CHAANDAANO 17
Zumanana Kukkala Mumbunga yaJehova
SIKWIIYA Jakkobo wakalemba kuti: “Amuswene kuli Leza, eelyo awalo ulaswena kulindinywe.” (Jak. 4:8) Nikuba kuti tatumaninide pe, pesi Jehova tali kule andiswe alubo talisumpuli, zyakuti akachilwe kuswiilila nkombyo zyesu. (Mil. 17:27) Kujana twachita biyeni kuti tuswene afwiifwi aLeza? Tulakonzya kuchita oobo kwiinda mukuba abweenzinyina bulikabotu aJehova katukomba kulinguwe kazizwa mumoyo. (Int. 39:12) Alubo, tulakonzya kuba abweenzinyina buli afwiifwi aLeza kuti katubala Jwi lyakwe Bbayibbele chiindi choonse. Eezi ziyootugwasya kuti tumuzibe kabotu Jehova Leza amakanze aakwe anzyayanda kuti tuchite. (2 Tim. 3:16, 17) Kuchita oobo kupa kuti tumuyande akuti tutantamuke kuchita zintu zitamubotezyi.—Int. 25:14.
2 Nikuba boobo, tulakonzya kuswena afwiifwi aJehova kwiinda muMwanaakwe, Jesu luzutu. (Joh. 17:3; Rom. 5:10) Taakwe muntu ukonzya kutugwasya kuti tumuzibe kabotu Jehova kunze kwaJesu. Wakamuzi kabotu Wisi zyakuti wakaamba kuti: “Kunyina uumuzyi kabotu Taata ccita Mwana alikke, alimwi ayooyo kufwumbwa Mwana ngwaayanda kuyubunwida.” (Lk. 10:22) Nkinkaako, chiindi nitubala Mabbuku Aamakani Mabotu, aambuula atala ambaakali kuyeeya ambaakali kulimvwa Jesu, tugwasigwa kuziba mbayeeya ambalimvwa Jehova. Luzibo luli boobo lutugwasya kuti tuswene kuli Leza.
3 Kwiinda mubweendelezi bwaMwana waLeza, tugwasigwa kuti tukkale katuli abweenzinyina bulikabotu aJehova kwiinda mukukakatila mumbunga yakwe iili anyika itugwasya kuti twiiye kuyanda kwaLeza. Mbuli mbukwakaambilizigwa mulugwalo lwa Matayo 24:45-47, Mwaami, Jesu Kristu wakabikka “muzike uusyomeka alimwi uucenjede” kuti ape bamung’anda yakwe “cakulya cabo aciindi ceelede.” Mazubaano, muzike uusyomekede ulikutupa chakulya chiingi loko chitugwasya mubukombi. Kabelesya mbunga yakwe, Jehova utupa malayilile aakuti tubale Jwi lyakwe chiindi choonse, tunjile miswaangano yachiKristu chiindi choonse akuti tuchite mulimu wakukambawuka “makani mabotu aa Bwami.” (Mt. 24:14; 28:19, 20; Jos. 1:8; Int. 1:1-3) Tweelede kubona kuti muzike uusyomekede ugwasigwa aLeza, kutali kuyeeya kuti mbantu bali mbuli ndiswe. Tweelede kuzumanana kukkala mumbunga yaJehova iili anyika akutobelezya malayilile ngiitupa. Eezi ziyootugwasya kuti tuswene afwiifwi aJehova Leza alubo ziyootusimya akutukwabilila chiindi nituswaana masunko.
NKAMBOONZI NITUSWAANA MASUNKO MIINGI?
4 Amwi ulaachiindi chilamfu kuli mukasimpe. Kuti kakuli boobo, ulakonzya kumvwisisisya nzikwaamba kulisimya chiindi nuswaana masunko. Nikuba kuti wakamuziba lino Jehova akuliswaanizya abakombi bakwe, ulizi kuti Saatani, Dyabbulosi ulikukazyania abantu boonse bayanda kulibombya kubweendelezi bwaJehova. (2 Tim. 3:12) Toyelede kuyoowa naakuti kumana manguzu chiindi nuswaana masunko. Alubo, Jehova ukusyomezya kuti uyookugwasya akukufutula kuti ukajane buumi butamani.—Heb. 13:5, 6; Ciy. 2:10.
