LIDANGALIYA LA JAKOBE
1 Eni Jakobe, githumi gya Nungungulu ni gya Pfhumu Jesu Kristo, nyi ngu loveya 12 mahundzo ma phalalegidego:
Nyi ngu mi losa!
2 Vandriyangu, tsakani tepo mu tshanganago ni silingo nyo hambane-hambane, 3 kholu mu ngu dziti gu khenu tepo gukhodwa gwanu gu lingwago, sa gu resa gutimiseya. 4 Ganiolu, digani gutimiseya gwanu gu vbedzisa thumo wanu gasi mu vbeleya, mu si manegi ni gisolo ni ga gevbini giemo mu bwe mu si keneledwi khu gilo.
5 Khu kharato, a gu ba a romo moyo wanu a vbwetago guti, a na simame gu gu lomba ga Nungungulu, kholu uye a ngu ninga guti vatshavbo khu wuhindzi nya mba vbwetedzeya gihoso gwawe. 6 Ganiolu, a na simame gu lomba khu gukhodwa na si kanakani, kholu oyu a kanakanago a gu fana ni mavimbi ya phwani ma legalegiswago khu phuvbo. 7 Khu lisine, muthu yoyo a nga vireyi gu hakha gilo gi tago khiyo ga Jehovha. 8 Uye muthu nya myonyo mivili, nigu kha tiya dzindziyani dzaye dzatshavbo.
9 Ndruye a gu gisiwana a na tsake kholu uye a ngu ningwa wuzundzo khu Nungungulu, 10 nigu gighanyi gi na tsake khu gutshiswa gwagyo, kholu igyo gi na mwalalega nga sifilori sa khabini. 11 Kha nga olu lidambo li khugago ni gu vbisa gwalo nya gukhongolo li ta bangisa misimbo, khavbovbo sifilori si thega, gumbura gwaso gu phalalega; khu ndziya nyo fane muthu a ghanyidego nuye o mwalalega omu nya dzinogosi dzaye.
12 A ngu tsaka wule a simamago gu timiseya silingoni, kholu hwane nya gu ba a lingidwe a na hakha korowa nya womi eyi Jehovha a tumbisidego ga vatshavbo vale va simamago gu mu haladza. 13 Tepo muthu a lingwago, a nga ganeyi khuye: “Nya gu lingwa khu Nungungulu.” Kholu Nungungulu kha lingwi khu silo nyo vivbe, nigu uye nuye kha lingi muthu khu silo nyo vivbe. 14 Ganiolu, muthu ni muthu a gu lingwa tepo a ndrindrwago ni gu sengwa khu gudogoreya gwaye. 15 Khavbovbo, tepo gudogoreya gu khurago mimba go velega gighoho, nigu hwane nya gu ba gighoho gi giridwe gyo velega gufa.
16 Vandriyangu nya sigodwa, mu nga dzi sengi. 17 Satshavbo silo nya sadi ni satshavbo siningwa nyo vbeleye sa guta khu vbatshani; sa guta khiyo ga Papayi nya satshavbo si wenengedzago ndzadzini, uye a si vbindrugedzigo gu fana ni mutsa. 18 Khu gugola gwaye, uye hi vangide khu gu thumisa lito nya lisine, gasi hi khala matewula nya sivangwa saye.
19 Vandriyangu nya sigodwa, dundrugani gu khenu: Vatshavbo gu vbwetega va vbiredzeya gupwa, ganiolu va si tutumeyi gu ganeya ambari gu goroga khu guvbiredza, 20 kholu zanga nya muthu kha yi giri gululama ga Nungungulu. 21 Khu kharato, digani silo satshavbo nyo nyenyeze ni guvivba gwatshavbo, mu dzumeleya Nungungulu a yala lito laye myonyoni gwanu gasi gu vbulugisa womi wanu.
22 Khalani valandrisi nya mahungu yaya, mu nga khali vaengisi basi, mu dzi senga khu mihingigedzo nya malipha. 23 Kholu oyu a pwago mahungu yaya, ganiolu a si ma landrisi, a gu fana ni mwama a khedzago khovbe yaye avba nya libona. 24 Ganiolu, gukhuga a khugago khu vbale o dzegeya gu divala edzi a gu idzo. 25 Ganiolu, wule a khedzisisago gwadi nayo nyo vbeleye wu yisago gutshulegani a bwe a simama avba nya nayo wowo, kha khali muthu a pwago a vbiredzeya gu divala, uye a gu gira thumo wa Nungungulu, nigu a na tsakiswa khu thumo waye.
