Simamani gu “vbahana khu gyanu”

1. Guya khu 1 Vatesalonika 5:11, i thumo muni hatshavbo hi girago?

INA LIBANDLA lago li dinga vbaha mwendro gu wusedza Salawu nya Mufumu? Abari gu ina nya mba kanakana, u ngu dundruga litshigu nyo pheye u nga beya mitshagano umo nya Salawu yoyo nya hiphya. Uwe u bongide ngudzu Jehovha. Khu lisine, adzina saye u tsakide ngudzu nyo bwe u liya. Nigu adzina u embelede ndzimo nyo pheye khu tshivba. Dzisalawu dzathu nya Mufumu dzi vbahidwego gwadi dza gu ninga wuzundzu Jehovha. Ganiolu, ethu ha gu mu dhumisa ngudzu tepo hi pategago avbo nya wumbe thumo nya gu vbahe. Thumo wowu, wa gu pata gilo nyo khaguri nya lisima guvbindra gu vbaha basi. Uwo wa gu pata gu vbaha mwendro gu phasa vathu vatago avba nya malanga yaya nya wukhozeyi. Mupostoli Pawulo a di gu pimisa esi tepo a nga lova malito hi ma manago umo ga 1 Vatesalonika 5:11, a gu lowo nya hungo nya mahungo nya ndrima yeyi. — Leri.

2. Ginani hi na bhulago khigyo avba nya ndrima yeyi?

² Mupostoli Pawulo giyeyedzo nya gyadi nya muthu oyu a nga ba a dziti edzi a nga phasago khidzo vandriyaye. Uye a di gu dzi vega wulangani gwawe. Avba nya ndrima yeyi, hi na bhula khedzi a phasidego khidzo vandriyaye 1) gasi gu timiseya sigaradzo, 2) gu andrisa gurula ni vambe ni 3) gu tiyisa gukhodwa gwawe ga Jehovha. Hongoleni hi wona edzi hi nga mu pimedzeyago khidzo ni edzi hi na phasago khidzo vandriyathu muhuno.— 1 Kor. 11:1.

PAWULO PHASIDE VANDRIYAYE GU TIMISEYA SIGARADZO

3. Pawulo a di gu dinganiseya kharini silo?

³ Pawulo a di gu haladza ngudzu vandriyaye. Uye a di gu tshanganide ni sigaradzo, khu kharato uye a di gu si kodza gu yeyedza pweya-wusiwana ni gu dzi vega wulangani ga vandriyaye tepo va nga ba va tshangana ni sigaradzo. Litshigu limwedo, Pawulo a di hamuga dzitsapawu, nigu a di yede gu vbwetedzeya thumo gasi gu dzi vbanyisa uye ni dzipari dzaye. (Mith. 20:34) Uye a di gu gira thumo nya gu luge matendra. Tepo a nga vboha Korinto, uye a di pheya gu thuma ni Akila ni Prisila va nga ba va gira thumo wa wumowo. Ganiolu, “Sabhadho ni Sabhadho” uye a di gu tshumayela Vajudha ni Vagreki. Khavbovbo, tepo Silasi ni Thimoti va nga vboha, “Pawulo a di dzi ningela khu tshivba thumoni nya guhevbudze mahungu basi.” (Mith. 18:2-5) Pawulo gima kha divaledwa khu makungo a nga ba ari nawo womini gwaye, a gu gu thumeya Jehovha. Khu kotani nya olu Pawulo a gu giyeyedzo nya gyadi avbo nya gu dzi garadze thumoni nyo tshumayele ni gu dzi khathaleya khu nyamani, uye a si kodzide gu tiyisa vandriyaye. Uye a va dundrugiside gu mba diga sigaradzo sa tshigu ni tshigu ni gu khathaleya dzindranga dzawe si va gira va si theyi kota khu “silo nya lisima ngudzu”, a gu satshavbo si gimbileyanago ni gu khozeya Jehovha. — Filp. 1:10.

