Tumba muthangeyi wathu nya tshivba — Kristo
“Muthangeli vbakari gwanu moyo basi, khu Kristo.” — MATEWU 23:10.
DZINDZIMO: 14, 30
1, 2. I thumo muni nyo garadze a manegidego nawo Josuwa hwane nya gufa ga Mosi?
JEHOVHA a di embeya Josuwa khuye: “Githumi gyangu Mosi gi fude, khu guralo, khuga uwe u tshatuga tsongo wa Joridhani, uwe gumogo ni vathu vatshavbo vava, mu ya bela tigoni nyi ningidego sanana sa Israyeli.” (Josuwa 1:1, 2) Gu diri guvbindrugedza nya gukhongolo ngudzu ga Josuwa, kholu a diri muphasedzeyi wa Mosi khu gipimo nya 40 myaga!
2 Mosi a di gu thangede vaIsrayeli khu tepo nyo laphe ngudzu, ganiolu olu gu diri Josuwa a nga hadzi va thangeya. Khu kharato adzina a dzi wudziside gu khuye ina vathu va na mu dzumeya kha nga muthangeyi wawe gani. (Dhewuteronome 34:8, 10-12) Gipandre nya libhuku nyo khaguri li tshamuseyago Bhibhiliya gya gu ganeya esi khu Josuwa 1:1, 2, khigyo gu khugeya gale kala muhuno gu vbindrugedza muthangeyi nango nyo garadze ni mhango ga litigo nyo khaguri.
3, 4. Nungungulu kategiside kharini Josuwa khu gu mu tumba, nigu giwudziso muni hi nga dzi girago?
3 Josuwa a diri ni gighelo nya gyadi nyo garadzege. Ganiolu a di tumba Jehovha a bwe a si giri mihuni gu landreya sileletelo saye. (Josuwa 1:9-11) Nungungulu kategiside Josuwa khu gu mu tumba a bwe a thumisa ngilozi nyo khaguri gasi gu thangeya Josuwa ni vaIsrayeli. So wonega nga khatshi ngilozi yoyo gu diri Lito, Gyanana nya matewula gya Nungungulu. — Ekisodha 23:20-23; Johane 1:1.
4 Jehovha phaside vaIsrayeli gu dzi pwananisa ni guvbindrugedza gogu nya muthangeyi nya muphya Josuwa. Matshiguni yathu nugo, gu na ni silo nya singi nya sikhongolo si vbindrugedzago. Adzina hi nga dzi wudzisa kharati: ‘Kha nga olu hengeledzano ya Nungungulu yi simamago gu dandra, ina hi na ni gighelo nya gyadi nyo tumbe muthangeyi wathu a emisidwego, Jesu?’ (Leri Matewu 23:10.) Gasi gu hlamula giwudziso gegi, hi na wona edzi Jehovha a thangedego khidzo vathu vaye teponi ya gale tepo silo si nga ba si vbindrugedza.
GU THANGEYA VATHU VA NUNGUNGULU KALA TIGONI NYA GITUMBISO
5. Gilo muni nya mba olovelega gi dugeledego Josuwa vbafuvbi ni lidhoropa la Jeriko? (Wona foto gupheyani nya ndrima.)
5 Gitepwana hwane nyo ba vaIsrayeli va tshatugide Joridhani, Josuwa dugeledwe khu gilo nya mba olovelega. Vbafuvbi ni lidhoropa la Jeriko, a di manana ni mwama na pharide litshari. Josuwa a di wudzisa mwama wule khuye: “U moyo wathu, mwendro moyo nya valala vathu, gani?” Josuwa a di hlamala ngudzu tepo mwama wule a nga khuye a diri “muthangeli nya nyimbi ya PFHUMU Nungungulu,” ngilozi yi nga ba yi dongide gu vhikeya vathu va Nungungulu. (Leri Josuwa 5:13-15.) Ambari olu mambe malanga matimo yaya ma ganeyago gu khayo khu Jehovha a nga ba a ganeya ni Josuwa khovbe ni khovbe, so wonega khatshi Nungungulu thumiside ngilozi nyo khaguri gasi gu mu ganeleya nga edzi a nga ba a oloveya gu gira khidzo. — Ekisodha 3:2-4; Josuwa 4:1, 15; 5:2, 9; Mithumo 7:38; Vagalatiya 3:19.
