NDRIMA NYA GIHEVBULO 46
Jehovha a ngu hi tiyisegisa gu khuye a na vbindrugedza mafu ma khala paradhesi
“Ni wevbini a lombago gikategiso omu mafuni, a na kategiswa khu Nungungulu nya lisine.” — ISA. 65:16.
NDZIMO 3 Tshivba yathu ni gutumba gwathu
ESI HI NA SI HEVBULAGO AVBA NYA NDRIMA YEYIa
1. Ginani egi Muprofeti Isaya a embedego Vaisrayeli?
MUPROFETI Isaya a tshamusede Jehovha kha nga “Nungungulu [a ganeyago] lisine.” Lito “lisine” li nga tshamuseya “amen.” (Isa. 65:16, NM; nota) “Amen” so tshamuseya “si na girege” mwendro “khu lisine.” Lito “amen” la gu thumisedwa ga Jehovha mwendro Jesu, a gu gitiyisegiso nya gu esi va ganeyago lisine. Khu kharato, esi Isaya a embedego Vaisrayeli so tshamuseya gu khiso: Ni gevbini egi Jehovha a ganeyago gi na girega. Khu lisine, Jehovha tadziside situmbiso saye.
2. Khu ginani hi yedego gu tumba situmbiso sa Jehovha maningano ni wumindru, nigu siwudziso muni hi na bhulago khiso?
2 Hi nga tumba gu khethu situmbiso esi Jehovha a si giridego khu wumindru si na tadzisega. Hwane nya 800 myaga, Mupostoli Pawulo a tshamusede gu khuye situmbiso sa Nungungulu tepo yatshavbo si ngu tadzisega. Mupostoli Pawulo a di khuye: “Nungungulu gima kha liphi.” (Hebh. 6:18) Kha si khodzegi gu gifefe nya mati nya liduwa gi dusa mati nya gu tshambe, khu ndziya nya gu fane Jehovha gifefe nya lisine, uye kha liphi. Khu kharato, hi nga tumba satshavbo esi Jehovha a ganeyago gupata ni situmbiso si ganeyago khu wumindru wathu. Avba nya ndrima yeyi, hi na bhula khu siwudziso sesi: Ginani egi Jehovha a gi tumbisidego khu wumindru? Nigu Jehovha a gu hi tiyisegisa kharini gu khuye situmbiso saye si na tadzisega?
GINANI EGI JEHOVHA A HI TUMBISAGO?
3. a) Khu gevbini gitumbiso gi godwago ngudzu khu sithumi sa Jehovha? (Gutuledwa 21:3, 4) b) Vathu nya vangi va gu hi hlamula kharini tepo hi va bhuleyago khu gitumbiso gegi?
3 Gitumbiso hi na bhulago khigyo, gi na ni lisima ngudzu ga sithumi sa Nungungulu sa mafuni gwatshavbo. (Leri Gutuledwa 21:3, 4.) Jehovha a gu tumbisa gu khuye “kha gu na nga manega gambe gufa, ne gugaradzega, ne guliya, ne guvbisa.” Nya vangi gwathu hi ngu thumisa livhesi leli gasi gu tiyisa vathu hi va tshumayelago ni gu va yeyedza edzi womi wu na ba wuri idzo paradhesini. Vathu nyo khaguri va gu hlamula ginani tepo hi va bhuleyago khu gitumbiso gegi? Adzina va nga ganeya gu khavo: “Gitumbiso gegi gi ngu tsakisa ngudzu, ganiolu kha nyi khodwi gu kheni gi na tadziseya.”
4. a) Tepo Jehovha a nga tumbisa Paradhesi, ginani a nga ba a dziti gu khuye gi di hadzi girega matshigoni yathu? b) Vbavbandzi nya gu hi ninge gitumbiso, ginani gambe Jehovha a hi ningago?
4 Tepo Mupostoli Johane a nga thumiswa khu Jehovha gasi gu lova maningano khu gu vbanya paradhesini, Jehovha a di gu dziti gu khuye ethu hi yede gu bhuleya vambe khu gutumba gwathu tepo hi tshumayelago mahungu nya Mufumo waye. Jehovha a di gu dziti gu khuye si di hadzi gu garadzeya nya vangi gukhodwa ga gitumbiso gi ganeyago khu wumindru. (Isa. 42:9; 60:2; 2 Kor. 4:3, 4) Khu kharato, hi nga phasa kharini vambe gu khodwa gu khavo gitumbiso gi gomogo ga Gutuledwa 21:3, 4 gi na tadzisega? Hi nga simama kharini gu tumba Jehovha ni situmbiso saye? Jehovha a hi ningide sighelo si nga hi girago hi khodwa gu khethu uye a na tadzisa situmbiso saye. Khu sevbini sighelo sakone?