4. Pawulo ni Thimoti va phaside kharini vandriyawe gu emisana ni gu wugedwa?

⁴ Hwanenyana nya gu ba li emisidwe libandla la Tesalonika, Makristo nya maphya ma di emisana ni gu wugedwa. Tepo gidzemo nya vawugeyi va nga mba mana Pawulo ni Silasi, igyo gi di ndrindra-ndrindra “vandruye va gu hongola navo ga vafumeli,” vaya khavo: “Avo vatshavbo va gu ganedza milayo ya Sezari.” (Mith. 17:6, 7) Nga dundrugeya edzi Makristo yaya nya maphya ma nga thava khidzo tepo ma nga wona gu khayo vathu va dhoropani va di gu va wugede. Ayo ma di hadzi gu mba thuma khu sighingi thumoni gwawe ga Jehovha, ganiolu Pawulo kha nga ba a vbweta gu khuye isoso si girega. Ambari olu Pawulo ni Silasi va nga khuga khu Tesalonika, avo va di gira satshavbo va nga si kodza gasi gu tiyisega gu khavo libandla li ngu simama gu khathaledwa. Pawulo a di dundrugisa Vatesalonika khuye: Hi na mi rumeleyani “ndriyathu Thimoti, oyu a gu githumi gya Nungungulu, a tshumayelago mahungu nya yadi maningano ni Kristo gasi a ta mi tiyisa gukhodwani gwanu, gasi ne ni moyo a si vbeyi tshivba khu kotani nya silingo sesi.” (1 Tes. 3:2, 3) Adzina Thimoti a di gu emisanide ni gu wugedwa dhoropani gwaye Listra. Uye a di gu wonide edzi Pawulo a nga tiyisa khidzo vandriyathu eyi. Khu gu ba a wonide giphaso gya Jehovha, Thimoti a si kodzide gu tiyisegisa vandriyaye nya vaphya gu khuye satshavbo si di hadzi gu va dugeleya gwadi navo. — Mith. 14:8, 19-22; Hebh. 12:2.

5. Ndriyathu Bryant a wuyedwe kharini khu giphaso a nga ningwa khu lidhota nyo khaguri?

⁵ Khu yevbini yimbe ndziya eyi Pawulo a yi thumisidego gasi gu tiyisa vandriyaye? Tepo a nga bweleya Listra, Ikoniya ni Antiyokiya, Pawulo ni Bharnabha “va di hatha madhota khu libandla ni libandla.” (Mith. 14:21-23) Nya mba kanakana madhota yaya ma khade gifefe nya gu thaveleye libandlani, gu fana ni esi madhota ma girago muhuno. Wona esi ndriyathu Bryant a ganeyago. Uye wari khuye: “Tepo nyi nga ba nyiri ni 15 myaga, papayi wangu a di khuga khu drangani nigu mamayi wangu a di duswa libandlani. Eni nyi di dzipwa nyonga ni gu na nyi vbede tshivba.” Ginani gi phasidego Bryant gu timiseya gigaradzo gegi? Uye wari khuye: “Lidhota limwedo nyo pwani khu Tony, li di gu bhula ni eni mitshanganoni ni dzimbe dzitepo. Ilo li ganede khu vathu va nga emisana ni sigaradzo, ganiolu va simamidego na va tsakide. Ilo li di nyi lereya Ndzimo 27:10 li bwe li ganeya khu Ezekiya, oyu a simamidego gu tumbega ambari olu papayi waye a nga ba a siri giyeyedzo nya gyadi.” Mabhulo yaya ma phaside kharini Bryant? Bryant wari khuye: “Khu gu tiyiswa khu Tony, eni nyi di pheya gu beleya thumo nya tepo yatshavbo.” Madhota khalani na mu dongide gasi gu phasa ava gufana ni Bryant va vbwetago “magana nya yadi” nya gu va tiyise.— Mav. 12:25.

6. Pawulo a thumiside kharini matimo nya guvbanye gasi gu tiyisa vandriyaye?

⁶ Pawulo dundrugiside vandriyaye gu khuye: “Lipfhi nya likhongolo nya Dzifakazi” li di timisede sigaradzo kholu Jehovha a di li ningide tshivba nya yikhongolo. (Hebh. 12:1) Pawulo a di gu pwisisa gu khuye matimo nya guvbanye ya vale va timisedego sigaradzo gale, ma di hadzi gu ninga vandriyathu gutiya-hwambo ni gu va phasa gu vega gupima avba nya “lidhoropa la Nungungulu a vbanyango.” (Hebh. 12:22) Khiso si giregago muhuno. Khu mani a gu mba tiyiswa tepo a lerigo edzi Jehovha a phasidego khidzo Gidheyoni, Bharaki, Dhavhidhe, Samuweli ni vambe vathu nya vangi? (Hebh. 11:32-35) Nigu ahati siyeyedzo nya vathu nyo tumbege sa matshigoni yathu ke? Vandriyathu va Tsindza gwathu nya mafu yatshavbo, tepo yatshavbo va ngu hakha malangaliya ya vandriyathu ava gukhodwa gwawe gu tiyisidwego hwane nyo ba va leride matimo nya guvbanye nya gimwegyo nya sithumi nya gu tumbege sa Jehovha sa matshigoni yathu.