6-8. a) Khu ginani simbe sileletelo nya ngilozi yile si nga ba si wonega khatshi kha si phasi? b) Ha gu dziti karini gu khethu sileletelo sile si diri wugengeyi nigu si vbohide khu tepo yakona? (Wona gambe tshamuselo wa vbavbatshi.)
6 Ngilozi yile yi di embeya Josuwa esi a nga ba a yede gu gira gasi gu pala Jeriko. Gupheyani simbe sileletelo si di gu khatshi si ngu kanakanisa. Khu giyeyedzo, ngilozi yi embede Josuwa gu khiyo a hanisa wugwera masotshwa yatshavbo. Iso si thulago gu khiso ma di hadzi khala matshigu nyo khaguri nya mba kodza gudwana. Ina kamo iyoyo yi diri tepo nya yadi nyo hanise wugwera vama vovo? — Genesi 34:24, 25; Josuwa 5:2, 8.
7 Si nga gira masotshwa na ma garadzegide khayo: ‘Hi na vhikeya kharini dzindranga dzathu va gu tshuka valala va wugeya lizumbo lathu?’ Ganiolu, gu giregide gilo va nga ba va sa gi vireya! Wulangani nyo wugeye vaIsrayeli, vama va Jeriko va di va thava. Ha gu leri esi: “Malimba ya Jeriko ma di segidwe, bwelo khavbo ma khotwa khu kotani nya guthave va na Israyeli, mwalo a nga bani a bela mwendro gu duga dhoropani.” (Josuwa 6:1) Mahungu yaya adzina ma giride gu vaIsrayeli va engedzeya gu tumba wuthangeyi wa Jehovha!
8 Ngilozi yi di embeya Josuwa gu khiyo vaIsrayeli va nga wugeyi Jeriko. Wulangani nya isoso va di yede gu dzundruwuga lidhoropa gumogo khu litshigu khu 6 matshigu nigu kheli nya wu 7 va di yede gu li dzundruwugeya 7 dzinyondro. Si nga gira masotshwa na ma pimiside gu khayo: ‘Esi gu dzi vbedzeya sikiri khu gu weya!’ Ganiolu muthangeyi wa Israyeli Jehovha, a di gu siti gwadi esi a nga ba a gira! Gu landreya sileletelo saye si tiyiside gukhodwa ga vaIsrayeli, ni gu kha ga vbwetega gu va dwana ni masotswa ya Jeriko. — Josuwa 6:2-5; Vahebheru 11:30.a (Wona tshamuselo wa vbavbatshi.)
9. Khu ginani hi yedego gu landreya satshavbo sileletelo hi ningwago khu hengeledzano ya Nungungulu? Ninga giyeyedzo.
9 Ginani hi gi hevbulago khu matimo yaya? Hengeledzano ya Jehovha dzimbe dzitepo yi ngu vbindrugedza magirelo nya silo, nigu khandri tepo yatshavbo hi na gu gi pwisisa gighelo gyakona. Khu giyeyedzo, adzina kha ha nga ba hi pimisa gu khethu mawonelo nya yadi gu thumisa mitshini yathu ya mandzani gasi gu gira gihevbulo gyathu habune, gutshumayelani, mwendro mitshanganoni. Ganiolu olu hi ngu wona mihandro yakona nya yadi nya gu yi thumise sa gu kodzega. Tepo hi wonago mihandro nya yadi nya guvbindrugedza gogo, gukhodwa gwathu, ni gu gupwanana gwathu ni vandriyathu go engedzeya.
EDZI KRISTO A THANGEDEGO KHIDZO MAKRISTO NYO PHEYE
10. Khu mani a giridego malulamiselo nya tshangano wule nya lisima nya huwo nya guthangeye Jerusalema maningano ni guhana wugwera?
