Ubwezi wo wengapu pakati paku Yehova ndi Abrahamu ndiwu ulongo kugomezgeka chayiku. Munthu wakhumbika kuchitapu kanthu chifukwa cha chanju kuti walongo kugomezgeka.—Genezesi, chaputala 12 mpaka 25.
MARCH 9-15
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA YESAYA 43-44
Uchimi wo Ungukambikiya Limu Vyaka 200 Kuzifika po Unguzifiskikiya
5 Vo Bayibolu lingukambiya limu vinguzichitika nadi pati pajumpha nyengu
Ŵerengani Yesaya 44:27–45:2, pavuli paki kambiskanani fumbu ili:
• Kumbi ndi vinthu wuli vo Bayibolu lingukambiya limu vyaka 200 Babiloni wechendabwanganduliki?
Woneriyeni VIDIYO.
VIDIYO: Bayibolu Lingukambiya Limu za Kubwangandulika kwa Babiloni (0:58)
Mbiri yilongo kuti Sayirasi yo wenga fumu ya Peresi limoza ndi asilikali ŵaki ndiwu angubwanganduwa tawuni ya Babiloni mu 539 B.C.E. Yiwu angupatuska maji nga msinji wo wavikiliyanga tawuni yeniyi. Yiwu angusere mutawuni yeniyi kuziya mumageti ngo ngangulekeka kwambula kujala ndipu angulonda tawuni yosi kwambula kuchita nkhondu. Mazuŵa nganu, chinanga kuti pajumpha vyaka 2,500 kutuliya po venivi vikuchitikiya, kweni po penga tawuni ya Babiloni paja ŵanthu cha mpaka sonu. Wonani vo Bayibolu lingukambiya limu.
Ŵerengani Yesaya 13:19, 20, pavuli paki kambiskanani fumbu ili:
•Kumbi vo vinguchitikiya tawuni ya Babiloni vilongo wuli kuti uchimi uwu ungufiskika nadi?
it “Sayirasi” ¶7
Sayirasi
Kuthereskeka kwa Babiloni. Sonu Sayirasi watamba kunozgeke kuchiyukiya Babiloni ndipu kwamba nyengu yeniyi wangwamba kufiska uchimi wa mu Bayibolu. Mu uchimi wo Yesaya wangukambilika kulemba wakukwaskana ndi Yerusalumu kweniso nyumba yaki yakusopiyamu, Sayirasi yo watingi wazilamuliyengi ku Peresi ndiyu Yehova Chiuta wangusankha kuti waziyukiyi Babiloni ndikutuzga Ayuda wo anguzikoleka ukapolu kwenuku. (Yes 44:26–45:7) Chinanga kuti uchimi uwu ungulembeka vyaka vinandi Sayirasi wechendayambi kulamuliya kweniso Yuda wechendabwanganduliki, kweni Yehova wangukambiya limu kuti Sayirasi ndiyu wazamuja nge “mliska” Waki mumalu mwa Ayuda (Yes 44:28; Yeruzgiyani ndi Ar 4:17.) Chifukwa chakuti Sayirasi wangusankhikiya limu, iyu wangudanika kuti “wakusankhika” waku Yehova. (Yes 45:1) Chinanga kuti Chiuta ‘wangumudana ndi zina laki’ (Yes 45:4) ving’anamuwa cha kuti Sayirasi wangupasikiya limu zina lenili. Yehova wanguziŵiya limu kuti munthu munyaki yo wazamuziŵika ndi zina lenili wazamuyamba kulamuliya ndipu ndichu chifukwa chaki Yehova wanguzumbuwa zina laki.
Pati pajumpha nyengu, Belisazara wanguja fumu ya Babiloni. Zuŵa linyaki ndi usiku, wangudana ŵanthu 1 sawuzandi wo ŵenga ndi maudindu ku Babiloni kuti akachiti phwandu. Iyu wangukambiya ateŵeti ŵaki kuti ato makapu ngagolidi ngo Nebukadinezara wanguto munyumba yakusopiyamu yaku Yehova. Belisazara ndi alendu ŵaki angumwiya mumakapu ngenanga ndipu anguthamika achiuta ŵawu. Mwamabuchibuchi, janja linguwoneka ndipu lingwamba kulemba mazu ngakuziziswa pachimati muchipinda cho aryiyangamu.
Belisazara wanguchita mantha. Iyu wangudana amasenga ŵaki ndipu wanguŵalayizga kuti: ‘Yo wakambengi vo mazu yanga ngang’anamuwa, wajengi wachitatu ndipu waŵengi ndi udindu ukulu mu Babiloni.’ Amasenga wo angwesa kweni pengavi yo wangukamba vo mazu ngo ngang’anamuwanga. Pavuli paki, kunguza fumukazi ndipu yingukamba kuti: ‘Pe munthu munyaki zina laki Daniyeli yo wafwatuliyanga malotu ngaku Nebukadinezara. Iyu wangakukambiyani vo mazu yanga ngang’anamuwa.’
Daniyeli wanguza kuzikumana ndi fumu Belisazara. Iyu yingukamba kuti: ‘Asani ungafiska kuŵerenga ndi kufwatuliya mazu yanga, ndikupasengi nekelesi yagolidi, ujengi wachitatu ndipu uŵengi ndi udindu ukulu mu Babiloni.’ Daniyeli wanguti: ‘Ndipenja mphasu zinu cha, kweni ndikukambiyeningi vo mazu yanga ngang’anamuwa. Awusemwi, a Nebukadinezara ŵenga akujikuzga ndipu Yehova wanguŵasisa. Imwi muziŵa vo vinguŵachitikiya kweni muleke dala kutumbika Yehova. Mumwiya vinyu mumakapu ngagolidi ngo ngakutoleka mu nyumba yakusopiyamu. Mwaviyo, Chiuta walemba mazu yanga ngakuti: Mene, Mene, Tekelu, Parasini. Kung’anamuwa kuti Amedi ndi Aperisiya azamuthereska Babiloni ndipu yimwi mujengi so fumu cha.’
