Amuyandane Kapati

1. Nguuli mulawu Jesu ngwaakabuzya basikwiiya bakwe? (Langa chifanikisyo chili achivumbyo.)

MUBUSIKU bwamamanino Jesu katanafwa, wakapa basikwiiya bakwe mulawu wakuti: “Mbubonya mbondali kumuyanda, amuyandane mbubonya anywebo.” Alubo wakayungizya kuti: “Eeci nceciyoozyibya bantu boonse kuti muli basikwiiya bangu, ikuti kamujisi luyando akati kanu.”—Joh. 13:34, 35.

2. Nkamboonzi nitweelede kuyanda bamwi?

² Jesu wakaamba kuti twakali kuyooboneka kuti tuli maKristu achoonzyo kuti katuli aaluyando mbuli nguwe. MaKristu bakusaanguna bakatobelezya malayilile aaya alubo mazubaano tulaatobelezya. Nkamboonzi nikuyandikana kuti tulwane zintu zikonzya kutukachizya kuyanda bamwi?

3. Tulalanga-langaanzi muchiiyo eechi?

³ Chimwi chiindi tulakachilwa kuyanda bamwi aamoyo woonse nkaambo tulaachibi. Nikuba boobo, tweelede kutobelezya chikozyano chaKristu. Muchiiyo eechi, tulabona kuti luyando lutugwasya biyeni kuti tubambe luumuno, tutasaluuli akuti tutambule beenzu. Chiindi nubala chiiyo eechi, libuzye kuti: ‘Nchiiyoonzi nchindijana kuzwa kubakwesu abachizi bakazumanana kutondeezya luyando nikuba kuti bakali kuswaanana abuyumu-yumu?’

BA MUNTU UUBAMBA LUUMUNO

4. Kweendelana amajwi aali muli Matayo 5:23, 24, nkamboonzi nitweelede kubamba luumuno mukombima watunyemya?

⁴ Jesu wakatubuzya bubotu bwakubamba luumuno abakwesu kuti kwaba kutamvwanana. (Bala Matayo 5:23, 24.) Wakaamba kuti tweelede kukkala katumvwanana aabamwi kuchitila kuti tubotezye Leza. Jehova ulabotelwa kuti tweezya amanguzu oonse kubamba luumuno abakwesu. Pesi tabotelwi pe kuti twakkala katunyemenede bamwi alubo katutabalekeleli.—1 Joh. 4:20.

5. Niinzi chakapa kuti kumuyumine Mark kubamba luumuno?

⁵ Chimwi chiindi kulakonzya kutuyumina kubamba luumuno abamwi. Nkamboonzi? Atubone zyakachitikila Mark.b Wakabilila chiindi naakamvwa kuti umwi mukwesu wakali kumuvwiya abantu bamumbungano. Mark wakachita biyeni? Wakati: “Ndakakachilwa kulinyona mpawo ndakamupopotela.” Mukuya kwachiindi Mark wakazoolisola anzyaakachita mpawo wakaya kumukwesu ooyu kuti akakumbile lulekelelo akubamba luumuno. Pesi mukwesu ooyu wakakaka. Mark wakalibuzya kuti: ‘Ndilikataazizyaanzi kakuli tayandi pe kuti tubambe luumuno.’ Nikuba boobo, mulangizi wabbazu wakasungwaazya Mark kuti atalengwaani pe. Mark wakachita biyeni?

6. (a) Mark wakachitaanzi kuti abambe luumuno awumwi mukwesu? (b) Mark wakalubelesya biyeni lugwalo lwa Bakolose 3:13, 14?

