Ginani u gi hevbulago avba nya silewugiso sa Jesu?
Adzina saye u nga samadziswa khu guti gu matimo nya Bhibhiliya ma ganeyago khu womi wa Jesu omu mafuni kha ma thumise lito nya gu vbeleye gasi gu thula “gilewugiso”. Lito nya Gigreki (dýnamis) yimbe tepo li vbindrugedzedwago kha nga “gilewugiso” li nga thula “tshivba.” (Luka 8:46) Nigu gambe si nga kodzega gu li vbindrugedzeya kha nga “makodzelo” mwendro “thumo nya tshivba.” (Matewu 11:20; 25:15) Guya khu gihevbuli nyo khaguri, lito leli nya Gigreki “la gu tshingisa mithumo nya tshivba yi nga girwago, ngudzu-ngudzu tshivba yi nga thumiswa gasi gu tadzisa mithumo yeyi. Gigiro gegi gya gu tshamuseya edzi tshivba ya Jehovha yi thumago khidzo.”
Limbe lito nya Gigreki (téras) la gu oloveya gu vbindrugedzedwa kha nga “gilewugiso.” (Johane 4:48; Mithumo 2:19) Lito leli la gu tshingisa edzi vaengiseyi va na wuyedwago khidzo. Gu tala nya dzitepo, gitshungu ni vapizane va di gu hlamala khu gu wona mithumo nya tshivba ya Jesu. — Marko 2:12; 4:41; 6:51; Luka 9:43.
Lito nya wuraru nya Gigreki (Semeion) la gu ganeya khu silewugiso sa Jesu, la gu thula “giwoniso.” Gihevbuli nya gu khaguri Robert Deffinbaugh, gyo ganeya gu khigyo lito leli “la gu tshingisa tshamuselo nya gu ete nya gilewugiso.” Uye a gu engedza khuye: “Giwoniso gilewugiso gi tshamuseyago lisine nya gu khaguri mayelano khu pfhumu yathu Jesu.”
Ina wukanganyisi mwendro tshivba yi tago khu ga Nungungulu?
Bhibhiliya kha yi tshamuseyi silewugiso sa Jesu kha nga wugengeyi mwendro wukanganyisi wu girwago gasi gu tsakisa vathu. Gu diri giyeyedzo nya “tshivba nya yikhongolo ya Nungungulu”, gu fana ni tepo eyi Jesu a nga tutumisa madhemoni ga gikhwathana gimwegyo. (Luka 9:37-43) Ina Nungungulu nya tshivba yatshavbo a di hadzi gu padwa khu mithumo nya tshivba — oyu a tshamusedwago kha nga “wugulu nya tshivba”? (Isaya 40:26) Ne vbadugwana!
Matimu nya dziivhangeli ma gu ganeya khu tanga nya 35 silewugiso sa Jesu. Ganiolu, kha gu ganedwi tengo nya gu vbeleye nya silewugiso sa Jesu. Khu giyeyedzo, Matewu 14:14 o ganeya gu khuye: “Tepo a nga ba a tshiga khu ngalavani, Jesu a di wona gitshungu nya gikhongolo a gi pweya wusiwana, a hawulugisa vadwali.” Ganiolu, kha gu ganedwi gu vadwali vangani a nga va hawulugisa ga tepo yeyi.
Mithumo yeyi nya tshivba yi di gu gimbileyana ni esi Jesu a nga ganeya nya gu khuye a diri gyanana gya Nungungulu, Mesiya oyu a tumbisidwego. Khu lisine, milowo ya gu yeyedza gu khiyo Jesu a di gu si kodza gu gira silewugiso khu kotani nya tshivba a nga ba a ningwa khu Nungungulu. Mupostoli Pedro, ranide Jesu kha nga “mwama oyu Nungungulu a mi yeyedzidego khu mithumo nya tshivba, silewugiso ni siwoniso esi Nungungulu a nga gira vbakari gwanu khu gu thumisa uye, kha nga mu dzitigo.” (Mithumo 2:22) Ga yimbe tepo Pedro ganede gu khuye “Nyo ganeya khu Jesu wa Nazareta, oyu a todzidwego khu Nungungulu khu gu thumisa liphuvbo nya guage ni gu mu ninga tshivba. Uye gimbide malangani yatshavbo na gu gira silo nya sadi ni gu hawulugisa vatshavbo va nga ba va tshaniswa khu Sathane kholu Nungungulu a diri naye.” — Mithumo 10:37, 38.