JEHOVHA A NGU HI TIYISEGISA GU KHUYE GITUMBISO GYAYE GI NA TADZISEGA KHU LISINE
5. Khu yavbini mavhesi ma hi ningago sighelo nya gu hi tumba situmbiso sa Nungungulu nigu ginani ma ganeyago?
5 Ga mavhesi ma landreyago hi ngu mana sighelo si hi girago hi tumba gitumbiso gya Jehovha nya paradhesi. A gu malito ma gu khayo: “Wule a nga ba a khade vbagikhalotunu nya wufumu a di khuye: ‘Nyi na gira satshavbo silo si khala siphya.’ A di bwe khuye: ‘Lova, kholu malito yaya ma tumbegide nigu khya lisine.’ Uye a di nyi embeya, khuye: ‘Si tadzisegide, eni kheni Alfa ni Omega, oyu nya gupheye ni oyu nya guhegise.’” — Gutu. 21:5, 6a.
6. Malito ma gomogo umo ga Gutuledwa 21:5, 6, khu ginani ma tiyisago gutumba hi gu nago avba nya situmbiso sa Nungungulu?
6 Khu ginani malito yaya ma nga tiyisago gutumba gwathu khu gitumbiso gya Nungungulu? Libhuku Clímax de Revelação la gu tshamuseya esi khu mavhesi yaya: “Esi Jehovha a girago sa gu fananiswa ni gu ba a sinari lidangaliya nyo khaguri li tiyisegisago gu khilo uye a na tadzisa gitumbiso gyaye.”b Gitumbiso gya Nungungulu gyomo omu ga Gutuledwa 21:3, 4. Nigu umo nya mavhesi 5 ni 6 hi ngu mana asinatura ya Jehovha yi hi tiyisegisago gu khiyo, esi a si tumbisago si na tadzisega khu lisine. Olu hongoleni hi wona edzi Jehovha a yeyedzago khidzo gu khuye hi nga mu tumba.
7. Khu mani a ganeyago avba nya livhesi 5, nigu khu ginani malito yoyo ma gu na ni lisima?
7 Livhesi 5 la gu pheya khu gu ganeya gu khilo: “Wule a nga ba a khade vbagikhalotunu nya wufumu a di khuye.” (Gutu. 21:5a) Malito yaya ma na ni lisima kholu omu nya libhuku la Gutuledwa Jehovha a gu ganeya khu abune, guraru. Gitiyisegiso gegi khandri ho ningwa khu ngilozi nya tshivba, ambari Jesu, ganiolu khu Jehovha kamo. Lisine leli la gu yeyedza gu khilo hi nga tumba esi a ganeyago khu gulandreya. Khu ginani? Kholu Jehovha ‘kha liphi.’ (Tit. 1:2) Khu kharato, malito ma gomogo omu ga Gutuledwa 21:5, 6 lisine nigu ma na tadzisega.
“WONA NYI NA GIRA SATSHAVBO SILO SI KHALA SIPHYA”
8. Ginani Jehovha a ganeyago gasi gu hi tiyisegisa gu khuye gitumbiso gyaye gi na tadzisega khu lisine? (Isaya 46:10)
8 Khu gu landreya Jehovha a di khuye: “Wona.” (Gutu. 21:5, NM) Lito nya Gigreki li vbindrugedzedwego pwani “wona,” li ngu thumiswa dzitepo nya dzingi umo nya libhuku la Gutuledwa. Libhuku nyo khaguri la gu ganeya gu khilo, lito leli la gu thumiswa “gasi gu oyu a lerigo a vega gupima ga malito ma landreyago.” Ginani egi Nungungulu a ganedego khu gu landreya? Uye wari, khuye: “Nyi na gira satshavbo silo si khala siphya.” Jehovha a na gira guvbindrugedza gogo mindru watshigu, ganiolu khu kotani nya olu a tiyisegago gu khuye a na tadzisa gitumbiso gyaye, a gu ganeya gu khuye o tadzisa gitumbiso gyogyo. — Leri Isaya 46:10.
9. a) Malito ma gu khayo: “Nyi na gira satshavbo silo si khala siphya” mo tshamuseya sigiro muni sa Jehovha? b) Ginani gi na giregeyago “mafu” ni “ndzadzi”?