Vawonekanga kuti pengavi yo watingi wathereskengi Babiloni. Tawuni iyi yenga yakuvikilirika ndi mpanda wakukho ndipuso msinji wo wenga ndi maji nganandi. Usiku weniwo, Amedi ndi Aperisiya anguyukiya Babiloni. Fumu Sayirasi ya Aperisiya yingupatusa maji nga mumsinji kuti asilikali ŵaki akafiki ku mageti nga tawuni yeniyi. Ŵati afika, angusaniya kuti mageti ngenga ngakujulika! Asilikali wo angusere mukati, anguthereska tawuni yo ndipu angubaya fumu. Pavuli paki, Sayirasi ndiyu wanguja fumu ya Babiloni.
Chaka chechendamali, Sayirasi wangupharazga kuti: ‘Yehova wandikambiya kuti nkhazengi so nyumba yaki yakusopiyamu ku Yerusalemu. Ŵanthu ŵaki wosi wo akhumba kuwovya angaluta.’ Mwaviyo, nge mo Yehova wangulayizgiya, Ayuda anandi anguwere kwawu pati pajumpha vyaka 70 kutuliya po Yerusalemu wangubwangandulikiya. Sayirasi wangutumiza makapu ngagolidi ndi ngasiliva kweniso viyaŵi vinyaki vo Nebukadinezara wanguto munyumba yakusopiyamu. Kumbi wawona mo Yehova wanguwovye ŵanthu ŵaki mwakugwiriskiya ntchitu Sayirasi?
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
Vo Akuŵerenga Afumba
Chakuwoniyapu chachiŵi ntcha uchimi wakukwaskana ndi Sayirasi wo Yehova wangukambiya limu kuti wazamufwatuwa Ayuda kutuwa ku ukapolu ndi kulamula kuti nyumba yakusopiyamu yaku Yehova yikazengeki so. (Yesa. 44:26–45:4) Fumu Sayirasi ya ku Peresi yingufiska uchimi wenuwu. (Ezara 1:1-4) Kweni Sayirasi wasopanga Chiuta wauneneska cha. Yehova wangugwiriskiya ntchitu Sayirasi kuti wafiski uchimi wenuwu kweni wangumuchichizga cha kuti wamusopengi.—Nthanthi 21:1.
MARCH 16-22
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA YESAYA 45-47
“Ndini Chiuta, ndipu palivi so munyaki wakuyanana nani”
“Zina Linu Litoweseki”
14 Satana wachita vinandi kuti watondekesi khumbu laku Yehova. Kweni watondeka. Bayibolu likamba vo Yehova wachita ndipu lilongo kuti palivi wakuyanana nayu. Satana ndi wosi wo atimulondo atimuguŵiska ukongwa Yehova. (Sali. 78:40) Chinanga kuti zina laki lifipiskika, Yehova wachita vinthu mwazeru, mwakuzikira kweniso mwaurunji. Kweniso Yehova walongo kuti ngwanthazi ukongwa mu nthowa zakupambanapambana. Iyu walongo so kuti watitiyanja kuziya mu vakuchita vaki vosi. (1 Yoha. 4:8) Yehova walutirizga kutowesa zina laki.
“Yehova . . . We ndi Nthazi Zikulu Ukongwa”
14 Nge mo tiwoniyengi, Chiuta wagwiriskiya ntchitu nthazi zaki pakulenga, pakubaya, pakuvikiriya kweniso pakuweziyapu vinthu. Mwakudumuwa tingakamba ŵaka kuti pakuchita chechosi kuti wafiski chilatu chaki chakufikapu. (Yesaya 46:10) Nyengu zinyaki, Yehova wagwiriskiya ntchitu nthazi zaki kuti watisambizi kuti timuziŵi kuti ngwa mtundu wuli kweniso vo tikhumbika kuti tichitengi. Kuluska vosi, Iyu wagwiriskiya ntchitu nthazi zaki kuti wafiski khumbu laki, watowesi zina laki lakupatulika mwakugwiriskiya ntchitu Ufumu wa Umesiya, kulongo kuti ulamuliru waki ngwamampha ukongwa. Ndipu palivi cho chingamutondekesa kufiska chilatu chaki.
it “Ŵanthu wo Angukoleka Ukapolu Aweku ku Babiloni” ¶1
Ŵanthu wo Angukoleka Ukapolu Aweku ku Babiloni
Mu 607 B.C.E. charu cha Yuda cho pakwamba chenga chakukhupuka ‘chingusambuka mahami, ngambula munthu wakujamu,’ chifukwa chakuti Ayuda angutoleke ku ukapolo ku Babiloni ndipu wo angujaku anguthawiya ku Ijipiti. (Yer 9:11) Chinanga venga viyo, Chiuta wachanju ndipuso walisungu watingi waŵalekengi ku ukapolu mpaka muyaya cha ŵanthu ŵaki. Iyu wangukambiya limu kuti yiwu ‘azamuteŵete fumu ya ku Babiloni kwa vyaka 70,’ ndipu pavuli paki wazamutaska Ayuda akugomezgeka. (Yer 25:11, 12; 29:10-14) Chinanga kuti ufumu wa Babiloni wenga wanthazi ukongwa pa charu chosi ndipu wawonekanga kuti ungathereskeka cha kweni watingi utondekeskengi cha chilatu chaku Chiuta. Ayuda ŵati aweku ku ukapolu ku Babiloni vingulongo kuti ma uchimi ngaku Yehova ngafiskika nadi.
w99 5/15 14 ¶18-19
Tikondwa Chifukwa Yehova Wakutilongo Nthowa Yaki
18 Nge mo venge kali, mazuŵa nganu napu kuti tiyendi pa nthowa yaku Yehova tikhumbika kuja akugomezgeka ndipuso kusimikiza kuti titeŵetiyengi iyu pe. Tikhumbika so kugomezga kweniso kuja ndi chivwanu kuti vo Yehova wakulayizga va uneneska kweniso vazamufiskika nadi. Kuti tiyendi pa nthowa ya ku Yehova tikhumbika so kuvwiya marangu ngaki kwambula kudinginyika kweniso kugwiriskiya ntchitu fundu zaki za mijalidu yamampha. “Yehova ndi murunji; iyu watanja ntchitu zaurunji.”—Salimo 11:7.
