Mbutweelede Kusala Zyakulikondelezya

1, 2. Nkamboonzi nitweelede kuchenjela nitusala zyakulikondelezya?

ATUTEEDI uyanda kulya muchelo pesi wabona kuti uulibolede kumwi kubbazu. Ulachita biyeni? Kujana walya luzutu na kawubolede? Ulawusowa na? Naakuti ulanenga mpuubolede akulya mpuuli kabotu?

² Zyakulikondelezya zilikozyenie amuchelo ooyu. Zimwi zilikabotu pesi zimwi zilibolede nkaambo zisungwaazya mizeezo yakoonana, zyakulwana achidimoni. Uchita biyeni nusala zyakulikondelezya? Ngawati, zyoonse zilikabotu na? Zyoonse tazili kabotu na? Naakuti ngawasala zilikabotu akusiya zitali kabotu?

3. Niinzi nchitweelede kubikkila maanu nitusala zyakulikondelezya?

³ Toonse tulaziyanda zyakulikondelezya pesi tweelede kusala kabotu. Tweelede kubona kuti nzila njitusalaayo zyakulikondelezya ileendelana abukombi bwesu.

“AMUZICITE ZYOONSE CAKUTI KUBE BULEMU KWA-LEZA”

4. Njiili njiisyo yamuBbayibbele iitugwasya kuti tusale zyakulikondelezya zilikabotu?

⁴ Nitulipeda kuli Jehova tumusyomezya kuti tunoomukomba chiindi choonse. (Bala Mukambausi 5:4.) Alubo tumusyomezya kuti ‘tunoochita zyoonse kuti kube bulemu kwaLeza.’ (1 BaKorinto 10:31) Eezi zyaamba kuti tulilipedelede chiindi choonse kutali nituli kumiswaangano amumulimu wakukambawuka luzutu.

5. Tweelede kuchitaanzi kuti tubotezye Jehova?

⁵ Zintu zyoonse nzituchita zileendelana abukombi bwesu. Makani aaya Pawulu wakaapandulula kuti: ‘Amutuule mibili yanu, ibe chipayizyo chuumi, chisalala, chiyandisi kuli Leza.’ (BaRoma 12:1) Alubo Jesu wakati: “Uleelede kuyandisya Jehova Leza wako amoyo wako woonse, akumuuya wako woonse, akukuyeeya kwako koonse, akunguzu zyako zyoonse.” (Marko 12:30) Tuyanda kukomba Jehova amoyo woonse. MaIsrayeli bakeelede kupa zituuzyo zyabanyama batakwe tumpenda kuli Jehova. Leza taakali kuzitambula pe zituuzyo zyabanyama bakali atumpenda. (Levitiko 22:18-20) Andiswe tulakonzya kuchita zintu zitamubotezyi Jehova. Biyeni?

6, 7. Zyakulikondelezya nzitusala zyeendelana biyeni abukombi bwesu?

⁶ Jehova utuyiisya kuti: “Amusalale, nkaambo ndasalala mebo.” (1 Petro 1:14-16; 2 Petro 3:11) Bukombi bwesu bulakonzya kutambulika kuli Jehova kuti kabusalala akutaba akampenda. (Deuteronomo 15:21) Bukombi bwesu tabukonzyi kutambulika kuli Jehova kuti katuchita zintu nzyatayandi, zili mbuuli michito yakutalilemeka mumakani akoonana, kulwana achidimoni. (BaRoma 6:12-14; 8:13) Alubo tulakonzya kunyemya Jehova kuti twalikondelezya azintu nzyatayandi. Eezi zilakonzya kupa kuti bukombi bwesu butatambuliki kuli Jehova akunyongania bweenzuma mbutuli aabo anguwe.

⁷ Kujana twachita biyeni kuti tusale zyakulikondelezya zilikabotu? Nziizili njiisyo zyamuBbayibbele zitugwasya kuziba zyakulikondelezya zilikabotu azitali kabotu?

AMUSULE BUBI

8, 9. Nziizili zyakulikondelezya nzitweelede kutantamuka alubo nkamboonzi?

⁸ Mazubaano kuli zyakulikondelezya zyiingi loko. Zimwi zilikabotu kumaKristu pesi zimwi tazili kabotu pe. Atulange-lange zyakulikondelezya nzitweelede kutantamuka.