PAWULO YEYEDZIDE VANDRIYAYE EDZI VA NGA ANDRISAGO KHIDZO GURULA NI VAMBE

7. Ginani u gi hevbulago khu wusingalagadzi wa Pawulo wu khumbugwago umo ga Varoma 14:19-21?

⁷ Ethu ha gu vbaha vandriyathu tepo hi ganeyago ni gu gira silo si andrisago gurula libandlani. Ethu kha hi dzumeleyi gu hambana nya mawonelo yathu si hi hambanisa. Nigu ethu hi ngu vbevbugisa silo abari gu kha hi fanyi litshina nya Bhibhiliya. Wona giyeyedzo gegi. Libandla la Roma li di gu wumbwa khu Makristo nya Vajudha ni ava va gu siri Vajudha. Tepo Nayo wa Mosi wu nga fuviswa, vakhozeyi va Jehovha kha va nga ba va yede gambe gu engisa milayo yi ganeyago khu gu hodza guhodza nyo khaguri. (Marko 7:19) Ga tepo yoyo, Makristo nyo khaguri nya Vajudha ma di gu dzipwa na ma tshulegide gu hodza ni gwevbini guhodza. Ganiolu, vambe Vajudha nya Makristo va di si dzipwi na va tshulegide gu hodza guhodza gogo. Khu kotani nya isoso, libandla li di kabanega. Pawulo tshingiside lisima nya gu andrise gurula nigu uye a di ganeya gu khuye: “Gwadi gumba hodza nyama, ni gumba sela wadwa, ni gumba gira gilo wa gu dziti gukhuwe gi na tshunganedzisa ndriyago a thega gighohoni.” (Leri Varoma 14:19-21.) Khu kharato, Pawulo phaside vandriyaye gu wona edzi gu ganedzisana gogo gu nga vangeyago khidzo sigaradzo moyo ni moyo wawe ni libandla latshavbo. Uye gambe a di dzi emisede gu vbindrugedza mavbanyelo yaye gasi gu mba tshunganisa vambe. (1 Kor. 9:19-22) Khu ndziya yayimweyo, ethu hi nga vbaha vambe ni gu andrisa gurula ha gu potsa gu ganedzisana ni vambe khesi ethu habune hi si wonago na siri sadi.

8. Ginani Pawulo a giridego tepo ma nga dugeleya mahungo ma nga hadzi gu dusa gurula libandlani?

⁸ Pawulo vegide giyeyedzo nya gyadi avbo nya gu andrise gurula ni vale va nga ba vari ni mawonelo nyo hambane maningano ni silo nya lisima. Khu giyeyedzo, vathu nyo khaguri ga libandla nya lizana myaga nyo pheye va di ganeya gu khavo vale va gu siri Vajudha, va nga khala Makristo, va di yede gu hana wugwera gasi gu potsa gu wugedwa khu Vajudha. (Gal. 6:12) Pawulo kha ema ni mawonelo yoyo, ganiolu wulangani nya gu va gurumedze gu landreya mawonelo yaye, uye khu gu dzi nogisa a di lomba wusingalagadzi ga Vapostoli ni ga madhota ya Jerusalema. (Mith. 15:1, 2) Khu gu ba Pawulo a giride isoso, si phaside Makristo yale gu simama na ma tsakide ni gu andrisa gurula libandlani. — Mith. 15:30, 31.

9. Hi nga pimedzeya kharini giyeyedzo gya Pawulo?

⁹ Ga gu dugeleya gu mba pwanana nyo khaguri, ethu ha gu andrisa gurula khu gu lomba wusingalagadzi ga ava va emisidwego khu Jehovha gasi gu khathaleya libandla. Sileletelo si seketedwago omu nya Bhibhiliya hi nga si mana umo nya mabhuku yathu ni omu nya sileletelo hi ningwago khu hengeledzano. Ha gu dzi garadzeya gu landrisa sileletelo soso wulangani nya gu thumise mawonelo yathu, hi na andrisa gurula libandlani.

10. Ginani gambe egi Pawulo a giridego gasi gu andrisa gurula libandlani?

¹⁰ Pawulo andriside gurula khu gu tshingisa mavbanyelo nya yadi ya vandriyathu nasiri gu vega gupima avba nya makhalelo yawe nya mba yadi. Khu giyeyedzo, gu hegisani nya lidangaliya laye ga Varoma, Pawulo khumbugide vathu nya vangi khu malina yawe a bwe a ganeya silo nya sadi khavo. Hi na pimedzeya Pawulo khu gu khumbuga mavbanyelo nya yadi ya vandriyathu. Ha gu gira isoso, hi na vbaha wupari hi bwe hi andrisa lihaladzo libandlani.