19 Ahazi wawonanga kuti achiuta a Asiriya ndiwu angamuvikiliya. Pa nyengu yo Ayisirayeli ŵenga ku Ijipiti aŵonanga kuti “fumukazi ya kuchanya” yo wenga chiuta yo ŵanthu anandi munyengu yakali amusopanga ku Middle East, wangaŵawovya kuti akhupuki. Mazuŵa nganu, achiuta anandi ndi vikozgu vakuchita kusema cha. Yesu wangutcheŵeska kuti tikhumbika cha kuteŵete “Chuma” mumalu mwakuteŵete Yehova. (Mateyu 6:24) Wakutumika Paulo wangukamba kuti ‘kuchita mbunu, nkhusopa ngoza.’ (Akolose 3:5) Wangukambapu so va ŵanthu anyaki kuti “chiuta wawu ndi malufu ngawu.” (Afilipi 3:19) Ndalama ndipuso vinthu vinyaki vakuliŵavu mbanyaki mwa achiuta wo ŵanthu asopa mazuŵa nganu. Kukamba uneneska ŵanthu anandi kusazgapu wo asopa, ‘ aŵika chilindizga chawu mu chuma chambula kuthembeka.’ (1 Timote 6:17) Anandi achita phamphu kuteŵete achiuta ŵenaŵa ndipu anyaki vitiŵayende nadi ,aja munyumba zamampha, aja ndi vinthu vakudula ndipuso aturya vakurya vamampha. Kweni ndi wosi cha wo asaniya vinthu ivi ndipu chinanga ndi wo ativisaniya akhorwa mbwenu cha. Aziŵa cha vo vichitikiyengi vinthu venivi vo vambula kujalisa ndipuso vingaŵawovya cha mwauzimu.—Mateyu 5:3.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
w11 1/1 14 ¶2-3
Kumbi Yehova Wanguziŵiya Limu kuti Adamu ndi Heva Azamubuda?
Malemba ngalongo kuti Yehova ndi “yija yo ngwazeru.” (Aroma 16:27) Chinanga mbangelu aku Chiuta kuchanya anguwona vinthu vinandi vo vilongo nadi kuti zeru zaki zilivi mphaka. Yiwu agwamba “kudaniriza mwalikondwa” Yehova wati walenga vinthu pacharu chapasi. (Yobu 38:4-7) Ndipu tikayika cha ku Angelu ŵenaŵa awonenesesanga vosi vo vachitikanga mumunda wa Edeni. Angelu anguwona Chiuta wachilenga kuchanya ndi vinthu vakuchitisa linweka va pacharu chapasi. Nanga vatingi viŵengi vakuvwika kwaku yiwu kuwona kuti pavuli paki Chiuta wazeru mwenuyu, walenga ŵanthu wo waziŵiya limu kuti abudengi? Mwaviyo, vakuziŵikiya limu kuti venivi vatingi vijengi vakuvwika cha.
Munyaki wangakamba kuti, ‘Kweni Chiuta yo ngwazeru watingi watondekengi wuli kuziŵiya limu vamunthazi?’ Vakuwoneke limu kuti Yehova wendi zeru ukongwa chifukwa ‘Kutuliya pakwamba wakambiya limu vo vichitikengi.’ (Yesaya 46:9, 10) Kweni iyu wachichizika cha kugwiriskiya ntchitu zeru zaki zakuziŵiya limu vinthu vo vichitikengi kunthazi. Yehova wasankha vinthu mwazeru pa vo wapenja kuziŵiya limu. Iyu wachita venivi asani mphakwenere nadi kweniso asani vikoliyana ndi mo vinthu viliri panyengu yeniyo.
MARCH 23-29
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA YESAYA 48-49
Tiyanduwa Asani Tivwiya Yehova
it “Musambizi, Kusambiza” ¶2
Musambizi, Kusambiza
Yehova Chiuta, Mlengi widu, ndi Msambizi widu Mura, pamwenga kuti yo wasambiza ateŵeti ŵaki. (1Mf 8:36; Sl 27:11; 86:11; 119:102; Yes 30:20; 54:13) Asani tiwonesesa vinthu vo wakulenga tiziŵa kuti kwe Chiuta yo ngwazeru ukongwa ndipu vinthu venivi vititiwovya kufufuza vinthu vinandi, chinanga kuti pasonu panu pe vinthu vimanavi ŵaka vo ŵanthu afiska kuvivwiska. (Yobu 12:7-9) Kusazgapu yapa, Yehova wagwiriskiya ntchitu nthowa zinyaki zapade pakusambizga ŵanthu va zina laki, vilatu vaki kweniso marangu ngaki. (Yeruzgiyani ndi Ek 4:12, 15; 24:12; 34:5-7.) Nthowa zenizi zisanilika mu Bayibolu lo ndi Mazu ngaku Chiuta ndipu zitovya ŵanthu kuziŵa uneneska wakukwaskana ndi chilatu chaki. (Ar 15:4;2Ti 3:14-17) Mzimu waku Chiuta nawu wugwira ntchitu nge musambizi.—Yoha 14:26.
Kumbi Bayibolu Likambanji pa Nkhani ya Wanangwa Wakusankha? Kumbi Chiuta Wagwiriskiya Ntchitu Nthazi Zaki Pa Chechosi?
● Chiuta wakutilenga mu chikozgu chaki. (Genezesi 1:26) Mwakupambana ndi nyama, zo zichita ŵaka vinthu mwakawi, taŵanthu tiyanana ndi Chiuta chifukwa tilongo mijalidu yo iyu wenayu nge chanju kweniso urunji. Mwakuyanana ndi Mlengi widu nasi te ndi wanangwa wakusankha.