9 Jehovha a di khuye: “Nyi na gira satshavbo silo si khala siphya.” Ma gu tshamuseya ginani malito yaya? Umo nya gipimo gegi nya Bhibhiliya ma gu tshamuseya silo sivili esi Jehovha a na girago. Nya gupheye a na fuvisa litigo leli. Nya wuvili a na resa litigo nya liphya. Umo nya libhuku la Gutuledwa 21:1, ha gu mana malito yaya: “Ndzadzi ya gale ni mafu ya gale si vbindride.” “Ndzadzi ya gale” ya gu tshamuseya dzipfhumu nya politika dzi kutsedzedwago khu Sathane ni madhimoni yaye. (Mat. 4:8, 9; 1 Joh. 5:19) Kha nga yi ganeyago Bhibhiliya “mafu” ma nga tshamuseya vathu. (Gen. 11:1; Ndzi. 96:1, NM) Khu kharato, “mafu ya gale” ma gu tshamuseya vathu nya gu vivbedwe khu myonyo. Jehovha kha na nga tshukwadzisa basi “mafu” ni “ndzadzi,” ganiolu a na si fuvisa khu guvbeleya. Uye a na si tshikedza khu “ndzadzi nya yiphya ni mafu nya maphya” a gu vathu ni mufumo nya wuphya.
10. Silo muni Jehovha a na si girago si khala siphya?
10 Ga libhuku la Gutuledwa 21:5, Jehovha a gu ganeya khesi a na si girago si khala siphya. Ga livhesi leli Jehovha khandri o hi embeya basi khuye: “Nyi na gira satshavbo silo si khala siphya.” Ganiolu a gu hi tiyisegisa gu khuye, “nyi na gira satshavbo silo si khala siphya.” Jehovha a na gira silo sivili si khala siphya, a gu mafu ni vathu a bwe a si gira si vbeleya. Jehovha a na gira gu mafu yatshavbo ma mbura ma fana ni lithembwe la Edheni. Nigu a na hi hawulugisa khu guvbeleya a bwe a hi gira hi khala vathu nya vaphya. Silima, sivbwiri ni sikhumu si na hawulugiswa nigu ambari ava va fudego va na wuswa. — Isa. 25:8; 35:1-7.
“MALITO YAYA MA TUMBEGIDE NIGU KHYA LISINE . . . SI TADZISEGIDE!”
11. Ginani egi Jehovha a embedego Johane gu gira, nigu khu gevbini gighelo gyakona?
11 Ginani gambe a ganedego Nungungulu gasi hi engedzeya gu mu tumba? Jehovha a di embeya Johane khuye: “Lova, kholu malito yaya ma tumbegide nigu khya lisine.” (Gutu. 21:5) Jehovha kha mu embeya gu “lova” basi. Ganiolu, a di mu ninga gambe gighelo gyakone. Uye a di khuye: “Malito yaya ma tumbegide nigu khya lisine.” Hi ngu bonga ngudzu Johane khu gu ba a engiside gileletelo nya gu ‘love’ malito yaya. Kha nga handro wakona, hi ngu si kodza gu hevbula khu gitumbiso gya Nungungulu maningano khu paradhesi ni gu dundrugeya khu makategwa nyo mbure hi ma vireyago.
12. Khu ginani Jehovha a nga ganeya gu khuye: “Si tadzisegide!”
12 Ginani egi Nungungulu a nga ganeya khu gulandreya? A di khuye: “Si tadzisegide!” (Gutu. 21:6) Khu ginani Jehovha a ganeyago nga khatshi a tadziside situmbiso saye? A gu ganeya kharato kholu, a ngu dziti gu khuye gimwalo gi na tandregisago makungo yaye. Jehovha a gu ganeya gambe khu gilo gi nga hi tiyisegisago gu khigyo situmbiso saye si na tadzisega. Ginani a ganeyago khigyo?
“ENI KHENI ALFA NI OMEGA”
13. Khu ginani Jehovha a nga ganeya gu khuye: “Eni kheni Alfa ni Omega”?
13 Kha nga si khumbugidwego gupheyani, Jehovha a di ganeya khu abune dzitepo dziraru. (Gutu. 1:8; 21:5, 6; 22:13) Ga siemo sesi, Jehovha a di ganeya gu khuye: “Eni kheni Alfa ni Omega.” Khu Gigreki, Alfa letra nyo pheye nigu Omega letra nyo hegise. Khu gu ganeya gu khuye Uye i “Alfa ni Omega,” Jehovha o hi phasa gu pwisisa gu khethu tepo a pheyago gu gira gilo nyo khaguri uye a na gi vbedzisisa.