10 Gipimo nya 13 myaga hwane nyo ba Korineliyo a khade muKristo, maKristo nyo khaguri nya maJudha ma di ngo seketeya gu hana wugwera. (Mithumo 15:1, 2) Dhoropani ga Antiyokiya, vandriyathu va di gu ganedzisana khisoso. Khu kharato madhota ma di gira malulamiselo nya gu Pawulo a hongola Jerusalema gasi guya wudzisa silo sesi ga huwo nya guthangeye. Ganiolu khu mani gwadi-gwadi a giridego malulamiselo gasi gu uye a hongola? Pawulo tshamusede: “Nyi hongode iyoyo kholu Nungungulu a nga tulela giwoniso.” Somo guagani gu khiso, gu diri Kristo a nga ba a thangeya mahungu yaya gasi gu ma hlamudwa khu huwo nya guthangeye. — Vagalatiya 2:1-3.
Kristo a diri Muthangeyi nya libandla nyo pheye nya wuKristo (Wona dzindrimana 10, 11)
11. a) Ginani egi maKristo nyo khaguri nya maJudha ma simamidego gu gi khodwa maningano ni wugwera? b) Pawulo yeyedzide kharini gu seketeya madhota ya Jerusalema khu gudzinogisa? (Wona tshamuselo wa vbavbatshi.)
11 Kristo a di thangeya huwo nya guthangeye gasi gu yi si vega guagani gu khiyo kha sa nga ba si hunga gu maKristo ma nga ba masiri maJudha ma hana wugwera. (Mithumo 15:19, 20) Ambari ulolo, ga myaga yi nga landreya maKristo nya mangi nya maJudha ma di nga gu simama gu hanisa wugwera sanana sawe. Khu gu landreya, madhota ya Jerusalema ma dipwa gupwani vathu va di gu khavo Pawulo kha landreyi Nayo wa Mosi. Khu kharato madhota ma di lomba gu Pawulo a gira gilo gi nga hadzi yeyedza githawo gyaye khu Nayo.b (Wona tshamuselo wa vbavbatshi.) (Mithumo 21:20-26) Ayo ma di mu ruma gu dzega vama vana a hongola navo tempeleni gasi gu vathu va wona gu khavo Pawulo a di gu ninga githawo Nayo. Adzina Pawulo na ganede gu khuye: ‘Isoso kha si pwali! Khu ginani mu nyi rumago gu gira esi? Gigaradzo gi na ni maKristo yaya nya maJudha ma gu mba ma pwisisa mahungu nya wugwera.’ Ganiolu Pawulo a di gu pwisisa gu khuye madhota yale ma di gu vbweta gu khayo maKritso yatshavbo ma pwanana, khu kharato a di landreya sileletelo sawo khu gudzinogisa. Ambari ulolo, hi nga dzi wudzisa gu khethu khu ginani Jesu a nga dzumeleya mahungu nya wugwera ma simama na mari gigaradzo khu tepo nyo laphe, ambari olu Nayo wa Mosi wu nga hegisa tepo Jesu a ngafa. — Vakolosi 2:13, 14.
12. Khu ginani adzina Kristo a nga mba dzegeya gu lulamisa mahungu nya wugwera khu guvbeleya?
12 Si nga dzega tepo nyo khaguri gasi gu dzi pwananisa ni mapwisiselo nya maphya. Gu vbwetegide tepo gasi gu maKristo nyo khaguri nya maJudha ma dzumeya gu khayo Nayo wa Mosi kha wu ngo thuma gambe. (Johane 16:12) Va di ngo bangelede ga mapimo nyo khayo gu hana wugwera gu di gu va pwananisa ni Nungungulu khu ndziya nyo hathege. (Genesi 17:9-12) Vambe va di gu thava gu wugedwa khu vaJudha vakwawe va gu gira silo nyo hambane. (Vagalatiya 6:12) Ganiolu khu gu gimbiya nya tepo, Kristo a va ningide sileletelo khu malangaliya ma nga ba mata khiyo ga Pawulo. — Varoma 2:28, 29; Vagalatiya 3:23-25.
