Kuwonere Vinthu Vakusikuwa Kungananga Nthengwa Yinu

Muwolu waki wanguziŵa vo mulumu waki wachitanga mwakubisa. Iyu wangumupepesa ukongwa. Iyu wangumulayizga kuti walekengi ndipu wanguleka kwa kanyengu kamanavi. Pavuli paki wangwamba so kuviwonere ndipu wajaliyanga ŵaka kumupepesa muwolu waki kweniso kumukambiya kuti walekengi kuviwonere.

Kumbi namwi vitikuchitikiyani venivi? Asani veviyo, mutenere kuziŵa kuti vo muchita vikwaska munthu yo mukutorana nayu kweniso ziŵani vo mungachita kuti muleke limu jalidu lenili.a

Mu nkhani iyi mwe fundu izi

• Vo mutenere kuziŵa

• Vo mungachita

• Asani mulumu winu wawonere vinthu vakusikuwa

Vo mutenere kuziŵa

Kuwonere vinthu vakusikuwa kungananga nthengwa yinu. Kuchita jalidu lenili kungachitiska kuti munthu yo mukutorana nayu wakukwiyiyeningi kweniso kuti walekengi kukugomezgani.b

Munthukazi yo mulumu waki wawonere vinthu vakusikuwa:

• Wangawona kuti mulumu waki watimupusisa. Munthukazi munyaki zina laki Sarah wangukamba kuti, “Ndingujivwa nge kuti mulumu wangu wachita ureŵi mwakuwerezawereza.”

• Wangajivwa kuti ndi munthukazi mweneku cha. Munthukazi munyaki wangukamba kuti chifukwa chakuti mulumu wangu wawoneriyanga vinthu vakusikuwa, wajiwonanga kuti “ngwakutowa cha kweniso wachitanga soni.”

• Wangawona kuti mulumu waki ngwambula kugomezgeka. Munthukazi munyaki zina laki Helen wangukamba kuti: “Ndikayikiya chechosi cho mulumu wangu wachita.

• Wangafipa mtima. Munthukazi munyaki zina laki Catherine wangukamba kuti, “Nyengu zosi ndifipa mtima chifukwa cha nkharu ya mulumu wangu.”

Vo mutenere kuŵanaŵaniya: Bayibolu likamba kuti anthulumi ayanjengi awolu ŵaŵu. (Aefeso 5:25) Kumbi tingakamba kuti munthulumi watanja muwolu waki asani iyu wachitiska kuti muwolu waki wajivwengi nge mo takonkhoske pachanya yapa?

Vo mungachita

Kuleka kuwonere vinthu vakusikuwa nkhupusu cha. Munthukazi munyaki zina laki Stacey wangukamba kuti, “Mulumu wangu wakuleka kukweŵa foja, chamba, ndipuso moŵa. Kweni wasuzgika kuleka kuwonere vinthu vakusikuwa.”

Asani ndimu viliri ndi yimwi masachizgu ngo nge mumphata umu ngangakuwovyani kuti muleke limu jalidu lenili.

• Ziŵani uheni wakuwonere vinthu vakusikuwa. Kuwonere vinthu vakusikuwa kungachitiska kuti munthu waje ndi jalidu la mbunu ndi kwamba kuŵanaŵana kuti wakhoza kujikondwesa yija. Ndipu venivi vingachitiska kuti aleki kwanjana kweniso kugomezgana, mijalidu yo yingawovya kuti akondwengi mu nthengwa yawu. Jalidu lenili lilongo so kuti munthu watimutumbika cha Yehova Chiuta yo wakwambisa nthengwa.

  Fundu ya mu Bayibolu: “Nthengwa yiŵi yakutumbikika.”​—Aheberi 13:4.

• Muzomerezengi vo munangisa. Mungakambanga cha kuti, ‘Ndatingi ndiwoneriyengi cha vinthu vakusikuwa asani muwolu wangu wandiyanjanga ukongwa.’ Asani mutimumba mulandu muwolu winu vingachitiska kuti muyambi so kuwonere vinthu vakusikuwa asani wakuguŵiskani.

  Fundu ya mu Bayibolu: “Munthu weyosi wateseka asani wakopeka ndipuso wanyengeka ndi khumbiru la mweneku.”​—Yakobe 1:14.

• Mukambiskanengi mwakufwatuka kweniso mwauneneska ndi munthu yo mukutorana nayu. Kevin wangukamba kuti, “Zuŵa lelosi nditimufumba muwolu wangu kuti wandikambiyi asani ndilutirizga kuchita vinthu vinyaki vo vingachitiska kuti ndiwoneriyengi vinthu vakusikuwa. Asani ndachita viyo muwolu wangu wawona kuti nditimubisa chechosi cha.”

  Fundu ya mu Bayibolu: “Tikhumba kuchita vinthu vosi mwauneneska.”​—Aheberi 13:18.

• Mujengi masu. Munthu wangayamba so kuwonere vinthu vakusikuwa chinanga kuti pajumpha vyaka vinandi kutuliya po wakuvileke. Kevin yo tamukambapu kali wanguti: “Kwa vyaka 10 ndinguleka kuwonere vinthu vakusikuwa ndipu ndawonanga kuti ndinguleke limu jalidu lenili. Kweni khumbiru lakuwonere vinthu venivi lenga nge chinyama chakofya cho chabisama kulindizga nyengu yamampha yakuti chindiyukiyi.”

  Fundu ya mu Bayibolu: “Sonu yo waŵanaŵana kuti wama, waphwere kuti wangawa.”​—1 Akorinto 10:12.

• Asani muyeseka, muwukongi mtima. Chinanga kuti mungalikaniza cha khumbiru lakuwonere vinthu vakusikuwa, kweni mungasankha kuchita mwakukoliyana ndi mo muvwiya pamwenga cha. Khumbiru lenili lingamala asani mutesesa kwamba kuŵanaŵaniya vinthu vinyaki.

  Fundu ya mu Bayibolu: “Weyosi waku yimwi waziŵi mo wangalamuliya liŵavu laki mu nthowa yakupaturika kweniso mwaulemu, mwambunu cha, pamwenga mwakuja ndi khumbiru liheni lakugonana.”—1 Atesalonika 4:4, 5.

• Munkhwechengi vo vingachitiska kuti muyambi so kuwonere vinthu vakusikuwa. Buku linyaki likamba kuti: “Asani we pamalu ngaheni, vija nge kuti we ndi matchisa ngakukhwata kali. Pangakhumbika ŵaka mafuta ngamanavi . . . kuti motu ubuki.”—Willpower’s Not Enough.

  Fundu ya mu Bayibolu: “Chinthu chechosi chiheni chingandilamuliyanga cha.”​—Salimo 119:133.

• Mungatayanga mtima cha. Vingato nyengu yitali pamwenga vyaka kuti munthu yo mukutorana nayu wayambi so kukugomezgani. Kweni mabanja nganandi ngafiska kwamba so kugomezgana.

  Fundu ya mu Bayibolu: “Chanju chizikira.”​—1 Akorinto 13:4.