⁹ Mafilimu, mawebbusayiti, mapulogilamu aamuTV, mavidiyo gemu anyimbo zyiingi mazubaano, zisumpula mizeezo yakoonana, kulwana achidimoni. Zintu zibi balikuzitondeezya mbuuli kuti nzibotu akuti zilasesya. MaKristu balazitantamuka zyakulikondelezya ziteendelani amilawu yaLeza iiluleme. (Incito 15:28, 29; 1 BaKorinto 6:9, 10) Kutantamuka zyakulikondelezya eezi kutondeezya kuti tulamuyanda Jehova.—Intembauzyo 34:14; BaRoma 12:9.

10. Niinzi chikonzya kuchitika kuti twasala zyakulikondelezya zitali kabotu?

¹⁰ Pesi bamwi balakonzya kuyeeya kuti zyakulikondelezya zisumpula mizeezo yakoonana, kulwana achidimoni tazikwe bubi pe. Balakonzya kwaamba kuti: ‘Ndilikweebela luzutu pesi tandikazichiti pe.’ Maboneno aali boobo ngabufuba-fuba. Bbayibbele lyaamba kuti: “Moyo wamuntu uleena kwiinda zintu zyoonse, ulijisi bulwazi bukaka kupona.” (Jeremiya 17:9) Tatukonzyi kusula zintu zibi kuti katulikondelezya azintu zisumpula michito Jehova njatayandi. Kuti twiinkilila kunembo katulikondelezya anzizyo, ziyoopa kuti tutaboni kuti zyeetela mapenzi. Manjezeezya eesu alakonzya kuleka kutuchenjezya nitwasala munzila iitali kabotu.—Intembauzyo 119:70; 1 Timoteo 4:1, 2.

11. Lugwalo lwaBaGalatiya 6:7 lutugwasya biyeni mukusala zyakulikondelezya?

¹¹ Jwi lyaLeza lyaamba kuti: “Kufumbwa ncabyala muntu, ulatebula eco nciconya.” (BaGalatiya 6:7) Kuzumanana kweebela zintu zitali kabotu kuyootusunka kuti tuzichite. Muchikozyano, bantu bakali kweebela zyakulikondelezya zyeetela mizeezo yakoonana, bakazoochita bwaamu. Pesi Jehova utupede malayilile aatugwasya kusala zyakulikondelezya zilikabotu.

BELESYA NJIISYO ZYAMUBBAYIBBELE NUSALA ZYAKULIKONDELEZYA

12. Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tusale zyakulikondelezya zilikabotu?

¹² Chimwi chiindi zilakonzya kuba antanganana kuti zyakulikondelezya zimwi tazitambuliki pe kuli Jehova akuti tweelede kuzitantamuka. Pesi kujana twachita biyeni kuti kakutakwe milawu iili antanganana? Jehova tatupede mulongo wamilawu wazintu nzitweelede kulikondelezya aazyo anzituteelede. Pesi uyanda kuti tubelesye manjezeezya eesu aakayiisigwa aBbayibbele. (Bala BaGalatiya 6:5.) Jehova utupede malayilile aatugwasya kuti tubone zintu mbuuli mbazibona. Malayilile aaya atugwasya kuti tuyiisye manjezeezya eesu. Alubo atugwasya ‘kumvwisya mbulubede luyando lwaJehova,’ kuti tusale zyakulikondelezya zipa kuti abotelwe.—BaEfeso 5:17.

13. Nkamboonzi maKristu nibali amaboneno asiyene muli zyakulikondelezya? Pesi niinzi chikonzya kubagwasya kuti basale zyakulikondelezya zilikabotu?

¹³ MaKristu bali amaboneno asiyene muli zyakulikondelezya. Nkamboonzi? Nkaambo umwi awumwi uli aanzembelo yakwe. Alubo nzyayanda umwi zilakonzya kutayandwa awumwi. Nikuba boobo, maKristu boonse beelede kuzulwidwa amalayilile aamuBbayibbele kuchitila kuti basale kabotu. (BaFilipi 1:9) Malayilile aaya ayoopa kuti tusale zyakulikondelezya ziyandwa aLeza.—Intembauzyo 119:11, 129; 1 Petro 2:16.

14. (a) Niinzi nchitweelede kubikkila maanu nitusala zyakulikondelezya? (b) Ninchenjezyoonzi Pawulu njaakapa maKristu?

