CHAANDAANO 3
Sala Beenzinyokwe Bayanda Leza
“Uuenda abasongo ulasongwaala.”—TUSIMPI 13:20.
1-3. (a) Lugwalo lwaTusimpi 13:20 lutuyiisyaanzi? (b) Nkamboonzi nitweelede kusala beenzuma chabusongo?
WAKALI wayibona na nzila mwana njabalangisisyaayo bazyali bakwe? Nikuba katanakonzya kwaambuula, tazilubi pe zintu nzyabona anzyamvwa. Nayabukomena, uleezya kutobelezya zichitwa abazyali bakwe nikuba kabatamuyiisizye. Nikuba bantu bapati balakonzya kusaanguna kuyeeya akuchita zintu zyeendelana abantu mbibamvwanana aabo.
2 Mulugwalo lwaTusimpi 13:20 tubala kuti: “Uuenda abasongo ulasongwaala.” Bbala liti “uuenda” lilakonzya kwaamba kukkala awumwi muntu kwachiindi chiingi. Kuchita oobo kuswaanizya kuchita zyiingi kutali kukkala afwiifwi amuntu ooyo luzutu. Umwi sikwiiya makani aamuBbayibbele wakati kweenda amuntu kuswaanizya kumuyanda akuba afwiifwi anguwe. Chiindi chiingi tuyungwa abantu mbitumvwanana aabo.
3 Beenzuma balakonzya kupa kuti tuchite zintu zibotu naakuti zibi. Lugwalo lwaTusimpi 13:20 luyungizya kuti: ‘Mweenzinyina wabafubafuba ulabisizigwa.’ MuchiHebrayo, kuba ‘mweenzinyina’ amuntu, kulakonzya kwaamba “kweenda” amuntu ooyo, chaamba kumvwananaawe. (Tusimpi 22:24; Babetesi 14:20) Beenzuma bayanda Leza bayootusungwaazya kuti tukkale katusyomekede kulinguwe. Atulange-lange bantu Jehova mbasala kuti babe beenzinyina kuchitila kuti tukonzye kusala beenzuma chabusongo.
MBAANI BEENZINYINA BALEZA?
4. Nkamboonzi nichili chilongezyo chipati kuba mweenzinyina waLeza? Nkamboonzi Jehova nakaamba Abrahamu kuti ‘mweenzinyina’?
4 Jehova, Mweendelezi Wazintu Zyoonse, utupede chilongezyo chakuti tube beenzinyina. Eechi nchilongezyo chipati loko. Jehova tasali kufumbwa muntu kuti abe mweenzinyina. Pesi usala bantu bamuyanda abamusyoma. Atuyeeye atala aAbrahamu. Abrahamu wakalilipedelede kubelekela Leza amoyo woonse. Muzintu zyoonse, Abrahamu wakatondeezya kuti wakali kusyomeka akuswiilila. Wakaliyandide nikuba kupayizya mwanaakwe Izaka. Abrahamu wakali kusyoma kuti “Leza ulijisi inguzu neziba zyakubusya bantu kukufwa.” (BaHebrayo 11:17-19; Matalikilo 22:1, 2, 9-13) Abrahamu wakali kusyomeka akuswiilila nkinkaako eezi zyakapa kuti Jehova aambe Abrahamu kuti ‘mweenzinyina.’—Isaya 41:8; Jakobo 2:21-23.
5. Jehova ubabona biyeni bantu bamusyoma?
5 Jehova ubabona kabayandikana loko beenzinyina. Beenzinyina bakkala kabasyomekede kulinguwe chiindi choonse. (Bala 2 Samuele 22:26.) Balasyomeka akumuswiilila chiindi choonse nkaambo balamuyanda. Bbayibbele lyaamba kuti ‘baluleme mbibeenzinyina baLeza’ nkaambo balamuswiilila. (Tusimpi 3:32) Jehova utamba bakombi bakwe kuti bakkale “mucilao” chakwe. Ulabatamba kuti bamukombe, akuti kabakomba kuli nguwe kufumbwa chiindi.—Intembauzyo 15:1-5.
6. Nga tulatondeezya biyeni kuti tulamuyanda Jesu?
6 Jesu wakaamba kuti: “Na muntu ulandiyanda unoobamba ijwi lyangu, awalo Taata ulamuyanda.” (Johane 14:23) Nkinkaako, kuti tube beenzinyina baJehova, tweelede kuyanda Jesu akuchita nzyaakatuyiisya. Muchikozyano, tuswiilila malayilile aJesu aakuti tukambawuke makani mabotu akuyiisya bantu kuti babe basikwiiya. (Matayo 28:19, 20; Johane 14:15, 21) Tutobelezya “mumikondo” yaJesu nkaambo tulamuyanda. (1 Petro 2:21) Jehova ulabotelwa chiindi nitweezya kutobelezya chikozyano chaMwanaakwe mumajwi amumichito.