5 Toonse tulakonzya kuswaana masunko munyika eeyi yeendelezegwa aSaatani. Kuzwa mumunyaka wa1914, Bwaami bwaLeza nibwakasaanguna kweendelezya, Saatani taakazumizigwa kuti ayinke kujulu. Wakatandilwa aanyika kalaamwi abangelo bakwe babi alubo tabachikonzyi kubweeda kujulu. Kuvula kwamapenzi munyika akupenzegwa kwabakombi baJehova bakalipeda, kutondeezya kuti Saatani ulinyemede alubo nchitondeezyo chakuti tuli kupona kumazuba aakumamanino abweendelezi bubi bwaSaatani.—Ciy. 12:1-12.
6 Saatani ulinyemede loko akaambo kakuti wakatandwa kujulu alubo ulizi kuti chiindi nchajisi nchiniini. Kalaamwi amadimoni aakwe, balikuchita zyoonse nzibakonzya kuti balesye mulimu wakukambawuka akuti banyonganie kujatana kwabakombi baJehova. Eezi zyapa kuti tulwane nkondo yamuuya yaambwa kuti ‘njakulwana abeendelezi abami abasinguzu bamumudima waansi ano, akulwana amyuuya yabubi iili mumyeenya yakujulu.’ Kuti katuyanda kuzunda akuba kubbazu lyaJehova, tweelede kuzumanana kulwana akukkala katusimide mubukombi. Tweelede ‘kwiima nji kubuchenjezu’ bwaDyabbulosi. (Ef. 6:10-17) Ikuti tukonzye kuchita oobo tweelede kulisimya.
KULISIMYA
7 Kulisimya chaamba “kuzwidilila kulwana mapenzi naakuti masunko.” Kulisimya mubukombi chaamba kwiinkilila kunembo katuchita zintu zilikabotu nikuba katuswaana buyumu-yumu, kukazigwa, kupenzegwa naakuti amwi mapenzi akonzya kutupa kuti tuleke kusyomeka kuli Leza. MaKristu bayelede kubeleka changuzu kuti bazumanane kukkala kabalisimya. Kuchita oobo teekuuba pe. Pesi kwiinkilila kunembo muzintu zyabukombi kuyootugwasya kuti tuzumanane kulisimya. Kulisimya kumasunko maniini chiindi nitusaanguna kuba maKristu, kuyootugwasya kuti tukakonzye kulisimya twakuswaana masunko mapati kunembo. (Lk. 16:10) Tweelede kukkala katulibambilide kulisimya, kutali kulindila kuti masunko mapati atusikile. Tweelede kulibambila kulisimya katutanaswaana mapenzi. Katondeezya mbukuyandikana kubeleka changuzu kuti tulisimye akuti tube abumwi buntu buyandwa aaLeza, mwaapostolo Petro wakalemba kuti: “Amusungwaale kapati ikutegwa muyungizye bukkale bubotu kulusyomo lwanu, kubukkale bubotu muyungizye luzyibo, kuluzyibo lwanu muyungizye kulilesya, kukulilesya kwanu muyungizye kuliyumya, kukuliyumya kwanu muyungizye kubelekela Leza cakulyaaba, kukubelekela Leza cakulyaaba kwanu muyungizye luyando lwabunyina.”—2 Pet. 1:5-7; 1 Tim. 6:11.
Kuzunda kufumbwa sunko kuyoopa kuti tuzumanane kulisimya
8 Alubo, Jakkobo wakatondeezya mbukuyandikana kulisimya naakalemba kuti: “Amukondwe bakwesu, nomusikilwa masunko aaindene-indene, mbwaanga mulizyi kuti ikuti lusyomo lwanu lwasunkwa munzila eeyi lupa kuliyumya. Pele kuliyumya amukulekele kuti kumanizye mulimo wankuko, ikutegwa mulondoke akuzulila mumbazu zyoonse, mutabi acintu cili coonse ncomubula.” (Jak. 1:2-4) Jakkobo wakaamba kuti maKristu bayelede kubotelwa chiindi nibaswaana masunko nkaambo apa kuti balisimye. Waabona munzila iili boobo na masunko? Kuzwa waawo, Jakkobo wakatondeezya kuti kulisimya kupa kuti tukonzye kutondeezya buntu buyandikana kumaKristu munzila iimaninide akuti tukonzye kuchita zintu ziyandwa aLeza. Aboobo, kuzunda kufumbwa sunko kuyoopa kuti tuzumanane kulisimya. Kulisimya kutugwasya kuti tube abumwi buntu bubotu.