● Vo tisankha pasonu vingazikwaska vo vazakutichitikiya kunthazi. Bayibolu lititichiska kuti tisankhi ‘umoyu mwakuvwiya mazu ngaku Chiuta’ kweniso mwakusankha kuvwiya marangu ngaki. (Dotoronome 30:19, 20) Asani tengavi wanangwa wakusankha, mwaŵi wenuwu watingi uwengi wambula phindu. Mumalu mwakutichichizga kuti tichiti vo wakamba, Chiuta watitipempha kuti: “Vingaŵa umampha asani ungavwiya marangu ngangu! Mbwenu chimangu chaku chazamuja nge msinji.”—Yesaya 48:18.
“Jizengeni pa Chivwanu Chinu Chakupaturika Kwakuruska”
8 Pa lemba ili, Yehova watitikumbuska kuti tiyanduwa asani titimuvwiya. Iyu watitilayizga vinthu viŵi. Chakwamba, chimangu chidu chijengi nge msinji wabata kweniso wo utuphwa cha. Chachiŵi, urunji widu ujengi nge mayiŵa nga m’nyanja. Asani mwama mumphepeti mwa nyanja muwona mayiŵa ngachiza kumtunda mwakundondoloskana, ndipu ivi vitikuchitiskani kuwona kuti mayiŵa ngo ngalutirizgengi kuza ku mtunda. Yehova wakukamba kuti asani titimuvwiya tilutirizgengi kuchita vinthu mwaurunji. Asani mutesesa kuja akugomezgeka kwaku iyu, wazomerezgengi cha kuti musukunyiki! (Ŵerengani Salimo 55:22.) kwaku iyu, wazomerezgengi cha kuti musukunyiki. (Ŵerengani Sumu 55:22.) Kumbi malayizgu ngenanga ngatikuchiskani cha kuti muje ndi chivwanu chakukho mwaku Yehova ndipuso m’marangu ngaki ngarunji?
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
it “Nyengu yakuzomerezeka” ¶1-3
Nyengu yakuzomerezeka
Pa 2 Akorinto 6:2, wakutumika Paulo wangukamba vo ve mu uchimi wo usanilika pa Yesaya 49:8, wakuti: “Yehova wakamba kuti: ‘Pa nyengu yakulongo lisungu ndingukumuka, ndipu mu zuŵa la utaski ndingukuwovya ndakusunganga kuti ndikupereki nge phanganu ku ŵanthu, kuti ndinozgi charu, kuti ndiŵajaliki mu vihara vawu vo venga mahami.’” Viwoneka kuti pakwamba mazu yanga ngalutanga kwaku Yesaya yo wamiyanga mutundu wa Ayisirayeli. (Yes 49:3) Viwoneke limu kuti uchimi uwu wakambanga va kuzengeka so kwa Yerusalemu ndipu ungufiskika kakwamba pa nyengu yo Ayisirayeli angufwatulika ku ukapolu ku Babiloni. Pa nyengu iyi Ayisirayeli wo wenga pa ukapolu angudanika kuti “Tuwani”. Mwaviyo, anguwere kwawu ndikwamba kuja mucharu chawu cho chenga mahami.—Yes 49:9.
Kweni mazu ngakuti “ndipuso ndikuperekengi ku ŵanthu nge phanganu” ngo ngasanilika pa Yesaya 9:8, kweniso ngo ngasanilika kukumaliya kwa vesi 6, ngo ngakamba za “Mteŵeti” waku Yehova yo wazamuperekeka ‘nge ukweru ku mitundu ya ŵanthu, kuti utaski waki ufiki kuvigoti va charu chapasi,’ ngalongole limu kuti uchimi uwu ukamba vaku Mesiya yo ndi Khristu Yesu kuti ndi “Mteŵeti” waku Chiuta (Yeruzgiyani ndi Yes 42:1-4, 6, 7 kweniso Mt 12:18-21.) Pakuti “nyengu yakulongo lisungu” yenga nyengu yo Yehova ‘wangumuka’ ndi ‘kuwovya’ mteŵeti waki, mwaviyo yeniyi yenga nyengu yo Yesu wenga pa charu chapasi po “wangupereka mapempheru ngakuŵeyere ndipuso mapemphu, mwakuliya ukongwa kweniso ndi masozi, kwaku Yo wangamutaska ku nyifwa ndipu wangumukika chifukwa chakuti wawopanga Chiuta.” (Ah 5:7-9; yeruzgiyani ndi Yoh 12:27, 28; 17:1-5;Lk 22:41-44; 23:46.) Mwaviyo, lenili lenga “zuŵa la utaski” kwa mwana waku Chiuta, penipo wenga ndi mwaŵi wakulongo kugomezgeka kwaki nge munthu wakufikapu mpaka muyaya ndipu “wakupereka utaski wamuyaya ku ŵanthu wosi wo atimuvwiya.”—Ah 5:9.
Kusaziyaku yapa mazu nga uchimi ngo Paulo wangukamba, ngakamba so za Akhristu wo Paulo wanguŵachiska kuti “mungalondiyanga wezi ukulu waku Chiuta ndi kumbwita chilatu chaki cha,” kweniso ngo wangukamba kuti (pavuli paki wangukamba mazu ngo ngasanilika pa Yes 49:8): “Awonani! Iyi ndi nyengu yakuzomerezeka. Awonani! Ili ndi zuŵa la utaski.” (2Ak 6:1, 2) Mwaviyo, kuturiya pa Pentekositi mu 33 C.E. Akhristu akusankhika anguja ‘Isirayeli wa uzimu waku Chiuta’. (Ag 6:16) Kweni yiwu akhumbikanga kulongoleka lisungu likulu laku Chiuta, ndichilatu chakuti ‘nyengu yakuzomerezeka’ yije nadi “zuŵa la utaski” kwaku yiwu.