26 Oyu a pimisago gu khuye o khozeya Nungungulu, ganiolu na si woneleyi lidimi laye, a gu dzi senga abune,* nigu wukhozeyi waye kha wu phasi gilo. 27 Wukhozeyi wu agidego, wu gu mwalo gisolo mahoni ga Nungungulu wathu agu Papayi wathu, khowu: Gu sayisa ava va fedwego khu vavelegi ni dzinoni sigaradzoni sawe ni gu mba dzi nyenyezisa khu gilo nya litigo.
2 Vandriyangu, olu mu khodwago ga Pfhumu yathu nyo khugege, Jesu Kristo, khu ginani mu girago gihatheya? 2 Kholu ga guta mwama na ambade dziphera nya oru dzinyalani ni sombo nyo dhure a ta beya tshanganoni gwanu, ganiolu guta mumbe mwama nya gisiwana na ambade sombo nya ndzilo a ta beya nuye, 3 ina mwa gu ninga lisima wule a ambadego sombo nyo dhure, khenu: “Khala khavba, wulangani nyo zundzege,” mu embeya wule nya gisiwana, khenu: “Khala vbavbatshi vbale, bambe nya gigandredzelo nya migondro yangu”? 4 Mwa gu ba mu gira isoso, ina khandri mwa gu ninga lisima vambe guvbindra vambe vbakari gwanu, nigu khandri mwa gu dzi gira valamuli va hungago silo khu ndziya nyo vivbe?
5 Vandriyangu nyo golege, engisani. Ina Nungungulu kha hatha vale va gu sisiwana mahoni nya litigo gasi va khala sighanyi gukhodwani va bwe va hakha Mufumo owu uye a tumbisidego ava va mu haladzago? 6 Ganiolu, enu mwa gu vega vbavbatshi sisiwana! Ina khandri sighanyi si mi tshanisago si bwe si mi yisa dzitribhunali? 7 Ina khandriso si valago lina nya guzundzege eli mu gu nalo? 8 Mwa gu ba mu landrisa nayo nya wukhongolo wa Pfhumu, kha nga milowo yi gu khiyo: “Haladza muthu-kwanu nga edzi u dzi haladzago khidzo,” mu ngu gira gwadi. 9 Ganiolu, mwa gu simama gu gira gihatheya mwa gu ghoha, nigu mu na tsayiswa khu nayo nga sighohi.
10 Muthu a landrisago nayo, ganiolu a phazama avba nya gilo gimwegyo basi sa gu fana ni gu ba a sa landrisa nayo watshavbo. 11 Kholu wule a nga khuye: “U nga giri wubhayi,” ganede gambe, khuye: “U nga songi.” Khu kharato, ambari wa gu ba u si giri wubhayi ganiolu u songa, wo khala gighohi. 12 Ganeyani mu bwe mu vbanya khu ndziya yi yeyedzago gu khiyo mu vathu mu na lamudwago khu nayo wu ningago gutshulega. 13 Oyu a gu mba yeyedza wuhindzi, tepo a na lamudwago anuye kha na nga yeyedzwa wuhindzi. Wuhindzi wu na ni tshivba avba nya gulamule.
14 Vandriyangu, sa gu phasa ginani gu muthu a ganeya gu khuye na ni gukhodwa, ganiolu na si gu yeyedzi khu mithumo! Ina gukhodwa gogo gu na mu vbulugisa? 15 Khu giyeyedzo, abari gu ndriyago nya mwama mwendro nya nyamayi mwalo sombo nyo ambale* mwendro gilo nyo hodze litshigu lolo, 16 ambari ulolo, moyo wanu a mu embeya, khuye: “Gimbiya khu gurula, indra furumeya u bwe u hodza u khura,” ganiolu a si mu ningi esi a si vbwetago, so phasa ginani isoso? 17 Khidzo saye ni gukhodwa. Gukhodwa nya mba na mithumo gu fude.