⁶ Mark wakayeeyesesya atala ambaakali kuyeeya mpawo wakabona kuti taakali kulibombya pe akuti wakali kulibona kuti uliluleme kwiinda bamwi. Wakabona kuti weelede kuchincha maboneno aakwe. (Kol. 3:8, 9, 12) Chakulibombya, wakayinka lubo kumukwesu ooyu kuyookumbila lulekelelo. Kuyungizya waawo, Mark wakali kumulembela magwalo mukwesu ooyu kali kulisola atala anzyaakachita nkaambo wakali kuyanda kuti bamvwanane lubo. Alubo wakali kumupa zipo nzyaakali kuyeeya kuti ulaziyanda mukwesu ooyu. Zilawusisya kuti mukwesu ooyu taakamulekelela pe. Pesi Mark wakayinkilila kunembo kutobelezya malayilile aaJesu aakuti katuyandana akulekelelana. (Bala Bakolose 3:13, 14.) Nikuba kuti bamwi bakaka kuti tubambe luumuno, luyando lwachiKristu lutugwasya kuti tubalekelele akukombela kuti tube aluumuno abakombima.—Mt. 18:21, 22; Gal. 6:9.

7. (a) Jesu wakatusungwaazya kuti tuchiteenzi? (b) Nchiimoonzi chiyumu nchaakaswaana umwi muchizi?

⁷ Jesu wakatusungwaazya kuti tuchitile bamwi nzituyanda kuti batuchitile. Wakayungizya kuti, tatweelede kuyanda bantu batuyanda luzutu. (Lk. 6:31-33) Chimwi chiindi umwi muntu wamumbungano ulakonzya kuleka kukujuzya. Eechi nchichiimo nchaakaswaana muchizi Lara. Wakati: “Umwi muchizi taakali kundijuzya pe, teendakalizi pe kuti nkamboonzi. Ndakakataazikana loko zyakuti kuya kumiswaangano teekwakachili kundinoneezya pe.” Kumasaangunino Lara wakali kuti: ‘Teepenzi lyangu pe nkaambo nikuba bamwi bantu mumbungano bakkala kabamwaamba.’

8. Niinzi nchaakachita Lara kuti abambe luumuno alubo twiiyaanzi kuzwa kulinguwe?

⁸ Lara wakabweza ntaamu kuti abambe luumuno. Wakakomba kuli Jehova alubo wakasala kwaambuula amuchizi ooyu. Bakaambuula atala apenzi lyabo, bakakumbatana alubo bakabamba luumuno. Zintu zyoonse zyakeenda kabotu. Lara wakati: “Pesi mukuya kwachiindi muchizi ooyu wakatalika lubo kutandijuzya. Zyakandimana manguzu.” Kumasaangunino, Lara wakali kubonaanga ulakonzya kubotelwa kuti muchizi ooyu wachincha. Pesi mukuya kwachiindi wakazoobona kuti chintu chakali kuyandikana nkumuchitila zintu zibotu muchizi ooyo ‘akumulekelela camoyo woonse.’ (Ef. 4:32–5:2) Lara wakayeeya kuti luyando lwachiKristu “talunyemi-nyemi, talubikkilili. Lulajatila zintu zyoonse, lulasyoma zintu zyoonse, lulalangila zintu zyoonse, lulaliyumya muzintu zyoonse.” (1 Kor. 13:5, 7) Lara wakazooba aluumuno lubo mumizeezo. Mukuya kwachiindi bakazoomvwanana lubo. Kuti twabelekela kuba aluumuno abakombima akuzumanana kubayanda, “Leza siluyando alimwi siluumuno unooli [andiswe].”—2 Kor. 13:11.

UTASALUULI PE

9. Kweendelana amajwi aali muli Milimo 10:34, 35, nkamboonzi nituteelede kusaluula?

⁹ Jehova tasaluuli pe. (Bala Milimo 10:34, 35.) Kuti katutasaluuli nga tulikutondeezya kuti tuli bana bakwe akuti tuswiilila mulawu wakuyanda beenzuma mbuli mbutuliyanda. Alubo nga tulikutondeezya kuti tuyanda kukkala katuli aluumuno abakombima.—Rom. 12:9, 10; Jak. 2:8, 9.

10-11. Niinzi chakagwasya umwi muchizi kuti azunde mizeezo mibi?