Silewugiso sa Jesu si di gu pwanana ni mahungu a nga ba a ma huweleya. Libhuku la Marko 1:21-27 la gu vega guagani edzi gitshungu gi nga hakha khidzo sihevbudzo ni gimwegyo nya silewugiso sa Jesu. Libhuku la Marko 1:22 la gu ganeya gu khilo “Vathu va di hlamala ngudzu khu mahevbudzelo yaye” nigu livhesi 27 la gu ganeya gu khilo gitshungu gi di “hlamala ngudzu” ga tepo Jesu a nga tutumisa lidhimoni. Mithumo nya tshivba ya Jesu ni mahungu a nga ba a huweleya ma di gu ninga wufakazi nya gu uye a diri Mesiya oyu a tumbisidwego.
Jesu kha nga ba a ganeya basi guagani gu khuye uye a diri Mesiya, ganiolu, tshivba a nga ningwa khu Nungungulu a nga ba a yi yeyedza khu silewugiso saye, gumogo ni malito yaye ni simbe sigiro saye si di gu vega guagani gu uye a diri Mesiya. Tepo a nga wudziswa mayelano khu thumo waye ni oyu a nga mu ruma a di hlamula na gu tiyide khuye “eni nyi na ni wufakazi nya wukhongolo guvbindra owu wa Johane, kholu mithumo eyi Papayi a nyi rumidego guta gira, a gu mithumo eyi nyi girago, yo ningeya wufakazi nyo khiyo nyi rumedwe khu Papayi.” — Johane 5:36.
Wufakazi wu yeyedzago gu khuwo silewugiso saye si diri lisine
Khu ginani hi nga tiyisegago gu khethu silewugiso sa Jesu si diri lisine? Wona siyeyedzo nyo khaguri si vegago guagani lisine leli.
Tepo a nga gira mithumo yaye nya tshivba, Jesu a di si vbweti gu vathu va vega gupima avbo gwaye. Tepo yatshavbo a nga ba a gira gilewugiso nyo khaguri a di gu ninga wuzundzu Nungungulu. Khu giyeyedzo, na si gu vbanyise mwama wule nya gikhumo, Jesu a di si vega guagani gu a di hadzi mu vbanyisa “Gasi mithumo ya Nungungulu yi tidwa khavbo gwaye.” — Johane 9:1-3; 11:1-4.
Gu hambana ni valoyi, ni ava va vbanyisago khu gukhodwa, Jesu gima kha thumisa dzitruki, mwendro silo nya wudhumoni gasi gu hawulugisa vathu. Uye gambe kha thumisa sihena ambari sifananiso. Wona ndziya nya gu vbevbugi eyi Jesu a yi thumisidego tepo a nga vbanyisa sikhumu sivili. Matimu mo ganeya gu khayo na gu tade khu pweya wusiwana “a di va kuha maho. Avo va di dzegeya gu hawuluga, va mu landreya.” (Matewu 20:29-34) Uye kha gira sihena nyo khaguri mwendro gu gira silo gasi a ningwa wuzundzo. Jesu a di gu gira silewugiso ma guagani na gu wonwa khu vathu nya vangi. Kha thumisa ambari silo nya guhathege gasi gu gira isoso. Vbavbandzi nya isoso, silewugiso si girwago khu vathu muhuno gu tala nya dzitepo si yede gu tshamusedwa gwadi kholu kha si pwisissegi. — Marko 5:24-29; Luka 7:11-15.
Dzimbe dzitepo, Jesu a di gu ganeya khu gukhodwa nya vathu a nga ba a va hawulugisa. Ganiolu, gu ba guri gu muthu a mwalo gukhodwa si di si thuli gu khiso Jesu kha na nga gira gilewugiso. Tepo Jesu a nga ba romo kapernawume, Galileya, “va di mu yiseya vathu nya vangi va nga ba vari ni madhimoni; uye a di tutumisa maphuvbo khu lito limwedo a bwe a hawulugisa vatshavbo vale va nga ba va tshaniseka,” — Matewu 8:16.
Silewugiso sa Jesu si di gu girwa gasi gu tadzisa esi vathu va nga ba va si vbweta na siri gu tsakisa ava va nga ba va si wona na si gu girega. (Marko 10:46-52; Luka 23:8) Jesu, gima kha gira silewugiso gasi a wuyedwa. — Matewu 4:2-4; 10:8.
Hi nga khethu ginani khu matimo nya dziivhangeli?