18 Ganiolu, mumbe a na khuye: “Uwe u na ni gukhodwa, eni nyi na ni mithumo. Nyi yeyedze gukhodwa gwago nya mba na mithumo, eni nyi na gu yeyedza gukhodwa gwangu khu mithumo.” 19 U ngu khodwa gu khuwe gu na ni Nungungulu moyo basi? U ngu gira gwadi. Ganiolu, madhimoni nayo ma ngu khodwa ma bwe ma ndrendremeya. 20 Gipumbu wewe! U ngu dzina gu wona edzi gukhodwa nya mba na mithumo gu gu mba phasa khidzo? 21 Ina Papayi wathu Abrahama kha wonwa na lulamide khu kotani nya mithumo kholu a nga ningeya gyanana gyaye Izaki vbaalitaritunu? 22 U ngu wona gu khuwe gukhodwa gwaye gu di gu longoloka ni mithumo yaye, nigu gukhodwa gwaye gu di gu vbelede khu kotani nya mithumo? 23 Khu kharato, gu tadzisega milowo yi gu khiyo: “Abrahama khodwe ga Jehovha, nigu khu kotani nya isoso wonidwe na lulamide,” a ranwa gu pwani pari ya Jehovha.
24 Mu ngu wonani gu khenu muthu a gu wonwa na lulamide khu kotani nya mithumo nasiri khu gukhodwa basi? 25 Khu ndziya nyo fane, Rahabhe, nyamayi nya gibhayi, wonidwe nuye na lulamide khu kotani nya mithumo yaye kholu a nga hakha gwadi vasoli* a bwe a va bweledza khu yimbe ndziya. 26 Khu kharato, kha nga olu givili gi gu mwalo liphuvbo* gi fudego, khu ndziya nyo fane gukhodwa nya mba na mithumo anugo gu fude.
3 Vandriyangu, khandri vangi vbakari gwanu va yedego gu khala vahevbudzi, kha nga olu mu dzitigo gu khenu hi na tsayiswa khu ndziya nyo lemeye. 2 Kholu hatshavbo hi ngu hosisa dzitepo nya dzingi. Oyu a si hosisigo tepo a ganeyago, muthu nyo vbeleye a kodzago gu woneleya givili gyaye gyatshavbo. 3 Ha gu theya matomu kanani nya dzikavhalo gasi dzi hi engisa hi bwe hi gimbidzisa givili gyadzo gyatshavbo. 4 Dzinavhiyu nidzo, ambari olu dzi gu dzi khongolo dzi bwe dzi pengapengiswa khu phuvbo nya yikhongolo, idzo dza gu gimbidziswa khu lemi nya yidugwana ngudzu, dzi hongola omu mugimbidzisi a gu vbwetago gu hongola.
5 Khu ndziya nyo fane, lidimi anilo givbango nya gidugwana avba nya givili, ganiolu li ngu dzi khusedza khu silo nya sikhongolo. Mu ngu wonani gu khenu tshahe mweyo basi nya nilo yi ngu si kodza gu vbisa likhabi nya likhongolo! 6 Anilo lidimi, nilo. Vbakari nya sivbango satshavbo nya givili, lidimi li tade khu wuvivbi kholu ilo li ngu si kodza gu nyenyezisa givili gyatshavbo, nigu ilo li nga si kodza gu tshungunula womi nya muthu. Ilo la gu fana ni Gehena, kholu li ngu kodza gu fuvisa. 7 Kholu mafumbo yatshavbo nya sirengo nya likhabi, sinyoni, sirengo nyo khwirire ni sirengo sa matini si ngu fumega nigu iso si ngu fumedwa khu vathu. 8 Ganiolu, mwalo muthu a si kodzago gu fumeya lidimi. Ilo li vivbide nigu kha li fumegi, ilo li tade khu vheneno yi songago. 9 Hi ngu thumisa lidimi gasi gu dhumisa Jehovha, Papayi, nigu hi ngu li thumisa gambe gasi gu vala vathu avo va giridwego khu “mufananiso wa Nungungulu.” 10 Khu kanani ga gumogo gu ngu duga makategwa ni sivalo.
Vandriyangu, si vivbide gu silo si khala kharato. 11 Ina si ngu kodzega gu gifefe gyagimwegyo gi duga mati nya dosi ni mati nya guvave? 12 Vandriyangu, ina si ngu kodzega gu nguyu* wu velega dziazeyitona* mwendro saye gu simbo nya dziuvha wu velega dzifigo? Khu ndziya nyo fane kha si kodzegi gu gifefe nya mati nya munyu gi dusa mati nya dosi.