APRIL 6-12
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA YESAYA 50-51
Muvwisiyengi ku Munthu yo Chiuta Wakumusambiza
Kusambiza Ateŵeti a Ufumu
5 Pati pajumpha nyengu, Yehova wangusambiza Mwana waki vakukwaskana ndi uteŵeti wo iyu wazichitanga pacharu chapasi. Wonani vo uchimi wo ukonkhoska ubwezi wa pakati pa Msambizi Mura ndi Mwana waki wakwamba ukamba. (Ŵerengani Yesaya 50:4, 5.) Uchimi uwu ukamba kuti Yehova wayuskanga Mwana “mulenji ndi mulenji.” Mazu yanga tingangayeruzgiya ndi msambizi yo wayuska mwana wasukulu mlenjilenji kuti wamusambizi. Buku linyaki lakukonkhoska Bayibolo likamba kuti: “Yehova . . . wachitanga nayu vinthu nge mwana wa sukulu ndipu wamusambizanga vo wakhumbikanga kuzipharazga kweniso mo wazipharazgiyanga.” Tingakamba kuti Yehova wangusambiza Mwana waki vakwenere ‘kukamba, kweniso kulongoro.’ (Yoh. 12:49) Awiski angupaska so Mwana ulongozgi wa mo wangasambiziya. We pacharu chapasi, Yesu wangugwiriskiya nchitu umampha vo wangusambira mwakuchita uteŵeti waki pe cha, kweni wangusambiza so akusambira ŵaki mo angachitiya umampha uteŵeti wawu.
cf 133 ¶13
“Nditanja Ada”
13 Mwana mwenuyu wechendazi pacharu chapasi, wakhumbisiskanga kusambira vinandi kuturiya kwa awisi. Uchimi wo usanilika pa Yesaya 50:4-6 ulongo kuti Yehova wangusambizga Mwana waki mwapade kuti wafiski udindu waki nge Mesiya. Chinanga kuti vinyaki mwa vinthu vo wangusambira venga vakukwaskana ndi masuzgu ngo wakusankhika waku Yehova wazamukumana nangu, kweni mwana mwenuyu wangusambira mwakujiyuyuwa. Pavuli paki, Yesu wati waza pa charu ndikukuwa, iyu wanguleka cha kuluta ku nyumba ya Awisi kuchisopa kweniso kuchisambira vinthu vo Yehova wakhumbanga kuti ŵanthu aziŵi. Ndichu chifukwa chaki Bayibolu likamba kuti nyengu zosi Yesu wasanirikanga munyumba yakusopiyamu kweniso musinagogi. (Luka 4:16; 19:47) Mwaviyo, kuti tilutirizgi kwanja Yehova, nyengu zosi tikhumbika kusanilikangapu pa ma unganu ngachikhristu kweniko tisopa Yehova ndikusambira vinandi vakukwaskana ndi iyu.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
it “Jalawi lo Kukusemeka Mya” ¶2
Jalawi lo Kukusemeka Mya
Kuziya mwaku Yesaya, Yehova wangukamba mazu ngakukuluwika pakugwirisiya ntchitu vo vinguchitika pa zenji. (Yes 51:1) Mwakukoliyana ndi Yesaya 51:2 “jalawi,” wenga Abrahamu yo wenga da wamitundu ya ŵanthu ndipu “jalawi lo mukusemekaku” wenga Sara yo mulufu laki wangubala Isaki yo wenga mupapi wa Ayisirayeli. (Yes 51:2) Isaki wanguwa mwakuziziswa kweniso mwakuwovyeka ndi Chiuta, mazu ngakukuluŵika ngo ngakamba va jalawi lo kukusemeka mya ngawoneka kuti ngamiyanga vinthu vinyaki va uzimu. Ndichu chifukwa chaki, lemba la Dotoronome 32:18 likamba va ku Yehova kuti ndi ‘Jalawi lo lingubala’ Isirayeli [mazu ngo akungagwirisiya so ntchitu pakukamba vaku Sara ngo ngasanilika pa lemba la Yes 51:2].
APRIL 13-19
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA YESAYA 52-53
Yesu Wakulongo Chanju Chikulu!
w10 11/15 7 ¶2
Achinyamata, Lekani Kutole Vakuchita Va Anyinu
2 Kumbi muchita vinthu mwakutole ŵaka vo achinyamata anyinu achita? Asani ndi viyo ntchifukwa wuli? Kumbi mukhumba kuti anyinu akuyanjeningi? Kuŵanaŵana viyo pakukwija nkhuheni cha. Chinanga mbarara nawu akhumba kuti ayanjikengi ndi anyawu. Mwaviyo, palivi chinanga ndi mura pamwenga mwana yo wakhumba kuti ŵanthu amukhwechengi. Kweni ndi nyengu zosi cha po wanthu angatiwonga chifukwa chakuti takana kuchita vinthu viheni. Chinanga ndi Yesu nayu wakumananga ndi venivi. Kweni nyengu zosi wachitanga cho ntchamampha.Ŵanthu anyaki angumulondo ndipu anguja akusambira ŵaki penipo anyaki amunyozanga mwana waku Chiuta ndipu ‘amuwonanga kuti ngwambula ntchitu.’—Yes. 53:3.