Lisine maningano ni silewugiso sa Jesu hi ngu li mana omu nya 4 dziivhangeli. Ina gu na ni gighelo gi nga hi girago hi tumba matimo yaya tepo hi gevisisago lisine nya silewugiso si giridwego khu Jesu? Khu lisine, hi nagyo.
Kha nga hi ganedego, Jesu giride silewugiso saye ma guagani, avbo gu ba guri ni vathu nya vangi. Dziivhangeli nya gu pheye dzi lovidwe nari gu nya vangi ga vathu vava va di ngu gu vbanya. Na li ganeya khu gutumbega ga valovi nya dziivhangeli, libhuku li gu khilo Os Milagres e a Ressurreição li wonide gu: “Kha sa lulama gu singedza valovi nya dziivhangeli kha vathu va nga ba va lova sigiro nya silewugiso, na vari ni makungo basi nya gu ndrindre gupima gwa vathu gasi va manega ni wukhongeyi. . . khu gu avo va di gu dzi emisede gu tumbega.”
Vawugeyi nya wuKristo nya vajudha kha va kanakaneya lisine nya mithumo nya tshivba li lovidwego omu nya dziivhangeli. Avo basi va di vbweta guti mayelano khu tshivba yi giridego mithumo yoyo. (Marko 3:22-26) Ambari vawugeyi va nga dugeleya khu hwane kha va si kodza gu bomba silewugiso sa Jesu. Guhambana ni isoso, ga lizana mwaga nyo pheye ni nya wuvili matshigoni yathu, gu diri ni mitshamuselo yi nga ba yi ganeya khu silewugiso si nga ba si giridwe khu Jesu. Somo guagani gu hi na ni sighelo satshavbo gasi gu hi wona matimo nya dziivhangeli ma ganeyago khu silewugiso sa Jesu na siri lisine.
Mwama a giridego silewugiso
Wugevisisi nya silewugiso sa Jesu, wu di hadzi gu ba vbeleya nari gu khatsi wu di girwa khu gu landra tshamuselo nya vathu. Na dzi gu tshamuseya mithumo nya tshivba ya Jesu, dziivhangeli dzo ganeya khu Jesu kha nga mwama nya lihaladzo, pweya wusiwana ni gu khatala khu gu khadzisega ga vambe.
Wona matimo ya mwama moyo a nga ba ari ni sokono a nga hidzimeya ga Jesu a mu lomba na gu garadzegide khuye: “Wa gu ba u dzina, nyi hawulugise.”Jesu “a di mu pweya wusiwana, a thawuludza libogo a kuha mwama wule, khuye: “Nyi ngu dzina! Hawuluga.” Sokono yi di dzegeya gu phalalega, mwama wule a tshala na agide. (Marko 1:40-42) Khu ndziya yeyi Jesu a yeyedzide gu pweya wusiwana waye wu mu kutside gu thumisa tshivba a ningidwego khu Nungungulu gasi gu gira silewugiso.
Ginani gi nga girega tepo Jesu a nga tshangana ni vathu va nga ba va rwade girumbi na va gu duga khu dhoropani ga Nayimi? Lidzaha li ngafa li diri gyanana gya nyamayi moyo nya noni. Jesu “a di mu pweya” nyamayi wule, a hidzimeya gwaye a mu embeya khuye: “U nga liyi.” Khu hwane, a wusa gyanana gyaye. — Luka 7:11-15.
Gihevbudzo nya guthaveleye hi nga gi manago avba nya silewugiso sa Jesu khigyo nya gu uye ‘a diri ni pweya wusiwana’ nigu a di gu gira satshavbo a nga ba a si kodza gasi gu phasa vathu. Khu lisine silewugiso sa Jesu khandri matimu basi. Vahebheru 13:8 wari khuwo: “Jesu Kristo khuye wa moyo vbanova, muhuno ni kala gupindruga.” A ngu fuma olu kha nga Pfhumu dzandzini, a gu na ni makodzelo nyo thumise tshivba nya silewugiso a ningidwego khu Nungungulu khu ndziya nya wudhumo nya wukhongolo ngudzu guvbindra tepo a nga ba a romo mafuni kha nga mwama nya nyama. Nugunugu, Jesu a na thumisa tshivba yoyo gasi gu vbanyisa vathu va engisago. Dzifakazi dza Jehovha dzi ngu tsakeya gu gu phasa gasi uti nya singi maningano khu gutumba nyo tsakise hi gu nago khu wumindru.
[Sithombe]
Silewugiso sa Jesu si di gu yeyedza “tshivba nya yikhongolo ya Nungungulu”
[Githombe]
Jesu a diri mwama a nga ba ari ni Lihaladzo