13 Khu mani a tigo ni gu pwisisa vbakari gwanu? A na gu yeyedze khu mavbanyelo yaye, mithumo yi girwago khu wuwadi wu tago khiyo nya wugengeyi. 14 Ganiolu, myonyoni gwanu go ba gu tade khu lidiwo ni livengo, mu nga dzi khusedzi, mu lipheya lisine. 15 Uwowo khandri wugengeyi wu tago khu vbatshani, uwo wa guta khu mafuni, khya wurengo nigu khya wudhimoni. 16 Kholu avbo gu gu na ni lidiwo ni livengo, gu na manega gambe pfilupfilu ni mafumbo yatshavbo nya silo nyo vivbe.
17 Ganiolu, wugengeyi wu tago khu vbatshani wu agide, wu na ni gurula, wu ngu ninganiseya, wu dzi emisede gu engisa, wu tade khu wuhindzi ni mihandro nya yadi, wu mwalo gihatheya nigu kha wu pfhadzedzeyi. 18 Nigu gambe gululama go velega mihandro go yadwa gurulani khu vale va vbanyago khu gurula.
4 Dza guta khu hayi dzinyimbi ni gudwanisana gwanu? Ina kha siti khiyo nya gudogoreye nya nyama yanu, mu dwanisanago nago ndrani gwanu? 2 Enu mwa gu dogoreya, ganiolu mu mwalo naso. Mwa gu simama gu songa mu bwe mu dogoreya, ambari ulolo kha mu si kodzi gu mana esi mu si vbwetago. Mwa gu simama gu dwana ni gu wusa dzinyimbi, ganiolu kha mu si mani kholu kha mu lombi. 3 Ambari mwa gu lomba, kha mu ningwi kholu mwa gu lomba na muri ni makungo nyo vivbe. Mwa si lomba gasi gu tadzisa gudogoreya gwanu nya nyama.
4 Vathu nenu nya mba tumbega!* Ina kha mu dziti gu khenu gu gira wupari ni litigo mo dzi gira valala va Nungungulu? Khu kharato, oyu a vbwetago gu khala pari nya litigo a na khala nala wa Nungungulu. 5 Mwendro mo pimisa gu khenu milowo yo ganeya mahala, khiyo: “Guwegeleya gu gomogo gwathu go hi gira hi tala khu gudogoreya ni lidiwo”? 6 Ganiolu, wuwadi nya wukhongolo ngudzu owu Nungungulu a hi ningago wu khongolo. Khu kharato, Milowo yari khiyo: “Nungungulu a ngu nyenya va nyo dzi khusedza, ganiolu a ninga wuwadi nya wukhongolo ngudzu ga va nyo dzi nogisa.”
7 Khu kharato, engisani Nungungulu, ganiolu mu wugeya Dhiyabhulosi, uye a na mi tutuma. 8 Hidzimeyani ga Nungungulu, uye a na hidzimeya gwanu. Agisani mandza yanu enu sighohi, nigu agisani myonyo yanu enu va nya myonyo mivili. 9 Garadzegani, mu dileya ni gu liya. Mahego yanu ma na vbindrugedze ma khala gililo, nigu gutsaka gwanu gu na vbindrugedze gu khala gugaradzega. 10 Dzi nogiseni mahoni ga Jehovha, uye a na mi khusedza.
11 Vandruye, digani gu ganeya guvivba khu gyanu. Uye a ganeyago gu vivba khu ndriyaye mwendro a lamulago ndriyaye, a gu ganeya guvivba khu nayo a bwe a lamula nayo. Nigu wa gu ba u lamula nayo kha wuri mulandrisi nya nayo, ganiolu u muthu u lamulago nayo. 12 Moyo basi a gu mugiri nya nayo ni mulamuli, a gu wule a gu na ni makodzelo nyo vbulugise ni gu fuvisa. Uwe khuwe mani uwe, gasi gu lamula muthu kwanu?
13 Olu engisani, enu mu gu khenu: “Muhuno mwendro mindru hi na hongola dhoropani mule, iyoyo hi na khala mwaga moyo, hi gira dzinogosi hi bwe hi mana dzitsapawu,” 14 ambari olu mu gu mba dziti gu khenu womi wu na khala kharini mindru. Kholu enu mwa gu fana ni thondrwane yi dugago, hwane nya gitepwana yi phalalega. 15 Wulangani nya isoso, mu yede gu ganeya gu khenu: “Jehovha o dzina hi na vbanya, hi gira egi ni gile.” 16 Ganiolu, enu mu ngu dzi khusedza ni gu ghwira ngudzu. Gughwira gogo gu vivbide. 17 Khu kharato, oyu a kodzago gu gira silo nya sadi, ambari ulolo a si si giri, o ghoha.