¹⁴ Chimwi chintu nchitweelede kubikkila maanu, nchiindi nchitubelesya muli zyakulikondelezya. Eezi ziyootondeezya mbutuzibona zyakulikondelezya. Bukombi bwesu mbubo bweelede kuba mubusena bwakusaanguna mubuumi bwesu. (Bala Matayo 6:33.) Zyakulikondelezya zilakonzya kututolela chiindi chiingi kuti teetwachenjela. Pawulu wakachenjezya maKristu kuti: “Amucenjele loko mbumweenda. Muteendi mbuli bafubafuba, pe, amweende mbuli basimaanu. Amujatisye loko ciindi canu.” (BaEfeso 5:15, 16) Nkinkaako, tweelede kulibikkila mugaano kuchiindi nchitubelesya muli zyakulikondelezya kuchitila kuti zitatukachizyi kukomba Jehova.—BaFilipi 1:10.

15. Kujana twalikwabilila biyeni muli zyakulikondelezya zikonzya kunyongania bweenzuma mbutuli aabo aJehova?

¹⁵ Tweelede kutantamuka zyakulikondelezya zitayandwi aaJehova. Pesi tweelede kuchita biyeni atala azyakulikondelezya nzitutazi kabotu kuti zilatambulika kuli Leza? Tweelede kuzibona biyeni? Atulange-lange chikozyano eechi. Kuti kuyabweenda ajulu achilundu chili aabweenga, kujana weendela kundengelezegwa na? Peepe. Kuti kubulemeka buumi, tusiki pe kundengelezegwa. Mbuzibede azyakulikondelezya. Jwi lyaLeza lyaamba kuti: “Leesya maulu aako kububi.” (Tusimpi 4:25-27) Nkinkaako, tatutantamuki zyakulikondelezya nzituzi kuti nzibi luzutu, pesi tulazitantamuka azyakulikondelezya nzituyeeyela kuti zilakonzya kunyongania bweenzuma mbutuli aabo aJehova.

KUBA AMABONENO AALI MBUULI AJEHOVA

16. (a) Nziizili zimwi zintu Jehova nzyatayandi? (b) Kujana watondeezya biyeni kuti tuziyandi pe zintu Jehova nzyatayandi?

¹⁶ Sintembawuzyo wakalemba kuti: “Nywebo nomuyandisya Jehova, amusule bubi.” (Intembauzyo 97:10) Bbayibbele lituyiisya mbayeeya Jehova ambalimvwa. Nubala Bbayibbele, weelede kumvwisisisya mbalimvwa Jehova. Muchikozyano, zintu Jehova nzyatayandi ziswaanizya “lulimi lwakubeja, amaanza aatila bulowa bwabaabo batakwe mulandu, moyo uuyeeya makanze aabubi, maulu aazuzaanina kububi.” (Tusimpi 6:16-19) Alubo weelede kutantamuka ‘bwaamu, . . . kukomba mituni, bulozi, . . . bbivwe, kunyema, nkondo, kukolwa, mapobwe aateendelezeki, azimwi zili boobo.’ (BaGalatiya 5:19-21) Kujana waabelesya biyeni malayilile aaya nusala zyakulikondelezya? Weelede kutobelezya zyeelelo zyaJehova muzintu zyoonse nzuchita nikuba chiindi nuli awulikke. (2 BaKorinto 3:18) Alubo, nzitusala nituli atulikke zitondeezya mbutubede.—Intembauzyo 11:4; 16:8.

17. Njiili mibuzyo njitweelede kulibuzya nituyanda kusala zyakulikondelezya?

¹⁷ Nusala zyakulikondelezya, weelede kulibuzya kuti: ‘Nzindisala tazinyonganyi bweenzuma mbundilaabo na aJehova? Zipa kuti manjezeezya aangu andipe mulandu na?’ Atubone amwi malayilile aakonzya kutugwasya kuti tusale zyakulikondelezya zilikabotu.

18, 19. (a) Pawulu wakababuzyaanzi maKristu? (b) Ngaali malayilile ayootugwasya kuti tusale zyakulikondelezya zilikabotu?