Tepo Jehovha a pheyago gu gira gilo nyo khaguri, uye a ngu gi vbedzisa (Wona dziparagrafu 14, 17)
14. a) Ninga giyeyedzo nya litshigu Jehovha a nga ganeya gu khuye: “Alfa” ni litshigu a na ganeyago gu khuye: “Omega.” b) Gitiyisegiso muni hi gi manago umo ga Genesi 2:1-3?
14 Hwane nya gu ba Jehovha a vangide Adhamu ni Evha, a di ganeya khu makungo yaye maningano khu vathu ni mafu. Bhibhiliya yari khiyo: “Nungungulu a di va kategisa a va embela, khuye: ‘Velegelanani, mu andra, mu tadza mafu, mu ma fumela.’” (Gen. 1:28) Tepo a nga ganeya khu makungo yaye khu tepo nyo pheye, si di gu gira nga khatshi Jehovha a gu ganeya gu khuye: “Alfa.” Yi di hadzi gu vboha tepo situgulwana nyo vbeleye ni gu engisa sa Adhamu ni Evha, si na tadzago mafu ni gu ma vbindrugedza ma khala paradhesi. Tepo a na tadzisago makungo yaya, si na gira nga khatshi Jehovha o ganeya gu khuye “Omega.” Hwane nya gu ba Jehovha a giride “ndzadzi ni mafu, ni satsavbo si gu romo umo,” a di ganeya gilo gi nga yeyedza gu khigyo makungo yaye ma na tadzisega. Malito yaya, hi ngu ma mana umo ga Genesi 2:1-3. (Leri.) Jehovha a di vega litshigu nya wu 7 kha nga litshigu nya gu hathege. Isoso sa gu tshamuseya ginani? Jehovha a di tiyisegisa gu khuye, gimwalo gi nga hadzi thindrekisa makungo yaye maningano khu vathu ni mafu. Esi sa gu yeyedza gu khiso makungo ya Jehovha ma na tadzisega guhegisani nya litshigu nya wu 7.
15. Khu ginani Sathane a pimisidego gu khuye a di hadzi gu tandregisa gu tadzisega nya makungo ya Jehovha?
15 Hwane nya gu ba Adhamu ni Evha va ndreyide ndziyani, avo va di thapedzisa sanana sawe gighoho ni gufa. (Rom. 5:12) Kha nga handro wakona, si na gira nga khatshi Sathane a di tandregisa makungo ya Nungungulu nya gu tadzi mafu khu vathu nya gu vbeleye ni gu engisa. Ina a si kodzide gu himbedzeya Jehovha gu tadzisa makungo yaye? Sathane adzina pimiside gu khuye Jehovha kha na nga vbweta gu tadzisa gambe makungo yaye. Adzina pimiside gu khuye, Nungungulu a di hadzi gu songa Adhamu ni Evha a bwe a vanga wumbe patwa nya gu vbeleye gasi gu tadzisa makungo yaye. Ganiolu, nari khatshi Nungungulu a di giride isoso Sathane a di hadzi gu mu singedza khuye, muliphi. Khu ginani? Kholu guya khu Genesi 1:28, Jehovha a di embeya Adhamu ni Evha, khuye: Sanana sawe si di hadzi gu tadza mafu.
16. Khu ginani Sathane a nga ba a pimisa gu khuye makungo ya Jehovha kha ma na nga pfoledwa khu lidambo?
16 Ginani gambe adzina Sathane a pimisidego gu khuye Nungungulu a di hadzi gu gira? Adzina saye Sathane pimiside gu khuye Jehovha a di hadzi gu dzumeleya Adhamu ni Evha gu velega sanana, nya gu gima na sa sa mana lithomo nya gu si khala vathu nyo vbeleye. (Muh. 7:20; Rom. 3:23) Ga giemo gegi, nya mba kanakana Dhiyabhulosi adzina pimiside gu khuye makungo ya Jehovha kha ma na nga pfoledwa khu lidambo. Khu ginani? Kholu esi Sathane a nga ba a pimisa, kha si gimbeleyani ni makungo ya Nungungulu nya gu tadzi paradhesi khu sanana nya gu vbeleye ni gu engisa sa Adhamu ni Evha.
17. Ndziya muni Jehovha a yi thumisidego gasi gu tadzisa makungo yaye, nigu ginani gi na giregago khu gu hegisa? (Wona fotu.)