7. Nkamboonzi nitweelede kubona kuti beenzuma mbeenzinyina baJehova?
7 Beenzinyina baJehova balasyomeka, balaswiilila, akuyanda Mwanaakwe. Andiswe tusala beenzuma bali mbuuli aabo Jehova mbasala na? Kuti beenzinyokwe kabatobelezya chikozyano chaJesu chakuba basungu mukuyiisya bamwi atala aBwaami bwaLeza, bayookugwasya kuti ube abube bulikabotu akuti ukkale kusyomekede kuli Jehova.
ATWIIYE KUZIKOZYANO ZYAMUBBAYIBBELE
8. Niinzi chikubotezya atala akumvwanana kwaRute aNawomi?
8 MuBbayibbele muli zikozyano zyabantu biingi bakali kumvwanana, mbuuli kumvwanana kwaRute abanyinazyala Nawomi. Banakazi aaba bakali kuzwa kumasena aasiyene kabali aziyanza zisiyene alubo Nawomi wakali mupati loko kuli Rute. Pesi bakali kumvwanana nkaambo boonse bakali kuyanda Jehova. Rute “wakakakatila” kuli Nawomi chiindi Nawomi naakali kuzwa kuMowabbu kabweeda kuIsrayeli. Mpawo Rute wakabuzya Nawomi kuti: “Bantu bako bayooba bantu bangu, a-Leza wako uyooba Leza wangu.” (Rute 1:14, 16) Rute wakali kumuyanda Nawomi. Nibakasika kuIsrayeli, Rute wakali kubeleka changuzu kuti asanine Nawomi. Alubo Nawomi wakali kumuyandisya Rute zyakuti wakali kumubuzya malayilile agwasya. Rute wakali kuswiilila alubo eezi zyakapa kuti bajane zilongezyo zyiingi.—Rute 3:6.
9. Niinzi chikubotezya atala akumvwanana kwaDavida aJonatani?
9 Davida aJonatani bakali kumvwanana nkaambo boonse bakali kuyanda Jehova. Jonatani wakamusiide aminyaka iili 30 Davida alubo Jonatani nguwe wakeelede kukona bwaami muIsrayeli. (1 Samuele 17:33; 31:2; 2 Samuele 5:4) Jonatani taakaba abbivwe pe nikuba kuyanda kuba mwaami naakaziba kuti Jehova wakali wasala Davida kuti azoobe mwaami. Pesi Jonatani wakeezya anzila zyoonse kuti agwasye Davida. Muchikozyano, Davida naakali kuchija kujayigwa, Jonatani wakamugwasya “akumuyumyayuma muli-Leza.” Jonatani wakali lipedelede kufwida Davida. (1 Samuele 23:16, 17) Alakwe Davida wakali mweenzinyina uusyomeka. Davida wakasyomezya Jonatani kuti uzooyilangania mpuli yakwe alubo wakachita oobo Jonatani naakafwa.—1 Samuele 18:1; 20:15-17, 30-34; 2 Samuele 9:1-7.
10. Bweenzinyina mbubakali aabo maHebrayo batatu bukuyiisyaanzi?
10 Shadrekki, Mishekki aAbbedinego bakali maHebrayo bakatolwa kubuzike kabachili baniini. Bakali kugwasyania kuti bakkale kabasyomeka kuli Jehova nikuba kuti bakali kule abazyali babo. Nibakakomena, lusyomo lwabo lwakasunkwa chiindi Mwaami Nebbukkadinezari naakababuzya kuti bakombe chikozyano changolida. Shadrekki, Mishekki aAbbedinego bakakaka kukomba chikozyano mpawo bakabuzya mwaami kuti: “Twakaka kukomba baleza bako akukotamina cikozyano cangolida ncowakabika.” Balombe aaba batatu bakazumanana kusyomeka kuli Jehova nikuba chiindi lusyomo lwabo nilwakasunkwa.—Daniele 1:1-17; 3:12, 16-28.
11. Tuzi biyeni kuti Pawulu aTimotewo bakali kumvwanana?
11 Mwaapostolo Pawulu naakaswaanana aTimotewo, wakabona kuti wakali kuyanda Jehova akuti wakali achiyandisyo chakugwasya mbungano. Kuzwa waawo, Pawulu wakayiisya Timotewo kuchitila kuti azoogwasye bakombinyina mumasena asiyene-siyene. (Incito 16:1-8; 17:10-14) Timotewo wakabeleka changuzu zyakuti Pawulu wakamwaamba kuti: “Wakabeleka cabusungu andime mukutola ambele makani mabotu.” Pawulu wakalizi kuti Timotewo wakali kukonzya ‘kubalanganya’ bakombinyina. Pawulu aTimotewo bakamvwanana loko alubo bakabelekela Jehova kabali antoomwe.—BaFilipi 2:20-22, NW; 1 BaKorinto 4:17.