¹⁸ Zyakulikondelezya nzitusala zitondeezya kuti nzizintu nzituyanda kunooyeeya. Pawulu wakalemba kuti: “Kufumbwa zintu zisinizye, kufumbwa zintu zilemekeka, kufumbwa zintu ziluleme, kufumbwa zintu zisalala, kufumbwa zintu ziyandika, kufumbwa zintu zili ampuwo imbotu, na kuli ciyanza niciba cimwi cibotu nanka cintu niciba cimwi citembaulika, amuziyeeyesye zintu ezi.” (BaFilipi 4:8) Kuti twakkala katuyeeya zintu zilikabotu, tuyoowamba majwi aakuti: “Majwi aamulomo wangu amiyeeyo yamumoyo wangu, zyoonse zitambulike kumeso aako, O Jehova.”—Intembauzyo 19:14.

¹⁹ Libuzye kuti, ‘Zintu nzindeebela zipa kuti ndiyeeye zintu zili biyeni? Nindazwa akweebela muvi ndisyaala kandiyeeya zintu zilikabotu na? Manjezeezya aangu taandipi mulandu na? (BaEfeso 5:5; 1 Timoteo 1:5, 19) Zipa kuti kundiyumine na kukomba kuli Jehova? Ndilimvwa kandili amulandu na? Nzindali kweebela zipa kuti ndibe amizeezo yakoonana na, naakuti kuyanda kulwana? (Matayo 12:33; Marko 7:20-23) Zyakulikondelezya nzindisala zitondeezya kuti ndilikozyenie na abantu bamunyika?’ (BaRoma 12:2) Nsandulo zyesu kumibuzyo eeyi zitondeezya nzitweelede kuchita kuti tukkale katuli abweenzuma bulikabotu aJehova. Tweelede kukomba kuli Jehova kuti atugwasye mbuuli sintembawuzyo wakati: “Gwisya meso aangu kukulangilila zyabuyo.”a—Intembauzyo 119:37.

TWEELEDE KUBABIKKILA MAANU BAMWI

20, 21. Nkamboonzi nitweelede kubabikkila maanu bamwi nitusala zyakulikondelezya?

²⁰ Tulakonzya kugwasigwa kuti twakkala katuyeeya njiisyo yakuti: “Zintu zyoonse zilazuminika, pele teensi zyoonse ziyasya. Muntu teelede kuyandaula kuligwasya mwini buyo. Umwi aumwi uleelede kuyandaula kugwasya mweenzinyina.” (1 BaKorinto 10:23, 24) Kuba alwaangunuko lwakuchita chimwi chintu takwaambi kuti tweelede kuchichita. Tweelede kubabikkila maanu bakombima nitusala zyakuchita.

²¹ Manjezeezya abantu alisiyene. Muchikozyano, manjezeezya aako alakonzya kukuzumizya kweebela imwi pulogilamu yamuTV. Pesi kujana wachita biyeni kuti nzweebela kazibanyongania bakombinyokwe? Ulakonzya kusala kuleka kwiiyebela nikuba kuti taakwe mulawu uukukasya. Nkamboonzi? Nkaambo tatuyandi ‘kubisizya bakombima’ nikuba ‘kubisizya Kristu.’ (1 BaKorinto 8:12) Alubo tatuyandi kuchita chintu chikonzya kulebya bakombima.—BaRoma 14:1; 15:1; 1 BaKorinto 10:32.

22. Kujana twatondeezya biyeni kuti tulababikkila maanu bamwi kuti basala zintu nzitubonaanga tazili kabotu?

²² Pesi kujana twachita biyeni kuti manjezeezya eesu kaatatuzumizyi kweebela, kubala naakuti kuchita chimwi chintu bamwi nchibabona kuti chilikabotu? Kuyanda bakombima kuyoopa kuti tutabasinikizyi kuti babe amaboneno aali mbuuli eesu. Muntu uudilayiva moota ulizi kuti bantu balakonzya kweenzya moota munzila zisiyene-siyene. Munzila iikozyenie ayeeyi, toonse tulakonzya kuba amaboneno aasiyene muzintu zyakulikondelezya nikuba kuti tubelesya njiisyo zyamuBbayibbele zikozyenie.—Mukambausi 7:16; BaFilipi 4:5.

23. Niinzi chiyootugwasya kuti tusale zyakulikondelezya zilikabotu?

²³ Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tusale zyakulikondelezya zilikabotu? Tulakonzya kuchita oobo kuti twatobelezya manjezeezya eesu ayiisidwe aBbayibbele akubabikkila maanu bakombima. Tuyoobotelwa nkaambo ‘tunoochita zyoonse kuti kube bulemu kwaLeza.’