Penjani Kuzika Kuti Mukondwesi Yehova
15 Yesu wangusuzgika maŵanaŵanu ukongwa kwati kwaja kamanavi kuti wamalizi uteŵeti waki wa panu pasi. Wanguziŵa kuti amubayengi ndipuso kuti wasuzgikengi ukongwa. (Yoha. 3:14, 15; Aga. 3:13) Iyu wangusuzgika maŵanaŵanu kwati kwaja myezi yimanavi kuti wafwi. (Luka 12:50) Ndipu kwati kwaja mazuŵa ngamanavi kuti wafwi, Yesu wangukamba kuti: “Ndasuzgika maŵanaŵanu.” Vo wangukamba mu pempheru vilongo kuti wenga wakujiyuyuwa ndipuso kuti wavwiyanga Chiuta. Yesu wangukamba kuti: “Ada, nditaskeni mu ora ili. Chinanga kuti ve viyo, ndikuza chifukwa cha ora lenili. Ada, kankhuskani zina linu.” (Yoha. 12:27, 28) Nyengu yati yakwana, Yesu wangujipereka yija kwa arwani aku Chiuta. Yiwu angumubaya mwankhaza ukongwa kweniso mwakuchitiska soni. Chinanga kuti wangutombozgeka ukongwa ndi kusuzgika maŵanaŵanu, iyu wanguzika ndi kuchita khumbu laku Chiuta. Ivi vilongo kuti Yesu wakutipaska sambiru lamampha ukongwa pa nkhani ya kuzika asani tasuzgika maŵanaŵanu.—Ŵerengani Yesaya 53:7, 10
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
it “Viyaŵi” ¶2
Viyaŵi
Kanandi mazu ngachiheberi ngakuti keliʹ angagwirisiyanga ntchitu pakukamba za viyaŵi vakupambanapambana vo avigwirisiyanga ntchitu mumalu ngakupaturika pachihema. Vinyaki mwaviyaŵi venivi venga mbali, misuku, mafocholu, mbali zabakuli, mafoloku, vakupaliya motu, vakuzimwiya nyali, vakuŵaniya, mabeseni ndi makapu. (Ek 25:29, 30, 39; 27:3, 19; 37:16, 23; 38:3; 1Mf 7:40-50; 2Mb 4:11-22) Viyaŵi ivi vajanga “vakupaturika” chifukwa vagwiranga ntchitu zakukhumbika ukongwa pa chihema. (1Mf 8:4) Chinanga kuti Ayuda wo awenga ku ukapolu ku Babiloni mu 537 B.C.E. ŵenga ndi mwaŵi wakuti angapingaku vinyaki mwa viyaŵi vo Fumu Nebukadinezara yinguto ku Yerusalemu kweni akhumbikanga kuja akutowa mwa uzimu kweniso kuja ndi mijalidu yamampha. Ndichu chifukwa chaki Yehova kuziya mwamuchimi wanguŵalamula kuti: “Ng’anamukani, ng’anamukani, tuwaniku kweniko, mungakonga vinthu vakufipiskika cha! Tuwanipu pakati paki, jani akutowa, Yimwi munyamuwa viyaŵi vaku Yehova.” (Yes 52:11) Kuti aje akutowa yiwu akhumbikanga kuja atuŵa mumtima kubwalu pe cha. Wakutumika Paulo wachilembe akhristu aku Korinto, wangugwirisiya ntchitu mazu ngapa Yesaya 52:11 kuti walongo kuti akhristu nawu akhumbika kuja akutowa ku chinthu chechosi chakukazuza liŵavu ndi mzimu.—2Ak 6:14-18; 7:1.
APRIL 20-26
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA YESAYA 54-55
Vo Mungachita Kuti Musambiziki ndi Yehova?
w09 9/15 21 ¶3
Kuzirwa Kwakusambizika ndi Yehova
3 Chifukwa chakuti Yehova ngwamampha wakhumbisiska kusambiza ŵanthu ambula kufikapu. Pakukamba va Akhristu akusankhika lemba la Yesaya 54:13 lingukambiya limu kuti: “Ŵana ŵaku wosi azamusambizika ndi Yehova, ndipu chimangu cha ŵana ŵaku chazamuja chikulu.” Mazu ngenanga ngagwira so ntchitu kwa Akhristu a “mbereri zinyaki”. (Yohane 10:16) Venivi viwoneka umampha mu uchimu wo ufiskika mazuŵa nganu. Muchiwona, Yesaya wanguwona ŵanthu amitundu yakupambanapambana achindonde kukusopa kwauneneska. Iyu wangukonkhoska kuti ŵanthu wo akambiskana kuti: “Zani, tiyeni tikwere ku phiri laku Yehova, kunyumba yaku Chiuta waku Yakobe. Iyu wakutisambiza nthowa zaki, ndipu isi tamukwenda mu nthowa zaki.” (Yes. 2:1-3) Ndi mwaŵi ukulu ukongwa kusambizika ndi Yehova!
“Gula Uneneska Ndipu Ungawugulisanga Cha”
6 Ŵerengani Yesaya 55:1-3. Pa lemba ili, Yehova watitiwovya kuvwisa vo kugula uneneska kung’anamuwa. Mu mavesi yanga, Yehova wayeruzgiya mazu ngaki ndi maji, mkaka ndi vinyu. Nge mo maji ngakuzizira umampha ngatitisisipuliya, uneneska wa mu mazu ngaku Chiuta nawu utitisisipuwa. Kweniso, nge mo mkaka utitipaskiya nthazi ndi kovya ŵana kuti akuwengi, mazu ngaku Yehova ngatitipaska nthazi ndi kutiwovya kuti tikuwengi mwauzimu. Mazu ngaku Yehova ngayanana so ndi vinyu. Munthowa wuli? Bayibolu likamba kuti vinyu wachitiska kuti ŵanthu akondwengi. (Sumu 104:15) Mwaviyo, pakutikambiya kuti ‘tiguli vinyu,’ Yehova watitisimikiziya kuti asani tichita vo mazu ngaki ngakamba tikondwengi. (Sumu 19:8) Yehova wayeruzgiya uneneska ndi maji, mkaka ndipuso vinyu kuti watiwovyi kuvwisa mo tiyanduliya asani tisambira uneneska ndi kuwugwiriskiya ntchitu! Kugwiriskiya ntchitu vo tisambira, tingakuyeruzgiya ndi ndalama zo munthu wapereka asani wagula chinthu. Mwaviyo, tiyeni tiwoni mo ‘tingaguliya uneneska.’ Tikambiskanengi vinthu vinkhondi.
KUMBI MUKULEKANJI KUTI MUGULI UNENESKA?