KUJANA TWABASALA BIYENI BEENZUMA?
12, 13. (a) Nkamboonzi nitweelede kuchenjela chiindi nitusala beenzuma mumbungano? (b) Nkamboonzi mwaapostolo Pawulu naakapa nchenjezyo iijanika mulugwalo lwa1 BaKorinto 15:33?
12 Mumbungano, tulakonzya kwiiya zyiingi kuzwa kubakwesu abachizi akugwasyania kuti tukkale katusyomekede. (Bala BaRoma 1:11, 12.) Pesi tweelede kuchenjela nikuba mumbungano chiindi nitusala beenzuma. Mumbungano muli bakwesu abachizi bazwa mubukkale busiyene-siyene. Bamwi bachili bapya, pesi bamwi baba achiindi kabakomba Jehova. Mbuuli muchelo mbuutola chiindi kuti ubizwe, mbububede bweenzinyina bwamuntu aJehova, butola chiindi kuti busime. Nkinkaako, tweelede kuba amoyo mulamfu aluyando kubakombima kuti tusale beenzuma chabusongo.—BaRoma 14:1; 15:1; BaHebrayo 5:12–6:3.
13 Chimwi chiindi mumbungano mulakonzya kuba buyumu-yumu, kuti kwaba boobo tweelede kuchenjela. Amwi mukwesu naakuti muchizi ulikuchita zintu zitazumuzigwi muBbayibbele, naakuti umwi ulakonzya kusyooloka zyakuti zilakonzya kunyongania mbungano yoonse. Eezi tazyeelede kutugambya pe nkaambo nikuba mumbungano yamumwaanda wakusaanguna zyakalichitikide. Nkinkaako, mwaapostolo Pawulu wakachenjezya maKristu bakusaanguna kuti: “Mutalyeeni. Mweenda abamineme, anywebo mulaminama.” (1 BaKorinto 15:12, 33) Pawulu wakachenjezya Timotewo kuti wakeelede kusala beenzinyina chabusongo. Andiswe tweelede kuchita oobo.—Bala 2 Timoteo 2:20-22.
14. Nzila njitusalaayo beenzuma nga ilabunyongania biyeni bweenzuma mbutulaabo aJehova?
14 Tweelede kukwabilila bweenzuma mbutulaabo aJehova, nkaambo nchintu chiyandikana loko. Nkinkaako, tatweelede kuliswaanizya amuntu uukonzya kupa kuti tutasyomeki akupa kuti bweenzuma mbutulaabo aJehova bumane. Mbuuli mbuzitachiti kuti chisiponchi chanikwa muviniga chigwisye maanzi, andiswe tazichiti pe kuzumanana kuchita zilikabotu kuti katuliswaanizya abantu bachita zibi. Tweelede kusala beenzuma chabusongo.—1 BaKorinto 5:6; 2 BaTesalonika 3:6, 7, 14.
Ulakonzya kujana beenzinyokwe bayanda Jehova
15. Weelede kuchitaanzi kuti ujane beenzinyokwe bali kabotu mumbungano?
15 Mumbungano, ulakonzya kujana bantu bayanda Jehova amoyo woonse. Balakonzya kuba beenzinyokwe. (Intembauzyo 133:1) Toyelede kumvwanana abantu mbuyelene aabo naakuti bali amaponeno aali mbuuli aako luzutu. Utalubi kuti Jonatani wakali mupati loko kuli Davida akuti Rute wakali muniini loko kuli Nawomi. Tweelede kutobela malayilile aali muBbayibbele aakuti: “Amujule myoyo yanu.” (2 BaKorinto 6:13; bala 1 Petro 2: 17.) Kuti wazumanana kutobelezya chikozyano chaJehova, bantu biingi bayooyanda kuba beenzinyokwe.
CHIINDI NIKWABA KUTAMVWANANA
16, 17. Niinzi nchituteelede kuchita kuti umwi muntu watubisizya mumbungano?
16 Mumpuli zyoonse, bantu bali abube amaboneno aasiyene-siyene mukuchita zintu. Mbukubede amumbungano. Kuba abube busiyene kupa kuti buumi bubotezye akuti twiiye zyiingi kuli bamwi. Nikuba boobo, zimwi ziindi kuba abube busiyene kupa kuti tutamvwanani abakombima. Chimwi chiindi bamwi balakonzya kutubisizya, eezi zilakonzya kutunyemya. (Tusimpi 12:18) Tweelede kuzumizya kutamvwanana na kuti kutulesye kukomba Jehova?