¹⁰ Kutasaluula kulakonzya kubayumina bamwi. Atubone chikozyano chamuchizi uutegwa Ruth. Naakali muniini, kwakaba kutamvwanana aakati kakwe awumwi muntu wakuliimwi nyika. Eezi zyakapa kuti alimvwe biyeni? Wakati: “Teendakali kuyanda kumvwa makani aali atala anyika eeyo. Ndakali kubonaanga bantu bankuko boonse mbubabede kuswaanizya bakwesu abachizi.” Ruth wakalizunda biyeni penzi lyakuzonda bantu bakunyika eeyo?

¹¹ Ruth wakabona kuti wakeelede kulwana penzi lyakuzonda bantu aabo. Wakabala zyakachitika amalipooti ajanika muYearbook atala anyika eeyo. Wakati: “Ndakabeleka changuzu kuti ndiyeeye kabotu atala abantu aaba. Ndakazoobona kuti bakwesu abachizi aaba mbasungu mumulimu waJehova. Ndakabona kuti ambabo mbazyalwama bamunyika yoonse.” Mukuya kwachiindi, Ruth wakazoobona kuti kuli nzyakeelede kuchita. Wakati: “Kufumbwa chiindi nindakali kuswaana bakwesu abachizi bakunyika eeyo, ndakali kubeleka changuzu kuti ndimvwanane aabo. Ndakali kwaambuulaabo kuchitila kuti ndibazibe kabotu.” Zyakeeta mpinduunzi? Ruth wakati: “Mukuya kwachiindi, ndakalizunda penzi eeli.”

12. Muchizi uutegwa Sarah wakali apenzi lyanzi?

¹² Chimwi chiindi tulakonzya kusaluula katutabwene pe. Atubone chikozyano chawumwi muchizi uutegwa Sarah. Sarah wakali kubonaanga tasaluuli nkaambo taakali kulanga kuti muntu ngwamusyobo uuli, ulinotede na naakuti uchita mulimuunzi mumbunga. Pesi wakati: “Ndakazoobona kuti ndakali kusaluula.” Wakali kusaluula biyeni? Sarah wakali kuzwa mumpuli ilaalwiiyo luli aajulu alubo wakali kuyanda kuliswaanizya abantu bali boobu. Bumwi buzuba wakabuzya mweenzinyina kuti: “Ndiliswaanizya abakombima bayiide luzutu pesi tandiyandi pe kuliswaanizya abatayiide.” Zilaantanganana kuti Sarah wakeelede kugwasigwa kuchincha mizeezo yakwe. Biyeni?

13. Twiiyaanzi kunzila Sarah njaakachinchaayo maboneno aakwe?

¹³ Mulangizi wabbazu wakagwasya Sarah kuti alilange-lange. Sarah wakati: “Wakandilumbayizya akaambo kakusyomeka kwangu, nsandulo zibotu nzindakali kupa akwaaziba kabotu magwalo. Wakapandulula kuti mbukunga luzibo lwesu lulayungizya, tweelede kubelekela kuba aabuntu bwachiKristu buswaanizya kulibombya, kulichesya akuba aluzyalo.” Sarah wakaaswiilila akwaabelesya majwi aaya. Wakati: “Ndakabona kuti chintu chiyandikana loko nkuba aluzyalo akutondeezya luyando.” Eezi zyakapa kuti ababone munzila iilikabotu bakwesu abachizi. Wakayungizya kuti: “Ndakeezya kubona buntu bubotu bupa kuti Jehova abayande.” Twiiyaanzi? Tatuyandi kulibona katusumpukide kwiinda bamwi akaambo kalwiiyo ndutulaalo! Kuti katuli “aluyando kuciinga coonse cabakwesu,” tatunoobasaluuli pe.—1 Pet. 2:17.

TAMBULA BEENZU

14. Kweendelana alugwalo lwa Bahebrayo 13:16, Jehova umvwa biyeni kuti twatambula beenzu?

¹⁴ Jehova ulabotelwa kuti twatambula beenzu. (Bala Bahebrayo 13:16.) Jehova ubona kutambula beenzu kachili chipanzi chabukombi, kapati kuti twatambula bali mupenzi. (Jak. 1:27; 2:14-17) Alubo Magwalo atusungwaazya kuti tube “acilengwa [chakutambula] beenzu.” (Rom. 12:13) Kusangalizya beenzu kutondeezya kuti tulabayanda bamwi, tulaandaba ambabo akuti tuyanda kuba beenzinyina. Jehova ulabotelwa kuti twapana zyakulya, zyakunywa akujana chiindi chakuba abamwi. (1 Pet. 4:8-10) Nikuba boobo, kuli zintu zyiingi zikonzya kutukachizya kutambula beenzu.