9 Kulisimya nkutuchita kulamubotezya Jehova alubo kuyoopa kuti akatupe buumi butamani. Jakkobo wakayungizya kuti: “Ulikkomene muntu ooyo uuzumanana kuliyumya mumasunko, nkaambo ikuti naa Leza wamukkomanina uyootambula musini wabuumi, ooyo Jehova ngwaakasyomezya baabo ibazumanana kumuyanda.” (Jak. 1:12) Nisimpe kuti kulisimya kulakonzya kufutula buumi bwesu. Alubo, tatukonzyi kukakatila mukasimpe kuti teetwalisimya. Kukachilwa kuzunda sunko lyakuyanda zintu zili munyika, kuyoopa kuti tubweede lubo kunyika. Jehova takonzyi kwiinkilila kunembo katupa muuya wakwe uusalala ikuti teetwalisimya alubo eezi ziyoopa kuti tukachilwe kutondeezya michelo yamuuya mubuumi bwesu.
10 Ikuti tukonzye kulisimya mumazubaano aakataazya, tweelede kuba aamaboneno aalikabotu atala amasunko ngibaswaana maKristu. Utalubi kuti Jakkobo wakalemba kuti: ‘Amuyeeye kuti nchilongezyo chipati.’ Kuchita oobo kulakonzya kutuyumina, nkaambo masunko alachisa alubo tulakonzya kukataazikana. Pesi yeeya kuti kulisimya kulayandikana kuti tukajane buumi bwakunembo. Zyakachitika kubaapostolo zilakonzya kutugwasya kubona mbutukonzya kubotelwa chiindi nituswaana masunko. Bbuku lyaMilimo litubuzya kuti: “Bakaita baapostolo, babakwibbaula akubalailila kuti baleke kwaamba muzina lya Jesu, mpoonya bakabaleka baunka. Aboobo bakazwa kumbele lya Nkuta Mpati Yaba Juda, kabakkomene nkaambo bakajanwa kuti baleelela kusampaulwa akaambo kazina lyakwe.” (Mil. 5:40, 41) Baapostolo bakalizi kuti kuswaana masunko nkubakachita, kwakali kutondeezya kuti baswiilila mulawu waJesu akuti bakali bachita zintu ziyandwa aLeza. Nikwakayinda minyaka, mulugwalo lwakwe lwakusaanguna, Petro wakalemba mbukuyandikana kupenzegwa akaambo kakuchita zintu ziluleme.—1 Pet. 4:12-16.
11 Chimwi chikozyano nchicha Pawulu aSila. Chiindi nibakali mumulimu wabumishinali kuFilipi, bakasungwa akwaambilwa kuti bakali kunyongania chisi akuti bakali kuyiisya zintu zyakatali kuzumizigwa. Eezi zyakapa kuti bawumwe akubikkwa mujele. Bbayibbele litubuzya kuti, nibakachili mujele alubo zilonda zyabo kazitanasilikwa, “akati kamasiku Paulo a Sila bakali kupaila akutembaula Leza munyimbo, alimwi baangenyina bakali kubaswiilila.” (Mil. 16:16-25) Nikuba kuti Pawulu amweenzinyina bakalizi kuti kupenzegwa akaambo kaKristu kutondeezya kuti balasyomeka kuli Leza akubantu, pesi bakawubona kawuli mweenya wakuti bakambawukile bantu bayanda kumvwa makani mabotu. Alubo, bakalizi kuti kukambawuka kulakonzya kufutula bantu. Mubusiku oobu, mulindi wajele abamumpuli yakwe bakaswiilila akuba basikwiiya. (Mil. 16:26-34) Pawulu aSila bakali kusyoma munguzu zyaJehova akuti wakali kuyoobagwasya mumasunko. Teebakanyema pe akaambo kazintu zyakabachitikila.
12 Mazubaano, Jehova utupa zintu nzituyanda chiindi nituli mumasunko kuchitila kuti tulisimye. Wakatupa Jwi lyakwe lyakazulwidwa aamuuya uusalala litugwasya kuti tube aluzibo lwakasimpe atala amakanze aakwe. Eezi zipa kuti lusyomo lwesu lusime. Alubo, tulaachilongezyo chakukomba Jehova katulaamwi abakombima. Kuyungizya waawo, tulaachilongezyo chakukomba kuli Jehova chitugwasya kuti tuswene aafwiifwi anguwe. Ulaziswiilila nkombyo zyesu zyakulumba azyakumukumbila kuti atugwasye kuchitila kuti twiinkilile kunembo katuchita nzyayanda. (Flp. 4:13) Alubo tujana manguzu akuti twiinkilile kunembo katumukomba akaambo kabulangilizi mbutulaabo.—Mt. 24:13; Heb. 6:18; Ciy. 21:1-4.