7 Nyengu. Munthu wakhumbika kupatuwa nyengu kuti wavwisiyi uthenga wa Ufumu, waŵerengi Bayibolu ndi mabuku ngidu, kusambira Bayibolu ndi Akaboni aku Yehova, kunozgeke mawunganu ndi kuluta ku mawunganu. Kuti tichiti ivi, titenere ‘kugula,’ pamwenga kuti kugwiriskiya ntchitu nyengu yo takhumbanga kuchitiya vinthu vinyaki vambula kukhumbika ukongwa. (Ŵerengani Aefeso 5:15, 16 ndipuso mazu ngamumphata.) Kumbi tikhumbika nyengu yitali wuli kuti tivwisisi vo Bayibolu lisambiza? Vingatore malingana ndi mo munthu weyosi waliri. Kusambira zeru, nthowa ndi ntchitu zaku Yehova kumala cha. (Aro. 11:33) Magazini yakwamba ya Chigongwi cha Alinda yingukamba kuti uneneska wenge “kaluŵa kamana kakutowa.” Yingukamba kuti munthu ‘wakhumbika kukhorwa ŵaka ndi kaluŵa kamoza pe cha. Asani wangakhorwa ndi kamoza wangasaniya cha timaluŵa tinyaki. Wakhumbika kulutirizga kupenja kuti wasaniyi timaluŵa tinyaki.’ Tingajifumba kuti: ‘Kumbi ini ndasambira vinthu vinandi wuli vakukwaskana ndi Yehova?’ Chinanga tingaja kwamuyaya, tingaziŵa vosi cha vakukwaskana ndi Yehova. Mazuŵa nganu, chinthu chakukhumbika ukongwa nkhugwiriskiya ntchitu mwazeru nyengu yidu kuti tisambiri vinandi vakukwaskana ndi Yehova mwakuyanana ndi mo vinthu viliri pa umoyu widu. Tiyeni tiwoni mo munthu munyaki wanguchitiya veniv
be 14 ¶3-5
“Muvwisiyengi Mwakuphwere”
Pe vinthu vinandi vo vingatitondekesa kuvwisiya mwakuphwere. Kufipa mtima ndi vinthu vinyaki kungachitiska kuti maŵanaŵanu ngidu ngayambi kwendakwenda. Chiwawa ndipuso kwendakwenda kwa ŵanthu wo ŵaza ku ma unganu kungatitimbanyiza. Asani tituvwa muliwavu tingasuzgika kuti tivwisiyi mwakuphwere. Kanandi wo ŵe ndi ŵana anamana maŵanaŵana ngawu ngaja pa chinthu chimoza cha. Kumbi ntchinthu wuli cho chingatiwovya kuti tiŵikengi maŵanaŵanu ngidu ngosi pa unganu?
Masu ngangatiwovya kuti tivwisiyi mwakuphwere. Mulereskengi yo wakamba nkhani kuti maŵanaŵanu nginu ngaleki kwendakwenda. Asani wazumbuwa lemba chinanga kuti mukuliziŵiliya mujulengi ndipu namwi muwonengi mu Bayibolu linu wachiŵerenga. Mungang’anamukiyanga waka kwekosi cha ko mwavwa chiwawa pamwenga ko munthu watenda. Asani masu ngachitiska kuti muwoni vinthu vinyaki vo vingatimbanyiza maŵanaŵanu nginu, mungayanduwa cha ndi nkhani yo yikambika pa pulatifomu.
Asani “Vinthu vakufipiska mtima” vitikutondekeskani kuvwisiya pa ma unganu, pempherani kwaku Yehova kuti wajalikiski maŵanaŵanu kweniso mitima yinu kuti muvwisiyi. (Sl 94:19; Afi. 4:6, 7) Chitani venivi mwakuwerezawereza asani mphakukhumbika. (Mate. 7:7, 8) Yehova ndiyu watitipaska ma unganu nga mpingu. Tigomezga kuti iyu wakhumba kuti tiyanduwengi nangu.—1 Yoha. 5:14, 15.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
“Ungafipanga Mtima Cha, Pakuti Ini Ndini Chiuta Waku”
14 Chakwamba, tiziŵa kuti titinkhikengi chifukwa chakuti tilondo Khristu. (Mate. 10:22) Yesu wangukambiya limu kuti akusambira ŵaki azamutombozgeka ukongwa mu mazuŵa ngakumaliya. (Mate. 24:9; Yoha. 15:20) Chachiŵi, uchimi waku Yesaya ungutcheŵeske limu kuti arwani ŵidu azamuchita vinandi kusazgiyapu pa kutitinkha. Wangukamba kuti yiwu azamugwiriskiya so ntchitu vidya vakupambanapambana nge kutipusikiya ndi kutitombozga. (Mate. 5:11) Yehova waŵakanizgengi cha arwani yaŵa kugwiriskiya ntchitu vidya venivi pa kulimbana nasi. (Aefe. 6:12; Chivu. 12:17) Kweni tikhumbika kuchita mantha cha. Chifukwa wuli?
15 Tiyeni tikambiskani fundu yachitatu yo tikhumbika kukumbuka. Yehova wangukamba kuti “palivi chidya” chechosi cho chazamupangika kuti chitipweteki cho ‘chazakutithereska.’ Nge mo chimati chititivikiliya ku chivuwa cha mphepu yikulu, Yehova watitivikiliya ku “kuwuluma kwa ŵanthu ankhaza.” (Ŵerengani Yesaya 25:4, 5.) Vinthu viheni vo arwani ŵidu angatichitiya va kanyengu kamanavi.—Yesa. 65:17.
APRIL 27–MAY 3
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA YESAYA 56-57
Tikondwa Kuti Yehova Ndiyu Chiuta Widu
ip-2 269 ¶14-16
Yehovah Wasisipuwa ŵanthu Akusika
14 Kweni nyengu yakuzizipizga yaku Yehova yazamumala. Pakuŵanaŵaniya va nyengu yeniyi Yehova wangukamba kuti: “Ndazamuziŵikisa ‘urunji’ waku kweniso ntchitu zaku,ndipu wazamuyanduwa navu cha. Asani uliriya chovyu, angoza wo ukuwunjika azakukutaska cha. Wosi azamupingika ndi mphepu.” (Yesaya 57:12, 13a) Yehova wazamulongo pakweru urunji waku Yuda. Iyu wazamuyanduwa cha ndi ntchitu zaki zachinyengu ndipu angoza ŵaki wo wakuwunjika azakumutaska cha. Pa nyengu yo soka lazamuyambiya, achiuta wo watiŵagomezga azamuputa ndi mphepu.