15-16. (a) Nkamboonzi bamwi nibawaya-waya kutambula beenzu? (b) Edit wakalizunda biyeni penzi eeli?

¹⁵ Tulakonzya kuwaya-waya kutambula beenzu akaambo kazyiimo zyesu. Atubone chikozyano chawumwi muchizi mukamufu uutegwa Edit. Katanaba Kamboni, taakali kuyanda pe kuliswaanizya abamwi. Wakali kubonaanga bamwi balaazyiimo zibazumizya kutambula beenzu.

¹⁶ Edit naakaba Kamboni wakachincha mizeezo yakwe. Wakatalika kutambula beenzu. Wakati: “Nikwakali kuyakwa Ng’anda yesu yaBwaami, umwi mwaalu wakandibuzya kuti kuli imwi mpuli iiyanda aakukkala kwamviki zibili alubo wakandikumbila kuti ndibatambule. Ndakayeeya Jehova mbaakalongezya mukamufu wakuZarefati.” (1 Bam. 17:12-16) Edit wakazumina kutambula mpuli eeyi. Wakajana mpinduunzi? Wakati: “Ndakabotelwa nkaambo mviki zibili zyakazooba myeezi iibili. Twakajana mweenya wakuti tumvwanane loko.” Alubo Edit wakajana chilongezyo nkaambo wakaba abeenzinyina mumbungano. Lino wakaba payona alubo ulabotelwa kutamba bantu mbaazwaabo mumulimu wakukambawuka kuti bazoolye aamwi kung’anda yakwe. Wakati: “Kupa kundipa kubotelwa! Alubo ndijana zilongezyo zyiingi.”—Heb. 13:1, 2.

17. Niinzi Luke amwanakazi wakwe nchibakazoobona?

¹⁷ Kuti katubatambula kale beenzu, tulakonzya na kuyungizya? Muchikozyano, Luke amwanakazi wakwe bakkala kabatambula beenzu. Bakali kukkala kabatamba bazyali babo, zibbululu zyabo, beenzinyina amulangizi wabbazu amwanakazi wakwe. Nikuba boobo, Luke wakati: “Twakabona kuti twakali kukkala katutamba bantu mbitumvwanana aabo luzutu.” Luke amwanakazi wakwe bakachita biyeni kuti bayungizye kutambula beenzu?

18. Niinzi chakagwasya Luke amwanakazi wakwe kuti bayungizye kutambula beenzu?

¹⁸ Luke amwanakazi wakwe bakachincha nibakabala majwi aaJesu aakuti: “Ikuti kamuyanda buyo baabo ibamuyanda, ino mbulumbu nzi mbomujana?” (Mt. 5:45-47) Bakabona kuti bakeelede kutobelezya Jehova nkaambo upa bantu boonse. Nkinkaako bakasala kutamba bakwesu abachizi mbibakatali kutamba pe. Luke wakati: “Toonse lino tulabotelwa akaambo kakujana chiindi chakubaamwi. Zitupa mweenya wakusungwaazyania akusimisyania.”

19. Nga tulatondeezya biyeni kuti tuli basikwiiya baJesu, alubo ukanzide kuchitaanzi?

¹⁹ Twabona kuti kuyanda bamwi aamoyo woonse kutugwasya kuti tubambe luumuno, tutasaluuli pe akuti tutambule beenzu. Tatweelede kuzonda bakwesu abachizi pesi tweelede kubayanda kazizwa aansi amoyo. Kubayanda bakombima kuyootugwasya kuti tubotelwe alubo nga tuli kutondeezya kuti tuli basikwiiya baJesu.—Joh. 13:17, 35.