11. Hi nga wusedza kharini gurula ha gu mba pwanana?

¹¹ Dzimbe dzitepo, Makristo ma vidzidwego adzina ma nga ganedzisana mwendro gu mba pwanana ni vambe. Khiso si giregedego Pawulo ni pari yaye Bharnabha. Vama vava vavavili, va di gu ganedzisana ngudzu maningano ni gu dzega Marko ga liendro lawe li nga hadzi gu landreya nya wumisiyonariyu. Iyoyo va di manega ni gu “ganedzisana nya gukhongolo” khu gyawe va bwe va hunga gu mba thuma gumogo. (Mith. 15:37-39) Ganiolu, Pawulo, Bharnabha ni Marko va wusedzide wupari wawe gasi gu yeyedza gu khavo va di gu ninga lisima gu andrisa gurula ni gu pwanana libandlani. Khu hwane, Pawulo a ganede silo nya sadi khu Bharnabha ni Marko. (1 Kor. 9:6; Kol. 4:10) Ethu nethu gu vbwetega gu hi lulamisa ni gwevbini gu hambana adzina hi nga manegago nago ni vandriyathu libandlani, hi bwe hi simama gu vega gupima avba nya makhalelo yawe nya yadi. Khu ndziya yeyi, ethu hi na andrisa gurula ni gu pwanana. — Efes. 4:3.

PAWULO TIYISIDE GUKHODWA GA VANDRIYAYE

12. Sigaradzo muni vandriyathu va tshanganago naso?

¹² Ethu ha gu vbaha vandriyathu tepo hi tiyisago gukhodwa gwawe ga Jehovha. Vathu nyo khaguri va ngu wugedwa khu sivbango nya dzindranga dzawe si sirigo Makristo, sithumi kwathu mwendro sihevbulo kwathu. Vambe va ngu emisana ni madwali nya makhongolo mwendro gu dwanisana ni gu dzipwa khu ndziya nya mba yadi. Nigu mambe Makristo ma bhabhatisidwego khu myaga nya yingi, ma virede khu tepo nyo laphe gasi gu wona gu hegisa nya litigo leli. Siemo sesi si nga linga gukhodwa ga Makristo muhuno. Sivbango nya libandla sa lizana myaga nyo pheye si tshanganide ni sigaradzo sasimweso. Ginani egi Pawulo a giridego gasi gu tiyisa vandriyaye?

13. Pawulo phaside kharini vale va nga ba va wugedwa khu kotani nya esi va nga ba va si khodwa?

¹³ Pawulo thumiside milowo gasi gu tiyisa gukhodwa ga vandriyaye. Khu giyeyedzo, Makristo nya Vajudha adzina kha va nga ba va siti esi va nga embeyago sivbango nya dzindranga dzawe si sirigo Makristo, tepo si nga ba si ganeya gu khiso Gijudha gi na ni lisima ngudzu guvbindra Wukristo. Nya mba kanakana, lidangaliya la Pawulo ga Vahebheru li tiyiside ngudzu Makristo yaya. (Hebh. 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25) Esi Pawulo a ganedego si di hadzi gu va phasa guti esi va nga hadzi embeya vale va nga ba va va wugeya. Muhuno hi nga phasa vandriyathu va tshanganago ni gu wugedwa khu gu thumisa mabhuku ma seketedwago omu nya Bhibhiliya gasi gu va tshamuseya sighelo nya esi va si khodwago. Nigu abari gu womo muphya a wugedwago khu gu ba a khodwa gu khuye silo si di vangwa, hi nga mu phasa khu gu vbwetedzeya mahungu omu nya dzibroxura Was Será Que a Vida Teve Um Criador? ni A Origem da Vida – Cinco Perguntas Que Merecem Resposta gasi gu mu yeyedza gu khethu khu ginani hi khodwago gu khethu silo si di vangwa.