KRISTO A NGA GU THANGEYA LIBANDLA LAYE
13. Ginani gi na hi phasago gu seketeya wuthangeyi wa Kristo muhuno?
13 Kristo a ngari uye muthangeyi nya libandla nya wuKristo muhuno. Khu kharato hengeledzano ya gu vbindrugedza gilo u gu mba gi pwisisa, dundrugeya khedzi Kristo a thangedego khidzo vathu teponi ya gale. Gu khugeya teponi ya Josuwa ambari teponi ya vapostoli, Kristo a gu ninga sileletelo khu wugengeyi gasi gu vhikeya vathu va Nungungulu, ni gu tiyisa gukhodwa gwavo a bwe a va phasa gu simama gupwanana. — Vahebheru 13:8.
Sileletelo hi ningwago khu githumi nya gutumbege ni nya gu gengeye muhuno so yeyedza gu khiso Jesu a ngu hi khathaleya
14-16. Sileletelo hi ningwago khu ‘githumi nya gutumbege, ni nya gugengeye’ so yeyedza kharini gu khiso Kristo a gu vbweta gu hi phasa ni gu tiyisa gukhodwa gwathu?
14 Muhuno, ‘githumi nya gutumbege, ni nya gugengeye’ gi ngu hi ninga sileletelo hi si vbwetago khu tepo yi vbwetegago. (Matewu 24:45) Sileletelo soso so yeyedza gu khiso Jesu a ngu khathala khethu. Marc, a gu na ni 4 sanana wari khuye: “Sathane a gu zama gu thesa libandla khu gu wugeya dzindranga. Olu ni gidundrugiso hi ningwago nya gu gimbidzise gihevbulo nya ndranga semana ni semana, somo guagani ga mihungo nya dzindranga — vhikeyani dzindranga dzano!”
15 Tepo hi wonago edzi Kristo a hi thangeyago khidzo, hi na pwisisa gu khethu uye a gu vbweta gu hi phasa gu tiyisa gukhodwa gwathu. Khu giyeyedzo, lidhota nyo khaguri nyo pwani khu Patrick lari khilo: “Gupheyani, vambe va di si tsaki khu gu tshangana khu mitsawa nya yidugwana gasi gu hongola thumoni nya gutshumayele guvbeyani nya semana.” Ganiolu wari khuye guvbindrugedza gogu go yeyedza edzi Jesu a khathalago khidzo khu moyo ni moyo libandlane. Khu giyeyedzo, vambe vandriyathu va gu na ni dzitshoni mwendro va nga ba va si hongoli ngudzu gutshumayelani va ngu dzipwa na va vbwetega ngudzu ni gu phasa. Isoso si ngu tiyisa gukhodwa gwawe.
16 Kristo a ngu hi phasa gambe gu simama gu vega gupima avba nya thumo wathu nya gutshumayele, wu gu thumo nya lisima ngudzu wu girwago mafuni muhuno. (Leri Marko 13:10.) André, a ngarigo gu khala lidhota, tepo yatshavbo a gu zama gu landreya sileletelo nya siphya nya hengeledzano ya Jehovha. Wari khuye: “Guvbungudwa nya vathu omu nya dziBheteli ga gu hi dundrugisa khu givbiredza nyo vege gupima ni tshivba yathu avba nya thumo nya gutshumayele.”
HI NGA SEKETEYA KHARINI WUTHANGEYI WA KRISTO?
17, 18. Khu ginani hi yedego gu vega gupima avba nya edzi hi wuyedwago khidzo khu gu dzipwananisa ni guvbindrugedza nya silo?
17 Sileletelo hi ningwago khu Pfhumu yathu, Jesu Kristo, si na hi phasa olu ni mindru wa tshigu. Zama gu vega gupima avba nya edzi u wuyedwego khidzo khu gu dzi pwananisa ni guvbindrugedza ga matshigwanaya. Ndrani nya gihevbulo nya ndranga, u nga ganeya khedzi guvbindrugedza nya mitshangano mwendro nya thumo nya lithembwe gu phasago khidzo ndranga yago.