KULISIMYA KUMASUNKO AASIYENE-SIYENE
13 Masunko ngituswaana alikozyenie angibakali kuswaana basikwiiya baJesu Kristu. Mazubaano, Bakamboni baJehova balikuswaana mapenzi aali mbuli kutukilwa akutajatwa kabotu abasikukazya bakabuzigwa makani aakubeja atala aBakamboni. Mbuli muchiindi chabaapostolo, kukazigwa nkutuswaana kuzwa kubantu bazikombelo zyakubeja balaanjiisyo zyakubeja amichito iyubununwa aBbayibbele. (Mil. 17:5-9, 13) Chimwi chiindi, Bakamboni baJehova bakagwasigwa kwiinda mukubelesya zyeelelo zili mumulawu zibikkidwe amfulumende. (Mil. 22:25; 25:11) Nikuba boobo, mfulumende zilikukasya mulimu wesu kuchitila kuti tuleke kuchita mulimu wakukambawuka uuchitwa amaKristu. (Int. 2:1-3) Mubukkale buli boobu, tutobelezya chikozyano chabaapostolo bakali kusyomeka bakaamba kuti: “Tweelede kumvwida Leza mbwali mweendelezi kutali bantu.”—Mil. 5:29.
14 Bantu bali munyika balikukasya bakambawusi bamakani mabotu kuti baleke kuchita mulimu ngubapedwe aaLeza nkaambo munyika mwazula muuya wakusumpula zisi. Bakombi baLeza baswiilila nchenjezyo iijanika mulugwalo lwaCiyubunuzyo 14:9-12 ili atala akukomba “munyama acikozyanyo cakwe.” Eezi zitugwasya kuti tubone majwi aaJohane mbwaayandikana aakuti: “Aawa mpobayandika kuliyumya basalali, aabo ibatobela milawo ya Leza akutobela lusyomo lwa Jesu.”
15 Chimwi chiindi, masunko aali mbuli nkondo, kutamvwanana muchisi, kupenzegwa akukasigwa amfulumende zilakonzya kukukachizya kuti uchite milimu yachiKristu kwaangunukide. Ulakonzya kukasigwa kunooswaanana abamumbungano. Chimwi chiindi kwaambuuzyania awofesi yamutabi kulakonzya kukasigwa. Kuswaya kuchitwa abalangizi bamabazu kulakonzya kwiimikizigwa. Chimwi chiindi, nikuba mabbuku alakonzya kukasigwa kuti atanoosiki. Niinzi nzweelede kuchita ikuti kwachitika zintu zili boobu?
16 Weelede kuchita kufumbwa nzukonzya kweendelana azyiimo. Amwi kunookonzeka kuchita chiiyo chako awulikke. Amwi kulakonzya kubambwa kuti tubunga katuchita miswaangano mumaanda asisikene. Bbayibbele amabbuku akayiigwa chiindi zilakonzya kubelesegwa kuti kuchitwe miswaangano eeyo. Nikuba boobo, utayoowi loko naakuti kukataazikana. Muchiindi eecho, Kabunga Keendelezya kalakonzya kuchita mabambe aakuti kabaambuuzyania abakwesu beelela chakufwambaana.
17 Nikuba kuli kule abamwi bakwesu pesi weelede kuyeeya kuti Jehova aMwanaakwe Jesu Kristu tabali kule pe anduwe. Kuchita oobo kulakonzya kukugwasya kuti utaleki kuba abulangilizi. Jehova unooziswiilila nkombyo zyako akukupa manguzu akuti ulisimye kabelesya muuya wakwe uusalala. Weelede kulangilila kuli nguwe kuti akugwasye. Alubo utalubi kuti uli mukombi waJehova asikwiiya waJesu Kristu. Nkinkaako, weelede kukambawuka kufumbwa chiindi. Kuchita oobu kuyoopa kuti Jehova akulongezye alubo bamwi balakonzya kuliswaanizya anduwe mubukombi bwakasimpe.—Mil. 4:13-31; 5:27-42; Flp. 1:27-30; 4:6, 7; 2 Tim. 4:16-18.