14. Ambari olu Pawulo a nga ba a pharegide khu gu tshumayela ni gu hevbudza, ginani egi a giridego?

¹⁴ Pawulo kutside vandriyaye gu yeyedza lihaladzo khu “mithumo yatshavbo nya yadi.” (Hebh. 10:24) Uye kha va phasa basi khesi a nga ba a ganeya, ganiolu khu sigiro gambe. Khu giyeyedzo, tepo Vajudha va nga ba va hamuga guhodza, Pawulo vbwetedzede dzindziya nyo va ninge esi va nga ba va si vbweta. (Mith. 11:27-30) Khu lisine, ambari olu Pawulo a nga ba a pharegide khu gu tshumayela ni gu hevbudza, uye tepo yatshavbo vbwetedzede dzindziya gasi gu phasa ava va nga ba va vbweta giphaso khu nyamani. (Gal. 2:10) Khu gu gira isoso, uye engedzede gutumba ga vandriyaye nyo khavo Jehovha a di hadzi gu va khathaleya. Muhuno, tepo hi dzi ningedzeyago khu gu thumisa tepo yathu, tshivba ni makodzelo yathu gasi gu phasa vale va thegedwego khu dzimhango, anethu ha gu vbaha gukhodwa ga vandriyathu. Nigu hi nga gira isoso gambe tepo hi girago miningelo gasi gu seketeya thumo wu girwago mafuni gwatshavbo. Khu gu thumisa dzindziya dzedzi ni dzimbe hi nga phasa vandriyathu gu tumba gu khavo Jehovha gima kha na nga va diga.

15-16. Hi yede gu phara kharini ava gukhodwa gwawe gu vbodego?

¹⁵ Pawulo kha tsukula vale gukhodwa gwawe gu nga ba gu vbode. Uye va yeyedzide pweya-wusiwana a bwe a ganeya navo khu ndziya nya yadi. (Hebh. 6:9; 10:39) Khu giyeyedzo, omu nya lidangaliya laye ga Vahebheru, tepo yatshavbo a di gu thumisa lito “ethu” gasi gu yeyedza gu khuye anuye a di gu thumisa wusingalagadzi a nga ba a va ninga. (Hebh. 2:1, 3) Gu fana ni Pawulo, ethu kha hi tsukuli vale gukhodwa gwawe gu vbodego. Wulangani nya isoso, ethu ha gu va vbaha khu gu va yeyedza gu khethu hi ngu khathala khavo. Khu ndziya yoyo, ethu ha gu yeyedza gu khethu khu lisine hi ngu va haladza. Ndziya hi ganeyago khiyo navo, yi nga va vbaha mwendro gu va tiyisa guvbindra esi hi ganeyago.

¹⁶ Pawulo tiyisegiside vandriyaye gu khuye Jehovha a ngu yiti gwadi mithumo yawe nya yadi. (Hebh. 10:32-34) Ethu hi nga gira sasimweso tepo hi phasago vandriyathu vale gukhodwa gwawe gu vbodego. Ethu adzina hi nga va wudzisa edzi va hevbudego khidzo lisine mwendro gu va kutsa gu dundrugeya khu siemo va wonidego giphaso gya Jehovha. Hi nga vbwetedzeya gambe lithomo gasi gu va yeyedza gu khethu Jehovha kha divala lihaladzo lawe khuye, nigu uye gima kha na nga va diga mindru wa tshigu. (Hebh. 6:10; 13:5,6) Mabhulo yaya ma nga phasa vandriyathu vava gu simama thumoni Gwaye.

“SIMAMA GU TIYISA VAMBE”

17. Khu yavbini makodzelo hi yedego gu simama gu ma haguleya?

¹⁷ Gu fana ni muvbahi a tshukwadzisago makodzelo yaye khu gu gimbiya nya tepo, anethu hi nga si kodza gu vbaha vambe. Ethu hi nga phasa vambe gu manega ni tshivba nyo timiseye sigaradzo ni gu va bhuleya khu siyeyedzo sa vale va timisedego sigaradzo gale. Hi nga andrisa gurula khu gu khaleya gu ganeya khu silo nya sadi hi si wonago ga vambe, hi sayisa gurula go ba gu romo mhangoni hi bwe hi dzi garadzeya gu wusedza gurula go manega gu mba pwanana. Nigu hi nga simama gu vbaha gukhodwa ga vandriyathu khu gu va bhuleya lisine nya Bhibhiliya, hi va phasa ga esi va si vbwetago ni gu phasa ava va vbodego khu liphuvboni.

18. Ginani u dzi emisedego gu gira?

¹⁸ Vandriyathu va thumago omu nya thumo nya guvbahe va ngu tsaka ngudzu. Ethu hi nga mana gutsaka tepo hi phasedzeyago avba nya gu tiyise gukhodwa ga vandriyathu. Gu hambana ni dzinyumba dzi vbahidwego ganiolu dzi hegisago khu gu thega, handro nya thumo wathu wu nga simama kala gupindruga. Ethu hi dzi emisede gu ‘simama gu tiyisana khu gyathu hi bwe hi vbahana khu gyathu.’ — 1 Tes. 5:11.