5 Olu enu sighanyi, engisani! Liyani mu bwe mu dileya khu kotani nya dzitshanisa dzi na mi thegeyago. 2 Dzithomba dzanu dzi hinide nigu sombo sanu si hodzidwe khu muhwa. 3 Oru yanu ni prata yanu si hodzidwe khu feruji,* nigu feruji yaso yi na khala wufakazi wu na mi wugeyago, nigu iyo yi na hodza nyama yanu. Esi mu vegedzedego si na fana ni nilo matshigoni nya guhegise. 4 Sithumi si vbweridego mathembweni gwanu si ngu liya kholu mu nga mba si hakhisa, nigu guliya gwaso khu gu vbweta giphaso gu vbohide dzindzeveni dza Jehovha nya dzinyimbi. 5 Enu mu vbanyide womi nyo khadzisege mafuni mu bwe mu dzi tsakisa. Myonyo yanu ya gu fana ni sirengo si digwago si ena si vireya litshigu nya gu songwe. 6 Mu ningide nandru mu bwe mu songa oyu nyo lulame. Uye a ngu mi wugeya.
7 Khu kharato vandruye, laphisani myonyo kala guwuya ga Pfhumu. Wonani edzi mulimi a vireyago khidzo mihandro nya lisima; a gu yi vireya khu gulaphisa-monyo kala yi vboha ndzadzi nyo pheye ni ndzadzi nyo hegise. 8 Enu nenu laphisani monyo; khalani na mu tiyide kholu guwuya ga Pfhumu gomo vbafuvbi.
9 Vandruye, mu nga ngurangureyani khu gyanu gasi mu si lamudwi. Mulamuli womo vbamwanyatunu. 10 Vandruye, pimedzeyani vaprofeti ava va ganedego khu lina la Jehovha. Avo va tshanisidwe khu dzindziya nyo hambane-hambane, ganiolu va timisede khu gu laphisa-monyo. 11 Va kategide ava va timisedego. Mu pwide na gu ganedwa khu gutimiseya ga Joba, nigu mu wonide esi Jehovha a mu giredego. Mu wonide gu khenu Jehovha na ni pweya-wusiwana nya wukhongolo nigu na ni wuhindzi.
12 Gu diga satshavbo vandruye, digani gu sambanya khu ndzadzi mwendro khu mafu, ambari khu gimbe gilo. Ganiolu, “Ina” wanu a na khale ina, nigu “Ahihi” wanu a na khale ahihi gasi mu si lamudwi.
13 Ina womo a tshanisekago vbakari gwanu? A na simame gu gombeya. Ina womo a tsakidego? A na embeleye dzindzimo. 14 Ina womo a dwalago vbakari gwanu? A na rane madhota nya libandla, ayo ma na ta mu gombeleya, ma mu todza mafura khu lina la Jehovha. 15 Nigu nombelo wu girwago khu gukhodwa wu na gira gu oyu a dwalago* a hawuluga, nigu Jehovha a na mu vbanyisa. Nigu a gu ba a giride sighoho, a na divaledwa.
16 Khu kharato, dawuleyani guagani sighoho sanu ga moyo ni moyo wanu mu bwe mu gombeleyana khu gyanu gasi mu hawulugiswa. Nombelo nya muthu nyo lulame wu na ni tshivba ngudzu. 17 Eliya a diri muthu nya nga ethu, ganiolu tepo a nga gombeya khu tshivba ni tshivba gasi yi siwi ndzadzi, kha yawa ndzadzi tigoni mule khu myaga miraru ni 6 migima. 18 Khavbovbo, uye a di gombeya gambe, yiwa ndzadzi ma bwe mafu ma velega mihandro.
19 Vandriyangu, a gu tshuka moyo wanu a ndreyiswa lisineni, khavbovbo mumbe a mu wuyisa, 20 dzitini gu khenu oyu a mu wuyisago ndziyani nya lisine a na mu vbulugisa gufani a bwe a mu phasa gu divaledwa sighoho saye.
Mwendro: “a gu senga monyo waye abune.”
Khu gukongoma: “na ri wumbwiri.”
Mwendro: “dziespiyawu.”
Tshivba yi girago muthu a vbanya. Wona mitshamuselo nya malito nya Bhibhiliya.
Mwendro: “figueira.”
Dziazeyitona mihandro yi velegwago khu miolivha.
Mwendro: “Sibhayi nenu!”
Mwendro: “si pfhurede.”
Mwendro adzina: “a garadego.”