15 Mazu ngaku Yehova ngangufiskika mu 607 B.C.E, pa nyengu yo Fumu Nebukadinezara yaku Babiloni yingubwanganduwa Yerusalemu, kuwotcha nyumba yakusopiyamu ndipuso yinguko ŵanthu anandi ndikuluta nawu ku ukapolu. “Mwaviyo, Yuda wangutuwa mucharu chaki ndi kuluta ku ukapolu.”—2 Mafumu 25:1-21.
16 Mwakuyanana ŵaka, Angoza wo visopa vachikhristu vigwirisiya ntchitu azakuŵataska cha mu zuŵa la ukali waku Yehova. (Yesaya 2:19-22; 2 Atesalonika 1:6-10) Angoza azamubwangandulikiya limoza ndi “Babiloni Mukulu” yo ndi visopa vosi vaboza. Masengwi 10 ndipuso chinyama chakofya vakuyeruzgiya “vazakumusakaza [Babiloni Mukulu] ndi kumuleka we nkhuli. Vazamukurya mnofu waki ndi kumuwotche limu ndi motu.” (Chivumbuzi 17:3, 16, 17) Tikondwa ukongwa kuvwiya dangu laku Yehova lakuti: “Tuwaniku kwaku iyu, mwaŵanthu ŵangu, asani mukhumba cha kusangana nayu maubudi ngaki, ndipuso asani mukhumba cha kulondiyaku yinyaki mwa milili yaki”. (Chivumbuzi 18:4, 5) Tingaweriyanga so kwaku iyu cha pamwenga ku nthowa zaki.
“Ufumu Wangu Ngwacharu Ichi Cha”
16 Ntchinthu chakukhumbika ukongwa kusintha nge mo anguchitiya abali ndi azichi wo taŵazumbuwa mu nkhani iyi. Bayibolu liyeruzgiya ŵanthu ndi nyanja yo yavunduka, ndipu yigona cha. (Yesa. 17:12; 57:20, 21; Chivu. 13:1) Ndali zichitiska kuti ŵanthu ayambanengi, agaŵikanengi ndi kuchita vivulupi. Kweni isi te akukoliyana ndipu tija mwachimangu. Asani Yehova wawona mo ŵanthu agaŵikiyana mucharu, watenere kuti wakondwa ukongwa kuwona kuti ŵanthu ŵaki mbakukoliyana.—Ŵerengani Zefaniya 3:17
it “Charu” ¶21
Charu
Charu nyengu zinyaki chimiya vinthu vanthazi, vinthu vambula kusukunyika vo munthu wachita. Po vinthu vambula kukho kweniso vakuvukisa vo munthu wachita viyeruzgikiya ndi nyanja.—Yesa. 57:20; Yako. 1:6; Yuda 13; yeruzgiyani ndi Chivu. 12:16; 20:11; 21:1.
it “Chimangu” ¶3
Chimangu
Kuja mwachimangu. Yehova ndi Chiuta wachimangu (1Ak 14:33; 2Ak 13:11; 1At 5:23; Ah 13:20) ndipu iyu ndiyu wapereka chimangu (Nu 6:26; 1Mb 22:9; Sl 4:8; 29:11; 147:14; Yes 45:7; Ar 15:33; 16:20), cho ntchipasu cha mzimu. (Ag 5:22) Mwaviyo, ŵanthu wo we pa chimangu ndi Chiuta ndiwu angaja ndi chimangu chayichu. Asani munthu wachita vinthu viheni vingachitiska kuti waleki kuja pa ubwezi ndi Chiuta kweniso asani wenga kali pa ubwezi ndi Chiuta, ubwezi waki ungatimbanyizgika. Wakulemba Salimo munyaki wangukamba kuti: “Mukati mwa viwanga vangu mulivi chimangu chifukwa cha ubudi wangu.” (Sl 38:3) Ŵanthu wo apenja chimangu kweniso kuchilondo akhumbika ‘kutuwaku ku chinthu chiheni ndikuchita chamampha.’ (Sl 34:14) Ndipu kwambula urunji pangaja chimangu cha. (Sl 72:3; 85:10; Yes 32:17) Ndichu chifukwa chaki ŵanthu aheni angaja mwachimangu cha. (Yes 48:22; 57:21; yeruzgiyani ndi Yes 59:2-8.) Kweni ŵanthu wo akujipereka ndi mtima wosi kwaku Yehova, wo atanja marangu ngaki, (Sl 119:165), kweniso wo atingalondo ndiwu aja mwachimangu.—Yes 48:18.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
w07 1/15 10 ¶3
Fundu Zikulu zo ze Mubuku la Yesaya —Chigaŵa 2
56:6—Kumbi “alendu,”mbayani nanga ‘akolesa wuli phanganu laku Yehova’? “Alendu” ndi “mbereri zinyaki” zaku Yesu. (John 10:16) Yiwu akolesa phanganu lifya mwakuvwiya marangu nga mu phanganu lenili, akukoliyana ndi ndondomeku yaki, aturya chakurya chauzimu nge mo achitiya Akhristu akusankhika ndipu atovya akhristu akusankhika ŵenaŵa pa ntchitu yakusambiza ŵanthu kuti aje akusambira.
w06 11/1 27 ¶1
Tichitengi Vinthu Mwaulemu pa Maunganu
YEHOVA wawunganiska ŵanthu ŵaki, akusankhika kweniso ambereri zinyaki kuti amusopengi mu ‘phiri laki lakupatulika.’ Iyu watiwachitiska kuti akondwengi mu “nyumba yakupempheriyamu,”mu chihema chaki chauzimu yo ndi “nyumba yakupempheriyamu ya ŵanthu wosi.” (Yesaya 56:7; Mariko 11:17) Venivi vilongo kuti kusopa Yehova kukhumbika kuja kutuŵa, kwakupatulika kweniso kwapachanya. Asani tichita vinthu mwaulemu pa maunganu kuti tisambiri ndi kusopa, vilongo kuti tiwona vinthu vakupaturika nge mo Yehova wativiwone.