17 Sathane gima kha nga ba a siti esi Jehovha a nga hadzi gira. Jehovha a diri ni yimbe ndziya nya gu tadzisi khiyo makungo yaye, ambari olu Sathane, Adhamu ni Evha va nga mu wugeya. (Ndzi. 92:5) Yeyedzide gu khuye muthu nya lisine, khu gu dzumeleya Adhamu ni Evha va velega sanana. Nigu a yeyedzide gu khuye gimwalo gi na mu tandregisago gu gira esi a si vbwetago, khu gu ningeya “gitugulwana” gi nga hadzi gu vbulugisa sanana sa Adhamu ni Evha nya gu engise. Kholu gitugulwana gegi gi di hadzi ningeya womi wagyo kha nga dzegiso gasi gu vbulugisa vathu. (Gen. 3:15; 22:18) Sathane gima kha nga ba a virede gu khuye Jehovha a gira isoso! Khu ginani? Kholu dzegiso wowu, giyeyedzo nya lihaladzo nya gutumbege. (Mat. 20:28; Joh. 3:16) Sathane mwalo likhalelo leli, kholu uye o gola gu dzi tsakisa basi. Khu kharato, ginani gi na giregago khu kotani nya dzegiso? Guhegisani nya 1000 myaga nya Mufumu wa Kristo, situgulwana nyo vbeleyi ni gu engisa sa Adhamu ni Evha, si na vbanya paradhesini mafuni kha nga edzi Jehovha a si vbwetidego khidzo gupheyani. Khu tepo yoyo si na gira nga khatshi Jehovha o ganeya gu khuye: “Omega.”
TIYISA GUTUMBA GWAGO AVBA NYA GITUMBISO GYA NUNGUNGULU NYA PARADHESI
18. Sitiyisegiso muni nya siraru esi Jehovha a hi ningago? (Wona kwadru yi gu khiyo: “Sighelo siraru hi gu naso nya gutumbe gitumbiso gya Jehovha.”)
18 Avba nya ndrima yeyi, hi wonide sighelo si hi girago hi tiyisega gu khethu mafu ma na khala Paradhesi. Hi nga embeya ginani vambe gasi gu va tiyisegisa gu khethu isoso si na girega khu lisine? Nyo pheye, khuye abune Jehovha a girago gitumbiso gegi. Libhuku la Gutuledwa la gu ganeya gu khilo: “Wule a nga ba a khade vbagikhalotunu nya wufumu a di khuye: ‘Wona! Nyi na gira satshavbo silo si khala siphya’” NM. Uye a na ni guti, tshivba ni gudogoreya nya gu tadzisi gitumbiso gegi. Nya wuvili, Jehovha a ngu dziti gu khuye esi a si ganedego si na girega. Khiso si nga mu gira a ganeya gu khuye: “Malito yaya ma tumbegide nigu khya lisine . . . Si tadzisegide!” Nya wuraru, gimwalo gi tandregisago Jehovha gu vbedzisa esi a si phedego ni gu khiso si nga mu gira a ganeya gu khuye: “Eni kheni Alfa ni Omega.” Jehovha a na yeyedza gu khuye Sathane muliphi ni gu gima kha na nga si kodza gu tandregisa makungo yaye.
19. Muthu a gu kanakana khu gitumbiso gya Jehovha nya Paradhesi, u na gira ginani?
19 Dundruga gu khuwe, tepo yatshavbo u bhuleyago vambe khesi Jehovha a hi tumbisago, wa gu tiyisa gutumba u gu nago khuye. Khu kharato, wa gu bhuleya muthu gitumbiso gegi nya paradhesi, nya nga libhuku la Gutuledwa 21:4, khavbovbo a ganeya gu khuye: “Isoso kha si na nga girega,” ginani u na girago? U nga mu lereya ni gu mu tshamuseya mavhesi 5 ni 6? Yeyedza edzi Jehovha a hi tiyisegisidego khidzo gu khuye gitumbiso gyaye gi na tadzisega, khu malito ma yeyedzago asinatura yaye. — Isa. 65:16.
NDZIMO 145 Gitumbiso gya Nungungulu nya Paradhesi
a Avba nya ndrima yeyi, hi na wona gitiyisegiso egi Jehovha a hi ningago nya gu khuye, gitumbiso gyaye nya Paradhesi gi na tadzisega. Tepo hi bhuleyago vambe khu gitiyisegiso gegi, ha gu engedzeya gu tiyisa gutumba hi gu nago avba nya situmbiso sa Jehovha.