18 Pesi kuti waswaana kupenzegwa kukonzya kupa kuti ufwe, mbuli baapostolo abamwi mbubakachitwa, weelede kusyoma “Leza ooyo uubusya bafwide.” (2 Kor. 1:8-10) Kuba abulangilizi mububuke kuyookugwasya kuti ulisimye nikuba chiindi nuswaana masunko mapati. (Lk. 21:19) Kristu Jesu wakatusiila chikozyano chilikabotu, nkaambo wakalizi kuti kusyomeka kwakwe kwakali kuyoogwasya bamwi kuti balisimye. Anduwe kusyomeka nkuchita kulakonzya kugwasya bamwi kuti balisimye.—Joh. 16:33; Heb. 12:2, 3; 1 Pet. 2:21.
19 Weelede kulisimya kuli amwi masunko kutali kupenzegwa akukazigwa luzutu. Muchikozyano, bamwi bamana manguzu akaambo kabantu bataswiilili kubusena mubakambawukila. Bamwi balwana akukataazikana mumizeezo naakuti beelede kulisimya akaambo kakuchiswa. Mwaapostolo Pawulu wakeelede kulisimya kumasunko akali kupa kuti atawuchiti kabotu mulimu wakwe. (2 Kor. 12:7) Alubo, Epafrodita muKristu wakali mumbungano yamumwaanda wamunyaka wakusaanguna kuFilipi ‘wakali kataazikene nkaambo [beenzinyina] bakamvwa makani aakuchiswa kwakwe.’ (Flp. 2:25-27) Kutamaninina kwesu akwabamwi kulakonzya kupa kuti chimwi chiindi kutuyumine kulisimya. Alubo, chimwi chiindi tulakonzya kutamvwanana abamwi maKristu mumbungano naakuti bamumpuli. Pesi ulakonzya kuzunda masunko aayo kuti wabelesya malayilile aazwa mujwi lyaJehova.—Ezk. 2:3-5; 1 Kor. 9:27; 13:8; Kol. 3:12-14; 1 Pet. 4:8.
ATUBE AMAKANZE AKUKKALA KATUSYOMEKA
20 Tweelede kuswiilila Jesu Kristu nkaambo Mutwe wambungano, wakasalwa aJehova. (Kol. 2:18, 19) Tweelede kubelekelaamwi ‘amuzike uusyomeka alubo uuchenjede’ abaalu. (Heb. 13:7, 17) Kutobela mabambe aaLeza akubelekelaamwi abaabo batuzulwida, kuyootugwasya kuti tukkale katujisini mukuchita kuyanda kwaJehova. Tweelede kuzumanana kukomba. Nikuba kuti twaangwa, tweelede kuyeeya kuti taakwe chintu chikonzya kutulesya kwaambuula aNdeende wesu wakujulu ulaaluyando naakuti chikonzya kunyongania kujatana nkutulaako abakombima.
21 Kulipeda akulisimya kuyootugwasya kuti tukakatile mukuchita mulimu wakukambawuka Jesu Kristu ngwaakapa batobeli bakwe kuti bawuchite, naakati: “Aboobo kamuya mukayiisye bantu bazisi zyoonse kuti babe basikwiiya, akubabbapatizya muzina lya Taata alya Mwana alya muuya uusalala, mukabayiisye kutobela zintu zyoonse nzyondakamulailila.” (Mt. 28:19, 20) Tweelede kulisimya mbuli mbaakachita Jesu. Tweelede kuba abulangilizi bwakuti Bwaami bwaba aafwiifwi akuti tuyoojana buumi butamani. (Heb. 12:2) Mbutuli batobeli baKristu babbabbatizidwe, tuli achilongezyo chakuzuzikizya bupolofita bwaJesu buli atala ‘amamanino aachiindi’ kwiinda mukukambawuka makani mabotu. Nkaambo wakati: “Alimwi makani mabotu aa Bwami aaya ayookambaukwa munyika yoonse kuti bukabe bumboni kumasi oonse, mpoonya mamanino ayoosika.” (Mt. 24:3, 14) Kuchita mulimu ooyu amoyo woonse kuyootugwasya kuti tukabe achilongezyo chakujana buumi butamani munyika mpya yaJehova ilaabululami!