17 Tatweelede kuchita oobo pe. Tatweelede kulyanzania ambungano nikuba kuti umwi muntu watubisizya nkaambo teeJehova pe watubisizya. Jehova utupede buumi azintu zyoonse. Tweelede kusyomeka kulinguwe akumuyanda. (Ciyubunuzyo 4:11) Mbungano nchipo chizwa kuli Jehova chitugwasya kuti tukkale katuli alusyomo lusimide. (BaHebrayo 13:17) Tatweelede kuchikaka chipo eechi akaambo kawumwi muntu watubisizya.—Bala Intembauzyo 119:165.
18. (a) Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tukkale katumvwanana abakombima? (b) Nkamboonzi nitweelede kubalekelela bamwi?
18 Tulabayanda bakombima alubo tuyanda kukkala katumvwanana ambabo. Jehova talangilili kuti tube bantu bamaninide, andiswe tatweelede kulangilila bamwi kuti bamaninine. (Tusimpi 17:9; 1 Petro 4:8) Toonse tulabisya pesi kuba aluyando kuyootugwasya kuti ‘tulekelelane’ amoyo woonse. (BaKolose 3:13) Kuba aluyando kutugwasya kuti tutakomezyi twaambo tuniini. Nisimpe kuti teekuuba pe kuluba chintu chibi umwi nchaakatuchitila. Eezi zilakonzya kupa kuti tumunyemene naakuti tumukkwichizye. Alubo eezi zilakonzya kupa kuti tutabotelwi. Kulekelela muntu wakatubisizya, kupa kuti tukkalikane mumizeezo, tujatane mumbungano akuti tuswene afwiifwi aJehova.—Matayo 6:14, 15; Luka 17:3, 4; BaRoma 14:19.
CHIINDI MUNTU NAAGWISIGWA MUMBUNGANO
19. Ndiilili nitweelede kuleka kuliswaanizya awumwi muntu mumbungano?
19 Kuti mpuli ibotelwe, boonse beelede kuchita zintu zipa kuti bamwi babotelwe. Pesi atuteedi umwi waba amuuya wakupapila. Nikuba kuti bamumpuli beezya kumugwasya pesi ulakaka. Chimwi chiindi ulakonzya kuzwa ang’anda naakuti mutwe wampuli ulakonzya kumubuzya kuti azwe. Eezi zilakonzya kuchitika nikuba mumbungano. Umwi muntu ulakonzya kuchita zintu Jehova nzyatayandi akupa kuti mumbungano mutabi luumuno. Ulakaka kugwasigwa alubo ulatondeezya kuti tachiyandi kuliswaanizya ambungano kwiinda mumichito yakwe. Ulakonzya kusala kusiya mbungano naakuti ulagwisigwa mumbungano. Kuti kwaba oobo, Bbayibbele litubuzya chaantanganana kuti “mutavwelani” amuntu uuli boobo. (Bala 1 BaKorinto 5:11-13; 2 Johane 9-11) Eezi zilakonzya kutuyumina, kapati kuti kali mweenzuma naakuti kali wamumpuli. Muzyiimo zili boobo, tweelede kusyomeka kuli Jehova kutali kumuntu.—Langa Makani Aakumamanino 8.
20, 21. (a) Mabambe aakugwisigwa kwamuntu mumbungano atondeezya biyeni kuti ngaluyando? (b) Nkamboonzi nitweelede kusala beenzuma chabusongo?
20 Jehova nguwe wakabikka mabambe aakugwisya muntu mumbungano. Mabambe aaya akwabilila balimumbungano kuti bataliswaanizyi abantu batatobelezyi malayilile aJehova. (1 BaKorinto 5:7; BaHebrayo 12:15, 16) Kuswiilila mabambe aaya kutondeezya kuti tulamuyanda Jehova, tulalilemeka zina lyakwe lisalala azyeelelo zyakwe zisumpukide. (1 Petro 1:15, 16) Alubo mabambe aaya atondeezya kuti Jehova ulamuyanda muntu wagwisigwa mumbungano. Mabambe aaya agwasya muntu wabisya kubona kuti nzyaakachita nzibi akuti achinche. Bantu bakagwisidwe mumbungano pesi bakaboola kuli Jehova, bamumbungano bakabatambula kabotu.—BaHebrayo 12:11.
21 Beenzuma balakonzya kupa kuti tuchite zintu zibotu naakuti zibi. Nkinkaako, tweelede kusala beenzuma chabusongo. Kuyanda bantu Jehova mbayanda kuyoopa kuti tumvwanane abantu bayootugwasya kuti tukkale katusyomekede kukabe kutamani.