Ina u ngu phasa ndranga yago ni vambe gu dzi pwananisa ni guvbindrugedza nya hengeledzano ya Jehovha? (Wona dzindrimana 17, 18)
18 Ha gu dundruga gu khethu gu landreya sileletelo nya hengeledzano ya Jehovha gu ngu resa mihandro nya yadi, si na hi vbevbugeya gu landreya sileletelo soso hi bwe hi tsaka. Khu giyeyedzo, kha nga olu hi si ghandligo mabhuku nya mangi nga gale, hi ngu thumisa gwadi dzitsapawu. Nigu olu hi thumisago tecnologia ya matshigwanaya, hi ngu si kodza gu vbohiseya mahungu nya yadi vathu nya vangi. Ha gu dundrugeya khu isoso hi na thumisa ngudzu mabhuku khomu nya interneti ni dzivhidhiyu ni dziaudhiyu. Iyoyo mweyo nya dzindziya nyo phasedzeye khiyo Kristo, oyu a vbwetago gu khuye hi thumisa dzithomba nya hengeledzano khu wugengeyi.
19. Khu ginani hi yedego gu seketeya wuthangeyi wa Kristo?
19 Tepo hi seketeyago wuthangeyi wa Kristo, ha gu phasa vandriyathu gu engedzeya gukhodwa ni gupwanana. André a gu ganeya esi khu guvbungudwa nya vathu omu nya dziBheteli: “Liphuvbo nya ladi li yeyedzwago khu vathu va nga ba va thumeya Bheteli ava olu va dzi pwananisidego ni guvbindrugedza gogo sa gu nyi gira nyi engedzeya gutumba ni githawo. Avo va gu simama gu gimbidzisana ni kareta ya Jehovha khu gu tsaka khu watshavbo thumo va ningwago.”
KHODWA U BWE U TUMBA MUTHANGEYI WATHU
20, 21. a) Khu ginani hi yedego gu tumba Muthangeyi wathu Kristo? b) Giwudziso muni hi na ganeyago khigyo omu nya ndrima yi landreyago?
20 Nugunugu Muthangeyi wathu, Jesu Kristo, a na “pala” a bwe a “gira siliwugiso.” (Gutuledwa 6:2; Ndzimo 45:4) Ganiolu, olu uye a gu hi dongiseya gasi gu ta vbanya mafuni nya maphya ni thumo hi na wu girago iyoyo, tepo hi na hevbudzago ava va na wuswago khu gufani ni gu phasedzeya gu gira mafu ma khala paradhesi.
21 Ho nga nga tumba Muthangeyi ni Pfhumu yathu ambari gu dugeleya ginani, uye a na hi thangeya kala mafuni nya maphya. (Leri Ndzimo 46:1-3.) Muhuno, guvbindrugedza nya silo gu nga hi garadzeya, ngudzungudzu ga gu hi khuha khu ndziya hi nga mba yi vireya. Tepo isoso si giregago, hi nga simama kharini ni gurula mapimoni ni gukhodwa gu tiyidego ga Jehovha? Hi na ganeya khu giwudziso gyogyo omu nya ndrima yi landreyago.
a Omu nya marumbi ya Jeriko, vafuguli nya silo sa gale va manide dzimbewu nya dzingi dzi nga vbwerwa khu vathu ganiolu dzi si hodzwi. Isoso sa gu sekeya matimo nya Bhibhiliya, ma ganeyago khayo lidhoropa li wandridwe khu gitepwana nigu vaIsrayeli kha va dzumeledwa gu hodza dzimbewu dza Jeriko. Kha nga olu gu nga ba guri nango nya guvbwere, gu diri tepo nya yadi gasi gu vaIsrayeli va wandra litigo lile kholu gu diri ni guhodza nya gungi mathembweni. — Josuwa 5:10-12.
b Wona kwadru “Paulo enfrentou uma prova com humildade” omu nya A Sentinela nya 15 nya Março nya 2003 pajina 24.